berichten Nu ook met gratis pintje! p. 17 Magazine van de Ekonomika Alumni Viermaandelijks 58ste jaargang november 2000 Foto: Johan van Cutsem

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "berichten Nu ook met gratis pintje! p. 17 Magazine van de Ekonomika Alumni Viermaandelijks 58ste jaargang november 2000 Foto: Johan van Cutsem"

Transcriptie

1 berichten Nu ook met gratis pintje! p. 17 André Oosterlinck rector-ceo Magazine van de Ekonomika Alumni Viermaandelijks 58ste jaargang november 2000 Foto: Johan van Cutsem

2 Iedereen vol aandacht op de zangoefenstonde op onthaalweekend in Olen-Balen De eerstejaars maken kennis met een 69. De organisatrices van het onthaalweekend: Natalie Vanden Avenne (midden, vice Jaarwerking en Erasmus), Siska Vander Donckt (links) en Amber Hermans (rechts) preses 71ste Frederick Lathioor ONTHAALWEEKEND EKONOMIKA STUDENTEN (ploeg: Vier leden van het presidium na de paintball: Natalie Vanden Avenne (vice Jaarwerking en Erasmus), Dirk Lievens (vice Serieuze Zaken en Sowkeo), Steven Melis (vice Ontspanning) en Frederick Lathioor (preses) De deelnemers aan onthaalweekend Koen Verdoodt (Logistiek), Steven Melis (Ontspanning) en Bart Van Belleghem (Sport) Het praesidium van het 71-ste: boven: Frederick Lathioor (preses), Koen Verdoodt (Logistiek), Bart Van Belleghem (Sport), Baptiste Willems (Cultuur en Ekoband) midden: Maarten Himpe (Fakbar en Fanfare), Natalie Vanden Avenne (Jaarwerking en Erasmus), Dirk Lievens (Serieuze Zaken en Soweko), Jurgen Vanhaverbeke (Kursusdienst) onder: Steven Melis (Ontspanning), Mieke Uytdenhouwen (Financiën), Katleen Loeckx (Onderwijs), Ann Dekens (Bar)

3 Editoriaal E-KONOMIKA IS VANDAAG REALITEIT! Het voorbije werkingsjaar van Ekonomika Alumni is opnieuw een succes geworden. Ik kon daarover verslag uitbrengen op het Ekonomika Alumni-jaarfeest van 14 oktober jl. in Leuven, dat alweer een groot succes is geworden met meer dan 300 aanwezigen. De afwezigen hadden alweer ongelijk, maar kunnen er volgend jaar opnieuw bij zijn. De meest markante verwezenlijking van het afgelopen jaar is ongetwijfeld onze inschakeling in de nieuwe netwerkeconomie met als meest treffende voorbeeld onze interactieve website. Iedereen kan nu het dagdagelijkse leven van Ekonomika Alumni volgen op onze website Alle activiteiten van Ekonomika Alumni kan u nu online raadplegen. Een bijzondere toegevoegde waarde van onze website is onze E-jobdienst. Bedrijven kunnen tegen een lage kostprijs hun jobs op onze website aanbieden aan onze economisten. Zij kunnen dit doen ofwel job per job ofwel door een bepaalde ruimte op onze website te kopen voor enkele maanden tot een jaar (hernieuwbaar). Diverse bedrijven hebben hiervan reeds gebruik gemaakt en andere zijn zonder twijfel geïnteresseerd om hetzelfde te doen. Men mag immers niet vergeten dat vooral de jongere economisten intense surfers zijn. Zij bezoeken vaak onze website. Bedrijven die interesse hebben om hun vacatures via onze website aan onze jonge economisten mede te delen kunnen altijd een sturen naar jan.maryssael@pandora.be voor meer inlichtingen. Wij stellen ook vast dat het intens versturen van s als rappel voor uitnodigingen die eerder op papieren drager werden verstuurd, ook zijn vruchten begint af te werpen. Economisten hebben het meestal erg druk, vergeten in te schrijven, maar maken nu dankbaar gebruik van de rappel- om een last minute -boeking te doen voor één van de vele activiteiten, zoals 8 om te horen of van de regionale kernen. In het jaar 2000 is Ekonomika Alumni resoluut het tijdperk van het internetgebeuren binnen gestapt. Fa Quix Voorzitter Ekonomika-Berichten Viermaandelijks magazine Ekonomika-Alumni Vereniging van Alumni van de Faculteit Economische en Toegepaste Economische Wetenschappen van de K.U.Leuven - Marijke Decabooter Naamsestraat 69, 3000 Leuven Tel. 016/ Fax 016/ marijke.decabooter@econ.kuleuven.ac.be. Hoofdredacteur: Peter Schelstraete Eindredactie: Frederik Delaplace Kernredactie: Liesbeth Boogaerts, Sara Coene, Steven De Boeck, Isabelle Delft, Raoul Dexters, Joost Kurstjens, Patrick Moermans, Mieke Leeman, Fa Quix, Marc Trap, Frank Vandenborre, Ronald Verhaegen, Hans Verwaeren. Cartoons: Eduard Verbeke (EVER) Drukkerij: Van der Poorten, Kessel-Lo Verantwoordelijke uitgever: Fa Quix, Celestijnenlaan 7 bus Heverlee 4 Ekonomika Profiel André Oosterlinck, rector van de KU Leuven, sprak honderduit met Ekonomika Berichten over zijn universiteit. Hij gaf enkele niet mis te verstane hints mee aan het adres van de faculteit ETEW, verdedigde het invoeren van semesterexamens en zocht verklaringen voor het relatieve succes van de zachte richtingen aan de universiteit. 7 De Anonieme Economist We blijven onverdroten ijveren voor de doorbraak als bekende vlaming van enkele tot nu toe anoniem gebleven alumni. Ook nu weer krijgen ze op hun kruisverhoor tien bikkelharde vragen voorgeschoteld. 9 Ekonomika Profiel Proxis, de boeken- en cd-shop op het internet, lijkt een van de weinige projecten te worden op het internet die helemaal doorbreekt. Het zal U niks verbazen dat ook hier een oud-etew er achter schuilt. De redactie sprak met Kurt Staelens. 17 Een stunt Meer moet dat niet zijn. 18 Ekonomika Internationaal Dankzij de Ekonomika Berichten komt een mens al eens buiten. De voltallige redactie trok voor veertien dagen naar Tanzania op zoek naar Mieke en Yves die daar enkele jaren ontwikkelingshulp verrichten. 21 Faculteit Vlerick Leuven Gent Management School, het is een hele mond vol, maar de lengte van de naam is recht evenredig met de ambities van de nieuwe managementschool. We spraken met professor Leo Sleuwaegen, die het executive MBA-programma leidt. I N H O U D

