Burgeronderzoek Parkstad Limburg 2011

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Burgeronderzoek Parkstad Limburg 2011"

Transcriptie

1 Burgeronderzoek Parkstad Limburg 2011 Rapportage burgeronderzoek Parkstad Limburg 2011 door bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen Telefoon: Internet: Gegevens mogen worden overgenomen, mits met bronvermelding. Verveelvoudiging voor eigen of intern gebruik is toegestaan.

2

3 INHOUDSOPGAVE INLEIDING 5 LEESWIJZER 6 1. LEEFBAARHEID Algemene kwaliteit woonomgeving Fysieke kwaliteit woonomgeving Sociale kwaliteit woonomgeving Tevredenheid buurtvoorzieningen Buurtbetrokkenheid WONEN Woningsituatie Woningwaardering Verhuisgeneigdheid OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID Onveiligheidsgevoelens en vermijdingsgedrag Perceptie openbare orde- en veiligheidsproblemen Slachtofferschap BEHEER EN ONDERHOUD Tevredenheid beheer en onderhoud Klachten en klachtenafhandeling MILIEU Milieu-overlast Waardering gemeentelijke milieumaatregelen VERKEER Waardering verkeerssituatie Tevredenheid verkeersvoorzieningen VRIJETIJDSBESTEDING Sport Uitgaan Vrijwilligerswerk Hobby s 65

4 8. GEZONDHEID Gezondheidsbeleving Eenzaamheid Overgewicht Rookgedrag Mantelzorg BEWONERSPROFIEL Opleidingsniveau Inkomen Werkzame beroepsbevolking Maatschappelijke participatie Zelfredzaamheid MAATSCHAPPELIJKE INDICATOREN (SAMENVATTING) REFERENTIES 95 Bijlagen: 1. ONDERZOEKSVERANTWOORDING

5 INLEIDING De gemeenten van Parkstad Limburg hebben voor de komende jaren gezamenlijk een breed opgezet beleid voor de regio geformuleerd, zowel op economisch, fysiek als sociaal gebied. Bij het verder ontwikkelen van dit beleid in Parkstad Limburg is het belangrijk om een vinger aan de pols te kunnen houden. Beleidsmakers moeten gevoed worden met informatie uit de samenleving. Deze informatie is niet alleen vooraf, maar ook tijdens en na de uitvoering van beleid nodig: welke problemen leven in de samenleving? Waarop wordt het beleid gebaseerd? Moet het beleid worden bijgesteld? Hoe worden beleidsmaatregelen gewaardeerd? Wat zijn de maatschappelijke effecten van beleid? De beantwoording van dit soort vragen is zo belangrijk dat niet volstaan mag worden met subjectieve indrukken. Er is een instrument nodig waarmee maatschappelijke ontwikkelingen in Parkstad Limburg op een systematische en objectieve manier in beeld worden gebracht. Deze Parkstadmonitor voorziet hierin: ze fungeert als het ware als ogen en oren van de beleidsmakers richting de Parkstad-samenleving. De Parkstadmonitor is gebaseerd op het dit jaar voor de zesde keer gehouden burgeronderzoek Parkstad Limburg. Dit onderzoek, dat een gezamenlijk initiatief van de acht Parkstadgemeenten is, is medio 2011 in de vorm van een schriftelijke enquête afgenomen onder ca volwassen inwoners in de regio. Ruim mensen hebben zich de moeite genomen de uitgebreide vragenlijst in te vullen en te retourneren: een respons van 43%. In de vragenlijst zijn de volgende thema s aan de mensen voorgelegd: leefbaarheid, wonen, veiligheid, beheer en onderhoud, milieu, verkeer, winkelen, vrijetijdsbesteding en gezondheid. Over deze onderwerpen wordt in deze Parkstadmonitor gerapporteerd. De onderzoeksresultaten worden weergegeven voor enerzijds Parkstad Limburg als geheel en anderzijds de afzonderlijke gemeenten in deze regio. Op die manier ontstaat dus een beeld van opvattingen, meningen en gedragingen van zowel de inwoner van Parkstad Limburg als de inwoner van gemeente x, y of z. Gelet op de grootte van de steekproef is het echter ook mogelijk de uitkomsten per gemeente nog verder uit te splitsen tot op het lagere niveau van de buurten (bij stedelijke gemeenten) of dorpen (bij landelijke gemeenten). Het gaat echter te ver om deze gegevens op buurt- of dorpsniveau in deze rapportage Burgeronderzoek Parkstad Limburg 2011 op te nemen. Rapportage hierover vindt op twee andere manieren plaats. Op de eerste plaats zijn deze uitsplitsingen opgenomen in de digitale Parkstadmonitor die te raadplegen is via Op de tweede plaats zijn buurtuitkomsten opgenomen in separate monitorrapporten per gemeente. Deze gemeentelijke monitors, de digitale Parkstadmonitor en de rapportage Burgeronderzoek Parkstad Limburg 2011 vullen elkaar dus goed aan en geven samen een goed totaalbeeld van de kwaliteit van wonen en leven in Parkstad Limburg. Met dit burgeronderzoek Parkstad Limburg 2011 heeft na de burgeronderzoeken van 2001, 2003, 2005, 2007 en 2009 een zesde meting plaatsgevonden. Daardoor wordt het steeds beter mogelijk trends en ontwikkelingen in Parkstad Limburg te volgen en wordt daadwerkelijk invulling gegeven aan het begrip monitoring: het volgen van ontwikkelingen in de tijd. Voor vragen of meer informatie over deze Parkstadmonitor kunt u contact opnemen met mevr. G. Cools-Tummers ( ) of Suzanne Zuiderveld ( ) werkzaam bij het bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen. 5

6 LEESWIJZER Hieronder worden enkele punten toegelicht die van belang zijn bij het lezen en interpreteren van de in dit rapport gepresenteerde onderzoeksuitkomsten. Voor onderzoekstechnische (achtergrond-) informatie wordt verwezen naar de onderzoeksverantwoording die als bijlage 1 in dit rapport is opgenomen. Algemeen De onderzoeksresultaten zijn gebaseerd op enquête-onderzoek, waarin inwoners van de Parkstad Limburggemeenten over allerlei onderwerpen zijn bevraagd. Dit betekent dat niet per se de feitelijke situatie, maar de beleving/perceptie ervan door de burger in beeld is gebracht. Het gaat dus om opvattingen, meningen en gerapporteerd gedrag, of anders gezegd: de werkelijkheid gezien door de ogen van de burger. Om een compleet beeld van de maatschappelijke realiteit te krijgen is het wenselijk naast deze subjectieve informatie ook objectieve informatie uit gegevensbronnen van bijvoorbeeld overheidsorganisaties en maatschappelijke instellingen te verzamelen. Op die manier kan getoetst worden in hoeverre de maatschappelijke realiteit zoals vastgelegd in registraties overeenkomt met de beleving ervan door de burger. Deze matching van subjectieve en objectieve informatie valt echter buiten het kader van dit papieren rapport. In de digitale Parkstadmonitor ( is deze mix van subjectieve en objectieve gegevens wél opgenomen. Opbouw rapport Aan dit rapport ligt de volgende structuur ten grondslag: - Hoofdstukken 1 t/m 6 (leefbaarheid, wonen, openbare orde en veiligheid, beheer en onderhoud, milieu, verkeer) Deze hoofdstukken hebben vrijwel uitsluitend betrekking op de beleving van de directe woonomgeving door de bewoners. Het referentiekader is de buurt (voor inwoners van stedelijke gemeenten) of het dorp (voor inwoners van landelijke gemeenten). - Hoofdstuk 7 t/m 8 (vrijetijdsbesteding, gezondheid) Deze hoofdstukken zijn van andere orde dan de vorige hoofdstukken omdat ze niet of minder betrekking hebben op de woonomgeving. Hoofdstuk 6 heeft betrekking op aspecten van vrijetijdsbesteding zoals sport, uitgaan en vrijwilligerswerk. In hoofdstuk 7 worden enkele onderwerpen op gezondheidsgebied besproken. Concreet gaat het om de gezondheidsbeleving, eenzaamheid, overgewicht, rookgedrag en mantelzorg van de inwoners van deze regio. - Hoofdstuk 9 (bewonersprofiel) In dit algemene hoofdstuk wordt aan de hand van een aantal kenmerken een profiel van de bevolking van Parkstad Limburg geschetst. Dit bewonersprofiel kan gebruikt worden als achtergrond bij de in de voorgaande hoofdstukken gepresenteerde inhoudelijke informatie. - Hoofdstuk 10 (maatschappelijke indicatoren) Een deel van de gepresenteerde gegevens wordt in het laatste hoofdstuk vertaald in maatschappelijke indicatoren. Het gaat dan in feite om kerngegevens die een indicatie geven van de beleving van de woonomgeving door de burger. Op basis hiervan kunnen de gemeenten op een compacte manier met elkaar vergeleken worden, zowel voor wat betreft de stand van zaken in 2011 als voor wat betreft de recente ontwikkelingen tussen 2009 en De indicatorenvergelijking is weergegeven in de vorm van een mozaïekoverzicht. Als bijlage treft u de onderzoeksverantwoording (bijlage 1) aan. 6

7 Weergave onderzoeksuitkomsten Grafieken Per thema of subthema wordt de informatie op hoofdlijnen weergegeven in de vorm van een grafiek. In de grafiek worden de uitkomsten van de 7 afzonderlijke gemeenten van Parkstad Limburg (exclusief Nuth) voor het jaar 2011 in de vorm van een staafdiagram weergegeven, waarbij de exacte uitkomsten per buurt in de staven zijn opgenomen. Daarbij wordt d.m.v. een verticale referentielijn het gemiddelde van Parkstad Limburg (excl. Nuth) weergegeven, zodat een ijkpunt voor de afzonderlijke gemeentenuitkomsten beschikbaar is. De reden dat de resultaten van de gemeente Nuth niet in de grafiek zijn opgenomen, is dat Nuth van 2003 tot 2010 geen onderdeel heeft uitgemaakt van Parkstad Limburg. Parkstad Limburg bestond toen uit zeven gemeenten namelijk Brunssum, Heerlen, Kerkrade, Landgraaf, Onderbanken, Simpelveld en Voerendaal. Gedurende die jaren waren de cijfers m.b.t. Parkstad Limburg-totaal gebaseerd op deze zeven gemeenten. Om nu de cijfers van Parkstad Limburgtotaal uit 2011 met de voorgaande jaren te kunnen vergelijken, is er daarom voor gekozen om de gemiddelden van Parkstad Limburg zonder Nuth weer te geven. Het gemiddelde van Nuth wordt wel in de tabellen weergegeven. Tabellen In de tabellen worden de in de grafieken gepresenteerde algemene onderzoeksuitkomsten gedetailleerd weergegeven over de periode Hierbij moet worden opgemerkt dat de gemeente Nuth in 2007 niet heeft deelgenomen aan het Burgeronderzoek en dat er dus voor dat jaar geen gegevens voorhanden zijn van deze gemeente. Aanvullende commentaren De aanvullende commentaren zijn ondersteunend aan de grafieken en tabellen. Voorafgaand aan de grafieken of tabellen wordt steeds toegelicht hoe een bepaald thema in het onderzoek is geoperationaliseerd en hoe het in de grafiek/tabel is weergegeven. Na de grafieken of tabellen wordt het beeld dat hieruit naar voren komt inhoudelijk van een beschrijvend commentaar voorzien. Uitkomstscores Bij het presenteren van de onderzoeksuitkomsten in de grafieken, tabellen en commentaren wordt gebruik gemaakt van de volgende drie vormen van uitkomstscores: - percentages - schaalscores - rapportcijfers. Voor een goede interpretatie van de onderzoeksuitkomsten moeten over het gebruik van deze uitkomstscores vooraf de volgende technische opmerkingen worden gemaakt. Percentages De berekening van percentages is gebaseerd op alle respondenten (onderzoeksdeelnemers) die een antwoord op de vraag gegeven hebben, inclusief weet niet/geen mening. Voor zover het tevredenheidspercentages betreft, is ervoor gekozen alleen het percentage tevredenen weer te geven. Dit betekent echter niet dat het ontbrekende restpercentage alleen betrekking heeft op personen die óntevreden zijn; aangezien bij de antwoordmogelijkheden ook de neutrale antwoordcategorie niet tevreden/niet ontevreden is opgenomen, bestaat de genoemde restcategorie zowel uit ontevreden respondenten als uit respondenten die tevreden noch ontevreden zijn. In een aantal gevallen is in de vragenlijst gewerkt met een zgn. vijfpuntsschaal. 7

8 Dit betekent dat de respondenten bij het invullen van de vragenlijst behalve voor een neutraal antwoord (bijv. niet tevreden/niet ontevreden ) ook hebben kunnen kiezen voor de genuanceerde antwoordmogelijkheden tevreden en zeer tevreden, of ontevreden en zeer ontevreden. Bij het weergeven van de antwoordpercentages in dit rapport zijn in die gevallen de twee categorieën tevreden en zeer tevreden samengevoegd tot één categorie, namelijk (zeer) tevreden. Op dezelfde manier zijn ook de andere in het onderzoek voorkomende antwoordmogelijkheden eens en helemaal eens samengevoegd tot (helemaal) eens, prettig en zeer prettig tot (zeer) prettig, en gehecht en zeer gehecht tot (zeer) gehecht. Schaalscores Bij de berekening van schaalscores zijn de in de vragenlijst gegeven valide antwoorden omgerekend naar een schaal van 0 t/m 10, waarbij deze schaal een indicatie geeft van bijvoorbeeld de mate van tevredenheid over een onderwerp of de frequentie waarin een verschijnsel voorkomt. De schaalscore voor tevredenheid komt bijvoorbeeld als volgt tot stand: alle respondenten die tevreden zijn over een bepaald onderwerp krijgen 10 punten, de respondenten die tevreden noch ontevreden zijn 5 punten, en de respondenten die ontevreden zijn 0 punten. Door op die manier de punten van alle respondenten te middelen wordt één schaalscore voor tevredenheid berekend die ligt tussen 0 (= zeer ontevreden) en 10 (= zeer tevreden). Deze schaalscore voor tevredenheid is daarmee vergelijkbaar met de van school bekende rapportcijfers. Rapportcijfers Incidenteel is in deze rapportage ook gebruik gemaakt van rapportcijfers. In die gevallen is de respondent gevraagd een waarde-oordeel over een onderwerp te geven in de vorm van een cijfer dat loopt van 1 (= zeer slecht) t/m 10 (= zeer goed). Door de toegekende rapportcijfers van alle respondenten te middelen komt er een gemiddeld rapportcijfer tot stand dat een indicatie geeft van de waardering die de burger heeft voor een bepaald onderwerp. Ter verduidelijking geeft de volgende tabel een overzicht van de in deze monitor beschreven gemeenten en het aantal inwoners van deze gemeenten per 1 januari Tabel 1: Aantal inwoners per 1 januari 2011 GEMEENTEN 2011 Brunssum Heerlen Kerkrade Landgraaf Onderbanken Simpelveld Voerendaal PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) Nuth PARKSTAD LIMBURG (incl. Nuth) Bron: Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) 8

9 1. LEEFBAARHEID De algemene kwaliteit van de woonomgeving scoort in 2011 in Parkstad Limburg (excl. Nuth) gemiddeld een 7,1. In Kerkrade is de kwaliteit van de woonomgeving het laagst (6,7); in Voerendaal is deze het hoogst (7,9). Er zijn nauwelijks verschuivingen in de tijd waarneembaar. Verloedering in de buurt bedraagt in 2011 gemiddeld een 4,6 in Parkstad Limburg (excl. Nuth). In Onderbanken en Voerendaal is verloedering het laagst (3,5), terwijl Heerlen de hoogste verloedering heeft (5,3). Gemiddeld is verloedering tussen 2009 en 2011 toegenomen met +0,2. Sociale cohesie bedraagt in Parkstad Limburg (excl. Nuth) in 2011 gemiddeld een 5,7. In Heerlen ervaren inwoners de laagste sociale cohesie (5,5), terwijl inwoners van Voerendaal het hoogst hierop scoren (6,7). Vanaf 2007 is de sociale cohesie in Parkstad Limburg (excl. Nuth) weinig veranderd. Overlast in de buurt bedraagt in 2011 in Parkstad Limburg (excl. Nuth) gemiddeld een 2,9. In Heerlen wordt de meeste overlast ervaren (3,3); in Voerendaal de minste (1,9). Gemiddeld genomen is de overlast gelijk gebleven. Bijna 60% van de Parkstedelingen (excl. Nuth) is in 2011 tevreden over de buurtvoorzieningen. Inwoners van Brunssum zijn het meest tevreden hierover (62%), terwijl inwoners van Onderbanken het minst tevreden zijn (55%). De ontwikkeling tussen 2007 en 2011 laat geen grote verschillen zien. In 2011 voelt gemiddeld 61% van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) zich gehecht aan de eigen buurt, waarbij deze gehechtheid uiteen loopt van 58% in Heerlen tot 75% in Voerendaal. 82% van de inwoners van Parkstad Limburg zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de buurt. Dit gevoel van medeverantwoordelijkheid varieert van 81% in Landgraaf tot 87% in Voerendaal. 9

10 Dit eerste hoofdstuk gaat over de wijze waarop de inwoners hun buurt als woon- en leefomgeving ervaren. De leefbaarheid van de buurt staat dus centraal. Voor zover de mensen in een dorp wonen, wordt daarbij met buurt steeds dorp bedoeld. Eerst komt in de paragrafen 1.1 t/m 1.3 de algemene, fysieke en sociale kwaliteit van de buurt, gezien door de ogen van de burger, aan de orde. Daarna volgen de tevredenheid over de buurtvoorzieningen (1.4) en als laatste de perceptie van de inwoners over de buurtontwikkeling (1.5). 1.1 Algemene kwaliteit woonomgeving Hoe waarderen de mensen het woon- en leefklimaat in hun buurt? Wonen ze er graag of niet? Om deze vragen te kunnen beantwoorden is de inwoners in het burgeronderzoek een aantal stellingen over de leefbaarheid van de buurt voorgelegd met het verzoek om aan te geven of men het ermee eens is of niet. Het gaat om de volgende leefbaarheidstellingen: - De mensen in deze buurt blijven hier graag wonen. - Het is vervelend om in deze buurt te wonen. - Als het maar enigszins mogelijk is ga ik uit deze buurt verhuizen. - Als je in deze buurt woont heb je het goed getroffen. - Het is prettig wonen in deze buurt. Vervolgens zijn de reacties op deze stellingen omgerekend naar een schaalscore voor de algemene kwaliteit van de woonomgeving die loopt van 0 (= zeer laag) t/m 10 (= zeer hoog). Grafiek 1 toont hoe de buurten in Parkstad Limburg in 2011 op de algemene kwaliteit van de woonomgeving scoren. Door middel van de verticale lijn wordt de gemiddelde score voor Parkstad Limburg (excl. Nuth) weergegeven. Grafiek 1: Algemene kwaliteit woonomgeving Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog 10

11 De schaalscore voor de algemene kwaliteit van de woonomgeving bedraagt in 2011 gemiddeld een 7,1 in Parkstad Limburg (excl. Nuth). De scores van de afzonderlijke gemeenten lopen licht uiteen: zij variëren van een 6,7 in Kerkrade tot een 7,9 in Voerendaal. Uit de grafiek komt verder als totaalbeeld naar voren dat de algemene kwaliteit van de woonomgeving in de drie landelijke gemeenten (Onderbanken, Simpelveld, Voerendaal) hoger gewaardeerd wordt dan in de vier stedelijke gemeenten (Brunssum, Heerlen, Kerkrade en Landgraaf). Hoe heeft de beleving van de algemene kwaliteit van de woonomgeving zich in de afgelopen jaren ontwikkeld? Het antwoord op deze vraag is te vinden in de volgende tabel. In deze tabel zijn de gegevens van Nuth onderaan toegevoegd zodat toch een vergelijking met de andere gemeenten gemaakt kan worden. Te zien is dat Nuth in 2009 en 2011 een 7,8 scoort op de algemene kwaliteit woonomgeving hetgeen boven het gemiddelde van Parkstad Limburg (excl. Nuth) ligt. Tabel 2: Algemene kwaliteit woonomgeving, Brunssum 7,3 7,4 7,3 7,3 7,3 7,2 Heerlen 7,0 6,9 6,9 7,0 7,0 6,9 Kerkrade 7,0 7,0 7,0 6,9 6,9 6,7 Landgraaf 7,3 7,4 7,4 7,5 7,4 7,3 Onderbanken 7,7 7,8 7,5 7,4 7,3 7,4 Simpelveld 7,8 7,7 7,7 7,7 7,7 7,6 Voerendaal 8,0 8,0 7,9 8,0 7,8 7,9 PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 7,2 7,2 7,2 7,2 7,2 7,1 Nuth 8,0 8,0 7,9 -* 7,8 7,8 Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth Wanneer we kijken naar de ontwikkeling in de periode dan zien we dat de algemene kwaliteit van de woonomgeving in Parkstad Limburg (excl. Nuth) in de beleving van de burger niet of nauwelijks veranderd is. Ook op gemeenteniveau zijn de verschillen klein. Kijken we naar de afzonderlijke stellingen waaruit de schaalscore opgebouwd is dan zien we dat 85% van de Parkstedelingen het prettig vindt om in hun buurt te wonen, 59% blijft graag wonen in de buurt, terwijl 54% van mening is dat ze het goed getroffen hebben in de buurt. Op de twee negatieve stellingen, het is vervelend wonen in buurt en wil zo snel mogelijk verhuizen antwoordt slechts 7% resp. 13% van de Parkstedelingen dat dit het geval is. De beleving van de algemene kwaliteit van de woonomgeving is in het burgeronderzoek behalve d.m.v. stellingen ook nog op een andere manier onderzocht, namelijk door de mensen te vragen om aan hun buurt als woon- en leefomgeving een rapportcijfer van 1 t/m 10 te geven. Tabel 3 geeft de gemiddelde rapportcijfers voor de buurt in voor Parkstad Limburg en de afzonderlijke gemeenten weer. 11

12 Tabel 3: Rapportcijfer buurt als woon- en leefomgeving, Brunssum 7,2 7,2 7,1 7,2 7,2 7,2 Heerlen 6,9 6,8 6,9 7,0 7,0 7,0 Kerkrade 6,9 6,9 6,9 6,8 6,9 6,9 Landgraaf 7,1 7,2 7,2 7,3 7,3 7,3 Onderbanken 7,2 7,3 7,3 7,2 7,2 7,3 Simpelveld 7,4 7,4 7,3 7,4 7,4 7,4 Voerendaal 7,5 7,6 7,5 7,6 7,4 7,6 PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 7,0 7,0 7,0 7,1 7,1 7,1 Nuth 7,5 7,6 7,5 -* 7,5 7,6 Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth In 2011 waarderen de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) hun buurt als woon- en leefomgeving met het gemiddelde rapportcijfer 7,1; een ruim voldoende dus. Het rapportcijfer voor de buurt is het laagst in Kerkrade (6,9) en het hoogst in Nuth en Voerendaal (7,6). Wanneer gekeken wordt naar de spreiding van de rapportcijfers over de regio kan wederom geconstateerd worden dat de waardering voor de buurt in de landelijke gemeenten iets hoger is dan in de stedelijke gemeenten. Het rapportcijfer van de gemeente Nuth ligt duidelijk boven het Parkstad Limburg (excl. Nuth) gemiddelde. Een blik op de ontwikkeling van de rapportcijfers laat zien dat deze in de afgelopen jaren niet of nauwelijks veranderd zijn; een beeld dat we ook al bij de algemene kwaliteit van de woonomgeving zagen. Wanneer we de rapportcijfers uit tabel 3 vergelijken met de schaalscores uit grafiek 1 dan blijkt dat deze vrij nauwkeurig overeenkomen en in (vrijwel) dezelfde richting wijzen. Gesteld kan worden dat beide indicatoren de beleving van de algemene kwaliteit van de woonomgeving door de burger op een consistente en betrouwbare manier in beeld brengen. 12

