EEN BRUG NAAR BRIDGE

Transcriptie

1 Project Nieuwe Koers EEN BRUG NAAR BRIDGE nieuwe leden, hoe organiseer je dat? 9 mei 2015 Rapportage van de Werkgroep Verjonging / Vernieuwing

2 De werkgroep Verjonging / Vernieuwing bestaat uit: Helena van Ipenburg (Bridgeclub Schuttersveld, Enschede) Margaret Langeler (Bridgeclub Niet Kwetsbaar, Hof van Twente) Theo Muller (Bridgeclub Sans Fumer, Nijverdal) Ben Zuidinga (Bridgeclub Het Twentse Ros, Hengelo) 2

3 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 3 Inleiding 4 Werving 6 Beginnersopleiding 8 Startersclub 9 Doorstroming naar reguliere club 11 Overige enquêteresultaten 12 Conclusies en aanbevelingen 13 Bronnen 14 Bijlagen 15 Enqueteresultaten 16 3

4 Inleiding Het district Twente van de Nederlandse Bridge Bond heeft in het kader van het beleid Nieuwe Koers medio 2013 drie werkgroepen in het leven geroepen, die op basis van eerdere verkenningen de volgende geselecteerde thema s op projectbasis zullen uitwerken: Verjonging/Vernieuwing Opleiding Samenwerking. De werkgroep Verjonging / Vernieuwing (WVV) stelt vast dat verenigingen in dit district er doorgaans onvoldoende in slagen om nieuwe leden aan te trekken. De gemiddelde leeftijd van de leden stijgt en er stromen te weinig (jongere) bridgers in om de uitstroom te compenseren. Er is behoefte aan ondersteuning bij het werven van nieuwe leden en aan centraal gestuurde pogingen om de bridgesport aantrekkelijker te maken voor nieuwe bridgers. De doelstelling van de WVV is: Het ondersteunen van de bridgeclubs bij het op gang brengen van verse instroom van nieuwe leden waarmee de actuele terugloop van het ledenbestand wordt gekeerd en de gemiddelde leeftijd omlaag gaat. De opdracht aan de WVV was om: in kaart te brengen wat er per club gebeurt cursussen voor beginners te bevorderen, de introductie op maat te stimuleren voor aspirantof nieuwe leden, te helpen om een slimme PR te voeren nieuwe of hernieuwde bronnen aan te boren: bedrijfsleven, onderwijs, nonprofitorganisaties, overheidsinstellingen zo mogelijk andere creatieve en originele middelen introduceren. De WVV heeft door middel van een enquête in kaart gebracht welke initiatieven bij verenigingen ondernomen zijn en met welke resultaten. Ook is geïnventariseerd welke ideeën er leven en welke plannen er liggen met betrekking tot het werven van leden. Van de 21 verenigingen in het district hebben er 17 gerespondeerd. Op basis van de verzamelde gegevens, overige bronnen en de inzichten van de werkgroepleden zijn conclusies en aanbevelingen geformuleerd over een effectieve aanpak voor ledenwerving door bridgeclubs van het district Twente, al dan niet met ondersteuning van het district. De werkgroep heeft daartoe een algemeen toepasbaar model ontwikkeld om verenigingen in hun eigen omgeving bij de werving van nieuwe leden te ondersteunen. Er is getracht ervaringen uit het verleden hierin te verwerken. Het model is flexibel met variabelen die op de beoogde doelgroepen afgestemd kunnen worden. De stappen in het model zijn: Werving >>> Opleiding >>> Starters- of passageclub >>> Reguliere Club 4