4 Ekonomika Profiel: Rector A. Oosterlinck STUDENTEN ECONOMIE MEER LATEN PROEVEN VAN BEDRIJFSWERELD Ik weet uit mijn periode als vice-rector Exacte Wetenschappen dat een plan om de bedrijfswereld nauwer te betrekken bij de studies burgerlijk ingenieur schitterende resulaten opleverde. Ik maan de faculteit ETEW aan dezelfde weg in te slaan en een gemengde commissie op te richten waarbij de bedrijfswereld zijn zeg krijgt in het onderwijsaanbod. De potentiële wisselwerking is erg groot. Dat zegt rector André Oosterlinck van de KU Leuven in een gesprek met Ekonomika Berichten. Rector André Oosterlinck (foto: Rob Stevens) André Oosterlinck is burgerlijk ingenieur. Hij verdiende zijn strepen aan de universiteit vooral in het fundamenteel en toegepast onderzoek. Oosterlinck en zijn labo werkten nieuwe methoden uit voor de automatische classificatie van chromosomen, voor visuele inspectiesystemen en hij stond ook aan de wieg van Icos Vision Systems, intussenopeasdaqennasdaqgenoteerd en een van de wereldleiders in zijn sector. Ook Agfa-Gevaert deed een beroep op Oosterlincks knowhow inzake digitale beeldvorming en hij is er intussen lid van de raad van bestuur. Toch legde rector Oosterlinck in zijn intussen vijf jaar oude carrière als nummer één van de universiteit vooral de nadruk op de kwaliteit van het onderwijs, niet zozeer op het onderzoek. Precies over dat onderwijs sprak Ekonomika Berichten uitgebreid met de rector in zijn kantoor in de Naamsestraat. Het werd een verfrissende kijk op troeven en tekorten van een eeuwenoude instelling. Ekonomika Berichten: Het academiejaar is enkele weken oud. Vallen er opmerkelijke trends te noteren in de inschrijvingen van nieuwe studenten? De indruk bestaat dat de humane wetenschappen het steeds meer halen op de wat hardere opleidingen als burgerlijk ingenieur of economie. Oosterlinck: Er is een dubbele trend. Eerst en vooral hebben de meisjes de heerschappij definitief overgenomen van de jongens. Van de generatiestudenten (de eerstekanners, nvdr) is nu 57 procent van vrouwelijke kunne. De tendens van vrouwelijk overwicht bestaat sinds enkele jaren. Er was een inhaalbeweging nodig, maar dat plotse overwicht van de meisjes is toch merkwaardig. Alleen bij de burgerlijke ingenieurs zijn, omwille van het mannelijke imago van de industrie, de jongens nog ruim in de meerderheid. Ten tweede is er inderdaad het succes van de zachte studies, de cultuurwetenschappen. Maar het beeld is gemengd. Zo hebben we bij voorbeeld wel meer ingenieurs, zowel burgerlijke als bio-ingenieurs, maar minder economiestudenten. Dat is merkwaardig omdat die hardere wetenschappen tot nu toe met elkaar mee bewogen. De ingenieursstudies wonnen veld als economie won en ze verloren meestal ook samen. Het kan zijn dat er dit jaar wat regionale verschuivingen zijn gebeurd, want in Gent zijn er bij voorbeeld minder ingenieurs. We moeten het beeld voor heel Vlaanderen nog eens bekijken. EB: Hoe verklaart U het succes van de zachte richtingen? Oosterlinck: Het is mijn ervaring dat als het ons land economisch voor de wind gaat, studenten kiezen voor de richtingen die hen echt interesseren. Pakweg tien jaar geleden koos men veeleer voor de richting met de beste tewerkstellingskansen. Vandaag, maar dat was ook vroeger vaak zo, overheerst de idee dat met eender welk universitair diploma de poorten naar de arbeidsmarkt open zullen gaan. 4 EKONOMIKA berichten + november 2000

