Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Thuiszorg Nr. 68 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 26 april 2000 In de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport 1 bleek er bij enkele fracties behoefte te bestaan een aantal vragen ter beantwoording voor te leggen aan de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over haar brief van 13 januari 2000 inzake het vervolg evaluatieonderzoek subsidieregeling coördinatie vrijwillige thuiszorg en mantelzorg (VWS-00-29). Deze vragen en de door de bewindsvrouwe bij brief van 25 april 2000 verstrekte antwoorden zijn hieronder afgedrukt. De voorzitter van de commissie, Essers De griffier van de commissie, Teunissen 1 Samenstelling: Leden: Van der Vlies (SGP), Swildens- Rozendaal (PvdA), ondervoorzitter, Bijleveld- Schouten (CDA), Middel (PvdA), Essers (VVD), voorzitter, Oedayraj Singh Varma (Groen- Links), Dankers (CDA), Oudkerk (PvdA), Lambrechts (D66), Rijpstra (VVD), Rouvoet (RPF), Van Vliet (D66), Van Blerck-Woerdman (VVD), Passtoors (VVD), Eisses-Timmerman (CDA), Gortzak (PvdA), Hermann (GL), Buijs (CDA), Atsma (CDA), Arib (PvdA), Spoelman (PvdA), Kant (SP), E. Meijer (VVD), Van der Hoek (PvdA), Blok (VVD). Plv. leden: Van t Riet (D66), Rehwinkel (PvdA), Eurlings (CDA), Apostolou (PvdA), Örgü (VVD), Van Gent (GroenLinks), Van de Camp (CDA), Noorman-den Uyl (PvdA), Ravestein (D66), Weekers (VVD), Schutte (GPV), Schimmel (D66), Terpstra (VVD), Udo (VVD), Visser-van Doorn (CDA), Belinfante (PvdA), Harrewijn (GroenLinks), Ross-van Dorp (CDA), Th. A. M-. Meijer (CDA), Duijkers (PvdA), Smits (PvdA), Marijnissen (SP), O. P. G. Vos (VVD), Hamer (PvdA), Cherribi (VVD). KST45379 ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 2000 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 68 1

2 Vragen PvdA-fractie 1 In hoeverre kan de onderbesteding bij de mantelzorgondersteuning worden verklaard vanuit de volgende onderzoeksresultaten van het Cvz: de coördinatie vrijwillige thuiszorg en mantelzorgondersteuning zijn qua zorgvorm niet eenduidig te onderscheiden; langdurige projecten coördinatie vrijwillige thuiszorg die in het verleden zijn gestart en waarvoor verplichtingen zijn aangegaan leiden ertoe dat er minder middelen beschikbaar zijn voor andere projecten; substantieel grote en blijvende toenemende vraag naar terminale thuiszorg; er is sprake van structureel te weinig budget als gevolg van een toenemende vraag waardoor het onmogelijk is de regeling op adequate wijze uit te voeren? Uit het vervolg evaluatie-onderzoek door het Cvz komt inderdaad naar voren dat ruim de helft van de 31 zorgkantoren knelpunten ervaart bij de inzet van de deelbudgetten, geoormerkt voor mantelzorgondersteuning, vrijwillige terminale thuiszorg en coördinatie vrijwillige thuiszorg zoals die voor hun regio zijn berekend, met name om redenen zoals hierboven genoemd, met uitzondering van het laatste gedachtestreepje als het alleen gaat om de onderbesteding bij de mantelzorgondersteuning. 2 Gaat u maatregelen treffen om bovenstaande knelpunten met de normpercentages en hoogte van de beschikbare subsidiegelden het hoofd te bieden? Zo ja, welke maatregelen gaat u op welke termijn nemen? De resultaten van de vervolg-evaluatie geven, zoals ik ook in mijn brief van 13 januari 2000 al aangaf, geen aanleiding om wijzigingen aan te brengen in de systematiek van de subsidieregeling waar die tevens de mogelijkheid biedt van de normpercentages af te wijken. De betekenis van de normpercentages is er dan met name in gelegen