5 Het uiteindelijke doel is zo veel mogelijk mensen te werven voor een opleidingstraject en vervolgens een zo groot mogelijk percentage aspirant bridgers te laten instromen in de club. Het model beperkt zich tot het vergroten van de instroom van nieuwe clubleden. Voor een bridgeclub is het natuurlijk ook van belang de uitstroom te reduceren. Waarom verlaat iemand de club? Als vereniging moet je je dat afvragen en maatregelen bedenken om het te voorkomen. Vraag vertrekkers eens waarom ze gaan, denk na over het profiel van de club en straal dat uit, creëer een vangnet voor mensen die om een fysieke beperking wegblijven. Dit aspect is in dit rapport verder niet onderzocht maar verdient wel uw aandacht. Verder gaat dit rapport er van uit dat beginnende bridgers voor het merendeel recreatief zijn ingesteld. Voor de wat meer ambitieuze beginners zal een andere aanpak de voorkeur hebben. Tenslotte is het rapport gericht op beginnende bridgers en voormalige thuisbridgers met beperkte kennis van het spel. Voor ervaren bridgers die zich bij de club melden is deze aanpak niet bedoeld. Het model in deze rapportage is aan de hand van een viertal pilot projecten getoetst aan de praktijk. Helaas leverden twee van deze pilots tamelijk weinig informatie op maar toch waren er ook een aantal ervaringen die hebben kunnen bijdragen aan een aanscherping van de in deze rapportage gehanteerde richtlijnen en aanbevelingen. Een woord van dank aan de verenigingen die hier aan hebben meegewerkt is op zijn plaats. 5

6 Werving De eerste fase in het model heeft betrekking op de werving van aspirant bridgers. Opties De manieren, waarop de club met potentiële nieuwe leden in aanraking kan komen, zijn: 1. Spontane aanmelding: er zijn mensen die zich spontaan of via via bij de club melden. Voor zover dit ervaren bridgers zijn kunnen ze meteen door naar stap 4, Doorstroming naar reguliere club. 2. Individuele benadering: de club benadert actief mensen om ze aan te sporen bridger te worden. Dit kan op vele manieren. Goede ervaringen zijn opgedaan met redactionele stukjes in huis aan huisbladen en wat minder goede ervaringen met de regionale pers. Ook de werving via eigen clubleden is effectief gebleken, terwijl het uitdelen en rondbrengen van flyers nauwelijks tot reacties geleid heeft. Gebruik de zomerdrives voor werving, laat clubleden een keer samen met een nieuweling spelen. Op pagina 14 wordt verwezen naar enkele bronnen met tips en ervaringen met het organiseren van inloopmiddagen / avonden. 3. Groepsbenadering: de club benadert actief specifiek geselecteerde groepen om collectief het bridgen te gaan beoefenen. Hierbij kan gedacht worden aan personeelsverenigingen, veteranen van andere sportclubs, scholen, etc. De benadering van zo n groep is sterk afhankelijk van samenstelling, de omvang en de samenhang er van. Soms kan zo n groep meedraaien in het normale programma en dan is de voortgang identiek aan de individueel benaderde personen. Soms ook is maatwerk nodig, waarvoor dit rapport mogelijk aanknopingspunten biedt. Acties Om te beginnen moet de club een plan klaar hebben voor het vervolgtraject. Nieuwe leden willen weten hoe de opvang is, hoe lang ze in opleiding moeten en wanneer ze kunnen gaan spelen. De praktische omstandigheden en de sfeer van de club moeten uitgelegd worden om drempels te verlagen. Al deze informatie moet zo mogelijk mondeling maar in ieder geval ook kort en bondig schriftelijk worden meegegeven. Geef aspirant-leden gelegenheid op laagdrempelige wijze kennis te maken met de club en het bridgen. Organiseer inloopevenementen met de club, koppel deze bijvoorbeeld aan een veelbezocht evenement of bedenk andere creatieve acties. Zorg voor voldoende vrijwilligers die het bridgen kunnen demonstreren, die belangstellenden kunnen opvangen en hun gegevens noteren. Het doel van ledenwerving is zoveel mogelijk mensen op een cursus te krijgen. Het kan ook geen kwaad als club regelmatig de publiciteit te zoeken, ook buiten de ledenwerfevenementen. Dat brengt het bridge in beeld en wekt belangstelling bij het publiek. Dit lukt vaak beter bij huis- aan huisbladen dan bij de regionale pers. Voorwaarden Goede voorbereiding met een helder plan. Voldoende vrijwilligers die goed geïnstrueerd zijn. Goede opvang van de belangstellenden, bijvoorbeeld een inloopmiddag/avond met bridgedemonstraties, uitleg van een docent en enthousiaste clubleden. Duidelijke informatie aan de belangstellenden, ook schriftelijk met beschrijving van les tot club. Schematisch: 6