13 1.2 Fysieke kwaliteit woonomgeving De algemene kwaliteit van de woonomgeving wordt voor een deel bepaald door de fysieke kwaliteit. Hiermee wordt het aanzien van de bebouwde omgeving bedoeld. Ziet alles er verzorgd uit of is er sprake van verloedering? Om een indicatie te krijgen van de fysieke kwaliteit van de woonomgeving is de inwoners van Parkstad Limburg in het burgeronderzoek gevraagd om aan te geven in welke mate de volgende vier aspecten van verloedering naar eigen inschatting in de buurt voorkomen: - bekladding van muren en/of gebouwen; - vernieling van telefooncellen of bushokjes; - rommel op straat; - hondenpoep op straat. De antwoordpercentages zijn omgerekend naar een schaalscore voor verloedering die loopt van 0 (= nooit voorkomend) t/m 10 (= zeer vaak voorkomend). Grafiek 2 geeft de scores voor Parkstad Limburg (excl. Nuth) en de gemeenten weer. Grafiek 2: Verloedering in buurt Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog In 2011 bedraagt de gemiddelde schaalscore voor verloedering in Parkstad Limburg (excl. Nuth) een 4,6, waarbij de scores variëren van een 3,5 in Onderbanken en Voerendaal tot een 5,3 in Heerlen. In tabel 4 is de ontwikkeling van de verloedering in de buurt opgenomen. De cijfers voor het burgeronderzoek 2007, 2009 en 2011 zijn zowel voor de gemeenten als voor Parkstad Limburg (excl. Nuth) weergegeven. De gegevens van Nuth worden onderaan de tabel vermeld. 13

14 Hierin is te zien dat de verloedering in Nuth in 2011 beneden het Parkstad Limburg (excl. Nuth) gemiddelde ligt. Tussen 2009 en 2011 is de verloedering in Nuth iets toegenomen (+0,2). Tabel 4: Verloedering in de buurt, Brunssum 4,1 4,3 4,2 4,8 4,2 4,2 Heerlen 5,1 5,1 5 5,1 5 5,3 Kerkrade 4,5 4,4 4,2 4,4 4,3 4,7 Landgraaf 4,4 4,3 4 4,3 4,1 4,2 Onderbanken 3,4 3 3,9 3,5 3,2 3,5 Simpelveld 3,6 3,5 3,8 3,5 3,5 3,7 Voerendaal 3,3 3,2 3,5 3,7 3,9 3,5 PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 4,5 4,5 4,4 4,6 4,4 4,6 Nuth 3,3 3,5 3,1 -* 3,1 3,3 Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth Tussen 2009 en 2011 is verloedering gemiddeld genomen met 0,2 toegenomen. Kijken we naar de gemeenten dan zien we dat vrijwel alle gemeenten zich ongunstig ontwikkeld hebben. Kerkrade laat de grootste stijging zien met 0,4 punten. Alleen Voerendaal laat een daling zien van -0,4 punten. Als we kijken naar de afzonderlijke aspecten van verloedering in Parkstad Limburg dan zien we dat hondenpoep op straat in 2011 het meest voorkomende probleem is; de helft van de inwoners van Parkstad Limburg geeft aan dat dit vaak voorkomt in de eigen buurt. Rommel op straat wordt door 1 op de 3 inwoners als een frequent voorkomend punt genoemd. Relatief weinig inwoners geven aan dat vernieling van telefooncellen of bushokjes ( 1 op de 8 inwoners) of bekladding van muren of gebouwen (1 op de 10 inwoners) vaak voorkomt in de eigen buurt. 1.3 Sociale kwaliteit woonomgeving De kwaliteit van de woonomgeving heeft behalve een fysieke component ook een sociale component. Hoe gaan mensen in de buurt met elkaar om? Leeft men op een prettige manier samen of heeft men (over-)last van elkaar? Om deze vragen over de sociale kwaliteit te beantwoorden is in het burgeronderzoek enerzijds de sociale cohesie en anderzijds de overlast in de buurt onderzocht. De sociale cohesie is gemeten door de inwoners te vragen in hoeverre ze het met de volgende stellingen eens of oneens zijn: - De mensen gaan in deze buurt op een prettige manier met elkaar om. - Ik woon in een gezellige buurt waar veel saamhorigheid is. - Ik voel me thuis bij de mensen die in deze buurt wonen. - De mensen kennen elkaar in deze buurt nauwelijks. De antwoordpercentages zijn omgerekend naar een schaalscore voor sociale cohesie die loopt van 0 (= zeer laag) t/m 10 (= zeer hoog). Grafiek 3 geeft de uitkomsten voor Parkstad Limburg (excl. Nuth) en de gemeenten weer. 14

15 Grafiek 3: Sociale cohesie in buurt, 2011 Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog In 2011 scoort de sociale cohesie in de buurt gemiddeld een 5,7 in Parkstad Limburg (excl. Nuth). De sociale cohesie is het laagst in Heerlen (5,5) en het hoogst in Voerendaal (6,7). Uit de grafiek komt als totaalbeeld naar voren dat de sociale samenhang in de landelijke gemeenten groter is dan van de stedelijke gemeenten. In tabel 5 is de ontwikkeling van de sociale cohesie in de buurt weergegeven. De cijfers voor het burgeronderzoek zijn zowel voor de gemeente als voor Parkstad Limburg (excl. Nuth) totaal als voor Nuth opgenomen. Tabel 5: Sociale cohesie in de buurt, Brunssum 5,8 5,9 5,8 5,9 5,8 5,8 Heerlen 5,5 5,5 5,6 5,7 5,6 5,5 Kerkrade 5,7 5,6 5,6 5,6 5,6 5,6 Landgraaf 5,8 5,9 5,9 6,1 5,9 5,7 Onderbanken 6,5 6,6 6,5 6,4 6,3 6,4 Simpelveld 6,5 6,6 6,5 6,7 6,5 6,5 Voerendaal 6,5 6,7 6,6 6,8 6,5 6,7 PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 5,8 5,8 5,8 5,9 5,8 5,7 Nuth 6,9 6,8 6,6 -* 6,6 6,7 Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth 15

16 De sociale cohesie in Nuth ligt in 2011 boven het Parkstad Limburg (excl. Nuth) gemiddelde en is in de loop van de jaren weinig veranderd. In de afgelopen jaren is de buurtgerelateerde sociale cohesie in Parkstad Limburg (excl. Nuth) en de gemeenten in het algemeen gelijk gebleven. Als we kijken naar de afzonderlijke stellingen met betrekking tot sociale cohesie dan zien we dat gemiddeld 6 op de 10 inwoners van Parkstad Limburg de stelling onderschrijven dat de mensen in de eigen buurt prettig met elkaar omgaan. Toch vindt gemiddeld slechts één op de drie inwoners dat ze in een gezellige buurt met veel saamhorigheid wonen. Wel voelt een (kleine) meerderheid zich thuis bij de mensen in de eigen buurt. Bijna één op de drie inwoners zegt dat de mensen elkaar nauwelijks kennen in de buurt. Een tweede aspect van de sociale kwaliteit van de woonomgeving betreft de overlast die men in de eigen buurt ervaart. Deze overlast is gemeten door de inwoners in het burgeronderzoek te vragen in welke mate de volgende twee vervelende voorvallen in de eigen buurt voorkomen: - overlast van groepen jongeren - overlast door omwonenden. De antwoordpercentages zijn omgerekend naar een schaalscore voor overlast die loopt van 0 (= nooit voorkomend) t/m 10 (= zeer vaak voorkomend). Grafiek 4 geeft de overlastscores weer. Grafiek 4: Overlast in buurt, 2011 Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog De gemiddelde schaalscore voor overlast bedraagt voor Parkstad Limburg (excl. Nuth) in 2011 een 2,9. Kijken we naar de spreiding van de overlast dan zien we dat de overlastbeleving fors verschilt naar gemeente en uiteenloopt van een 1,9 in Voerendaal tot een 3,3 in Heerlen. Uit verdere analyse van de twee vormen van overlast blijkt dat overlast door groepen jongeren in 2011 met gemiddeld 14% frequenter ervaren dan overlast door omwonenden (8%). 16

17 In Heerlen ervaart bijna één op de vijf inwoners (19%) vaak overlast door groepen jongeren. Overlast door omwonenden wordt in Kerkrade het meest ervaren (10%). In de volgende tabel is de ontwikkeling van de schaalscore voor overlast in de buurt per gemeente, Parkstad Limburg (excl. Nuth) en Nuth weergegeven. Hierin is te zien dat de overlast in de buurt in Nuth in 2011 evenals in 2009 ver onder het Parkstad Limburg (excl. Nuth) gemiddelde ligt. Tabel 6: Overlast in de buurt, Brunssum 2,6 2,9 3,0 2,6 2,5 2,6 Heerlen 3,3 3,4 3,3 3,4 3,2 3,3 Kerkrade 3,1 3,1 2,9 2,9 2,6 2,9 Landgraaf 3,0 2,9 2,9 2,8 2,3 2,6 Onderbanken 2,2 2,4 3,0 2,4 2,2 2,4 Simpelveld 2,1 2,1 2,0 2,0 1,8 2,0 Voerendaal 1,8 1,9 1,9 2,0 2,1 1,9 PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 3,0 3,0 3,0 2,9 2,7 2,9 Nuth 1,8 2,2 2,0 -* 1,8 1,8 Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth Wanneer we de uitkomsten van 2011 vergelijken met de eerdere jaren dan is de overlast in Parkstad Limburg (excl. Nuth) min of meer gelijk gebleven. Op gemeenteniveau zijn de verschillen soms iets groter. Tussen 2009 en 2011 is in Kerkrade en Landgraaf de overlast iets toegenomen, namelijk met 0,3. Uit verdere analyse van de twee vormen van overlast blijkt dat overlast door groepen jongeren in 2011 met gemiddeld 14% frequenter ervaren dan overlast door omwonenden (9%). De ontwikkeling van beide vormen van overlast is de afgelopen twee jaren ( ) stabiel gebleven. 1.4 Tevredenheid buurtvoorzieningen De kwaliteit van de leefbaarheid van de buurt hangt voor een belangrijk deel samen met de waardering die de inwoners hebben voor de voorzieningen in hun directe woon- en leefomgeving. Om deze waardering in beeld te brengen is de mensen in het burgeronderzoek gevraagd in hoeverre ze tevreden of ontevreden zijn over de volgende buurtvoorzieningen: - winkels voor de dagelijkse boodschappen; - speelmogelijkheden voor kinderen; - straatverlichting; - groenvoorzieningen; - openbaar vervoer; - parkeergelegenheid; - basisonderwijs; - voorzieningen voor jongeren; - sportgelegenheden; - buurthuizen/gemeenschapshuizen. Grafiek 5 op de volgende pagina laat zien hoeveel procent van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) en de gemeenten (zeer) tevreden is over deze voorzieningen in de buurt. Hierbij zijn de tevredenheidspercentages voor de tien afzonderlijke buurtvoorzieningen samengevoegd tot één gemiddeld tevredenheidspercentage voor buurtvoorzieningen. 17

18 Grafiek 5: Tevredenheid buurtvoorzieningen Percentage inwoners In 2011 is gemiddeld 59% van de inwoners van Parkstad Limburg (zeer) tevreden over de buurtvoorzieningen. De verschillen tussen de gemeenten zijn niet groot en variëren van 55% in Onderbanken tot 62% in Brunssum. In alle gemeenten is dus een meerderheid van de inwoners tevreden over het voorzieningenniveau in de buurt. In de onderstaande tabel is de tevredenheid over de buurtvoorzieningen gedurende de periode weergegeven. Naast de percentages van de verschillende gemeenten is ook het percentage van Parkstad Limburg (excl. Nuth) zichtbaar en het percentage van de gemeente Nuth. Dit percentage wijkt niet veel af van het gemiddelde van Parkstad Limburg (excl. Nuth) en bedraagt 60% zowel in 2009 als in Tabel 7: Tevredenheid buurtvoorzieningen, Brunssum 58% 59% 60% 59% 60% 62% Heerlen 56% 57% 57% 58% 62% 60% Kerkrade 55% 54% 55% 54% 57% 57% Landgraaf 56% 56% 58% 60% 61% 56% Onderbanken 52% 55% 58% 53% 56% 55% Simpelveld 55% 54% 53% 54% 56% 56% Voerendaal 61% 59% 58% 61% 60% 60% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 56% 56% 57% 57% 60% 59% Nuth 61% 57% 60% -* 60% 60% Uitgedrukt in percentages *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth 18

19 Kijkend naar de bovenstaande tabel is in de afgelopen jaren de tevredenheid over de buurtvoorzieningen gemiddeld genomen gelijk gebleven. Op gemeenteniveau zijn soms grotere verschillen te zien. Zo is tussen 2009 en 2011 de tevredenheid met 5 procentpunten gedaald in Landgraaf. Uit nadere analyse van de afzonderlijke buurtvoorzieningen blijkt dat inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) gemiddeld het meest tevreden zijn over het basisonderwijs (82%) en de straatverlichting (79%). Over jongerenvoorzieningen is men het minst tevreden (20%). 1.5 Buurtbetrokkenheid In het kader van wijk- of buurtgericht werken proberen de gemeente en maatschappelijke organisaties samen met de inwoners problemen in de buurten op te lossen. Een voorwaarde hiervoor is dat de mensen zich betrokken voelen bij hun directe woon- en leefomgeving. Om deze betrokkenheid te meten is in het burgeronderzoek de vraag gesteld in welke mate de inwoners zich gehecht voelen aan hun buurt. Grafiek 6 geeft weer hoeveel procent van de inwoners zich gehecht voelt aan de eigen woonomgeving. Grafiek 6: Gehechtheid aan buurt Percentage inwoners In 2011 voelt gemiddeld 61% van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) zich gehecht aan de eigen buurt, waarbij deze gehechtheid uiteen loopt van 58% in Heerlen tot 75% in Voerendaal. De gehechtheid in de landelijke gemeenten is groter dan de gehechtheid in de stedelijke gemeenten. 19

20 De volgende tabel laat zien hoe de gehechtheid aan de buurt zich ontwikkeld heeft. Naast de percentages van de verschillende gemeenten en Parkstad Limburg (excl. Nuth) worden ook de percentages van de gemeente Nuth weergegeven. Ook in deze landelijke gemeente ligt het gemiddelde boven het Parkstad Limburg (excl. Nuth)-gemiddelde. Tabel 8: gehechtheid aan de buurt, Brunssum 64% 62% 62% 67% 63% 61% Heerlen 59% 57% 59% 58% 59% 58% Kerkrade 66% 65% 63% 64% 59% 60% Landgraaf 62% 66% 65% 68% 64% 61% Onderbanken 64% 68% 69% 67% 65% 65% Simpelveld 71% 74% 69% 67% 69% 71% Voerendaal 74% 75% 71% 76% 68% 75% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 63% 63% 63% 64% 62% 61% Nuth 74% 73% 71% -* 71% 69% Uitgedrukt in percentages *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth Sinds 2007 is de gehechtheid in zowel Parkstad Limburg (excl. Nuth) als in vrijwel alle gemeenten licht gedaald. Uitzondering hierop is Simpelveld waar een stijgende lijn te zien is vanaf Verder valt in Voerendaal op dat tussen 2009 en 2011 de gehechtheid met 7 procentpunten is toegenomen. Voorwaarde voor een (actieve) betrokkenheid bij bijvoorbeeld buurtgericht werken is ook dat de mensen zich medeverantwoordelijk voelen voor wat er speelt in de buurt. Ook dit is in het burgeronderzoek onderzocht. Grafiek 7 laat zien hoeveel procent van de inwoners zich medeverantwoordelijk voelt voor de leefbaarheid in de eigen buurt. 20

21 Grafiek 7: Medeverantwoordelijkheidsgevoel voor leefbaarheid in buurt Percentage inwoners In 2011 voelt 82% van de inwoners van Parkstad Limburg zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de buurt. Dit gevoel van medeverantwoordelijkheid varieert van 81% in Landgraaf tot 87% in Voerendaal. Het draagvlak voor buurtgerichte activiteiten is in potentie dus zeker aanwezig in Parkstad Limburg. In tabel 9 worden naast de uitkomsten van 2011 ter vergelijking ook de cijfers uit het burgeronderzoek van 2007 en 2009 met betrekking tot het medeverantwoordelijkheidsgevoel voor de leefbaarheid in de buurt weergegeven. Ook de percentages van de gemeente Nuth zijn te zien. Deze liggen zowel in 2011 als in 2009 ruim boven het Parkstad Limburg (excl. Nuth)-gemiddelde. Tabel 9: Medeverantwoordelijkheidsgevoel voor leefbaarheid in buurt, Brunssum 85% 84% 83% 84% 86% 84% Heerlen 84% 81% 82% 81% 85% 82% Kerkrade 85% 82% 83% 81% 82% 82% Landgraaf 87% 84% 83% 83% 85% 81% Onderbanken 86% 86% 85% 86% 82% 82% Simpelveld 90% 87% 83% 87% 85% 84% Voerendaal 91% 91% 90% 90% 89% 87% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 85% 83% 83% 83% 85% 82% Nuth 89% 88% 88% -* 89% 88% Uitgedrukt in percentages *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth 21

22 In 2011 is het verantwoordelijkheidsgevoel op Parkstad Limburg (excl. Nuth)-niveau licht gedaald, nadat het tussen 2007 en 2009 licht gestegen was. Deze daling is tussen 2009 en 2011 relatief het grootst in Landgraaf (-4 procentpunten). Ten slotte is in het burgeronderzoek aan de bewoners gevraagd of er in hun woonomgeving een buurtbewonersorganisatie actief is die met de gemeente overlegt en afspraken maakt, en zo ja, of men zich voldoende vertegenwoordigd voelt door deze buurtbewonersorganisatie. Uit een analyse van de onderzoeksgegevens blijkt dat in 2011 gemiddeld 41% van de bewoners zegt zich voldoende vertegenwoordigd te voelen door de bewonersorganisatie in hun buurt. In de stedelijke gemeenten Brunssum (38%), Heerlen (41%), Kerkrade (35%) en Landgraaf (42%) voelt men zich minder vertegenwoordigd dan in de landelijke gemeenten Nuth (55%), Onderbanken (35%), Simpelveld (54%) en Voerendaal (61%). 22

23 2. WONEN Gemiddeld bezit meer dan tweederde deel van de Parkstedelingen (excl. de inwoners van Nuth) een koopwoning, variërend van 62% in Heerlen tot 84% in Onderbanken. De Parkstedeling (excl. de inwoners van Nuth) is tevreden over de woning: de woningwaardering bedraagt gemiddeld een 7,7. Hierbij maakt het uit of het een koopof huurwoning betreft: huiseigenaren waarderen de woning gemiddeld met een 8,0 hoger dan huurders (7,0). De verhuisgeneigdheid binnen Parkstad Limburg (excl. Nuth) is 12%. Met andere woorden: ongeveer één op de acht inwoners uit Parkstad Limburg (excl. Nuth) heeft de intentie om binnen 2 jaar te gaan verhuizen. 23

24 In dit hoofdstuk staat het thema wonen centraal. Paragraaf 2.1 beschrijft de huidige woonsituatie: hoe is de verdeling tussen huur- en koopwoningen? In paragraaf 2.2 komt de woningwaardering aan de orde; hierin wordt geschetst hoe tevreden de inwoners van de gemeente Nuth zijn over hun woning. Het hoofdstuk wordt afgesloten met een beschrijving over de verhuisgeneigdheid binnen Parkstad Limburg. 2.1 Woningsituatie Een indicator voor de woonsituatie is de verhouding tussen het aantal mensen dat in koopwoningen resp. huurwoningen woont. Daarom is de inwoners van Parkstad Limburg in het burgeronderzoek gevraagd of ze in een eigen woning dan wel gehuurd wonen. Grafiek 8 geeft de woonsituatie naar koop/huurverhouding in Parkstad Limburg (excl. Nuth) voor 2011 weer. Grafiek 8: Woonsituatie naar koop/huurverhouding in 2011 Uitgedrukt in percentages In 2011 wonen gemiddeld genomen 2 op de 3 (69%) inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) in een koopwoning, waarbij de percentages variëren van 62% in Heerlen tot 84% in Onderbanken. In alle gemeenten woont dus een meerderheid van de inwoners in een koopwoning, maar in de landelijke gemeenten is dit aandeel duidelijk groter dan in de stedelijke gemeenten. In tabel 10 is de ontwikkeling tussen 2005 en 2011 te zien van het aandeel mensen dat een koopof huurwoning heeft. 24

25 Tabel 10: Woonsituatie naar koop/huurverhouding, Koop Huur Koop Huur Koop Huur Koop Huur Brunssum 72% 28% 74% 26% 74% 26% 74% 26% Heerlen 58% 42% 60% 40% 60% 40% 62% 38% Kerkrade 64% 36% 66% 34% 69% 31% 68% 32% Landgraaf 73% 27% 70% 30% 76% 24% 77% 23% Onderbanken 85% 15% 80% 20% 83% 17% 84% 16% Simpelveld 73% 27% 77% 23% 80% 20% 77% 23% Voerendaal 80% 20% 80% 20% 82% 18% 82% 18% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 66% 34% 67% 33% 70% 30% 69% 31% Nuth 76% 24% -* -* 81% 19% 81% 19% Uitgedrukt in percentages *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth Uit de tabel is af te leiden dat in de landelijke gemeente Nuth er ook meer mensen in een koopdan een huurwoning wonen dan in de stedelijke gemeenten. Hier is de laatste twee jaar niks in veranderd. De ontwikkeling tussen 2005 en 2011 laat binnen Parkstad Limburg (excl. Nuth) een lichte toename zien van het aandeel mensen dat in een koopwoning woont en gespiegeld hieraan een daling van het aandeel dat in een huurwoning woont. 2.2 Woningwaardering Naast de woningsituatie is het van belang om te weten op welke wijze mensen de kwaliteit van hun woning waarderen. Hiertoe is aan de respondenten gevraagd om hun woning met een rapportcijfer van 1 t/m 10 te beoordelen. Tabel 11 geeft de rapportcijfers voor de woning van 2001 tot en met 2011 weer. Tabel 11: Rapportcijfer woning, Brunssum 7,5 7,5 7,6 7,8 7,9 7,7 Heerlen 7,4 7,4 7,5 7,5 7,6 7,6 Kerkrade 7,5 7,5 7,6 7,6 7,7 7,6 Landgraaf 7,6 7,7 7,7 7,8 7,8 7,8 Onderbanken 7,7 7,9 7,9 7,8 8,0 7,9 Simpelveld 7,8 7,8 7,7 7,8 7,9 7,8 Voerendaal 7,6 7,8 7,8 7,9 7,9 7,9 PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 7,5 7,5 7,6 7,7 7,7 7,7 Nuth 7,8 7,8 7,7 -* 8,0 8,0 Uitgedrukt in rapportcijfers *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth In 2011 waarderen de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) hun woning met een 7,7; een ruim voldoende dus. De rapportcijfers van de afzonderlijke gemeenten lopen niet ver uiteen en variëren van een 7,6 in Heerlen en Kerkrade tot een 8,0 in Nuth. Uit achtergrondanalyses komt naar voren dat kopers hun woning hoger waarderen (rapportcijfer 8,0) dan huurders (rapportcijfer 7,0). In de afgelopen jaren is het rapportcijfer voor de woning iets toegenomen. 25

26 2.3 Verhuisgeneigdheid Naast de tevredenheid van inwoners over hun woonplaats, kan de verhuisgeneigdheid ook een indicatie zijn voor de waardering van de woonomgeving. Daarom is er aan de inwoners gevraagd of zij van plan zijn om binnen twee jaar te gaan verhuizen. Men kon kiezen uit volgende antwoordmogelijkheden: - nee, beslist niet; - misschien; - ja, en ik heb hiervoor al activiteiten ondernomen; - ja, maar heb hiervoor nog geen activiteiten ondernomen; - weet niet/geen mening. In grafiek 9 is het percentage inwoners te zien dat aangegeven heeft plannen te hebben om binnen twee jaar te verhuizen (derde en vierde antwoordmogelijkheid). Naast de percentages van de afzonderlijke gemeenten wordt ook het gemiddelde percentage van Parkstad Limburg (excl. Nuth) middels een verticale lijn weergegeven. Grafiek 9: Percentage inwoners dat verhuisplannen heeft binnen 2 jaar Percentage inwoners In de grafiek is te zien dat gemiddeld 12% van de inwoners binnen Parkstad Limburg (excl. Nuth) aangeeft binnen 2 jaar te willen verhuizen. In de gemeente Voerendaal is dit percentage het laagst (8%) en in Brunssum, Heerlen en Simpelveld is dit percentage met 13% het hoogst. 26

