Documentnummer : INT Verkorte inhoud document: Uitvoeringsnotitie harmonisatie voorschoolse voorzieningen

Transcriptie

1 *Z0345CE4A60* Documentnummer : INT Verkorte inhoud document: Uitvoeringsnotitie harmonisatie voorschoolse voorzieningen Uitvoeringsnotitie harmonisatie voorschoolse voorzieningen Beverwijk December 2016

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding De huidige Beverwijkse situatie Beleid tot nu toe Doelgroep voorschoolse voorzieningen in Beverwijk Aanbieders kinderopvang Aanbieders peuterspeelzaalwerk Aantal en bereik doelgroeppeuters Aanbod voor- en vroegschoolse educatie (VVE) Huidige subsidiesystematiek peuterspeelzaalwerk gemeente Beverwijk Samenwerking en afstemming tussen voorschoolse voorzieningen en stakeholders Harmonisering van peuterspeelzalen en kinderopvang: wettelijke en financiële kaders De gefaseerde landelijke invoering van de harmonisatie kinderopvang Gemeentelijke verantwoordelijkheid Decentralisatie-uitkering van de Wet OKE Van peuterspeelzaalwerk naar peuteropvang Uitgangspunten bij de scenario s van de harmonisatie in Beverwijk Scenario s Scenario s voor de gemeentelijke bijdrage na de omvorming van het peuterspeelzaalwerk naar peuteropvang Advies over te kiezen scenario Financiering van de voorschoolse voorzieningen Uitgangspunten financiering: Budget 2017 en verder Implementatieplan Planning implementatie: overgangsjaar Voorbeelden van onderwerpen die in implementatieplan worden opgenomen Voorbeelden van onderwerpen implementatieplan van belang voor aanbieders BIJLAGE 1 Stappenplan Implementatie BIJLAGE 2 Resultaten online Survey BIJLAGE 3 Conceptverslag LEA-overleg Beverwijk, INT / Z Pagina 2

3 1. Inleiding Volgens de huidige plannen van het kabinet worden per 1 januari 2018 peuterspeelzaalwerk en kinderopvang gelijkgeschakeld. Dit wordt harmonisatie van de voorschoolse voorzieningen genoemd. Peuterspeelzaalwerk moet dan voldoen aan de wettelijke vereisten voor kinderopvang. Ouders kunnen hier dan kinderopvangtoeslag voor aanvragen. Deze vorm van kinderopvang wordt ook wel peuteropvang genoemd. Peuteropvang is kortdurende, intentionele, brede ontwikkelingsstimulering voor peuters van 2,5 tot 4 jaar als goede voorbereiding op de basisschool. Het huidige peuterspeelzaalaanbod wordt geregistreerd als kinderopvang waardoor het verschil in wet- en regelgeving, financiering en kwaliteit tussen beide voorschoolse voorzieningen verdwijnt. Kadernota onderwijsachterstandenbeleid In de Kadernota onderwijsachterstandenbeleid (vastgesteld in de raadsvergadering van 29 september 2016) is aangegeven dat er een specifieke Uitvoeringsnotitie harmonisatie voorschoolse voorzieningen zal worden opgesteld. In deze Uitvoeringsnotitie zullen een viertal scenario s worden beschreven welke per 2018 ingevoerd kunnen worden. Tevens geeft deze Uitvoeringsnotitie inzage in de veranderingen in de wet- en regelgeving en financiering van de voorschoolse voorzieningen (m.n. het huidige peuterspeelzaalwerk en voor- en vroegschoolse educatie), waarbij de huidige situatie als uitgangspunt wordt genomen. Hoe is de Uitvoeringsnotitie tot stand gekomen: via stappenplan met partners Om te komen tot een geharmoniseerd stelsel van voorschoolse voorzieningen zijn er grofweg zeven stappen die worden doorlopen: 1. Verzamelen en analyseren kengetallen 2. Overleg met veldpartijen (huidige aanbieders) en stakeholders 3. Inventarisatie wensen en opvattingen bij veldpartijen en stakeholders 4. Ontwikkelen mogelijke/wenselijke scenario s 5. Vaststellen voorkeursscenario 6. Ontwerpen implementatieplan 7. In praktijk brengen implementatieplan Het uitgewerkte stappenplan is als bijlage bij deze Uitvoeringsnotitie gevoegd. De Uitvoeringsnotitie is een afronding van stap 5. Zoals in het stappenplan te zien is, zijn veldpartijen en stakeholders van voorschoolse voorzieningen zoveel mogelijk betrokken bij de totstandkoming van deze notitie. Zo is er een structureel overleg opgezet met de veldpartijen voorschoolse voorzieningen (de huidige aanbieders) en is afstemming gezocht met regiogemeenten en aanpalende beleidsvelden. Daarnaast is een online Survey uitgezet om de wensen en opvattingen van veldpartijen en stakeholders (o.a. oudercommissies, basisscholen, bibliotheek en JGZ Kennemerland) te inventariseren. Tot slot zijn de scenario s besproken in het LEA van 3 oktober 2016 en ook hun advies is in deze Uitvoeringsnotitie verwerkt. Het verslag van dit LEA-overleg is eveneens als bijlage bij deze notitie gevoegd. Leeswijzer Het volgende hoofdstuk, hoofdstuk 2, gaat nader in op de huidige voorschoolse voorzieningen en geeft inzage in het aantal kinderen en het deelnamepercentage van de kinderen in de doelgroep van 2,5 tot 4 jaar aan voorschoolse voorzieningen. Hoofdstuk 3 behandelt de veranderingen in wet- en regelgeving die samenhangen met de harmonisatie per In hoofdstuk 4 worden de veranderingen per 2018 schematisch weergegeven en komen de vaststaande beleidsuitgangspunten ten aanzien van de harmonisatie in Beverwijk aan de orde. INT / Z Pagina 3

4 De vier scenario s, met een nadere toelichting, komen aan de orde in hoofdstuk 5. Het hoofdstuk wordt afgesloten met een advies over het te kiezen scenario. Hoofdstuk 6 staat in het teken van de financiële gevolgen van de harmonisatie en een indicatie van de te verwachten (rijks)inkomsten, uitgaven en bijdragen. Tenslotte wordt in hoofdstuk 7 beschreven hoe en wanneer de volgende stappen van het stappenplan (het ontwerpen en uitvoeren van het implementatieplan) worden uitgevoerd. INT / Z Pagina 4