dat zij richtinggevend zijn voor elk van de drie onderdelen. Als het gaat om de hoogte van het totaal aan beschikbare subsidiegelden geeft de vervolg-evaluatie aan dat daar de komende jaren een knelpunt ontstaat wanneer de vraag naar coördinatie en ondersteuning van vrijwillige (terminale) thuishulpen en ondersteuning mantelzorgers blijft toenemen. De resultaten leverden echter nog geen concreet inzicht in de noodzakelijk geachte bijstelling van de beschikbare subsidiebedragen. Op basis van de evaluatie verwacht het Cvz in 1999 ten opzichte van de beschikbare f 16 miljoen een geringe overbesteding tot een totaalbedrag van f ,. Inmiddels is voor 2000 het beschikbare subsidiebedrag op f 16,6 miljoen gesteld. In 1999 berekende de LOVT dat f 2,7 miljoen extra noodzakelijk was voor het aanpakken van actuele hulpvragen; de LOT berekende dat er f 6 miljoen nodig zou zijn om per inwoners 1 steunpunt mantelzorg te realiseren. Inmiddels is mij door LOT en LOVT in het kader van een bestuurlijk overleg op 11 april 2000 een notitie overhandigd waarin door hen nader is uitgewerkt welke kosten er gemoeid zijn met een landelijk ondersteuningsnetwerk voor informele zorg gericht met name ook op de ondersteuning mantelzorg. In die pleitnotitie worden die kosten op ruim f 50 miljoen gesteld. Ik heb in een eerste reactie daarop in het bestuurlijk overleg aangegeven dat ik een ondersteuningsstructuur voor de informele zorg voorsta die niet zozeer als een apart netwerk functioneert maar veeleer in relatie staat tot de reguliere professionele thuiszorg. Met dit uitgangspunt ben ik voorne- Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 68 2

3 mens nog dit jaar, in een open discussie met betrokkenen en hun organisaties, te komen tot een duidelijke afbakening van hetgeen VWS verstaat onder informele zorgondersteuning. De resultaten van die discussie kunnen dan meegenomen worden bij de voorbereiding begin 2001 van de VWS-begroting 2002 en de Zorgnota Kunt u uitleggen waarom het in het geval er een causaal verband is tussen de onderbesteding bij de mantelzorgondersteuning en bovenstaande onderzoeksresultaten zinvol is zorgkantoren de ruimte te geven om af te wijken van de oormerking? Het is zinvol om zorgkantoren die ruimte te blijven geven omdat de ontwikkelingen in hun regio op gespannen voet kunnen staan met de omvang van de deelbudgetten zoals die voor hun regio zijn berekend. Wanneer er in een regio geen steunpunten mantelzorg van de grond komen c.q. daarvoor geen subsidie-aanvraag bij een zorgkantoor ligt, kan dat deelbudget binnen het kader van de subsidieregeling voor een ander onderdeel ingezet worden. 4 Is er een verband tussen de toename van de vraag naar vrijwillige terminale mantelzorg en de onderuitputting bij de regeling Intensieve Thuiszorg (zie najaarsbrief zorg)? Mij is geen informatie bekend over een dergelijk verband. Wel is mij bekend dat er zorgkantoren zijn die de regeling Intensieve Thuiszorg benutten voor het subsidiëren van bijna-thuis huizen en zelfstandige hospices en daarmee deze regeling ruimer interpreteren dan formeel is toegestaan. Mijn indruk is dat de onderbesteding bij de regeling Intensieve Thuiszorg veeleer samenhangt met de voor de reguliere thuiszorg geldende bovengrens van drie uur lijfgebonden zorg per dag. 5 In welke regio s komt mantelzorgondersteuning niet of onvoldoende van de grond? Is bekend wat daarvan de oorzaken zijn? Zo nee, bent u bereid de oorzaken te onderzoeken? Kunt u hierbij specifiek ingaan op de rol van de zorgkantoren? Op basis van