Programmabegroting

Transcriptie

1 Programmabegroting

2

3 Inhoudsopgave 1 Voorwoord Inleiding Beleidsmatige ontwikkelingen Algemene financiële beschouwing Wijzigingen regelgeving BBV Leeswijzer Beleidsbegroting Programmaplan Programma 1 Natuur en Landschap Programma 2 Verkeer en Infrastructuur Programma 3 Wonen en Economie Programma 4 Sociale Infrastructuur Programma 5 Bestuur Overhead, Bedrijfsvoering en Vennootschapsbelasting(Vpb) Algemene dekkingsmiddelen Paragrafen Paragraaf Lokale heffingen Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen Paragraaf Financiering Paragraaf Bedrijfsvoering Paragraaf Verbonden partijen Paragraaf Grondbeleid Financiële begroting Overzicht van lasten en baten Overzicht van baten en lasten Grondslagen voor de begroting Structureel en reëel evenwicht Incidentele lasten en baten Structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves Uiteenzetting financiële positie en toelichting Geprognosticeerde begin- en eindbalans Investeringen Reserves Voorzieningen EMU-saldo Bijlagen Samenstelling bestuur Taakvelden overzicht Coalitieagenda Begrippenlijst Programmabegroting

4 2 Gemeente Oegstgeest

5 1 Voorwoord Wij presenteren hierbij onze programmabegroting Uit verschillende onderzoeken blijkt dat Oegstgeest er goed voor staat. Zo scoorden wij met de achtste plaats ook in 2016 weer goed op de lijst van beste woongemeenten in Nederland. We zijn een welvarende gemeente en dankzij de vele expats ook een werelddorp. We maken het dus behoorlijk goed, in vele opzichten. Dat is een gezamenlijke prestatie waarvoor we alle inwoners, ondernemers, organisaties, verenigingen en regionale partners bedanken. In Oegstgeest is veel betrokkenheid. Wij denken hierbij aan de participatie bij de herinrichting van De Klinkenbergerplas en de BIZ De Kempenaerstraat. In 2017 zullen wij ons - daar waar we van toegevoegde waarde zijn blijven inzetten voor behoud van het goede. Natuurlijk hebben we daarbij soms te maken met lastige zaken, zoals bijvoorbeeld onze schuldpositie. Het datalek heeft ons in 2016 getoond hoe urgent het is om onze informatiebeveiliging verder te professionaliseren. Daarmee zijn we al mee begonnen en dat proces gaat in 2017 ook verder. De decentralisatie in het Sociaal Domein hebben we succesvol afgerond. Maar de transformatie in het sociaal domein én de nieuwe Omgevingswet zijn pittige klussen voor de komende jaren. We zetten met alle vertrouwen onze schouders eronder. In de wetenschap dat onze inzet op participatie en samenwerking vruchten afwerpt. Het dorp is steeds meer aan zet en wij versterken onszelf door samenwerking in de regio. Onze kracht neemt dus toe en ook dat willen we graag laten weten. Het college van burgemeester en wethouders van Oegstgeest, de secretaris, H.A. Leegstra de burgemeester, E.R. Jaensch Programmabegroting

6 4 Gemeente Oegstgeest

7 2 Inleiding Programmabegroting

8 2.1 Beleidsmatige ontwikkelingen Met de coalitieagenda en de Toekomstvisie 2020 als leidraad kent ons beleid voor de periode verschillende hoofdlijnen. Die geven vorm en richting aan ons werk. Een onverminderd belangrijk thema van de coalitieagenda is de transformatie naar een samenleving waarin de eigen kracht van mensen, netwerken en de samenleving als geheel centraal staat. De gemeenschap is steeds meer zelf aan zet, de overheid vervult daarbij een verbindende en faciliterende rol. Dit is in lijn met de Toekomstvisie De rode draden uit de toekomstvisie, te weten het benutten van potentieel, de gemeente als meewerkkracht, verbindingen leggen en duurzaamheid sluiten aan op de geschetste ontwikkelingen. In de coalitieagenda staat als uitgangspunt dat het initiatief bij het dorp ligt. Ook in 2017 geven wij als facilitator, regisseur, ondersteuner of aanjager vorm en inhoud aan de nieuwe manier van werken die daarvoor noodzakelijk is. Regionale samenwerking Op alle niveaus werken we steeds meer samen binnen de gemeente. Deze intensievere samenwerking betekent ook dat we meer strategische keuzes maken, zowel binnen Oegstgeest als regionaal. Met de Toekomstvisie Leidse Regio 2027 bepalen de gemeenteraden en colleges in de Leidse regio hun gezamenlijke inhoudelijke koers voor de komende jaren. Op basis daarvan kunnen de besturen belangrijke strategische keuzes maken; deze worden vastgelegd in een agenda. In het proces van totstandkoming van de Toekomstvisie Leidse Regio 2027 hebben de gemeenteraden en colleges van de Leidse regio elkaar regelmatig ontmoet. Wij zien dat deze ontmoetingen het gevoel van gezamenlijkheid binnen de regio hebben versterkt. Ook zorgt het voor vertrouwen in elkaar. Ook op ambtelijk niveau vindt steeds meer uitwisseling van kennis en kunde plaats. Ondernemers en andere regionale stakeholders vervullen regelmatig een klankbordfunctie. Oegstgeest en de regiogemeenten maken steeds vaker gebruik van elkaars expertise door elkaars medewerkers voor specifieke projecten in te zetten. Voorbeelden hiervan zijn de transformatie in het Sociale Domein, de voorbereidingen op de transitie naar de Omgevingswet, de gezamenlijke inspanningen ter versterking van de economie en de (door)ontwikkeling van digitale systemen. De Leidse regio treedt niet alleen in het toekomstvisieproces als eenheid naar buiten. Steeds vaker gebeurt dit ook op andere vlakken. Een mooi voorbeeld daarvan is dat binnen Holland Rijnland in het algemeen bestuur en in portefeuillehoudersoverleggen steeds meer wordt gewerkt met woordvoerders vanuit de regio. Het doel hiervan is om efficiënter te werken en meer impact te realiseren, bijvoorbeeld richting andere regio's in Holland Rijnland verband. In voorstellen die wij aan de gemeenteraad voorleggen besteden wij aandacht aan de effecten die het voorstel heeft op regionale samenwerking, en vice versa. Grip Deze ontwikkeling sluit naadloos aan op de behoefte van de gemeenteraad en het college om meer grip op regionale samenwerking te hebben. Deze behoefte wordt nog versterkt doordat we op steeds meer vlakken samenwerken. Behalve bij de Toekomstvisie Leidse Regio 2027 is dat bijvoorbeeld ook rond de retailvisie en de omgevingsvisie Hart van Holland. Het versterken van de grip op regionale samenwerking is en blijft een uitdaging. Wij zijn benieuwd naar het initiatiefvoorstel van de commissie Regiozaken waarin die grip een belangrijk thema is. Met dat initiatiefvoorstel in de hand gaan wij, samen met de gemeenteraad, graag aan de slag om de grip op regionale samenwerking verder te versterken. 6 Gemeente Oegstgeest

9 Opgaven voor 2017 en verder Vanuit de hierboven geschetste zelfbewuste koers, zien wij de volgende opgaven voor 2017 en verder: Studio2020 Zoals geschetst in de Perspectiefnota zijn we op de goede weg als het gaat om het benutten van het potentieel binnen de samenleving. Dit geldt ook voor de faciliterende en verbindende rol daarbij van de gemeente. De afgelopen jaren is al een werkwijze ontwikkeld waarbij we steeds meer samen met inwoners en ondernemers werken aan Oegstgeest. Aansprekende voorbeelden daarvan zijn onder andere de Bedrijven Investerings Zone (BIZ) in het winkelgebied 'De KempenaeR', het traject herinrichting Klinkenbergerplas, de samenwerking met sportpark de Voscuyl, het burgerinitatief 'Langer Zelfstandig Leven Oegstgeest' en het vormgeven van duurzaamheid op allerlei terreinen. Ook als het gaat om het invullen van de faciliterende en verbindende rol zijn er mooie voorbeelden. Dit zijn de certificering van het Keurmerk Veilig Ondernemen (in winkelcentrum Lange Voort en winkelgebied De KempenaeR) en de whatsappgroep 'OegstgeestAlert!'. Ook in het sociale domein is er een mooi voorbeeld van inzet van de samenleving: de website van Dorpskracht, waar vraag en aanbod voor vrijwilligers samenkomen. We zijn dus op de goede weg als het gaat om het benutten van het potentieel binnen de samenleving. Maar het moet nog beter vorm krijgen de komende jaren; we zullen de andere manier van werken en besturen nog veel meer in de praktijk moeten brengen. In die zin staan we op dit moment nog maar aan het begin. Wat mogen we van inwoners en bedrijven verwachten? Hoe ondersteunen we dit? De transformatie, die we vormgeven onder de noemer Studio2020, zorgt voor een andere rol voor de overheid, maar leidt daarmee niet zonder meer tot financiële besparingen. We gaan daarbij nu uit van horizontale in plaats van verticale verhoudingen. Inwoners, organisaties, ambtelijke organisatie, ons college en de gemeenteraad zoeken naar een passende houding en rol in het nieuw ontstane krachtenveld. We hebben een nieuwe structuur opgezet waarmee de adviescommissies flexibel en themagericht kunnen werken. De commissies zijn zelf aan zet en de gemeente vervult ook hier een verbindende en faciliterende rol. In 2017 zullen wij op basis van onze eigen ervaringen en best practices van andere gemeenten komen tot een toolkit met concrete hulpmiddelen voor alle betrokkenen. Hiermee kunnen we de transformatie in de praktijk laten slagen. Deze toolkit kan bijvoorbeeld goed van pas komen bij de gesprekken met inwoners over bijvoorbeeld de inrichting, het beheren en het onderhoud van de openbare ruimte. Sociaal Domein In 2017 en in verdere jaren geven wij uitvoering aan onze beleidsnota 'Met elkaar, voor elkaar, het sociaal domein van Oegstgeest '. In dit plan geven wij aan welke maatschappelijke doelen we willen bereiken in het sociaal domein. Het sociaal domein behelst naast de drie decentralisaties (Wmo, jeugdzorg en Participatiewet) ook de beleidsterreinen sport, cultuur, onderwijs, gezondheidszorg, vluchtelingen, welzijn, kinderopvang. De beleidsnota biedt voor het totale sociaal domein een kader waarbinnen we onze taken uitvoeren. Belangrijk uitgangspunt daarbij is de samenwerking tussen de gemeente en de samenleving. We zorgen met elkaar, voor elkaar. Om de doelstellingen te realiseren doen we een beroep op de samenleving, bijvoorbeeld door mantelzorg en vrijwilligerswerk. Ook hebben we aandacht voor het toenemend belang van techniek, zoals Domotica. Daarnaast doen we een aantal taken zelf (bijvoorbeeld het verstrekken van bijstandsuitkeringen), wordt er zorg ingekocht (jeugdzorg en Wmo) en verstrekken we subsidie aan partijen in het dorp en de regio. Voorbeelden hiervan zijn de bibliotheek, 'Radius' en 'Schuldhulpmaatje'. De nota biedt een toetsingskader voor alle uitgaven die we doen. Het programma Sociale Infrastructuur in deze begroting hebben we dan ook ingericht naar de thema s van de beleidsnota 'Met elkaar, voor elkaar'. De doelen uit de nota zijn opgenomen in het programma, en de inspanningen die bijdragen aan het realiseren van die doelen zijn per thema beschreven. Programmabegroting

10 Omgevingswet Waarschijnlijk treedt, nog binnen de planperiode van deze begroting, de Omgevingswet in werking. Dit is op z'n vroegst in het voorjaar van Deze nieuwe wet bundelt en vereenvoudigt tientallen wetten en nog veel meer regels op het gebied van de fysieke leefomgeving. Met de nieuwe omgevingswet komt er meer ruimte voor ontwikkeling en meer kwaliteit. Afwegingen worden zoveel mogelijk gemaakt op decentraal niveau. De Omgevingswet zal grote impact hebben op onze manier van werken. De leefomgeving moet op een samenhangende manier centraal staan in ons beleid, besluitvorming en regelgeving. Het biedt ons meer ruimte om de leefomgeving centraal te stellen, om beter in te kunnen spelen op maatschappelijke behoeften en om op een praktische en flexibele manier oplossingen te vinden voor maatschappelijke opgaven. Een goede invoering van de Omgevingswet kost tijd en een zorgvuldige voorbereiding; intern en met de regio. Uitgangspunt daarbij is het ambitieniveau dat de gemeenteraad vaststelt. Duurzaamheid Het huidige duurzaamheidsbeleid loopt tot en met In de afgelopen periode is duurzaamheid steeds meer een vanzelfsprekend onderdeel geworden van gemeentelijk beleid. Duurzaamheid is ook steeds meer geworteld in de samenleving. Via de werkgroep Duurzaamheid hebben we inwoners ondersteund bij het opzetten van diverse duurzame initiatieven en organisaties zoals de Oudenhofmarkt, de Duurzame Open Huizen Route, thema-avonden in Poelgeest, het Repaircafé, de lokale energiecoöperatie LEOO en diverse duurzame activiteiten voor kinderen. Daarnaast hebben we de bestaande organisaties Vrij Groen, Oogstoverschot en Kringloopinitiatief Soek ondersteund in hun duurzame activiteiten. In 2016 hebben al deze mensen en initiatieven zich verenigd in Platform Duurzaam Dorp Oegstgeest. In 2017 wil dit platform zich verder ontwikkelen en nieuwe inwoners uitnodigen aan te sluiten en actief te worden. In 2017 bereiden wij ook het vervolg voor op het huidige duurzaamheidsbeleid voor 2018 en verder. Dit doen we met nauwe betrokkenheid van het platform Duurzaam dorp Oegstgeest en de gemeenteraad. Van Afval Naar Grondstoffen Met de vaststelling van het programma Van Afval Naar Grondstoffen in 2014 heeft het Rijk de visie vastgelegd dat we van een lineaire economie (productie -> gebruik -> restafval) naar een circulaire economie moeten gaan, waarin grondstoffen zo lang mogelijk in de keten blijven. Dit is van belang omdat sommige grondstoffen steeds schaarser worden (moeilijker verkrijgbaar en/of duurder) en de levenscyclus (winning tot en met afdanking) van grondstoffen het milieu te veel belast. Om aansluiting te vinden bij deze landelijke doelstellingen is in Oegstgeest in 2016 een visiedocument met de gelijkluidende naam Van Afval Naar Grondstoffen opgesteld, die we naar verwachting begin 2017 aan de gemeenteraad ter besluitvorming voorleggen. In de loop van 2017 stellen we op basis van deze visie een uitvoeringsprogramma op. Schuldpositie Onze schuldpositie is en blijft een punt van aandacht. Hoewel de schuld de afgelopen jaren is afgenomen, blijft onze schuldpositie vooralsnog hoog. Als we de verkoop van gronden (vooral in Nieuw- Rhijngeest) realiseren, daalt onze schuldpositie de komende jaren verder. Op basis van de aangenomen moties (tijdens behandeling van de meerjarenprogrammabegroting ) is de doelstelling dat de omvang van de schuld in 2020 vooralsnog maximaal 50 miljoen bedraagt. In dit bedrag zijn de financiële effecten van Langenakker meegenomen hoewel er nog geen vastgesteld bestemmingsplan is. De werkgroep Schuldreductie (deze is gevormd in de gemeenteraad) heeft gekeken naar mogelijke kansrijke maatregelen om de beoogde doelstelling te realiseren. Hiervan is een lijst opgesteld die we gebruiken bij de keuze van maatregelen om de doelstelling te realiseren. Als er aanvullende maatregelen nodig zijn, informeren we de gemeenteraad hierover. 8 Gemeente Oegstgeest

11 In relatie tot de schuldreductie spreken we regelmatig over stortingen en onttrekkingen aan reserves. Daarom wil het college in het najaar van 2016 de nota Reserves en Voorzieningen aanbieden, waarmee het beleidsmatig verder richting geeft aan stortingen op en onttrekkingen aan reserves en voorzieningen. Bij voorstellen geven we eveneens aan welke effecten het besluit op de ontwikkeling van de schuldpositie heeft. Overige vernieuwingen De wijzigingen in Besluit begroting en verantwoording (BBV) zijn verwerkt in Programmabegroting Een toelichting hierop leest u in paragraaf 2.3. Een andere wijziging ten opzichte van de begroting 2016 is de indeling van programma 5 (Bestuur) en 6 (Bedrijfsvoering) en het nieuwe programma 7 (Algemene dekkingsmiddelen). Dit programma is toegevoegd conform de nieuwe BBV-regelgeving. In de leeswijzer staat meer over de opzet en indeling van de begroting. Programmabegroting

