Loca%e & Erfgoed Aggrega%edag 5 juni

Transcriptie

1 Loca%e & Erfgoed Aggrega%edag 5 juni Presenta%e Amersfoort Tine van Nierop & Ralph Stuyver S%ch%ng Digitaal Erfgoed Nederland 5 juni 2013

2 Loca%e Belangrijk voor beschrijving én ontslui%ng van cultureel erfgoed. Varieert van bijv. woonplaats kunstenaar tot een dossier over meerdere eeuwen van één loca%e (bijv. monument). Vrijwel geen erfgoed database of digitale erfgoed dienst zonder loca%egegevens.

3 Doel E&L Ontwikkelen van een na%onale digitale infrastructuur voor het vergroten, verbreden, betrekken en inspireren van gebruikers van digitale erfgoedcollec%es, door: het gestandaardiseerd bundelen van het aanbod (tekst, beeld, kaartmateriaal, audiovisueel materiaal, toepassingen, etc.), de nieuwe mogelijkheden voor deelnemers te faciliteren die (mobiele) media bieden voor loca%eve digitale informa%e.

4 Waar staan we nu? Ini%a%efase (2012) >>> Project Ini%a%e Document (PID: januari 2013) Realisa%efase ( ) Bestuur STAP: eindverantwoordelijk DEN: uitvoerend RCE: projectpartner & exploitant van de resultaten WAAG: projectpartner (conceptontwikkeling) BNL: projectpartner (infrastructuur) Deelnemers: dienstenontwikkeling, content aggrega%e, netwerken Juni 2013 >>> afronden concep^ase, start pilots, ontwikkeling programma van eisen (werkgroepen & klankbordgroepen)

5 Partners E&L 1 Projectpartners (RCE, BNL, Waag, STAP, DEN) Investeren, beslissen en realiseren (ontwikkelen) mee. 2 Kennispartners Investeren en beslissen mee. 3 Strategische partners Partners (bv. locale projecten, regionale portals, landelijke webservices) wisselen via hun pla^orms content, collec%es en geo- informa%e uit met het project. 4 Contentleveranciers Leveren digitale collec%es en gestandaardiseerde metadata, bij voorkeur als open data. 5 Waarde toevoegende par<jen (crea%eve industrie, dienstenleveranciers en onderwijs)

6 Uitgangspunten E&L Hergebruik of opschaling van bestaande ini%a%even (toepassingen, halffabricaten en infrastructuur) Gedistribueerd (vernetwerkt) waar het kan, centraal (bijv. aggrega%e en indexering) waar het moet Publiek- private samenwerking s%muleren: wat door de markt opgepakt kan worden aan de markt overlaten Cultureel ondernemerschap s%muleren en faciliteren van bij Nederlandse digitaal cultureel erfgoedhouders Groeimodel bieden naar open content en open data (meer dan metadata) Aanzet tot open ontwikkeling loca%eve erfgoed sobware, (duurzaam beheer, opensource community, etc.)

7 E&L beoogt: Duurzame uitwisseling te verbeteren tussen historische geo- informa%e onderling (ErfGeo), en met andere geo- informa%e (GisGeo) Gebruik en hergebruik te s%muleren voor erfgoedinstellingen, crea%eve industrie, kennisinstellingen, toerisme, publiek

8 Dus er is een standaard? Ja, nee, teveel, te generiek, specialis%sch en complex, ontbreekt nog... GisGeo : geo- standaarden en normen voor digitaliseren, georefereren, vectoriseren, opslag, uitwisseling en presenta%e. (IMGeo, INSPIRE, PDOK, OCG, etc.) ErfGeo : geo- standaarden en normen voor opslag, uitwisseling en presenta%e nog worden uitontwikkeld. (IMKICH, Europeana).

