Naar een competentiegerichte opleiding via de hervorming van de Gemeenschappelijke Stam

Transcriptie

1 Naar een competentiegerichte opleiding via de hervorming van de Gemeenschappelijke Stam 7 modules in de Lerarenopleiding aan de Erasmushogeschool Brussel 1

2 Inhoud Context Opdracht 7 modules gemeenschappelijke stam Strategie en kritische factoren 2

3 Context VLAAMSE REGELGEVING Lerarenopleiding cfr. Decreet 96 Gemeenschappelijke stam specifieke stam Algemene vergadering departement 1998 Visietekst Beroepsprofielen en basiscompetenties Flexibilisering van het hoger onderwijs - 3

4 Opdracht In curriculumacties omzetten van visietekst Nieuwe visies op leren Studentgecentreerd onderwijs Flexibilisering en modularisering Strategiebepaling Planning Organisatiestructuur 4

5 Strategie Implementeren van innovaties ICT, PGO, BZW, PO en competentieleren Reorganisatie infrastructuur 02- Reorganisatie gemeenschappelijke stam binnen AMD-project Reflectie en tussentijdse evaluatie Reorganisatie specifieke stam

6 Algemene doelen Gem. Stam Sociaal constructivisme in concrete curriculumacties Competentieleren Integratie van vakleraren: model iedereen = Lerarenopleider Competentiegericht assessment Aansluiting specifieke stam 6

7 Psycho-pedagogische vaardigheden (10 HC) Didactische basisvaardigheden (10 HC) Omgaan met en verwerken van informatie (10 HC) Taalvaardigheid (20 WC) ICT (10 WC) Sociaal agogische vaardigheden (20 HC) Cultureel maatschappelijke vaardigheden (weekprojecten) Module breed observeren Module aangenaam leer en leefklimaat Module actief leren Module breed evalueren Module gelijke onderwijskansen Module grenzen verleggen Module breek uit je school 7

8 7 modules Modules doorheen de opleidingsjaren Organisatie van de leeromgeving Verwachtingen t.a.v. studenten Verwachtingen t.a.v. begeleiders Groeien in de modules Voorbeelden uit moduleboek 8

9 Opleidingsjaren modules 21 SP 2 modules 9 SP 1 module 9 SP 9

10 Verwachtingen tav studenten Algemene Competenties Samenwerking Omgaan met afspraken, groepsgericht tussenkomen & groepsrollen Probleemoplossend handelen Taakgericht werken (planning, actieoverzicht) Omgaan met informatie (bronnenboek, internet, bib) Presenteren (non-verbaal, verbaal, schriftelijk, ICT) Reflecteren (kritische zelfreflectie, peerreflectie, modulerefl ) 10

11 Verwachtingen tav studenten Beroepsgerichte Competenties Breed observeren Aangenaam leer- en leefklimaat creëren Actief leren Breed evalueren Gelijke onderwijskansen analyseren Grondbeginselen van het onderwijs in vraag stellen Participatie op school onderzoeken 11

12 Taken van de begeleiders Voorbereiden Lid van het moduleteam; vormgeving en evaluatie vd module Begeleiden (van mentor tot coach) BOG (Begeleid) - ZOG (Zelfstandig) - Individueel Evalueren Feedback Reflectie Beoordeling Vaklectoren & Pedagogen 12

13 Geleidelijk groeien Doorheen de modules Ind. taken Groepstaken Begeleid mentor Taakgestuurd Zelfgestuurd coach Probleemgestuurd 13

14 Opdrachten Module 1: Taakgestuurd ; observatie & analyse vnl. ind. taken Module 2: Taakgestuurd ; welbevinden analyseren Ind. & groepstaken Module 3: PGO ; creëren van een leerwandeling met actieve werkvormen & leercreaties Module 4: PGO ; breed evalueren Module 5: PGO casus: GOK-decreet in praktijk onderzoeken Artikel schrijven Presentatie Module 6: Project ; Grondbeginselen in het onderwijs Module 7: Project ; participatie ih onderwijs 14

