Introductie. De NEXT STEP in duurzame stedelijke ontwikkeling. Werkgroep duurzame stedelijke ontwikkeling

Transcriptie

1 De NEXT STEP in duurzame stedelijke ontwikkeling Martin Dubbeling: stedenbouwkundige SAB Wouter Schik: landschapsarchitect ARCADIS Duurzame Imagine the result Stedelijke Ontwikkeling Introductie duurzame stedelijke ontwikkeling Opgericht 1988 Nationaal Pakket Duurzame Stedebouw 1999 Duurzame 2 2 november 2009 Stedelijke 1

2 Introductie duurzame stedelijke ontwikkeling Opgericht 1988 Nationaal Pakket Duurzame Stedebouw 1999 Voorbeeldenboek duurzame stedebouw 2005 > website: Duurzame 3 2 november 2009 Stedelijke Introductie duurzame stedelijke ontwikkeling Opgericht 1988 Nationaal Pakket Duurzame Stedebouw 1999 Voorbeeldenboek duurzame stedebouw e geheel herziene druk voorbeeldenboek Duurzame 4 2 november 2009 Stedelijke 2

3 CO2 neutraal Waarom een Next Step? Weinig nieuwe voorbeelden voor 2e editie Hoe goed zijn die voorbeelden eigenlijk? Kan je duurzame inkoopvoorwaarden opstellen voor stedebouw? Veel hypes, maar ook echt een koers? Cradle to Cradle Energie neutraal Transition towns Klimaat adaptatie Duurzame 5 2 november 2009 Stedelijke Hoe willen we leven? Duurzame 6 2 november 2009 Stedelijke 3

4 Is dit de toekomst (voor NL)? Duurzame 7 2 november 2009 Stedelijke Hoge dichtheid high tech Perfumed city Hong Kong Duurzame 8 2 november 2009 Stedelijke 4

5 Duurzame 9 2 november 2009 Stedelijke Duurzame 10 2 november 2009 Stedelijke 5

6 Of solitair en lowtech? Autarkisch wonen, Schie 2.0 Earthship Duurzame 11 2 november 2009 Stedelijke Agence Babylone Active Nature Duurzame 12 2 november 2009 Stedelijke 6

7 Vergelijk Oosterdokseiland Amsterdam Lanxmeer Culemborg Duurzame 13 2 november 2009 Stedelijke Veel lijstjes Duurzame 14 2 november 2009 Stedelijke 7

8 Waarom zo weinig succes? Weinig commitment door negatief imago: moeilijk, duur, vervelend Duurzame 15 2 november 2009 Stedelijke Waarom zo weinig succes? Weinig commitment door negatief imago: moeilijk, duur, vervelend PEOPLE Spraakverwarring: wat is het? PLANET PROFIT Duurzame 16 2 november 2009 Stedelijke 8

9 Waarom zo weinig succes? Weinig commitment door negatief imago: moeilijk, duur, vervelend Spraakverwarring: wat is het? Weinig continuïteit door hypes Duurzame 17 2 november 2009 Stedelijke Waarom zo weinig succes? Weinig commitment door negatief imago: moeilijk, duur, vervelend Spraakverwarring: wat is het? Weinig continuïteit door hypes Korte termijn voor lange termijn: lange termijn onzeker Duurzame 18 2 november 2009 Stedelijke 9

10 NEXT STEP Voorbij het negatieve imago - het begint met willen - duurzaamheid is leuk! Duurzame 19 2 november 2009 Stedelijke NEXT STEP Voorbij het negatieve imago - het begint met willen - duurzaamheid is leuk! - nodig is (investeren in) creativiteit slimme effectieve (ontwerp)oplossingen anders denken Duurzame 20 2 november 2009 Stedelijke 10

11 NEXT STEP Voorbij het negatieve imago - het begint met willen - duurzaamheid is leuk! - nodig is (investeren in) creativiteit slimme (ontwerp)oplossingen anders denken - sturen op commitment meerwaarde / wat levert het op verleiding / marketing Duurzame 21 2 november 2009 Stedelijke Voorbeeld meerwaarde: High Tech Campus Eindhoven Duurzame 22 2 november 2009 Stedelijke 11