12 2.2 Algemene financiële beschouwing Algemeen De begroting 2017 is meerjarig sluitend en is structureel en reëel in evenwicht. Dit betekent dat structurele uitgaven gedekt worden met structurele inkomsten. Deze begroting is gebaseerd op de Perspectiefnota , de structurele doorwerking van de Tweede Voortgangsrapportage, de meicirculaire, de nota Schuldreductie en de wijzigingen in het BBV. De gemeenteraad heeft al beleidskeuzes gemaakt in de Perspectiefnota Over een aantal onderwerpen die van financieel belang zijn, volgt hieronder meer. Ontwikkeling begrotingssaldo In onderstaande tabel staat de ontwikkeling van het begrotingssaldo na vaststelling van de perspectiefnota. Bij het opstellen van de perspectiefnota was de meicirculaire nog niet beschikbaar en zijn we uitgegaan van de meest recente gegevens en betalingsspecificatie van de algemene uitkering. De wijzigingen in het begrotingsaldo komen voort uit de financiële consequenties van de meicirculaire, de doorwerking in 2017 van de Tweede Voortgangsrapportage, de ontwikkelingen als gevolg van de BBV-wijzigingen en de overige autonome ontwikkelingen die zijn verwerkt in de begroting Saldo mutaties Begroting (Bedragen * 1.000) Perspectiefnota Wijziging BBV, rekenrente Wijziging BBV, rioolheffing Wijziging BBV, afvalstoffenheffing Compensatie Ozb 2% i.v.m. wijziging BBV Meicirculaire, ontwikkeling algemene uitkering Integratie uitkering sociaal domein Jeugd BSGR nieuwe toerekenmethodiek kosten Onderhoudsplan gemeentehuis Regionale samenwerking Omgevingsdienst West-Holland Autonome ontwikkelingen/correctie primitieve begroting Digitalisering archief Saldo Tweede Voortgangsrapportage Saldo Mutaties algemene reserve Saldo begroting (een + is een nadeel) Het saldo van 2017, 2018 en 2019 dekken we door een onttrekking aan de algemene reserve. De ontwikkelingen in het begrotingssaldo worden grotendeels veroorzaakt door landelijk gewijzigd beleid en hebben een incidenteel karakter. Het doel van de algemene reserve is om dergelijke financiële tegenvallers op te vangen. De algemene reserve ontwikkelt zich van in 2017 naar een stand van in Weerstandsvermogen De benodigde weerstandscapaciteit is voldoende om alle risico's af te dekken waarvoor geen of onvoldoende beheersmaatregelen zijn getroffen. Ook in 2017 is de ratio van het weerstandsvermogen weer ruim voldoende. 10 Gemeente Oegstgeest

13 De top 10 aan risico's staat vermeld in de paragraaf Weerstandsvermogen. Een van de risicofactoren met potentieel groot financieel effect, wordt gevormd door het sociale domein. Sinds begin 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor extra taken op het gebied van maatschappelijke ondersteuning, jeugdhulp en participatie. We krijgen hier wel middelen voor van het rijk, maar moeten deze taken met veel minder geld uitvoeren dan er voorheen beschikbaar was. Eventuele tekorten moeten we zelf opvangen. Hiervoor hebben we de reserve Wmo/3D ingesteld. Reserve Wmo/3D De stand van de reserve 3D is in 2020 geprognotiseerd op In onderstaand overzicht staat de meerjarige ontwikkeling van de reserve Wmo/3D. Reserve Wmo/3D (* 1.000,-) Stand per Toevoegingen Onttrekkingen Totaal Ontwikkeling woonlasten als gevolg van wijzigingen in de BBV Wijzigingen BBV In de paragraaf Lokale heffingen moet met ingang van begroting 2017 een verplichte passage over de kostendekkendheid van de lokale heffingen komen. De herijking van de omslagrente en de voorgeschreven methodiek voor toerekening van overhead zorgen voor gewijzigde tarieven voor de afvalstoffenheffing en rioolheffing. Herijking interne rente Vooral de wijziging van de omslagrente heeft consequenties voor de kostendekkende tarieven. Als de lasten dalen, dalen de tarieven eveneens. Wij hebben verschillende opties de revue laten passeren. De mogelijkheid om de wijziging van de rekenrente een jaar later in te laten gaan leverde een behoorlijke lastenverhoging op voor 2017 en een aanzienlijke verlaging voor Hierom kiezen wij hier niet voor.voor een volledige kostentoerekening is de berekening nogmaals doorgelicht. De inzet van de egalisatievoorziening afvalstoffenheffing hiervoor vinden we een cosmetische oplossing. Bovendien vinden wij het verstandig om deze voorziening voor calamiteiten op niveau te houden. Aangezien het hier om een interne rekenrente gaat waarbij de lasten voor de gemeente de facto niet afnemen, hanteren wij als uitgangspunt (afgezien van de indexering) de totale opbrengsten voor de combinatie van onroerende zaakbelasting, afvalstoffenheffing en rioolheffing te fixeren op het huidige niveau. Een aantal omliggende gemeenten (Leiderdorp, Voorschoten en Wassenaar) doet dit ook. Bovenstaande zorgt voor de volgende procentuele verschuiving: De tarieven rioolheffing dalen ongeveer met 9,4% (wordt kostendekkend). De tarieven voor de afvalstoffenheffing stijgen gemiddeld met 5,4% (wordt kostendekkend). De onroerende zaakbelasting stijgt met 2%*. * de verhoging van 2% van de Ozb komt bovenop de stijging van 0,5% volgens de Perspectiefnota , totaal dus 2,5%. De jaarlijkse woonlastendruk verandert hierdoor gemiddeld genomen niet. De verlaging van de omslagrente voeren we in de begroting door als een budgettair neutrale wijziging voor de gemeente én (gemiddeld genomen) ook voor de inwoners. Voor een nadere toelichting en de figuurlijke weergave, zie de paragraaf Lokale heffingen. Programmabegroting

14 Schuldreductie De schuldpositie eind 2015, in totaal 88,4 miljoen, bestaat uit het totaal van de opgenomen onderhandse leningen en het debetsaldo in rekening courant bij de banken. Als gevolg van de opbrengsten uit de grondexploitatie, waarmee we onderhandse leningen aflossen, neemt de schuldpositie af tot 52 miljoen eind Deze waarde is hoger dan de middels de moties vastgelegde 51 miljoen in Gelijktijdig met de jaarrekening 2016 informeren wij over de actuele stand en de maatregelen die genomen zijn om de doelstelling te halen. Onderstaande grafiek geeft het verloop weer van de schuldpositie over de periode Algemene uitkering De algemene uitkering uit het gemeentefonds is in de begroting berekend conform de meicirculaire 2016 van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De financiële gevolgen van de septembercirculaire zijn inmiddels bekend. Deze informatie was niet tijdig beschikbaar voor verwerking in de programmabegroting. De gevolgen van de septembercirculaire bieden we aan met een apart raadsvoorstel, als eerste begrotingswijziging. Conclusie De begroting 2017 is meerjarig sluitend en is structureel en reëel in evenwicht. Dit betekent dat structurele uitgaven gedekt worden met structurele inkomsten.het weerstandsvermogen is ruim voldoende en zal in de toekomst verder toenemen door realisatie van de grondexploitaties - daarmee vermindering van de risico's - en de groei van de algemene reserve. De aandacht voor de financiële positie begint zijn vruchten af te werpen. We zijn meer 'in control', we hebben inzicht in onze financiële ruimte en zijn financieel sterk genoeg om de uitdagingen waarvoor we staan aan te kunnen. 12 Gemeente Oegstgeest

15 2.3 Wijzigingen regelgeving BBV Wijzigingen in Besluit begroting en verantwoording (BBV), verwerkt in de Programmabegroting Samenvatting Het BBV bevat regelgeving voor de begroting en verantwoording van provincies en gemeenten. Op 17 maart jongstleden is met een publicatie in het staatsblad de BBV-regelgeving gewijzigd die voor gemeenten geldt vanaf het begrotingsjaar Voor gemeenschappelijke regelingen gelden de wijzigingen vanaf het begrotingsjaar De belangrijkste aanleiding van de wijziging was de wens om de kaderstellende en controlerende rol van de gemeenteraad te versterken. Dit kan door de informatiewaarde van de begroting en rekening te verhogen en de transparantie en de vergelijkbaarheid te verbeteren. In deze begroting zijn de wijzigingen door deze nieuwe regelgeving verwerkt; de wijzigingen met financiële gevolgen lichten we toe bij de betreffende begrotingsonderdelen. De voornaamste wijzigingen betreffen de verwerking en presentatie van de overheadkosten en de wijze waarop rentedoorbelasting plaatsvindt. Aanleiding De wens om de kaderstellende en controlerende rol van de gemeenteraad te versterken is ontstaan uit de volgende ontwikkelingen: de wens tot betere financiële vergelijkbaarheid met andere gemeenten; het toenemende belang van vergelijkbaarheid door de drie decentralisaties binnen het sociale domein; de behoefte om tijdig te kunnen sturen in economisch slechte tijden; de wens voor meer inzicht in elkaars financiële positie, ingegeven door de onderlinge solidariteit als een gemeente in de problemen komt; de toenemende nationale en internationale belangstelling voor de verslaglegging in de publieke sector; de vragen die in de praktijk leven over de manier waarop rechtmatigheidstoezicht wordt vormgegeven. Wijzigingen De wijzigingen hebben als rode draad het versterken van de horizontale sturing door de gemeenteraad. De wijzigingen betreffen op hoofdlijnen: 1. Uniforme indeling in taakvelden; 2. Uniforme basisset van beleidsindicatoren; 3. Uniforme basisset van financiële kengetallen; 4. Verbeterde informatie over verbonden partijen; 5. Vernieuwing van de accountantscontrole (aangekondigd, volgt later); 6. Inzicht in overheadkosten en eenvoudigere toerekening kosten en rentelasten; 7. Enkele aanpassingen van het stelsel van baten en lasten activeren investeringen met maatschappelijk nut beter inzicht in EMU-saldo vennootschapsbelasting en grondexploitatie. De wijzigingen zijn grotendeels technisch van aard. We hebben de wijzigingen zo eenvoudig en pragmatisch mogelijk doorgevoerd. Hieronder volgt een korte toelichting per wijziging. Ad 1. Uniforme indeling in taakvelden Om tot betrouwbare informatie voor interne sturing en externe vergelijkbaarheid te komen, schrijft het BBV een uniforme indeling in taakvelden voor. De bijbehorende baten en lasten worden aan die taakvelden toegerekend. De taakveldindeling vervangt de functionele indeling die nu voor rapportagedoeleinden aan bijvoorbeeld het CBS (Iv3) wordt gebruikt. Op onderdelen wordt de categoriale indeling aangepast, maar hierover Programmabegroting

16 hoeft in de begroting niet gerapporteerd te worden. Bij deze begroting is de taakveldindeling is als bijlage opgenomen. Ad 2. Uniforme basisset van beleidsindicatoren Het BBV schrijft een uniforme lijst van 39 beleidsindicatoren voor om beter te kunnen sturen op effecten van beleid en om gemeenten onderling te kunnen vergelijken. Deze indicatoren hebben in de bestaande programma s een plaats gekregen. Via 'waarstaatjegemeente.nl' is het mogelijk voor deze basisindicatoren een vergelijking te maken met andere gemeenten. Naast opname van de voorgeschreven basisindicatoren staat het gemeenten vrij om eigen indicatoren te gebruiken. We hebben in Oegstgeest in 2016 beleidsindicatoren bepaald, naar aanleiding van het verbeterplan Financiële sturing. In 2017 monitoren wij de beleidseffecten door middel van een inwonersenquête. De beleidsindicatoren staan vermeld per programma, de doelen per beleidsthema zijn nog niet bepaald. De komende jaren wordt het sturingsmodel door middel van indicatoren verder ontwikkeld. Ad 3. Uniforme basisset van financiële kengetallen Vanaf de begroting 2016 bevat de paragraaf Weerstandvermogen en risicobeheersing vijf financiële kengetallen die inzicht geven in de financiële positie van de gemeente. Door de BBV-wijziging is het verplicht om in de begroting 2017 een geprognosticeerde balans (= meerjarenbalans) op te nemen. Omdat de begroting daardoor ook voldoende informatie bevat om (in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing) de ontwikkeling van de kengetallen voor de drie jaren volgend op de begroting te berekenen, wordt voorgeschreven om ook de kengetallen in meerjarig perspectief te laten zien. Uw raad krijgt hierdoor nog meer inzicht in de financiële positie van de gemeente. Ad 4. Verbeterde informatie over verbonden partijen Doordat het aantal verbonden partijen aanzienlijk is, is in het proces van begroting en verantwoording meer behoefte aan inzicht ontstaan over de wijze waarop de verbonden partijen bijdragen aan het beleid. In de programma s zelf moet worden aangegeven op welke wijze de verbonden partijen bijdragen aan het behalen van de maatschappelijke effecten van de gemeente. De paragraaf Verbonden partijen verlangt voortaan uitsluitend de algemene visie op en de beleidsvoornemens omtrent het inschakelen van de verbonden partijen. Ook is voorgeschreven de verbonden partijen te groeperen in gemeenschappelijke regelingen, vennootschappen en corporaties, stichtingen en verenigingen en overige verbonden partijen. Ad 5. Vernieuwing van de accountantscontrole Het college van B&W geven in het vervolg zelf een (in control) verklaring voor de rechtmatigheid. De juistheid van deze verklaring maakt weer deel uit van de controle door de externe accountant. Ad 6. Inzicht in overheadkosten en eenvoudigere toerekening kosten en rentelasten Overhead In de begroting 2016 stond al een nieuw programma Bedrijfsvoering opgenomen - alle bedrijfsvoeringskosten zijn opgenomen in dit aparte programma. Het vernieuwde BBV schrijft voor om de baten en lasten van de overhead in een apart overzicht in het programmaplan op te nemen. In de programma's zelf worden alleen de baten en lasten opgenomen die direct betrekking hebben op het primaire proces, dus zonder toegerekende overhead. Dit heeft tot doel om de gemeenteraad op eenvoudige wijze inzicht te geven in de totale kosten van de overhead voor de gehele organisatie. De definitie van overhead luidt 'alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van medewerkers in het primaire proces'. Door opname van de overhead in een apart overzicht in het programmaplan vervalt de toerekening van overheadkosten aan programma's. In dit aparte overzicht wordt ook rente die niet valt toe te rekenen aan het primaire proces verantwoord. Voor het bepalen van tarieven voor bijvoorbeeld lokale heffingen blijven de overheadkosten blijven van belang. De berekening van de tarieven en de toelichting over de mate waarin ze kostendekkend zijn wordt voortaan opgenomen in de paragraaf lokale heffingen. Ook voor de berekening van de BTW en Vpb blijven de overheadkosten in de integrale kostprijsberekening meetellen. Bij de berekening van de tarieven moet de methodiek voor de toerekening van overhead worden opgenomen in de financiële verordening. Rente Rente die verband houdt met een taakveld, betreft de (omslag)rente die moet worden toegerekend aan investeringen binnen dat taakveld. Denk bijvoorbeeld aan rente over investeringen in 14 Gemeente Oegstgeest