27 In de onderstaande tabel zijn de antwoordcategorieën verder uitgesplitst. Tabel 12: Verhuisgeneigdheid, in 2011 Nee Misschien Ja, met al ondernomen acties Ja, zonder ondernomen acties Weet niet/geen Brunssum 60% 20% 7% 6% 7% Heerlen 56% 23% 6% 7% 8% Kerkrade 60% 22% 6% 6% 6% Landgraaf 62% 19% 6% 6% 7% Onderbanken 62% 19% 5% 6% 8% Simpelveld 63% 18% 8% 5% 7% Voerendaal 65% 20% 5% 3% 8% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 59% 21% 6% 6% 7% Nuth 62% 22% 5% 4% 7% Uitgedrukt in percentages inwoners *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth mening Binnen Parkstad Limburg (excl. Nuth) is 59% niet van plan om binnen twee jaar te verhuizen, 21% twijfelt en 12% heeft verhuisintenties. Van deze 12% heeft de helft reeds activiteiten hiervoor ondernomen. Voerendaal heeft het grootste percentage inwoners dat niet van plan is om op korte termijn te gaan verhuizen (65%). Van de mensen die misschien of wel willen verhuizen wordt als belangrijkste verhuisreden persoonlijke omstandigheden aangegeven (31%), gevolgd door de kwaliteit van de woonomgeving (21%) en kwaliteit van de huidige woning (14%). Ongeveer een vijfde van de mensen (19%) die (misschien) willen verhuizen, geeft aan dat ze het liefst elders binnen Parkstad Limburg willen wonen, elders in de huidige woonplaats, in Limburg of elders in de woonbuurt. Andere voorkeuren zijn in het centrum van de huidige woonplaats (12%), elders in Nederland (7%) of in het buitenland (5%). 27

28 28

29 3. OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID Gemiddeld voelt in 2011 circa 1 op de 3 (35%) Parkstedeling (excl. Nuth) zich wel eens onveilig in de eigen buurt. De onveiligheidsgevoelens variëren van 18% in Simpelveld tot 40% in Heerlen. De ontwikkeling is vanaf 2007 tot en met 2011 stabiel gebleven. In 2011 mijdt gemiddeld 29% van de inwoners uit Parkstad Limburg (excl. Nuth) uit veiligheidsoverwegingen plekken in de eigen buurt. Onderbanken kent met 15% het laagste vermijdingspercentage, in Heerlen is dit percentage met 35% het hoogst in Parkstad Limburg (excl. Nuth). Sinds 2003 is het aandeel inwoners dat plekken mijdt licht afgenomen. De gemiddelde schaalscore voor buurtgerelateerde vermogensdelicten bedraagt in Parkstad Limburg (excl. Nuth) een 3,3. Op gemeenteniveau loopt deze score uiteen van een 2,0 in Simpelveld tot een 4,0 in Heerlen. Tussen 2009 en 2011 is de perceptie van vermogensdelicten in de gemeente gelijk gebleven. In 2011 bedraagt de gemiddelde schaalscore voor buurtdreiging in Parkstad Limburg (excl. Nuth) een 1,1; deze variëren van 0,4 in Voerendaal tot 1,5 in Heerlen. In de afgelopen jaren (sinds 2001) is de buurtdreiging gemiddeld genomen nauwelijks veranderd. Gemiddeld geeft in % van de inwoners uit Parkstad Limburg (excl. Nuth) aan slachtoffer te zijn geweest van één of meerdere misdrijven. De slachtofferpercentages lopen uiteen van 25% in Simpelveld tot 38% in Heerlen. Sinds 2001 is het slachtofferschap in de gemeente afgenomen, met name in Heerlen. 29

30 In dit hoofdstuk wordt informatie gepresenteerd over de openbare orde en veiligheid in Parkstad Limburg, en met name de beleving hiervan door de burger. In de eerste paragraaf staan de gevoelens van onveiligheid en vermijdingsgedrag in de buurt centraal. In de tweede paragraaf wordt weergegeven in welke mate de inwoners openbare orde- en veiligheidsproblemen in hun buurt ervaren. De derde en laatste paragraaf laat zien in hoeverre de inwoners naar eigen zeggen slachtoffer zijn geweest van misdrijven. 3.1 Onveiligheidsgevoelens en vermijdingsgedrag Voor het persoonlijk welzijn is het van belang dat men zich veilig voelt. Daarom is in het burgeronderzoek gevraagd of men zich weleens onveilig voelt in de eigen woonbuurt. Grafiek 13 geeft weer hoeveel procent van de inwoners deze vraag met ja beantwoord heeft. Grafiek 13: Onveiligheidsgevoelens in buurt, 2011 Percentage inwoners De buurtgerelateerde onveiligheidsgevoelens lopen in 2011 uiteen van 18% in Simpelveld tot 40% in Heerlen, met een gemiddelde van 35% voor Parkstad Limburg (excl. Nuth). Ruim 1 op de 3 Parkstadinwoners (excl. de inwoners van Nuth) voelt zich dus wel eens onveilig in de eigen buurt, waarbij deze onveiligheidsgevoelens in de stedelijke gemeenten groter zijn dan in de landelijke. Tabel 13 laat de onveiligheidsgevoelens in de buurt voor iedere gemeente afzonderlijk zien en voor Parkstad Limburg (excl. Nuth) totaal. 30

31 Tabel 13: Onveiligheidsgevoelens in buurt, Brunssum 34% 31% 37% 32% 34% 33% Heerlen 46% 43% 45% 42% 41% 40% Kerkrade 39% 38% 36% 37% 36% 37% Landgraaf 31% 31% 32% 29% 31% 32% Onderbanken 31% 24% 27% 29% 23% 23% Simpelveld 18% 20% 22% 21% 19% 18% Voerendaal 24% 18% 26% 26% 25% 20% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 38% 35% 38% 35% 35% 35% Nuth 24% 24% 23% -* 28% 22% Uitgedrukt in percentage inwoners dat zich wel eens onveilig voelt in de buurt *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth Het aandeel inwoners in Nuth dat vaak onveiligheidsgevoelens ervaart, is kleiner dan het aandeel inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth). Dit is overeenkomstig met het beeld van de andere landelijke gemeenten. Een blik op de jaren laat zien dat de ontwikkeling van de onveiligheidsgevoelens in Parkstad Limburg (excl. Nuth) sinds 2007 stabiel is gebleven. Als we kijken naar de periode zijn er op gemeenteniveau wel verschillen te zien. Zo zijn in Nuth en Voerendaal de onveiligheidsgevoelens gedaald (6% respectievelijk 5%). Overigens moeten de weergegeven onveiligheidspercentages in die zin gerelativeerd worden dat het gaat om de mensen die zeggen zich weleens onveilig te voelen. Uit verdere analyse blijkt dat deze groep zich in 2011 gemiddeld 11% vaak onveilig voelt, 60% zich soms onveilig voelt, en 26% zich zelden onveilig voelt. Verder komt uit het onderzoeksmateriaal naar voren dat het grootste deel van de mensen zich vooral s avonds onveilig voelt (ca. driekwart van degenen die zich wel eens onveilig voelen in de buurt). In het verlengde van onveiligheidsgevoelens is het ook van belang om inzicht te krijgen in het vermijdingsgedrag: Mijdt men plekken uit veiligheidsoverwegingen? Daarom is aan de mensen gevraagd of er plekken in hun buurt zijn waar zij uit veiligheidsoverwegingen liever niet komen. In tabel 14 wordt weergegeven hoeveel procent van de inwoners plekken in hun buurt uit veiligheidsoverwegingen mijdt. Aangezien het vermijdingsgedrag in 2003 voor het eerst is onderzocht is, zijn geen cijfers uit 2001 beschikbaar. Tabel 14: Vermijdingsgedrag in buurt, Brunssum 29% 27% 25% 25% 23% Heerlen 43% 42% 37% 38% 35% Kerkrade 33% 29% 30% 30% 30% Landgraaf 28% 25% 25% 25% 23% Onderbanken 18% 22% 16% 16% 15% Simpelveld 20% 20% 20% 22% 28% Voerendaal 17% 20% 16% 22% 20% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 34% 32% 30% 30% 29% Nuth 27% 23% -* 20% 19% Uitgedrukt in percentage inwoners dat uit veiligheidsoverwegingen plekken in eigen buurt mijdt *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth 31

32 In 2011 mijdt gemiddeld 29% van de Parkstedelingen (excl. de inwoners van Nuth) plekken in de buurt uit veiligheidsoverwegingen, waarbij de percentages variëren van 15% in Onderbanken tot 35% in Heerlen. Sinds 2003 is het vermijdingsgedrag licht afgenomen. Dit is ook in de meeste gemeenten te zien. Alleen in Simpelveld en Voerendaal neemt het aandeel inwoners dat uit veiligheidsoverwegingen plekken in de eigen buurt mijdt, toe gedurende de jaren. 3.2 Perceptie openbare orde- en veiligheidsproblemen Waar het in de vorige paragraaf gaat om de algemene veiligheidsbeleving in de buurt, komt in deze paragraaf een iets concreter onderwerp aan de orde, namelijk de manier waarop de inwoners de omvang van de openbare orde- en veiligheidsproblematiek in hun buurt inschatten. Het gaat dus om de perceptie van de veiligheidsproblemen door de burger. Daarvoor is de mensen in het burgeronderzoek een aantal vervelende voorvallen en misdrijven voorgelegd met het verzoek om aan te geven of deze naar eigen idee vaak, soms of nooit voorkomen in de buurt. De voorvallen en misdrijven die aan de inwoners zijn voorgelegd kunnen gereduceerd worden tot enkele hoofdcategorieën. Eén van die categorieën is vermogensdelicten. Deze heeft betrekking op de volgende vervelende voorvallen en misdrijven: - fietsendiefstal; - diefstal uit auto s; - beschadiging of vernieling aan auto s en diefstal vanaf auto s, bijvoorbeeld wieldoppen; - inbraak in woningen. Grafiek 14 toont voor Parkstad Limburg (excl. Nuth) en de gemeenten aan welke mate de inwoners inschatten dat vermogensdelicten voorkomen in de buurt. In de grafiek wordt gebruik gemaakt van een schaalscore die loopt van 0 (= nooit voorkomend) t/m 10 (= zeer vaak voorkomend). 32

33 Grafiek 14: Perceptie vermogensdelicten in buurt Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog In 2011 bedraagt de gemiddelde schaalscore voor buurtgerelateerde vermogensdelicten in Parkstad Limburg (excl. Nuth) een 3,3 waarbij de scores uiteen lopen van een 2,0 in Simpelveld tot een 4,0 in Heerlen. In tabel 15 is de ontwikkeling van de schaalscore voor vermogensdelicten weergegeven. De cijfers uit het burgeronderzoek 2001 tot en met 2011 zijn voor de gemeenten en voor Parkstad Limburg (excl. Nuth) totaal opgenomen. Ook de gegevens van Nuth staan vermeld. Tabel 15: Perceptie vermogensdelicten in de buurt Brunssum 3,7 3,9 4,2 3,6 3,4 3,3 Heerlen 4,9 4,9 4,6 4,3 4,1 4 Kerkrade 3,4 3,7 3,5 3,3 3,1 3,2 Landgraaf 3,2 3,2 2,9 2,8 2,5 2,8 Onderbanken 3,3 3,6 4,1 3,1 2,9 2,7 Simpelveld 2,8 2,8 2,9 2,5 2,2 2 Voerendaal 2,6 2,6 3,1 2,9 2,9 2,5 PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 3,9 3,9 3,9 3,6 3,3 3,3 Nuth 2,9 3,0 3,0 -* 2,6 2,3 Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth Volgens de inwoners van Nuth komen vermogensdelicten in hun gemeenten minder vaak voor dan in Parkstad Limburg (excl. Nuth). 33

34 Tussen 2001 en 2011 is de perceptie van vermogensdelicten gemiddeld gedaald in Parkstad Limburg (excl. Nuth). Deze daling is ook in alle gemeenten terug te zien. Tussen 2009 en 2011 is de perceptie van de vermogensdelicten in Parkstad Limburg (excl. Nuth) gelijk gebleven. De afzonderlijke gemeenten laten soms grotere verschillen zien. Zo is in Voerendaal de perceptie van vermogensdelicten met -0,4 gedaald. Hoe zit het met de afzonderlijke categorieën van vermogensdelicten in Parkstad Limburg en de gemeenten? Tabel 16 laat dit zien. Ze geeft voor de vier verschillende vormen van vermogensdelicten weer hoeveel procent van de inwoners zegt dat deze in 2011 vaak voorkomen in de eigen buurt. Tabel 16: Perceptie vermogensdelicten in buurt verbijzonderd, Fietsendiefstal Diefstal uit auto s Beschadiging of diefstal aan/vanaf auto s Woninginbraak Brunssum 4% 7% 6% 5% 14% 13% 10% 7% Heerlen 9% 9% 9% 7% 17% 16% 10% 8% Kerkrade 4% 5% 4% 5% 11% 11% 7% 6% Landgraaf 4% 4% 3% 2% 9% 11% 6% 6% Onderbanken 1% 2% 4% 1% 8% 6% 8% 7% Simpelveld 1% 1% 3% 2% 6% 4% 5% 3% Voerendaal 4% 3% 2% 1% 7% 5% 12% 7% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 6% 6% 6% 5% 12% 12% 8% 7% Nuth 2% 3% 2% 2% 4% 3% 8% 8% Uitgedrukt in percentages Gemiddeld genomen wordt beschadiging of diefstal aan/vanaf de auto in 2011 als meest frequente probleem door de Parkstedeling (excl. Nuth) ervaren (12%), gevolgd door woninginbraak, fietsendiefstal en diefstal uit auto s (respectievelijk 7%, 6% en 5%). Indien de cijfers van 2011 vergeleken worden met die van 2009 zien we gemiddeld genomen weinig verschillen. Behalve naar vermogensdelicten is in het burgeronderzoek ook gekeken naar het voorkomen van dreiging in de buurt. Het gaat dan om de volgende vervelende voorvallen en misdrijven: - bedreiging; - dronken mensen op straat; - vrouwen en mannen die op straat worden lastig gevallen; - geweldsdelicten; - drugsoverlast; - tasjesroof. Grafiek 15 laat zien in welke mate buurtdreiging in de ogen van de burger voorkomt. In de grafiek wordt wederom gebruik gemaakt van een schaalscore die loopt van 0 (= nooit voorkomend) t/m 10 (= zeer vaak voorkomend). 34

35 Grafiek 15: Perceptie dreiging in buurt Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog In 2011 bedraagt de schaalscore voor buurtdreiging in Parkstad Limburg (excl. Nuth) een 1,1. De scores van de afzonderlijke gemeenten lopen uiteen van 0,4 in Voerendaal tot 1,5 in Heerlen. In absolute zin komt buurtdreiging echter ook in Heerlen weinig voor; op een schaal van 0 (= nooit voorkomend) t/m 10 (= zeer vaak voorkomend) is de Heerlense score van 1,5 immers laag. In tabel 17 is de ontwikkeling van de schaalscore voor buurtdreiging weergegeven. De cijfers uit het burgeronderzoek 2007, 2009 en 2011 zijn voor de gemeenten en voor Parkstad Limburg (excl. Nuth) totaal opgenomen. De cijfers van de gemeente Nuth zijn eveneens weergegeven. De buurtdreiging in Nuth ligt beneden het gemiddelde van Parkstad Limburg (excl. Nuth), evenals de andere landelijke gemeenten. Tabel 17: Perceptie dreiging in de buurt, Brunssum 0,9 0,8 0,9 1,1 0,9 1,0 Heerlen 1,9 2 1,7 1,6 1,5 1,5 Kerkrade 1,2 1,1 1,1 1,3 1,1 1,3 Landgraaf 0,8 0,8 0,9 0,9 0,6 0,8 Onderbanken 0,6 0,5 0,9 0,7 0,7 0,6 Simpelveld 0,4 0,5 0,5 0,6 0,5 0,6 Voerendaal 0,4 0,4 0,4 0,4 0,5 0,4 PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 1,2 1,2 1,2 1,2 1,0 1,1 Nuth 0,4 0,6 0,5 -* 0,4 0,5 Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth 35

36 In de afgelopen jaren is de buurtdreiging in Parkstad Limburg (excl. Nuth) weinig veranderd, evenals in de meeste afzonderlijke gemeenten. Tabel 18 laat meer in detail zien in welke mate de burger in 2011 buurtdreiging ervaart. Voor de zes verschillende vormen van dreiging wordt weergegeven hoeveel procent van de inwoners zegt dat deze vaak voorkomen in de buurt. Tabel 18: Perceptie dreiging in buurt verbijzonderd, Dronken Lastig Geweldsmisdrijven Bedreiging mensen op gevallen op straat straat Drugs- overlast Tasjesroof Brunssum 3% 2% 6% 6% 1% 1% 3% 2% 4% 5% 0% 1% Heerlen 4% 5% 6% 7% 2% 2% 3% 3% 10% 9% 1% 1% Kerkrade 2% 2% 6% 8% 2% 2% 2% 3% 12% 14% 1% 1% Landgraaf 1% 2% 5% 5% 1% 1% 1% 2% 6% 4% 0% 0% Onderbanken 1% 1% 3% 2% 0% 0% 1% 0% 4% 4% 0% 0% Simpelveld 1% 0% 3% 4% 1% 0% 1% 1% 2% 2% 0% 0% Voerendaal 1% 1% 2% 2% 0% 0% 1% 1% 2% 2% 0% 1% PARKSTAD (excl. Nuth) 2% 3% 5% 7% 2% 2% 2% 2% 8% 8% 1% 1% Nuth 0% 0% 2% 2% 0% 1% 0% 0% 3% 2% 4% 0% Uitgedrukt in percentages In 2011 komt volgens de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) bedreiging (3%), lastig gevallen op straat (2%), geweldsmisdrijven (2%) en tasjesroof (1%) weinig voor. Men dient overigens wel te beseffen dat het om vrij ernstige vormen van (be)dreiging gaat. Dronken mensen op straat en drugsoverlast wordt met 7%, respectievelijk 8% iets vaker genoemd. Met name in Kerkrade (14%) en Heerlen (9%) wordt drugsoverlast door een wat omvangrijker deel van de bevolking als een vaak voorkomende dreigingsvorm genoemd. De verschillen in de periode zijn voor Parkstad Limburg (excl. Nuth) klein. Op gemeenteniveau zijn de verschillen over het algemeen ook klein. 3.3 Slachtofferschap Het is een bekend gegeven dat een deel van de criminaliteit zich onttrekt aan de waarneming en registratie van de politie. Zo blijkt uit eerder burgeronderzoek van de gemeente Heerlen dat ruim 50% van de inwoners die in een bepaald jaar slachtoffer zijn geweest van een misdrijf hiervan géén aangifte heeft gedaan bij de politie. Om deze verborgen criminaliteit mee in beeld te brengen is in het burgeronderzoek Parkstad Limburg aan de mensen gevraagd of ze in de afgelopen 12 maanden slachtoffer zijn geweest van een misdrijf. De lijst van misdrijven die aan de inwoners voorgelegd is omvat de volgende vijf hoofdcategorieën: - woninginbraak (diefstal uit woning of poging tot inbraak); - autodelicten (diefstal uit de auto, diefstal vanaf de buitenkant van de auto, vernieling aan de auto); - fietsendelicten (fietsendiefstal); - vernieling (vernieling of beschadiging van persoonlijk bezit, bijv. aan huis of tuin); - geweldsmisdrijven (beroving met geweld, mishandeling, bedreiging met lichamelijk geweld). 36

37 Grafiek 16 laat voor Parkstad Limburg (excl. Nuth) en de gemeenten zien hoeveel procent van de inwoners in de eigen buurt slachtoffer is geweest van één of meer van deze misdrijven. Grafiek 16: Slachtofferschap in buurt Uitgedrukt in percentage inwoners dat in de afgelopen 12 maanden slachtoffer is geweest van een misdrijf in de buurt In 2011 geeft 35% van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) aan in de afgelopen 12 maanden slachtoffer te zijn geweest van één of meer misdrijven in de eigen buurt. De slachtofferpercentages variëren van 25% in Simpelveld tot 38% in Heerlen. In het algemeen valt op dat het slachtofferschap in de stedelijke gemeenten groter is dan in de landelijke gemeenten. In tabel 19 is de ontwikkeling voor slachtofferschap weergegeven. De cijfers uit 2001 tot en met 2011 zijn voor de gemeenten en Parkstad Limburg (excl. Nuth) totaal opgenomen. Tabel 19: Slachtofferschap in de buurt, Brunssum 39% 39% 43% 35% 41% 37% Heerlen 47% 45% 44% 41% 39% 38% Kerkrade 40% 39% 40% 37% 37% 35% Landgraaf 37% 35% 37% 37% 34% 35% Onderbanken 28% 28% 33% 32% 28% 28% Simpelveld 24% 28% 29% 24% 23% 25% Voerendaal 28% 24% 31% 27% 28% 27% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 40% 39% 40% 37% 36% 35% Nuth 27% 30% 26% -* 30% 28% Uitgedrukt in percentages *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth 37

38 Tussen 2001 en 2011 is het slachtofferschap in Parkstad Limburg (excl. Nuth) en in de meeste gemeenten gedaald. Tussen 2009 en 2011 is in Brunssum de grootste daling te zien, namelijk met 4 procentpunten (41% in 2009 en 37% in 2011). In het algemeen valt op dat het gerapporteerde slachtofferschap in de stedelijke gemeenten nog steeds groter is dan in de landelijke gemeenten. Binnen de stedelijke gemeenten wordt het verschil tussen Heerlen enerzijds en Brunssum, Kerkrade en Landgraaf anderzijds kleiner. Hoe ziet het slachtofferschap er meer in detail uit? Tabel 20 geeft dit weer door de percentages slachtoffers per afzonderlijke misdrijfcategorie in 2009 en 2011 te tonen. Tabel 20: Slachtofferschap verbijzonderd, Autodelicten Fietsdelicten Vernieling Woninginbraak Geweldsmisdrijven Brunssum 11% 8% 22% 22% 4% 5% 17% 14% 5% 3% Heerlen 9% 8% 22% 22% 5% 4% 16% 15% 6% 6% Kerkrade 7% 6% 23% 23% 4% 4% 17% 15% 4% 4% Landgraaf 5% 5% 20% 20% 4% 4% 14% 12% 3% 4% Onderbanken 6% 8% 16% 13% 1% 1% 11% 14% 3% 3% Simpelveld 3% 3% 14% 16% 1% 2% 9% 11% 2% 2% Voerendaal 7% 6% 14% 13% 3% 3% 13% 10% 3% 3% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 7% 6% 21% 21% 4% 4% 15% 14% 4% 4% Nuth 7% 5% 16% 13% 3% 2% 11% 12% 2% 2% Uitgedrukt in percentages In 2011 is het slachtofferschap van autodelicten met gemiddeld 21% het grootst, gevolgd door vernieling (14%), woninginbraak (6%), geweldsmisdrijven (4%) en fietsdelicten (4%). Hierbij moet men beseffen dat het in feite gaat om niet vergelijkbare soorten delicten. Woninginbraak en vooral geweldsmisdrijven zijn door de inbreuk op de persoonlijke integriteit van mensen veel ernstiger vormen van criminaliteit dan autodelicten, fietsendiefstal en vernieling, en komen normaliter dan ook veel minder voor. Wanneer we de slachtofferschapspercentages van de vijf verschillende soorten misdrijven in 2011 vergelijken met die van 2009 kan geconstateerd worden dat deze op Parkstad Limburg (excl. Nuth) niveau weinig verschillen. Op gemeenteniveau zijn af en toe grotere verschillen te zien. Zo is in Brunssum de woninginbraak en vernieling met 3 procentpunten gedaald. In Onderbanken zijn minder mensen het slachtoffer geworden van autodelicten (-3), terwijl tegelijkertijd een groter aandeel inwoners uit deze gemeente met vernieling te maken heeft gehad (+3). 38