12 NEXT STEP De spraakverwarring voorbij Van definitie Naar richting Duurzame 23 2 november 2009 Stedelijke NEXT STEP De spraakverwarring voorbij Van duurzame stedebouw Naar duurzame stedelijke ontwikkeling Duurzame 24 2 november 2009 Stedelijke 12

13 NEXT STEP Continuïteit door keuze op maat - wat hier / daar - wat nu / straks Van project, naar processturing Duurzame 25 2 november 2009 Stedelijke NEXT STEP Continuïteit door keuze op maat - wat hier / daar - wat nu / straks Van project, naar processturing Duurzame 26 2 november 2009 Stedelijke 13

14 Hoe kiezen? Duurzame 27 2 november 2009 Stedelijke Benaderingen 1. De Superstore > alle thema s meteen maximaal - niet realistisch: vraagt veel investeringen - conflicterende belangen kunnen tot patstellingen leiden - vraagt medewerking van iedereen ook al is er geen direct (eigen) belang Duurzame 28 2 november 2009 Stedelijke 14

15 Benaderingen 2. De speciaalzaak > concentratie op 1 thema - erg beperkt - erg kwetsbaar Duurzame 29 2 november 2009 Stedelijke Benadering: NEXT STEP 3. Gericht winkelen > Kansrijke / meest effectieve maatregelen uitwerken - gerelateerd aan: locatie/context/gebruik/meerwaarde - door integrale benadering kunnen maatregelen elkaar juist versterken - realistisch: maximale uit beperkte middelen/mogelijkheden te halen Duurzame 30 2 november 2009 Stedelijke 15

16 Den Haag Atelier 2T Architecten Duurzame Imagine the result Stedelijke Ontwikkeling Den Haag Atelier 2T Architecten Duurzame Imagine the result Stedelijke Ontwikkeling 16

17 Den Haag Atelier 2T Architecten Duurzame Imagine the result Stedelijke Ontwikkeling Voorbeeld: bedrijventerreinen Keuze intensief extensief is gekoppeld aan kwaliteit locatie, context en type bedrijvigheid Duurzame 34 2 november 2009 Stedelijke 17

18 Spelen met schaal Duurzame 35 2 november 2009 Stedelijke Voorbeeld: Klavertje 4 Venlo urban affairs / vhp / studio marco vermeulen / urbanisten Duurzame 36 2 november 2009 Stedelijke 18

19 Voorbeeld: Klavertje 4 Venlo urban affairs / vhp / studio marco vermeulen / urbanisten Duurzame 37 2 november 2009 Stedelijke Spelen met dynamiek Duurzame 38 2 november 2009 Stedelijke 19

20 Spelen met dynamiek 1. Vaste waarde - lange termijn gebruik - veranderingen over lange termijn Duurzame 39 2 november 2009 Stedelijke Spelen met dynamiek 1. Vaste waarde - lange termijn gebruik - veranderingen over lange termijn 2. Flexibiliteit - korte termijn gebruik - regelmatige verandering Duurzame 40 2 november 2009 Stedelijke 20

21 Spelen met dynamiek 1. Vaste waarde - lange termijn gebruik - veranderingen over lange termijn 2. Flexibiliteit - korte termijn gebruik - regelmatige verandering 3. Stromend / virtueel - continue (wisselend) gebruik - continue verandering Duurzame 41 2 november 2009 Stedelijke Spelen met dynamiek Duurzame 42 2 november 2009 Stedelijke 21

22 Spelen met dynamiek Duurzame 43 2 november 2009 Stedelijke Spelen met dynamiek Van project naar processturing Duurzame 44 2 november 2009 Stedelijke 22

23 Spelen met dynamiek Van project naar processturing Duurzame 45 2 november 2009 Stedelijke Spelen met dynamiek Laagdynamische systemen koppelen (boom-/waterstructuren) Hoogdynamische systemen koppelen Ruimte voor verandering (o.a. klimaatadaptatie) Duurzame 46 2 november 2009 Stedelijke 23