17 onderwijshuisvesting of over investeringen in sportaccommodaties. Rente en afschrijvingskosten op het terrein van overhead vallen dus onder de overhead. Om ervoor te zorgen dat in de begroting en verantwoording de totale rentelasten en de daaraan gekoppelde financieringsbehoefte inzichtelijk zijn, wordt voorgeschreven dat de paragraaf Financiering voortaan ook in ieder geval inzicht geeft in de rentelasten, het renteresultaat, de financieringsbehoefte en de wijze waarop rente aan investeringen, grondexploitaties, en taakvelden wordt toegerekend. In de notitie Rente, van de commissie BBV, wordt aanbevolen geen rente meer te berekenen over het eigen vermogen, waardoor er geen zogenaamde bespaarde rente meer is die als dekkingsmiddel in de begroting kan worden opgenomen. Deze aanbeveling is overgenomen en verwerkt in de begroting. De omslagrente (het intern gehanteerde rentepercentage) komt voor 2017 en verder op 1% (was voorheen 3%) en moet elk jaar opnieuw bepaald worden aan de hand van het werkelijk door ons betaalde rentepercentage. Dit alles leidt er toe dat er veel minder kapitaallasten worden begroot dan in eerdere jaren. Ook deze wijziging heeft consequenties voor de lokale heffingen. In de paragraaf Lokale heffingen staat hierover meer. Ad. 7. Enkele aanpassingen van het stelsel van baten en lasten Activeren van investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut Het onderscheid tussen investeringen met maatschappelijk nut en investeringen met economisch nut wordt gehandhaafd. De voorkeur om investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut in één keer af te schrijven wordt verlaten. Het gewijzigde inzicht is dat kosten van investeringen ten laste van burgers en bedrijven moeten komen gedurende de periode dat zij er profijt van hebben en dat de vergelijkbaarheid tussen gemeenten door een éénduidige manier van werken toeneemt. Voor investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut die vóór 2017 zijn gedaan, hoeft geen correctie te worden doorgevoerd. Dit heeft tot gevolg dat vergelijking van gemeenten op dit punt minder goed mogelijk is. Daarom moeten gemeenten in het verloopoverzicht in de toelichting op de balans aangeven welk bedrag volgens de nieuwe systematiek is verantwoord en welk deel volgens een andere systematiek. De verplichting tot activeren geldt alleen voor de investeringen die in of na 2017 worden gedaan. Inzicht in EMU-saldo Als landelijk de macronorm voor het EMU-saldo wordt overschreden kan dat consequenties hebben, daarom is het voor gemeenten van belang om te weten of hun referentiewaarden een meerjarige overschrijding aangeven. Voortaan moet hiervoor bij de uiteenzetting van de financiële positie een geprognosticeerde balans en de berekening van het EMU-saldo worden opgenomen. De geprognosticeerde balans moet ook in de meerjarenraming staan, met als doel de raad meer inzicht te verstrekken in de ontwikkeling van onder meer de investeringen, het aanwenden van reserves en voorzieningen, en in de financieringsbehoefte. Deze is opgenomen in de paragraaf Financiering. Vennootschapsbelasting en grondexploitaties Vennootschapsbelasting Met ingang van 2016 rust er een vennootschapsbelastingplicht op winstgevende ondernemingsactiviteiten. Deze activiteiten zijn in 2015 en 2016 geïnventariseerd. Deze vennootschapsbelastingheffing is nieuw in de begroting en jaarrekening. Voor Oegstgeest is naar aanleiding van geïnventariseerde resultaten, vooralsnog geen begrote post voor vennootschapsbelasting opgenomen, omdat naar verwachting geen afdracht zal plaatsvinden. De afstemming met de Belastingdienst hierover moet echter nog plaatsvinden. Bovendien zullen de realisatiecijfers en de feitelijke omstandigheden van 2017 leidend zijn voor de werkelijke bepaling van de hoogte van de vennootschapsbelastingplicht in Grondexploitaties De categorie 'Niet in exploitatie genomen gronden' (NIEGG) is vervallen. Voor deze categorie gold dat er kosten aan deze gronden konden worden toegerekend, met als risico dat de doelstellingen met deze gronden niet konden worden waargemaakt met grote afboekingen tot gevolg. We hebben op dit moment geen NIEGG. NIEGG-gronden (onder grond- en hulpstoffen) worden in de toekomst opgenomen als materiële vaste activa (gronden en terreinen). Er kan pas weer rente en kosten aan deze gronden worden toegerekend als er sprake is van een bouwgrond in exploitatie (grondexploitatie). De verslagleggingsregels voor grondexploitaties worden aangescherpt: de waardering wordt bepaald door de prognoses van het eindresultaat van een grondexploitatie. Het verloop van deze activa moet Programmabegroting

18 voortaan in de toelichting op de balans expliciet worden toegelicht. De toegestane toe te rekenen rente aan een grondexploitatie moet worden gebaseerd op de daadwerkelijk te betalen rente over het vreemd vermogen. Het is niet toegestaan om rente over het eigen vermogen toe te rekenen aan een grondexploitatie. Meer informatie Meer over de achtergronden van deze wijziging is te lezen op vernieuwingbbv/. 16 Gemeente Oegstgeest

19 3 Leeswijzer Algemeen De programmabegroting is voor ons een belangrijk instrument om te laten zien wat wij het komend jaar willen doen om bepaalde doelen te bereiken en wat dat kost. Daarmee vormt de begroting een duidelijk kader waarbinnen we werken. Deze begroting is bedoeld voor alle inwoners van Oegstgeest: het is het gemeentelijk huishoudboekje dat voor iedereen toegankelijk is en moet zijn. In deze leeswijzer staat hoe de begroting is opgebouwd en leggen we uit hoe je het document het best kunt lezen. Nieuwe opzet en indeling Per programma volgen we de opzet van een doelenboom. Daarvoor bepalen we de hoofddoelstelling van het beleid. Vervolgens vertalen wij de programmadoelen naar te behalen resultaten, en resultaten op hun beurt naar noodzakelijke inspanningen. De bekende drie 'w-vragen' beantwoorden we per programma als volgt: 1. Wat willen we bereiken: programmadoelen (weergegeven op programmaniveau) en resultaten (weergegeven op beleidsthemaniveau) en beleidsindicatoren (weergegeven op beleidsthemaniveau) 2. Wat gaan we daarvoor doen: inspanningen (weergegeven op productniveau). 3. Wat mag het kosten: financiën (weergegeven per beleidsthema, op productniveau). Nieuw in de begroting 2017 zijn de beleidsindicatoren op beleidsthemaniveau. We hebben beleidsindicatoren bepaald naar aanleiding van het verbeterplan Financiële sturing. Daarnaast schrijft het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) 39 beleidsindicatoren voor die in de begroting 2017 moeten staan. De beleidsindicatoren zijn aan het eind van elk programma opgenomen. De doelen per beleidsthema zijn nog niet bepaald. De komende jaren wordt het sturingsmodel door middel van indicatoren verder ontwikkeld. Een verdere toelichting op de BBV wijzigingen leest u in paragraaf 2.3. We hebben een Begrippenlijst aan de bijlagen toegevoegd. Hierin vindt u een beknopte uitleg van diverse termen. Een andere wijziging ten opzichte van de begroting 2016 is de indeling van programma 4, programma 5 (Bestuur) en 6 (Bedrijfsvoering). Dit geldt ook voor het nieuwe programma 7, dat is toegevoegd naar aanleiding van de nieuwe BBV-regelgeving. De nieuwe programma s en nieuwe beleidsthema s zijn: Programma 4 Sociale Infrastructuur Veiligheid Inwoners zijn financieel onafhankelijk Iedereen doet mee Inwoners hebben een gezonde leefstijl Veiligheid in en om het huis Mantelzorgers zijn ondersteund Jeugdigen ontwikkelen zich goed Programma 5 Bestuur Bestuur Griffie en raad Publiekszaken Programmabegroting

20 Programma 6 Bedrijfsvoering, overhead en Vpb Overhead Vennootschapsbelasting (Vpb) Onvoorzien Programma 7 Algemene dekkingsmiddelen Dekkingsmiddelen De kaderstellende rol van de gemeenteraad De gemeenteraad geeft het college inhoudelijke en financiële en kaders mee voor het beleid en de uitvoering. Het uitgangspunt is de bestuurlijke agenda voor de periode Deze agenda bepaalt de inhoud van de verschillende documenten die onderdeel uitmaken van de jaarlijkse begrotingscyclus: de perspectiefnota, de meerjarenbegroting, de voortgangsrapportages en de jaarstukken. De perspectiefnota is een uitwerking van deze bestuurlijke agenda en bepaalt de koers met financiële en inhoudelijke kaders voor het volgende begrotingsjaar. De programmabegroting is een nadere concretisering van de voornemens uit de perspectiefnota. Hiermee autoriseert de gemeenteraad het college tot het doen van uitgaven voor bepaalde doeleinden. Na vaststelling van deze begroting geven de voortgangsrapportages tussentijds een overzicht van de uitvoering van beleid en de financiële stand van zaken. In de jaarstukken tenslotte wordt verantwoording afgelegd over het gevoerde beleid en het financiële beheer. Wat is de programmabegroting precies? In de programmabegroting geven we aan welke doelen we willen bereiken en wat de maatschappelijke effecten daarvan moeten zijn. Om deze maatschappelijke effecten meetbaar te maken, zijn aan de verschillende programma s prestatie-indicatoren gekoppeld. Deze geven, zoals het woord 'indicator' al aangeeft, een aanwijzing over de mate waarin de doelstellingen zijn bereikt. Tot slot benoemen we wat we gaan doen om deze doelen te bereiken en hoeveel dat mag kosten. Hoe zit de begroting in elkaar? De begroting bestaat uit twee delen, de beleidsbegroting en de financiële begroting. 1. Beleidsbegroting De beleidsbegroting bestaat uit het programmaplan en de paragrafen. In het programmaplan staan zeven programma s waarin we alle gemeentelijke activiteiten en aandachtspunten op een bepaald beleidsterrein benoemen. In de programmadelen staan de doelenbomen: de gemeentelijke toekomstvisie en de coalitieagenda hebben de inhoud hiervan voor een groot deel bepaald. In de doelenbomen is vooral aandacht voor de 'wat-vraag'. Per programma is aangegeven wat we willen bereiken (de doelstelling), wat we daarvoor gaan doen (inspanning en te boeken resultaten) en wat het mag kosten. In schema is de begroting als volgt opgebouwd: 18 Gemeente Oegstgeest

21 De paragrafen gaan in op de bedrijfsvoering in brede zin en vormen daarmee een dwarsdoorsnede van de begroting. In de paragrafen staat de hoe-vraag centraal: Hoe gaan we om met belastingen? (paragraaf 1) Hoe worden risico s beheerst en welk effect heeft dat op het weerstandsvermogen? (paragraaf 2) Hoe onderhouden we onze bezittingen en de openbare ruimte? (paragraaf 3) Hoe lopen de geldstromen en onze vermogenspositie? (paragraaf 4) Hoe hebben we de bedrijfsvoering geregeld? (paragraaf 5) Met wie vormen wij verbonden partijen en hoe zijn de afspraken geregeld? (paragraaf 6) Hoe is ons grondbeleid geregeld? (paragraaf 7) Financiële begroting In de financiële begroting staan diverse (verplichte) financiële overzichten, waaronder de realisatie van baten en lasten van het vorig jaar en de komende begrotingsjaren. Eigenlijk is het een samenvatting van het deel Wat mag het kosten dat per programma is opgenomen. Omdat we afronden op duizendtallen, kunnen hierin kleine afrondingsverschillen ontstaan. Ook staat in de begroting welke lasten en baten incidenteel zijn, zodat te zien is of de begroting ook duurzaam sluitend is. Vervolgens volgt een uiteenzetting van de financiële positie, een prognose voor het verloop van de balans. Op de actiefzijde staan bezittingen, die zijn opgedeeld in de vaste activa en de grondexploitatie. Dat laatste is de voorraad onderhandenwerk bij de meerjarige bouwprojecten. Op de passiefzijde staat ons vermogen in de vorm van reserves, de voorzieningen en de langlopende geldleningen. Daarna volgt een overzicht met alle reserves en voorzieningen van de gemeente en het verwachte verloop daarvan. Herinrichting van de p&c-cyclus om beleidssturing mogelijk te maken In het verbeterplan Financiële sturing 2015 hebben wij aangegeven om, met de herinrichting van de p&c-cyclus, beleidssturing mogelijk te maken. Die aanpassing heeft plaatsgevonden en we hebben een aantal beleidsindicatoren bepaald zodat we beleid beter kunnen monitoren op doelrealisatie en maatschappelijke effecten. Daarnaast is in 2016 het BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) vernieuwd. In het herziene BBV is een verplichte basisset van indicatoren voorgeschreven. De indicatoren zijn opgenomen in de betreffende programma's onder de beleidsthema's. Programmabegroting

22 20 Gemeente Oegstgeest

23 4 Beleidsbegroting Programmabegroting

24 4.1 Programmaplan Programma 1 Natuur en Landschap Beleidsthema Portefeuillehouder Team Groen en water J.J.G.M. Roeffen Beheer en Onderhoud Ruimtelijke structuur W.E. Tönjann-Levert / J.J.G.M. Roeffen Ruimte Reiniging J.J.G.M. Roeffen Beheer en Onderhoud Programma 1 Natuur en Landschap Centraal in programma 1 staat het behoud van natuur en landschap in Oegstgeest. Dat kunnen en willen we niet alleen doen. In lijn met de Toekomstvisie 2020 'Oegstgeest in beweging' en de coalitieagenda gaan wij inwoners meer betrekken bij het beheer, het onderhoud en de inrichting van de openbare ruimte. In Oegstgeest zijn afspraken gemaakt over hoe schoon en hoe netjes de wegen en groenvoorzieningen moeten zijn. Dit noemen we beeldkwaliteit. De beeldkwaliteit voor de openbare ruimte kun je onderverdelen in vijf verschillende niveau's, de zogenoemde CROW-niveaus. Bij ons is de beeldkwaliteit niveau B (dit is het middelste niveau) en bij enkele onderdelen niveau C. Dat zijn bewuste keuzes: we laten de natuur op sommige plekken haar gang gaan, waardoor natuurlijker groen ontstaat met een hogere ecologische waarde. In 2019 wordt de Omgevingswet ingevoerd. Deze wet bundelt bestaande wetten voor onder meer bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur. Door deze samenvoeging kunnen burgers, ondernemers en organisaties eenvoudiger zien of hun initiatief zonder of met vergunning mogelijk is. Is de vergunning nodig dan wordt het proces eenvoudiger en sneller voor de aanvrager. Samen met de Omgevingsdienst West-Holland (ODWH) voeren we het vastgestelde milieubeleid uit voor lucht, water en grond. Duurzaam hergebruik van grondstoffen staat bij het afvalbeleid voorop. We stimuleren inwoners het afval zoveel mogelijk gescheiden aan te bieden. In 2017 gaan we een uitwerkingsplan opstellen, aan de hand van de door de gemeenteraad vastgestelde visie 'Van Afval Naar Grondstoffen'. Programmadoelstelling We willen meer betrokkenheid van inwoners bij het beheer, onderhoud en de inrichting van de openbare ruimte. Zelf willen we afval op grotere schaal gescheiden inzamelen. De kwaliteit van de directe leefomgeving waarborgen we in duidelijke kaders. Daarbij zoeken we naar meer mogelijkheden voor multifunctioneel ruimtegebruik. Beleidsthema Groen en water Groen Resultaat: Inwoners zijn meer betrokken bij het beheer, onderhoud en inrichting van de openbare ruimte. De herinrichting van de Klinkenbergerplas is in 2017 gereed. Hagen, bosplantsoen en beschoeiingen zijn onderhouden op CROW-beeldkwaliteit niveau C. Overig openbaar groen en water zijn onderhouden op CROWbeeldkwaliteit niveau B. Inspanningen: We gaan gesprekken voeren met inwoners over de inrichting, het beheer en het onderhoud van de openbare ruimte. We gaan 30% van het gazon ecologisch onderhouden. We gaan het Groenbeleidsplan en het beheerplan Groen uitvoeren. Water Inspanningen: We gaan het definitieve ontwerp van de herinrichting van de Klinkenbergerplas uitvoeren. We gaan het Baggerplan uitvoeren. Beleidsthema Groen en Water (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Groen Water Totaal Gemeente Oegstgeest

25 Beleidsthema Ruimtelijke structuur Ruimtelijk beleid Resultaat: Voorbereiden op de transitie naar de Omgevingswet. Vastleggen van de kwaliteit van de bestaande leefomgeving, ontwikkelingen (bijvoorbeeld Nieuw-Rhijngeest) en andere initiatieven in omgevingsvisie, bestemmingsplannen of andere planologische kaders. Zorgen dat ons beleid in overeenstemming is met de gestelde kaders van hogere overheden. Uitvoeren van het vastgestelde milieubeleid, samen met de ODWH. Inspanningen: We gaan het projectplan Implementatie Omgevingswet uitvoeren. Dit doen we beleidsmatig en organisatorisch in samenwerking met regiogemeenten. We actualiseren de Structuurvisie naar de Omgevingsvisie Oegstgeest, zoals bedoeld in de nieuwe Omgevingswet. We stellen de bestemmingsplannen Frederiksoord Zuid, Kamphuizerpolder Buitenlust, Nieuw-Rhijngeest Zuid (wonen), Deelgebied 10, Poelgeest en Oudenhof Klinkenbergerplas vast. We gaan starten met actualiseren van het bestemmingsplan Oranje Nassau. We gaan initiatieven in het kader van de uitgebreide omgevingsvergunning begeleiden. We nemen deel aan de regionale omgevingsvisie Milieubeleid Inspanningen: We voeren onze wettelijke milieutaken uit. We nemen deel aan de Omgevingsraad Schiphol. We houden de geluidsmeetpunten in stand. Beleidsthema Ruimtelijke structuur (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Ruimtelijk beleid Milieubeleid Totaal Beleidsthema Reiniging Reiniging Resultaat: Verdere optimalisatie van de inzameling van nuttige grondstoffen. Inspanningen: We gaan het uitwerkingsprogramma Van Afval Naar Grondstoffen opstellen op basis van de vastgestelde visie. We dragen zorg voor optimale haalvoorzieningen voor onder meer restafval, groente-, fruit- en tuinafval en plastic verpakkingen. Idem doen we dit voor optimale brengvoorzieningen voor onder meer glas, oud-papier, textiel, klein chemisch afval, elektrische apparaten en grof (tuin)afval. Beleidsthema Reiniging (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Reiniging Totaal Verbonden partijen Omgevingsdienst West Holland Gemeente Leiden Bijdrage aan programmadoelstellingen Uitvoeren van de wettelijke milieutaken. Inzamelen diverse huishoudelijke afvalstromen. Programmabegroting