15 15

16 Eerste modules voorgestructureerd 16

17 Leerlijn Binnen de Algemene Competenties Beheersingsniveaus Binnen de Beroepsgerichte Competenties Geleidelijke opbouw 17

18 1. Doelstellingen van deze module. 1. SAMENWERKEN Competenties 1.1 Doelstellingen over omgaan met afspraken: Bij allerlei vormen van samenwerken ervan uitgaan dat je afspraken maakt met elkaar. BEHEERSINGSNIVEAU: Bij het plannen van eigen taken, uitgaan van de afspraken die je in de groep afgesproken hebt. Bij het starten van groepswerk maak ik afspraken in verband met de verantwoordelijkheden die iedereen in de groep moet opnemen. Bij het afronden van een taak, ga ik voor mezelf na in welke mate ik aan de opgelegde afspraken voldoe heb voldaan. Individuele leerdoelen op basis van ervaringen in module 1 (invullen enkel en alleen wanneer dit voor jou van toepassing is): 1.2 Doelstellingen over groepsgericht tussenkomen: Bewaken dat ik naast het doel van de samenwerking (het resultaat van een groepstaak) ook rekening hou met de manier waarop ik samenwerk met anderen. BEHEERSINGSNIVEAU: In kleine groep mijn mening zeggen omtrent de inbreng van anderen ( zowel positief als negatief). De gespreksregels hanteren die vooraf afgesproken zijn (al dan niet opgelegd door de mentor) Individuele leerdoelen op basis van ervaringen in module 1 (invullen enkel en alleen wanneer dit voor jou van toepassing is): 1.3 Doelstellingen over het opnemen van groepsrollen: Ik ben goed op de hoogte van de rol die ik moet opnemen in de onderwijsgroep. BEHEERSINGSNIVEAU: Verslaggever/notulist: Ik maak een verslag waarin de volgende elementen herkenbaar aanwezig zijn: opsomming van de deelnemers, conclusies uit het gesprek, afspraken en agendapunten voor volgende bijeenkomst. Ik geef bondig weer hoe de discussie is verlopen en hoe de conclusies zijn gegroeid in het gesprek. Individuele leerdoelen op basis van ervaringen in module 1 (invullen enkel en alleen wanneer dit voor jou van toepassing is): Gespreksleider: Garanderen dat er afspraken gemaakt worden, Garanderen dat iedereen aan het woord komt en garanderen dat iedereen zijn beurt afwacht binnen de gemaakte afspraken van de groep. De inhoud van de gesprekken zodanig bewaken dat er blijvend doelgericht gewerkt wordt. Individuele leerdoelen op basis van ervaringen in module 1 (invullen enkel en alleen wanneer dit voor jou van toepassing is): Gespreksdeelnemer: Mijn beurt afwachten maar minstens één keer per onderwijsgroep aan het woord komen. Bewaken dat ik dat mijn tussenkomst doelgericht is en de groep niet afleidt van haar eindresultaat. Om uitleg vragen wanneer ik niet zeker ben wat mijn groepsleden bedoelen. In kleine groepen taakgericht en taakverdelend kunnen samenwerken om tot één eindresultaat te komen. 18 Individuele leerdoelen op basis van ervaringen in module 1 (invullen enkel en alleen wanneer dit voor jou van toepassing is):

19 Groeikansen creëren Clusters Mod 1 feedback Mod 2 cijfer 40% Mod 3 feedback Mod 4 cijfer 60% 19

20 Organisatie van het leren ZOG onderzoeken IZW BOG Vergaderen, studeren, opzoeken en reflecteren brainstormen, WC trainen beslissen, reflecteren nastructureren, uitdiepen HC 20

21 Organisatie van de onderwijsgroepen Drie stromen: - stroom A: Kleuter & Lager : 8 OG s - stroom B: Secundair AV : 6 OG s - stroom C: Secundair LO & SZ : 8 OG s Onderwijsgroep = max. 15 stud. 21