informatie van de LOT is mij bekend dat de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Brabant vrijwel volledige gedekt worden door steunpunten mantelzorg. Drenthe, Overijssel, Flevoland, Utrecht en Gelderland kennen een redelijke dekking wat inhoudt dat er in deze provincies ook regio s zijn zonder een steunpunt mantelzorg. De ontwikkeling van steunpunten mantelzorg loopt duidelijk achter in Groningen, Friesland, Zeeland en Limburg: het overgrote deel van die regio s heeft nog geen steunpunt. Let wel: het gaat hier alleen om de aanwezigheid van een steunpunt mantelzorg, niet over de wijze van functioneren. Er kunnen, afgezien van beschikbaarheid van subsidiegelden, uiteenlopende redenen zijn op lokaal dan wel regionaal niveau die maken dat er onvoldoende of geen initiatieven genomen zijn om een steunpunt mantelzorg op te zetten. Het is de rol van de LOT om dergelijke initiatieven toch zoveel mogelijk te steunen en te stimuleren. Wat in ieder geval bij de opzet van een steunpunt altijd een lastig en tijdrovend onderdeel is, is het in contact komen met de mantelzorgers zelf. Er is daarom een door VWS gesubsidieerd project dat daarvoor methodieken en handreikingen ontwikkelt. De rol van de zorgkantoren blijft in deze beperkt tot het, na overleg met betrokkenen, onderling afwegen van de diverse subsidie- Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 68 3

4 aanvragen. Tevens komt het onderdeel mantelzorgondersteuning aan de orde bij de productieafspraken die een zorgkantoor maakt met de professionele thuiszorginstellingen. 6 Op grond van welke concrete feiten komt het Cvz tot het oordeel dat het beeld van relatieve onder- en overbesteding per regio de komende jaren niet zal veranderen? Uit de door het Cvz gepresenteerde resultaten maak ik op dat dit beeld de komende jaren niet zal veranderen vanwege de verwachte trage ontwikkeling van steunpunten mantelzorg enerzijds en anderzijds de substantieel grote en blijvend toenemende vraag naar terminale thuishulp en de inmiddels lopende activiteiten inzake de coördinatie vrijwillige thuishulp. 7 Wanneer wordt mantelzorgondersteuning opgenomen in het productenboek van de thuiszorg en wordt het een aanspraak binnen de AWBZ waarover productieafspraken kunnen worden gemaakt? Mantelzorgondersteuning is inmiddels onderdeel van het productenboek van de thuiszorg, in die zin dat het deel uitmaakt van de productdefinities zoals die per worden gehanteerd voor huishoudelijke verzorging, (gespecialiseerde) verzorging en (gespecialiseerde) verpleging. In die zin is het een onderdeel van de aanspraak thuiszorg binnen de AWBZ waarover productieafspraken kunnen worden gemaakt. RIO s kunnen inmiddels, aan de hand van de BIO-formulierensets, in hun indicaties de noodzakelijk geachte mantelzorgondersteuning naar aard en omvang benoemen. Op dit moment loopt in CTG-verband nog de discussie over de mogelijkheid om mantelzorgondersteuning als zelfstandig product vanuit de professionele thuiszorg aan te bieden; het gaat dan om situaties waarin de professionele thuiszorg alleen de mantelzorger ondersteunt (en dus geen zorg verleent aan de cliënt van de mantelzorger). De financiering van de thuiszorg (beleidsregels CTG) en de omschrijving van de wettelijke aanspraak thuiszorg (Besluit aanspraak bijzondere ziektekosten) bevatten op dit punt een knelpunt omdat daarin alleen plaats is voor zorgproducten c.q. aanspraken die direct patiëntgerelateerd zijn. Op dit moment is het alleen in groepsverband (een cursus «ziekenverzorging thuis») mogelijk voor