5 EB: Of verliest de economische opleiding aan de universiteit marktaandeel aan de hogescholen? Oosterlinck: Economie is de richting waarbij het onderscheid tussen het hoger onderwijs van het lange type en universitair onderwijs het moeilijkst te maken is. Men meet beide diploma s, ten onrechte, ongeveer dezelfde kwaliteiten aan. Gezien ze beide bijna dezelfde titulatuur gebruiken is het onderscheid minder duidelijk dan bijvoorbeeld tussen burgerlijk en industrieel ingenieurs. Maar goed, het is een feit dat de twee diplomabenamingen van de twee onderwijstypes voor economie sterk overlappen. Onder personeelsdirecteurs hebben bepaalde hogescholen een ijzersterke reputatie opgebouwd. Het uitwendige onderscheid valt nu eenmaal moeilijk te maken tussen een student die vier jaar aan een hogeschool studeerde en zich handelsingenieur mag noemen en een student die voor diezelfde titel aan de universiteit vijf jaar studeerde. Alleen merk je dat de naam en faam van de instelling waar je afstudeert, steeds belangrijker wordt. Dat speelt in het voordeel van de KU Leuven. De wetenschappelijke output van het departement Toegepaste Economie heeft een sterke internationale reputatie. EB: De hogescholen spelen heel sterk het element praktijkervaring uit, vaak ook door docenten aan te trekken uit de bedrijfswereld. Moet de universiteit niet ook die richting uit? Oosterlinck: De universiteit moet praktijk en theorie zonder twijfel beter combineren. Een grondige theoretische onderbouw blijft nodig, want ze maakt het mogelijk veel flexibeler in te spelen op de arbeidsmarkt. Maar de bedrijven kijken natuurlijk ook naar onmiddellijke inzetbaarheid en daar hebben de hogescholen soms een voordeel. Ik pleit ervoor de wetenschappelijke context te behouden, maar bv. wel het aantal seminaries dat bedrijfsleiders geven uit te breiden. Dat geldt ook voor de opleiding burgerlijk ingenieur. Ik heb op de faculteit Toegepaste Wetenschappen altijd een nauwe band onderhouden met de bedrijfswereld. Men heeft me dat vaak verweten, maar het succes van die symbiose is onmiskenbaar, kijk maar naar Leuvense studenten op straat tegen semesterexamens Ongeveer drieduizend studenten kwamen op 19 oktober in Leuven op straat tegen de invoering van de semesterexamens. Ze eisen ook meer inspraak. Het was een van de grootste studentenbetogingen van de voorbije tien jaar in Leuven. het toegepaste onderzoek dat we konden doen voor Agfa-Gevaert. Let wel, dat geldt niet voor de hele universiteit. Ik zou me zorgen maken als bij voorbeeld Letteren en Wijsbegeerte zich sterk zou binden aan de industrie. Ik denk dat die wisselwerking met de bedrijfswereld enkel kan voor ingenieurs, economisten en juristen. EB: Maar hoe ziet U dat concreet voor de economische opleiding? Oosterlinck: Het is spijtig dat de industrie niet vaker kan meespreken over het onderwijsprogramma. Bij de opleiding burgerlijk ingenieur hebben we destijds een gemengde commissie opgericht, voor de helft professoren voor de helft industriëlen, om het onderwijsaanbod te evalueren. De vraag welk type afgestudeerden we wilden, stond daarbij centraal. Dat moet ook kunnen op de faculteit ETEW. De decaan, die nu de eerste verantwoordelijkheid draagt voor het onderwijs, moet hier stimulerend optreden. Kijk naar ons ziekenhuis, eigenlijk is dat het eigen bedrijf van de faculteit Geneeskunde. Als dat voor de dokters werkt, waarom zou het dan elders niet nuttig zijn? Ik ben overtuigd dat de decaan ETEW daar wil aan meewerken. Er is al het programma van de fellows van het Hogenheuvelcollege, een Loko, de overkoepelende studentenvereniging van de KU Leuven, is niet principieel tegen semesterexamens maar verzet zich tegen de manier waarop die werden ingevoerd. De academische raad van de universiteit besliste begin oktober om vanaf volgend academiejaar alle studenten in januari en in juni definitieve examens te laten afleggen. Met zo n semestersysteem zouden onder meer de slaagpercentages moeten verbeteren. De studenten pikken het niet dat de semesterexamens van bovenaf worden doorgedrukt. Volgens de studenten eisen semesterexamens ook te veel van de studenten en zal dat ten koste gaan van het studentenleven en het engagement in het algemeen. De faculteit ETEW is een van de faculteiten waar nu al met het semestersysteem wordt gewerkt. (Bron: De Standaard) goed initiatief, maar men moet verder gaan. De studenten moeten vaker in contact komen met de denkbeelden van de bedrijfswereld. De faculteit heeft ten slotte niet voor niks een departement Toegepaste Economie. EB: U hebt het de jongste tijd vaak over het belang van duurzaam ondernemerschap. Waarom is dat voor U als rector zo belangrijk? Oosterlinck: Daarvoor moet ik even teruggrijpen naar mijn loopbaan. Op de faculteit Toegepaste Wetenschappen heb ik altijd getracht denkbeelden toepasbaar te maken voor de industrie. De spin-off van Icos Vision Systems is daarvan een succesvol voorbeeld. Ik heb spin-offs van universitaire knowhow altijd gestimuleerd en vandaag hebben we er alles bij elkaar 45 in Leuven, terwijl Cambridge, dat terzake toch een internationale reputatie geniet, er 27 heeft. In onze spin-offs zijn vandaag tussen en mensen aan de slag. We hebben met LRD een eigen studiecentrum en een eigen durfkapitaalfonds van 500 miljoen frank (Gemma Frisius, nvdr). De jongste jaren merk je echter dat er een nieuw soort kapitalisme ontstaat in België. Kijk maar naar wie er vandaag allemaal op de beurs speelt. Het gevaar bestaat dat bedrijven zich daardoor steeds meer richten EKONOMIKA berichten + november

6 Ekonomika Profiel: Rector A. Oosterlinck op meerwaarden en beurswinsten in plaats van op duurzame ontwikkeling. Ik ben een groot voorstander van het streven naar winst, maar er moet een sociaal evenwicht behouden blijven tussen de belangen van de aandeelhouders, de werknemers, de cliënten, het management,... Ongelimiteerde groei moet hand in hand gaan met een ongelimiteerd verantwoordelijkheidsgevoel. De intellectuele elite die we hier vormen, moet dat als boodschap meekrijgen. Ik hou niet van het rauwe kapitalisme dat zich nu manifesteert. EB: Gebruikt u uw ervaring met de industrie ook in het beheer van de universiteit? Bent U meer een CEO dan een rector? Oosterlinck: Ja, maar is er sowieso een verschil? Een goede rector is een goede CEO. Als rector moet ik ervoor zorgen dat mijn organisatie optimaal functioneert en dat de stakeholders optimaal aan hun trekken komen. Onze producten moeten van de allerbeste kwaliteit zijn en we hebben daarbij het voordeel dat we op een iets langere termijn kunnen werken dan de meeste bedrijven. We verschillen alleen fundamenteel van de klassieke onderneming omdat dit huis doordrongen is van de academische onafhankelijkheid. In die zin gelijken we meer op een groot ingenieurs- of advocatenbureau, met partners die het bedrijf samen leiden. De leiders van een universiteit moeten daarom niet alleen goede wetenschappers zijn, ze moeten ook goede managers zijn. Let wel: het zou ook niet lukken als je op deze stoel iemand zou plaatsen met enkel managementkwaliteiten. Een intellectuele organisatie heeft ook een beetje chaos nodig. EB: Mengt de universiteit zich voldoende in de grote debatten? Oosterlinck: Nog te weinig. Onze professoren moeten zich vaker in het debat storten, in die vakgebieden die ze beheersen als geen ander. Een professor moet visies naar buiten dragen, ook als die soms dissident zijn of als sommige professoren elkaar tegenspreken. De academische vrijheid is ook onze rijkdom. EB: De KU Leuven kwam onlangs op een merkwaardige manier in het nieuws via docent Luc Lamine, die de Vlaams Blok-lijst duwde in Rotselaar. U reageerde opvallend koeltjes. Oosterlinck: Dit is een heel moeilijk dossier. Het raakt aan de principes van de academische en professionele vrijheid en dat zijn voor ons zulke belangrijke waarden dat we uiterst omzichtig willen optreden. Je kan hier als universiteit nooit winnen. Je zal altijd voor iemand te hard of te zacht optreden. Iedere prof moet goed nadenken wat hij doet in de politiek. Ik vreesde ook dat het Vlaams Blok gediend was geweest met een hard optreden. Die partij heeft twee gezichten: het weekgezicht en een zondagsgezicht en vooral dat laatste, het gezicht zonder harde kantjes, staat steeds meer mensen aan. Het zegt namelijk wat vele mensen denken en helaas zijn daar steeds meer intellectuelen bij. Dat beangstigt me omdat ik mijn geschiedenis ken en die leert dat heel wat partijen in de jaren 30 ook op een democratische manier zijn begonnen. Die partijen en het Vlaams Blok raken eenzelfde issue aan: de mensen zijn bang. Destijds kwam dat voort uit een economische crisis, nu is dat een waardencrisis. EB: De universiteit heeft recent beslist overal semesterexamens te organiseren, dus examens in januari en juni. Ons studentenhart bloedt! Oosterlinck: Ach, er gaan met zo n beslissing altijd emoties gepaard, omdat het Leuvens jaarsysteem een fetisj was geworden. Alle topuniversiteiten in Europa hebben nochtans een semestersysteem. De vrijheid van studeren wordt er niet door aangetast, zoals men wel eens beweert. Het systeem waarborgt in tegendeel een goede spreiding van examens en voldoende blok. De examenstress concentreert zich altijd naar het eind van een examenreeks en door die korter te maken, vermijden we die stress. Ik gaf altijd examens op het eind van de juni-zittijd en door omstandigheden heb ik één keer paasexamens afgenomen. Wel, de studenten kenden hun leerstof minstens dubbel zo goed. Bovendien kunnen de studenten voortaan na elke periode van 13 weken volledige vakken afwerken. Een opleiding van vier jaar wordt door het syteem verdeeld in acht blokken, zodat je ook makkelijker met blokken kan schuiven en de docent in het tweede semester bij voorbeeld ook kan bouwen op de (verwerkte) kennis van het eerste semester. De studenten, ook mijn eigen dochter, reageren in eerste instantie natuurlijk emotioneel. Maar ik ben ervan overtuigd dat ze uiteindelijk beter af zijn met een semestersysteem. De meeste studentenkringen zien overigens al voordelen in het semestersysteem: vroeger moesten ze alle fuiven op elkaar stapelen in het begin van het academiejaar en daarna brokkelde dat langzaam af. Nu krijgen ze twee periodes waarin alle studenten even de teugels kunnen vieren. Peter Schelstraete Frederik Delaplace 6 EKONOMIKA berichten + november 2000