5 2. De huidige Beverwijkse situatie 2.1 Beleid tot nu toe Het huidige Beverwijkse voorschoolse landschap bestaat uit voorzieningen met verschillende doelstellingen, doelgroepen en financiering. Alle kinderen kunnen naar de peuterspeelzaal om spelenderwijs te wennen aan de basisschool. Kinderen van werkende ouders kunnen ook kiezen voor kinder(dag)opvang. Voor hen bestaat de mogelijkheid tot kinderopvangtoeslag, die ouders in staat stelt werk en zorg te combineren. Voor kinderen met een (vermoeden van een) onderwijsachterstand wordt een gerichte interventie geboden in de vorm van voor- en vroegschoolse educatie (VVE). VVE aanbod is een door de Onderwijsinspectie goedgekeurd programma/methode die door de leidsters op de groep uitgevoerd wordt om peuters te stimuleren aangaande taalontwikkeling, emotionele- en cognitieve ontwikkeling. Samengevat zijn er in Beverwijk drie voorzieningen ontstaan die ieder een focus leggen op één van de doelgroepen 1. Bestaande model dagdelen: in het huidige peuterspeelzaalwerk is er sprake van 2 dagdelen van in totaal 5 uur. Voor VVE zijn dit 4 gelijke dagdelen van in totaal 10 uur. In de kinderopvang kunnen kinderen gedurende de gehele dag opgevangen worden. Huidige vormgeving stelsel Voorziening Doel Doelgroep Financiering Kinderdagopvang Arbeidsparticipatie van ouders en brede ontwikkeling van kinderen Kinderen van werkende ouders 0 tot 4 jaar Ouders, met kinderopvangtoeslag vanuit het Rijk (inkomensafhankelijk). Peuterspeelzaal Voorschoolse educatie (aangeboden in de peuterspeelzaal) Educatief aanbod voorafgaand aan basisschool Bestrijden onderwijsachterstanden Peuters 2,5 tot 4 jaar Peuters met het risico op een (taal) achterstand van 2,5 tot 4 jaar Door de gemeente, met eigen bijdrage ouders Door de gemeente (specifieke uitkering gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid), met eigen bijdrage van ouders 1 Huidige doelgroepen zijn: kinderen van werkende ouders in kinder(dag)opvang, kinderen op de peuterspeelzaal en doelgroepkinderen die geïndiceerd zijn voor het volgen van VVE. INT / Z Pagina 5

6 2.2 Doelgroep voorschoolse voorzieningen in Beverwijk Voorschoolse voorzieningen zijn voor kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar. Onderstaande tabel laat de demografische ontwikkeling van kinderen van 0 tot 4 jaar in Beverwijk op wijkniveau zien. Aantal 0 tot 4 jarigen (waarvan peuters) per wijk, per jaar: Centrum 293 (138) 293 (144) 310 (150) 01 Vondelkwartier 201 (107) 185 (92) 172 (90) 02 Oranjebuurt 116 (87) 104 (51) 87 (41) 03 Kuenenkwartier 244 (147) 325 (139) 332 (146) 04 Warande 48 (24) 50 (27) 57 (29) 05 Noordwestelijk tuinbouwgebied 115 (68) 104 (59) 113 (62) 06 Oosterwijk en Zwaanswijk 265 (136) 268 (133) 278 (125) 07 Meerestein 264 (133) 260 (159) 280 (139) 08 Wijk aan Zee 79 (37) 80 (46) 82 (43) 09 De Pijp en Wijkerbroek 571 (351) 553 (291) 522 (292) Geharmoniseerde peuteropvang is echter voor kinderen van 2,5 tot 4 jaar. Het totaal aantal peuters (kinderen van 2,5 tot 4 jaar) in Beverwijk is over de afgelopen drie jaar als volgt: In 2014: 677 peuters In 2015: 676 peuters In 2016: 651 peuters Gebaseerd op de aantallen peuters de afgelopen jaren is de verwachting dat het aantal peuters de komende jaren stabiel zal blijven. 2.3 Aanbieders kinderopvang Beverwijk kent meerdere aanbieders van kinder(dag)opvang: Stichting Welschap Kinderopvang, Fit4Family, Mops Kinderopvang, Brood & Spelen, De Stichting Kinderopvangvoorzieningen (SKOV) en Kinderdagverblijf Mijn Kleine Ster. Gezamenlijk beheren zij zeven verschillende locaties. Zij bieden dagopvang aan voor kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar. 2.4 Aanbieders peuterspeelzaalwerk Het reguliere peuterspeelzaalwerk en VVE wordt uitgevoerd door Stichting Welzijn Beverwijk (SWB) en Stichting Welschap verzorgt peuterspeelzaalwerk in de Broekpolder. Er maken ongeveer 290 niet-doelgroeppeuters gebruik van het peuterspeelzaalaanbod van Stichting Welzijn Beverwijk, verspreid over acht peuterspeelzalen. Stichting Welschap biedt ruimte aan maximaal 64 peuters in haar locatie in Broekpolder, waarvan 32 peuters uit Heemskerk afkomstig zijn. In totaal is ongeveer 50% van de peuters in Beverwijk ingeschreven op een peuterspeelzaal. INT / Z Pagina 6

7 2.5 Aantal en bereik doelgroeppeuters Naast de ruim 320 peuters die deelnemen aan het reguliere peuterspeelzaalwerk nemen zo n 160 peuters deel aan voor- en vroegschoolse educatie. Samengevat kan worden gesteld dat bijna 80% van de Beverwijkse kinderen gebruik maakt van het aanbod van beide Beverwijkse aanbieders van peuterspeelzaalwerk (en VVE). Kinderen die door het consultatiebureau een VVE-advies meekrijgen (de zgn. doelgroepkinderen) worden zo veel mogelijk gestimuleerd 2 gebruik te maken van de voorschoolse VVE-voorzieningen om zo beter voorbereid aan de basisschool te beginnen. De gemeente Beverwijk heeft zich ingespannen om door te groeien naar een aanbod voor 100% van de doelgroep aan voorschoolse programma s. Inmiddels wordt nagenoeg 100% van de doelgroepkinderen voor VVE bereikt. 2.6 Aanbod voor- en vroegschoolse educatie (VVE) Het voor- en vroegschoolse aanbod wordt in Beverwijk door de SWB verzorgd. Van de in totaal negen peuterspeelzalen in Beverwijk en Wijk aan Zee bieden vijf peuterspeelzalen een VVEprogramma aan. Op die groepen krijgen kinderen spelenderwijs extra (taal)stimulering, met als doel een betere start op de basisschool. De VVE-kinderen van die groepen komen vier keer per week naar de peuterspeelzaal en de groepen worden begeleid door twee professionele leidsters. In 2015 zijn eenmalig extra middelen beschikbaar gesteld aan de Stichting Welzijn Beverwijk (SWB) voor 2 extra VVE groepen om wachtlijsten 3 weg te werken. Uit de Survey is gebleken dat doelgroepkinderen van werkende ouders die gebruik maken van dagopvang, in de praktijk niet in alle gevallen toegang hebben tot een VVE-programma, omdat VVE alleen wordt gegeven in peuterspeelzalen (en hier vaak sprake is van kortere dagdelen). 2.7 Huidige subsidiesystematiek peuterspeelzaalwerk gemeente Beverwijk De subsidiering van regulier peuterspeelzaalwerk verloopt via de BCF-systematiek. Op basis van de vraag naar peuterspeelzaalwerk van de gemeente, dienen de SWB en Welschap (als huidige aanbieders) een subsidieaanvraag in. In de subsidiebeschikkingen wordt vervolgens nader afgesproken welke producten de gemeente afneemt, tegen welke prijs en onder welke voorwaarden. Na afloop van het subsidiejaar dienen de instellingen een jaarverslag in bij de gemeente. Op basis hiervan stelt de gemeente het definitieve subsidiebedrag vast. Eén van de voorwaarden voor vaststelling van de definitieve subsidie is bijvoorbeeld dat er in ieder geval een bezettingsgraad van 90% per groep moet zijn (14 van de 16 kinderen). 2 Aangezien het gaat om kinderen onder de 5 jaar voor wie de leerplichtwet nog niet geldt, is stimulering van deelname aan het VVE-programma de maximale mogelijkheid. 3 Er is in Beverwijk geen wachtlijst voor VVE meer; het aantal VVE-plaatsen is voldoende om alle doelgroepkinderen VVE te kunnen bedienen. Wel komt het voor dat er wachtlijsten zijn op bepaalde, door ouders meer gewilde, locaties, maar deze wachtlijsten bedragen hooguit enkele maanden. Ouders worden door SWB gestimuleerd zoveel mogelijk gebruik te maken van andere locaties waar wel directe beschikbaarheid is. INT / Z Pagina 7