22 Organisatie T-structuurT 22

23 T-structuur 23

24 T-structuur 24

25 T-structuur 25

26 T-structuur 26

27 Planning Wat deed groep C3 om 15u en waar? 27

28 Taalvaardigheid WERKCOLLEGES TAAL spelling, goede tekst kunnen schrijven, schrijven voor een bepaalde doelgroep, TAALEISEN ALGEMEEN Vormelijk Inhoudelijk 28

29 Blackboard ICT WERKCOLLEGES ICT Elektronische Portfolio WORD Power-Point Website Frontpage Excell 29

30 Assessment Alg. Comp. Proces Product Assessment Proces Beroepsger. Comp. Product Instrumenten -Gestuurde taken -Zelfgestuurde producten -Presentaties -Feedback -Reflecties (zelf, peer, begeleider) 30

31 Zelf- en peerevaluatie 31

32 Zelfreflectie 1. In welke mate voldoe ik aan de verwachtingen die in deze module gesteld werden? Wat waren mijn sterke punten? Wat waren mijn zwakke punten? Als ik deze procesevaluatie overloop, hoe kijk ik dan naar mezelf? Waarom presteerde ik op dit niveau? Kon ik eigenlijk beter? 2. Ik heb het volgende bijgeleerd: 3. Mijn concrete werkpunten voor de volgende module zijn: 32

33 Elektronisch Portfolio Koppeling van taken aan competenties Assessment door Student (Niet EPF) Peers (Niet EPF) Begeleider In ontwikkeling & ter discussie 33

34 34

35 Vier Modules 1e jaar 1. Breed observeren - Observeren versus interpreteren, observatieperspectieven, 2. Aangenaam leer- en leefklimaat - Welbevinden 3. Actief leren - Betrokkenheid & actieve werkvormen 4. Breed evalueren BOG staat centraal 35

36 Twee modules 2e jaar 5. Gelijke Onderwijskansen - GOK-decreet analyseren - Nationaal 6. Grenzen verleggen - grondbeginselen van het onderwijs in vraag stellen - Nat. & internationaal ZOG staat centraal 36

37 Eén module 3e jaar 7. Breek uit je school Participatie op school onderzoeken Ouders Leerlingen Externen 37

38 Modulemap Handleiding Modulegids Bronnenboek Producten Portfolio 38

39 Innovatiestrategie 39

40 Innovatiestrategie Werkgroep 3 interne leden, relatief nieuw in de opleiding 2 externe leden KU Leuven, Centrum Ervaringsgericht Onderwijs Universiteit Gent, Steunpunt Intercultureel Onderwijs 1 academiejaar vrijgesteld voor 10-30% van werktijd Conceptualisatie communicatie redactie van de modules 40

41 Innovatiestrategie Kritische factoren: afstemming oude en nieuwe structuur betrokkenheid en dynamiek van het lectorenteam minimale inhoudelijke consensus realistische tijdsbegroting Het maximale denkbare of het maximale haalbare? 41

42 Kritische factor: oude vs. nieuwe structuur Welke (tijds)ruimte binnen het geheel van de opleiding? Hoeveel (vak)lectoren? Nieuwe begeleidingsrol en oude taakbelastingsuren? 42

43 Kritische factor: oude vs. nieuwe structuur Nieuwe rol voor studenten en de oude studiebelastingsuren? Een modulair systeem binnen slechts één onderdeel van de opleiding? Nieuwe evaluatiecultuur vs. oude evaluatiesysteem? 43

44 Kritische factor: oude vs. nieuwe structuur Pendelbewegingen tussen inhoud en structuur Eerst de kip of eerst het ei? 44

45 Kritische factor: betrokkenheid lectorenploeg Context Overvraagd lectorenteam Beperkte mogelijkheden tot overleg Weerstanden Pedagogische en technische onderdelen in de oude gemeenschappelijke stam 45