39 4. BEHEER EN ONDERHOUD Gemiddeld waardeert de Parkstedeling (excl. de inwoners van Nuth) in 2011 het beheer en onderhoud in de buurt met een 5,8 waarbij de scores variëren van een 5,4 in Kerkrade en Landgraaf tot een 6,5 in Brunssum. Tussen 2009 en 2011 is de waardering gemiddeld gedaald (- 0,5). Meer specifiek is onder andere gekeken naar de tevredenheid van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) over openbare weg, groen- en speelvoorzieningen en straatverlichting. De tevredenheid over het onderhoud en de branduren van de straatverlichting is gemiddeld genomen het hoogst (64%, resp. 68%). De tevredenheid over de openbare weg, onderhoud en de inrichting van het openbaar groen ligt tussen de 30% en 45%. Het onderhoud en de veiligheid van de speelvoorzieningen ligt onder de 20%. De tevredenheid over alle aspecten van zowel de openbare weg, groen- en speelvoorzieningen als straatverlichting is in alle gevallen sinds 2009 gedaald. Deze daling is het sterkst te zien bij de tevredenheid over onderhoud van wegen, straten en pleinen (-10 procentpunten). Van de inwoners die in 2011 een klacht ingediend hebben over het beheer en onderhoud in de buurt is 27% tevreden over de klachtenafhandeling. In Kerkrade zijn de inwoners het minst hierover tevreden (18%); Heerlen, Onderbanken en Voerendaal hebben het hoogste aandeel inwoners dat tevreden is over de klachtenafhandeling (33%). Tussen 2009 en 2011 is de tevredenheid licht afgenomen. 39

40 In dit hoofdstuk staat het gemeentelijk beheer en onderhoud in de buurt centraal. In paragraaf 4.1 komt aan de orde in hoeverre de inwoners tevreden zijn over het beheer en onderhoud in hun woonomgeving. Paragraaf 4.2 gaat over de klachten met betrekking tot gemeentelijk beheer en onderhoud en de klachtenafhandeling door de gemeente. 4.1 Tevredenheid beheer en onderhoud In het burgeronderzoek is de inwoners een aantal aspecten van beheer en onderhoud voorgelegd, met de vraag om aan te geven of men hierover in de eigen buurt tevreden of ontevreden is. Deze aspecten hebben betrekking op de volgende vier beheer- en onderhoudscategorieën: - openbare weg; - openbaar groen; - openbare speelvoorzieningen; - openbare straatverlichting. De antwoordpercentages zijn omgerekend naar één waarderingsscore voor beheer en onderhoud die loopt van 0 (= zeer ontevreden) t/m 10 (= zeer tevreden). Grafiek 17 laat de tevredenheid over het gemeentelijk beheer en onderhoud in de buurt aan de hand van deze score zien. Grafiek 17: Tevredenheid beheer en onderhoud in buurt Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog In 2011 bedraagt de gemiddelde waardering voor het beheer en onderhoud in de buurt in Parkstad Limburg (excl. Nuth) een 5,8; een nipte voldoende dus. De schaalscores lopen uiteen van een 5,4 in Kerkrade en Landgraaf tot een 6,5 in Brunssum. 40

41 In tabel 21 is de ontwikkeling van de schaalscore voor de tevredenheid over beheer en onderhoud in de buurt weergegeven. De cijfers uit het burgeronderzoek 2007, 2009 en 2011 zijn voor de gemeenten en voor Parkstad Limburg (excl. Nuth) opgenomen. Tabel 21: Tevredenheid beheer en onderhoud in de buurt Brunssum 6,4 6,5 6,7 6,6 6,5 6,5 Heerlen 6,5 6,6 6,7 6,5 6,6 6,0 Kerkrade 6,1 6,0 6,2 6,0 6,0 5,4 Landgraaf 6,1 6,2 6,3 6,6 6,0 5,4 Onderbanken 6,6 6,2 6,4 6,3 6,3 6,4 Simpelveld 7,1 6,5 6,1 6,6 6,2 5,7 Voerendaal 7,0 6,9 6,7 6,9 6,2 6,2 PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 6,4 6,4 6,5 6,5 6,3 5,8 Nuth 6,9 6,3 6,5 -* 6,2 5,7 Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth In Parkstad Limburg (excl. Nuth) als geheel is de tevredenheid over het beheer en onderhoud tussen 2007 en 2011 gemiddeld gedaald van een 6,5 in 2007, naar een 6,3 in 2009 en een 5,8 in Ook op gemeenteniveau worden soms duidelijke verschillen gemeten. Het meest opvallend is de negatieve ontwikkeling in Heerlen, Kerkrade en Landgraaf: in alle drie de gemeenten is de tevredenheid over het beheer en onderhoud tussen 2009 en 2011 gedaald met -0,6. Naast deze algemene schaalscore voor de tevredenheid over het beheer en onderhoud is het interessant om te bekijken of, en zo ja, in welke mate het beheer en onderhoud van respectievelijk de openbare weg, openbaar groen, openbare speelvoorzieningen en openbare straatverlichting anders gewaardeerd worden. Het gaat om de aspecten: onderhoud wegen, straten en pleinen, schoonhouden wegen, straten en pleinen, onderhoud trottoirs en onderhoud fietspaden. De tevredenheid over het beheer en onderhoud van de openbare weg in de buurt is bekeken voor de volgende vier aspecten: - onderhoud wegen, straten en pleinen; - schoonhouden wegen, straten en pleinen; - onderhoud trottoirs; - onderhoud fietspaden. In tabel 22 volgende bladzijde wordt getoond hoeveel procent van de inwoners hierover tevreden is, gezien over de periode

42 Tabel 22: Tevredenheid beheer en onderhoud OPENBARE WEG in buurt in Onderhoud wegen, straten en pleinen Schoonhouden wegen, straten en pleinen Onderhoud trottoirs Onderhoud fietspaden Brunssum 52% 50% 45% 49% 44% 38% 43% 43% Heerlen 54% 41% 45% 37% 40% 34% 42% 35% Kerkrade 40% 30% 37% 30% 33% 28% 32% 28% Landgraaf 44% 29% 40% 33% 32% 28% 35% 27% Onderbanken 50% 34% 50% 48% 35% 30% 35% 34% Simpelveld 47% 38% 41% 37% 38% 27% 39% 32% Voerendaal 39% 34% 49% 44% 30% 28% 34% 29% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 48% 37% 43% 37% 37% 31% 38% 33% Nuth 50% 30% 48% 34% 36% 28% 38% 30% Uitgedrukt in percentages In 2011 zijn de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) het meest tevreden over het onderhoud aan en schoonhouden van wegen, straten en pleinen (37%). Over het onderhoud van fietspaden is een derde van de inwoners tevreden (33%). Hierbij dient opgemerkt te worden dat één vijfde van de respondenten geen mening heeft over dit onderwerp. De waardering voor het onderhoud van trottoirs ligt met 31% iets lager. In de afgelopen jaren is de tevredenheid over alle vier de onderhoudsaspecten duidelijk gedaald. De tevredenheid over het onderhoud van wegen, straten en pleinen in Parkstad Limburg (excl. Nuth) is het meest gedaald, namelijk met 11%. Dit is ook terug te zien in de afzonderlijke gemeenten. In Nuth is de tevredenheid zelfs met 20 procentpunten gezakt. De tevredenheid over het beheer en onderhoud van het openbaar groen in de buurt is bekeken voor de volgende twee aspecten: - onderhoud groen; - inrichting groen. Tabel 23 geeft weer hoeveel procent van de inwoners hierover in 2009 en 2011 tevreden is. Tabel 23: Tevredenheid beheer en onderhoud OPENBAAR GROEN in buurt, Onderhoud groen Inrichting groen Brunssum 47% 47% 45% 44% Heerlen 53% 46% 49% 38% Kerkrade 42% 39% 39% 34% Landgraaf 45% 37% 40% 34% Onderbanken 43% 48% 38% 44% Simpelveld 39% 39% 41% 34% Voerendaal 53% 49% 50% 45% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 48% 43% 44% 37% Nuth 35% 32% 35% 32% Uitgedrukt in percentages 42

43 Over beide onderzochte beheer- en onderhoudaspecten van de groenvoorzieningen is in 2011 ongeveer 4 op de 10 inwoners van Parkstad Limburg tevreden, al is de gemiddelde waardering voor het groenonderhoud met 43% iets hoger dan voor de groeninrichting (37%). Gemiddeld is de tevredenheid over het beheer en onderhoud van het openbaar groen tussen 2009 en 2011 in Parkstad Limburg afgenomen. Dit is ook in de meeste gemeenten terug te zien. Met name in Heerlen is er een duidelijke terugloop in de tevredenheid op beide aspecten te zien (-7, respectievelijk 11 procentpunten) en in Landgraaf (-8, resp. -6). Alleen in Onderbanken is er een positieve trend te zien. De tevredenheid over het onderhoud en de inrichting van het groen is hier tussen 2009 en 2011 duidelijk toegenomen met resp. +5 en +6 procentpunten. Een derde beheer- en onderhoudscategorie waarvan de tevredenheid onderzocht is, zijn de openbare speelvoorzieningen in de buurt en met name de volgende twee aspecten hiervan: - onderhoud speelveldjes/speelplaatsen; - veiligheid speelveldjes/speelplaatsen. De volgende tabel geeft weer hoeveel procent van de inwoners over deze beide aspecten tevreden is. Tabel 24: Tevredenheid beheer en onderhoud OPENBARE SPEELVOORZIENINGEN in buurt, Onderhoud speelveldjes/speelplaatsen Veiligheid speelveldjes/speelplaatsen Brunssum 23% 24% 23% 24% Heerlen 24% 20% 22% 19% Kerkrade 17% 14% 16% 16% Landgraaf 18% 12% 17% 13% Onderbanken 17% 20% 19% 21% Simpelveld 18% 17% 22% 18% Voerendaal 21% 21% 20% 20% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 20% 18% 20% 18% Nuth 18% 21% 20% 20% Uitgedrukt in percentages In 2011 is iets minder dan één op de vijf inwoners van Parkstad Limburg tevreden over het beheer en onderhoud van de openbare speelvoorzieningen. Hierbij dient overigens opgemerkt te worden dat de relatief lage uitkomstpercentages m.b.t. de speelvoorzieningen gedeeltelijk toegeschreven kunnen worden aan het feit dat bijna de helft van de respondenten geen (uitgesproken) mening heeft over het beheer en onderhoud van deze voorzieningen. De tevredenheid over de openbare speelvoorzieningen is in de afgelopen jaren gemiddeld genomen weinig veranderd. Tenslotte is ook de tevredenheid over het beheer en onderhoud van de openbare straatverlichting in de buurt onderzocht. Het gaat dan in het bijzonder om de volgende twee aspecten: - onderhoud straatverlichting; - branduren straatverlichting. In tabel 25 wordt getoond hoeveel procent van de inwoners hierover in 2009 en 2011 tevreden is. 43

44 Tabel 25: Tevredenheid beheer en onderhoud OPENBARE STRAATVERLICHTING in buurt, in Onderhoud straatverlichting Branduren straatverlichting Brunssum 73% 68% 76% 70% Heerlen 71% 65% 72% 69% Kerkrade 68% 62% 72% 66% Landgraaf 68% 59% 72% 65% Onderbanken 69% 71% 71% 73% Simpelveld 74% 69% 75% 68% Voerendaal 66% 65% 70% 68% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 70% 64% 72% 68% Nuth 62% 62% 71% 69% Uitgedrukt in percentages Uit de tabel blijkt dat ongeveer twee derde van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) in 2011 tevreden is over het beheer en onderhoud van de openbare straatverlichting in de buurt; zowel het onderhoud als de branduren van de verlichting worden door ongeveer 66% van de mensen positief gewaardeerd. De tevredenheid over het beheer en onderhoud van de openbare straatverlichting is in de afgelopen jaren gemiddeld genomen afgenomen. 3.2 Klachten en klachtenafhandeling In het burgeronderzoek is verder gevraagd of men in het afgelopen jaar een klacht heeft ingediend bij de gemeente over het beheer en onderhoud in de buurt. Gemiddeld beantwoordt 14% van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) deze vraag met ja, waarbij de percentages uiteenlopen van 12% in Simpelveld tot 17% in Simpelveld. Vervolgens is aan degenen die een klacht hebben ingediend gevraagd in hoeverre men tevreden was over de afhandeling van deze klacht door de gemeente. Tabel 26 geeft weer hoeveel procent van deze groep hierover tevreden is. Tabel 26: Tevredenheid over klachtafhandeling beheer en onderhoud, Brunssum 27% 33% 29% 25% 30% 29% Heerlen 29% 33% 32% 26% 30% 33% Kerkrade 27% 27% 27% 20% 25% 18% Landgraaf 27% 27% 30% 39% 33% 25% Onderbanken 18% 20% 14% 27% 31% 33% Simpelveld 20% 23% 22% 30% 32% 31% Voerendaal 32% 31% 34% 31% 19% 33% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 27% 30% 29% 27% 29% 27% Nuth 33% 25% 37% -* 18% 26% Uitgedrukt percentages *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth 44

45 In 2011 is gemiddeld 27% van de Parkstadinwoners die recentelijk een klacht hebben ingediend over het gemeentelijk beheer en onderhoud tevreden over de afhandeling van die klacht. In Kerkrade is men het minst tevreden (18%) over de klachtenafhandeling en in Heerlen, Onderbanken en Voerendaal (33%) het meest tevreden. Hierbij moet overigens de nuancerende opmerking worden gemaakt dat dit niet automatisch betekent dat alle anderen óntevreden zijn; uit analyses van de antwoorden blijkt dat een kwart van de klachtindieners tevreden noch ontevreden is, en de helft inderdaad wél ontevreden is. Kijken we naar de ontwikkeling dan zien we dat de tevredenheid over de klachtafhandeling tussen 2001 en 2011 schommelt tussen de 27% en 30%. Tussen 2009 en 2011 is de klachtafhandeling gemiddeld genomen licht gedaald is. Op gemeenteniveau is deze daling ook bij de meeste gemeenten te zien. Een duidelijke uitzondering hierop is de gemeente Voerendaal waar de tevredenheid toegenomen is met 14%. 45

46 46

47 5. MILIEU Milieu-overlast bedraagt in 2011 gemiddeld 2,5. Inwoners van Simpelveld ervaren de minste milieu-overlast (1,9), inwoners van Onderbanken de meeste (3,2). Tussen 2009 en 2011 laat milieu-overlast gemiddeld geen veranderingen zien. Gemeentelijke milieumaatregelen worden gemiddeld door de Parkstedeling (excl. de inwoners door Nuth) gewaardeerd met een 6,4, variërend van een 6,1 in Kerkrade tot een 7,5 in Simpelveld. De ontwikkeling tussen 2009 en 2011 laat een daling zien van de waardering met 0,2. 47

48 Het woon- en leefplezier kan beïnvloed worden door het al dan niet vóórkomen van milieu-overlast in de eigen buurt. In paragraaf 4.1 kunt u lezen in hoeverre de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) geluidsoverlast, stankoverlast of andere vormen van milieu-overlast in hun buurt ervaren. Paragraaf 4.2 laat zien wat men vindt van de aanpak van milieuproblemen door de gemeente. 5.1 Milieu-overlast In het burgeronderzoek is de inwoners gevraagd om aan te geven wat de belangrijkste vormen van milieu-overlast in de eigen buurt zijn. Daarbij kon men een of meerdere hinderbronnen aankruisen binnen de volgende drie hoofdcategorieën: - geluidsoverlast; - stankoverlast; - andere milieu-overlast (o.a. zwerfvuil, hondenpoep, bodem- en waterverontreiniging). De antwoordpercentages zijn omgerekend naar één schaalscore voor milieu-overlast die loopt van 0 (= nooit voorkomend) t/m 10 (= zeer vaak voorkomend). Grafiek 18 geeft de milieu-overlast in de buurt aan de hand van deze score weer. Grafiek 18: Milieu-overlast in buurt, in 2011 Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog In 2011 bedraagt de schaalscore voor buurtgerelateerde milieu-overlast in Parkstad Limburg (excl. Nuth) een 2,5, waarbij de scores variëren van een 1,9 in Simpelveld tot een 3,2 in Onderbanken. In tabel 27 is de ontwikkeling van de schaalscores voor milieu-overlast in de buurt weergegeven. De cijfers uit het burgeronderzoek 2007, 2009 en 2011 zijn hier voor de gemeenten en voor Parkstad Limburg (excl. Nuth) opgenomen. 48

49 Ook de cijfers van de gemeente Nuth worden weergegeven. Deze liggen iets onder het gemiddelde van Parkstad Limburg (excl. Nuth). Tabel 27: Milieuoverlast in de buurt, Brunssum 4,5 4,2 4,3 3,7 2,6 2,4 Heerlen 4,1 4,0 4,1 3,6 2,6 2,6 Kerkrade 4,3 4,0 4,2 3,7 2,5 2,7 Landgraaf 4,2 4,0 4,1 3,2 2,3 2,5 Onderbanken 5,0 4,9 5,1 3,5 3,2 3,2 Simpelveld 3,7 3,7 3,8 3,0 2,0 1,9 Voerendaal 3,8 3,5 3,8 2,8 2,3 2,0 PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 4,2 4,0 4,1 3,5 2,5 2,5 Nuth 3,8 3,6 3,8 -* 2,0 2,2 Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth Tussen 2007 en 2009 is de milieu-overlast flink afgenomen, namelijk met -1,0 punt. In 2011 is deze stabiel gebleven. Ook in de afzonderlijke gemeenten zien we geen grote verschillen. Om een en ander te kunnen duiden is het nodig de algemene milieu-overlast uiteen te rafelen in de drie hoofdcategorieën geluidsoverlast, stankoverlast en andere milieu-overlast. Het gemiddeld aandeel Parkstedelingen (excl. de inwoners van Nuth) dat aangeeft in de eigen buurt geluidsoverlast te hebben bedraagt 35. Stankoverlast wordt gemiddeld door 1 op de 6 Parkstedelingen ervaren (14%). Ten slotte rapporteert 43% van de Parkstedelingen hinder te ondervinden van andere vormen van milieu-overlast. Hierbij wordt hondenpoep in de buurt verreweg het meest als probleem in de buurt ervaren. In vergelijking met 2009 zijn er in 2011 geen duidelijke veranderingen te zien. 5.2 Waardering gemeentelijke milieumaatregelen Behalve de milieu-overlast is ook onderzocht wat de inwoners vinden van de milieumaatregelen die de gemeente neemt om deze overlast aan te pakken. Daarvoor is de mensen een lijstje met milieumaatregelen voorgelegd met het verzoek om aan te geven of de gemeente voldoende of onvoldoende aandacht besteedt aan deze maatregelen. Over de volgende vijf maatregelen is een oordeel gevraagd: - vermindering van de hoeveelheid afval; - reinigen van straten; - tegengaan van geluidsoverlast; - tegengaan van stankoverlast; - opruimen van hondenpoep. Vervolgens zijn de reacties omgerekend naar een waarderingsscore voor milieumaatregelen die loopt van 0 (= zeer laag) t/m 10 (= zeer hoog). Grafiek 19 geeft het oordeel over de gemeentelijke milieumaatregelen aan de hand van deze score weer. 49

50 Grafiek 19: Waardering gemeentelijke milieumaatregelen, in 2011 Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog In 2011 bedraagt de gemiddelde schaalscore voor de waardering van gemeentelijke milieumaatregelen een 6,4, waarbij de scores variëren van een 6,1 in Kerkrade tot een 7,5 in Simpelveld. In tabel 28 wordt de ontwikkeling van de waardering voor de gemeentelijke milieumaatregelen weergegeven. Tabel 28: Waardering gemeentelijke milieumaatregelen, Brunssum 6,0 6,3 6,5 6,2 6,5 6,9 Heerlen 6,0 6,2 6,3 6,0 6,4 6,2 Kerkrade 6,1 6,0 6,3 5,9 6,3 6,1 Landgraaf 6,0 6,2 6,6 6,3 6,8 6,3 Onderbanken 5,7 5,6 5,9 5,8 6,4 6,6 Simpelveld 6,8 6,5 6,5 6,6 7,1 7,5 Voerendaal 7,0 6,8 7,0 7,0 7,0 7,1 PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 6,1 6,2 6,4 6,1 6,6 6,4 Nuth 6,7 6,3 6,9 -* 7,3 7,0 Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth In de periode is de waardering van de gemeentelijke milieumaatregelen gemiddeld in Parkstad Limburg (excl. Nuth) met 0,2 gedaald. In sommige gemeenten is deze daling ook duidelijk terug te zien, zoals in Landgraaf (-0,5). In andere gemeenten is de waardering gestegen, zoals in Brunssum en Simpelveld (+0,4). 50

51 6. VERKEER Gemiddeld waarderen de Parkstedelingen (excl. de inwoners van Nuth) in 2011 de verkeerssituatie in de buurt met een 6,4. Tussen de gemeenten zijn nauwelijks verschillen geconstateerd. De waardering voor de verkeerssituatie is tussen 2009 en 2011 gedaald (-0,2). De tevredenheid over de verkeersvoorzieningen wordt in 2011 met een 6,3 gewaardeerd, variërend van een 5,9 in Onderbanken tot een 6,5 in Brunssum. Sinds 2007 is de tevredenheid over de verkeersvoorzieningen vrijwel stabiel gebleven. Tussen 2009 en 2011 valt op dat de tevredenheid bij de meeste landelijke gemeenten afneemt, terwijl deze in de stedelijke gemeenten gelijk blijft. 51

52 In het burgeronderzoek zijn ook vragen gesteld over het onderwerp verkeer, waarbij het met name gaat om het verkeer in de directe woonomgeving. Eerst wordt in paragraaf 6.1 beschreven hoe de inwoners van Parkstad Limburg de verkeerssituatie in de eigen buurt in algemene zin waarderen. Daarna laat paragraaf 6.2 zien in hoeverre de mensen in de Parkstad-regio tevreden zijn over een aantal specifiekere verkeersvoorzieningen in hun woonomgeving. 6.1 Waardering verkeerssituatie Om de algemene tevredenheid over het verkeer in de directe woonomgeving te indiceren is de mensen in het burgeronderzoek gevraagd de verkeerssituatie in de buurt door middel van een rapportcijfer van 1 t/m 10 te beoordelen. Tabel 29 geeft de algemene waardering voor het verkeer in de buurt aan de hand van deze rapportcijfers voor weer. Tabel 29: Rapportcijfer verkeerssituatie in buurt, Brunssum 6,2 6,3 6,4 6,4 6,4 6,4 Heerlen 6,1 6,2 6,2 6,4 6,4 6,5 Kerkrade 6,1 6,2 6,1 6,2 6,3 6,3 Landgraaf 6,1 6,0 6,2 6,4 6,4 6,3 Onderbanken 5,8 5,8 6,1 6,3 6,3 6,2 Simpelveld 6,4 6,2 6,5 6,5 6,6 6,5 Voerendaal 6,2 6,2 6,2 6,3 6,1 6,4 PARKSTAD LIMBURG (excl.nuth) 6,1 6,1 6,2 6,3 6,4 6,4 Nuth 6,2 6,3 6,1 -* 6,3 6,4 Uitgedrukt in rapportcijfers *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth In 2011 waarderen de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) de verkeerssituatie in hun buurt met een 6,4; een voldoende dus. De rapportcijfers van de meeste gemeenten liggen op of rond dit Parkstad-gemiddelde. In de afgelopen twee jaren is het rapportcijfer op Parkstad Limburg (excl. Nuth)-niveau onveranderd gebleven. Ook bij de meeste gemeenten is het rapportcijfer niet veel veranderd, Simpelveld laat relatief de grootste daling zien met 0,3 punt. 6.2 Tevredenheid verkeersvoorzieningen De tevredenheid over het verkeer in de buurt is ook meer in detail onderzocht. Dit is gebeurd door de inwoners in het burgeronderzoek te vragen in welke mate ze tevreden zijn over de volgende specifieke aspecten van verkeer in de eigen buurt: - verkeersdrukte op wegen en straten; - verkeerssnelheid op wegen en straten; - parkeergelegenheid; - trottoirs en voetpaden; - oversteekplaatsen voetgangers; - veiligheid schoolroutes; - fietsvoorzieningen; - busverbindingen; - voorrangsregelingen. 52