26 Financiën Meerjarenoverzicht 1 NATUUR EN LANDSCHAP (bedragen x 1.000) Rekening 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Meerjarenraming Beleidsthema Groen en Water Lasten Baten Saldo Beleidsthema Ruimtelijke structuur Lasten Baten Saldo Beleidsthema Reiniging Lasten Baten Saldo Programma Lasten Baten Saldo van baten en lasten Reserves Toevoeging Onttrekking Mutaties reserves Resultaat Toelichting financiën Groen en Water In 2016 is 6 ton lasten en baten opgenomen voor de uitvoering van het project 'Herinrichting Klinkenbergerplas'. Deze kosten en opbrengsten zijn niet opgenomen in de begroting van Voor de uitvoering van het project zal bij de jaarrekening 2016 de overheveling van de resterende projectgelden worden aangevraagd om het definitieve ontwerpplan uit te voeren. Ruimtelijke structuur Voor de eigen inzet om de Omgevingswet in te voeren is voor de periode extra capaciteit nodig vanuit de organisatie. In de perspectiefnota 2017 is hiervoor voor 2017 én 2018 beschikbaar gesteld. Ook voor de structuurvisie is incidenteel in 2017 én 2018 opgenomen in de begroting. Reiniging Bij de perspectiefnota is aan hogere papier-, plastic en textielopbrengsten gemeld. De inkomsten op de afvalstoffenheffing is hiermee verlaagd. In 2016 is dit voordeel eenmalig ingezet voor de uitvoering van de beleidsvisie 'Van Afval Naar Grondstof'. Met de vernieuwing van het BBV ontstaat er een nieuw normenkader voor het toerekenen van kosten naar de lokale heffingen, hierdoor vinden er verschuivingen plaats in de kostentoerekening naar de afvalstoffenheffing en rioolheffing. Deze wijziging is zichtbaar zowel in de lasten als in de baten van 2017 en verder. Overige afwijkingen worden verklaard door wijzigingen in de kapitaallasten en toerekening overhead ten gevolge van de aanpassingen van het BBV (Besluit Verantwoording Begroting) met ingang van Gemeente Oegstgeest

27 Verrekening met de reserves VERREKENING RESERVES PROGRAMMA 1 (bedragen x 1.000) Rekening 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Begroting 2018 Begroting 2019 Begroting 2020 Algemene reserve prog 1 Toevoeging Onttrekking Saldo Egalisatieres. Afvalstoffenheffing Toevoeging Onttrekking Saldo Reserve onderhoud Klinkenbergerplas Toevoeging Onttrekking Saldo VERREKENING RESERVES PROGRAMMA De financiële mutaties op de reserves worden in de paragraaf Reserves toegelicht. Beleidsindicatoren Progr. Indicator Eenheid PeriodeOegstgeestNederland Bron Toelichting 1 Omvang huishoudelijk restafval Kg/inwoner CBS - Statistiek Huishoudelijk afval De hoeveelheid restafval per bewoner per jaar (kg) 1 In de buurt zijn perken, plantsoenen en parken goed onderhouden. 1 De buurt waarin u woont is in de afgelopen 12 maanden vooruit is gegaan 1 De buurt waarin u woont is in de afgelopen 12 maanden achteruit is gegaan 1 De buurt waarin u woont is in de afgelopen 12 maanden is gelijkgebleven 1 Schaalscore fysieke voorzieningen in de buurt 1 Ranglijst woonaantrekkelijkheid % % % % schaal 0-10 positie ,90% 68,30% Veiligheidsmonitor ,1 9,9 Veiligheidsmonitor ,5 13,5 Veiligheidsmonitor ,9 72,4 Veiligheidsmonitor ,8 6,3 Veiligheidsmonitor Elsevier Programmabegroting

28 4.1.2 Programma 2 Verkeer en Infrastructuur Beleidsthema Portefeuillehouder Team Veilig op pad W.E. Tönjann-Levert / J.J.G.M. Roeffen Ruimte / Beheer en Onderhoud Riolering J.J.G.M. Roeffen Beheer en Onderhoud Programma 2 Verkeer en Infrastructuur In programma 2 geven we invulling aan de bereikbaarheid van Oegstgeest. Een goede en veilige bereikbaarheid maakt de kwaliteit van onze leefomgeving beter, dus is dit belangrijk. Dit doen we op basis van de kadernota Mobiliteitsplan. Programmadoelstelling Een duurzame, bereikbare en veilige woon- en werkomgeving. Beleidsthema Veilig op pad Verkeer Resultaat: Uitvoeren mobiliteitsplan: Doorstroming Verkeersveiligheid Openbaar vervoer Parkeren We onderhouden de wegen, straten en pleinen volgens CROWbeeldkwaliteit niveau B. Bij vervanging van de openbare verlichting kiezen we voor duurzame verlichting, conform het beheerplan. Oegstgeest is aangesloten op de verkeerscentrale van de gemeente Leiden. Inspanningen: We gaan het uitvoeringsprogramma Mobiliteitsplan realiseren na vaststelling. We geven advies en nemen beleidsmaatregelen over verkeeren vervoersvraagstukken, zoals openbaar vervoer, voorzieningen (elektrische) voertuigen en planontwikkeling. We voeren kleine verkeersmaatregelen uit in samenspraak met de samenleving, zoals verkeersdrempels, bebording en fietsklemmen. We hebben structureel overleg en afstemming met (gemeentelijke) partners over maatregelen op het gebied van verkeer en vervoer op regionaal en lokaal niveau. We nemen deel aan regionale projecten, zoals de Leidse Ring, Hoogwaardig Openbaar Vervoer en de Rijnlandroute. Wegen, straten en pleinen Inspanningen: We voeren de beheerplannen Wegen, Civiele kunstwerken, Openbare verlichting en Verkeersregelinstallaties uit. We voeren het gladheidbestrijdingsplan uit. We stellen het beheerplan Verkeersregelinstallaties op. We leggen duurzame led-verlichting en dimmers aan bij de openbare verlichting. We gaan gesprekken voeren over aansluiting bij de Leidse verkeerscentrale. Beleidsthema Veilig op pad (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Verkeer Wegen, straten en pleinen Totaal Beleidsthema riolering Riolering Resultaat: Een duurzame inzameling en afvoer van afvalwater. Een duurzaam tegen wateroverlast beschermde openbare ruimte. Inspanningen: We voeren het Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan en het Wateractieplan uit. We brengen hemelwaterriolering aan in het Oranjepark. Beleidsthema Riolering (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Riolering Totaal Gemeente Oegstgeest

29 Financiën Meerjarenoverzicht 2 VERKEER EN INFRASTRUCTUUR (bedragen x 1.000) Rekening 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Meerjarenraming Beleidsthema Veilig op pad Lasten Baten Saldo Beleidsthema Riolering Lasten Baten Saldo Programma Lasten Baten Saldo van baten en lasten Reserves Toevoeging Onttrekking Mutaties reserves Resultaat Toelichting Veilig op pad Het verschil op de lasten van 2016 versus 2017 wordt veroorzaakt door de onttrekking aan de reserves 'Investeringen in openbare ruimte met maatschappelijk nut' à en de reserve 'afrit/oprit Flora Holland' à De eenmalige extra opbrengst in 2016 is veroorzaakt door de onttrekking aan de voorziening 'Achterstallig onderhoud bruggen Haarlemmertrekvaart'. Dit bedrag is vervolgens gestort in de nieuwe voorziening 'Groot onderhoud bruggen'. Riolering Met de vernieuwing van het BBV ontstaat er een nieuw normenkader voor het toerekenen van kosten naar de lokale heffingen, hierdoor vinden er verschuivingen plaats in de kostentoerekening naar de afvalstoffenheffing en rioolheffing. Deze wijziging is zichtbaar zowel in de lasten als in de baten van 2017 en verder. Overige afwijkingen worden verklaard door wijzigingen in de kapitaallasten en toerekening overhead ten gevolge van de aanpassingen van het BBV (Besluit Verantwoording Begroting) met ingang van Programmabegroting

30 Verrekening met de reserves VERREKENING RESERVES PROGRAMMA 2 (bedragen x 1.000) Rekening 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Begroting 2018 Begroting 2019 Begroting 2020 Algemene reserve prog 2 Toevoeging Onttrekking Saldo Egalisatieres. Riolering Toevoeging Onttrekking Saldo Res.Inv. Openb. Ruimte met Maatsch. Nut Toevoeging Onttrekking Saldo Reserve Afrit/oprit Flora Holland A44 Toevoeging Onttrekking Saldo VERREKENING RESERVES PROGRAMMA De financiële mutaties op de reserves worden in de paragraaf Reserves toegelicht. Beleidsindicatoren Progr. Indicator Eenheid Periode OegstgeestNederland Bron Toelichting 2 Hernieuwbare elektriciteit % ,7 Rijkswaterstaat Klimaatmonitor Hernieuwbare elektriciteit is elektriciteit die is opgewekt uit wind, waterkracht, zon of biomassa. 2 Ziekenhuisopname na verkeersongeval met een motorvoertuig 2 Overige vervoersongevallen met een gewonde fietser 2 In de buurt is het buiten goed verlicht 2 In de buurt zijn de wegen, paden en pleintjes goed onderhouden % % % % VeiligheidNL Als aandeel van het totaal aantal ongevallen die leiden tot ziekenhuisopnamen VeiligheidNL Als aandeel van het totaal aantal ongevallen die leiden tot ziekenhuisopnamen ,60% 77,10% veiligheidsmonitor ,90% 69,10% veiligheidsmonitor 2 Ongevallen aantal per inw ,8 5,6 WSJG 28 Gemeente Oegstgeest

31 4.1.3 Programma 3 Wonen en Economie Beleidsthema Portefeuillehouder Team Wonen E.R. Jaensch / W.E. Tönjann-Levert / J.J.G.M. Roeffen Ruimte Economie W.E. Tönjann-Levert / J.J.G.M. Roeffen Maatschappij / Beheer en Onderhoud Programma 3 Wonen en Economie Wij vinden het belangrijk om de kwaliteit van onze leefomgeving te waarborgen. Daarnaast willen we de economie versterken, door meer samen te werken op basis van een gemeenschappelijke agenda. Dit komt aan de orde in dit programma. In het programma Wonen zorgen we voor een kwalitatief hoogwaardig woonklimaat, bijvoorbeeld door de ontwikkeling van nieuwe woongebieden zoals Nieuw-Rhijngeest. Dit is ook in lijn met onze woonvisie en volkshuisvestingsopgave. Het behoud van de kwaliteit van de leefomgeving, met zorg voor de cultuur-historische waarde, is eveneens onderdeel van Wonen. Samen met onze lokale en regionale partners werken wij aan een eerlijke woonruimteverdeling, waarbinnen speciale doelgroepen en urgenten een plaats hebben. Met onze lokale en regionale partners werken we ook aan een verbeterde doorstroming van de woningmarkt. Met deze partners werken we ook samen aan onze economische agenda. Hierbij gebruiken we dorpsmarketing als instrument voor het aantrekken van ondernemers en het verbeteren van onze dienstverlening aan hen. Tot slot geven wij binnen dit programma invulling aan ons vastgoed- en grondbeleid en zijn wij hierin met de gemeenschap in gesprek over ons maatschappelijk vastgoed. Programmadoelstelling De inwoners en ondernemers van Oegstgeest een aantrekkelijker woon- en werkklimaat bieden. Beleidsthema Wonen Wonen Resultaat: Waarborging van de kwaliteit van de leefomgeving met aandacht voor de cultuur-historische waarde. Uitvoering van de Woonvisie Oegstgeest Vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) voldoen aan de kwaliteitscriteria 2.1. De kaders van het erfgoed zijn in lijn met de nieuwe Erfgoedwet. Inspanningen: We gaan het uitvoeringsprogramma Woonvisie Oegstgeest 2016 realiseren. We verlenen vergunningen voor leegstand en tijdelijke verhuur. We verstrekken startersleningen. We gaan afstemmen en samenwerken met (overheids)partners over thema's als de regionale woonagenda, woningbouwplannen en huisvesting van arbeidsmigranten en statushouders. Volkshuisvesting Inspanningen: We werken regionaal samen op het gebied van woonruimteverdeling in de sociale sector, de vrije sector en de huisvesting van bijzondere doelgroepen. We gaan de regio-indeling van de corporaties bepalen. Met (overheids)partners werken we samen en stemmen we de woonruimteverdeling af. Bouw en woningtoezicht Inspanningen: We voeren het Basis VTH-beleidsplan (product samenwerking Leidse regio) uit. Grondexploitaties Inspanningen: We gaan de grondexploitaties in Nieuw-Rhijngeest actualiseren en optimaliseren. We gaan de grondexploitatie in Poelgeest actualiseren en optimaliseren. Projecten overig Inspanningen: We begeleiden initiatieven uit de markt of de samenleving om het woon- en werkklimaat te versterken. Monumentenzorg Inspanningen: We faciliteren initiatieven om (lokaal) erfgoed te behouden en beter bekend te maken. Programmabegroting

32 Beleidsthema Wonen (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Wonen Volkshuisvesting Bouw en woningtoezicht Vastgoedregistratie APV Grondexploitaties Projecten overig Monumentenzorg Totaal Beleidsthema Economie Economische ontwikkeling Resultaat: Gemeente en ondernemers werken meer samen aan een gemeenschappelijke agenda voor werkgelegenheid en evenementen. Een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor alle ondernemers in Oegstgeest. Een bijdrage aan het regionale vestigingsklimaat. Behouden van de weekmarkt. We dringen het illegaal grondgebruik terug. Het gemeentelijk maatschappelijk vastgoed is onderhouden op basiskwaliteitsniveau (veilig, sober en doelmatig = 6-). Het onderhoud voldoet aan wettelijke eisen en is duurzaam. Inspanningen: We werken verder aan de lokale economische agenda realiseren met de thema's ontmoetingen, dienstverlening, Oegstgeester beleving & evenementen en bedrijventerreinen. We nemen deel aan de stichting Dorpsmarketing Oegstgeest. We nemen deel aan overleggen in het Bio Science Park om het ontwikkelen van de locatie Oegstgeest te stimuleren. We nemen deel aan Economie071 en uitvoeringsprojecten, zoals de retailvisie Leidse regio, het Expatcentre en regiomarketing. Afstemmen en samenwerken met (overheids)partners. Markt Inspanningen: We faciliteren de weekmarkt. We doen onderzoek naar verzelfstandiging van de weekmarkt. Grondbeleid en transacties Inspanningen: In 2017 werken we verder aan het terugdringen van illegaal grondgebruik. Beheer gemeentelijk vastgoed Inspanningen: We onderhouden het gemeentelijk vastgoed (brandweerkazerne, molen, voormalige dienstwoningen, Carp-gebouw). We voeren de nota Maatschappelijk vastgoed uit. We voeren het meerjarenonderhoudsplan (MJOP) Overig vastgoed uit. Beleidsthema Economie (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Totaal Verbonden partijen De vof Oegstgeest aan de Rijn Bijdrage aan programmadoelstellingen We gaan een aantrekkelijk en kwalitatief hoogwaardig woon- en werkklimaat realiseren. 30 Gemeente Oegstgeest

33 Financiën Meerjarenoverzicht 3 WONEN EN ECONOMIE (bedragen x 1.000) Rekening 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Meerjarenraming Beleidsthema Wonen Lasten Baten Saldo Beleidsthema Economie Lasten Baten Saldo Programma Lasten Baten Saldo van baten en lasten Reserves Toevoeging Onttrekking Mutaties reserves Resultaat Toelichting financiën Wonen In dit beleidsthema zijn ook de grondexploitaties opgenomen. Per saldo geeft de GREX geen resultaat binnen de begroting. De lasten en baten worden geactiveerd. Voor 2017 is er binnen het beleidsthema wonen, projecten overig, een extra bedrag begroot van 1,3 mln voor de bijdrage aan de brug Poelgeest. Hier tegenover staat een onttrekking van 1,3 mln aan de reserve bestuursovereenkomst Leiden, brug Poelgeest. Economie In 2016 is er incidenteel budget beschikbaar gesteld voor projecten Economie71 en het Expat Centre. In de perspectiefnota zijn drie onderwerpen meegenomen met een structurele doorwerking. 1. Dorpsmarketing, op basis van het plan van aanpak Dorpsmarketing wordt in 2016 de stichting Dorpsmarketing opgericht. De stichting wordt verantwoordelijk voor het uitwerken en uitvoeren van dorpsmarketing. Om succesvol te zijn is in het plan van aanpak een structurele bijdrage ( ) van de gemeente opgenomen. 2. Economie71, in de stuurgroep Economie071 is onderling afgesproken om binnen iedere gemeente structureel projectbudget op de begroting voor Economie071 vrij te maken. Structureel betekent dit een budget van BIZ, de bedrijven investeringszone (BIZ) voor het winkelgebied De Kempenaerstraat is in 2016 gestart. Dit is een saldo neutrale wijziging: te weten aan te innen belastinggelden en aan te betalen subsidie en perceptiekosten. Overige afwijkingen worden verklaard door wijzigingen in de kapitaallasten en toerekening overhead ten gevolge van de aanpassingen van het BBV (Besluit Verantwoording Begroting) met ingang van Programmabegroting