7 Opties acties voorwaarden Werving - Spontane aanmelding - Individuele benadering - Groepsbenadering - Vooraf plan maken - Publiciteit zoeken - Evenement organiseren - Informatie verstrekken - Goede voorbereiding - Geschikte locatie - Geïnstrueerde vrijwilligers - Goede informatiebrief 7

8 Beginnersopleiding U heeft kandidaat-bridgers geworven voor uw vereniging, en wat nu? Zeer gemotiveerde beginners kan mogelijk schriftelijk of digitaal lesmateriaal voor zelfstudie worden aangeboden, maar de meeste zullen toch aan klassikale lessen de voorkeur geven. Enkele hebben misschien al lessen op TV en/of internet gevolgd. Naast lessen kunnen ook oefensessies onder begeleiding worden aangeboden. Het initiatief voor de werving van nieuwe bridgers ligt nog veelal bij bridgedocenten en niet bij de clubs. De clubs nemen een afwachtende houding aan en hopen op instroom van nieuwe leden vanuit de bridgelessen, maar hebben daar niet veel invloed op. Bridgelessen duren minstens twee jaar en dan kunnen de ex-cursisten op zoek naar een verdere uitoefening van de verworven vaardigheden. Lang niet alle beginners komen dan bij een bridgeclub uit, velen blijven steken in thuisbridge of stoppen er weer mee. Er zal winst te behalen zijn door een betere afstemming van de clubdoelstellingen met de bridgedocenten. Enerzijds is een gedegen theoretische opleiding een noodzakelijke basis voor het leren van goed bridge. Anderzijds hebben we vastgesteld dat het merendeel van de beginners recreatief is ingesteld met als doel zo snel mogelijk aan het spelen te gaan op het eigen niveau. Om deze belangen met elkaar in balans te brengen zouden verenigingen meer het initiatief moeten nemen om beginnersopleidingen te organiseren. Uit de enquête is gebleken dat verenigingen die de beginnersopleiding zelf in huis hebben, als enige een stijgend aantal leden hebben. Dat is misschien voor de kleinere clubs wat moeilijker te realiseren maar mogelijk kan samenwerking met andere clubs uitkomst bieden. Probeer de lessen in hetzelfde gebouw en/of op hetzelfde tijdstip te geven als de reguliere club. Dat vergemakkelijkt de doorstroming later. Er zijn onlangs een tiental nieuwe docenten opgeleid in Hengelo. Ook zijn er diverse ervaren docenten actief in Twente. Als clubs er voor kiezen zelf de opleiding ter hand te nemen kunnen ze daarvoor een gekwalificeerde docent inhuren. Voor een zelfstandig opererende docent moet een lesgroep vaak minimaal cursisten bevatten maar een vereniging kan er voor kiezen te investeren in ledenwerving en met een kleinere groep starten, ook al is dit niet direct rendabel. Naast de opleiding heeft de club ook de mogelijkheid om oefensessies al dan niet samen met meer ervaren clubleden te organiseren. Dit versterkt de band met de club en vergroot de kans op aanmelding als lid in een later stadium. Oefenmateriaal is in overleg met de docent of op internet te vinden. Iedere lesmethode heeft zijn eigen bronnen voor oefenmateriaal. Informeer de cursisten over de mogelijkheid om via een beginners- of passageclub geleidelijk aan het competitiebridge te wennen en probeer ze daar naar te laten doorstromen. Schematisch: Opties Acties voorwaarden Opleiding - Digitaal - Klassikaal - TV/Internet - Oefensessies - Docent aantrekken - Lesgeven en oefenen - Instroom in beginnersclub stimuleren - Passend lesprogramma - Contact houden - Zo mogelijk parallel aan clubtijd en/of clublocatie 8