53 De antwoordpercentages zijn omgerekend naar één waarderingsscore voor verkeersvoorzieningen die loopt van 0 (= zeer laag) t/m 10 (= zeer hoog). Grafiek 20 geeft de tevredenheid van de inwoners van Parkstad Limburg over het verkeer in hun buurt aan de hand van deze scores weer. Grafiek 20: Tevredenheid verkeersvoorzieningen in buurt Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog In 2011 bedraagt de schaalscore voor tevredenheid over de verkeersvoorzieningen in de buurt een 6,3 in Parkstad Limburg (excl. Nuth). De scores lopen uiteen van een 5,9 in Onderbanken tot een 6,5 in Brunssum. Uit de onderstaande tabel is te zien dat in de meeste gemeenten sinds 2001 een positieve trend in de waardering wordt gemeten. Tussen 2009 en 2011 is in de landelijke gemeenten de tevredenheid over de verkeersvoorzieningen afgenomen, het meest in Simpelveld (-0,6). Tabel 30: Tevredenheid verkeersvoorzieningen in buurt, Brunssum 6,0 6,1 6,6 6,4 6,5 6,5 Heerlen 5,8 6,0 6,1 6,1 6,4 6,4 Kerkrade 5,7 5,8 6,0 5,9 6,2 6,1 Landgraaf 5,7 6,0 6,3 6,7 6,2 6,1 Onderbanken 4,6 5,2 5,7 6,1 6,2 5,9 Simpelveld 6,3 6,0 6,3 6,6 6,8 6,2 Voerendaal 5,7 5,9 5,9 6,3 5,9 6,3 PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 5,7 5,9 6,2 6,2 6,3 6,3 Nuth 5,6 5,7 6,0 -* 6,6 6,3 Uitgedrukt in schaalscores: 0 = zeer laag; 10 = zeer hoog *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth 53

54 Hoe zit het met de waardering voor de afzonderlijke aspecten van verkeer in de buurt? Verdere analyse wijst uit dat alleen over de trottoirs (53%) een meerderheid van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) in 2011 tevreden is. Het minst te spreken zijn de Parkstedelingen (excl. de inwoners van Nuth) over de verkeersdrukte en verkeerssnelheid op wegen en straten in de buurt (37% resp. 33%). Ook de tevredenheid over de veiligheid van schoolroutes scoort met 23% laag, maar dit lage percentage wordt voor een deel verklaard door het feit dat een relatief grote groep inwoners geen mening heeft over dit onderwerp. De verschillen tussen de gemeenten zijn soms groot: zo is in Onderbanken 31% van de mensen tevreden over de busverbindingen in de buurt, terwijl dit aandeel in Heerlen 52% bedraagt. 54

55 7. VRIJETIJDSBESTEDING De helft van de Parkstedelingen (excl. de inwoners van Nuth) doet in 2011 aan sport. De sportparticipatie loopt uiteen van 48% in Heerlen en Kerkrade tot 57% in Voerendaal. In de landelijke gemeenten is een beduidend groter aandeel inwoners dat aan sport doet dan in de stedelijke gemeenten. Tussen 2009 en 2011 is de mate van sportbeoefening stabiel gebleven. Van de mensen die sport maakt 70% gebruik van een sportaccommodatie binnen of buiten de gemeente. Ruim driekwart (77%) van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) die gebruik maken van een sportaccommodatie, is hier tevreden over. Dit percentage varieert van 65% in Onderbanken tot 81% in Kerkrade en Simpelveld. Gemiddeld gaat 72% van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) in 2011 wel eens uit. Het uitgaansgedrag varieert van 70% in Heerlen tot 78% in Voerendaal. Tussen 2007 en 2011 wordt een kleine toename van het uitgaansgedrag geconstateerd. Van het aandeel inwoners dat wel eens uitgaat, is 49% van de Parkstedelingen (excl. de inwoners van Nuth) tevreden over de uitgaansgelegenheden. Bijna één op de drie Parkstedelingen (excl. de inwoners van Nuth) is in 2011 actief als vrijwilliger, waarbij de percentages uiteenlopen van 25% in Landgraaf tot 41% in Voerendaal. Het aandeel vrijwilligers is tussen 2007 en 2011 nagenoeg gelijk gebleven. In 2011 beoefent gemiddeld 38% van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) hobby s. Het aandeel personen dat actief hobby s uitoefent is in de landelijke gemeenten hoger dan in de stedelijke gemeenten (van 37% in Heerlen, Kerkrade en Landgraaf tot 43% in Onderbanken en Voerendaal). Tussen 2007 en 2011 is het aandeel inwoners dat hobby s uitoefent gedaald. 55

56 In het burgeronderzoek zijn de inwoners van Parkstad Limburg ook vragen gesteld over het thema vrijetijdsbesteding. Op welke manier is men actief buiten werk, school of huishouden? In dit hoofdstuk wordt de vrijetijdsbesteding van de inwoners van de Parkstadregio beschreven voor de volgende terreinen: sport (paragraaf 7.1), uitgaan (7.2), vrijwilligerswerk (7.3) en hobby s (7.4). 7.1 Sport Het onderwerp sport is onderverdeeld in de onderwerpen sportbeoefening en sportaccommodaties. Eerst wordt een beeld geschetst van de sportbeoefening in Parkstad Limburg; vervolgens komt het thema sportaccommodaties aan de orde. Om een algemeen beeld te krijgen van de mate van sportbeoefening in Parkstad Limburg is de inwoners de volgende vraag gesteld: Doet u op de een of andere manier aan sport? Daarbij kon men alleen met ja of nee antwoorden. Grafiek 21 laat zien hoe de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) hier in 2011 op deze vraag geantwoord hebben. Weergegeven is het percentage inwoners dat aan sport doet. Grafiek 21: Sportbeoefening in 2011, in % Uitgedrukt in percentages In 2011 doet 50% van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) op de een of andere manier aan sport. De percentages lopen uiteen van 48% in Heerlen en Kerkrade tot 57% in Voerendaal. Opvallend is dat het aandeel inwoners dat aan sport doet in de landelijke gemeenten duidelijk groter is dan in de stedelijke gemeenten. In tabel 31 is de mate van sportbeoefening gedurende de periode weergegeven. 56

57 Tabel 31: Sportbeoefening, Brunssum 48% 47% 49% 50% 51% 50% Heerlen 47% 43% 45% 48% 46% 48% Kerkrade 43% 44% 44% 48% 48% 48% Landgraaf 49% 47% 48% 50% 48% 53% Onderbanken 50% 48% 57% 52% 54% 54% Simpelveld 49% 56% 56% 53% 51% 56% Voerendaal 52% 57% 55% 60% 58% 57% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 47% 46% 47% 49% 48% 50% Nuth 51% 51% 55% -* 54% 59% Uitgedrukt in percentages *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth Gedurende de periode is gemiddeld een lichte toename te zien in de mate van sportbeoefening in Parkstad Limburg (excl. Nuth). Kijken we naar de periode dan zien we dat de mate van sportbeoefening met name in Landgraaf en Nuth is toegenomen (beide +5 procentpunten). Naast de vraag of burgers sporten is het ook interessant om te achterhalen hoe frequent zij dit doen. Tabel 32 geeft de frequentie van sporten weer. Het betreft het sportgedrag van personen die aangegeven hebben dat zij op de één of andere manier aan sport doen. Tabel 32: Frequentie sporten van sporters in 2011 enkele malen per week 1 maal per week meerdere malen per week 1 maal per maand minder dan 1 maal per Brunssum 64% 27% 7% 1% 0% Heerlen 59% 32% 7% 1% 1% Kerkrade 55% 34% 9% 1% 1% Landgraaf 56% 35% 7% 1% 1% Onderbanken 59% 34% 5% 1% 1% Simpelveld 54% 36% 8% 0% 0% Voerendaal 53% 39% 8% 0% 0% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 58% 33% 7% 1% 1% Nuth 57% 37% 5% 0% 1% Uitgedrukt in percentages maand Uit bovenstaande tabel blijkt dat een meerderheid van het aantal sporters enkele malen per week sport (58%). Eénderde deel (33%) sport 1 maal per week. Als we deze twee frequenties samenvoegen tot de frequentie: minimaal 1 maal per week zien we weinig verschillen tussen de gemeenten, de percentages liggen tussen de 89% en 94%. Sportaccommodaties Aan de inwoners van Parkstad Limburg, die aangegeven hebben dat ze op de één of andere manier aan sport doen, is gevraagd of ze bij het beoefenen van de sport gebruik maken van een sportaccommodatie. Hierbij kon men aangeven of men geen gebruik maakt van een sportaccommodatie of wel en zo ja of deze zich binnen of buiten de eigen gemeente bevindt. Tabel 33 geeft de resultaten van deze vraag weer. 57

58 Tabel 33: Gebruik sportaccommodatie, in 2011 Geen gebruik van sportaccommodatie Gebruik van sportaccommodatie binnen de gemeente Gebruik van sportaccommodatie buiten de gemeente Brunssum 26% 43% 31% Heerlen 29% 52% 19% Kerkrade 33% 48% 19% Landgraaf 31% 39% 30% Onderbanken 35% 25% 40% Simpelveld 28% 39% 32% Voerendaal 29% 39% 32% Parkstad Limburg (excl. Nuth) 30% 45% 25% Nuth 27% 39% 34% Uitgedrukt in percentages In 2011 maakt in Parkstad Limburg (excl. Nuth) gemiddeld bijna een derde bij het beoefenen van een sport geen gebruik van een sportaccommodatie. Bijna de helft maakt gebruik van een sportaccommodatie binnen de gemeente en een kwart van een accommodatie buiten de gemeente. Opvallend is dat sporters van de gemeente Heerlen het meest frequent gebruik maken van de sportaccommodatie binnen de gemeente (52%). Aan de mensen die gebruik maken van een sportaccommodatie is gevraagd hoe tevreden ze zijn over deze accommodatie. Deze percentages zijn in grafiek 22 te zien. Grafiek 22: Tevredenheid sportaccommodatie 2011, in % Uitgedrukt in percentages 58

59 Gemiddeld is 77% van de gebruikers van sportaccommodaties tevreden hierover. De tevredenheid is het grootst in Kerkrade en het minst in Onderbanken. Nadere analyse maakt duidelijk dat in deze laatste gemeente 19% aangeeft ontevreden te zijn terwijl het gemiddelde percentage gebruikers dat ontevreden is voor Parkstad Limburg (excl. Nuth) aannemelijk minder (5%) is. Tenslotte is er ook gevraagd aan de inwoners van Parkstad Limburg aan welke sportvoorzieningen de gemeente meer aandacht zou moeten besteden. Bijna de helft van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) (48%) geeft aan dat extra aandacht niet nodig is. De andere helft geeft aan dat er met name aan binnen- en buitenzwembad en sporthallen, sportzalen & gymnastiekzalen meer aandacht besteed mag worden. 7.2 Uitgaan Een tweede onderzochte vorm van vrijetijdsbesteding is uitgaan. Dit thema is opgesplitst in de onderdelen uitgaansgedrag en uitgaansgelegenheden. Eerst wordt een beeld geschetst van het uitgaansgedrag van de (volwassen) inwoners van Parkstad Limburg; daarna komt het onderwerp uitgaansgelegenheden aan de orde. Gaat u wel eens uit? Bijvoorbeeld naar een café, discotheek, bioscoop, theater, museum, sportwedstrijd, buurthuis of ontmoetingscentrum? Deze vraag, waarop men uitsluitend met ja of nee kon antwoorden, is gesteld om een algemene indruk te krijgen van het uitgaansgedrag. Grafiek 23 laat zien hoe de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth ) in 2011 op deze vraag gereageerd hebben. Weergegeven is het percentage inwoners dat zegt wel eens uit te gaan. Grafiek 23: Uitgaansgedrag 2011, in % Uitgedrukt in percentages 59

60 In 2011 gaat gemiddeld 72% van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) wel eens uit. De percentages lopen niet ver uiteen, namelijk van 70% in Heerlen tot 78% in Voerendaal. Uit de grafiek komt het algemene beeld naar voren dat de inwoners van de landelijke gemeenten (iets) meer uitgaan dan de inwoners van de stedelijke gemeenten. In onderstaande tabel is het uitgaansgedrag van 2001 tot en met 2011 weergegeven zowel voor de diverse gemeenten als voor Parkstad Limburg (excl. Nuth) totaal en de gemeente Nuth. In deze tabel is te zien dat het uitgaansgedrag in Nuth boven het gemiddelde van Parkstad Limburg (excl. Nuth) ligt. Tabel 34: Uitgaansgedrag, Brunssum 74% 71% 70% 70% 71% 73% Heerlen 75% 73% 70% 68% 69% 70% Kerkrade 77% 73% 72% 73% 74% 73% Landgraaf 77% 73% 70% 69% 73% 73% Onderbanken 82% 76% 77% 77% 77% 73% Simpelveld 79% 79% 74% 71% 79% 76% Voerendaal 81% 78% 78% 78% 81% 78% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 76% 73% 71% 70% 72% 72% Nuth 78% 77% 74% -* 75% 78% Uitgedrukt in percentages *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth Sinds 2007 zien we een lichte stijging in het uitgaansgedrag in Parkstad Limburg (excl. Nuth). Ook in de meeste gemeenten is een toename in het uitgaansgedrag waarneembaar, met uitzondering van Onderbanken. Tussen 2009 en 2011 is aandeel inwoners dat aangeeft wel eens uit te gaan stabiel gebleven in Parkstad Limburg (excl. Nuth). Met betrekking tot de uitgaansgelegenheden is op de eerste plaats het bezoek onderzocht. Daartoe is de inwoners die uitgaan een lijst met uitgaansgelegenheden voorgelegd met de vraag om aan te geven welke men bezoekt. Men kon kiezen uit een of meer van de volgende antwoordmogelijkheden: - café; - discotheek; - restaurant; - bioscoop; - theater; - museum; - concert; - sportwedstrijd; - buurthuis/ontmoetingscentrum. Uit nadere analyse van de resultaten blijkt dat van de uitgaansgelegenheden restaurant (69%), café (51%) en bioscoop (49%) in 2011 gemiddeld het meest frequent bezocht worden door de Parkstedelingen (excl. de inwoners van Nuth). Daarna volgen op afstand theater (38%), concert (23%) en sportwedstrijd (21%). Het minst bezocht wordt het buurthuis/ontmoetingscentrum (11%). Het bezoek aan de genoemde voorzieningen is in de afgelopen jaren gemiddeld genomen weinig veranderd. Alleen het theaterbezoek is tussen 2005 en 2011 toegenomen (van 29% in 2005 tot 38% in 2011). 60

61 Om een beeld te krijgen van de waardering van de uitgaansgelegenheden is de inwoners die uitgaan gevraagd of ze tevreden of ontevreden zijn over de uitgaansgelegenheden in hun woonomgeving. Grafiek 24 geeft het percentage inwoners weer dat hierover tevreden is. Grafiek 24: Tevredenheid uitgaansgelegenheden in omgeving, in 2011 Uitgedrukt in percentages In 2011 is in Parkstad Limburg (excl. Nuth) gemiddeld 49% van de inwoners die uitgaan tevreden over de uitgaansgelegenheden in de eigen omgeving. De tevredenheidspercentages variëren van 42% in Kerkrade, Landgraaf en Onderbanken tot 60% in Voerendaal. In alle Parkstadgemeenten (excl. Nuth) is dus ongeveer de helft van degenen die uitgaan tevreden over de uitgaansgelegenheden in de omgeving. In tabel 35 is te zien dat tussen 2009 en 2011 de tevredenheid over de uitgaansgelegenheden in Parkstad Limburg (excl. Nuth) licht gedaald is. In de afzonderlijke gemeenten is deze ontwikkeling ook bijna overal te zien en het sterkst in Landgraaf (-9 procentpunten). Alleen in de gemeenten Nuth en Voerendaal is de tevredenheid iets toegenomen. 61

62 Tabel 35: Waardering uitgaansgelegenheden, Brunssum 37% 35% 34% 40% 45% 44% Heerlen 43% 39% 42% 52% 57% 56% Kerkrade 48% 44% 36% 42% 44% 42% Landgraaf 40% 39% 40% 40% 51% 42% Onderbanken 45% 38% 38% 44% 47% 42% Simpelveld 43% 49% 43% 48% 54% 48% Voerendaal 47% 39% 40% 55% 57% 60% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 43% 40% 39% 46% 51% 49% Nuth 46% 34% 35% -* 45% 48% Uitgedrukt in percentages *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth In 2007 is voor het eerst in het burgeronderzoek een vraag gesteld over de waardering van evenementen die een regionaal karakter hebben. Het betreft de volgende evenementen: Folkloristische parade (Brunssum); Parelloop (Brunssum); Stadsloop (Heerlen); Profronde wielrennen (Heerlen); Corio tropical (Heerlen); Cultura Nova (Heerlen); Wereld Muziek Concours (Kerkrade); Orlando Festival (Kerkrade); Pinkpop / Pinkpop Classic (Landgraaf); Stoomtreindagen (Simpelveld). Gevraagd wordt of het betreffende evenement wel eens bezocht is. Tabel 36 geeft dit weer. Tabel 36: Bezoekers van evenementen in Parkstad in 2011 Folkloristische parade Parelloop Stadsloop Profronde wielrennen Corio tropical Brunssum 87% 58% 4% 26% 26% Heerlen 32% 13% 13% 61% 62% Kerkrade 15% 6% 6% 33% 22% Landgraaf 24% 9% 6% 51% 38% Onderbanken 76% 30% 3% 26% 19% Simpelveld 14% 3% 3% 48% 31% Voerendaal 20% 6% 8% 57% 39% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 34% 16% 8% 47% 41% Nuth 30% 9% 3% 42% 21% Uitgedrukt in percentages 62

63 Vervolg tabel 36: Bezoekers van evenementen in Parkstad in 2011 Cultura nova Wereld muziek concours Orlando festival Pinkpop Pinkpop classic Stoomtrein -dagen Brunssum 16% 26% 5% 30% 14% 17% Heerlen 45% 33% 5% 34% 16% 21% Kerkrade 22% 86% 23% 38% 21% 29% Landgraaf 27% 66% 12% 53% 29% 20% Onderbanken 19% 37% 3% 26% 15% 21% Simpelveld 27% 65% 10% 35% 15% 71% Voerendaal 34% 46% 7% 29% 11% 35% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 31% 51% 10% 37% 19% 25% Nuth 23% 45% 3% 21% 8% 27% Uitgedrukt in percentages In 2011 wordt het Wereld Muziek Concours (WMC) in Kerkrade gemiddeld het meest frequent bezocht (51%) door de Parkstedeling (excl. de inwoners van Nuth). Ook de Profronde wielrennen (47%), Corio Tropical (41%), Pinkpop (37%) en Folkloristische Parade (34%) worden door een relatief groot aandeel van de Parkstedelingen (excl. de inwoners van Nuth) bezocht. Respondenten bezoeken die evenementen het vaakst die plaatsvinden in hun eigen gemeente (bijv. 86% van de inwoners van Kerkrade bezoekt het Wereld Muziek Concours in Kerkrade), hetgeen geen verrassende uitkomst is. 7.3 Vrijwilligerswerk Een derde vorm van vrijetijdsbesteding die onderzocht is, is vrijwilligerswerk. Om de mate waarin de inwoners van Parkstad Limburg aan vrijwilligerswerk doen te meten is de volgende vraag gesteld: Bent u op de een of andere manier actief als vrijwilliger? Geeft u bijvoorbeeld regelmatig hulp aan buren, zieken of ouderen, of hebt u een functie in een club, vereniging, kerk, moskee, buurthuis of politieke partij, of doet u misschien iets voor school? Grafiek 25 geeft weer hoeveel procent van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) en de gemeenten deze vraag met ja beantwoord hebben. 63

64 Grafiek 25: Vrijwilligerswerk, in 2011 Uitgedrukt in percentages In Parkstad Limburg is in 2011 gemiddeld bijna een op de drie inwoners (30%) actief als vrijwilliger, waarbij de percentages uiteen lopen van 25% in Landgraaf tot 41% in Voerendaal. Uit de grafiek komt duidelijk naar voren dat het aandeel vrijwilligers in de landelijke gemeenten groter is dan in de stedelijke gemeenten. Tabel 37 laat de ontwikkeling tussen 2001 en 2011 zien van het aandeel inwoners dat vrijwilligerswerk verricht. Tabel 37: Vrijwilligerswerk, Brunssum 34% 32% 29% 30% 30% 29% Heerlen 29% 27% 26% 27% 31% 30% Kerkrade 28% 27% 26% 28% 28% 28% Landgraaf 29% 29% 27% 30% 28% 25% Onderbanken 40% 37% 42% 40% 38% 38% Simpelveld 36% 37% 32% 33% 38% 36% Voerendaal 34% 38% 38% 38% 38% 41% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 31% 29% 28% 30% 31% 30% Nuth 36% 38% 38% -* 41% 40% Uitgedrukt in percentages *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth 64

65 Kijken we naar de ontwikkeling van het vrijwilligerswerk tussen 2001 en 2011 dan zien we dat in Parkstad Limburg (excl. Nuth) het percentage gedurende deze periode ongeveer gelijk is gebleven namelijk rond de 30%. Op gemeenteniveau is in sommige gemeenten een licht positieve trend te zien zoals in Voerendaal. In andere gemeenten zijn de percentages gelijk gebleven en in weer andere gemeenten is een dalende beweging te zien zoals in Landgraaf en Onderbanken. 7.4 Hobby s Als afsluiting van het hoofdstuk vrijetijdsbesteding is in het burgeronderzoek gevraagd in hoeverre de mensen nog hobby s hebben die van tevoren niet aan de orde zijn geweest. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om muziek maken, toneelspelen, handwerken, het volgen van cursussen enzovoort. Grafiek 26 geeft weer hoeveel procent van de inwoners er dit soort hobby s op nahoudt. Grafiek 26: Hobby s, in 2011 Uitgedrukt in percentages In 2011 heeft 38% van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) hobby s, waarbij de percentages variëren van 37% in Heerlen, Kerkrade en Landgraaf tot 43% in Onderbanken en Voerendaal. Evenals bij het vrijwilligerswerk zien we ook bij hobby s dat de percentages in de landelijke gemeenten hoger zijn dan in de stedelijke gemeenten. In tabel 38 zijn de percentages te zien van 2001 tot en met Ze worden weergegeven voor de verschillende Parkstad Limburg gemeenten en voor Parkstad Limburg (excl. Nuth). 65

66 Tabel 38: Hobby s, Brunssum 47% 44% 42% 43% 43% 38% Heerlen 45% 40% 41% 43% 41% 37% Kerkrade 42% 41% 39% 45% 42% 37% Landgraaf 43% 42% 39% 43% 40% 37% Onderbanken 49% 44% 47% 45% 44% 43% Simpelveld 47% 41% 46% 46% 43% 40% Voerendaal 47% 49% 45% 52% 49% 43% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 45% 42% 41% 44% 42% 38% Nuth 46% 47% 47% -* 45% 40% Uitgedrukt in percentages *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth Sinds 2001 zien we gemiddeld genomen in Parkstad Limburg (excl. Nuth) een daling van het aandeel mensen dat een hobby heeft; namelijk van 45% in 2001 naar 38% in Deze daling is ook terug te zien in alle afzonderlijke gemeenten, het sterkst is deze afname te zien in Brunssum waar het verschil tussen 2001 en procentpunten bedraagt. 66