9 GisGeo

10 Wat als De gebruiker kan hier zelf een historische erfgoed collec%e toevoegen van Tijd Historische Kaarten

11 ErfGeo

12 ErfGeo

13 Standaarden GisGeo ErfGeo Bestaat niet/soms/onduidelijk Bestaat niet/soms/onduidelijk Bestaat niet/soms/onduidelijk Bestaat niet/soms/onduidelijk

14 GIS/GEO: Seman<sche en conceptuele harmonisa<e HOE Piramide van domein standaarden ISO INSPIRE NEN3610 Data Exchange ISO standards European guidelines Na%onal standards WAT IMRO IMWA IMLG IMNAB IMBAG IMKL IMKAD IMKICH IMWE IMGeo IM0101 IMBRO IMTOP IMOOV IM... Domain standards Organisa%on standards

15 Producten van E&L Een basisinfrastructuur voor harves%ng, indexering en teruglevering Een seman%sche tussenlaag voor verrijking en contextualisering Een decentrale dienstenpla^orm (tools, API's, marktplaats) Mobiele app(s) Kennisbank voor ErfGeo Koppelingen met en tussen andere informa%esystemen (totale lijst met productkenmerken: zie eind van de presenta%e)

16 (v37) 6 Applica%es App 1 App 2 App 3 App 4 api api open api cust api E&L 5 Output/ Input Toolkits API 4 Middleware: Seman%ek E&L Seman. E&L Index 3 Middleware: Structuur Repository Registry 2 Input/ Output API 1 Digitale Collec%es Intermediairs/ pla^orms Y Europeana X Europeana Europeana Instellingen met collec%es Archief Bibl. Mus. Monu. Archeo LoD WWWaar

17 E&L biedt De mogelijkheid om na%onaal kennis, bereik, par%cipa%e en valorisa%e te realiseren m.b.t. ruimtelijk historisch erfgoed (ErfGeo) Na%onale infrastructuur (index, Api s, etc), seman%sche verrijkingen Gebruik van E&L datasets (incl. historische cartografische data bijv. WatWasWaar) ErfGeo kennisbank (onderzoeken, standaarden, etc.) Halffabricaten (mobiele apps, ErfGeoViewer, OpenSource wiki etc)

18 E&L voordelen Financiële besparing (1x wiel uitvinden) Verhoging datakwaliteit en uitwisselbaarheid Doelgroepbereik en betrokkenheid Valorisa%e (diensten, producten, samenleving) Standaardisa%e, schaalgroose Hergebruik (half)fabricaten (mobiele apps, ErfGeoViewer, OpenSource wiki etc)

19 Hoe open willen we zijn? Open Standaarden voor uitwisseling van gestructureerde data tussen instellingen, marktpar%jen, kennisins%tuten, locale en (inter)na%onale overheden, gebruikers? Open Data, openbaar, rechtenvrij, beschikbaar, geschikt voor (her)gebruik? Open Source standaarden, sobware, doorontwikkeling? Meerwaarde van samenwerken, valorisa%e, businessmodellen?

20 Koppelingen tussen aggregatoren Mechanisme (trend) Portal (2012) > Cloud (2015?) metadata metadata & content aggregator aggregator content provider aggregator aggregator content provider content provider content provider content provider content provider content provider content provider content provider content provider

21 *erfgoedenloca%e.nl projectblog: project ini%a%e document PID *den.nl

22 1. Basis infrastructuur ErfGeo standaarden en architectuur Harves%ng infrastructuur van metadata, thumbnails en links (vgl. DigColl NL, DimCon, Bibliotheek.nl) Index van geharveste en gestandaardiseerde informa%e Mechanisme (API) om de geïndexeerde informa%e bruikbaar te maken voor deelnemers in de eigen dienstverlening Mechanisme (API) om de gestandaardiseerde en seman%sch verrijkte informa%e terug te leveren aan deelnemers Mechanisme (API) om door gebruikers verrijkte content vast te leggen (crowd sourcing, user generated content) Datasets ontsluiten van deelnemers

23 2. Verrijkingslaag Kennissystemen (thesauri en ontologieën met loca%eve informa%e) ten behoeve van seman%sche koppelingen (vgl. Erfgoedsuite, CATCH+ thesaurus repository) Mechanisme om door gebruikers ingebrachte kennis vast te leggen en terug te leveren aan erfgoedinstellingen en andere gebruikers

24 3. Dienstenlaag E&L faciliteert instellingen, crea%eve bedrijven en andere par%jen om zelf nieuwe mobiele apps, websites en andere digitale interfaces te ontwikkelen die gebruik maken van de grote hoeveelheden gestandaardiseerde erfgoedinforma%e. Er worden twee toolkits opgeleverd, white label: 3a. ErfGeoviewer toolkit 3b. Mobiele tours toolkit Er worden twee apps opgeleverd: 3c. Dienstenpla^orm E&L 3d. Mobiele informa%e app E&L