9 Startersclub Na afloop van de beginnersopleiding kan het bridgen voortgezet worden op vele manieren. Sommigen kiezen voor thuis bridgen met vrienden of familie. Anderen stoppen er weer mee om het later misschien nog eens op te pakken. Maar wie door het spelletje gegrepen wordt, wil wellicht wat meer. Dan is er de mogelijkheid om naar een club te gaan, hoewel daar nog wel een paar drempels liggen: Is het niveau van zo n club niet te hoog voor een beginner? Kan de beginnende bridger wel op zijn of haar eigen niveau spelen? Op een club worden 4 spellen in een half uur gespeeld, dat is voor de meeste beginners nog niet haalbaar. Bij een club gelden strenge regels, er lopen arbiters rond. Het vertrouwde spiekbriefje mag niet meer gebruikt worden. Meestal is de ex-cursist ook niet bekend met de sfeer in de club, men kent er misschien niemand of de vrees bestaat dat er met het mes op tafel wordt gespeeld. Hoe is de opvang en begeleiding van beginners? Een startersclub (ook wel passageclub genoemd) is een goede manier om beginnende bridgers op te vangen en te begeleiden in de richting van recreatie- of competitiebridge binnen een reguliere club. Grote verenigingen kunnen dit wellicht zelfstandig opzetten, de meeste verenigingen zullen samenwerking moeten zoeken om tot een zekere schaalgrootte te komen. Dit kan met een bridgeschool zijn of met andere verenigingen. Financieel mag er een bijdrage van de spelers gevraagd worden in de vorm van contributie plus een eventuele extra bijdrage voor de begeleiding als daar kosten aan verbonden zijn. Voor dit soort leden heeft de NBB een speciale regeling met korting op de bondscontributie. Ze krijgen dan al wel het Bridgemagazine toegestuurd. Afhankelijk van de beschikbare accommodatie kan er gekozen worden voor een aparte ruimte of geïntegreerd in de clubavond of -middag. Voor een gemakkelijke doorstroming naar de reguliere club is het aan te bevelen zo mogelijk hetzelfde dagdeel aan te houden. Een goede begeleiding is cruciaal voor het functioneren van de startersclub. Eén of enkele ervaren spelers met gevoel voor de onzekerheden van beginners kunnen dit op zich nemen. Het valt te overwegen dit soort vrijwilligers eventueel met bevriende andere verenigingen uit te wisselen, zodat zij hun eigen speelavond niet hoeven te missen. Vier van de 17 geënquêteerde clubs hebben een startersclub waar beginnende bridgers ervaring met het spelen kunnen opdoen onder begeleiding en met aangepaste regels. Er wordt zonder klok gespeeld of er worden bijvoorbeeld 3 spellen in een half uur gespeeld, het spiekbriefje kan nog een tijdje worden gebruikt. De spelers worden begeleid door een ervaren speler uit eigen club (2x), door een docent (1x) of door een docent/wedstrijdleider (1x). Deze verenigingen kregen de leden voor de startersclub via een externe docent (3x) of van hun eigen opleiding (1x). De doorstroming naar de reguliere club moet het uitgangspunt zijn, het is niet de bedoeling dat de spelers eindeloos in de startersclub blijven. Aan het eind van elk seizoen moet de begeleiding de doorstroom bespreken, al dan niet aan de hand van vooraf gemaakte afspraken. Instroom van nieuwe afgestudeerden moet ook mogelijk blijven. 9

10 Tenslotte is het verstandig om als vereniging een band op te bouwen met de beginnersclub. Betrek de spelers bij clubevenementen en speciale drives, laat eens een paar invallen in de gewone competitie als ze er bijna aan toe zijn, houd als bestuur regelmatig even contact, etc. Schematisch: opties Acties Voorwaarden Startersclub - Alleen of in samenwerking met: - Evt. samenwerking zoeken en afspraken - Goed begeleidingsprogramma o Andere club(s) hierover maken - Gericht op doorstroming o Bridgeschool - Accommodatie regelen - Betrekken bij club - Samen of in aparte ruimte - Contributie vaststellen - Contact houden - Zelfde tijdstip of niet - Begeleider(s) zoeken 10