34 Verrekening met de reserves VERREKENING RESERVES PROGRAMMA 3 (bedragen x 1.000) Rekening 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Begroting 2018 Begroting 2019 Begroting 2020 Algemene reserve prog 3 Toevoeging Onttrekking Saldo Reserve sociale woningbouw Toevoeging Onttrekking Saldo Reserve Boerhaveplein Toevoeging Onttrekking Saldo Egalisatiereserve markt Toevoeging Onttrekking Saldo Risicoreserve grondexploitaties Toevoeging Onttrekking Saldo Reserve groenvoorziening Toevoeging Onttrekking Saldo Reserve Bijdrage Rijngouwelijn Toevoeging Onttrekking Saldo Reserve bestuursovereenk. brug Poelgeest Toevoeging Onttrekking Saldo Reserve organisatieontwikkeling Toevoeging Onttrekking Saldo VERREKENING RESERVES PROGRAMMA De financiële mutaties op de reserves worden in de paragraaf Reserves toegelicht. 32 Gemeente Oegstgeest

35 Beleidsindicatoren Progr. Indicator Eenheid Periode Oegstgeest Nederland Bron Toelichting 3 Functiemenging % ,1 51,3 LISA De functiemengingsindex (FMI) weerspiegelt de verhouding tussen banen en woningen, en varieert tussen 0 (alleen wonen) en 100 (alleen werken). Bij een waarde van 50 zijn er evenveel woningen als banen. 3 Bruto Gemeentelijk Product Index (Verhouding tussen verwacht en gemeten product) Atlas voor Gemeenten Bruto gemeentelijk product (BGP) is het product van de toegevoegde waarde per baan en het aantal banen in een gemeente. De verhoudingswaarde tussen verwacht BGP en gemeten BGP geeft aan of er boven verwachting (<100) of beneden verwachting (>100) wordt gepresteerd. 3 Vestigingen (van bedrijven) Aantal per inwoners in de leeftijd van 15 t/ m 64 jaar ,4 122,4 LISA Het aantal vestigingen van bedrijven, per inwoners in de leeftijd van jaar. 3 Nieuw gebouwde woningen Aantal per woningen ,5 6,6 ABF - Systeem Woningvoorraad Het aantal nieuwbouwwoningen, per woningen. 3 Demografische druk 3 Gemiddeld energielabel eigen gebouwen % label ,8 53 CBS - Aantal personen van 0 tot 15 jaar Bevolkingsstatistiek en 65 jaar of ouder in verhouding tot de personen van 15 tot 65 jaar. nvt G nvt extern bureau Betreft gemeentehuis 3 Eigen energiegebruik(fossiel) gemeentelijke gebouwen gas in Nm3, energie in Kwh 2014/2015 gas: ; energie: jaarrekeningen leveranciers Betreft gemeentehuis 3 Waardering vestigingsklimaat 3 Omvang werkgelegenheid schaal 0-10 aantal banen/per inw ,2 Peiling Betreft ondernemersklimaat ondernemersklimaat vergeleken met totale benchmark (POK) ,7 WSJG 3 Structuur werkgelegenheid (verdeling naar sector en bedrijfsgrootte) % 2015 industrie 12,7 landbouw 0,3 handel 17,0 collectieve dienstverlening 50,8 zakelijke dienstverlening 17,6 overige dienstverlening 1,5 industrie 16,1 landbouw 2,6 handel 17,8 collectieve dienstverlening 30,5 zakelijke dienstverlening 30,7 overige dienstverlening 2,2 WSJG 3 Rapportcijfer tevredenheid vergunningverlening (overall score) rapportcijfer Klanttevredenheidsonderzoek Omgevingsvergunning 3 Verhuisbewegingen (naar en vanuit gemeente) aantal per inw vestiging 75,1 vertrek 68,9 vestiging 49,7 vertrek 46,1 WSJG 3 Prettig wonen in de buurt rapportcijfer ,9 7,4 Veiligheidsmonitor Ik voel me thuis bij de mensen die in deze buurt wonen % ,6 59,9 Veiligheidsmonitor 2015 Programmabegroting

36 4.1.4 Programma 4 Sociale Infrastructuur Beleidsthema Portefeuillehouder Team Veiligheid E.R. Jaensch Bestuur en Strategie Inwoners zijn financieel onafhankelijk J.J.G.M. Roeffen Maatschappij Iedereen doet mee J.J.G.M. Roeffen / M.A. den Boer Maatschappij Inwoners hebben een gezonde leefstijl Veiligheid in en om het huis Mantelzorgers ondersteund Jeugdigen ontwikkelen zich goed J.J.G.M. Roeffen / M.A. den Boer J.J.G.M. Roeffen / M.A. den Boer M.A. den Boer J.J.G.M. Roeffen Maatschappij Maatschappij Maatschappij Maatschappij Programma 4 Sociale Infrastructuur Het doel van het programma Sociale Infrastructuur is dat bewoners van Oegstgeest een veiliger woon-, werk en leefomgeving hebben en dat hun maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid wordt vergroot. Voor het thema Veiligheid werken we onder meer samen in de veiligheidsregio. Voor het Sociaal Domein is in 2016 een integraal beleidsplan vastgesteld: 'Met elkaar, voor elkaar.' In dit plan wordt binnen zes thema's gewerkt aan negentien maatschappelijke doelen. In de beleidsthema's van dit programma zijn ze benoemd als de resultaten. Programmadoelstelling Een veiliger woon-, werk-, en leefomgeving met een hoge participatiegraad. Beleidsthema Veiligheid Integrale veiligheid Resultaat: Een veiligere woon-, werk- en leefomgeving. De crisisbeheersing en rampenbestrijdingstaken zijn op orde. Inspanningen: We voeren de acties uit zoals deze beschreven staan in het Uitvoeringsplan Integrale Veiligheid We gaan het Uitvoeringsplan Integrale Veiligheid 2018 opstellen. We gaan het Preventie- en handhavingsplan alcohol evalueren. Openbare orde en veiligheid Inspanningen: We adviseren en ondersteunen op het gebied van openbare orde en veiligheid zoals de inzet van juridische instrumenten, toezicht- en handhaving, HALT-afdoeningen en de opvang van zwerfdieren. We adviseren en ondersteunen in het kader van Keurmerk Veilig Ondernemen. We hebben reguliere overleggen met veiligheidspartners zoals politie en de Veiligheidsregio, waaronder brandweer en GHOR. Brandweer Inspanningen: We adviseren en ondersteunen als het gaat om de crisisbeheersings- en rampenbestrijdingstaken en de brandweerzorg. Dit doen we in samenwerking met de Veiligheidsregio Hollands Midden. Ten aanzien van deze taken richten we ook de organisatie in. Dit doen we ook bij calamiteiten in het kader van vluchtelingen, informatievoorziening en het sociale domein. We geven vorm aan de samenwerking binnen de veiligheidsregio en de Leidse regio, waaronder de rol van Officier van Dienst Bevolkingszorg. We geven opleidingen en trainingen en organiseren oefeningen in het kader van crisisbeheersings- en rampenbestrijdingstaken. In het rapport Bevolkingszorg op orde is een visie op crisisbeheersing neergelegd; deze werken en voeren we lokaal en regionaal uit. Beleidsthema Veiligheid (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Integrale veiligheid Openbare Orde en veiligheid Brandweer Totaal Gemeente Oegstgeest

37 Beleidsthema Inwoners zijn financieel onafhankelijk Inkomen Resultaat: Meer inwoners met een bijstandsuitkering stromen uit naar werk of zijn maatschappelijk actief. Kwetsbare jongeren hebben een betere aansluiting op de arbeidsmarkt. Minder inwoners hebben problematische schulden. Inspanningen: We voeren onze wettelijke taken uit op het gebeid van inkomensondersteuning. We organiseren een collectieve zorgverzekering voor minima (CZM) in het algemeen, en een voor minima met een hoge zorgvraag in het bijzonder. We voeren onze wettelijke taken uit op het gebied van schuldhulpverlening. We subsidiëren schuldhulpverleningsactiviteiten en preventieactiviteiten. Werk Inspanningen: We geven (sub)regionaal uitvoering aan eenduidige en uniforme werkgeversbenadering. Dit doen we via werkgeversservicepunten. We bieden reïntegratietrajecten aan, via een dienstverleningsovereenkomst met De Zijlbedrijven (DZB). We subsidiëren kleinschalige reïntegratieactiviteiten. Mensen die in de sociale werkvoorziening werken (Wsw-oud), blijven dit doen via een dienstverleningsovereenkomst met DZB en een Gemeenschappelijke Regeling Werkvoorzieningschap Kust-, duin- en Bollenstreek (GR-KdB). 'Beschut nieuw' plaatsen worden bij DZB gerealiseerd via een dienstverleningsovereenkomst met DZB. Het gaat om nieuwe werkplekken voor mensen met een arbeidsbeperking in een beschermde werkomgeving. We organiseren garantiebanen via DZB/Werkgeversservicepunt en het Werkbedrijf. We stimuleren uitkeringsgerechtigden deel te nemen aan maatschappelijk nuttige activiteiten. We bieden schoolverlaters van het praktijkonderwijs/voortgezet speciaal onderwijs reïntegratieactiviteiten aan. Dit doen we via DZB en het project JA. We bieden integratieactiviteiten aan statushouders via DZB en de projecten JAS en JA+. Inwoners zijn financieel onafhankelijk (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Inkomen Werk Totaal Programmabegroting

38 Beleidsthema Iedereen doet mee Resultaat: Meer vrijwillige inzet. Minder eenzaamheid. De deelname aan kunst en cultuur neemt niet af. Meer zelfredzaamheid en inclusie voor de meest kwetsbare inwoners. Inclusie is de insluiting in de samenleving van achtergestelde groepen, op basis van gelijkwaardige rechten en plichten Meer participatie van kinderen uit minimahuishoudens. Wmo Inspanningen: We kopen gezamenlijk met de Leidse regio, effectief en efficient Wmo-voorzieningen in. Voorbeelden hiervan zijn huishoudelijke ondersteuning, individuele en groepsbegeleiding en rolstoelen. We realiseren een effectieve toeleiding naar Wmo- ondersteuning en bieden via het Sociaal Team Oegstgeest (STO) kortdurende ondersteuning. We dragen zorg voor adequate ondersteuning van inwoners. Dit doen we bijvoorbeeld door maatwerk- en algemene voorzieningen in te zetten. We zijn bezig met het voorbereiden van de decentralisatie van Beschermd Wonen en Maatschappelijke opvang (2020). Welzijn Inspanningen: We zorgen voor de bevordering van preventie en innovatie in het sociaal domein We werken samen met partners in het sociaal domein op basis van een duidelijke rolverdeling en hanteren criteria bij het toekennen van subsidies die voor alle partijen inzichtelijk en toepasbaar zijn We verstrekken subsidies, zodat we adequate- en vraaggerichte cliëntondersteuning kunnen bieden. We verstrekken subsidies om kwalitatief goed maatschappelijk werk te kunnen bieden. We verstrekken regionaal subsidie om preventieve maatregelen voor de doelgroep OGGZ (Openbare Geestelijke Gezondheidszorg) te realiseren, waaronder bijvoorbeeld de GGZinloop. We subsidiëren diverse partijen die bijdragen aan een breed aanbod van welzijnsactiviteiten. Ook ondersteunen we (potentiële) vrijwilligers en stimuleren we dat iedereen mee kan doen aan de activiteiten. We leggen verbindingen tussen vrijwilligersorganisaties. We stimuleren dat eenzaamheid door professionals en inwoners wordt gesignaleerd en aangepakt. We verstrekken subsidies om een dementievriendelijke gemeente te kunnen zijn. Kunst en cultuur Inspanningen: We stimuleren en faciliteren nieuwe en bestaande initiatieven en bevorderen lokale samenwerkingen en ontmoetingen. We bevorderen het tot stand komen van de Cultuurfabriek. We subsidiëren lokale culturele basisvoorzieningen en ondersteunen amateurverenigingen. We geven richting aan, en verankeren lokaal de transformatie van het bibliotheekwerk.deze transformatie is erop gericht dat de bibliotheek naast een culturele functie ook meer een rol krijgt in het sociale domein. We subsidiëren de milieu- en muziekeducatie en we nemen deel aan het regionale programma Cultuureducatie met Kwaliteit in het primair onderwijs. We versterken de samenwerking binnen de Leidse regio op het domein Kunst en Cultuur. We zorgen voor het onderhoud (MJOP) van beeldende kunst in de openbare ruimte. (Niet)-statushouders Inspanningen: We zorgen voor subsidie en inkoop zodat statushouders worden begeleid bij een snelle inburgering. We bevorderen verbinding tussen vrijwilligers van het COA, de vrijwilligers uit het dorp en de asielzoeker. We voeren de overeenkomst met het COA uit waarin we het algemeen vormend onderwijs (avo) hebben georganiseerd. 36 Gemeente Oegstgeest

39 Iedereen doet mee (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Voorzieningen WMO Welzijn Kunst en Cultuur (niet) Statushouders Totaal Beleidsthema Inwoners hebben een gezonde leefstijl Volksgezondheid Resultaat: Het aantal inwoners dat voldoet aan de beweegnorm neemt niet af. Minder jeugdigen gebruiken drugs en overmatig alcohol. Meer inwoners hebben een gezond gewicht. Meer inwoners zijn weerbaar op internet en sociale media. Inspanningen: We voeren onze wettelijke taken uit op het gebied van volksgezondheid, infectieziektebestrijding, jeugdgezondheidszorg, etcetera. We verstrekken subsidies zodat jongeren op school voorlichting krijgen over onderwerpen als het voorkomen van alcohol- en drugsgebruik en internetpesten. Ook dient de voorlichting om een gezond gewicht en de algemene weerbaarheid te bevorderen. We verstrekken subsidies zodat senioren kunnen leren veilig om te gaan met hun computer. Sport Inspanningen: We subsidiëren schoolsportdagen en talentontwikkeling. In samenwerking met de sportverenigingen voeren we de sportnota 'Oegstgeest in beweging' uit. We stellen een maatschappelijke businesscase op voor een herinrichtingsplan van de sportparken De Voscuyl en leggen deze uiterlijk maart 2017 aan de raad ter beschikking. Dit doen we in samenspraak met de verenigingen die gebruikmaken van dit sportpark. We monitoren de gemaakte afspraken met de nieuwe exploitant van zwembad Poelmeer. We zorgen voor aanschaf en controle van sportmaterialen in het onderwijs en zien toe op controle van de veiligheidsvoorschriften. We voeren de MJOP's van sportaccommodaties (sporthal, gymzalen, kleed- en doucheruimten) uit. We verstrekken subsidies zodat basisschoolleerlingen bewegingsonderwijs van gekwalificeerde vakdocenten krijgen. Inwoners hebben een gezonde leefstijl (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Volksgezondheid Sport Totaal Programmabegroting

40 Beleidsthema Veiligheid in en om het huis Veiligheidspreventie Resultaat: Minder huiselijk geweld. Jeugdoverlast neemt niet toe. Minder valongelukken. Inspanningen: We zorgen voor een goed functioneren van Veilig Thuis. We passen de Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling toe. Deze meldcode helpt professionals goed te reageren bij signalen van dit soort geweld. We verstrekken subsidie zodat de integrale crisisdienst kan functioneren. We zorgen dat het STO en JGT(Jeugd- en Gezinsteam) om kunnen gaan met situaties zoals huiselijk geweld, kindermishandeling of crisisinterventie. We monitoren overlast en treden ertegen op. Dit doen we samen met het netwerk Jeugdoverlast. Dit bestaat uit wijkagenten, BOA s, de Stichting Jeugd-en Jongerenwerk Midden-Holland en de gemeente. We subsidiëren de Stichting Jeugd-en Jongerenwerk Midden-Holland. In samenwerking met het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) kunnen we daarmee de veiligheid en leefbaarheid vergroten. Ook zorgen we hiermee voor preventieve activiteiten, zoals talent coaching, meidenwerk, kinderwerk en sportactiviteiten. We subsidiëren het Jeugd Preventie Team (JPT) dat zorgt voor begeleidingstrajecten voor jongeren die in aanraking zijn gekomen met de politie en/of waarover zorgen bestaan ten aanzien van de openbare orde en veiligheid. Deze trajecten moeten ernstigere delicten voorkomen. We stimuleren senioren maatregelen te nemen waarmee ze valongelukken kunnen voorkomen. * Budget in onderstaande tabel in 2016 is 0 omdat toen nog onderdeel van beleidsthema 'Jeugdigen ontwikkelen zich goed' was ( ) Veiligheid in en om het huis (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Veiligheidspreventie Totaal Beleidsthema Mantelzorgers ondersteund Mantelzorg Resultaat: Minder overbelaste mantelzorgers. Minder vraaggelegenheid. Inspanningen: We verstrekken subsidies om een goede ondersteuning van mantelzorgers te kunnen bevorderen. We realiseren een nieuwe waardering voor mantelzorgers. We dragen uit dat ondersteuning vragen heel normaal is. Ook stimuleren we de wederkerigheid van onderlinge hulp. Mantelzorgers ondersteund (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Mantelzorg Totaal Gemeente Oegstgeest

