Rapport. Laboratorium voor Akoestiek

Transcriptie

1 Rapport Lid ONRI ISO-9001: 2000 gecertificeerd Laboratorium voor Akoestiek bepaling van de contactgeluidisolatie verbetering van een zandcement dekvloer op PUR-schuim onderlaag fabrikaat Nestaan Holland bv Rapportnummer A d.d. 7 december 2005 Peutz bv Paletsingel 2, Postbus AR Zoetermeer Tel. (079) Fax (079) info@zoetermeer.peutz.nl Peutz bv Lindenlaan 41, Molenhoek Postbus 66, 6585 ZH Mook Tel. (024) Fax (024) info@mook.peutz.nl Opdrachtgever: Nestaan Holland bv Postbus AA THOLEN Rapportnummer: A Datum: 7 december 2005 Ref.: TS/SD/LvI/A RA Peutz GmbH Kolberger Strasse Düsseldorf Tel Fax dus@peutz.de Peutz S.A.R.L. 34 Rue de Paradis Paris Tel Fax peutz@club-internet.fr Peutz bv PO Box London W5 2ZA Tel Fax peutz.london@tiscali.co.uk Opdrachten worden aanvaard en uitgevoerd volgens de 'Regeling van de verhouding tussen opdrachtgever en adviserend ingenieursbureau' (RVOI-2001). Ingeschreven KvK onder nummer BTW identificatienummer NL B01

2 Inhoud pagina 1. INLEIDING 3 2. NORMEN EN RICHTLIJNEN 4 3. ONDERZOCHTE CONSTRUCTIE 5 4. METINGEN Meetmethode Berekeningen Genormeerd contactgeluidniveau Contactgeluidisolatieverbetering Nauwkeurigheid Herhaalbaarheid r Reproduceerbaarheid R Omgevingscondities tijdens metingen Meetresultaten 8 A RA 2

3 1. INLEIDING In opdracht van Nestaan Holland bv te Tholen zijn laboratoriummetingen uitgevoerd ter bepaling van de contactgeluidisolatie verbetering van een zandcement dekvloer op een PUR-schuim onderlaag De metingen zijn verricht in het Laboratorium voor Akoestiek van Peutz bv te Mook, zie figuur 1. 1 Voor het uitvoeren van bovengenoemde metingen is het Laboratorium voor Akoestiek erkend door de Stichting Raad voor Accreditatie (RvA). De RvA is lid van de EA MLA 1 1 EA MLA: European Accreditation Organisation MultiLateral Agreement: EA: Certificates and reports issued by bodies accredited by MLA and MRA members are considered to have the same degree of credibility, and are accepted in MLA and MRA countries. A RA 3

4 2. NORMEN EN RICHTLIJNEN De metingen zijn uitgevoerd conform het kwaliteitshandboek van het Laboratorium voor Akoestiek en de volgende normen: ISO 140-6:1998 N.B. Acoustics - Measurement of sound insulation in building and of building elements - Part 6: Laboratory measurements of impact sound insulation of floors De norm ISO is binnen alle landen van de Europese Unie aanvaard als Europese Norm EN ISO 140-6:1998 ISO 140-8:1997 N.B. Acoustics - Measurement of sound insulation in buildings and of building elements - Part 8: Laboratory measurements of the reduction of transmitted impact noise by floor coverings on a heavyweight floor De norm ISO is binnen alle landen van de Europese Unie aanvaard als Europese Norm EN ISO 140-8:1997 Andere normen waarnaar verwezen wordt: ISO 140-1:1997 N.B. Acoustics - Measurement of sound insulation in buildings and of building elements - Part 1: Requirements for laboratory test facilities with suppresed flanking transmission De norm ISO is binnen alle landen van de Europese Unie aanvaard als Europese Norm EN ISO 140-1:1997 ISO 140-2:1991 N.B. Acoustics - Measurement of sound insulation in buildings and of building elements - Part 2: Determination, verification and application of precision data De norm ISO is binnen alle landen van de Europese Unie aanvaard als Europese Norm EN :1993 ISO 717-2:1996 N.B. Acoustics - Rating of sound insulation in buildings and of building elements - Part 2: Impact sound insulation De norm ISO is binnen alle landen van de Europese Unie aanvaard als Europese Norm EN ISO 717-2:1996 NEN 5079:1990 Geluidwering in woongebouwen - Het weergeven in één getal van de geluidisolatie van bouwelementen, gemeten in het laboratorium A RA 4