7 De Anonieme Economist FILIEP BAYART EN MARIA VOUNCKX Net als de voorbije edities speuren we weer naar de interesses van twee van onze collega s-afgestudeerden die het net niet tot de status van BV schopten. We kwamen dit keer in Merelbeke bij Gent en Winksele bij Leuven terecht. Op geheel ondemocratische wijze besliste men ook De Standaard toe te voegen aan onze laatste vraag over de krantenvoorkeur van onze alumni. Dit is slechts een overgang naar nog grotere democratie. Volgende keer luidt de vraag beslist: De Financieel Economische Tijd of De Morgen of De Standaard of Het Belang van Limburg of de Gazet van Antwerpen of Het Volk of Het Laatste Nieuws of Het Nieuwsblad of Metro of Het Brugsch Handelsblad of leest U geen krant? Voor keuzevrijheid gaan wij diep, heel diep! 1. Was u in uw studentenjaren betrokken bij Ekonomika? Herinnert u zich de preses nog? 2. Wie of wat was uw favoriete prof of cursus, de vervelendste prof of het saaiste vak? 3. Welk café, restaurant bezocht u het vaakst? En zijn daar nog sporen van terug te vinden? 4. Heeft u uw echtgeno(o)t(e) leren kennen tijdens uw studententijd? Is zij economiste? 5. Heeft u vrienden voor het leven overgehouden aan uw studententijd? 6. Wat bent u na uw studies gaan doen? Heeft u nog ultieme professionele dromen of ambities? 7. Zou u dezelfde studies opnieuw doen indien u kon herbeginnen? 8. Welke hobby s beoefent u? 9. Op welke leeftijd zou u willen rentenieren? 10. De Financieel Economische Tijd of De Morgen of De Standaard? FILIEP BAYART Alumnus Hir 1990 MERELBEKE Gehuwd met Kristien Smets (Hir 1990), 3 kinderen 1. Ik was lid van de Ekonomika-vereniging zoals het gros van de studenten, maar was niet speciaal betrokken bij activiteiten van het presidium. Het neemt niet weg dat we evenementen zoals het Smartlappenfestival of de Revue niet wilden missen. De preses van ons jaar? Hendrik Bogaert. 2. Daar hoef ik niet lang over na te denken: Prof. Van Acoleyen zonder twijfel. Hij gaf les op een zeer boeiende en praktische manier waarbij je ook merkte dat hij gemakkelijk de band met de praktijk kon leggen door zijn ervaring als bedrijfsrevisor. Een groot verschil met professoren zoals Vuerings die er in de andere richting uitschiet. Hij bracht zijn materie zo sec... Als je dan later aan het werk ging en die cursus nog eens ter hand nam, merkte je pas hoeveel van die materie eigenlijk voorbijgestreefd was. 3. We zochten vooral restaurants op die dicht bij de Dekenstraat lagen, zoals de Erasmus, Domus en de Universum. 4. Ja, ook ik heb mijn echtgenote leren kennen tijdens de studies. Kristien zat in hetzelfde jaar en deed dezelfde studies. Net als ik is zij werkzaam als logistiek manager. Voldoende stof tot discussie dus voor onze gesprekken thuis... Hoewel, met de jonge kindjes is ons privé-leven voldoende gevuld. Het is niet eenvoudig om met twee een dergelijke full time job met verantwoordelijkheid uit te oefenen en tegelijk voor het gezin in te staan. Onze oplossing bestaat erin dat één van ons twee zeer vroeg begint en wat vroeger eindigt, hetgeen wil zeggen van 7 tot 4 terwijl de andere werkt van 8 tot 6. Op die manier verdelen we de opvoeding wat en kunnen we ook op het werk nog voldoende efficiënt functioneren. EKONOMIKA berichten + november