41 Beleidsthema Jeugdigen ontwikkelen zich goed Jeugd Resultaat: Meer jeugdigen behalen een startkwalificatie. Minder opgroei- en opvoedproblemen. Inspanningen: We zorgen voor voldoende en diverse laagdrempelige opvoed- en opgroeiondersteuning. We versterken de preventieve ondersteuning aan ouders en kinderen (in groepsverband en/of individueel). Dit doen we onder andere door subsidies te verstrekken. Hierdoor zal minder inzet van duurdere zorg nodig zijn. We versterken de samenwerking tussen partners binnen het CJG en tussen het CJG en andere (lokale) partijen. Hiervoor worden bijeenkomsten, casusbesprekingen en overleggen georganiseerd. We stimuleren dat er meer vrijwilligers komen die jongeren en hun opvoeders kunnen helpen zelfstandiger zaken aan te pakken. Jeugdzorg Inspanningen: We werken intensief regionaal samen, zodat de inkoop van jeugdhulp effectief verloopt en de risicospreiding is geborgd. We realiseren een sluitende aanpak, zodat passende zorg geboden wordt en er geen kinderen tussen wal en schip vallen. We versnellen de transformatie van de jeugdhulp, waardoor er een lagere instroom naar duurdere intensieve hulp ontstaat. We werken aan een soepele overgang van de jeugdhulp naar de volwassene zorg voor jongeren die de leeftijd van 18 jaar hebben bereikt. We realiseren betere samenwerking tussen de huisartsen en het JGT. Kinderopvang en peuterspeelzalen Inspanningen: We zien toe op de kwaliteit van de kinderopvang en treden indien nodig handhavend op. We ontwikkelen een plan om peuterspeelzalen voor meer peuters toegankelijk te maken. Onderwijs algemeen Inspanningen: We zorgen voor evaluatie en doorontwikkeling van het lokale VVE-beleid (Voor- en Vroegschoolse Educatie), spreiding van het aanbod en toekennen van bijdragen om de VVE toegankelijker te maken. We willen bijdragen aan de vroege signalering van (leer)achterstanden. Ook willen we zorgen voor de kwaliteit van passend onderwijs door het subsidiëren van leerlingbegeleiding, preventieve logopedie en taalondersteuning We zorgen voor een goede aansluiting tussen jeugdhulp en passend onderwijs voor jonge kinderen die behoefte hebben aan ondersteuning. We monitoren deze kinderen ook actief. Deze dingen doen we in samenwerking met lokale partners (CJG, SKO en scholen) We houden toezicht op de financiële continuïteit, toegankelijkheid en kwaliteit van het openbaar onderwijs We voeren schoolbestuurlijk overleg en schooldirecteurenoverleg. Hiermee zorgen we voor verbinding tussen de praktijk en het beleid op het gebied van (passend) onderwijs. We willen voortijdige schooluitval en thuiszitters voorkomen en terugdringen. Dit doen we samen met het CJG, Regionaal Bureau Leerplicht en de andere samenwerkingsverbanden. We zorgen voor een regionale aanbesteding van leerlingen- en/of combinatievervoer en stimuleren zelfstandig reizen naar school. We zorgen voor behandelen en toekenning van aanvragen voor aangepast vervoer. Programmabegroting

42 Onderwijshuisvesting Inspanningen: We voeren het Integraal Huisvestingsplan uit. We overleggen met Het Dok over de het gebruik, beheer en onderhoud van het gebouw. We overleggen met de Leo Kannerschool over de eventuele nieuwbouw. We behandelen aanvragen voor voorzieningen in de onderwijshuisvesting en schademeldingen aan schoolgebouwen en hun inventaris. We verkennen de mogelijkheden voor integrale kindcentra. We verzekeren schoolgebouwen en vergoeden hun onroerendezaakbelasting (ozb) aan scholen. We onderhouden de multifunctionele gebouwen. We onderzoeken het klimaatsysteem van Het Dok en zorgen voor aanpassing van het systeem. We verhalen de aanpassingen aan het klimaatsysteem van Het Dok bij de aannemer. Jeugdigen ontwikkelen zich goed (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Jeugd Jeugdzorg Kinderopvang en peuterspeelzalen Onderwijs algemeen Onderwijshuisvesting Totaal Subsidieplafonds Subsidie is één van de middelen die worden ingezet om beleid te effectueren. Een deel van het budget uit het programma Sociale infrastructuur is bedoeld voor het verlenen van subsidies. De Subsidieregeling Sociaal Domein 2016 vormt naast de Algemene Subsidieverordening de inhoudelijke basis voor subsidieverstrekking binnen het begrotingsprogramma Sociale Infrastructuur. Deze begroting bepaalt de financiele basis. De raad stelt met de vaststelling van de begroting ook de subsidieplafonds vast. In totaal is in deze begroting voor het jaar beschikbaar voor subsidies in het sociale domein. Hiervan is een deel beschikbaar voor eenmalige subsidies. De subsidieplafonds 2017 voor de eenmalige subsidies zijn: Eenmalige welzijnssubsidies: Plafond sportstimulering jeugd: Plafond eenmalige themasubsidies Iedereen doet mee: Plafond eenmalige themasubsidies Jeugdigen ontwikkelen zich goed: De rest is beschikbaar voor de zogenaamde jaarlijkse subsidie. Het subsidieplafond voor de jaarlijkse subsidies 2017 bedraagt derhalve Verbonden partijen RDOG (Regionale Dienst Openbare Gezondsheidszorg) GR VRHM (Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Hollands Midden) GR KDB (Gemeenschappelijke Regeling Kust-, Duin en Bollenstreek) GR (O)GGZ (Gemeenschappelijke Regeling (Openbare) Geestelijke Gezondheidszorg) Bijdrage aan programmadoelstellingen De wettelijke taken die de RDOG uitvoert zijn de jeugdgezondheidszorg (thema Jeugdigen ontwikkelen zich goed) en het bevorderen en monitoren van de volksgezondheid - inclusief bestrijding van infectieziekten. (beleidsthema Inwoners hebben een gezonde leefstijl) Voor Veilig thuis, het Jeugd Preventie Team (JPT) en het Crisis Interventie Team (CIT) heeft de regio Holland Rijnland de RDOG gecontracteerd. (beleidsthema Veiligheid in en om het huis) In de GR VRHM werken wij met de hulpverleningsdiensten aan de veiligheid. De GR VRHM bereidt zich voor op rampen en ernstige ongelukken en neemt maatregelen om toenemende risico's beter te beheersen. Concreet voert de VRHM - in de vorm van verlengd lokaal bestuur - ook de brandweerzorg uit (denk aan het blussen van branden, hulpverlening bij ongevallen, etcetera.). Ook houdt de GR VRHM een gemeenschappelijke meldkamer in stand. (beleidsthema Veiligheid) Binnen deze gemeenschappelijke regeling wordt voor een deel van de cliënten in Oegstgeest de WSW (oud) uitgevoerd. (beleidsthema Inwoners zijn financieel onafhankelijk) De GR (O)GGZ zorgt voor het (gezamenlijk met de Leidse regio) subsidiëren van GGZinstellingen. Doel hiervan is om voorlichting te geven over en preventief beleid uit te voeren voor de (O)GGZ.(beleidsthema Iedereen doet mee). Nadat in december 2016 alle jaarlijkse subsidies voor 2017 zijn toegekend, wordt het overzicht hiervan op de gemeentelijke website gepuliceerd. Een overzicht van de eenmalige subsidies die in de loop van 2017 worden verstrekt, wordt na afloop van het subsidiejaar eveneens op de website gepubliceerd. 40 Gemeente Oegstgeest

43 Financiën Meerjarenoverzicht 4 SOCIALE INFRASTRUCTUUR (bedragen x 1.000) Rekening 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Meerjarenraming Beleidsthema Veiligheid Lasten Baten Saldo Inwoners zijn financieel onafhankelijk Lasten Baten Saldo Iedereen doet mee Lasten Baten Saldo Inwoners hebben een gezonde leefstijl Lasten Baten Saldo Veiligheid in en om het huis Lasten Baten Saldo Mantelzorgers ondersteund Lasten Baten Saldo Jeugdigen ontwikkelen zich goed Lasten Baten Saldo Programma Lasten Baten Saldo van baten en lasten Reserves Toevoeging Onttrekking Mutaties reserves Resultaat Toelichting financiën Inwoners zijn financieel onafhankelijk De kosten voor bijzondere bijstand nemen per saldo t.o.v met ca toe. Belangrijke oorzaak hiervan is de toename van het aantal uitkeringsgerechtigden en de stijging van kostprijzen van een aantal producten (zoals curatele, bewindvoering en budgetbegeleiding). Deze stijging zien we ook terug in de kosten voor de diverse inkomensvoorzieningen op basis van de Participatiewet (bijstand, IOAW/IOAZ en bbz). De stijging wordt veroorzaakt door verkorting WW, verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd en een bestand met stijgend aantal ouderen en statushouders. De kosten stijgen in 2017 met ca 8 ton. Daartegenover is de raming voor de rijksbijdrage (gebaseerd op het nader voorlopig budget 2016), inclusief de vangnetuitkering eveneens verhoogd. Daarnaast is de raming voor kosten van Sociale werkvoorziening met ca verlaagd. De verhoging van de raming voor de baten ten opzichte van 2016 wordt veroorzaakt door de genoemde hogere rijksbijdrage voor de inkomensvoorzieningen (ca. 5,3 ton) en voor een klein deel door hogere aflossingen voor leenbijstand (ca ). Programmabegroting

44 Iedereen doet mee De raming voor beheer accommodaties nemen incidenteel voor 2017 met 3,5 ton toe (ten behoeve van aanpassingen aan het ventilatiesysteem Het Dok). Het is de verwachting dat dit bedrag volledig verhaald kan worden. De baten zijn met eenzelfde bedrag eenmalig verhoogd hiervoor. Voor de algemene voorziening Huishoudelijke ondersteuning ( ) en voor de bruikleenvoorzieningen Wmo ( ) is sprake van onderbesteding. De ramingen vanaf 2017 zijn hierop aangepast. Verder was 2016 voor het laatst nog een bedrag voor de algemene voorziening HHT geraamd ( ). Aan de batenkant wordt verklaard door hogere opbrengsten eigen bijdragen Wmo. De raming voor clientondersteuning is vanaf 2017 geraamd als onderdeel van de JGT's binnen het thema Jeugdigen ontwikkelen zich goed. De laatste tranche van de bezuinigingen op de subsidies geeft in 2017 een verlaging van ca. 1 ton op met name de subsidie aan de bibliotheek. Veiligheid in en om het huis Het budget van is bij de nieuwe indeling van programma 4 van het beleidsthema Jeugdigen ontwikkelen zich goed ondergebracht bij dit beleidsthema ten behoeve van de uitvoering van de veiligheidspreventie. Jeugdigen ontwikkelen zich goed Op het onderdeel Jeugdzorg zijn in 2017 en 2018 de extra middelen uit de integratie uitkering Sociaal domein voor Jeugdzorg aan de budgetten toegevoegd (ca ). Daarnaast zijn voor de jaren 2017 t/m 2019 de bedragen voor de vorming van het Tijdelijk Fonds Jeugdhulp HR opgenomen; voor 2017 gaat het om een bedrag van Tenslotte zijn budgetten voor clientondersteuning ( ) aan de JGT's toegevoegd. Daardoor blijft de daling van de lasten voor Jeugd en Jeugdzorg in 2017 beperkt. Overige afwijkingen op de thema's worden verklaard door wijzigingen in de kapitaallasten en toerekening overhead ten gevolge van de aanpassingen van het BBV (Besluit Verantwoording Begroting) met ingang van Verrekening met de reserves VERREKENING RESERVES PROGRAMMA 4 (bedragen x 1.000) Rekening 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Begroting 2018 Begroting 2019 Begroting 2020 Algemene reserve prog 4 Toevoeging Onttrekking Saldo Reserve kunstaankopen Toevoeging Onttrekking Saldo Reserve onderhoud Zwembad Toevoeging Onttrekking Saldo Reserve WMO/3D Toevoeging Onttrekking Saldo Reserve exploitatietekort zwembad Toevoeging Onttrekking Saldo VERREKENING RESERVES PROGRAMMA De financiële mutaties op de reserves worden in de paragraaf Reserves toegelicht. 42 Gemeente Oegstgeest

45 Beleidsindicatoren Progr. Indicator Eenheid Periode OegstgeestNederland Bron Toelichting 4 Verwijzingen Halt Aantal per jongeren ,7 Bureau Halt Het aantal verwijzingen naar Halt, per inwoners in de leeftijd van jaar. 4 Harde kern jongeren Aantal per inwoners ,3 Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) Het aantal hardekern jongeren, per inwoners in de leeftijd van jaar. 4 Winkeldiefstallen Aantal per inwoners ,5 2,4 CBS - Geregistreerde criminaliteit & Diefstallen Het aantal winkeldiefstallen per inwoners. 4 Geweldsmisdrijven Aantal per inwoners ,8 5,4 CBS - Geregistreerde criminaliteit & Diefstallen Het aantal geweldsmisdrijven, per inwoners. Voorbeelden van geweldsmisdrijven zijn seksuele misdrijven, levensdelicten zoals moord en doodslag en dood en lichamelijk letsel door schuld (bedreiging, mishandeling, etc.). 4 Diefstallen uit woning Aantal per inwoners ,3 3,9 CBS - Geregistreerde criminaliteit & Diefstallen Het aantal diefstallen uit woningen, per inwoners. 4 Vernielingen en beschadigingen (in de openbare ruimte) Aantal per inwoners ,9 6,1 CBS - Geregistreerde criminaliteit & Diefstallen Het aantal vernielingen en beschadigingen, per inwoners. 4 Absoluut verzuim Aantal per leerlingen DUO - Dienst Uitvoering Onderwijs Het aantal leerplichtigen dat niet staat ingeschreven op een school, per leerlingen. 4 Relatief verzuim Aantal per leerlingen DUO - Dienst Uitvoering Onderwijs Het aantal leerplichtigen dat wel staat ingeschreven op een school, maar ongeoorloofd afwezig is, per leerlingen. 4 Vroegtijdig schoolverlaters zonder startkwalificatie (vsv-ers) % deelnemers aan het VO en MBO onderwijs ,4 3,2 DUO - Dienst Uitvoering Onderwijs Het percentage van het totaal aantal leerlingen (12-23 jaar) dat voortijdig, dat wil zeggen zonder startkwalificatie, het onderwijs verlaat. 4 Niet sporters % ,7 49,9 RIVM - Zorgatlas Het percentage inwoners dat niet sport ten opzichte van het totaal aantal inwoners. 4 Banen Aantal per inwoners in de leeftijd jaar ,7 LISA Het aantal banen, per inwoners in de leeftijd van jaar. 4 Jongeren met een delict voor de rechter % 12 t/m 21 jarigen ,09 2,57 Verwey Jonker Instituut - Kinderen in Tel Het percentage jongeren (12-21 jaar) dat met een delict voor de rechter is verschenen. 4 Kinderen in uitkeringsgezin % kinderen tot 18 jaar ,14 5,66 Verwey Jonker Instituut - Kinderen in Tel Het percentage kinderen tot 18 jaar dat in een gezin leeft dat van een bijstandsuitkering moet rondkomen. 4 Netto arbeidsparticipatie % van de werkzame beroepsbevolking ten opzichte van de beroepsbevolking ,7 65,4 CBS - Arbeidsdeelname Het percentage van de werkzame beroepsbevolking ten opzichte van de beroepsbevolking. 4 Achterstandsleerlingen % 4 t/m 12 jarigen ,6 11,61 Verwey Jonker Instituut - Kinderen in Tel Het percentage leerlingen (4-12 jaar) in het primair onderwijs dat kans heeft op een leerachterstand. 4 Werkloze jongeren % 16 t/m 22 jarigen ,31 1,21 Verwey Jonker Instituut - Kinderen in Tel Het percentage werkeloze jongeren (16-22 jaar). 4 Personen met een bijstandsuitkering Aantal per inwoners ,8 405,1 CBS - Participatie Wet Het aantal personen met een bijstandsuitkering, per inwoners. 4 Lopende reintegratievoorzieningen inwoners Aantal per van jaar ,3 311,9 CBS - Participatie Wet Het aantal reintegratievoorzieningen, per inwoners in de leeftijd van jaar Programmabegroting