5 3. ONDERZOCHTE CONSTRUCTIE De navolgende omschrijvingen en materiaalgegevens zijn verstrekt door de opdrachtgever en/of verkregen uit eigen waarnemingen. De onderzochte constructie bestond uit, van boven naar onder: - zandcement dekvloer dikte ca. 35 mm, oppervlakte massa 50 kg/m 2. - PUR-schuim dikte ca. 45 mm. De oppervlakte van het onderzochte monster bedroeg 1 m 2. Allereerst is direct op de laboratoriumvloer het PUR-schuim aangebracht. Vervolgens is, na uitharding van het PUR-schuim, hierop de zandcementdekvloer aangebracht (gesmeerd). De gepresenteerde resultaten gelden alleen voor de hier beproefde monsters onder de laboratorium omstandigheden zoals omschreven. Het laboratorium kan geen uitspraak doen over de representativiteit van de onderzochte monsters. A RA 5

6 4. METINGEN 4.1. Meetmethode De metingen zijn uitgevoerd conform ISO in de isolatiemeetruimten van Peutz bv te Mook. Een nadere omschrijving van de meetruimten is in de figuren 1 en 2 van dit rapport weergegeven. Op een bestaande betonnen vloer met een dikte van 140 mm (verder te noemen de "laboratoriumvloer"; in ISO 140 is dit de "heavyweight standard floor") wordt het te testen monster aangebracht. Onder deze vloer ligt het "ontvangvertrek". Door middel van een in ISO Annex A gespecificeerde contactgeluidgenerator, ook wel "hamerapparaat" genoemd, wordt de vloer aangestoten. Dit hamerapparaat bevat vijf stalen hamers, welke om beurten en onophoudelijk op de te onderzoeken vloer vallen. Per seconde wordt de vloer op deze wijze 10 keer aangestoten. Het hameren gebeurt op de laboratoriumvloer (de referentiemeting) en op de te onderzoeken monsters welke op de laboratoriumvloer zijn aangebracht. Het gebruikte hamerapparaat weegt ca. 12 kg en rust op drie plaatsen op de ondergrond waarop gehamerd wordt. In het ontvangvertrek wordt het door de uitstraling van de proefvloer (nu dus plafond) ontstane geluiddrukniveau gemeten door middel van een microfoon op een draaiarm waarmee een over de tijd en de ruimte gemiddelde geluiddrukniveau kan worden bepaald. Tevens wordt de nagalmtijd van het ontvangvertrek gemeten Berekeningen Berekeningen en metingen zijn uitgevoerd in 1/3-octaaf bandbreedte van 100 tot 5000 Hz, overeenkomstig de normen. Waar van toepassing zijn uit deze tertsbandwaarden octaafbandwaarden berekend Genormeerd contactgeluidniveau Uit de nagalmmetingen wordt het in het ontvangvertrek aanwezige equivalente absorptieoppervlak A (per frequentieband) berekend volgens onderstaande formule en uitgedrukt in m 2 0,16 V A = T (1) waarin: A = het equivalente absorptieoppervlak [m 2 ] V = het volume van het ontvangvertrek [m 3 ] T = de nagalmtijd in het ontvangvertrek [s] A RA 6

7 Voor de verschillende onderzochte situaties wordt het in het ontvangvertrek gemeten geluiddrukniveau L i (per frequentieband) gecorrigeerd voor de daar aanwezige absorptie A en omgerekend naar het zogenaamde genormeerd contactgeluidniveau L n bij een referentie-absorptie van 10 m 2. In formulevorm: A L n = Li + 10 lg A0 (2) waarin: L n = het genormeerd contactgeluidniveau [db] L i = het energetisch gemiddelde geluiddrukniveau in het ontvangvertrek ten gevolge van het hamerapparaat op 6 posities [db] A = het gemeten equivalente absorptieoppervlak van het ontvangvertrek [m 2 ] A 0 = het referentie absorptieoppervlak ( = 10 m 2 ) Contactgeluidisolatieverbetering Door vergelijking van de genormeerde contactgeluidniveaus (frequentie-afhankelijk) bij hameren op de laboratoriumvloer en voor de metingen op het te onderzoeken monster kan de relatieve vermindering van het contactgeluidniveau (de contactgeluidisolatieverbetering) worden berekend. Dit resulteert in de frequentieafhankelijke "contactgeluidisolatieverbetering L": L = L n L (3) 1 waarin: L = de contactgeluidisolatieverbetering L n1 = het genormeerd contactgeluidniveau in de ontvangkamer bij hameren op de laboratoriumvloer L n2 = het genormeerd contactgeluidniveau in de ontvangkamer bij hameren op het te onderzoeken monster 4.3. Nauwkeurigheid De nauwkeurigheid van de berekende contactgeluidisolatie kan getalsmatig worden uitgedrukt in termen van de herhaalbaarheid (binnen één laboratorium) en de reproduceerbaarheid (tussen verschillende laboratoria) Herhaalbaarheid r Wanneer kort na elkaar twee keer een contactgeluidisolatiemeting wordt uitgevoerd met een zelfde methode aan een identiek meetobject onder gelijkblijvende omstandigheden is de waarschijnlijkheid 95% dat het verschil tussen de twee metingen onderling maximaal r bedraagt. n2 A RA 7