46 Kritische factor: betrokkenheid lectorenploeg Formele aspecten Samenstelling en mandaat werkgroep Communicatiekanalen met coördinatieteam, opleidingscommissies, departementsraad Haalbare deadlines binnen geëigende beslissingsstructuren 46

47 Kritische factor: betrokkenheid lectorenploeg Inhoudelijke betrokkenheid bij modules Wie? Pedagogen en/of vaklectoren? De overtuigden, de volgers of de personen met de grootste weerstanden? Benaderd als competente actoren of te bekeren onwetenden? Wanneer? Bij de conceptualisatie van het breder kader? Bij de conceptualisatie van de concrete modules? Bij de start van de modulewerking? Bij de evaluatie van de modulewerking? 47

48 Kritische factor: betrokkenheid lectorenploeg Inhoudelijke betrokkenheid bij modules Wat? Ontwikkelaar? Werkvormen moduleboeken - bronnenboeken hoor- en werkcolleges - assessmentprocedures Begeleider? Evaluator? Feedbackorgaan? Als actieve participant, controleur of adviseur? Verhouding klassieke pedagogische aspecten technische aspecten (ICT/taalvaardigheid) 48

49 Kritische factor: betrokkenheid lectorenploeg Inhoudelijke betrokkenheid bij de vernieuwing Scharnierpunten Wie? Wanneer? Wat? Afstemming opvoedkunde algemeen en opvoedkunde specifiek Afstemming modules stageopdrachten Betrokkenheid vaklectoren bij modules 49

50 Kritische factor: betrokkenheid lectorenploeg Pendelbewegingen tussen voorhoede en achterhoede Eerst de kip of eerst het ei? 50

51 Kritische factor: minimale inhoudelijke consensus De vaagheid van het begrip competentie Toegepast gedrag of onderliggende vaardigheden, kennis en attitudes? Focus op mogelijkheden van studenten of focus op tekorten? Individuele leertrajecten of afgebakende eindproducten? Open leeromgevingen of gestuurde leeractiviteiten? Kunnen we competenties ontwikkelen door vakinhoud aan te bieden? Ervaring of reflectie? 51

52 Kritische factor: minimale inhoudelijke consensus. leidt tot verschillende visies op: Verhouding beroepscompetenties algemene competenties in de modules Verschillende visies op moduleopbouw - verhouding ervaring, reflectie, synthese en zelfreflectie - belang, inhoud en chronologische plaats van hooren werkcolleges - gebruik van de bronnenboeken De formulering van leerlijnen en leerdoelen Assessment 52

53 Kritische factor: minimale inhoudelijke consensus Assessment Prestatiegericht (deeltaken) of ontwikkelingsgericht evalueren? Evaluatie van individuele student of van de aangeboden leeromgeving? Evaluatie van beroepsgerichte of algemene competenties? Portfolio als verzamelmap van deeltaken of als bewijsmateriaal persoonlijke ontwikkeling? Wie evalueert? Wie geeft feedback? 53

54 Kritische factor: minimale inhoudelijke consensus Opnieuw: verhouding specifieke stam en gemeenschappelijke stam Integratie van de bouwstenen uit de gemeenschappelijke stam integreren in de leeromgeving van de specifieke stam? Een competentiegerichte benadering in de hele opleiding? Modularisering van de hele opleiding? 54

55 Kritische factor: minimale inhoudelijke consensus Hoe groot moet de consensus zijn? Moeten alle pedagogen eenzelfde onderwijsvisie delen? Moeten alle vaklectoren dezelfde onderwijsvisie delen? Moeten studenten beschermd worden tegen tegenspraken? 55

56 Kritische factor: minimale inhoudelijke consensus Ontstaat visie uit praktijk of praktijk vanuit visie? Eerst de kip of eerst het ei? 56

57 Kritische factor: realistische tijdsbegroting Meerjarenproces Verschillende snelheden van inhoudelijke en organisatorische veranderingsprocessen Voldoende personeelstijd vrijmaken Eerst de kip of eerst het ei? 57

58 End 58

59 Reserve-slides slides 59