46 Progr. Indicator Eenheid Periode OegstgeestNederland Bron Toelichting 4 Jongeren (t/m 18 jaar) met jeugdhulp % van alle jongeren tot 18 jaar ,5 10 CBS - Beleidsinformatie Jeugd Het percentage jongeren tot 18 jaar met jeugdhulp ten opzicht van alle jongeren tot 18 jaar. 4 Jongeren (t/ m 18 jaar) met jeugdbescherming % van alle jongeren tot 18 jaar ,3 1,2 CBS - Beleidsinformatie Jeugd Het percentage jongeren tot 18 jaar met een jeugdbeschermingsmaatregel ten opzichte van alle jongeren tot 18 jaar. 4 Jongeren (t/ m 23 jaar) met jeugdreclassering % van alle jongeren van 12 tot 23 jaar ,3 0,5 CBS - Beleidsinformatie Jeugd Het percentage jongeren (12-22 jaar) met een jeugdreclasseringsmaatregel ten opzichte van alle jongeren (12-22 jaar). 4 Cliënten met een maatwerkarrangement WMO Aantal per inwoners 2015? 569 CBS - Monitor Sociaal Domein WMO Een maatwerkarrangement is een vorm van specialistische ondersteuning binnen het kader van de Wmo. Voor de Wmo gegevens geldt dat het referentiegemiddelde gebaseerd is op 180 deelnemende gemeenten. 4 Voelt zich wel eens onveilig in het algemeen 4 Voelt zich wel eens onveilig in eigen buurt % % ,7 35,6 Veiligheismonitor ,6 18,1 Veiligheismonitor Slachtoffer van misdrijf % ,9 17,6 Veiligheismonitor Aantal socio- en techno preventieve maatregelen aantal ,8 3,6 Veiligheismonitor 2015 Voorzorgsmaatregelen tegen criminaliteit. 4 Totaal aantal High Impact Crimes aantal * Tabellenboekpolitie * genoemd aantal betreft politie eenheid Den Haag. 44 Gemeente Oegstgeest

47 4.1.5 Programma 5 Bestuur Beleidsthema's Portefeuillehouder Team Bestuur E.R. Jaensch /J.J.G.M. Roeffen Bestuur en Strategie Griffie & Raad E.R. Jaensch Bestuur en Strategie Publiekszaken E.R. Jaensch Publiekszaken en Klantcontact Programma 5 Bestuur Het gemeentebestuur (raad en college) moet optimaal kunnen functioneren. We moeten er dus voor zorgen dat de dienstverlening vanuit de organisatie op orde is. Daarbij gaat het zowel om algemeen advies, als om advies ten aanzien van verbonden partijen en regionale samenwerking. Ook duurzaamheid en de Toekomstvisie 2020 maken overigens deel uit van dit programma. Na een periode waarin wij de kwaliteit van de bestuurlijke dienstverlening hebben verbeterd en vernieuwd, concentreren we ons nu op de verankering en borging daarvan. Door de bestuurlijke processen te digitaliseren (in 2017) maken we deze effectiever, transparanter en betrouwbaarder. Vanuit het beleidsthema Publiekszaken werken we aan de verdere uitwerking van de visie op Dienstverlening. Ook werken we aan de doorontwikkeling van het klantcontactcentrum (KCC). Dit resulteert in een vriendelijke, efficiënte, betrouwbare, uniforme, volledige en correcte dienstverlening. Onze dienstverlening is digitaal waar het kan en telefonisch of fysiek als dat nodig is. Wij zoeken de samenwerking en afstemming met de regiogemeenten. Door te standaardiseren en te digitaliseren kunnen we efficiënter werken, waarmee de kwaliteit van onze dienstverlening verder verbetert. Duurzaamheid is één van de rode draden in de Toekomstvisie van Oegstgeest en is bovendien één van de speerpunten in de toekomstvisie van de Leidse regio. Het huidige duurzaamheidsbeleid en uitvoeringsprogramma lopen tot Het college komt in 2017 een nieuw beleidsplan voor Duurzaamheid voor de periode vanaf In regionaal verband ligt er de opgave om gezamenlijk te voldoen aan het Nationaal Energieakkoord (SER) en het Parijsakkoord. Oegstgeest draagt actief bij aan de Energietransitie. In juni 2015 heeft het college besloten en uw raad geïnformeerd dat hij afziet van verkoop van het gemeentehuis. Daarbij is geconstateerd dat er fors geïnvesteerd moet worden in het huidige gemeentehuis. In 2016 is een plan gemaakt voor het groot onderhoud dat moet gebeuren. In voorliggende begroting zijn voorstellen opgenomen voor deze investeringen. Met de gemeenten Leiden, Leiderdorp, Voorschoten en Zoeterwoude werken we aan de Toekomstvisie Leidse regio Deze visie gaat in op verdere intensivering van samenwerking van de gemeenten in de Leidse regio. Het biedt een kapstok voor die samenwerking op onderdelen als economie, sociaal domein en leefbaarheid. Programmadoelstelling Een goede ondersteuning van het gemeentelijk bestuur. Een toekomstgerichte, samenwerkende en duurzame gemeente. Een goede kwaliteit van de dienstverlening; hiervoor hanteren we sinds dit jaar servicenormen waarmee we deze kunnen meten. Beleidsthema Bestuur Bestuursorganen Resultaat: Een goede bestuurlijke dienstverlening. Goed dagelijks bestuur van de gemeente. Een organisatie met oog voor de Toekomstvisie Een organisatie met oog voor duurzaamheid. Inspanningen: We zorgen voor algemeen advies en ondersteunen het gemeentebestuur. We adviseren en ondersteunen het gemeentebestuur ten aanzien van de verbonden partijen. We adviseren en ondersteunen het gemeentebestuur ten aanzien van regionale samenwerking. We bewaken de kwaliteit van de dienstverlening aan het bestuur voortdurend. Toekomstvisie Inspanningen: We brengen de opbrengsten en lessen van de Toekomstvisie 2020 (Studio 2020) in beeld. Intergemeentelijke samenwerking Inspanningen: We adviseren en ondersteunen het bestuur over regionale thema's en onderwerpen. Duurzaamheid Inspanningen: We voeren het uitvoeringsprogramma Duurzaamheid uit. We stellen het duurzaamheidsbeleid op. Programmabegroting

48 Beleidsthema Bestuur (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Bestuursorganen Toekomstvisie Intergemeentelijke samenwerking Duurzaamheid Totaal Beleidsthema Griffie en Raad (Bestuursondersteuning) Resultaat: Adequate advisering en ondersteuning van bestuur (raad en college). Griffie Inspanningen: We zorgen voor doorontwikkeling van het BOB-model (Beeldvorming, Oordeelsvorming, Besluitvorming). We zorgen voor de doorontwikkeling van de elektronische dienstverlening aan de raad. We zorgen dat de raad een communicatiestrategie ontwikkelt en uitvoert. Beleidsthema Bestuursondersteuning (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Bestuursondersteuning Griffie Totaal Beleidsthema Publiekszaken Dienstverlening Resultaat: De dienstverlening verloopt zoveel mogelijk digitaal. De informatieverschaffing is uniform, correct en volledig, welk kanaal iemand ook kiest. De website voldoet aan de webrichtlijnen. We zijn optimaal bereikbaar (24/7, via het digitale kanaal of de telefoon, balies en het gemeentehuis). De dienstverlening is toetsbaar aan de hand van servicenormen. We hebben een KCC dat past bij de wensen en grootte van Oegstgeest. Inspanningen: We intensiveren het digitale kanaal door: - een goed ingerichte website te behouden; - inwoners te informeren over de mogelijkheden van digitaal contact. - aandacht te hebben voor kanaalsturing (sturen van de klant van de persoonlijke kanalen zoals balie en telefoon naar het digitale kanaal, de website) We werken vanuit een kennisbank. We voeren een webrichtlijnentest uit en ronden deze succesvol af. We onderzoeken onze bereikbaarheid (telefoon, balies, gemeentehuis) en passen deze zo nodig aan. We implementeren servicenormen. We werken aan de doorontwikkeling van het KCC. Dit doen we door training, bewustwording en technische middelen. Publiekscontacten/burgerzaken Resultaat: De Basisregistratie Personen (BRP) is kwalitatief op orde: we hebben een minimale score van 90% op de zelfevaluatie BRP. De beveiliging van persoonsgegevens en waardedocumenten is op orde. We hebben een minimale score van 90% op de zelfevaluatie Paspoorten en Nederlandse identiteitskaarten (PNIK). Een goed verloop van de Tweede Kamer-verkiezingen. Inspanningen: We voeren de procedures van de BRP juist, volledig en tijdig uit. We leven de handboeken BRP en Waardedocumenten na. We zorgen voor voldoende capaciteit, ondersteuning en kwaliteit voor de organisatie van de landelijke verkiezingen. Beleidsthema Publiekszaken (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Totaal Gemeente Oegstgeest

49 Verbonden partijen Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland Holland Rijnland Bijdrage aan programmadoelstellingen Deze partij draagt bij aan een kwalitatief betere dienstverlening. Dit gebeurt met name door een doelmatige heffing en invordering van de gemeentelijke belastingen. Holland Rijnland draagt binnen de regio zorg voor een optimale verbinding, ontmoeting en samenwerking op ruimtelijk, economisch en sociaal gebied. Programmabegroting

50 Financiën Meerjarenoverzicht 5 BESTUUR (bedragen x 1.000) Rekening 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Meerjarenraming Beleidsthema Bestuur Lasten Baten Saldo Beleidsthema Bestuursondersteuning Lasten Baten Saldo Beleidsthema Dekkingsmiddelen Lasten Baten Saldo Beleidsthema Publiekszaken Lasten Baten Saldo Programma Lasten Baten Saldo van baten en lasten Reserves Toevoeging Onttrekking Mutaties reserves Resultaat Toelichting financiën Bestuur De afwijkingen worden verklaard door wijzigingen in de kapitaallasten en toerekening overhead ten gevolge van de aanpassingen van het BBV (Besluit Verantwoording Begroting) met ingang van Bestuursondersteuning De afwijkingen worden verklaard door wijzigingen in de kapitaallasten en toerekening overhead ten gevolge van de aanpassingen van het BBV (Besluit Verantwoording Begroting) met ingang van Dekkingsmiddelen Dit beleidsthema valt met ingang van dit begrotingsjaar onder programma 7. Publiekszaken De afwijkingen worden verklaard door wijzigingen in de kapitaallasten en toerekening overhead ten gevolge van de aanpassingen van het BBV (Besluit Verantwoording Begroting) met ingang van Gemeente Oegstgeest

51 Verrekening met de reserves VERREKENING RESERVES PROGRAMMA 5 (bedragen x 1.000) Rekening 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Begroting 2018 Begroting 2019 Begroting 2020 Algemene reserve prog 5 Toevoeging Onttrekking Saldo Res Inv. Strategie Holland Rijnland Toevoeging Onttrekking Saldo Reserve Regionale Ontwikkeling Toevoeging Onttrekking Saldo Reserve Uitvoering Visienota Toevoeging Onttrekking Saldo Behoedzaamheidsreserve Toevoeging Onttrekking Saldo VERREKENING RESERVES PROGRAMMA De financiële mutaties op de reserves worden in de paragraaf Reserves toegelicht. Beleidsindicatoren Progr. Indicator Eenheid Periode OegstgeestNederland Bron Toelichting 5 Inwoners en organisatie krijgen voldoende ruimte om ideeën en initiatieven te realiseren % De metingen worden in 2017 gestart. 5 Veel vertrouwen in de manier waarop de gemeente wordt bestuurd 5 De gemeente betrekt inwoners voldoende bij haar plannen, activiteiten en voorzieningen 5 Algemene dienstverlening van gemeente 5 Digitale dienstverlening van gemeente 5 De tijd die de afhandeling in beslag nam was acceptabel 5 Ik kan gemakkelijk aan de benodigde gemeentelijke informatie komen (via lokale krant, website enz.) % % rapportcijfer rapportcijfer % % De metingen worden in 2017 gestart. De metingen worden in 2017 gestart. De metingen worden in 2017 gestart. De metingen worden in 2017 gestart. De metingen worden in 2017 gestart. De metingen worden in 2017 gestart. Programmabegroting

52 4.1.6 Overhead, Bedrijfsvoering en Vennootschapsbelasting(Vpb) Beleidsthema Portefeuillehouder Team Bestuursondersteuning Directie en Control E.R. Jaensch E.R. Jaensch / M.A. den Boer Bestuur en strategie Directie / Bedrijfsondersteuning Bedrijfsondersteuning M.A. den Boer Bedrijfsondersteuning Vennootschapsbelasting M.A. den Boer Bedrijfsondersteuning Onvoorzien M.A. den Boer Bedrijfsondersteuning Overhead, Bedrijfsvoering en Vennootschapsbelasting De bedrijfsvoering richt zich op de manier waarop we de primaire processen organiseren, ondersteunen en aansturen. Onder de titel Oegstgeest gaat verder hebben wij de processen volgens het programma verbeterd en vernieuwd. Met de afronding van dit programma is de basis is op orde en kunnen we onze organisatie ook financieel beter (be)sturen. We richten ons nu op het verankeren en borgen van de vernieuwde en verbeterde processen. We streven ernaar dat we deze in 2017 volledig gedigitaliseerd hebben. Vanzelfsprekend is er continu aandacht voor veranderingen en verbeteringen, zoals verbetering van de dienstverlening, Zaakgericht werken (zie Begrippenlijst) en de doorontwikkeling van kwaliteit. Bij alle veranderingen is communicatie een belangrijk uitgangspunt. Centrale thema s zijn hoe we omgaan met de informatie-uitwisseling met onze inwoners en hoe we hen betrekken bij het ontwikkelen van beleid. Dit sluit aan bij de uitgangspunten in de coalitieagenda en de Toekomstvisie Oegstgeest 2020: dorpsgesprekken, de website als visitekaartje en meer (digitale) mogelijkheden voor participatie. In het programma Bedrijfsvoering staan ook onze ondersteunende taken. Dit gaat om bedrijfsvoeringstaken op het vlak van financiën, hrm, juridische zaken, inkoop en ict. Deze voeren we uit in samenwerking met Servicepunt71. Die samenwerking en onderlinge afstemming tussen Servicepunt71 en Oegstgeest willen we ook in 2017 voortzetten en verbeteren. Doelstelling De basis op orde; Oegstgeest heeft een bedrijfsvoering met een sobere, solide en goed functionerende basis. De organisatie is toegerust op de toekomst. Beleidsthema Bestuursondersteuning Bestuursondersteuning Resultaat: Adequate advisering en ondersteuning van bestuur (raad en college). Inspanningen: Leveren van administratieve ondersteuning aan het bestuur. Beleidsthema Directie en Control Control Resultaat: De administratieve organisatie is verbeterd en we beheersen de bedrijfskritische primaire processen. De financiële regelingen en verordeningen zijn actueel en geoptimaliseerd. Inspanningen: We voeren interne controles en collegeonderzoek uit zoals deze beschreven zijn in de Gemeentewet. Ook monitoren we de follow-up van accountantscontroles, interne controles en collegeonderzoek. We stellen het Normenkader 2017 en het Algemeen Controle- en Onderzoeksplan 2017 op. We verbeteren de controle en verantwoording voor de Wmo en jeugdhulp. We monitoren de vernieuwde accountantscontrole. We leveren, vanuit Administratieve Organisatie, een bijdrage aan het traject Informatieveiligheid. 50 Gemeente Oegstgeest