8 Om inzicht te krijgen in de herhaalbaarheid van de contactgeluidisolatiemetingen tussen twee meetruimten van Peutz bv is een onderzoek uitgevoerd conform ISO Uit dit onderzoek blijkt dat de herhaalbaar in de frequentiebanden 100 t/m 250 Hz maximaal 1,9 db bedraagt en daarboven tot 3150 Hz maximaal 1,0 db. De herhaalbaarheid betrekking hebbende op de ééngetalswaarde L n bedraagt maximaal 0,3 db, zodat bij afronding op hele db's (zoals in ISO 717 voorgeschreven) uitgegaan kan worden van een nauwkeurigheid van ±1 db. Uit deze meetresultaten blijkt dat herhaalbaarheid (ruimschoots) voldoet aan de eisen gesteld in ISO Reproduceerbaarheid R Wanneer twee keer een contactgeluidisolatiemeting wordt uitgevoerd met een zelfde methode aan een identiek meetobject in verschillende laboratoria onder andere omstandigheden is de waarschijnlijkheid 95% dat het verschil tussen de twee metingen onderling maximaal R bedraagt. Mede op basis van diverse onderzoeken is in ISO aangegeven welke reproduceerbaarheid verwacht mag worden. De reproduceerbaarheid van de ééngetalswaarde L n bedraagt ca. 3 db Omgevingscondities tijdens metingen ruimte temperatuur [ C] Relatieve vochtigheid [%] 1 19,5 49,9 9 18,9 53, Meetresultaten In figuur 3 is het genormeerd contactgeluidniveau met bijbehorende één-getalsaanduidingen weergegeven voor de 'kale' laboratoriumvloer. Dit is de zogenaamde referentiemeting. De resultaten van de met het te onderzoeken monster gerealiseerde contactgeluidisolatie verbetering zijn weergegeven in tabel 1 en in figuur 4 van dit rapport. Opgemerkt wordt dat het conform de ISO het oppervlak van het te onderzoeken monster 10 m 2 dient te bedragen. Het oppervlak van de onderzochte constructie bedraagt slechts 1 m 2. Derhalve dienen de gepresenteerde meetresultaten als indicatief te worden beschouwd. A RA 8

9 Tabel 1 meetresultaten CONTACTGELUIDISOLATIE VERBETERING L [in db] omschrijving zandcementdekvloer op PURschuim ondergrond frequentie [Hz] 1/3 oct. 1/1 oct ,3-1,7-6,9-4, ,2-6,1 1,6-4, ,0 7,1 13,3 6, ,6 25,7 30,3 23, ,7 37,9 43,6 37, L lin L W I co, lab 46,6 49,3 51,4 1 db 13 db 0 db 48,7 In de tabel en de grafiek worden de gevonden isolatiewaarden per frequentieband gegeven. Uit deze waarden zijn verder de volgende één-getals-aanduidingen berekend en aangegeven: - de "single number reduction based on the unweighted linear impact sound pressure level L lin " conform ISO 717-2, Annex A - de verbetering in de "laboratorium-isolatie-index voor contactgeluid I co,lab " conform NEN 5079, aangeduid met I co,lab ; - de weighted reduction of impact sound pressure level L W conform ISO A RA 9

10 Deze resultaten zijn gebaseerd op metingen die zijn verricht met een hamerapparaat met stalen hamers onder laboratoriumomstandigheden waarbij het te onderzoeken monster is aangebracht op een massieve betonnen basisvloer. De gevonden contactgeluidisolatie verbetering is afhankelijk van de uitvoering van de vloer waarop de onderzochte constructie wordt aangebracht en van de wijze van aanbrengen. Indien de situatie verschilt met de situatie in het laboratorium, kunnen afwijkende meetresultaten gevonden worden. Mook, Th. Scheers Hoofd Laboratorium voor Akoestiek ir. M.L.S. Vercammen directeur Dit rapport bestaat uit: 10 pagina's, 4 figuren. A RA 10