8 2.8 Samenwerking en afstemming tussen voorschoolse voorzieningen en stakeholders Met de inwerkingtreding van de Wet ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie (Wet OKE) hebben gemeenten vanaf 2010 de wettelijke verantwoordelijkheid om een goed voorschools aanbod te doen aan jonge kinderen met een taalachterstand. Een van de pijlers van de Wet OKE is het realiseren van een breed, voor alle peuters toegankelijk aanbod. Om de pijlers van de Wet OKE te behalen zijn samenwerking en afstemming tussen de aanbieders van voorschoolse voorzieningen, basisonderwijs en overige convenantpartners (JGZ Kennemerland en Bibliotheek IJmond) van belang. In Beverwijk is dit als volgt in praktijk gebracht: - convenant voor- en vroegschoolse educatie: in het kader van VVE is een convenant getekend door de partijen die een rol hebben in voor- en vroegschoolse educatie (SWB, schoolbesturen primair onderwijs, JGZ Kennemerland, bibliotheek en gemeente Beverwijk). In dit convenant staat o.a. beschreven hoe de toeleiding van doelgroeppeuters verloopt vanuit JGZ Kennemerland naar SWB, welke gegevens geregistreerd dienen te worden omtrent de voortgang van doelgroeppeuters en uit welke gegevens de overdracht naar de basisschool dient te bestaan; - Wijzer Samenwerken : Voor de 0-4 jarigen is een samenwerkingsmodel ontwikkeld met de JGZ, genaamd Wijzer Samenwerken 4. Bij de JGZ komen (hulp)vragen binnen vanuit peuterspeelzalen/kinder(dag)opvang en als men deze vraag onvoldoende kan beantwoorden is het mogelijk een beroep te doen op de expertise van jeugdhulp organisaties (zgn. wrap around care). - Samenwerking vooral op kindniveau: Uit de Survey blijkt dat er op dit moment geen sprake is van een samenwerkend netwerk van voorschoolse voorzieningen onderling. De huidige samenwerking is vooral gericht op overdrachtsmomenten tussen school en voorschoolse voorzieningen (kindniveau). De mate van samenwerking is bovendien afhankelijk van de plaatselijke situatie of historisch gegroeide contacten tussen aanbieders en basisscholen. Daarnaast is er meer samenwerking tussen de convenant partners binnen VVE en wordt door de VVE-aanbieders met name de samenwerking met JGZ als erg prettig ervaren. Over de hele linie blijkt echter dat de samenwerking tussen voorschoolse partners onderling en tussen voorschoolse en andere partners kan worden geïntensiveerd en structureler mag. - Ouderbetrokkenheid via oudercommissies: De Wet OKE schrijft voor dat een aanbieder van voorschoolse voorzieningen op elke locatie een oudercommissie dient te hebben. Alle voorschoolse voorzieningen in Beverwijk hebben dan ook reeds oudercommissies ingesteld. Hierdoor zijn ouders in staat om binnen vastgelegde procedureafspraken en termijnen gevraagd en ongevraagd advies te gegeven en is de ouderbetrokkenheid geborgd. 4 INT / Z Pagina 8

9 3. Harmonisering van peuterspeelzalen en kinderopvang: wettelijke en financiële kaders Minister Asscher (SZW) en staatssecretaris Dekker (OCW) hebben op 1 december 2013 in een brief aan de Tweede Kamer hun visie op de toekomst van de voorschoolse voorzieningen (kinder(dag)opvang en peuterspeelzaalwerk) uiteengezet. De basis voor de plannen is het Regeerakkoord van oktober 2012, waarin was opgenomen: om de onderlinge afstemming van onderwijs, peuterspeelzaalwerk en kinderopvang te optimaliseren wordt de financiering van het peuterspeelzaalwerk onder de Wet Kinderopvang gebracht. Daarbij zal bestaande gemeentelijke financiering worden betrokken In de brief van 1 december 2013 kondigde de minister aan een stap verder te willen zetten in het harmonisatieproces van peuterspeelzalen en kinderopvang, door: 1. versterking van de pedagogische kwaliteit; 2. één kwaliteitskader voor peuterspeelzalen en kinderopvang; 3. één financieringsstructuur voor tweeverdieners. Door de voorgestelde harmonisatie van peuterspeelzalen en kinderopvang verdwijnt per 1 januari 2018 het onderscheid tussen deze vormen van voorschoolse voorzieningen. Het huidige peuterspeelzaalaanbod wordt geregistreerd als kinderopvangvoorziening waardoor het verschil in wet- en regelgeving, financiering en kwaliteit van beide voorschoolse voorzieningen verdwijnt. Vanaf 1 januari 2018 kunnen ouders kinderopvangtoeslag 5 aanvragen en ontvangen voor peuterspeelzaalwerk. 3.1 De gefaseerde landelijke invoering van de harmonisatie kinderopvang Wanneer Wat Landelijke consequenties 1 januari 2015 Peuterspeelzalen: 1 beroepskracht en 1 vrijwilliger op max 16 Verlaging van de kostprijs per peuter peuters Kinderopvang: 2 beroepskrachten op max 16 peuters 1 juli 2015 Vier-ogen-principe voor kinderopvang en peuterspeelzalen. Beperkte aanpassing pedagogisch beleidsplan. 1 januari 2018 Dezelfde kwaliteitseisen Kinderopvang en Peuterspeelzaal of Peuteropvang. Per groep 2 beroepskrachten Gemeenten betalen alleen voor niet-toeslagouders2. De prijs per peuter is hoger. Financiering: Peuterspeelzaalwerk/Peuteropvang via kinderopvangtoeslag. Toeslag direct overgemaakt naar opvangorganisatie Korting op gemeentefonds. Zodra de harmonisatie door het Rijk wordt ingevoerd gaan twee belangrijke zaken wijzigen: 1. De peuterspeelzalen moeten op een groep van 16 peuters twee professionele (betaalde) leidsters plaatsen; 5 Het rijk is voornemens om de financieringsstructuur van kinderopvangtoeslag te vereenvoudigen, waarbij gestreefd wordt, om vanaf 2020, de kinderopvangtoeslag rechtstreeks uit te keren aan de organisaties en niet meer aan de ouders. INT / Z Pagina 9