8 De Anonieme Economist 5. Met een groepje van een zestal economisten maken we nog regelmatig afspraken. Zo zijn we verleden jaar in juni nog samen naar de Alumnidag getrokken. Het stond ook dit jaar op de agenda, maar door de nakende geboorte van onze derde zal dit wat moeilijk liggen. Je ziet wel de inhoud van die bijeenkomsten wijzigen naargelang de leeftijd: Toen we pas afgestudeerd waren, gingen we samen naar evenementen zoals Marktrock en de Gordel. Nu houden we het bij rustigere familiebijeenkomsten rond bijvoorbeeld een barbecue. 6. Na mijn studies in Leuven heb ik nog een Maitrise (geen maitresse, nvdr!) gevolgd in Louvain-La-Neuve, vervolgens de legerdienst en dan op zoek naar werk. Begin jaren negentig was dit geen evidentie. We zijn het ondertussen misschien al vergeten maar het was een moeilijke periode voor jonge economisten om werk te vinden omwille van het overaanbod. Uiteindelijk ben ik bij Saey terechtgekomen en ben daar nog altijd. Ondertussen als Quality & Process Engineer met nadruk op allerhande automatiseringsprojecten (oa. EDI en internet). 7. Zeker, maar ik zou waarschijnlijk eerder voor een optierichting Productiebeleid of Beleidsinformatica kiezen in plaats van Financiewezen. 8. Hobby s? Onze kinderen nemen eigenlijk al onze vrije tijd in. In het beste geval kan er eens een gezinsactiviteit af, maar altijd in functie van de kinderen. 9. Rentenieren? Daar denk ik niet echt aan. Maar het lijkt wel aanlokkelijk als je op een bepaalde leeftijd financieel onafhankelijk bent en nog enkel voor de fun kan werken. 10. De FET of de Morgen of De Standaard? De Financieel Economische Tijd. De reden?diekrantlaattoeomzesnelendiagonaal te lezen en toch goed op de hoogte te zijn. MARIA VOUNCKX Alumnus TEW 1973 Warotstraat 26A 3020 WINKSELE 1. Echt betrokken bij de Ekonomika-werking was ik niet maar ik herinner mij nog heel goed de verkiezingscampagne van ene Ivan De Blezer: die probeerde, rondlopend in zwempak in het Handelskot, zoveel mogelijk studenten (-innen) te verleiden en zo op hem te laten stemmen... Het toeval wil dat wij intussen in hetzelfde bedrijf werken. Telkens ik hem ontmoet, denk ik onmiddellijk aan die stunt terug. 2. Wel misschien een minder voor de hand liggend antwoord, maar de ik vond de kilometers cursussen van Prof. Van Winckel toch wel interessant. De boekjes waren bezwaarlijk boeiend voorgesteld maar achteraf gezien was de wiskunde en de kennis over de verschillende bedrijven en economische sectoren toch wel nuttig voor later. Anderzijds vond ik Professor Coppé zeer bekwaam maar levend in een andere wereld. Dat zag je aan bepaalde voorbeelden in zijn cursus die niet meer met de realiteit overeenkwamen. Ik heb van hem wel een bepaald gezegde onthouden: Voor wat, hoort wat. Toch wel een belangrijk gezegde voor een economist. 3. We gingen normaal naar de Alma of aten de broodjes uit de fak-bar. Van het caféleven heb ik weinig genoten, deels omdat ik nooit op kot gezeten heb. Ik woonde in de buurt van Aarschot en trok dagelijks naar Leuven. 4. Ik ben ongehuwd. 5. Ik heb één echt goede vriendin overgehouden aan de dagelijkse trajecten met de trein. Zij is ook economiste en we horen en zien elkaar nog geregeld. 6. Ik ben in het onderwijs terecht gekomen, maar eigenlijk wou ik al van tijdens mijn studies in een bank werken. De reden om naar het onderwijs te gaan, was eigenlijk door mijn ouders ingegeven die dat een betere keuze vonden. Je moet ook weten dat in de periode dat ik afstudeerde de jobs niet voor het grijpen lagen (oliecrisis in 1973) en dat ook vanuit dat perspectief moet beschouwd worden. Ik deed het trouwens graag. Maar na enkele jaren heb ik dan toch mijn hart gevolgd en ben ik naar de Fortis Bank gegaan, waar ik nog steeds werk. Op dit moment voor de dienst Toekenning kredieten particulieren. 7. De keuze voor economie kwam logisch voort uit mijn middelbare studies, maar ik heb er geen spijt van. Wie weet of ik geen andere keuze gemaakt had indien ik van jongsaf aan meer met wetenschappen te maken had gehad, wat ik eigenlijk ook graag doe. 8. Hobby s? Lezen, wandelen, fietsen. 9. Eigenlijk hoop ik nog een tijdje te mogen werken. Ik geniet van de dagelijkse contacten met mijn collega s, het projectwerk dat ook bij de job hoort. Of ik even hard wil werken tot mijn 68ste zoals men nu suggereert, is weer iets anders. Idealiter groei ik naar een situatie waarin ik kan blijven werken maar er wel meer tijd vrij komt voor de hobby s. Of ik zou mij bijvoorbeeld na mijn 60ste graag nuttig maken voor meer sociale activiteiten, zoals onderwijs voor zieke kinderen. 10. De FET of de Morgen of De Standaard? Eigenlijk een voorkeur voor De Standaard en dan voor de FET. De Standaard omdat ik daar dan toch een breder nieuwsaanbod krijg dan in de FET. Anderzijds kan ik in de FET meer diepgang vinden rond financiële thema s. De Morgen lees ik niet. Frank Vandenborre 8 EKONOMIKA berichten + november 2000