11 LABORATORIUM VOOR AKOESTIEK PEUTZ bv Lindenlaan 41, 6584 AC MOLENHOEK (LB) Verdieping OVERZICHT ventilator demper plenum demper vide nagalmkamer (E) vloeren/ daken (8) hamerzolder (9) afvoerleidingen opslag vide Begane grond (afgesloten) doorvoeropening (A) b x h = 1300 x 1905 mm plenum ventilatieruimte (6) nagalmkamer (C) (D) ontvangkamer zendkamer sanitair overlangs- (5) meetruimten (4) (B) (3) (2) (1) (7) wc werkplaats cv spreekkamer analyse douche overhead-deur MEETOPENINGEN (b x h in mm): (B) 1000 x 2200 mm (C) 1500 x 1250 mm (D) 4300 x 2800 mm (E) 4000 x 4000 mm m schaal rapport nr. A figuur nr. 1

12 LABORATORIUM VOOR AKOESTIEK PEUTZ bv Lindenlaan 41, 6584 AC MOLENHOEK (LB) BEPALING CONTACTGELUIDISOLATIEVERBETERING De meetruimtes voldoen aan de in ISO 140 gestelde eisen. Verdere gegevens : - inhoud meetruimte (1) : 94 m 3 nagalmtijden van meetruimte (1) gemeten op frequentie (1/1 oct.) Hz nagalmtijd 2,09 2,35 2,47 2,37 2,08 1,62 s verticale doorsnede MEETRUIMTE (9) dak laboratoriumvloer (30 m 2 ) 140 mm beton MEETRUIMTE (1) microfoon 3055 mm fundering op rubber plattegrond meetruimte (1) MEETRUIMTE (1) Insulat rel. 2.2, mode 8 bestandsnaam: a1540 T#:1-12 microfoon m schaal globaal rapport nr. A figuur nr. 2

13 LABORATORIUM VOOR AKOESTIEK GENORMEERD CONTACTGELUIDNIVEAU L n VAN EEN VLOER CONFORM ISO 140-6:1998 opdrachtgever: Nestaan Holland bv onderzochte constructie: laboratoriumvloer verticale doorsnede MEETRUIMTE (9) dak laboratoriumvloer (30 m2) 140 mm beton MEETRUIMTE (1) microfoon 3055 mm fundering op rubber volume ontvangvertrek: 94 m db re Pa oppervlakte vloer: 30 m 2 gemeten in: laboratorium signaal: hamerapparaat 90 Insulat rel , mode 8 bestandsnaam: a1540 R#:22-27 T#:1-12 C#:1 ##:32 bandbreedte: 1/3 octaaf A 0 = 10.0 m 2 ISO 717-2:1996 L n,w (C I ) = 82(-12) db NEN 5079:1990 I co,lab = -10 db 1/3 oct. 1/1 oct. ref. curve (ISO 717) genormeerd contactgeluiddrukniveau Ln k 2k 4k Hz frequentie 62,4 70,4 72,5 73,9 74,4 76,3 1/3 oct. 70,0 71,3 72,6 73,9 75,8 74,0 db 69,7 70,7 73,7 74,4 77,1 71,4 1/1 oct. 73,2 75,6 77,7 78,8 80,7 79,1 db publicatie is slechts toegestaan in de vorm van dit gehele blad Mook, rapport nr. A figuur nr. 3

14 LABORATORIUM VOOR AKOESTIEK CONTACTGELUIDISOLATIEVERBETERING VAN EEN VLOERAFWERKING CONFORM ISO 140-8:1997 opdrachtgever: Nestaan Holland BV onderzochte constructie: zandcementdekvloer op PUR-schuim onderlaag. cementdekvloer; dikte: 3-4 cm PUR-schuim; dikte: 4-5 cm (vast aan laboratorium vloer) Insulat rel. 2.2, mode 11 bestandsnaam: a1540 L0#:32 L1#:28 ##:33 volume ontvangvertrek: 94 m 3 oppervlakte vloer: 1 m 2 gemeten in: praktijk signaal: hamerapparaat bandbreedte: 1/3 octaaf ISO 717-2:1996 L lin = 1 db L w = 13 db NEN 5079:1990 I co,lab = 0 db 1/3 oct. 1/1 oct. contactgeluidisolatieverbetering L 50 db laboratorium vloer Het oppervlak van de onderzochte constructie bedraagt 1 m 2. De gepresenteerde meetresultaten dienen derhalve als indicatief te worden beschouwd k 2k 4k Hz frequentie -2,3-6,2 4,0 19,6 34,7 46,6 1/3 oct. -1,7-6,1 7,1 25,7 37,9 49,3 db -6,9 1,6 13,3 30,3 43,6 51,4 1/1 oct. -4,3-4,7 6,7 23,1 37,4 48,7 db publicatie is slechts toegestaan in de vorm van dit gehele blad Mook, rapport nr. A figuur nr. 4