67 8. GEZONDHEID In 2011 ervaart circa één op de vijf Parkstedelingen (excl. Nuth) (22%) de eigen gezondheid als matig of slecht, waarbij de percentages uiteenlopen van 16% in Simpelveld en Voerendaal tot 25% in Kerkrade. Inwoners van de stedelijke gemeenten beoordelen hun gezondheid negatiever dan inwoners van de landelijke gemeenten. Tussen 2003 en 2011 zijn nauwelijks veranderingen opgetreden. In 2011 is 18% van de Parkstedelingen (excl. de inwoners van Nuth) wel eens eenzaam, waarvan 3% vaak eenzaam is en 15% soms. Inwoners uit landelijke gemeenten blijken minder vaak eenzaam te zijn dan inwoners die in stedelijke gemeenten wonen. Eén op de twee inwoners (54%) van Parkstad Limburg (excl. Nuth) heeft overgewicht of ernstig overgewicht. (Ernstig) overgewicht varieert van 47% in Voerendaal tot 57% in Onderbanken. Overgewicht is tussen 2003 (50%) en 2011 (54%) gemiddeld gestegen. Parkstad Limburg (excl. Nuth) heeft in 2011 gemiddeld 25% rokers. Het aandeel rokers varieert van 17% in Simpelveld en Voerendaal tot 27% in Kerkrade. In vrijwel alle gemeenten is het aandeel rokers tussen 2003 en 2011 afgenomen. Van het aandeel rokers is circa 1 op de 8 een zware roker (>20 sigaretten per dag). Mantelzorg wordt in 2011 gemiddeld door 1 op de 5 Parkstedelingen (excl. de inwoners van Nuth) minimaal eens per maand verstrekt en wordt door gemiddeld 7% van de Parkstedelingen (excl. de inwoners van Nuth) ontvangen. Deze percentages stijgen minimaal vanaf

68 In het burgeronderzoek zijn ook vragen gesteld over het thema gezondheid. Concreet gaat het om de gezondheidsbeleving van de burger (paragraaf 8.1), eenzaamheid (paragraaf 8.2), overgewicht (paragraaf 8.3), rookgedrag (paragraaf 8.4) en mantelzorg (paragraaf 8.5). Voor dit thema is geen vergelijking met 2001 mogelijk aangezien de vragen over gezondheid voor het eerst in het burgeronderzoek van 2003 zijn opgenomen. 8.1 Gezondheidsbeleving Op de eerste plaats is de inwoners van Parkstad Limburg gevraagd om een oordeel te geven over hun gezondheid in het algemeen. Hierbij kon men kiezen uit de volgende antwoordcategorieën: uitstekend, zeer goed, goed, matig en slecht. Grafiek 27 geeft weer hoeveel procent van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) in 2011 de gezondheid als matig of slecht ervaart. Grafiek 27: Negatieve gezondheidsbeleving, 2011 Uitgedrukt in percentages In 2011 ervaart 22% van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) de eigen gezondheid als matig of slecht, waarbij de percentages uiteen lopen van 16% in Simpelveld en Voerendaal tot 25% in Kerkrade. Uit de grafiek komt het patroon naar voren dat de inwoners van de stedelijke gemeenten (m.u.v. Landgraaf) hun gezondheid negatiever beleven dan de inwoners van de landelijke gemeenten (m.u.v. Onderbanken). 68

69 In tabel 39 is de ontwikkeling van de negatieve gezondheidsbeleving te zien van 2003 tot en met Tabel 39: Negatieve gezondheidsbeleving, Brunssum 21% 23% 24% 22% 22% Heerlen 22% 22% 24% 24% 23% Kerkrade 24% 26% 23% 22% 25% Landgraaf 23% 19% 21% 18% 17% Onderbanken 17% 17% 23% 22% 23% Simpelveld 18% 19% 20% 19% 16% Voerendaal 15% 17% 19% 14% 16% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 22% 22% 23% 22% 22% Nuth 16% 17% -* 17% 16% Uitgedrukt in percentages *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth De gezondheidsbeleving tussen 2003 en 2011 is niet veel veranderd gedurende de jaren. Kijken we naar de afzonderlijke gemeenten dan zien we gedurende deze periode in Landgraaf een positieve ontwikkeling. De negatieve gezondheidsbeleving is daar namelijk afgenomen, van 23% in 2003 naar 17% in In Onderbanken is er daarentegen een tegenovergestelde ontwikkeling te zien; hier is het aandeel mensen met een negatieve gezondheidsbeleving toegenomen tussen 2003 en 2011, namelijk van 17% naar 23%. Kijken we naar de afzonderlijke antwoordmogelijkheden m.b.t. gezondheidsbeleving dan kan geconcludeerd worden dat in 2011 gemiddeld 78% van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) hun gezondheid als goed of nog beter beoordeelt. Hier staat, zoals eerder gezien, 22% van de bevolking tegenover die de eigen gezondheid als matig of slecht ervaren. 8.2 Eenzaamheid Eenzaamheid kan gedefinieerd worden als het negatief ervaren verschil tussen de kwaliteit van de relaties die men onderhoudt en de relaties zoals men die voor zichzelf zou wensen (de Jong- Gierveld, 1991). De gevolgen van langdurende eenzaamheid kunnen groot zijn. Het bedreigt de gezondheidssituatie en de hieraan gerelateerde kwaliteit van leven. Om de mate van eenzaamheid in kaart te brengen en hierop te interveniëren zijn in het burgeronderzoek 2007 voor het eerst vragen gesteld over eenzaamheid. Allereerst is de vraag gesteld of men zich wel eens eenzaam voelt. Hiertoe had men de mogelijkheid om te kiezen uit de antwoordcategorieën: vaak, soms, zelden en nooit. Indien respondenten aangeven dat ze vaak of soms eenzaam zijn, is hun de vervolgvraag voorgelegd wat de reden(en) hiervan is(zijn). Tabel 40 op de volgende bladzijde geeft weer in welke mate de respondenten zich in 2007, 2009 en 2011 eenzaam voelen. 69

70 Tabel 40: Eenzaamheid, Vaak Soms Brunssum 2% 3% 2% 16% 14% 14% Heerlen 4% 5% 3% 19% 18% 18% Kerkrade 3% 3% 2% 14% 12% 14% Landgraaf 3% 2% 3% 15% 12% 12% Onderbanken 2% 2% 2% 12% 12% 16% Simpelveld 2% 2% 1% 12% 13% 9% Voerendaal 1% 2% 2% 13% 11% 10% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 3% 3% 3% 16% 15% 15% Nuth -* 2% 2% -* 12% 14% Zelden Nooit Brunssum 31% 29% 27% 51% 54% 56% Heerlen 30% 29% 28% 48% 48% 51% Kerkrade 29% 30% 27% 54% 55% 57% Landgraaf 28% 29% 27% 54% 56% 58% Onderbanken 32% 31% 23% 55% 56% 59% Simpelveld 33% 28% 30% 53% 57% 59% Voerendaal 30% 31% 29% 56% 56% 60% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 30% 30% 27% 51% 52% 55% Nuth -* 32% 28% -* 55% 56% Uitgedrukt in percentages *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth Uit bovenstaande tabel blijkt dat in 2011 gemiddeld 18% van de Parkstedelingen (excl. Nuth) zich wel eens eenzaam voelt (waarvan 3% vaak en 15% soms). Vergelijken we de percentages van de landelijke gemeenten met de stedelijke gemeenten dan zien we dat de inwoners van eerstgenoemde minder vaak eenzaam zijn. Om te achterhalen waarom mensen zich wel eens eenzaam voelen is hun de vraag gesteld wat hiervoor de reden(en) is (zijn). Hiertoe kon men kiezen uit de volgende antwoordmogelijkheden: - ik heb weinig of geen familie, vrienden, kennissen in mijn woonomgeving. - ik kan moeilijk contacten leggen met andere mensen. - door slechte gezondheid kan ik onvoldoende deelnemen aan sociale activiteiten. - er is geen ontmoetingsplek in mijn woonomgeving. - andere reden. Tabel 41 geeft de verdeling van deze redenen voor eenzaamheid in 2011 weer. Aangezien respondenten de mogelijkheid hadden om meerdere antwoorden aan te kruisen, zijn de totalen niet 100%. 70

71 Tabel 41: Reden(en) eenzaamheid, in 2011 Weinig sociale contacten Moeite leggen contacten Slechte gezondheid Geldgebrek Geen ontmoetings -plek anders Brunssum 28% 16% 37% 35% 9% 17% Heerlen 38% 19% 27% 29% 9% 20% Kerkrade 34% 16% 35% 31% 12% 22% Landgraaf 39% 24% 29% 30% 9% 18% Onderbanken 27% 17% 29% 27% 15% 14% Simpelveld 30% 20% 19% 14% 6% 29% Voerendaal 23% 21% 24% 15% 8% 29% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 35% 19% 30% 30% 9% 20% Nuth 27% 17% 34% 20% 16% 24% Uitgedrukt in percentages Als meest frequent genoemde reden voor eenzaamheid wordt weinig sociale contacten (35%) genoemd, gevolgd door slechte gezondheid en geldgebrek (beide 30%). Opvallend is dat de inwoners van de landelijke gemeenten relatief minder frequent geldgebrek als genoemde reden voor eenzaamheid noemen in vergelijking met de inwoners van de stedelijke gemeenten. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat het gemiddeld netto inkomen samenhangt met verstedelijking: inwoners van stedelijke gemeenten blijken relatief minder te verdienen dan inwoners die afkomstig zijn uit landelijke gemeenten (zie grafiek 32). 8.3 Overgewicht Een veel gebruikte maat om te bepalen of mensen overgewicht hebben is de zgn. Body Mass Index (BMI). Deze BMI wordt berekend door het gewicht (in kilogram) te delen door het kwadraat van de lengte (in meters) van een persoon. Om deze BMI te kunnen berekenen is de inwoners van Parkstad Limburg in het burgeronderzoek gevraagd hun lengte en gewicht in te vullen. Aan de hand van de BMI zijn een viertal gewichtscategorieën samengesteld op basis van normen vastgesteld door de World Health Organisation (WHO), namelijk: - ondergewicht (BMI < 18,5); - normaal gewicht (18,5 BMI < 25); - overgewicht (25 BMI < 30); - ernstig overgewicht (BMI 30). Grafiek 28 geeft weer hoeveel procent van de (volwassen) inwoners overgewicht of ernstig overgewicht heeft, dus een BMI van 25 of hoger. 71

72 Grafiek 28: Overgewicht in 2011 Uitgedrukt in percentages In 2011 heeft gemiddeld 1 op de 2 (54%) Parkstedelingen (excl. Nuth) overgewicht of ernstig overgewicht. De percentages van de gemeenten variëren van 47% in Voerendaal tot 57% in Onderbanken. Meer in detail blijkt uit de onderzoeksresultaten dat in % van de Parkstedelingen (excl. Nuth) overgewicht heeft en 15% ernstig overgewicht; 45% heeft een normaal gewicht en een fractie van 1% heeft ondergewicht. De verschillen tussen de gemeenten zijn relatief klein; zoals eerder gezien wijkt Voerendaal het meeste af in positieve zin. Tabel 42 laat de ontwikkeling van het overgewicht zien tijdens de periode Tabel 42: Overgewicht, Brunssum 53% 54% 55% 55% 56% Heerlen 47% 48% 51% 54% 53% Kerkrade 51% 51% 53% 51% 54% Landgraaf 50% 49% 51% 50% 53% Onderbanken 50% 56% 53% 53% 57% Simpelveld 50% 48% 56% 54% 48% Voerendaal 47% 49% 50% 46% 47% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 50% 50% 52% 52% 54% Nuth 46% 48% -* 47% 46% Uitgedrukt in percentages *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth 72

73 Het aandeel inwoners met overgewicht neemt licht toe gedurende de jaren. In 2001 was het precies 50% en in 2011 is dit opgelopen naar 54%. 8.4 Rookgedrag Ten slotte is in het burgeronderzoek gevraagd of men wel eens rookt, en zo ja hoeveel. Grafiek 29 toont hoeveel procent van de (volwassen) inwoners zegt te roken. Grafiek 29: Roken, in 2011 Uitgedrukt in percentages In 2011 rookt bijna één op de vier (24%) volwassen inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth). Het aandeel rokers varieert van 17% in Simpelveld en Voerendaal tot 27% in Kerkrade. Tabel 43 laat de ontwikkeling zien van het aandeel inwoners dat rookt. Te zien is dat het aandeel inwoners in Nuth dat rookt, beneden het Parkstad Limburg (excl. Nuth) gemiddelde ligt. 73

74 Tabel 43: Rokers, Brunssum 31% 29% 29% 23% 26% Heerlen 35% 30% 30% 26% 24% Kerkrade 33% 31% 29% 30% 27% Landgraaf 31% 28% 26% 24% 25% Onderbanken 27% 29% 24% 26% 25% Simpelveld 25% 24% 18% 17% 17% Voerendaal 25% 21% 18% 16% 17% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 32% 29% 28% 25% 25% Nuth 28% 22% -* 21% 17% Uitgedrukt in percentages *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth Sinds 2003 is het aandeel rokers geleidelijk gedaald namelijk van 32% naar 25% in Deze daling is ook in alle afzonderlijke gemeenten terug te zien. In Heerlen en Nuth is deze daling het grootst. Tussen 2009 en 2011 zijn de veranderingen op gemeenteniveau erg klein. Vanwege het gezondheidsrisico is het van belang om te weten hoeveel procent van de rokers zware rokers zijn. Zware rokers zijn gedefinieerd als personen die 21 sigaretten of meer per dag roken. Grafiek 30 toont het aandeel zware rokers, uitgedrukt in het percentage van de totale rokersgroep. Grafiek 30: Zware rokers, in 2011 Uitgedrukt in percentages 74

75 In 2011 is ongeveer 1 op de 8 rokers (13%) in Parkstad Limburg (excl. Nuth) een zware roker. De percentages variëren van 5% in Simpelveld tot 15% in Heerlen. Tabel 44 laat de ontwikkeling van het aandeel zware rokers zien gedurende de periode 2003 tot en met Tabel 44: Zware rokers, Brunssum 16% 16% 15% 12% 12% Heerlen 15% 14% 13% 17% 15% Kerkrade 13% 12% 11% 14% 13% Landgraaf 14% 11% 13% 16% 12% Onderbanken 15% 12% 16% 19% 11% Simpelveld 12% 7% 5% 6% 5% Voerendaal 12% 14% 12% 9% 7% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 14% 13% 14% 15% 13% Nuth 14% 6% -* 13% 12% Uitgedrukt in percentages *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth. Tussen 2003 en 2011 is niet veel veranderd in het aandeel zware rokers. In 2011 is ten opzichte van 2009 in de meeste gemeenten sprake van een afname van het aandeel zware rokers. De daling is het grootst in Onderbanken waar het percentage met 8 procentpunten gedaald is. 8.5 Mantelzorg Gemeenten krijgen steeds meer te maken met mantelzorg vanwege de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Eén van de onderdelen van deze nieuwe wet is dat gemeenten de taak krijgen om mantelzorgers te ondersteunen in hun zorgtaken. Om deze taak goed te kunnen uitvoeren is o.a. informatie nodig over de omvang van mantelzorg. Mantelzorg is onbetaalde zorg die gegeven wordt aan een bekende uit de eigen omgeving, zoals partner, ouders, kind, buren of vrienden, als deze persoon voor langere tijd ziek, hulpbehoevend of gehandicapt is. Deze zorg kan bestaan uit het huishouden doen, wassen en aankleden, gezelschap houden, vervoer, geldzaken regelen etc. In het burgeronderzoek 2007 is voor het eerst een aantal vragen gesteld over mantelzorg. Deze vragen hebben betrekking op het geven en het ontvangen van mantelzorg. Allereerst is respondenten gevraagd of ze op dit moment mantelzorg aan een bekende uit de omgeving geven. In tabel 45 worden de antwoorden op deze vraag gedurende de periode weergegeven. 75

76 Tabel 45: Verstrekte mantelzorg, 2007, 2009 en 2011** Geen Maandelijks Brunssum 77% 76% 72% 3% 5% 6% Heerlen 80% 76% 75% 4% 5% 5% Kerkrade 79% 78% 76% 4% 3% 3% Landgraaf 76% 80% 76% 4% 5% 5% Onderbanken 72% 78% 73% 3% 2% 7% Simpelveld 82% 80% 77% 3% 3% 6% Voerendaal 78% 79% 76% 5% 4% 6% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 78% 78% 75% 4% 4% 5% Nuth -* 76% 77% -* 3% 4% Wekelijks Dagelijks Brunssum 10% 8% 10% 6% 8% 8% Heerlen 7% 8% 8% 6% 7% 7% Kerkrade 8% 8% 9% 7% 7% 8% Landgraaf 11% 7% 8% 6% 6% 7% Onderbanken 9% 8% 9% 12% 8% 6% Simpelveld 7% 6% 9% 5% 7% 6% Voerendaal 7% 9% 8% 5% 5% 5% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 8% 8% 8% 6% 7% 7% Nuth -* 9% 5% -* 7% 10% Uitgedrukt in percentages *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth ** De categorie minder dan 1 keer per maand is niet weergegeven in de tabel ; de totalen zijn om deze reden niet 100% In 2011 geeft 20% van de Parkstedelingen (excl. de inwoners van Nuth) gemiddeld genomen minimaal eens per maand mantelzorg waarvan 5% maandelijks, 8% wekelijks en 7% dagelijks. We zien nauwelijks verschillen tussen de landelijke en stedelijke gemeenten. Tussen 2009 en 2011 zien we gemiddeld genomen dat een lager aandeel respondenten mantelzorg geeft. Op gemeenteniveau is dit ook terug te zien. Voor de rest zijn er geen grote verschillen te zien. Wel is het aandeel Landgravenaren dat in 2011 maandelijks mantelzorg verstrekt toegenomen met 5 procentpunten. Naast het verstrekken van mantelzorg aan anderen is in het burgeronderzoek 2011 tevens de vraag gesteld of men zelf op dit moment mantelzorg ontvangt. De antwoorden op deze vraag zijn weergegeven in tabel 46. De percentages hebben betrekking op de groep respondenten die aangegeven hebben langdurig ziek, hulpbehoevend of gehandicapt te zijn en dus in aanmerking komen voor het ontvangen van mantelzorg. 76

77 Tabel 46: Ontvangen mantelzorg, 2007, 2009 en 2011 Geen < 1 keer per maand 1-4 keer per maand Brunssum 4% 6% 5% 1% 1% 1% 1% 1% 1% Heerlen 5% 6% 6% 1% 1% 1% 1% 1% 1% Kerkrade 4% 4% 4% 1% 0% 1% 1% 1% 2% Landgraaf 3% 3% 5% 1% 0% 1% 1% 1% 1% Onderbanken 3% 4% 5% 0% 0% 1% 2% 0% 2% Simpelveld 2% 3% 2% 0% 0% 1% 1% 1% 1% Voerendaal 2% 2% 3% 1% 0% 0% 1% 1% 1% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 4% 4% 5% 1% 1% 1% 1% 1% 1% Nuth -* 4% 5% -* 0% 1% -* 1% 1% 1 of 2 keer per week 3-6 keer per week Dagelijks Brunssum 2% 1% 2% 0% 0% 1% 2% 2% 4% Heerlen 1% 1% 2% 1% 1% 1% 2% 2% 3% Kerkrade 2% 1% 2% 1% 1% 1% 2% 3% 3% Landgraaf 1% 1% 2% 0% 0% 1% 3% 2% 3% Onderbanken 0% 1% 1% 1% 0% 0% 2% 3% 3% Simpelveld 2% 1% 1% 0% 0% 0% 2% 2% 4% Voerendaal 1% 0% 2% 0% 0% 0% 2% 2% 2% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 1% 1% 2% 1% 0% 1% 3% 2% 3% Nuth -* 1% 2% -* 0% 0% -* 2% 3% Uitgedrukt in percentages *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth. In 2011 ontvangt gemiddeld 7% van de Parkstedelingen (excl. de inwoners van Nuth) minimaal een keer per maand mantelzorg. Hierbij valt op dat het relatief hoogste aandeel van de zorgbehoeftigen die mantelzorg ontvangen deze zorg dagelijks krijgen (gemiddeld 3%). Ook hier zien we nauwelijks verschillen tussen de landelijke en stedelijke gemeenten. In de loop van de jaren zien we een hele lichte stijging van het aandeel mensen dat mantelzorg ontvangt. 77

78 78

79 9. BEWONERSPROFIEL In 2011 heeft 34% van de jarige inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) een lager opleidingsniveau, waarbij de percentages uiteenlopen van 23% in Voerendaal tot 38% in Kerkrade. Gemiddeld genomen is het aandeel lager opgeleiden vanaf 2001 elk jaar iets gedaald. Dit beeld geldt overigens voor de meerderheid van de gemeenten. Gemiddeld heeft in % van de Parkstedelingen (excl. de inwoners van Nuth) een netto huishoudinkomen dat lager is dan 1300 euro per maand. Voerendaal heeft relatief het laagste aandeel inwoners met het laagste netto huishoudinkomen; Heerlen en Kerkrade het hoogste aandeel. Ruim tweederde van de jarige inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) verricht in 2011 betaalde werkzaamheden voor 12 uur of meer per week. Deze percentages variëren van 64% in Brunssum tot 72% in Simpelveld en Voerendaal. In de stedelijke gemeenten zijn relatief minder mensen die betaalde arbeid verrichten dan in de landelijke gemeenten. De maatschappelijke participatie bedraagt in 2011 gemiddeld een 3,5, hetgeen laag is. De scores lopen uiteen van 3,4 in Heerlen tot 4,1 in Simpelveld en Voerendaal. In de stedelijke gemeenten is de maatschappelijke participatie lager dan in de landelijke gemeenten. Tussen 2001 en 2011 is de maatschappelijke participatie licht gedaald. In 2011 is voor het eerst de zelfredzaamheid van de inwoners uit Parkstad Limburg (excl. Nuth) onderzocht. Gemiddeld geeft 80% aan voldoende zelfredzaam te zijn. In Voerendaal geeft het grootste gedeelte van de burgers aan dat ze zich voldoende kunnen redden (84%), in Brunssum is dit aandeel met 77% het laagst. 79

80 In dit algemene hoofdstuk wordt een profiel van de bevolking van Parkstad Limburg en de gemeenten gegeven. Dit bewonersprofiel kan gebruikt worden als achtergrond bij de in de vorige hoofdstukken gepresenteerde informatie. Het gaat achtereenvolgens om de onderwerpen opleiding, inkomen, werkzame beroepsbevolking, maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid. 9.1 Opleidingsniveau Het opleidingsniveau is een belangrijke indicator voor de sociaal-economische structuur van de bevolking. Om een beeld van dit opleidingsniveau te krijgen is de inwoners in het burgeronderzoek gevraagd om aan te geven wat de hoogst genoten schoolopleiding is die met een diploma afgerond is. Daarbij kon men kiezen uit één van de volgende antwoordmogelijkheden: - lager onderwijs (incl. lavo en vglo); - lager beroepsonderwijs (lts, lhno, etc.); - middelbaar algemeen voortgezet onderwijs (mavo, mulo); - middelbaar beroepsonderwijs (mts, meao, etc.); - hoger algemeen voortgezet onderwijs (havo)/voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (vwo); - hoger beroepsonderwijs (hts, heao, etc.); - wetenschappelijk onderwijs. Grafiek 31 geeft het aandeel inwoners met een lager opleidingsniveau weer, uitgedrukt in een percentage van de jarigen. Het betreft mensen van wie het hoogst behaalde opleidingsniveau lager onderwijs, lager beroepsonderwijs of mavo is (de eerste 3 genoemde antwoordmogelijkheden). Er is voor gekozen om deze groep te relateren aan de jarigen, en daarmee dus níet aan de totale bevolking, omdat met name de groep jarigen relevant is voor het arbeidsmarktbeleid. Grafiek 31: Lager opleidingsniveau, 2011 Uitgedrukt in percentages 80