9 Ekonomika Profiel KURT STAELENS (PROXIS): E-COMMERCE, IK WIL HET GEPROBEERD HEBBEN Voor regelmatige gebruikers van het internet is Proxis beslist geen onbekende naam. De boeken- en CD-winkel op internet is het geesteskind van Kurt Staelens, ook al een oud-etew er. Hij behoort tot de generatie economisten die zowat tien jaar geleden het Handelskot verlieten. Na jobs bij KPMG, Nielsen en McKinsey, startte hij enkele jaren geleden een eigen internetbedrijfje. Hij was één van de eersten in ons land die op basis van de nieuwe technologie ook de nieuwe economie uitprobeerden. We zochten Kurt Staelens op, in de gebouwen van Proxis, recht tegenover een gewezen bastion van de traditionele economie: Renault Vilvoorde. Ekonomika Berichten: Vanwaar kwam vier jaar geleden de idee een internetboekenwinkel te starten? Kurt Staelens: Eigenlijk was ik al heel lang bezig met de idee zelfstandig ondernemer te worden en een eigen bedrijf uit de grond te stampen. Ik wou het zelf proberen, zelf de draagwijdte van mijn beslissingen ervaren. De idee van een internet-winkel komt natuurlijk uit de Verenigde Staten waar ik een MBA heb gevolgd. De VS stond toen al veel verder op het vlak van e-commerce dan Europa: je moest je cursussen bijvoorbeeld gewoon downloaden van het net. Enkele medestudenten speelden ook met de idee iets op het net te beginnen. EB: De idee was er, maar je hebt natuurlijk geld nodig om te kunnen overleven? Staelens: Meteen nadat ik terug was uit de States, ben ik op mijn ei beginnen broeden. Ik begon bij McKinsey te werken, maar eigenlijk wisten zowel zij als ik vrij snel dat mijn carrière bij hen van beperkte duur zou blijven. Ik ben toen beginnen schrijven aan mijn business plan, tijdens de avonduren en nachten. Gelukkig zat ik toen veel in het buitenland zodat ik s avonds wel wat tijd had. Maar het werd snel onhoudbaar. McKinsey is niet echt een omgeving waar je twee zaken kunt combineren. Gelukkig was er begrip en heel wat oud-mckinsey-medewerkers zijn trouwens begonnen met een internetbedrijfje (nvdr: Werner Koninckx bijvoorbeeld). Wij zijn in de beste verstandhouding uit elkaar gegaan en de naam Mckinsey opent heel wat deuren naar mogelijke financiers. Hun netwerk is daarbij zeer goed van pas gekomen. Natuurlijk is er ook die Amerikaanse MBA, die ook het nodige vertrouwen wekte. EB: Proxis is een internetwinkel, wat moet ik mij daarbij voorstellen op het logistieke vlak? Staelens: Op dit vlak zijn wij een heel traditioneel retail -bedrijf. Dit betekent dat wij ook de bestellingen plaatsen, proberen te centraliseren en naar de goedkoopste leverancier op zoek gaan. Wij hebben nu voldoende omvang om tot interessantere prijzen te komen. Normaal gezien krijgen wij in twee dagen tijd de bestelling binnen en worden de binnenkomende goederen direct verbonden met de bestelorder en verstuurd naar de klant. Eventueel wordt er gewacht op andere items om de verzendingskosten te beperken. Wij werken hoofdzakelijk met klassieke koerierbedrijven en pakjesdiensten van bijvoorbeeld De Post. Voor populaire producten, zouden wij willen beginnen met het opbouwen van voorraden om nog sneller te kunnen leveren. Ons streefdoel is levering binnen de 24 uur, maar dit is zeker nog geen realiteit. EB: In hoeverre werkt Proxis geautomatiseerd in e-procurement en one-step business? Staelens: Voor de Amerikaanse en Britse leveranciers werken wij via EDI, aangepast aan hun systemen, Proxis is nog te klein om hierin voorwaarden te stellen. Voor Franse uitgevers moeten wij nog dikwijls via een traditionele fax werken. Waar het kan, proberen we te automatiseren. Maar er valt nog heel wat te doen. Goederenontvangst, factuurnazicht, klaarmaken, verpakken en verzenden zijn op dit moment nog grotendeels manuele processen, maar ze vormen op dit moment nog geen bottleneck en zijn dus iets minder prioritair. EB: Hoe is het groeiprocess verlopen in de eerste jaren? Staelens: Eens ik mijn business plan klaar had en ook de financiering rond raakte, EKONOMIKA berichten + november