10 2. Tweeverdieners kunnen gebruik maken van de kinderopvangtoeslag van het Rijk. Kinderen waarvan de ouders niet in aanmerking komen voor de kinderopvangtoeslag van het Rijk, zijn aangewezen op een bijdrage van de gemeente. Alleen voor het VVE-aanbod heeft de gemeente hierin een wettelijke taak. De huidige kinderopvangorganisaties en peuterspeelzalen zijn verplicht om te voldoen aan de eisen die vanuit het Rijk worden gesteld. Wanneer organisaties niet voldoen aan deze eisen, moet de gemeente handhavend optreden. De uiterste consequentie kan zijn dat de voorziening moet sluiten. In Beverwijk inspecteert GGD Kennemerland de voorschoolse voorzieningen o.a. op de onderwerpen veiligheid, leidster-kindratio en gezondheid. De gemeente heeft hiervoor een handhavingskader opgesteld. De Onderwijsinspectie controleert de kwaliteit van voor- en vroegschoolse educatie. 3.2 Gemeentelijke verantwoordelijkheid Gemeenten zijn verplicht om voor doelgroepkinderen een voldoende Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) aanbod aan te bieden. Deze verplichting blijft ook na 2018 bestaan. Het organiseren van een aanbod voor peuters van alleenverdieners of niet-werkende ouders (niettoeslagouders) zonder VVE-indicatie blijft een beleidsvrijheid/keuze van de gemeente. Alleenverdieners of niet-werkende ouders hebben geen recht op kinderopvangtoeslag. Het advies van het Rijk is om bij de financiering van het peuterspeelzaalwerk zoveel mogelijk aan te sluiten bij de financiering van de kinderopvang. Er kunnen dus vier categorieën ouders onderscheiden worden: Ouders die geen recht hebben op kinderopvangtoeslag Ouders die wel recht hebben op kinderopvangtoeslag Ouders van doelgroeppeuters voorschoolse educatie Deze ouders hebben geen recht op kinderopvang-toeslag en zijn aangewezen op de gemeente voor financiering van reguliere uren én VVEuren. Deze ouders hebben recht op kinderopvangtoeslag (via de Belastingdienst). Daarnaast hebben ze de gemeente nodig voor de financiering van VVEuren. Ouders van reguliere peuters Deze ouders hebben geen recht op kinderopvang-toeslag en zijn aangewezen op de gemeente voor financiering van reguliere uren. Deze ouders hebben recht op kinderopvangtoeslag (via de Belastingdienst). Voor deze groep is geen sprake meer van gemeentelijke financiering. 3.3 Decentralisatie-uitkering van de Wet OKE Het Rijk neemt vanaf 2018 de financiering van de peuteropvang voor kinderen van werkende ouders voor haar rekening. Als dekking voor die extra toeslaguitgaven wordt vanaf 2018 geld overgeheveld van gemeenten naar het Rijk. Het kabinet is bereid de overheveling van middelen te beperken tot de decentralisatie-uitkering in het kader van de Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (Wet OKE). De decentralisatie-uitkering inzake het peuterspeelzaalwerk voor de gemeente Beverwijk bedraagt: ,58. Aan de andere kant, zijn Minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de VNG op 25 april 2016 overeengekomen dat er extra middelen beschikbaar gesteld worden via de decentralisatie- INT / Z Pagina 10

11 uitkering om een aanbod voor alle peuters te realiseren 6. Vanaf 2016 zal het Rijk elk jaar 10 miljoen aan gemeenten uitbetalen. Dit bedrag loopt op tot 60 miljoen in Deze extra rijksbijdrage is bedoeld om voor alle peuters vanaf 2,5 jaar 2 dagdelen peuteropvang per week mogelijk te maken. Voor Beverwijk ziet deze financiële aanpassing er als volgt uit: Extra gelden voorschoolse voorziening Uitname t.b.v. kinderopvangtoeslag Saldo Kamerstukken II 2015/16, , nr Bestuurlijke afspraken: een aanbod voor alle peuters kamerbrief van de minister van SZW (Asscher), INT / Z Pagina 11

12 4. Van peuterspeelzaalwerk naar peuteropvang De belangrijkste wijzigingen voor Beverwijk bij de omvorming van peuterspeelzaalwerk naar peuteropvang zijn in onderstaand schema kort uiteengezet. Peuterspeelzaalwerk (huidig) Kwaliteitseisen Vanuit Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen 2015, onderdeel peuterspeelzalen. Kunnen ouders Nee, peuterspeelzaalwerk valt kinderopvangtoeslag niet onder de vereisten voor aanvragen? kinderopvang, waardoor toeslagouders geen kinderopvangtoeslag kunnen aanvragen. Financiering - Aanbodgerichte subsidiëring; - De gemeente subsidieert aanbieders voor plaatsen in de peuterspeelzalen voor alle ouders, ongeacht of ouders al dan niet recht hebben op kinderopvangtoeslag; - Ouders betalen een uniforme ouderbijdrage (inkomensonafhankelijk). Peuteropvang (toekomstig) Vanuit Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen 2015, onderdeel kinderopvang. Ja, peuteropvang valt onder de vereisten voor kinderopvang, waardoor toeslagouders kinderopvangtoeslag kunnen aanvragen. - Kindvolgende subsidiëring/financiering; - Toeslagouders die alleen peuteropvang afnemen worden niet meer gesubsidieerd. De gemeente subsidieert alleen nog VVE en niettoeslagouders; - Ouderbijdrage wordt inkomensafhankelijk, zowel voor niettoeslagouders als voor toeslagouders. Groepsgrootte Max. 16 Max. 16 Beroepskracht- kind- ratio 1 op 8: 1 beroepskracht op 8: 2 beroepskrachten vrijwilliger CAO Welzijn en maatschappelijke dienstverlening Afhankelijk van aanbieder: Kinderopvang of Welzijn en maatschappelijke dienstverlening VVE Homogene groepen (doelgroepkinderen) Extra VVE-dagdelen betaald door gemeente. Voor deze ouders is er een lagere uniforme eigen bijdrage ( 24,80) Heterogene groepen (doelgroepkinderen). VVE-uren betaald door gemeente. Voor ouders inkomensafhankelijke ouderbijdrage (gelijk aan bijdrage peuteropvang). 4.1 Uitgangspunten bij de scenario s van de harmonisatie in Beverwijk In deze paragraaf worden een aantal uitgangspunten meegegeven die als basis dienen voor de in het volgende hoofdstuk beschreven scenario s. Deze uitgangpunten zijn in lijn met de uitgangspunten die zijn genoemd in de Kadernota Onderwijs (deel 1) die 29 september is vastgesteld door de raad. - Het belang van het kind staat voorop! Beverwijk wil gelijke kansen voor alle kinderen bij de start basisschool. De gemeente wil de ontwikkeling van de peuter op alle vlakken stimuleren en een zo groot mogelijk bereik van peuters. Hierbij is het belangrijk dat voorschoolse voorzieningen in de basis van een vergelijkbare kwaliteit zijn. Bovendien moeten alle ouders de mogelijkheid hebben een voorschoolse voorziening te kiezen INT / Z Pagina 12