11 Doorstroming naar reguliere club In de lessen en de beginnersclub hebben zich doorgaans al paren gevormd. Op enig moment moet doorstroming naar de reguliere club plaatsvinden en daarvoor moet het nieuwe paar zich klaar voelen om te spelen op de vaste clubavond en zich ook welkom voelen op de nieuwe club. Het helpt als de nieuwe paren mensen kennen die al bij die club zitten en enthousiast over hun eigen club spreken. Dit zorgt er ook al voor dat een nieuw paar zich sneller welkom voelt en een aanspreekpunt heeft binnen de club. Deze kennismaking kan bijvoorbeeld al op de startersclub beginnen door af en toe clubleden een keer mee te laten spelen of door een paar uit de startersclub een keer in te laten vallen in de gewone competitie. Bereid ook de clubleden voor op de komst van de nieuwelingen. Vertel ze hoe om te gaan met nieuwe leden. Het is geen zaak ze op de eerste avond meteen alle geschreven en ongeschreven regels te vertellen. Wel hoort het spel naar de spelregels gespeeld te worden. Indien ergens een onregelmatigheid plaatsvindt dient de arbiter of de wedstrijdleider geroepen te worden, maar bedenk dat beginners dit moeilijk vinden en daar aan moeten wennen. Laat de nieuwe leden op de eerste speeldag kennismaken met de arbiter/wedstrijdleider die dan kan uitleggen wat zijn taak inhoudt (namelijk onder andere het beantwoorden van vragen als er onduidelijkheden zijn, ook als er geen duidelijke onregelmatigheid heeft plaatsgevonden). Dit neemt vaak al veel schroom weg om als het nodig is de arbiter aan te spreken. Een niet spelende arbiter kan extra letten op tafels waar beginners spelen en ook ongevraagd meedenken bij problemen. Een paar suggesties die elders ook toegepast worden, zijn: Een vast aanspreekpunt in de club ter begeleiding van de nieuwe paren. De mogelijkheid om in de laagste lijn soepele regels toe te passen, bijvoorbeeld minder spellen te spelen dan in de hogere lijnen, spiekbriefjes gebruiken, etc. Het toewijzen van een "maatjespaar" aan elk nieuw paar, waar het nieuwe paar met vragen over de gang van zaken en de ongeschreven regels terecht kan. Let vooral goed op dat nieuwe paren zich thuis blijven voelen en niet plotseling wegblijven. Valkuilen zijn prekende tegenstanders, met het mes op tafel spelen, een onplezierige sfeer aan tafel (bijvoorbeeld ruziënde partners), een te hoog speeltempo, etc. Schematisch: opties Acties voorwaarden Reguliere club - Starten in laagste lijn - Starten in aparte lijn - Soepele regels - Clubleden instrueren - Arbiter / WL introduceren - Dreigende uitstroom monitoren - Vast aanspreekpunt - Maatjes - Zo mogelijk niet spelende arbiter 11

12 Overige enquêteresultaten Lopen de ambitieuze clubs leeg? Is er een verband tussen het dalend ledenaantal en het niveau van de club? Mogelijk voelen beginnende bridgers en recreanten zich niet thuis op dit soort clubs. Uit de enquête blijkt dat recreanten ook naar andere clubs lopen omdat de sfeer in de eerste club niet bevalt. Er is in Twente veel sprake van vergrijzing. Ook uit de latere enquetes onder de pilotgroepen blijkt dat 55+ers de makkelijkst te werven groep zijn. Ondanks de leegloop van de clubs staat leden werven niet hoog op de agenda van de clubs. Er is weinig kennis van de reeds beschikbare data/materialen van de NBB Uit de enquete achteraf: Door betrokkenheid en bekendheid van de club willen mensen die oorspronkelijk thuisbridger wilden worden toch een club overwegen. 12