81 In 2011 heeft 34% van de jarige inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) een lager opleidingsniveau, waarbij de percentages uiteenlopen van 23% in Voerendaal tot 38% in Kerkrade. Het aandeel lager opgeleiden is in de stedelijke gemeenten groter dan in de landelijke gemeenten. De ontwikkeling van het aantal lager opgeleiden tussen 2001 en 2011 komt in de volgende tabel naar voren. Tabel 47: lager opleidingsniveau Brunssum 49% 50% 49% 49% 43% 35% Heerlen 47% 45% 44% 43% 38% 34% Kerkrade 53% 52% 49% 46% 39% 38% Landgraaf 47% 44% 42% 43% 35% 32% Onderbanken 44% 38% 42% 40% 37% 33% Simpelveld 47% 51% 42% 38% 29% 30% Voerendaal 38% 36% 35% 30% 25% 23% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 48% 46% 45% 44% 37% 34% Nuth 42% 42% 38% -* 28% 30% Uitgedrukt in percentages *In 2007 heeft er geen Burgeronderzoek plaatsgevonden in de gemeente Nuth. In de afgelopen jaren is het aandeel lager opgeleiden in Parkstad Limburg (excl. Nuth) gedaald. Een deel van de verklaring voor de positieve ontwikkeling van het opleidingsniveau is gelegen in het feit dat de oudere generaties met een relatief lager opleidingsniveau opgevolgd worden door jongere generaties die gemiddeld genomen een hoger opleidingsniveau hebben. Hoe ziet de verdeling van álle onderzochte opleidingscategorieën er uit in Parkstad Limburg (excl. Nuth) en de gemeenten? Tabel 49 laat dit zien; per onderwijssoort wordt weergegeven hoeveel procent van de jarigen deze als hoogst genoten opleiding met een diploma heeft afgerond. Tabel 48: Opleidingsniveau verbijzonderd, Basisonderwijs (lager onderwijs) Lager beroepsonderwijs (LBO) Mavo Brunssum 8% 6% 8% 6% 21% 21% 18% 16% 21% 22% 18% 13% Heerlen 8% 7% 8% 7% 17% 17% 13% 15% 18% 19% 17% 12% Kerkrade 8% 9% 9% 7% 22% 18% 14% 14% 19% 20% 16% 16% Landgraaf 10% 6% 6% 5% 15% 16% 11% 16% 17% 21% 18% 10% Onderbanken 8% 4% 6% 6% 15% 18% 14% 16% 19% 18% 17% 12% Simpelveld 9% 8% 5% 4% 14% 13% 10% 14% 18% 18% 13% 12% Voerendaal 4% 4% 3% 2% 12% 11% 10% 12% 19% 16% 13% 9% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 8% 7% 7% 6% 18% 17% 16% 15% 19% 20% 13% 12% Nuth 7% -* 4% 5% 12% -* 12% 13% 19% -* 12% 12% Uitgedrukt in percentages 81

82 Vervolg tabel 48: Opleidingsniveau verbijzonderd, Middelbaar beroepsonderwijs (MBO) Havo/vwo Hoger beroepsonderwijs Brunssum 24% 26% 31% 32% 9% 9% 9% 12% 15% 15% 14% 17% Heerlen 22% 20% 27% 28% 11% 13% 11% 13% 18% 19% 19% 19% Kerkrade 18% 21% 26% 25% 14% 12% 13% 14% 15% 17% 18% 20% Landgraaf 25% 22% 28% 28% 12% 14% 15% 14% 17% 18% 19% 21% Onderbanken 23% 28% 27% 27% 12% 10% 8% 13% 19% 16% 25% 22% Simpelveld 25% 24% 32% 30% 10% 11% 9% 12% 19% 23% 25% 24% Voerendaal 22% 21% 23% 27% 12% 12% 14% 14% 24% 30% 29% 28% PARKSTAD LIMBURG (excl. Nuth) 22% 22% 27% 28% 12% 12% 12% 13% 17% 18% 19% 20% Nuth 24% -* 27% 24% 9% -* 10% 13% 23% -* 26% 24% Wetenschappelijk onderwijs Brunssum 3% 2% 3% 3% Heerlen 5% 5% 6% 7% Kerkrade 3% 4% 5% 4% Landgraaf 5% 3% 4% 5% Onderbanken 4% 7% 4% 4% Simpelveld 5% 4% 6% 4% Voerendaal 7% 6% 8% 8% PARKSTAD LIMBURG (excl. Limburg) 4% 4% 5% 5% Nuth 7% -* 9% 9% Uitgedrukt in percentages In 2011 heeft 34% van de inwoners van Parkstad Limburg (excl. Nuth) een lager opleidingsniveau (basisonderwijs, lbo, mavo), 41% heeft een middelbaar opleidingsniveau (mbo, havo/vwo) en 25% heeft een hoger opleidingsniveau (hbo, wo). Bij een blik op de verdeling van de afzonderlijke onderwijscategorieën tussen de gemeenten valt vooral de oververtegenwoordiging van de hbo-ers in de landelijke gemeenten op. Kijken we naar de ontwikkeling van de afzonderlijke opleidingscategorieën dan zien we een positieve ontwikkeling: gemiddeld genomen is het aandeel lager opgeleiden gedaald, terwijl het aandeel hoger opgeleiden is gestegen. 9.2 Inkomen Naast het opleidingsniveau is ook het inkomensniveau een indicator voor de sociaal-economische positie van de inwoners. Om een indicatie van dit inkomensniveau te krijgen is de inwoners van Parkstad Limburg in 2007 voor het eerst gevraagd om aan te geven in welke klasse het gezamenlijke netto inkomen per maand van hun huishouden valt. Hierbij hadden ze de mogelijkheid om te kiezen uit 5 inkomenscategorieën, namelijk: - minder dan 950 euro tot 1300 euro tot 1900 euro tot 3150 euro - meer dan 3150 euro 82

83 Hierbij moet natuurlijk wel de opmerking gemaakt worden dat het gaat om zelfgerapporteerde antwoorden en niet om objectieve gegevens (van bijv. de belastingdienst). Het is namelijk reëel dat respondenten niet altijd dezelfde definitie hebben van het netto-loon, aangezien het per respondent kan verschillen wat er wel en niet van het netto-inkomen aan bedragen afgegaan is (bijv. bij sommige werkgevers wordt de zorgverzekeringspremie of vakbondscontributie meteen van het loon ingehouden). Enige voorzichtigheid bij de interpretatie van de uitkomsten is dus op zijn plaats. Voor exacte inkomensgegevens kan men gebruik maken van Regionaal Inkomensonderzoek (CBS), dat voornamelijk gebaseerd is op gegevens van de belastingdienst. Grafiek 32 geeft weer hoeveel procent van de inwoners het eigen huishouden in 2011 tot de laagste twee inkomenscategorieën rekende, dus minder dan 1300 euro. Grafiek 32: Laagste inkomens in 2011 Uitgedrukt in percentages In 2011 heeft gemiddeld 24% van de Parkstedelingen een netto huishoudinkomen dat lager is dan 1300 euro per maand. Voerendaal heeft relatief het laagste aandeel inwoners met een laag inkomen (14%), Heerlen en Kerkrade het hoogste aandeel (27%). Een blik op de verdeling van de inkomens over de gemeenten laat zien dat het aandeel lage inkomens in de stedelijke gemeenten groter is dan in de landelijke gemeenten. Dit resultaat is niet verwonderlijk, omdat het inkomensniveau sterk samenhangt met het opleidingsniveau. Het inkomensniveau is dus in grote lijnen volgens hetzelfde patroon over Parkstad Limburg gespreid als het opleidingsniveau, namelijk een iets lager niveau in de grotere gemeenten en een iets hoger niveau in de kleinere gemeenten. 83

Burgeronderzoek Parkstad Limburg

Burgeronderzoek Parkstad Limburg Burgeronderzoek Parkstad Limburg Rapportage burgeronderzoek Parkstad Limburg 2009 door bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen Telefoon: 045 5604740/5604747 E-mail: o&s@heerlen.nl Internet:

Nadere informatie

Gemeentemonitor Simpelveld

Gemeentemonitor Simpelveld Gemeentemonitor Simpelveld Rapportage burgeronderzoek Parkstad Limburg 2011 door bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen Telefoon: 045 5604747 E-mail: o&s@heerlen.nl Internet: www.parkstadmonitor.nl

Nadere informatie

Gemeentemonitor Kerkrade

Gemeentemonitor Kerkrade Gemeentemonitor Kerkrade Rapportage burgeronderzoek Parkstad Limburg 2013 door bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen Telefoon: 045 5604747 E-mail: o&s@heerlen.nl Internet: www.parkstadmonitor.nl

Nadere informatie

Gemeentemonitor Simpelveld

Gemeentemonitor Simpelveld Gemeentemonitor Simpelveld Rapportage burgeronderzoek Parkstad Limburg 2013 Bureau Onderzoek en Statistiek gemeente Heerlen Februari 2014 Telefoon: 045 5604747 E-mail: o&s@heerlen.nl Internet: www.parkstadmonitor.nl

Nadere informatie

SENIORENMONITOR HEERLEN 2003

SENIORENMONITOR HEERLEN 2003 SENIORENMONITOR HEERLEN 2003 door bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen Telefoon: 045 5604741 E-mail: o&s@heerlen.nl Internet: www.parkstadmonitor.nl Heerlen, november 2003 Gegevens mogen

Nadere informatie

Stadsonderzoek gemeentebestuur en dienstverlening in Parkstad Limburg 2015

Stadsonderzoek gemeentebestuur en dienstverlening in Parkstad Limburg 2015 Stadsonderzoek gemeentebestuur en dienstverlening in Parkstad Limburg 2015 Rapportage burgeronderzoek Parkstad Limburg 2015 door bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen 25 mei 2016 Telefoon:

Nadere informatie

Integrale Veiligheidsmonitor Hengelo 2011

Integrale Veiligheidsmonitor Hengelo 2011 Integrale Veiligheidsmonitor Wijkrapport Juli 202 Integrale Veiligheidsmonitor Wijkrapport Hoe leefbaar en veilig is? Integrale Veiligheidsmonitor. Inleiding In heeft de gemeente voor de tweede keer deelgenomen

Nadere informatie

Monitor Burgeronderzoek Sittard-Geleen 2009

Monitor Burgeronderzoek Sittard-Geleen 2009 Monitor Burgeronderzoek Sittard-Geleen 2009 COLOFON Uitgave: Gemeente Sittard-Geleen Hub Dassenplein 1 Postbus 18, 6130 AA Sittard T: (046) 4777777 E: kso@sittard-geleen.nl Project: Burgeronderzoek 2009

Nadere informatie

Rapportage Burgeronderzoek: Stads- en Buurtmonitor Kerkrade 2015

Rapportage Burgeronderzoek: Stads- en Buurtmonitor Kerkrade 2015 Rapportage Burgeronderzoek: Stads- en Buurtmonitor Kerkrade 2015 Rapportage burgeronderzoek Parkstad Limburg 2016: Stads- en buurtmonitor Kerkrade door bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen

Nadere informatie

Integrale Veiligheidsmonitor Hengelo 2011

Integrale Veiligheidsmonitor Hengelo 2011 Integrale Veiligheidsmonitor Buurtrapport Juli 202 Hoe leefbaar en veilig is de buurt? Integrale Veiligheidsmonitor. Inleiding In heeft gemeente voor de tweede keer deelgenomen aan de Integrale Veiligheidsmonitor.

Nadere informatie

Stadsonderzoek gemeentebestuur en dienstverlening in Parkstad Limburg 2013

Stadsonderzoek gemeentebestuur en dienstverlening in Parkstad Limburg 2013 Stadsonderzoek gemeentebestuur en dienstverlening in Parkstad Limburg 2013 Rapportage burgeronderzoek Parkstad Limburg 2013 door bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen Telefoon: 045 5604747

Nadere informatie

Integrale Veiligheidsmonitor Hengelo 2011

Integrale Veiligheidsmonitor Hengelo 2011 Integrale Veiligheidsmonitor Wijkrapport Es Juli 202 Integrale Veiligheidsmonitor Wijkrapport Es Hoe leefbaar en veilig is de Es? Integrale Veiligheidsmonitor. Inleiding In heeft gemeente voor de tweede

Nadere informatie

Integrale Veiligheidsmonitor Hengelo 2011

Integrale Veiligheidsmonitor Hengelo 2011 Integrale Veiligheidsmonitor Wijkrapport Juli 202 Hoe leefbaar en veilig is het? Integrale Veiligheidsmonitor. Inleiding In heeft de gemeente voor de tweede keer deelgenomen aan de Integrale Veiligheidsmonitor.

Nadere informatie

Onderzoek gemeentebestuur en dienstverlening in de Parkstadgemeenten 2011

Onderzoek gemeentebestuur en dienstverlening in de Parkstadgemeenten 2011 Onderzoek gemeentebestuur en dienstverlening in de Parkstadgemeenten 2011 Rapportage burgeronderzoek Parkstad Limburg 2011 door bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen Telefoon: 045 5604747/5604740

Nadere informatie

Rapportage Burgeronderzoek:

Rapportage Burgeronderzoek: Rapportage Burgeronderzoek: Stads- en Buurtmonitor Heerlen 2013 Rapportage burgeronderzoek Parkstad Limburg 2013: Stads- en buurtmonitor Heerlen door bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen

Nadere informatie

Integrale Veiligheidsmonitor Hengelo 2011

Integrale Veiligheidsmonitor Hengelo 2011 Integrale Veiligheidsmonitor Wijkrapport Juli 202 Hoe leefbaar en veilig is de? Integrale Veiligheidsmonitor. Inleiding In heeft gemeente voor de tweede keer deelgenomen aan de Integrale Veiligheidsmonitor.

Nadere informatie

De mening van de inwoners gepeild. Leefbaarheid 2015

De mening van de inwoners gepeild. Leefbaarheid 2015 LelyStadsGeLUIDEN De mening van de inwoners gepeild Leefbaarheid 2015 April 2016 Colofon Dit is een rapportage opgesteld door: Cluster Onderzoek en Statistiek team Staf, Beleid Te downloaden op www.lelystad.nl/onderzoek

Nadere informatie

7,5 50,4 7,2. Gemeente Enkhuizen, Leefbaarheid. Overlast in de buurt Enkhuizen. Veiligheidsbeleving Enkhuizen

7,5 50,4 7,2. Gemeente Enkhuizen, Leefbaarheid. Overlast in de buurt Enkhuizen. Veiligheidsbeleving Enkhuizen Leefbaarheid 7,5 Leefbaarheid (rapportcijfer) : 7,5 Fysieke voorzieningen (score) Sociale cohesie in de buurt (score) Aanpak gemeente L&V (% (zeer) ) Gemeente, 2015 6,3 29,0 38,2 Overlast in de buurt %

Nadere informatie

LEEFBAARHEIDSMONITOR EDE 2015 EN TRENDS WIJKEN/BUURTEN

LEEFBAARHEIDSMONITOR EDE 2015 EN TRENDS WIJKEN/BUURTEN LEEFBAARHEIDSMONITOR EDE 2015 EN TRENDS WIJKEN/BUURTEN 2005-2015 OPZET EN UITVOERING Sinds 1999 voert de gemeente Ede elke twee jaar een onderzoek uit naar leefbaarheid en veiligheid in de buurt. Tot en

Nadere informatie

AARVELD/BEKKERVELD 2015

AARVELD/BEKKERVELD 2015 AARVELD/BEKKERVELD 1 1 7 1 3 8 8 1 9 13 7 7 9 8 8 11 1 73 13 1 81 1 1 8 8 1 3 7 9 11 13 1 3 1 1, 3,9 3,1 3,7 3,, 3,8 3, 7,1 3, 3,3 9 11, 3,8 3,, 3,3 3, 13 1 3,8, 3,7 3, 3, 3,3 3 1 1 3 7 9 11 13 1 Een selectie

Nadere informatie

Onderzoek gemeentebestuur en dienstverlening in de Parkstadgemeenten en Nuth

Onderzoek gemeentebestuur en dienstverlening in de Parkstadgemeenten en Nuth Onderzoek gemeentebestuur en dienstverlening in de Parkstadgemeenten en Nuth Rapportage burgeronderzoek Parkstad Limburg en Nuth 2009 door bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen Telefoon:

Nadere informatie

Veiligheidsmonitor Hengelo Wijkrapport Woolde Augustus 2010

Veiligheidsmonitor Hengelo Wijkrapport Woolde Augustus 2010 Veiligheidsmonitor Wijkrapport Augustus 2010 Wijkrapport Augustus 2010 Hoe leefbaar en veilig is Integrale Veiligheidsmonitor Inleiding Eind heeft de gemeente voor het eerst deelgenomen aan de Integrale

Nadere informatie

Hoe beoordelen Almeerders de leefbaarheid en veiligheid in hun buurt?

Hoe beoordelen Almeerders de leefbaarheid en veiligheid in hun buurt? VEILIGHEIDSMONITOR-WIJKPEILING ALMERE 2017 Hoe beoordelen Almeerders de leefbaarheid en veiligheid in hun buurt? 23 mei 2018 Meer weten over uw eigen wijk? Ga naar www.wijkmonitoralmere.nl 1. INTRODUCTIE

Nadere informatie

Veiligheidsmonitor Hengelo Wijkrapport Buitengebied Augustus 2010

Veiligheidsmonitor Hengelo Wijkrapport Buitengebied Augustus 2010 Veiligheidsmonitor Wijkrapport Augustus 2010 Wijkrapport Augustus 2010 Hoe leefbaar en veilig is het Integrale Veiligheidsmonitor Inleiding Eind heeft de gemeente voor het eerst deelgenomen aan de Integrale

Nadere informatie

Eerste resultaten monitor wijkactieplan MSP t.b.v. regiegroep MSP ; Bureau Onderzoek & Statistiek, gemeente Heerlen

Eerste resultaten monitor wijkactieplan MSP t.b.v. regiegroep MSP ; Bureau Onderzoek & Statistiek, gemeente Heerlen Monitor Wijkactieplan MSP Aanleiding In de Heerlende krachtwijk MSP (Meezenbroek, Schaesbergerveld, Palemig) werken de gemeente en woningcorporaties De Voorzorg, Woonpunt en Weller hard aan de ruimtelijke

Nadere informatie

Projectevaluatie MSP - nulmeting

Projectevaluatie MSP - nulmeting 2012 Projectevaluatie MSP - nulmeting Onderzoek en Statistiek Gemeente Heerlen 2 Projectevaluatie MSP Nulmeting - 2012 Rapportage projectevaluatie MSP: Nulmeting 2012 door bureau Onderzoek en Statistiek

Nadere informatie

Projectevaluatie Passart. Onderzoek en Statistiek April 2014 Gemeente Heerlen

Projectevaluatie Passart. Onderzoek en Statistiek April 2014 Gemeente Heerlen - Projectevaluatie Onderzoek en Statistiek April 2014 Gemeente Heerlen Projectevaluatie - Rapportage projectevaluatie : - April 2014 door bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen Telefoon:

Nadere informatie

Onderzoek Leefbaarheid en Veiligheid gemeente Oisterwijk 2010

Onderzoek Leefbaarheid en Veiligheid gemeente Oisterwijk 2010 Onderzoek Leefbaarheid en Veiligheid gemeente 2010 Tilburg Dienst Beleidsontwikkeling Onderzoek & Informatie Juli 2010 Inhoudsopgave Samenvatting... 3 Inleiding... 7 Hoofdstuk 1 Buurt en buurtproblemen...

Nadere informatie

Monitor Operatie Hartslag Heerlen Follow-up meting 2004

Monitor Operatie Hartslag Heerlen Follow-up meting 2004 Monitor Operatie Hartslag Heerlen Follow-up meting 2004 Bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen Telefoon: 045 5604747 E-mail: o&s@heerlen.nl Heerlen, augustus 2004 Gegevens mogen worden

Nadere informatie

Kernrapport veiligheidsmonitor, benchmark (2017) Gemeente Leiden vergeleken met Nederland en Grotestedenbeleid G32. Leefbaarheid in de buurt

Kernrapport veiligheidsmonitor, benchmark (2017) Gemeente Leiden vergeleken met Nederland en Grotestedenbeleid G32. Leefbaarheid in de buurt Gemeente Leiden Nederland en Grotestedenbeleid G32 Kernrapport veiligheidsmonitor, benchmark (2017) Gemeente Leiden vergeleken met Nederland en Grotestedenbeleid G32 Leefbaarheid in de buurt Landelijke

Nadere informatie

Veiligheidsmonitor 2011 Gemeente Woerden

Veiligheidsmonitor 2011 Gemeente Woerden Veiligheidsmonitor 20 Gemeente Woerden Onderzoek uitgevoerd in opdracht van Gemeente Woerden DIMENSUS beleidsonderzoek April 202 Projectnummer 475 Samenvatting 3 Inleiding. Leefbaarheid van de buurt 3.

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten

Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten Gemeente s-hertogenbosch, afdeling Onderzoek & Statistiek, februari 2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Vrijwilligerswerk... 4 3. Mantelzorg... 8

Nadere informatie

Leefbaarheid en veiligheid

Leefbaarheid en veiligheid Leefbaarheid en veiligheid In de buurt volgens de inwoners van de Drechtsteden in 2013 Leefbaarheid en veiligheid zijn belangrijke thema s binnen gemeenten. Dat is niet verwonderlijk, want burgers wonen

Nadere informatie

Kernrapport Veiligheidsmonitor ( ) Gemeente Leiden. Leefbaarheid in buurt

Kernrapport Veiligheidsmonitor ( ) Gemeente Leiden. Leefbaarheid in buurt Kernrapport Veiligheidsmonitor (2013-2017) Gemeente Leiden Leefbaarheid in buurt Inleiding In dit hoofdstuk staat het thema leefbaarheid in de woonbuurt centraal. Eerst komt aan de orde hoe Nederlanders

Nadere informatie

Buurt-voor-Buurt Onderzoek Ittersum

Buurt-voor-Buurt Onderzoek Ittersum Buurt-voor-Buurt Onderzoek In januari/februari 2018 is het Buurt-voor-Buurt Onderzoek van 2018 uitgevoerd. Ruim 10.500 Zwolse inwoners van 18 jaar en ouder hebben aan het onderzoek meegewerkt. Door deze

Nadere informatie

De gegevens die worden gebruikt door de benchmark worden door de gemeente zelf aangeleverd. De burgerpeiling levert een deel van deze gegevens aan.

De gegevens die worden gebruikt door de benchmark worden door de gemeente zelf aangeleverd. De burgerpeiling levert een deel van deze gegevens aan. Burgerpeiling 2013 Eind 2013 is onder 2000 inwoners van de gemeente Noordoostpolder een enquete verspreid ten behoeve van de benchmark waarstaatjegemeente.nl. De enquete vormt een onderdeel van de benchmark.