13 die bij hen past, ongeacht of ze werken of niet of een doelgroepkind hebben of niet. Beverwijk wil daarom: tegemoet komen aan de wensen van ouders en aanbieders om een gevarieerd aanbod van peuteropvang te garanderen (keuzevrijheid voor ouders); tegemoet komen aan de wens van ouders voor educatieve kwaliteit; tegemoet komen aan de wens van ouders voor opvang van hun kind in verband met werk buitenshuis; tegemoet komen aan de wens van ouders voor opvang van hun kind als ze niet kinderopvangtoeslaggerechtigd zijn; ouderbetrokkenheid stimuleren. - Kwaliteitseisen Wet OKE peuteropvang en VVE De scenario s dienen uitvoerbaar te zijn met inachtneming van de kwaliteitseisen die door de Wet OKE worden gesteld, zowel qua inhoud als qua programma-aanbod, zoals bijvoorbeeld groepsomvang en beroepskracht/kind-ratio. De inhoudelijke uitgangspunten, toegespitst op de Beverwijkse situatie, zijn: De peuters die extra ondersteuning nodig hebben (na indicatie), krijgen tenminste 10 uur voorschoolse educatie (VVE); Gestreefd wordt naar een 100% doelgroeppeuters bereik; Voor alle peuters is er een (breed) toegankelijk, laagdrempelig aanbod; Er is een goede spreiding van voorschoolse voorzieningen en VVE in Beverwijk Het personeel dat met peuters werkt is deskundig (voldoet aan de nieuwste kwaliteitseisen, w.o. de zgn. 3F-kwalificatie voor leidsters van VVE); De voorschoolse voorzieningen zorgen voor een doorgaande lijn naar het basisonderwijs (doorgaande leerlijn) en leggen dit vast in een convenant. - Voldoende draagvlak bij aanbieders Belangrijk is dat er instemming is voor het te kiezen scenario voor de nabije toekomst. Die instemming moet er zijn bij de kinder(dag)opvang, het peuterspeelzaalwerk en partners w.o. het basisonderwijs. - De financiën moeten gezond zijn op alle niveaus en er is sprake van een gemeentelijke regierol Belangrijk hierbij is dat: Peuteropvang betaalbaar is en blijft voor ouders (waarborgen toegankelijkheid); Peuteropvang dient tevens betaalbaar te zijn voor de gemeente Beverwijk. De bestaande budgetten dienen immers als uitgangspunt; Aanbieders dienen een (voor henzelf) hanteerbare kostprijs voor peuteropvang te realiseren, aangezien eventuele tekorten niet per definitie door de gemeente zullen worden gecompenseerd; Bovenstaande ontwikkelingen vragen om een duidelijke regie, rekening houdend met de opties en wensen van de deelnemende aanbieders, ouders en gemeente zelf. De gemeente is bij uitstek de geschikte partij voor deze rol, regie bij de gemeente waarborgt immers een onafhankelijke positie. - Samenwerking leidt tot sluitend netwerk rondom het kind De harmonisatie biedt een goede basis van waaruit een impuls aan de samenwerking tussen organisaties kan worden gegeven. Naast de voor de hand liggende samenwerking met o.a. basisscholen, JGZ en bibliotheek, is samenwerking ook met het bredere netwerk van INT / Z Pagina 13

14 jeugd(hulp)voorzieningen gewenst. De school staat immers bekend als de belangrijkste vindplaats. Dit geldt uiteraard ook voor de voorschoolse voorzieningen. Dit alles draagt bij aan de versterking van de (pedagogische) kwaliteit, maar ook tot: Een garantie op een goede samenwerking en afstemming tussen de voorschoolse voorzieningen en het basisonderwijs. (integraliteit/doorgaande leerlijn); Vroegsignalering bevordert waar mogelijk het voorkomen van zwaardere problematiek in de toekomst (preventieve werking); Het creëren van een sluitend netwerk rondom het kind. INT / Z Pagina 14

15 5. Scenario s Gebaseerd op de uitgangspunten die in het vorige hoofdstuk geschetst zijn is in afstemming met de werkgroep harmonisatie bestaande uit vertegenwoordigers van de voorschoolse voorzieningen toegewerkt naar het ontwerpen van een viertal scenario s voor harmonisatie in Beverwijk. 5.1 Scenario s voor de gemeentelijke bijdrage na de omvorming van het peuterspeelzaalwerk naar peuteropvang Na de omvorming van het peuterspeelzaalwerk naar peuteropvang is een viertal scenario s voor de gemeentelijke bijdrage denkbaar 7. De gemeente financiert in de nieuwe situatie: 1. Peuteropvang door elke geïnteresseerde aanbieder van voorschoolse voorzieningen met of zonder voor- en vroegschoolse educatie. 2. Peuteropvang door de huidige Beverwijkse aanbieders van voorschoolse voorzieningen met of zonder voor- en vroegschoolse educatie. 3. Peuteropvang door de huidige Beverwijkse aanbieders van voorschoolse voorzieningen zonder voor- en vroegschoolse educatie; voor- en vroegschoolse educatie door de huidige aanbieder VVE. 4. Peuteropvang door de huidige Beverwijkse aanbieders, en later door alle geïnteresseerde aanbieders, van voorschoolse voorzieningen, indien een aanbieder van peuteropvang ook vooren vroegschoolse educatie aanbiedt. Scenario 1. Peuteropvang door elke geïnteresseerde aanbieder van voorschoolse voorzieningen met of zonder voor- en vroegschoolse educatie In dit scenario is de peuteropvangmarkt (inclusief VVE) open voor alle geïnteresseerde aanbieders van voorschoolse voorzieningen van binnen en buiten Beverwijk. Om voor een gemeentelijke subsidie (ter compensatie van de niet-toeslagouders) in aanmerking te komen is er geen verplichting om ook VVE aan te bieden. De gemeente stelt een aparte subsidieregeling vast voor peuteropvang en VVE. Kanttekeningen/gevolgen: Dit scenario vergroot in vergelijking met scenario 2 en 3 de mogelijkheden van ouders om hun kinderen aan peuteropvang te laten deelnemen: dit kan op meer plaatsen/locaties (meer bereik peuters) In het bijzonder voor niet-toeslagouders zijn er meer mogelijkheden in het kiezen van een aanbieder van peuteropvang ten opzichte van de huidige situatie (meer keuzevrijheid). Doordat aanbieders om in aanmerking te komen voor gemeentelijke financiering geen verplichting hebben om VVE aan te bieden, is het minder vanzelfsprekend dat er ook meer keuzemogelijkheden voor ouders van doelgroeppeuters zijn (beperkte stimulans voor heterogene groepen). Meer marktwerking kan een kwaliteit verhogend en kostprijs verlagend effect hebben. Toename van versnippering van het aanbod. Het huidige aanbod is in zekere zin al vrij versnipperd. Bij een toename van het aantal aanbieders, zal de samenwerking met het basisonderwijs verder onder druk komen te staan (dit kan een effect hebben op de afspraken met betrekking tot de doorgaande leerlijn). Onzekerheid en onstabiliteit als gevolg van onbekendheid van en met nieuwe aanbieders. Bovendien is er de kans dat nieuwe aanbieders minder binding hebben met Beverwijk. 7 Belangrijk aandachtspunt bij de scenario s is dat peuteropvang voor ouders die kinderopvangtoeslag kunnen aanvragen per definitie in 2018 bij alle aanbieders van peuteropvang terecht kunnen. INT / Z Pagina 15