een thuiszorginstelling om mantelzorgondersteuning te bieden als zelfstandig product, los van patiëntgerichte zorg. Vragen CDA-fractie 8 Uit het vervolg-onderzoek van het College voor zorgverzekeringen komt naar voren dat er bij de mantelzorgondersteuning in 1999 nog steeds aanzienlijk wordt onderbesteed. Welke oorzaken liggen ten grondslag aan het feit dat «mantelzorgondersteuning in een aantal regio s om verschillende redenen niet of onvoldoende van de grond is gekomen»? Er kunnen, afgezien van beschikbaarheid van subsidiegelden, uiteenlopende redenen zijn op lokaal dan wel regionaal niveau die maken dat er onvoldoende of geen initiatieven genomen zijn om een steunpunt mantelzorg op te zetten. Het is de rol van de LOT om dergelijke initiatieven toch zoveel mogelijk te steunen en te stimuleren. Wat in ieder geval bij de opzet van een steunpunt altijd een lastig en tijdrovend onderdeel is, is het in contact komen met de mantelzorgers zelf. Er is daarom een door VWS Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 68 4

5 gesubsidieerd project dat daarvoor methodieken en handreikingen ontwikkelt. Zie in deze ook mijn antwoord op vraag 5 PvdA. 9 Het Cvz geeft aan dat de onderzoeksresultaten geen aanleiding geven te veronderstellen dat het beeld van relatieve over- en onderbesteding per regio de komende jaren zal veranderen. Zij zijn van mening «dat het oormerken naar de diverse zorgvormen derhalve weinig zinvol is». Kunt u aangeven waarom in dit verband het woord «derhalve» gebruikt is en wat is de mening hierover van de regering? De aanleiding voor het gebruik door het Cvz van het woord «derhalve» in de door u geciteerde zin ligt mijns inziens in de eerste zin van uw vraag en heeft te maken met de inmiddels per regio gegroeide praktijk van over- en onderbesteding op de drie subsidieonderdelen. In mijn brief van 13 januari 2000 heb ik aangegeven vast te houden aan de bestaande oormerking om de groeiende ondersteuning van de mantelzorg niet in gevaar te brengen. 10 U schrijft dat u het standpunt van het Cvz onderschrijft dat het wijzigen van de onderverdeling naar de verschillende zorgvormen weinig zinvol is. Waarop baseert u dat oordeel? Ik acht het wijzigen van de onderverdeling naar de verschillende zorgvormen weinig zinvol gezien de systematiek van de subsidieregeling, i.e. de mogelijkheid om van die onderverdeling af te wijken. Die biedt in principe de mogelijkheid om aan te sluiten bij regio specifieke ontwikkelingen. 11 «Wanneer nu de oormerking volledig losgelaten wordt kan dit alsnog de groeiende ondersteuning van de mantelzorg in gevaar brengen». Waarom zou het loslaten van de oormerking de ondersteuning van de mantelzorg in gevaar brengen? Het handhaven van de oormerking voor de ondersteuning mantelzorg biedt het zorgkantoor in principe elk jaar de mogelijkheid de gegroeide situatie inzake de subsidiëring van de terminale vrijwillige thuishulp en de coördinatie vrijwillige thuishulp te heroverwegen ten gunste van een steunpunt mantelzorg. 12 U schrijft dat de organisaties die zich op het gebied van de informele zorg begeven (LOT/LOVT) al bezig zijn om een positie binnen de regiovisie te verkrijgen. Bent u op de hoogte van het feit dat LOT/LOVT er de voorkeur aan geven de gelden naar de zorgvormen te oormerken, om op die manier de onderbesteding bij de mantelzorgondersteuning tegen te gaan? Bent u bereid om tegemoet te komen aan de wens van LOT/LOVT? Zo neen, waarom niet? Mijn standpunt om vast te houden aan de oormerking van een deelbudget voor ondersteuning mantelzorg binnen de door het Cvz onderzochte subsidieregeling geeft aan dat het mijn intentie is om ruimte te bieden aan de verdere ontwikkeling van de ondersteuning van de mantelzorgers. Daarbij hecht ik eraan dat die ondersteuning mede in relatie tot de mogelijkheden van de professionele thuiszorg verder wordt ontwikkeld. Zie op dit punt ook mijn antwoord op vraag 2. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 68 5