Nadere informatie

Stadsmonitor. -thema Openbare Ruimte-

Stadsmonitor. -thema Openbare Ruimte- Stadsmonitor -thema Openbare Ruimte- Modules Samenvatting 1 Beeldkwaliteit stad 2 Beeld van openbare ruimte in buurt 4 Onderhoud openbare ruimte 10 Bronnen 19 Datum: februari 2016 Gemeente Nijmegen Onderzoek

Nadere informatie

Fact sheet. Veiligheidsmonitor Amsterdam-Amstelland Politie Eenheid Amsterdam. Veiligheidsbeleving buurt. nummer 4 februari 2013

Fact sheet. Veiligheidsmonitor Amsterdam-Amstelland Politie Eenheid Amsterdam. Veiligheidsbeleving buurt. nummer 4 februari 2013 Politie Eenheid Fact sheet nummer 4 februari 213 Veiligheidsmonitor -Amstelland 28-212 Deze fact sheet brengt de veiligheid in de regio -Amstelland tussen 28 en 212 in kaart. blijkt op verschillende indicatoren

Nadere informatie

Leefbaarheid en Veiligheid Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie November 2007

Leefbaarheid en Veiligheid Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie November 2007 Leefbaarheid en Veiligheid Hengelo 2007 Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie November 2007 COLOFON Uitgave Afdeling Beleidsonderzoek en Geo Informatie Gemeente Hengelo Hazenweg 121 Postbus 18,

Nadere informatie

Fysieke leefomgeving I.B EELDKWALITEIT VAN DE STAD

Fysieke leefomgeving I.B EELDKWALITEIT VAN DE STAD Nijmegen is volgens veel Nijmegenaren een mooie en groene stad. Tweederde vindt Nijmegen bovendien een schone stad. Ook van buitenaf is er een gunstige indruk. Al enkele jaren oordelen bezoekers positief

Nadere informatie

Tabellenboek. Leefbaarheidsmonitor Leiden 2000

Tabellenboek. Leefbaarheidsmonitor Leiden 2000 Tabellenboek behorende bij de Leefbaarheidsmonitor 2000 N. Goezinne P. van Wensveen juli 2000 een onderzoek in opdracht van de Gemeente Onderzoeker Projectleider Opdrachtgever Interne begeleiding Nico

Nadere informatie

Leefbaarheid en overlast in buurt

Leefbaarheid en overlast in buurt 2013 Leefbaarheid en overlast in buurt Gemeente (2013): Scherpenzeel vergeleken met Regionale eenheid Oost-Nederland Landelijke conclusies Leefbaarheid buurt Zeven op de tien Nederlanders vinden leefbaarheid

Nadere informatie

Leefbaarheid in Spijkenisse. Resultaten onderzoek over leefbaarheid en veiligheid onder inwoners van Spijkenisse - 2014

Leefbaarheid in Spijkenisse. Resultaten onderzoek over leefbaarheid en veiligheid onder inwoners van Spijkenisse - 2014 Leefbaarheid in Spijkenisse Resultaten onderzoek over leefbaarheid en veiligheid onder inwoners van Spijkenisse - 2014 datum woensdag 6 mei 2015 versie 3 Auteur(s) Tineke Last Postadres Postbus 25, 3200

Nadere informatie

Kernrapport veiligheidsmonitor, benchmark (2015)

Kernrapport veiligheidsmonitor, benchmark (2015) Gemeente (2015) Castricum Noord-Holland-Noord, Nederland Kernrapport veiligheidsmonitor, benchmark (2015) Gemeente (2015) Castricum vergeleken met Politieregio Noord-Holland-Noord en Nederland Leefbaarheid

Nadere informatie

Monitor Burgeronderzoek Sittard-Geleen 2007

Monitor Burgeronderzoek Sittard-Geleen 2007 Monitor Burgeronderzoek Sittard-Geleen 2007 1 Monitor Burgeronderzoek Sittard-Geleen 2007 COLOFON Uitgave: Gemeente Sittard-Geleen Hub Dassenplein 1 Postbus 18, 6130 AA Sittard tel. (046) 4777777 Project:

Nadere informatie

Notitie Veiligheidsmonitor Amsterdam-Amstelland 2008-2011

Notitie Veiligheidsmonitor Amsterdam-Amstelland 2008-2011 Notitie Veiligheidsmonitor Amsterdam-Amstelland 28-211 Deze notitie brengt op basis van de Amsterdamse Veiligheidsmonitor de leefbaarheid en veiligheid in de regio Amsterdam-Amstelland tussen 28 en 211

Nadere informatie

Buurtprofiel: Heugemerveld hoofdstuk 11

Buurtprofiel: Heugemerveld hoofdstuk 11 Buurtprofiel: hoofdstuk. Inleiding In dit hoofdstuk worden de kenmerken van het buurtprofiel voor gepresenteerd. Over de jaren, en worden de ontwikkelingen weergegeven en tevens wordt de leefbaarheid in

Nadere informatie

Leefbaarheidsmonitor 2011

Leefbaarheidsmonitor 2011 Leefbaarheidsmonitor Foto voorpagina: Ton Heijnen Stadsfotograaf Velsen Leefbaarheidsmonitor Gemeente Velsen I&O Research, juni Colofon Opdrachtgever Samensteller Gemeente Velsen I&O Research I&O Research

Nadere informatie

Stadswerven Zuid 2014 Een jaar na opening van het Energiehuis

Stadswerven Zuid 2014 Een jaar na opening van het Energiehuis Stadswerven Zuid Een jaar na opening van het Energiehuis Stadswerven Zuid is het tol van verschillende ontwikkelingen, met een gerenoveerd Energiehuis en de komst van een bioscoop met parkeergarage. In

Nadere informatie

Resultaten gemeentebeleidsmonitor Veiligheid en leefbaarheid

Resultaten gemeentebeleidsmonitor Veiligheid en leefbaarheid Resultaten gemeentebeleidsmonitor 217 Veiligheid en leefbaarheid 1. Inleiding Om de twee jaar wordt er een onderzoek, de zogeheten gemeentebeleidsmonitor, uitgevoerd onder de inwoners naar verschillende

Nadere informatie

Empel. Wijk- en buurtmonitor 2016

Empel. Wijk- en buurtmonitor 2016 Wijk- en buurtmonitor 2016 Empel Empel ligt ten noordoosten van s-hertogenbosch. De wijk bestaat uit een ouder en een nieuwer gedeelte. De eerste woningen zijn in 1946 gebouwd. Deze oorspronkelijke kern

Nadere informatie

Leefbaarheid en Veiligheid 2016

Leefbaarheid en Veiligheid 2016 Postbus 1 3430 AA Bezoekadres Stadsplein 1 3431 LZ www.nieuwegein.nl Onderzoek & Statistiek Leefbaarheid en Veiligheid 2016 Raadsnummer Datum 6 november 2017 Auteur Tineke Brouwers en Francien Wisman Versie

Nadere informatie

Jaarrapport Integratie Bijlagen hoofdstuk 8 1

Jaarrapport Integratie Bijlagen hoofdstuk 8 1 Jaarrapport Integratie Sociaal en Cultureel Planbureau / Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum / Centraal Bureau voor de Statistiek september, 2005 Internetbijlagen bij hoofdstuk 8 Wonen,

Nadere informatie

Analyse deelgebied Maaspoort 2016

Analyse deelgebied Maaspoort 2016 Analyse deelgebied Maaspoort 2016 Afdeling O&S December 2016 2 1. Aanleiding en doel In Maaspoort signaleren professionals meervoudige problematiek in een gedeelte van de wijk. Het gaat om het zuidelijk

Nadere informatie

Waar staat je gemeente. Gemeente Enschede

Waar staat je gemeente. Gemeente Enschede Waar staat je gemeente Gemeente Enschede Inhoudsopgave Sheetnummer Samenvatting 3 Burgerpeiling Waar staat je gemeente & respons 4 Woon & leefomgeving Waardering & sociale samenhang 5 Veiligheid en overlast

Nadere informatie

Openbare ruimte in beeld Onderzoek naar de kwaliteit van de openbare ruimte

Openbare ruimte in beeld Onderzoek naar de kwaliteit van de openbare ruimte Openbare ruimte in beeld Onderzoek naar de kwaliteit van de openbare ruimte Gemeente Hollands Kroon Mei 2014 Colofon Uitgave : I&O Research BV Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel. (0229) 282555 www.ioresearch.nl

Nadere informatie

KLANTTEVREDENHEIDSONDERZOEK WMO 2013

KLANTTEVREDENHEIDSONDERZOEK WMO 2013 KLANTTEVREDENHEIDSONDERZOEK WMO 2013 onder Wmo-cliënten van de gemeenten: Brunssum, Nuth, Onderbanken, en Simpelveldl Rapportage gemeente Brunssum Gemeente Heerlen Bureau Onderzoek & Statistiek Augustus

Nadere informatie

De wijken Slingerbos en Tweelingstad in cijfers. Achtergrondinformatie ten behoeve van raadsbezoek

De wijken Slingerbos en Tweelingstad in cijfers. Achtergrondinformatie ten behoeve van raadsbezoek De wijken Slingerbos en Tweelingstad in cijfers Achtergrondinformatie ten behoeve van raadsbezoek Afdeling Vastgoed en Wonen 29 augustus 2014 2 Algemeen Deze notitie bevat cijfers over inwoners en woningvoorraad

Nadere informatie

Gemeente Harderwijk. Monitor Leefbaarheid en veiligheid, participatie en sport

Gemeente Harderwijk. Monitor Leefbaarheid en veiligheid, participatie en sport Gemeente Harderwijk Monitor Leefbaarheid en veiligheid, participatie en sport 8 november Projectnr. 243.74 Boulevard Heuvelink 104 6828 KT Arnhem Postbus 1174 6801 BD Arnhem Telefoon (026) 3512532 Telefax

Nadere informatie

Bijlage bij persbericht Hoe prettig is het wonen in Borger-Odoorn? Korte samenvatting van de resultaten uit het Leefbaarheidsonderzoek

Bijlage bij persbericht Hoe prettig is het wonen in Borger-Odoorn? Korte samenvatting van de resultaten uit het Leefbaarheidsonderzoek Bijlage bij persbericht Hoe prettig is het wonen in Borger-Odoorn? Korte samenvatting van de resultaten uit het Leefbaarheidsonderzoek Hoe prettig is het wonen in Borger-Odoorn? De leefbaarheid waar het

Nadere informatie

Leefbaarheidsmonitor Hoogvliet 2009

Leefbaarheidsmonitor Hoogvliet 2009 Leefbaarheidsmonitor 2009 Nieuw Engeland september 2009 een onderzoek in opdracht van deelgemeente, Woonbron en Vestia Rotterdam Onderzoeker Projectleider Veldwerk Opdrachtgever Interne begeleiding Andrea

Nadere informatie

Interactief bestuur. Omnibus 2015

Interactief bestuur. Omnibus 2015 Interactief bestuur Omnibus 2015 O&S April 2016 Samenvatting In september/oktober 2015 is door de afdeling Onderzoek & Statistiek van de gemeente s- Hertogenbosch een omnibusonderzoek gehouden. In dit

Nadere informatie

Wijkenmonitor. Westerkoog

Wijkenmonitor. Westerkoog Wijkenmonitor Inhoud 1 Inleiding 2 Leefomgeving 3 Capaciteiten 4 Meedoen 5 Sociale Binding 6 Verantwoording Leeswijzer Dit rapport bestaat uit 5 hoofdstukken. Het eerste hoofdstuk geeft een samenvattend

Nadere informatie

Persbericht. Gevoelens van onveiligheid iets verminderd. Centraal Bureau voor de Statistiek

Persbericht. Gevoelens van onveiligheid iets verminderd. Centraal Bureau voor de Statistiek Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB12-015 1 maart 2012 9.30 uur Gevoelens van onveiligheid iets verminderd Minder Nederlanders voelen zich onveilig Slachtofferschap veel voorkomende criminaliteit

Nadere informatie

Hoe veilig is Noord-Holland Noord?

Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Hoe veilig is Noord-Holland Noord? Veiligheidsmonitor Noord-Holland Noord 2013 April 2014 Colofon Uitgave I&O Research Zuiderval 70 Postbus 563, 7500 AN Enschede Rapportnummer 2014-concept Datum April

Nadere informatie

Hoe veilig is Nijkerk?

Hoe veilig is Nijkerk? Hoe veilig is Nijkerk? Veiligheidsmonitor gemeente Nijkerk 2013 Mei 2014 Colofon Uitgave I&O Research Zuiderval 70 Postbus 563, 7500 AN Enschede Rapportnummer 2014/016 Datum Mei 2014 Opdrachtgever Gemeente

Nadere informatie

Monitor Operatie Hartslag Heerlen

Monitor Operatie Hartslag Heerlen Monitor Operatie Hartslag Heerlen Meting 2007 Bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen Telefoon: 045 5604740/5604747 E-mail: o&s@heerlen.nl Gegevens mogen worden overgenomen, mits met bronvermelding.

Nadere informatie

KLANTTEVREDENHEIDSONDERZOEK WMO 2012

KLANTTEVREDENHEIDSONDERZOEK WMO 2012 KLANTTEVREDENHEIDSONDERZOEK WMO 2012 onder Wmo-cliënten van de gemeenten: Brunssum, Heerlen, Landgraaf, Nuth, Onderbanken, Simpelveld en Voerendaal Rapportage gemeente Voerendaal Gemeente Heerlen Bureau

Nadere informatie

Buurtprofiel: Wyckerpoort hoofdstuk 10

Buurtprofiel: Wyckerpoort hoofdstuk 10 Buurtprofiel: hoofdstuk. Inleiding In dit hoofdstuk worden de kenmerken van het buurtprofiel voor gepresenteerd. Over de jaren, en worden de ontwikkelingen weergegeven en tevens wordt de leefbaarheid in

Nadere informatie

Grafiek 20.1a Belangrijkste aspecten die Leidenaren prettig vinden aan de eigen buurt, * (meer antwoorden mogelijk) 16% 15% 10% 10%

Grafiek 20.1a Belangrijkste aspecten die Leidenaren prettig vinden aan de eigen buurt, * (meer antwoorden mogelijk) 16% 15% 10% 10% 20 ONDERHOUD EN NETHEID EIGEN BUURT In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de prettige en de mindere prettige kanten van de openbare ruimte in de eigen buurt of wijk. Vervolgens wordt gekeken hoe men verschillende

Nadere informatie

Engelen. Wijk- en buurtmonitor 2018

Engelen. Wijk- en buurtmonitor 2018 Wijk- en buurtmonitor 2018 Engelen Engelen ligt ten noordwesten van s-hertogenbosch. De wijk bestaat uit de dorpen Engelen en Bokhoven. Ook staat de wijk bekend om de kastelen. Engelen heeft zich in de

Nadere informatie

Interactief bestuur. Omnibus 2017

Interactief bestuur. Omnibus 2017 Interactief bestuur Omnibus 2017 Afdeling Onderzoek & Statistiek Januari 2018 Samenvatting In het najaar van 2017 is door de afdeling Onderzoek & Statistiek van de gemeente s-hertogenbosch weer het tweejaarlijks

Nadere informatie

Toelichting bij "Tabellenboek", van Dimensus Monitor Veiligheid en Leefomgeving, 2014 IJsselstein 26 Juni 2014

Toelichting bij Tabellenboek, van Dimensus Monitor Veiligheid en Leefomgeving, 2014 IJsselstein 26 Juni 2014 Toelichting bij "Tabellenboek", van Dimensus Monitor Veiligheid en Leefomgeving, 2014 IJsselstein 26 Juni 2014 Het kan zijn dat de cijfers in het tabellenboek soms iets (meestal 1%) afwijken van de cijfers

Nadere informatie

KLANTTEVREDENHEIDSONDERZOEK WMO 2011

KLANTTEVREDENHEIDSONDERZOEK WMO 2011 KLANTTEVREDENHEIDSONDERZOEK WMO 2011 onder Wmo-cliënten van de gemeenten: Brunssum, Heerlen, Landgraaf, Nuth, Onderbanken, Simpelveld en Voerendaal Rapportage gemeente Nuth Gemeente Heerlen Bureau Onderzoek

Nadere informatie

B A S I S V O O R B E L E I D

B A S I S V O O R B E L E I D Monitor Veiligheidsbeleid gemeente Groningen mei - augustus 18 Elke vier maanden verzamelt de afdeling Onderzoek, Informatie en Statistiek informatie over de stand van zaken op het gebied van veiligheid

Nadere informatie

Monitor Veiligheidsbeleid gemeente Groningen mei - augustus 2018

Monitor Veiligheidsbeleid gemeente Groningen mei - augustus 2018 Monitor Veiligheidsbeleid gemeente Groningen mei - augustus 18 OKTOBER 18 Elke vier maanden verzamelt de afdeling Onderzoek, Informatie en Statistiek informatie over de stand van zaken op het gebied van

Nadere informatie

Groningers positief over sociale contacten in de woonbuurt

Groningers positief over sociale contacten in de woonbuurt Groningers positief over sociale contacten in de woonbuurt Sociale betrokkenheid, ofwel sociale cohesie, is een belangrijke eigenschap voor een leefbare woonomgeving. Zo blijkt dat hoe meer sociale contacten

Nadere informatie

Lokale kwaliteit Maart/april 2015

Lokale kwaliteit Maart/april 2015 Resultaten peiling Panel Lokale kwaliteit Maart/april 2015 Van 24 maart tot en met 6 april kon het Panel een peiling invullen over de kwaliteit van hun leefomgeving. Ruim 1.750 van de ongeveer 6.500 uitgenodigde

Nadere informatie

Hoe veilig voelen Almeerders zich? Veiligheidsmonitor 2011

Hoe veilig voelen Almeerders zich? Veiligheidsmonitor 2011 Maart Hoe veilig voelen Almeerders zich? Veiligheidsmonitor Hoe gaat het met de leefbaarheid in? Hoe heeft het oordeel van bewoners over leefbaarheid & veiligheid zich ontwikkeld? Telefoonnummer: 14036

Nadere informatie

Hoe veilig zijn Barneveld, Nijkerk en Scherpenzeel?

Hoe veilig zijn Barneveld, Nijkerk en Scherpenzeel? Hoe veilig zijn Barneveld, Nijkerk en Scherpenzeel? Veiligheidsmonitor gemeenten Barneveld, Nijkerk en Scherpenzeel 2013 April 2014 Colofon Uitgave I&O Research Zuiderval 70 Postbus 563, 7500 AN Enschede

Nadere informatie

Buurtprofiel: Wittevrouwenveld hoofdstuk 3

Buurtprofiel: Wittevrouwenveld hoofdstuk 3 Buurtprofiel: hoofdstuk. Inleiding In dit hoofdstuk worden de kenmerken van het buurtprofiel voor gepresenteerd. Over de jaren, en worden de ontwikkelingen weergegeven en tevens wordt de leefbaarheid in

Nadere informatie

B A S I S V O O R B E L E I D

B A S I S V O O R B E L E I D Monitor Veiligheidsbeleid gemeente Groningen januari-april 18 Elke vier maanden verzamelen wij informatie over de stand van zaken op het gebied van veiligheid in de gemeente. Deze monitor bestaat uit drie

Nadere informatie

WOONTEVREDENHEID 2011

WOONTEVREDENHEID 2011 WOONTEVREDENHEID 2011 Colofon Dit is een onderzoeksrapportage gemaakt door: Team Onderzoek en Statistiek Te downloaden op www.lelystad.nl/onderzoek onder de kop publicaties, burger- en panelpeilingen Gemeente

Nadere informatie

Veiligheidsmonitor 2009 Gemeente Leiden

Veiligheidsmonitor 2009 Gemeente Leiden Veiligheidsmonitor 2009 Gemeente Leiden Resultaten per district en in de tijd Bureau Onderzoek Op Maat april 2010 Veiligheidsmonitor 2009, gemeente Leiden 1 In dit overzicht worden de uitkomsten van de

Nadere informatie

Uitgevoerd door Dimensus Monitor Sociale Kracht Houten 2016

Uitgevoerd door Dimensus Monitor Sociale Kracht Houten 2016 Uitgevoerd door Dimensus Monitor Sociale Kracht 2016 De Monitor Sociale Kracht: 7 pijlers Participatie De Monitor Sociale Kracht gaat uit van de beredeneerde veronderstelling dat de sociale kracht van

Nadere informatie

Rapport tevredenheid burgers Wmo Gemeente Oss

Rapport tevredenheid burgers Wmo Gemeente Oss Rapport tevredenheid burgers Wmo Gemeente Oss Rapport tevredenheid burgers Wmo Gemeente Oss Juni 2008 COLOFON Samenstelling Michelle Rijken Mark Gremmen Vormgeving binnenwerk Roelfien Pranger Druk HEGA

Nadere informatie

Resultaten USP-Bewonersscan, meting 2015

Resultaten USP-Bewonersscan, meting 2015 Resultaten USP-Bewonersscan, meting 2015 In de periode half mei/ half juli 2015 heeft USP Marketing Consultancy in opdracht van Volkshuisvesting opnieuw een bewonersonderzoek gedaan naar de tevredenheid

Nadere informatie

Wijk- en buurtmonitor 2016 De Groote Wielen

Wijk- en buurtmonitor 2016 De Groote Wielen Wijk- en buurtmonitor 2016 De Groote Wielen In het oostelijk deel van s-hertogenbosch ligt, midden in de polder, een nieuwe woonwijk: de Groote Wielen. In totaal komen er ongeveer 4.350 woningen, daarvan

Nadere informatie

Buurtprofiel: Pottenberg hoofdstuk 9

Buurtprofiel: Pottenberg hoofdstuk 9 Buurtprofiel: hoofdstuk. Inleiding In dit hoofdstuk worden de kenmerken van het buurtprofiel voor gepresenteerd. Over de jaren, en worden de ontwikkelingen weergegeven en tevens wordt de leefbaarheid in

Nadere informatie

Empel. Wijk- en buurtmonitor 2018

Empel. Wijk- en buurtmonitor 2018 Wijk- en buurtmonitor 2018 Empel Empel ligt ten noordoosten van s-hertogenbosch. De wijk bestaat uit een ouder en een nieuwer gedeelte. De eerste woningen zijn in 1946 gebouwd. Deze oorspronkelijke kern

Nadere informatie

B A S I S V O O R B E L E I D

B A S I S V O O R B E L E I D Monitor Veiligheidsbeleid Groningen september tot december 18 JANUARI 19 Elke vier maanden verzamelt de afdeling Onderzoek, Informatie en Statistiek informatie over de stand van zaken op het gebied van

Nadere informatie

Gemeente Stichtse Vecht

Gemeente Stichtse Vecht Gemeente Stichtse Vecht Monitor Veiligheid en leefbaarheid 201 Definitief 11 augustus 201 DATUM 11 augustus 201 TITEL Monitor Veiligheid en leefbaarheid 201 ONDERTITEL Definitief OPDRACHTGEVER Gemeente

Nadere informatie

Monitor Veiligheidsbeleid Groningen januari tot april 2019

Monitor Veiligheidsbeleid Groningen januari tot april 2019 Monitor Veiligheidsbeleid Groningen januari tot april 19 JUNI 19 Elke vier maanden verzamelt de afdeling Onderzoek, Informatie en Statistiek informatie over de stand van zaken op het gebied van veiligheid

Nadere informatie

26% 36% 31% (helemaal) mee eens niet mee eens en niet mee oneens (helemaal) mee oneens

26% 36% 31% (helemaal) mee eens niet mee eens en niet mee oneens (helemaal) mee oneens Resultaten peiling EnschedePanel Inleiding Voor de verbetering van de leefbaarheid en aanpak van de veiligheid in de wijken is in oktober 2015 een onderzoek verricht. In dezelfde periode is de landelijke

Nadere informatie

Wijkboek Sluitersveld

Wijkboek Sluitersveld Wijkboek Sluitersveld Gemeente Almelo Afdeling Bestuursondersteuning en Control Team Onderzoek en Statistiek J. Elhorst H. Esslimani Almelo, november 2008 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Voorwoord...

Nadere informatie

Wijk- en buurtmonitor 2016 Opzet

Wijk- en buurtmonitor 2016 Opzet Opzet De Wijk- en buurtmonitor 2016 bestaat uit 14 documenten. Iedere wijk in s-hertogenbosch wordt in een apart document gepresenteerd. U kunt deze documenten vinden op de volgende gemeentelijke pagina:

Nadere informatie

Gemeentelijke Dienstverlening. Omnibus 2009

Gemeentelijke Dienstverlening. Omnibus 2009 Gemeentelijke Dienstverlening Omnibus 2009 Afdeling O&S Februari 2009 2 Samenvatting Inwoners vinden dat de gemeente haar dienstverlening heeft verbeterd De inwoners van s-hertogenbosch beoordelen de gemeentelijke

Nadere informatie

Waardering van leefbaarheid en woonomgeving

Waardering van leefbaarheid en woonomgeving Waardering van leefbaarheid en woonomgeving Burgerpeiling Woon- en Leefbaarheidsmonitor Eemsdelta 2015 In de Eemsdelta zijn verschillende ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op de leefbaarheid.

Nadere informatie

FYSIEK-ECONOMISCHE DOELSTELLINGEN

FYSIEK-ECONOMISCHE DOELSTELLINGEN FYSIEK-ECONOMISCHE DOELSTELLINGEN 1. BETERE WONINGVOORRAAD DOOR MEER VARIATIE IN WONINGEN 1A RAPPORTCIJFER WONING OUD KRISPIJN meetmomenten: 1x 2 jaar NIEUW KRISPIJN DORDT WEST 7,3 7,4 7,4 7,6 7,2 7,2

Nadere informatie

KLANTTEVREDENHEIDSONDERZOEK WMO 2013

KLANTTEVREDENHEIDSONDERZOEK WMO 2013 KLANTTEVREDENHEIDSONDERZOEK WMO 2013 onder Wmo-cliënten van de gemeenten: Brunssum, Nuth, Onderbanken en Simpelveld Rapportage gemeente Simpelveld Gemeente Heerlen Bureau Onderzoek & Statistiek Augustus

Nadere informatie