16 Afstemming tussen gemeente en instellingen wordt ingewikkelder als er meer aanbieders zijn. Hogere kosten voor de gemeente als gevolg van o.a. meer administratieve lasten en een hogere inzet van uren (toezicht op kwaliteit door inspecties) 8. Scenario 2. Peuteropvang door de huidige Beverwijkse aanbieders van voorschoolse voorzieningen met of zonder voor- en vroegschoolse educatie Het verschil met het eerste scenario is dat de peuteropvangmarkt (inclusief voor- en vroegschoolse educatie) alleen openstaat voor de huidige voorschoolse aanbieders in Beverwijk. Zeker in de overgangssituatie biedt dit scenario zowel de aanbieders als de gemeente de mogelijkheid gezamenlijk in 2017 toe te werken naar de gewenste situatie in Kanttekening bij dit scenario is dat als gevolg van het feit dat peuteropvang een commerciële activiteit wordt, de Beverwijkse markt niet blijvend kan worden afgeschermd van nieuwe potentiële aanbieders. Als opstap naar scenario 1 is dit scenario wel geschikt. Kanttekeningen/gevolgen: Meer keuzevrijheid voor ouders in het kiezen van een aanbieder van peuteropvang (meer bereik). Dit geldt in het bijzonder voor de niet-toeslagouders (maar minder dan bij scenario 1). Net als bij scenario 1 is het minder vanzelfsprekend dat er ook meer keuzemogelijkheden voor ouders van doelgroeppeuters zijn, doordat aanbieders om in aanmerking te komen voor gemeentelijke financiering geen verplichting hebben om VVE aan te bieden (beperkte stimulans voor heterogene groepen). Meer marktwerking kan een kwaliteit verhogend en kostprijs verlagend effect hebben. Echter minder dan bij het eerste scenario. Bekendheid van aanbieders met en in Beverwijk. Harmonisatie beoogt tevens een intensievere samenwerking tussen de voorschoolse partners. Bekendheid en stabiliteit bieden wellicht betere mogelijkheden tot een langdurige samenwerking met partners (o.a. het basisonderwijs). Evenals in het eerste scenario zullen de kosten voor de gemeente toenemen als gevolg van o.a. meer administratieve lasten en een hogere inzet van uren (toezicht op kwaliteit door inspecties). Scenario 3. Peuteropvang door de huidige Beverwijkse aanbieders van voorschoolse voorzieningen zonder voor- en vroegschoolse educatie; voor- en vroegschoolse educatie door de huidige aanbieders VVE. Belangrijk verschil met de voorgaande twee scenario s is dat de voor- en vroegschoolse educatie niet door andere dan de huidige aanbieders van VVE zal worden aangeboden. De vrije marktwerking geldt in dit scenario derhalve niet voor de gehele peuteropvangmarkt. Ook hier geldt de kanttekening met betrekking tot het afschermen van de markt die bij scenario 2 is geplaatst. Kanttekeningen/gevolgen: Meer keuzevrijheid in het kiezen van een aanbieder van reguliere peuteropvang; Voor doelgroepouders is er minder keuzevrijheid. Doelgroeppeuters lopen het risico om minder in aanraking te komen met niet-doelgroeppeuters en vice versa (segregatie), terwijl heterogene groepen juist wenselijk zijn voor de (sociale) ontwikkeling van kinderen. Hierbij dient wel opgemerkt te worden dat deze kanttekening alleen geldt indien aanbieders van peuteropvang door o.a. lagere uurtarieven niet-doelgroeppeuters aantrekken. 8 Voorschoolse voorzieningen worden geïnspecteerd door de GGD. Educatieve programma s in het kader van voor- en vroegschoolse educatie worden geïnspecteerd door de Onderwijsinspectie. INT / Z Pagina 16

17 Bekendheid van aanbieders met en in Beverwijk. Hierdoor wellicht o.a. betere mogelijkheden tot goede afstemming met partners, zoals het basisonderwijs. Wel concurrentie op reguliere peuteropvang, niet op VVE, waardoor VVE meer in het publieke domein blijft en geen onderdeel wordt van het commerciële domein. Bestaande organisatie van voor- en vroegschoolse educatie (bij SWB) sluit aan bij de meer integrale voorzieningen die een welzijnsorganisatie biedt (o.a. taalmaatjes, vrijwilligerswerk). Scenario 4 Peuteropvang door huidige Beverwijkse aanbieders, en later door alle geïnteresseerde aanbieders, van voorschoolse voorzieningen, indien een aanbieder van peuteropvang ook voor- en vroegschoolse educatie aanbiedt. Dit scenario wijkt in zoverre af van de eerder benoemde scenario s dat in de subsidieverordening voor peuteropvang als voorwaarde wordt opgenomen dat organisaties die in aanmerking willen komen voor een bijdrage van de gemeente voor peuteropvang, zullen moeten voldoen aan de eisen die aan VVE worden gesteld. Alle programma s die door de onafhankelijke erkenningscommissie (ondersteund door het Nederlands Jeugdinstituut) zijn erkend worden hierbij toegestaan 9. De reden om alleen in eerste instantie te gaan voor Beverwijkse aanbieders (zoals ook in scenario 2), is dat de Beverwijkse markt niet blijvend afgeschermd kan worden voor mogelijke aanbieders van buiten Beverwijk. Als tussenstap naar volledige harmonisatie kan dit scenario, met alleen Beverwijkse aanbieders, soelaas bieden. Kanttekeningen/gevolgen: Meer keuzevrijheid voor ouders in het kiezen van een aanbieder van peuteropvang en ook voor een aanbieder van voor- en vroegschoolse educatie. In het bijzonder voor niet-toeslagouders. Door het bieden van een VVE programma op alle voorschoolse voorzieningen te stimuleren, ontstaat er eveneens wellicht meer keuzevrijheid voor ouders van doelgroepkinderen. De gemeente heeft met dit scenario de meeste sturingsmogelijkheden op kwaliteit, zij zal deze niet zelf beoordelen maar vaart hierbij op de expertise van de onderwijsinspectie en het Nederlands Jeugdinstituut. Dit scenario levert mogelijk een structurele kwaliteitsimpuls aan het voorschoolse veld, met name op het gebied van de doorgaande lijn (ook voor niet-doelgroepkinderen). Het aanbieden van VVE vraagt om een goede afstemming en samenwerking tussen partners (w.o. scholen en JGZ), wat als neveneffect meeneemt dat samenwerking wordt geïntensiveerd en daarmee kwaliteitsverhogend werkt. Dit scenario sluit het meest aan bij de wens voor heterogene peutergroepen en het biedt meer gelijke kansen aan peuters. Als aanbieders besluiten geen VVE aan te willen bieden, betekent dit echter wel dat alleen toeslagouders van hun voorzieningen gebruik kunnen maken. 9 INT / Z Pagina 17