6 13 Kunt u bevestigen dat er regio s zijn waar geen extra budget wordt toegedeeld ten behoeve van de ondersteuning van de mantelzorg? Hoe wordt dat door u beoordeeld? Uit de rapportage door het Cvz is niet precies af te leiden in hoeverre er regio s zijn die vanuit het geoormerkte budget niets toekennen aan de ondersteuning mantelzorg, mocht daarvoor toch een subsidieaanvraag zijn ingediend. In dat geval kan niet gelijk geconstateerd worden dat er dan feitelijk ook geen ondersteuning mantelzorg plaatsvindt; dit is immers ook afhankelijk van de activiteiten van een coördinatiepunt vrijwillige thuiszorg. Het feit dat er in een regio geen extra budget in de zin van meer dan het geoormerkte deel is toebedeeld aan ondersteuning mantelzorg is voor mij op zich geen reden tot een bepaald oordeel te komen. Uit de rapportage maak ik wel op dat alleen in de regio Nijmegen de ondersteuning mantelzorg meer budget krijgt dan binnen de subsidieregeling daarvoor is geoormerkt. 14 Is daarmee naar uw mening voldoende inhoud gegeven aan uw wens dat de «mantelzorg en terminale thuiszorg een punt van aandacht is», zoals u in uw schrijven d.d. 11 augustus 1999 aan het Cvz liet weten? Zo neen, op welke wijze denkt u die aandacht in uw beleid dan concreet gestalte te geven (p. 1 van brief met kenmerk CSZ/EZ )? In mijn brief van 11 augustus 1999 gaf ik met de zin «De verdeling in de percentages voor de ondersteuning van de mantelzorg en terminale thuiszorg is echter wel een punt van aandacht» geen wens weer maar eerder mijn bezorgdheid over de hoogte van de onder- en overschrijding van de deelbudgetten voor mantelzorgondersteuning respectievelijk vrijwillige terminale thuiszorg. De resultaten van het vervolgonderzoek door het Cvz geven aan dat de drie onderdelen waar de subsidieregeling zich op richt inmiddels elk een toenemende vraag kennen waardoor op termijn een overschrijding te verwachten is van het beschikbare budget. Nu er zich een ondersteuningsnetwerk voor informele zorg begint af te tekenen dient tevens de vraag beantwoord te worden naar de verdere structurering en inbedding van de ondersteuning informele zorg met name in relatie tot de reguliere zorg. In mijn antwoord op vraag 2 heb ik al aangegeven er naar te streven die vraag dit jaar beantwoord te krijgen. Vragen D66-fractie 15 De staatssecretaris zal Cvz verzoeken de zorgkantoren erop te wijzen dat zij binnen de vastgestelde subsidieregelingen blijven. Heeft dit consequenties voor de vrijwilligers en patiënten in de thuiszorg en terminale zorg? Zo ja, welke zijn dit en hoe worden negatieve gevolgen voor vrijwilligers en patiënten vermeden? Zoals bekend bedraagt de overschrijding van het voor de subsidieregeling beschikbare budget in 1999 f , op een totaal van f 16 miljoen. Voor 2000 is het beschikbare budget f 16,6 miljoen. Met deze verhoging zal de verwachte stijgende vraag voor een deel kunnen worden opgevangen. Gezien de recente mogelijkheden voor de thuiszorg om in 2000 extra uren te contracteren boven op het toegestane budget verwacht ik geen grote problemen voor de patiënten en de vrijwilligers in de (terminale) thuiszorg. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 68 6

