Beeldkwaliteit Dijkterp Voorsterklei Gemeente Voorst

Transcriptie

1 Beeldkwaliteit Dijkterp Voorsterklei Gemeente Voorst 2013

2 Beeldkwaliteit Dijkterp Voorsterklei Gemeente Voorst COLOFON In opdracht van: Gemeente Voorst, Paulien Dekker Initiatiefnemer: Familie Wijers Datum: 19 februari 2013 Gelders Genootschap Christel Steentjes Ervenconsulent 2013

3 INLEIDING In het kader van het project Ruimte voor de Rivier maatregelen dijkverleggingen Cortenoever en Voorsterklei wordt het bedrijf van de familie Wijers verplaats van een terp naar een dijkterp aan de nieuwe winterdijk. Vanuit een modellenstudie is gekozen voor een druppelvormige dijkterp. De hoofdopzet voor de inrichting van de terp van VanWestereenen vormt het uitgangspunt voor de verdere uitwerking van de dijkterp. Bureau Bosch en Slabbers heeft voor de dijkterp het programma van eisen en schetsontwerp opgesteld vanuit drie hoofddoelstellingen: - Veiligheid - Ruimtelijke Kwaliteit - Behoud huidige functie Nieuwvestigingen in het buitengebied van de gemeente Voorst moeten aan een hoog ambitieniveau voldoen. Het gaat daarbij om een goede inpassing in de omgeving en positionering van gebouwen en erf die hoogwaardig, gebiedseigen en duurzaam moeten zijn. Ook wordt er een hoge kwaliteit verwacht van het architectonische ontwerp. Dit advies is vooral een uitwerking van dit laatste punt en geeft de gewenste beeldkwaliteit aan voor deze ontwikkeling. Beeldkwaliteitsplan Rijk, waterschap, gemeente en initiatiefnemers delen een hoge ambitie. Er is een hoog ambitieniveau. Enerzijds om een eigentijds agrarisch modelbedrijf op te richten. Anderzijds om het relatief forse complex, - dat ook nog op een verhoging ligt - toch excellent in te passen in het landschap. Programma Dijkterp Voorsterklei De dijkterp is (ruimtelijk en functioneel) geleed in 2 delen; woonerf agrarisch erf. Elk onderdeel heeft een eigen ruimtelijk karakteristiek, maar vormen samen één erf. Voor de inrichting wordt aansluiting gezocht bij de erven in de omgeving. Er komen twee bedrijfwoningen bij het bedrijf, hiervoor geldt een maximale inhoud van 750 m3. Daarbij hebben de gebouwen een rechthoekig grondvlak met een verhouding van ca. 1:1,8. Voor de bedrijfsgebouwen wordt uitgegaan van een bedrijf van 220 koeien en 100 kalveren met ruimte voor uitbreiding. Een stal voor koeien (65x35 meter) Stal voor kalveren (50x15 meter) Schuur (15x40 meter) Silo met diameter 22 meter Kuilvoer: 4,5 stroken van 50 bij 4 meter. Maximaal bouwoppervlak bedrijfsgebouwen 5000 m2 Maximale bouwhoogte 12 meter, goothoogte maximaal 4 meter Beleidskader Schetsontwerp Dijkterp Voorsterklei, Bosch Slabbers landschapsarchitecten Notitie ruimtelijke kwaliteit veranderdende erven, Gemeente Voorst Welstandnota gemeente Voorst Inspiratie en welstandstoets Dit beeldkwaliteitsplan wordt toegevoegd aan de welstandsnota zodat de bebouwing in het kader van een omgevingsvergunning op welstand getoetst kan worden. Dit beeldkwaliteitsplan legt de onderste kwaliteitsgrens. Het is ook bedoeld als inspiratiebron voor een zo hoog mogelijke kwaliteit. Dit beeldkwaliteitsplan wordt onderdeel van de welstandsnota. Deel A van de welstandsnota is daarmee ook van toepassing op dit beeldkwaliteitsplan. Gelders Genootschap 3

4 Uitgangspunten schetsontwerp Drie delen - woondeel (kop) - bedrijfsdeel (midden) - opslag (staart) Zichten - doorzichten relatie voor/achter - volzicht woningen (land/dijk) Zakelijk - sierlijk - fors, grof, natuurlijk, beschutting - slank, verfijnt, cultuurlijk, nuts Opeenvolging - maat en schaal - afstand tot fietspad - zichtbaarheid Koppen - bijzonder aandacht voor koppen - relatie daar tussen Eenheid en leesbaarheid - als eenheid ontwerpen, 1 familie gebouwen - leesbaarheid van gebouwen 4 Beeldkwaliteitsplan 2013

5 Uitgangspunten schetsontwerp Algemeen Het nieuwe agrarische erf van de familie Wijers komt aan de nieuwe primaire kering te liggen, enkele honderden meters ten noorden van het huidige erf. Het erf ligt direct tegen de dijk aan, buitendijks, zodat de gronden goed bereikbaar en zichtbaar zijn. Het grondlichaam van de dijk wordt ter plaatse van het erf verbreed. Er ontstaat zo ruimte om de opstallen te positioneren. Het erf gaat hiermee één geheel vormen met de dijk. Het wordt een modern nieuw bedrijf dat gericht is op de toekomst. De grootte van het bedrijf en erf is dan ook gedimensioneerd op de toekomst. Dit is in verhouding tot andere erven in de omgeving een stuk groter. Belangrijk is dat het toekomstige erf zich gaat voegen in het relatief kleinschalige IJssel landschap. Voor de verdere uitwerking van de inrichting en bebouwing wordt inspiratie gehaald uit de directe omgeving. Gelders Genootschap 5