24 Voorbeeld: Almere Hout Noord Duurzame 47 2 november 2009 Stedelijke Duurzaamheidsgroei Duurzaamheidsambities koppelen aan duurzaamheidsontwikkeling i.p.v. normen - waar zou ik heen willen (droom): voorbeeld: Almere principles - wat kan ik nu doen en hoe kan ik in de tijd verder verduurzamen en verbetering stimuleren? Niet nu het duurzaamst zijn, maar straks Duurzame 48 2 november 2009 Stedelijke 24

25 Duurzaamheidsgroei Duurzaamheidsambities koppelen aan duurzaamheidsontwikkeling i.p.v. normen - waar zou ik heen willen (droom): voorbeeld: Almere principles - wat kan ik nu doen en hoe kan ik in de tijd verder verduurzamen en verbetering stimuleren? Niet nu het duurzaamst zijn, maar straks? Duurzame 49 2 november 2009 Stedelijke Voorbeeld: Floriade 2012 Our mission is to use our Cradle to Cradle framework as an engine for innovation Our C2C framework means: we are native to place our soil, air and water is clean the sun is our income our waste = food we design enjoyment for all generations Our goal is a delightfully diverse, safe, healthy and just world, with clean air, water, soil and power economically, equitably, ecologically and elegantly enjoyed Duurzame 50 2 november 2009 Stedelijke 25

26 Efficiëntie en effectiviteit afremmen - voorkomen - optimaliseren - minder negatieve alternatieven koers omgooien - continue cycli (C2C) - energiepositief > vraagt innovatie / denkkracht Effectief Efficiënt Duurzame 51 2 november 2009 Stedelijke Rol vakdisciplines Planoloog moet zich opnieuw uitvinden als bewaker van integraliteit, procedures en processen (veranderingsmanagement) Stedenbouwer en landschapsarchitect ontwerpers van slimme en verleidelijke oplossingen voor de toekomstgerichte leefbare stad en als aanjagers van vernieuwing Duurzame 52 2 november 2009 Stedelijke 26

27 Samenvatting NEXT STEP De NEXT STEP is het ontwikkelingsgerichte denken Niet nu meteen optimaal, maar droom en groeipad Van stedenbouw, naar stedelijke ontwikkeling Van project- naar procesgeoriënteerde stads- en gebiedsontwikkeling Denken in dynamische systemen en sturingsmechanismes i.p.v. normen Duurzame 53 2 november 2009 Stedelijke Samenvatting NEXT STEP Sturen op commitment Denken in meerwaarde Investeer in denkkracht en creativiteit - effectieve oplossingen - verleiding Leer van voorbeelden Duurzame 54 2 november 2009 Stedelijke 27

28 Samenvatting NEXT STEP Maak strategische keuzes: - welke thema s zijn in welke mate van toepassing? - welke ontwikkelingsstrategie moet worden gevolgd (vast, flexibel, virtueel) - welke tijd / ruimte schaal Uiteindelijke keuze bepaald door: - situatie / context (o.a. aanwezige waardes, dynamiek etc.) - het gebruik / nut / type opgave - mogelijke meerwaardecreatie (wat levert het op) - doorgroei / ontwikkelmogelijkheden Duurzame 55 2 november 2009 Stedelijke Van 3P duurzaamheid People + Planet Thema s: -energie - water -emissies -ruimte -natuur - sociaal -etc. Aspecten: - economie / (meer)waarde Profit Duurzame 56 2 november 2009 Stedelijke 28

29 Naar 3D duurzaamheid People + Planet Thema s: -energie - water -emissies -ruimte -natuur - sociaal -etc. Aspecten: - economie / (meer)waarde -proces Profit - veranderbaarheid - innovatie - commitment Proces + Dynamiek Schaal: - tijd -ruimte Duurzame 57 2 november 2009 Stedelijke What s NEXT? Lancering boek eind 2009 Regionale workshops Eindmanifestatie eind e druk?? Duurzame 58 2 november 2009 Stedelijke 29

30 What s NEXT? Hoe ver rijkt uw droom? Wat wilt/gaat u daar voor doen? Hoe werken we daarin samen? Duurzame 59 2 november 2009 Stedelijke BEDANKT VOOR UW AANDACHT Duurzame Imagine the result Stedelijke Ontwikkeling 30