10 Ekonomika Profiel moest ik springen. Dit wil zeggen dat professioneel de zaken niet meer te combineren waren en ik wou het absoluut doen. Ik werkte 7 dagen op 7. Ik kreeg vrij snel hulp van mijn schoonbroer, ook een oud-ekonomika-gediende. Maar eigenlijk hebben we alles zelf gedaan in het begin. Boeken bestellen, verpakken, verzenden. In het begin was alles heel elementair en de eerste bestellers waren vaak kennissen en vrienden. Vandaag verwerken we gemiddeld producten per dag met een gemiddeld groeipercentage per maand van 14 procent. We hebben ook moeten leren dat er misbruiken voorkomen van mensen die niet de intentie hebben iets te kopen, maar we hebben geleerd veel van deze typische internetproblemen te counteren. Je moet weten dat we eigenlijk amper standaardsoftware hebben omdat die te duur is en niet onze specifieke noden kan opvangen. We hebben alles zelf laten ontwikkelen, maar we hopen dat we een stuk van deze knowhow binnenshuis verder kunnen ontwikkelen, zonder een beroep te moeten doen op externen. Daarnaast hebben we ook grootdistributie opgezet voor universiteiten en andere boekenverdelers die gebruik wensen te maken van het Proxis-netwerk om heel specifieke titels te pakken te krijgen. Dit maakt nu ongeveer 25 procent uit van onze omzet. Dewegislangenwehebbenzwaremaanden achter de rug met moeizame kapitaalverhogingen. Maar er zijn nog altijd indicatoren die zeggen dat het voor ons en de investeerders de moeite loont om door te gaan. EB: Wat zijn dan die indicatoren? Staelens: In de beginfase van een internetbedrijf kan je moeilijk over winst spreken, maar we hebben nu een cliëntenbestand van mensen die één of meerdere keren iets hebben besteld via Proxis. We tellen ook ongeveer bezoekers per maand op onze site. En de cijfers groeien nog elke dag. Als we kijken naar onze concurrenten zoals Amazone.com is de kostprijs om een klant te verwerven kleiner dan die bij hen ooit is geweest en inzake naambekendheid bij de Belgische internetgebruiker staan wij met 72 procent verder dan concurrenten als Azur (VUM-groep, nvdr) en FNAC. En we hebben intussen een stevige naam in Nederland. Voor dat soort troeven is men vandaag bereid flink wat geld te bieden. De naam, het netwerk en onze knowhow zijn samen al een veelvoud waard van ons beginkapitaal. Omdat wij bij de eersten waren, hebben we unieke kennis kunnen opdoen inzake customer service, webbeheer, betalingsverkeer en zo meer. EB: Het actieterrein van Proxis beperkt zich hoofdzakelijk tot Benelux? Staelens: Voorlopig wel. Onze omzet komt voor 95 procent uit België en Nederland, maar we hopen hier in de nabije toekomst verandering in te brengen. In Nederland is er een vaste boekenprijs. In principe kan je geen boeken onder die prijs verkopen, maar wij kunnen dat wel omdat wij vanuit België werken. Voor de Nederlander is het de eerste keer dat hij boeken goedkoper kan aankopen dan de officiële prijs. Dit heeft een hele rel veroorzaakt, tot op regeringsniveau, wij haalden met Proxis regelmatig de Nederlandse krantenkoppen. Wat natuurlijk fantastische PR en reclame was voor onze zaak. Ondertussen hebben de Nederlanders de vaste boekenprijs verlengd tot in 2005, maar onze naam was gemaakt, nu kunnen we rustig verder werken met het uitbouwen van onze naam en ons netwerk. Eens onze naam gevestigd, doet het er niet toe of er een vaste boekenprijs is of niet. Ook wij moeten tenslotte winst maken om in leven te blijven. EB: Boren jullie nog nieuwe markten aan? Staelens: Zeker, Frankrijk en Duitsland kennen ook een vaste boekenprijs en wij willen via dezelfde weg als in Nederland onze naam vestigen in deze landen, in een beginfase vanuit België, maar niets zegt dat we later geen lokale kantoren zouden openen. Maar deze markt veroveren via een lage boekenprijs is natuurlijk ook voor ons een enorme investering die wij op het juiste ogenblik moeten doen. Vergeet niet dat onze logistiek en onze administratie er klaar voor moeten zijn. Wat baat het als je een zeer geslaagde promotiecampagne voert met heel scherpe prijzen en je daarna niet correct kunt leveren of heel wat problemen hebt om aan je centen te geraken. Het allerbelangrijkste vandaag is het perfectioneren van de Belgisch-Nederlandse markt. EB: Proxis is actief in de business-to-consumer en een klein stukje business-to-business met boeken en CD s. Zijn er nog uitbreidingen gepland naar andere distributiekanalen, zoals een fysieke Proxis-winkel? Of andere producten? Staelens: Eigenlijk niet, zeker niet op korte termijn, zoals ik al gezegd heb, is het vooral de bedoeling om onze bestaande kanalen verder te verbeteren en dan een eerste regionale uitbreiding. Natuurlijk, iets dat de waardecreatie kan verbeteren is altijd mooi meegenomen. Wij staan open voor zaken, zoals het exclusief publiceren van bepaalde werken en werken die je alleen via Proxis zou kunnen downloaden. Maar wij moeten hierin niet gaan dagdromen. Daarnaast nemen wij ook enkele initiatieven naar de academische wereld, om via ons bepaalde cursussen te verdelen. EB: Zou je nog terug willen keren naar het prestige van een McKinsey-consultant? Staelens: Ik hoop van niet, ik ben deze business begonnen om dit te kunnen runnen en verder uit te bouwen, ik wil met dit team iets uitbouwen waar hopelijk een volgende generatie nog iets aan heeft. Het is niet mijn bedoeling om dit na een bepaalde tijd te verkopen en dan zogezegd binnen te zijn. Ik geniet ervan hier elke dag te zijn en overal bij te springen, waar de mensen mij nodig hebben. Hans Verwaeren 10 EKONOMIKA berichten + november 2000

11 Faculteit LEERSTOEL E-BUSINESS AAN DE KU LEUVEN De Faculteit Economische en Toegepaste Economische Wetenschappen (ETEW) van de KU Leuven en PricewaterhouseCoopers Management Consultants organiseren vanaf september 2000 tot augustus 2005 een leerstoel met als thema E-Business. De leerstoel omvat de volgende drie onderdelen: E-business Chair Lectures - Een jaarlijkse reeks van twaalf lezingen over de belangrijkste economische, bedrijfseconomische, technologische en maatschappelijke evoluties rond E-Business. De reeks zal worden aangeboden aan alle tweede- en derdecyclusstudenten van de faculteit en openstaan voor alumni en andere geïnteresseerden. Een greep uit de onderwerpen: E-business, technology and the networked economy; Finance and E-banking; Security, authentication and privacy. Seminarie E-Business - Een gespecialiseerd studiepakket over de technische, beleidsinformatica- en management- aspecten van E-Business. Dit onderdeel zal een verplicht vak of aanbevolen keuzevak zijn voor diverse richtingen beleidsinformatica, en eventueel ook voor andere richtingen. Onderzoekssamenwerking in het kader van LIRIS (Leuven Institute for Research on Information Systems). De vakgroep Beleidsinformatica van de Faculteit ETEW van de K.U.Leuven staat in voor de inhoud en de organisatie van de leerstoel, chairholder is professor Jan Vanthienen. De leerstoel wordt gefinancierd door PricewaterhouseCoopers Management Consultants, initiatiefnemer bij deze groep is de heer Roger Heijens, bestuurder-vennoot. De leerstoel werd officieel opgestart op vrijdag 22 september Rector André Oosterlinck en Roger Heijens zetten hun plechtige handtekening in de Rectorale Salons van de Universiteitshal. Voor meer informatie over de leerstoel kan u terecht op leerstoel/e-business Contactpersonen: KU Leuven: professor Jan Vanthienen, Departement TEW, (016) , jan.vanthienen@econ.kuleuven.ac.be. PricewaterhouseCoopers Management Consultants: Katrien Hoogewijs, Marketing Manager, (02) , katrien.hoogewijs@be.pwcglobal.com. Ekonomika Senioren: jaarvergadering op 26 april 2001 De voorzitter van de Ekonomika-Senioren, Frans Vreys, meldt dat de jaarvergadering van de senioren plaats vindt op donderdag 26 april 2001 vanaf uur in de Faculty Club Leuven. Gastspreker is Anne Vleminckx. EKONOMIKA berichten + november