18 5.2 Advies over te kiezen scenario Gelet op de uitgangspunten (beschreven in paragraaf 4.2) en na afweging van de vier scenario s en hun gevolgen/kanttekeningen, wordt geadviseerd om voor de uitwerking van de harmonisatie van voorschoolse voorzieningen te kiezen voor scenario 4. Dit advies wordt eveneens gesteund door het LEA. Een keuze voor scenario 4 betekent dat er sprake zal zijn van een gefaseerde invoering van harmonisatie waarbij gestart wordt met de huidige aanbieders van voorschoolse voorzieningen in Beverwijk. Om in aanmerking te komen voor een bijdrage van de gemeente voor peuteropvang zullen aanbieders moeten voldoen aan de eisen die aan VVE worden gesteld. Door de omvorming naar een VVE-peuteropvang wordt een flexibele basisvoorziening gerealiseerd, waar alle peuters terecht kunnen. Waarom is scenario 4 het meest wenselijke scenario voor Beverwijk? Om deze vraag te kunnen beantwoorden, worden de effecten van dit scenario vergeleken met de overige scenario s aan de hand van de uitgangspunten als verwoord in paragraaf Het belang van het kind staat voorop! In vergelijking met de andere scenario s is scenario 4 het meest gericht op gelijke kansen en keuzevrijheid voor alle (ouders van) peuters in Beverwijk. Uit de Survey blijkt dat de keuze van ouders voor een peuterspeelzaal of kinderopvang locatie met name gericht is op nabijheid, veiligheid en kwaliteit. Scenario 4 komt het meest tegemoet aan de wens van ouders voor vergelijkbare educatieve kwaliteit. Door aan gesubsidieerde peuteropvang immers dezelfde eisen te stellen als aan VVE, zal het gesubsidieerde aanbod voor alle peuters van een meer vergelijkbare educatieve kwaliteit zijn dan wanneer de keuze om VVE te bieden bij aanbieders wordt gelaten (zoals bij de overige scenario s). Bij alle door de gemeente gesubsidieerde voorzieningen wordt een VVE-programma geboden, waardoor alle kinderen (doelgroepkind of niet) met een meer gelijke basis aan de basisschool beginnen. Peuters leren (ook) van elkaar 10. In groepen met alleen maar doelgroeppeuters (homogene groepen) zijn er minder mogelijkheden om van elkaar te leren, ook sociaal-emotioneel. Peutergroepen zijn dus idealiter heterogeen. De harmonisatie biedt daarvoor mogelijkheden. Heterogene groepen kunnen worden bereikt door de werving en toeleiding te richten op deconcentratie van doelgroeppeuters, maar een gevolg hiervan is dat de keuzevrijheid van ouders van doelgroeppeuters hiermee wordt beperkt. Echter door alle peuteropvang met voorschoolse educatie toe te rusten, is het eenvoudiger om de doelgroeppeuters te mengen met de niet-doelgroeppeuters. Met scenario 4 worden peuteropvangaanbieders door een subsidieregeling met een VVE-vereiste gestimuleerd om VVE aan te bieden, hiermee kunnen aldus heterogene groepen worden bereikt zonder dat de keuzevrijheid van ouders van doelgroepkinderen in het gedrang komt. In dit scenario zal er zelfs wellicht meer keuzevrijheid ontstaan voor de ouders van doelgroeppeuters om een kwalitatief, veilige en nabije VVE-voorziening te kiezen. - Kwaliteitseisen Wet OKE peuteropvang en VVE Alle scenario s zijn uitvoerbaar met inachtneming van de kwaliteitseisen die door de Wet OKE worden gesteld. Zo zal in alle scenario s het aantal beroepskrachten uitgebreid dienen te worden van 1 naar 2 beroepskrachten per groep (dit is in de huidige situatie alleen in de VVE-peuterspeelzalen en kinderdagopvang het geval). Met de verplichting van 2 beroepskrachten op alle groepen wordt de mogelijkheid gecreëerd om in alle peuteropvang locaties met een VVE-aanbod te gaan werken en 10 Haan, A. de (2015). Effecten van voor- en vroegschoolse educatie in gemengde groepen. Utrecht: Universiteit van Utrecht. INT / Z Pagina 18

19 hiermee een (inhoudelijke) kwaliteitsimpuls te genereren. Inhoudelijk verschillen reguliere peuteropvang en peuteropvang met voorschoolse educatie namelijk van elkaar. Beide opvangsoorten werken weliswaar vanuit een (beredeneerd) ontwikkelingsstimulerend aanbod, maar bij voorschoolse educatie komt er een plus bij. Reguliere peuteropvang wordt beoordeeld vanuit het toezichtkader van de GGD, waar peuteropvang met voorschoolse educatie wordt beoordeeld aan de hand van het toezichtkader-vve van de Onderwijsinspectie. Dit laatste kader stelt hogere kwaliteitseisen. Denk aan het opbrengstgericht werken, de scholingseisen van de pedagogisch medewerkers, het jaarlijkse opleidingsplan, het participeren van ouders in relevante ouderactiviteiten, het werken met een integraal programma, het uitvoeren van effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling en het aansluiten van het aanbod van de voor- en vroegschool (groepen 1 en 2 van de basisschool) 11. De gemeente streeft naar een hoogwaardig aanbod van voorschoolse voorzieningen. De VVEverplichting in scenario 4 zal een extra stimulans kunnen zijn voor voorschoolse voorzieningen om VVE aan te bieden en zou hiermee het kwalitatieve niveau van voorschoolse voorzieningen in de gemeente op één lijn kunnen brengen. Bovendien zal dit kunnen leiden tot meer spreiding van het VVE-aanbod en meer doelgroepbereik. De gemeente heeft met scenario 4 bovendien de meeste sturingsmogelijkheden op kwaliteit, zij zal deze niet zelf beoordelen maar vaart hierbij op de (onafhankelijke) expertise van de onderwijsinspectie en het Nederlands Jeugdinstituut. - Voldoende draagvlak bij aanbieders Bij zowel de aanbieders van voorschoolse voorzieningen als de partners is er voldoende draagvlak voor voorkeursscenario 4. Door het volledige LEA wordt immers de keuze voor scenario 4 gesteund (zie bijlage 3). De voornaamste wens van alle leden van het LEA is het geven van een kwaliteitsimpuls in de voorschoolse periode en een intensivering van de onderlinge samenwerking. Beide worden met scenario 4 gerealiseerd. Wel hebben de aanbieders aangegeven zorgen te hebben over het openstellen van de markt voor alle geïnteresseerde aanbieders, vanwege mogelijke versnippering van voorzieningen. De gemeente heeft deze zorgen serieus genomen en specifiek opgenomen in de beleidsontwikkeling. De markt voor peuteropvang wordt daarom geleidelijk opengesteld, zodat de huidige aanbieders in de gelegenheid gesteld worden om zich voor te bereiden op de stelselwijziging. Door de kwaliteitseisen aan te scherpen en gelijk te schakelen met VVE wordt het neveneffect van een te grote versnippering van het aanbod aan voorschoolse voorzieningen bovendien tegen gegaan. Daarnaast geven aanbieders aan dat harmonisatie ook een gelijke (financiële) behandeling van de aanbieders zelf moet inhouden. De gemeente ondersteunt dit en zal daar bij het opstellen van de subsidieregels terdege rekening mee houden. - De financiën moeten gezond zijn op alle niveaus en er is sprake van een gemeentelijke regierol Dit uitgangspunt is bij elke scenario van toepassing. Voor een nadere uitwerking van de financiële uitgangspunten en gevolgen wordt verwezen naar hoofdstuk 6. - Samenwerking tussen voorschoolse voorzieningen en partners Doordat scenario 4 VVE in alle peuteropvang stimuleert, wordt vanzelfsprekend ook samenwerking tussen voorschoolse voorzieningen en de verschillende partners geïntensiveerd. Zo stelt VVE 11 Inspectie van het Onderwijs (2014). Werkinstructie Toezichtkader Voor- en Vroegschoolse educatie: VVE-locaties. Utrecht: Onderwijsinspectie. INT / Z Pagina 19