7 16 Volgens de regering kan de onderbesteding in de mantelzorg te maken hebben met het niet of onvoldoende van de grond komen van mantelzorgondersteuning en de grote vraag naar terminale thuiszorg. Hoe verhoudt zich deze verklaring tot klachten van de wel goed draaiende mantelzorg dat het zorgkantoor de benodigde financiën niet doet toekomen aan de mantelzorgondersteuning maar prioriteit aan de terminale thuiszorg geeft? Zoals bekend is de uitvoering van de subsidieregeling neergelegd bij de zorgkantoren. Het is aan hen om een afweging te maken tussen de diverse aanvragen voor subsidie. In sommige gevallen wordt mantelzorgondersteuning mede gefinancierd door derden, bijvoorbeeld gemeenten. Aan de andere kant: wanneer er geen mantelzorgondersteuning of subsidieaanvraag van de grond komt kan ook het zorgkantoor in die richting niets toekennen. 17 In de brief wordt gesproken over de groeiende ondersteuning van de mantelzorg. Kan uitgelegd worden waaruit dit blijkt (groter beroep op het budget, verandering van attitude ten opzichte van mantelzorgers in thuiszorginstellingen, enzovoorts)? De groeiende ondersteuning van de mantelzorg blijkt uit het gegeven dat, ten opzichte van een normpercentage van 25%, er in ,66% van het totale beschikbare bedrag aan mantelzorgondersteuning is besteed en in 1999 dat percentage is opgelopen tot 21,60%. Ook van de kant van de professionele thuiszorginstellingen groeien de mogelijkheden voor mantelzorgondersteuning, gegeven de CTG-productdefinities per waarin ook expliciet de mantelzorgondersteuning als activiteit is opgenomen. 18 Op welke wijze denkt de staatssecretaris de structurele positionering en financiering van de mantelzorg en vrijwillige thuiszorg gestalte te kunnen geven? Worden hiervoor al de eerste stappen gezet en op welke termijn dient een en ander gerealiseerd te zijn? Zoals ik al aangaf in mijn antwoord op vraag 2 heb ik in een eerste reactie terzake in het bestuurlijk overleg met LOT en LOVT begin april aangegeven dat ik een ondersteuningsstructuur voor de informele zorg voorsta die niet zozeer als een apart netwerk functioneert maar veeleer in relatie staat tot de reguliere professionele thuiszorg. Met dit uitgangspunt ben ik voornemens nog dit jaar, in een open discussie met betrokkenen en hun organisaties, te komen tot een duidelijke afbakening van hetgeen VWS verstaat onder informele zorgondersteuning. De resultaten van die discussie kunnen dan meegenomen worden bij de voorbereiding begin 2001 van de VWS-begroting 2002 en de Zorgnota Vragen SGP-fractie 19 Kan de regering nader onderbouwen waarop zij haar veronderstelling baseert, dat de samenhang tussen de onderbesteding bij de mantelzorgondersteuning en de overbesteding bij de terminale thuiszorg wellicht te maken heeft met het feit dat mantelzorgondersteuning in een aantal regio s om verschillende redenen niet of onvoldoende van de grond is gekomen en de vraag naar terminale thuiszorg (overmatig) groot is? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 68 7