13 Conclusies en aanbevelingen De belangrijkste conclusie is: treed naar buiten als club. Op het web, maar ook in huis-aan-huis bladen. Blijf actief in het aankondigen van drives en door het plaatsen van verhalen of anekdotes uit de club, creëert een club betrokkendheid. Eenmalige acties leveren soms wat op, soms niet. Heb een lange adem en creëer een kanaal om over een langere termijn naar buiten te treden. Bij de NBB is promotiemateriaal beschikbaar voor verenigingen. Het district bevelen wij aan een vast districtsfuntionaris of commissie aan te stellen ter ondersteuning bij ledenwerving en samenwerking van verenigingen. Er bestaat een functie clubadviseur, mogelijk kan deze zich hier mee bezig houden. Totaalschema: Werving seizoen 1 (aug sep) Evaluatie Opleiding Seizoen 1 (okt apr) Evaluatie Startersclub Seizoen 2+3 (sep mei) Evaluatie Reguliere club Seizoen 4 (sep) Opties Acties voorwaarden - Spontane aanmelding - Individuele benadering - Groepsbenadering - Digitaal - Klassikaal - TV/Internet - Oefensessies - Alleen of in samenwerking met: o Andere club(s) o Bridgeschool - Samen of in aparte ruimte - Zelfde tijdstip of niet - Starten in laagste lijn - Starten in aparte lijn - Soepele regels - Vooraf plan maken - Publiciteit zoeken - Evenement organiseren - Informatie verstrekken - Docent aantrekken - Lesgeven en oefenen - Instroom in beginnersclub stimuleren - Evt. samenwerking zoeken en afspraken hierover maken - Accommodatie regelen - Contributie vaststellen - Begeleider(s) zoeken - Clubleden instrueren - Arbiter / WL introduceren - Dreigende uitstroom monitoren - Goede voorbereiding - Geschikte locatie - Geïnstrueerde vrijwilligers - Goede informatiebrief - Passend lesprogramma - Contact houden - Zo mogelijk parallel aan clubtijd en/of clublocatie - Goed begeleidingsprogramma - Gericht op doorstroming - Betrekken bij club - Contact houden - Vast aanspreekpunt - Maatjes - Zo mogelijk niet spelende arbiter Evaluatie De gemelde evaluaties hebben betrekking op de club: hoe vindt de club dat zij deze stap hebben aangepakt? Zouden ze dit een volgende keer anders aan willen pakken? Tot slot nog 4 concrete tips: 1. Probeer binnen de vereniging een vrijwilliger te vinden die met grote regelmaat (minimaal 4 keer per jaar) zorg draagt voor een redactioneel artikel in de plaatselijke media. Bv. over speciale drives, begin- en einde van het seizoen, clubkampioenschappen, jongste-oudste lid, jubilea, meesterpunten, etc. 2. Vermeld de bridgevereniging in de jaarlijkse gemeentegids en in de diverse periodieken van de welzijn- en zorg organisaties in de gemeente. 3. Presenteer de vereniging tijdens de vrijwilligersdag en/of de gemeentelijk bijeenkomst voor Maak voor toekomstige spelers een duidelijk en overzichtelijk tijdlijn van eerste les tot clubspeler. 13

14 Bronnen Promotiemateriaal voor verenigingen: Interessante sites met lesmateriaal: Uitgave van de NBB: Bridgeclub, Aangenaam! Handboek clubbridge geschreven door Rob Stravers 14

15 Bijlagen - Met voorbeeld enquête tussendoor. De vragen kunnen gericht zijn op de nieuwe leden, maar ook op de club, hoe heeft de club het aangepakt? Wil de club dit een volgende keer anders? 15

16 Enqueteresultaten Hoe bent u op de hoogtte gesteld van deze cursus? 1 a b c d e A Ik heb erover gelezen in een huis aan huis blad B Ik heb erover gelezen in de krant C Ik heb ervan gehoord van leden van een bridgeclub D Ik ben overgehaald door mijn partner/vriend/kennis E Anders... (via internet) Hoe heeft u zich aangemeld? 3 a b c A Alleen, ik heb hier een partner gevonden B Samen met mijn partner C Samen, maar we zijn geen bridgepartners Waarom heeft u zich aangemeld? 4 a b c A Ik wil bridgen in clubverband B Ik wil thuis bridgen C Ik wil mijn denkvermogen trainen D Competitiegericht Wat is uw plan na afloop van de cursus? 16

17 7 a b c d e A Aanmelden bij de club die deze cursus organiseert B Aanmelden bij een andere club (rondkijken) C Thuisbridgen D Computerbridge E Weet nog niet 17