20 specifieke eisen aan de samenwerking met het onderwijs, bijvoorbeeld de eis om aan te sluiten bij het aanbod van de vroegschool (doorgaande leerlijn). Daarnaast is het in peuteropvang met voorschoolse educatie ook verplicht om planmatig te werken aan begeleiding en zorg. Denk aan het volgen van peuters in hun ontwikkeling, het aanpassen van de zorg aan de behoeften van de peuters en dit te evalueren. Peuteropvang met VVE zou daarom de interne ondersteuningsstructuur moeten versterken en verbinden met de externe ondersteuningsstructuur van samenwerkingsverbanden Passend onderwijs en de (jeugd)zorgstructuur van de gemeente. Op die manier kunnen peuters met extra ondersteuningsbehoeften en/of zorgvragen sneller en beter worden geholpen. Wanneer peuteropvang organisaties VVE aanbieden, zullen zij eveneens het Convenant resultaatafspraken voor- en vroegschoolse educatie (convenant VVE) moeten tekenen. In het convenant VVE hebben o.a. de gemeente, basisonderwijs, JGZ, peuterspeelzalen en kinderopvanginstellingen afspraken vastgelegd voor intensieve samenwerking. Dit convenant zal in het licht van de harmonisatie en de samenwerkingsdoelstelling ook worden geëvalueerd en aangepast. INT / Z Pagina 20

21 6. Financiering van de voorschoolse voorzieningen 6.1 Uitgangspunten financiering: - Er is sprake van een kindgebonden financiering De financiering van peuterspeelzaalwerk verandert met de omvorming naar peuteropvang van een aanbodgerichte subsidie naar een vraaggerichte subsidie. Hierdoor ontstaat een kindgebonden financiering. De gemeente subsidieert vanaf 2018 alleen nog voor deelnemende doelgroeppeuters en voor deelnemende peuters van niet-toeslagouders. De kindgebonden financiering past binnen de huidige taakopvatting van de gemeente: de gemeente faciliteert, stimuleert en regisseert en biedt goede voorwaarden waardoor het voor anderen mogelijk wordt om voorzieningen te organiseren. - De maximale uurprijs voor tegemoetkoming is gelijk aan de maximale uurprijs voor de tegemoetkoming via de kinderopvangtoeslag Voor de berekening van de gemeentelijke (kindgebonden) subsidie wordt rekening gehouden met de maximale uurprijs die de Rijkoverheid voor de vergoeding uit de kinderopvangtoeslag hanteert. Dit betekent dat de basis voor de berekening voor toeslagouders en niet-toeslagouders gelijk is. Dit zorgt voor transparantie. Ouders zullen om in aanmerking te komen voor een gemeentelijke bijdrage moeten aantonen dat zij geen toeslagouder zijn: via de afwijzende beschikking van de belastingdienst. Hierbij geldt wel de kanttekening dat de kosten voor VVE per uur hoger liggen dan de kosten voor peuteropvang zonder VVE. Dit verschil kan worden gecompenseerd door bijvoorbeeld een aanvullende subsidie/vergoeding (kindgebonden) te verlenen na afronding van het voorschoolse traject. - Ouders betalen naar inkomen Dit beleidsuitgangspunt gaat uit van harmonisering van de ouderbijdrage voor alle ouders van peuters in de leeftijd van 2,5 tot 4 jaar, waarbij wordt aangesloten op de regeling voor kinderopvangtoeslag waardoor de (eigen) ouderbijdrage voor alle ouders inkomensafhankelijk zal zijn. Voor de bepaling van de ouderbijdrage voor niet-toeslagouders wordt gebruik gemaakt van de Adviestabel ouderbijdrage peuterwerk van de VNG. Deze is afgeleid van de tabel voor kinderopvangtoeslag. De buurgemeenten in de IJmond maken reeds gebruik van deze tarieventabel. - Flexibiliteit lengte dagdelen Voorgesteld wordt om de huidige dagindeling van 5 uur (2 x 2,5 uur) peuterspeelzaalwerk en 10 (4 x2,5) uur VVE los te laten. Alle peuters van 2,5 tot 4 jaar hebben recht op vijf uur opvang in de geharmoniseerde voorschoolse voorziening. Peuters in de leeftijd van 2,5 tot 4 jaar die worden geïndiceerd als doelgroeppeuter hebben recht op 5 uur extra opvang in dezelfde voorziening, dus in totaal 10 uur. Deze uren zijn gebaseerd op 200, dan wel 400 uren op jaarbasis. Indien de basisvoorziening 40 weken open is gaat het dus om respectievelijk 5 uur per week, dan wel 10 uur per week op (school)jaarbasis. Bij voorzieningen die weken open zijn kan het aantal uren per week gemiddeld lager zijn. Echter, als een doelgroeppeuter maar één dag komt van 10 uur, heeft hij/zij geen recht op de gratis uren; het VVE-programma moet namelijk verdeeld over meerdere dagen worden aangeboden. Indien de doelgroeppeuter twee dagen komt, kan hij/zij wel gebruik maken van de gratis uren. Overigens geldt wel dat indien een peuter meer uren peuteropvang volgt dan tenminste is voorschreven (200 resp. 400 uur op jaarbasis), komen de meeruren voor rekening van de ouders. INT / Z Pagina 21