53 Beleidsthema Bedrijfsondersteuning Juridische dienstverlening Resultaat: Inspanningen: De juridische kwaliteit van besluitvorming is verbeterd. We zorgen voor uitvoering van de juridische kwaliteitszorg waardoor juridische aspecten in beleid en besluitvorming goed zijn verwerkt. Communicatie Resultaat: Het communicatie- en participatiekader, waarin onze doelen en afspraken zijn opgenomen, is actueel. Inspanningen: We stimuleren en ondersteunen de publieksparticipatie in projecten en beleidstrajecten. We ondersteunen de (ontwikkeling van) Dorpsgesprekken. We adviseren het bestuur en de organisatie en faciliteren actuele ontwikkelingen (recente ontwikkelingen zijn onder andere het Sociaal Domein en de Omgevingsvisie). We ondersteunen het bestuur en de organisatie bij ad-hocsituaties en crises. Organisatorische ondersteuning Resultaten: De archieven zijn gedigitaliseerd. De documenten van Team Maatschappij zijn gedigitaliseerd en sluiten aan bij Zaakgericht werken. Substitutie/vervangen van archiefbescheiden. Ook Sociale Zaken gaat Zaakgericht werken. Dat wil zeggen met digitale dossiers in plaats van op papier. We werken volgens de methode Zaakgericht werken. De bedrijfsvoering is LEAN: alle processen zijn geanalyseerd en grotendeels geïmplementeerd. Inspanningen: We gaan door met het digitaliseren van het bouwarchief. Dit is onderdeel van het totale digitaliseringsproces van de archieven, een meerjarenproject. In het eerste kwartaal van 2018 ronden we het af. We gaan Zaakgericht werken binnen het team Maatschappij. Dat doen we door cliëntendossiers te digitaliseren en te registreren in het zaaksysteem. We digitaliseren en registreren de papieren archiefstukken en vervangen ze daarmee. Om de archieven op orde te houden bouwen we een kwaliteitscontrole voorafgaand aan archivering in. Het team Bedrijfsondersteuning levert de projectleiding voor procesanalyses en zet zich in voor een continue verbetering van de organisatie. Informatievoorziening Resultaten: De informatievoorziening is toegerust op de eisen/wensen vanuit de organisatie en/of ketenpartners en wordt beheerd op de diverse informatielagen (techniek, applicaties, processen en organisatie). De informatieveiligheid is verbeterd, door zowel technische als organisatorische maatregelen. De gegevensbescherming is geborgd, we verwerken persoonsgegevens zorgvuldig, rechtmatig en veilig. We ondersteunen de Omgevingswet met onze informatievoorziening. Er is een vernieuwd werkplekconcept dat medewerkers in staat stelt mobiel en veilig te werken. De informatie vanuit de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) is beschikbaar voor de organisatie. De processen om de BGT te beheren zijn beschreven en het beheer is belegd. Inspanningen: We werken samen aan de regionale ontwikkeling van het programma VRIS (Verbetering Regionale Informatievoorziening Samenwerking), i-nup en voor aansluiting op de landelijke architectuur. We werken de functies, taken, rollen en verantwoordelijkheden met betrekking tot de informatievoorziening uit vanuit VRIS en beleggen die deels in de regio en deels lokaal. We zorgen voor naleving en verdere implementatie van informatieveiligheidsbeleid en continueren de bewustwording continuering. We zorgen voor naleving en implementatie van het gegevensbeschermingsbeleid en continueren bewustwording. We bedden de functie van een lokale privacy-beheerder structureel in. Deze functionaris ziet toe op - en coördineert - de uitvoering van beleid met betrekking tot omgaan met alle vormen van privacy gevoelige gegevens. Nu doen we dat ook al, maar versnipperd over diverse functies. We benoemen een regionale functionaris Gegevensbescherming. Deze functionaris zorgt dat de veiligheid van privacy gevoelige gegevens en data van inwoners, samenwerkingspartners, leveranciers en medewerkers wordt geborgd. We ondersteunen Team Ruimte met informatievoorziening bij de invoering van de Omgevingswet. Voor de mobiele werkplek denken we mee bij vraagstukken die in de regio leven. Ook zorgen we voor de lokale uitwerking en toepassing ervan. Voor de BGT beschrijven we de processen en zorgen we voor het beheer. Afhankelijk van waar het beheer plaatsvindt bekijken we welke applicatie(s) aanschaffen.we doen dit in regionaal verband. Gemeentelijke huisvesting Resultaten: Het onderhoud aan het gemeentehuis en de gemeentewerf is duurzaam en voldoet aan de wettelijke eisen. Inspanningen: Het onderhoud vindt plaats volgens de Meerjaren onderhoudsplan (MJOP). Programmabegroting

54 Beleidsthema Overhead (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Directie en Control Organisatorische ondersteuning Gemeentelijke huisvesting Totaal Beleidsthema Vennootschapsbelasting Met ingang van 1 januari 2016 zijn overheidsorganisaties belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting (Vpb). Dit betekent dat we onze activiteiten, voor zover we deze als een onderneming uitvoeren, in de heffing van de Vpb betrekken is het jaar dat we de implementatie van de Vpb afronden. Voor de gemeente Oegstgeest is naar aanleiding van de geïnventariseerde resultaten, vooralsnog geen begrote post voor vennootschapsbelasting opgenomen, omdat naar verwachting geen afdracht zal plaatsvinden. De afstemming met de Belastingdienst hierover moet echter nog plaatsvinden. Bovendien zullen de realisatiecijfers en de feitelijke omstandigheden van 2017 leidend zijn voor de werkelijke bepaling van de hoogte van de vennootschapsbelastingplicht in Beleidsthema VPB (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Vennootschapsbelasting Totaal Beleidsthema Onvoorzien In de primitieve begroting is een bedrag van geraamd voor onvoorziene uitgaven. De post is bestemd voor aanvulling van bestaande en/of nieuwe posten. De gemeenteraad kan hiertoe besluiten als er onontkoombare en onuitstelbare uitgaven zijn in de loop van het begrotingsjaar. Beleidsthema Onvoorzien (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Onvoorzien Totaal Verbonden partijen Servicepunt71 Bijdrage aan doelstellingen Het Servicepunt zorgt voor de interne bedrijfsvoering van Oegstgeest. Het servicepunt zorgt voor continuïteit en vermindert daarmee de kwetsbaarheid van onze organisatie. Ook verhoogt het de kwaliteit van bedrijfsvoeringsprocessen en de professionaliteit van de medewerkers. 52 Gemeente Oegstgeest

55 Financiën Meerjarenoverzicht 6 OVERHEAD,BEDRIJFSVOERING,VPB (bedragen x 1.000) Rekening 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Meerjarenraming Beleidsthema Overhead Lasten Baten Saldo Beleidsthema Onvoorzien Lasten Baten Saldo Programma Lasten Baten Saldo van baten en lasten Reserves Toevoeging Onttrekking Mutaties reserves Resultaat Toelichting financiën Overhead De afwijkingen worden verklaard door wijzigingen in de kapitaallasten en toerekening overhead ten gevolge van de aanpassingen van het BBV (Besluit Verantwoording Begroting) met ingang van Onvoorzien Voor onvoorzien is structureel een bedrag opgenomen in de begroting van Onvoorzien is nu opgenomen onder programma Overhead, bedrijfsvoering en Vpb. In de begroting was deze post nog zichtbaar op programma 5, beleidsthema algemene dekkingsmiddelen. Verekening met de reserves VERREKENING RESERVES PROGRAMMA 6 (bedragen x 1.000) Rekening 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Begroting 2018 Begroting 2019 Begroting 2020 Reserve organisatieontwikkeling Toevoeging Onttrekking Saldo Reserve frictiekosten Toevoeging Onttrekking Saldo Algemene reserve prog. 6 Toevoeging Onttrekking Saldo VERREKENING RESERVES PROGRAMMA De financiële mutaties op de reserves worden in de paragraaf Reserves toegelicht. Programmabegroting

56 Beleidsindicatoren Indicator Eenheid Periode OegstgeestNederland Bron Toelichting Formatie Fte per inwoners ,83 NNB Decade/Beaufort uitgaande van inwoners per /CBS Bezetting Fte per inwoners ,48 NNB Decade/Beaufort uitgaande van inwoners per /CBS Apparaatskosten Kosten per inwoner NNB Begroting 2017 Externe inhuur Kosten als % van totale loonsom + totale kosten inhuur externen % NNB Begroting 2017 Overhead % van totale lasten % NNB Begroting Gemeente Oegstgeest

57 4.1.7 Algemene dekkingsmiddelen Beleidsthema's Portefeuillehouder Team Dekkingsmiddelen M.A. den Boer Bedrijfsondersteuning Algemene dekkingsmiddelen Binnen de begroting onderscheiden we algemene en specifieke dekkingsmiddelen. Specifieke dekkingsmiddelen zijn de inkomsten die direct samenhangen met een bepaald programma. Dat kunnen de inkomsten zijn van het Rijk met een specifiek bestedingsdoel, de opbrengsten van gronden (programma 3) of opbrengsten uit verleende diensten zoals het verstrekken van een paspoort (programma 5). Ook de rioolheffing en afvalstoffenheffing zijn specieke dekkingsmiddelen. De specifieke dekkingsmiddelen verantwoorden we steeds binnen het betreffende programma. De algemene dekkingsmiddelen zijn dekkingsmiddelen die we vrij kunnen aanwenden. Dit geld is op voorhand dus niet gebonden aan een bepaald programma of doel, maar zetten we in om tekorten op de programma's te dekken. De dekking bestaat voor het grootste gedeelte uit de algemene uitkering uit het gemeentefonds en de lokale heffingen die niet bestedingsgebonden zijn. De overige dekkingsmiddelen bestaan uit rentebaten, dividend en de post Onvoorzien. Doelstelling Een financieel gezonde gemeente voor nu en in de toekomst. Het voeren van een verantwoord en stabiel financieel beleid met sluitende begrotingen. Beleidsthema Dekkingsmiddelen Algemene uitkering Resutaat: Een pakket van baten dat leidt tot een structureel en reëel sluitende begroting. Een woonlastenniveau dat aansluit bij de ambities en het voorzieningenniveau van de gemeente. Inspanningen: We zorgen voor een tijdige, juiste en volledige verwerking van de wijzigingen in de algemene uitkering, aan de hand van de mei- en septembercirculaire van het Rijk. Dividend Inspanningen: We zorgen voor een onderbouwde verwerking in de begroting van de dividenduitkeringen van Alliander en Dunea. Saldo financieringsfunctie Inspanningen: We voeren de afspraken over vereenvoudiging van de kostenverdeelstaat uit. Dit doen we via: Een maximum aan directe doorbelastingen vanuit afdelingskostenplaatsen naar de exploitatie; Een maximum aan directe doorbelastingen vanuit afdelingskostenplaatsen naar investeringen; het afschaffen van doorbelastingen tussen kostenplaatsen onderling; Een zo laag mogelijk saldo op de kostenplaatsen. Financiële aangelegenheden Inspanningen: Geen extra inspanningen. De verwerking van administratieve mutaties verloopt goed en wij zorgen dat dit zo blijft. Lokale heffingen Inspanningen: We willen voor de lokale heffingen de opbrengsten realiseren zoals die in de begroting vastgesteld zijn. Om dit te bereiken voeren we volledigheidscontroles uit en verklaren we afwijkingen waar deze ontstaan. Overige dekkingsmiddelen Inspanningen: We willen het renteresultaat beheersen en transparant houden. Programmabegroting

58 Beleidsthema Dekkingsmiddelen (bedragen x 1.000) Lasten 2017 Baten 2017 Saldo 2017 Begroting 2016 Lokale heffingen Algemene uitkering Dividend Saldo financieringsfunctie Overige dekkingsmiddelen Totaal Verbonden partijen Alliander NV Dunea NV De Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) Belasting samenwerking Gouwe-Rijnland (BSGR) Bijdrage aan doelstellingen Alliander zorgt voor distributie van gas en elektriciteit en daarmee ook voor een duurzame gemeente. De productie van betrouwbaar drinkwater draagt bij aan een duurzame gemeente. De BNG draagt bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de inwoners. De BSGR zorgt voor de heffing en inning van de gemeentelijke belastingen. 56 Gemeente Oegstgeest

59 Financiën 7 ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN (bedragen x 1.000) Rekening 2015 Begroting 2016 Begroting 2017 Meerjarenraming Beleidsthema Dekkingsmiddelen Lasten Baten Saldo Programma Lasten Baten Saldo van baten en lasten Toelichting financiën Dekkingsmiddelen Door de aanpassingen van het BBV (Besluit Verantwoording Begroting) is vanaf 2017 een apart programma in de begroting opgenomen voor de algemene dekkingsmiddelen. Voorheen stond deze informatie in programma 5 Bestuur. Algemene dekkingsmiddelen (bedragen x 1.000) Begroting 2016 Begroting 2017 Beleidsthema Dekkingsmiddelen lasten baten De aandelenruil Alliander Enexis levert in 2017 een extra dividend op van ten gunste van de algemene reserve. Beleidsindicatoren Indicator Eenheid Periode OegstgeestNederland Bron Toelichting Gemiddelde WOZ waarde Duizend euro CBS - Statistiek Waarde Onroerende Zaken De gemiddelde WOZ waarde van woningen. Gemeentelijke woonlasten eenpersoonshuishouden Gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishouden Euro Euro COELO, Groningen Het gemiddelde totaalbedrag in euro's per jaar dat een éénpersoonshuisouden betaalt aan woonlasten COELO, Groningen Het gemiddelde totaalbedrag in euro's per jaar dat een meerpersoonshuisouden betaalt aan woonlasten. Programmabegroting

60 4.2 Paragrafen Paragraaf Lokale heffingen 1. Overzicht Wij heffen de volgende belastingen, heffingen en retributies: Belasting Onroerende zaakbelasting (ozb) Rioolheffing Afvalstoffenheffing Toeristenbelasting Hondenbelasting Precariobelasting Leges (diversen) Marktgelden Bedrijven Investeringszone (BIZ) Omschrijving Belasting op het eigendom en het gebruik van onroerende zaken. Belasting op de mogelijkheid om afvalwater en/of hemelwater af te voeren via de gemeentelijke riolering. Belasting op de mogelijkheid om afval ter inzameling aan te bieden aan de afvalinzamelingsdienst. Belasting op het overnachten in bijvoorbeeld een hotel of bed and breakfast. Belasting op het hebben van een hond. Belasting voor het hebben van voorwerpen onder, op of boven gemeentegrond. Leges worden ook wel 'retributies' genoemd. Een retributie is een betaling aan de overheid waar een individueel aanwijsbare tegenprestatie van die overheid tegenover staat. Belasting voor het innemen van een standplaats op het marktterrein. Heffing waarmee ondernemers in een afgebakend gebied samen meebetalen aan een aantrekkelijke en veilige omgeving. 2. Beleid algemeen Coalitieagenda Het algemene beleid (Coalitieagenda ) ten aanzien van lokale heffingen is dat we jaarlijks bekijken of de inflatiecorrectie op de belastingen geheel of gedeeltelijk achterwege kan blijven. Dit is overigens nog wel afhankelijk van ons financiële perspectief. De tarieven voor heffingen en leges baseren we volgens het uitgangspunt dat we volledig kostendekkend willen zijn. Eventuele noodzakelijke grote investeringen dekken we vanuit de voorziening voor de rioolheffing of de voorziening voor de afvalstoffenheffing. Belastingplan 2017 In de Perspectiefnota presenteerden we de uitgangspunten voor het Belastingplan We kiezen ervoor de belangrijkste belastingsoorten om te slaan naar woonlasten per huishouden en de lasten op dit niveau inzichtelijk te maken. Hieronder ziet u het effect van de inflatiecorrectie (0,5%) op de onroerende zaakbelasting (OZB) woningen. 1. Voor een woning met WOZ-waarde (in 2016) een stijging van 1,12; 2. voor een woning met de gemiddelde WOZ-waarde van (in 2016) een stijging van 2,01; 3. en voor een woning met WOZ-waarde (2016) stijgt de OZB 2, Gemeente Oegstgeest

61 Wijzigingen BBV In de paragraaf Lokale heffingen moet met ingang van begroting 2017 een verplichte passage over de kostendekkendheid van de lokale heffingen komen. In deze paragraaf staat de kostendekkendheid nu opgenomen in totaal begrote cijfers, het is dus een totaalbeeld en geen detailgegeven. De wijzigingen in het rente-regime brengen ook gevolgen met zich mee voor de kosten die toegerekend worden aan de heffingen. Herijking interne rente De wijziging van de omslagrente heeft consequenties voor de kostendekkende tarieven. Als de lasten dalen, worden de tarieven eveneens lager. Wij hebben verschillende opties de revue laten passeren. De mogelijkheid om de wijziging van de rekenrente een jaar later in te laten gaan leverde een behoorlijke lastenverhoging 2017 op en dan in 2018 weer een aanzienlijke verlaging. Hierom kiezen wij hier niet voor. Voor een volledige kostentoerekening is de berekening nogmaals doorgelicht. De inzet van de egalisatievoorziening afvalstoffenheffing hiervoor vinden we een cosmetische oplossing. Bovendien vinden wij het verstandig om deze voorziening voor calamiteiten op niveau te houden. Aangezien het hier om een interne rekenrente gaat waarbij de lasten voor de gemeente de facto niet afnemen, hanteren wij als uitgangspunt (afgezien van de indexering) de totale opbrengsten voor de combinatie van onroerende zaakbelasting, afvalstoffenheffing en rioolheffing te fixeren op het huidige niveau. Bovenstaande betekent dan de volgende procentuele verschuiving: De tarieven rioolheffing dalen ongeveer met 9,4% (wordt kostendekkend). De tarieven voor de afvalstoffenheffing stijgt gemiddeld met 6,1% (wordt kostendekkend). De onroerende zaakbelasting stijgt met 2%*. * de verhoging van 2% van de OZB komt bovenop de stijging van 0,5% volgens de Perspectiefnota , totaal dus 2,5%. De jaarlijkse woonlastendruk verandert hierdoor gemiddeld genomen niet. De verlaging van de omslagrente wordt op deze wijze bij de samenstelling van de begroting doorgevoerd als een budgettair neutrale wijziging voor de gemeente én (gemiddeld genomen) voor de inwoners. Hieronder ziet u de verschuiving in de onderverdeling van de woonlast. In het staafdiagram ziet u per voorbeeld met drie staven. De eerste geeft de bedragen van 2016 weer, in de tweede staaf staan voor de afvalstoffenheffing en de rioolheffing gelijkblijvende tarieven (2016) met het geïndexeerde OZB bedrag 2017 en in de derde staaf wordt de verschuiving 2017 weergegeven met de tarieven WOZ-waarde 2016 Huishouden Container Gevolg Indexatie Gevolg 'Schuif' Totale wijziging Voorbeeld Eenpersoons Flat/gezamenlijk 1,12-1,31-0,19 Voorbeeld Meerpersoons 120 liter 2,01-1,75 0,26 Voorbeeld Meerpersoons 120 liter 2,56 0,42 2,98 Voorbeeld Meerpersoons 240 liter 2,56 4,23 6,79 Programmabegroting