6 Analyse omgeving Voorster Klei Kenmerken historische bebouwing 1-1,5 halve laag met gesloten schilddak. Metselwerk en pannen. Rustige en voorname detaillering. Toepassing van pleisterwerk. Voorname en landelijke uitstraling. Enkelvoudige hoofdvormen en grondvlak. Kenmerken nieuwere woonbebouwing Enkelvoudige hoofdvormen. Bakstenen en dakpannen. Landelijke en agrarische uitstraling, één laag met kap en wolfseinden. Sobere uitstraling en rustig materiaal gebruik. Kenmerken bijgebouwen op erven Veel toepassing van hout. Donkere kleuren zoals zwart en bruin. Enkelvoudige hoofdvorm. Eenvoudig en sober materaal gebruik. Kenmerken agrarische bedrijfsgebouwen Donkere kleuren zoals zwart en bruin. Enkelvoudige hoofdvorm. Eenvoudig en sober materaal gebruik. Toepassing hout. Moderne materialen als damwanden en golfplaten. 6 Beeldkwaliteitsplan 2013

7 Conclusie analyse bebouwing De bebouwing op de Voorster klei kenmerkt zich door voorname boerderijen met rijke detaillering en landelijke uitstraling. De agrarische bebouwing is sober en ingetogen, opvallend daarbij is het houtgebruik op de met name wat oudere schuren. Nieuwere bebouwing kenmerkt zich door een meer sobere maar ook landelijke uitstraling. Nieuwere agrarische bebouwing is sober en functioneel met weinig streekgebonden uitstraling. Op bijna alle erven vormt de bebouwing één geheel met de beplanting. Dijkterp Voorsterklei Voor de beeldkwaliteit van de terp is ook de beleving vanuit de omgeving belangrijk en met name vanaf de nieuwe dijk. Daarbij liggen de kopgevels van de schuren en de woningen het meest in het zicht. Het werkerf kent daarbij een forse beplanting waardoor deze later, en vooral op erfniveau beleefbaar is. Vanuit het landschap is vooral het dakenlandschap van het werkerf medebepalend voor de kwaliteit van het erf. Beleving Gelders Genootschap 7

8 BEELDKWALITEIT Hoofdpunten Beeldkwaliteit Dijkterp Voorsterklei Voor bebouwing in het buitengebied van Voorst geld een hoog ambitie niveau. Belangrijk daarbij is de beleving en inspiratie vanuit de omgeving. Voor de bebouwing op dit nieuwe erf wordt aansluiting gezocht bij de historische bebouwing in de omgeving zonder letterlijk historiserend te zijn. Erfinrichting De opstallen staan bijna parallel of haaks op de hartlijn van de dijk. Opstallen zijn familie van elkaar: een sterk ensemble. Functie van het gebouw moet leesbaar zijn. Eigentijdse vormgeving met inspiratie uit de omgeving, met name van de historische erven. Inspiratie voor wat betreft volume, opbouw en materiaalgebruik komt uit de directe omgeving, met name van de historische erven. Om de inrichting van de tuin nog meer te laten aansluiten op het landschap wordt geadviseerd de overgang van de tuin naar de uiterwaarden met meer robuust groen vorm te geven. Een haag met meerdere soorten, meidoorn, veldesdoorn. Fruitbomen komen meer verspreid, niet alleen aan de voorzijde. Hierdoor ontstaat een minder strak beeld en een betere overgang naar het landschap. Woningen Inspiratie vormt de historische bebouwing in de omgeving. Het ontwerp is een eigentijdse vertaling, dus niet letterlijk historiserend. Het ontwerp combineert een traditionele hoofdvorm, materialen en kleurstelling met een eigentijdse vormgeving. De woonhuizen hebben een eenvoudige rechthoekig grondvlak en bestaan uit 1 tot 1,5 bouwlaag met een forse gesloten kap. Zadeldak of schilddak, geen wolfseinden. Beide woningen hebben dezelfde kapvorm. De woningen zijn de belangrijkste gebouwen op het erf en hebben een rijkere detaillering dan de bedrijfsgebouwen. De woonhuizen zijn verschillend maar wel familie van elkaar en vormen een ensemble met de bedrijfsgebouwen. De woningen kunnen varieren wat betreft de goothoogte (b.v. 1 laag met kap en de andere 1,5 laag met kap als hoofdhuis). Gebruik gebiedseigen materialen zoals dakpannen, baksteen en hout. Delen wit stukwerk kunnen een aanvulling zijn. Zorgvuldige rustige detaillering met een voorname uitstraling. Voor inspiratiebeelden zie blz. 6 kenmerken historische bebouwing. Bedrijfsgebouwen Enkelvoudige grondvormen met kap. Zorgvuldige vormgeving kopgevels en eerste travee (enkele meters om de hoek van de kopgevel). Er wordt voor de kopgevels en eerste travee geen gebruik gemaakt van damwanden. Gewenst is om de goten van de stallen zo laag mogelijk te houden zodat de functie van de gebouwen (een stal) afleesbaar is. Er wordt geen gebruik gemaakt van witte windveren. Kleurstelling van de stallen is in donkere onopvallende tinten bijv. antraciet en zwart. Hout kan een aanvulling zijn op de materialen. Damwandprofielen zijn mogelijk mits in zwart of antraciet. 8 Beeldkwaliteitsplan 2013

9 REFERENTIEBEELDEN SCHUREN Donkere schuren met een enkelvoudige hoofdvorm en zadeldak. Gelders Genootschap 9

10 Gelders Genootschap Postbus AB Arnhem T(026)