25 3a. ErfGeoviewer toolkit (white label) E&L faciliteert instellingen om hun eigen publiek kennis te laten nemen van hun collec%e op basis van loca%e. Instellingen kunnen het eindproduct voorzien van eigen branding Standaard userinterface op de index (laag-, zoek-, filter en sorteer mechanisme) en technische koppelingen Standaard interface op het centraal opgeslagen kaartmateriaal waarmee derden (bijv. VVV s) of erfgoedinstellingen een kaartapplica%e met (selec%es van) de CE- collec%e s kunnen invoegen in de eigen website Een apps- market, waarin zichtbaar is welke apps ingezet kunnen worden om de bijeen gebrachte data te kunnen bevragen en gebruiken OpenSource service & support dienst (exploita%e fase) mogelijk ism Erfgoed Makelaar (CATCHplus)

26 3b. Mobiele tours toolkit (white label) Een toolbox voor deelnemers en derden (VVV, Scholen, etc.) om makkelijk een eigen tour op te stellen zonder hoge instapkosten Professionele afnemers van de tour kunnen tours customizen: eigen POI s toevoegen en van eigen vormgeving en branding voorzien De gebruiker kan een serie interessante plaatsen langs een route vinden en bezoeken, en bij iedere plaats een beschrijving en een preview en gekoppelde collec%e- items zien. De gebruiker kan een reac%e (tekst, beeld) plaatsen bij een plaats op de route, kunnen zien hoe lang de tour is (km, %jd) en kan de plaats of collec%e- item delen via mail en social media. De gebruiker wordt voor verdieping en gerelateerde collec%e- items gelinkt naar het dienstenpla^orm E&L of naar andere aan E&L gekoppelde diensten of bronhouders

27 3c. Dienstenpla^orm E&L Het publiek met een algemene of specifieke interesse in haar leefomgeving kan hier betrouwbare erfgoedinforma%e vinden en deze zelf verrijken met eigen inbreng of materiaal, met de volgende func%es: Gebruik van alle E&L databases via een laag- (layers), zoek-, filter en sorteer mechanisme Biedt in opvolging van de mobiele app mogelijkheden tot een online vervolg voor meer diepgang Promo%e pla^orm van verschillende diensten uit de sector zoals (mobiele) tours

28 3d. Mobiele informa%e app E&L Binnen het project wordt geen eindgebruikersproduct opgeleverd. Erfgoed & Loca%e faciliteert de realisa%e van een Mobiele informa%e app door derde par%jen (crea%eve industrie) met de func%es: Biedt van thema%sche data en tours o.b.v. loca%e en persoonlijke interesse Biedt op iedere loca%e en %jd cultureel erfgoed en erfgoedinstellingen in de buurt, de route erheen en achtergrond informa%e Geïnteresseerde ontwikkelaars kunnen de beschikbare erfgoed data inzesen voor het zelf ontwikkelen van een applica%e Biedt gebruikers voor verdieping en gerelateerde collec%e- items links (E&L dienstenpla^orm, deelnemers, andere diensten of bronhouders)

29 4. Koppelingen externe dbases en systemen Europeana/Carare/EULocal Integra%e WatWasWaar data WatWasWaar > WieWasWie Linked Open Data

30 5. E&L communica%ekanalen Tijdens project: Blog, twiser, facebook; Na project: Vragen en discussieforum (in overleg met RCE).

31 6. Management en kennis producten Business case ter onderbouwing van het toekoms%ge beheer van de resultaten. Hierbij bekijkt E&L ook of apps die reeds met publieke middelen zijn ontwikkeld aangepast/gecon%nueerd kunnen worden (vgl. Xwashier) Richtlijnen voor (her)gebruik van metadata en open source sobware Digitalisering en verrijking van digitale objecten Kennisbank met ErfGeo standaarden (DE basis) en uitwisselingsprotocollen. De kennisbank wordt onderdeel van de bestaande DEN/RCE kennisinfrastructuur voor digitaal erfgoed Communica%estrategie, plan en middelen inclusief huiss%jl Content- en Collec%estrategie en plan