8 Ik baseer mijn veronderstelling op de resultaten van het vervolgonderzoek (zie punt 4 van de evaluatie, eerste alinea, laatste zin.) die nader onderbouwd worden door de in bijlage 5 weergegeven opmerkingen van de zorgkantoren terzake. 20 Wat zijn volgens de regering de redenen waarom mantelzorgondersteuning in een aantal regio s niet of onvoldoende van de grond is gekomen? Wat zijn volgens de regering de oorzaken van de (overmatige) vraag naar terminale thuiszorg? Er kunnen, afgezien van beschikbaarheid van subsidiegelden, uiteenlopende redenen zijn op lokaal dan wel regionaal niveau die maken dat er onvoldoende of geen initiatieven genomen zijn om een steunpunt mantelzorg op te zetten. Het is de rol van de LOT om dergelijke initiatieven toch zoveel mogelijk te steunen en te stimuleren. Wat in ieder geval bij de opzet van een steunpunt altijd een lastig en tijdrovend onderdeel is, is het in contact komen met de mantelzorgers zelf. Er is daarom een door VWS gesubsidieerd project dat daarvoor methodieken en handreikingen ontwikkelt. Zie in deze ook mijn antwoord op vraag 5 PvdA. De grote vraag naar terminale thuiszorg komt naar mijn mening voort uit de groeiende behoefte bij mensen om in de laatste fase van hun leven thuis verpleging en verzorging te krijgen. Ook technische ontwikkelingen maken dit steeds meer mogelijk. 21 Betekent het zoeken naar een meer structurele positionering en financiering voor de ondersteuning en coördinatie van de mantelzorg en (vrijwillige) mantelzorg dat dit punt, conform eerdere uitspraken, in de bijgewerkte nota «Zicht op zorg, het plan van aanpak voor de modernisering van de AWBZ» zal worden meegenomen? Zoals ik al aangaf in mijn antwoord op vraag 2 heb ik in een eerste reactie terzake in het bestuurlijk overleg met LOT en LOVT begin april aangegeven dat ik een ondersteuningsstructuur voor de informele zorg voorsta die niet zozeer als een apart netwerk functioneert maar veeleer in relatie staat tot de reguliere professionele thuiszorg. Met dit uitgangspunt ben ik voornemens nog dit jaar, in een open discussie met betrokkenen en hun organisaties, te komen tot een duidelijke afbakening van hetgeen VWS verstaat onder informele zorgondersteuning. De resultaten van die discussie kunnen dan meegenomen worden bij de voorbereiding begin 2001 van de VWS-begroting 2002 en de Zorgnota De resultaten van die discussie zouden mogelijk kunnen leiden tot wijzigingen in het Besluit aanspraken bijzondere ziektekosten en in die zin een relatie hebben met de modernisering AWBZ. 22 Op welke wijze wordt er op toegezien, dat de positionering van de ondersteuning en coördinatie van de mantelzorg en vrijwillige (terminale) thuiszorg in de regio voldoende ruimte krijgt? Dat toezicht verloopt in formele zin alleen via het toezicht op de zorgkantoren waar het gaat om het uitvoeren van de subsidieregeling. Daarnaast voeren de LOT en de LOVT een actief beleid om lokaal en regionaal steunpunten c.q. coördinatiepunten van de grond te krijgen. 23 Is de regering bereid de positionering binnen de regio van de ondersteuning en coördinatie van de mantelzorg en vrijwillige (terminale) thuiszorg te faciliteren? Op welke wijze? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 68 8

9 Middels structurele subsidies aan de LOT en de LOVT en het stimuleren van mantelzorgondersteuning vanuit de professionele thuiszorg beoogde ik dit te faciliteren. Zie verder ook mijn antwoord op vraag Welke rol ziet de regering weggelegd voor de organisaties die zich op het gebied van de informele zorg begeven bij de positionering van de ondersteuning en coördinatie van de mantelzorg en vrijwillige (terminale) thuiszorg in de regio? Zoals uit mijn antwoord op vraag 23 blijkt zie ik de LOT, de LOVT en de VTZ als belangrijke aanjagers voor de ontwikkeling van de ondersteuning en coördinatie van de mantelzorg en vrijwillige (terminale) thuiszorg in de regio, samen met de LVT. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 68 9