12 8 om te horen CORPORATE GOVERNANCE: AANBEVELING OF WET? Een openbaar overnamebod op de aandelen van een beursgenoteerde onderneming is, volgens professor Koen Geens, één van de beste manieren om behoorlijk bestuur of corporate governance af te dwingen. Een openbaar bod gaat er immers normaliter vanuit dat de geviseerde onderneming vandaag niet efficiënt bestuurd wordt en dat het dus in de toekomst beter zou kunnen, wat in de biedkoers zou moeten weerspiegeld worden... Met deze stelling werd de toon meteen gezet in de eerste sessie van de nieuwe reeks Acht om te horen, jaargang zes. Het thema corporate governance is overigens extra actueel door een wetsontwerp van senator en professor Paul De Grauwe, toevallig ook de volgende spreker in de reeks. De nieuwste jaargang van Acht om te horen verschilt een beetje van de vorige omdat ook een aantal hoogleraren werd uitgenodigd die geen deel uitmaken van het academisch korps van de faculteit ETEW. De professoren-in-kwestie zijn bijvoorbeeld alumni van onze faculteit maar behoren nu tot een andere faculteit of een andere universiteit, of behoren tot het fellows-netwerk. Professor Koen Geens was de eerste in de rij. Anderen, zoals Frank Vandenbroucke, volgen. Professor Koen Geens introduceren hoeft Prof. Koen Geens met Prof. Dirk Hereman, Francis Coppé, Jan Hinnekes en Prof. Theo Peeters niet. Zijn cursussen fiscaal recht en vennootschapsrecht werden door de studenten uitermate gesmaakt omwille van Geens boeiende manier van lesgeven. Diezelfde vlotte stijl kwam ook in deze sessie opnieuw naar voren. Het thema corporate governance brak in het begin van de jaren negentig door in Europa. Men probeert bij die studie naar het deugdelijk bestuur na te gaan hoe de machtsverhoudingen in een onderneming moeten worden georganiseerd om de aandeelhouder een optimaal rendement te bieden. Corporate governance is in de Angelsaksische landen een remedie gebleken voor té autonoom geleide beursgenoteerde ondernemingen met een erg verspreid aandeelhouderschap, waardoor de aandeelhouder geen greep had op het management. Voorheen konden dergelijke ondernemingen enkel gered worden door een drastische ingreep als het vijandig bod. De aandacht voor corporate governance kaderde ook in de tendens om naar de kernactiviteit van bedrijven terug te keren in de jaren tachtig. Hierbij werden de conglomeraten die in de zestiger jaren ontstonden, geleidelijk gestript. Stilaan sijpelde de idee van het ontbinden van (te) gediversifieerde groepen ook in continentaal Europa binnen, met als Belgische exponent de raid op de Generale Maatschappij. De groep was een typisch voorbeeld van een holding met een zeer verspreid aandeelhouderschap. Hierdoor kon geen ernstige controle op het beleid worden verzekerd en waren de managers heer en meester. De onafhankelijke bestuurders van de vennootschap werden de facto door het manage- 12 EKONOMIKA berichten + november 2000

13 ment aangesteld en oefenden dus meestal ook niet hun controlerende functie uit. Het corporate governancedebat heeft in Europa in de eerste plaats een belangrijke bijdrage geleverd aan de strijd voor de rechten van de minderheidsaandeelhouders. Daar waar in het Angelsaksische systeem de minderheidsaandeelhouders inspraak moeten krijgen in het management (de zgn. executive directors ), slaat het debat op het continent vooral op de inspraak van de minderheidsaandeelhouder ten opzichte van de meerderheidsaandeelhouder. Tot op heden heeft de kleine aandeelhouder in alle omstandigheden weinig inspraak en weinig bewegingsruimte. Hierdoor wordt hij feitelijk verplicht om de machtigere grote aandeelhouders onvoorwaardelijk te volgen in hun beslissingen. De huidige oplossing in de Belgische wetgeving waarbij de bieder, van zodra hij 90 procent van de aandelen bezit, verplicht is het bod te heropenen voor de verwerving van de laatste 10 procent tegen dezelfde voorwaarden, tracht enigszins tegemoet te komen aan de nood om de kleine aandeelhouders gelijke rechten te waarborgen. Toch bewijzen recente affaires zoals het bod op Tractebel en Cobepa dat de huidige wetgeving onvoldoende antwoord biedt. Een tweede belangrijk debat rond corporate governance draait om de aandacht voor de dagelijkse werking van de vennootschapsorganen. Ook op dit vlak is er een duidelijk verschil in de doelstellingen tussen de Angelsaksiche landen en de continentale landen. Het Belgische monistische bestuurssysteem is voldoende bekend. Het besteedt vooral aandacht aan de raad van bestuur, die in het Belgisch model uiteindelijk het zwaartepunt vormt in de beleidsvoering. Er bestaat weliswaar een heel aantal taken dat gedelegeerd kan worden aan een gedelegeerd bestuurder. Het directiecomité, dat in Dorette Webers (KBC) in gesprek met Geert Asselman (Ahlem) en André Stevens de praktijk veel voorkomt, werd door de wetgever niet voorzien. Enkel voor de directiecomités van banken bestaat een wettelijke basis. In België wordt vooral aandacht besteed aan het streven naar een gezond evenwicht tussen bestuurders die voldoende afstand houden (non-executives) en bestuurders die volop meewerken (executives) en naar de taak van die onafhankelijke bestuurders. De onafhankelijke bestuurder is bij ons echter geen door en voor de minderheid aangeduide bestuurder, maar iemand zonder duidelijke vermogensbanden met de vennootschap. Corporate governance tracht te kijken welke de noodzakelijke checks en balances zijn en geeft ook een aantal adviezen over de ideale verhoudingen tussen de diverse categorieën van bestuurders. Zo wordt vandaag in bijna alle debatten gepleit om de drie hoofdtaken van de raad van bestuur, met name benoeming, vergoeding en audit, te laten uitvoeren door non-executive bestuurders. Het wetsvoorstel van Paul De Grauwe gaat verder in deze richting. Het stelt onder meer voor om het dagelijkse directiecomité verplicht samen te stellen met leden die niet in de raad van bestuur zetelen. Op die manier zou men tot een echt duaal systeem komen, naar analogie met het Nederlands en Duits systeem. Als besluit kan men stellen dat er geen ideale aandeelhoudersstructuur is om de monitoring van het manaegement te garanderen. In België vindt men veel aanhangers van een verspreide aandeelhoudersstructuur. Men hoopt zo meer autonome beslissingscentra te behouden en meer bedrijven lokaal te verankeren. Zowel een verspreide als een geconcentreerde aandeelhoudersstructuur hebben echter al hun zwakheid bewezen. Mogelijks biedt een echt duaal systeem, waarin het management een grotere onafhankelijkheid heeft ten opzichte van de referentieaandeelhouder, de enige uitkomst. Het model dat het waarschijnlijk haalt is meer Angelsaksisch geïnspireerd en is geen product van wetten maar wil door zelfregulering overtuigen tot zelfdiscipline. De huidige meerderheid lijkt evenwel te kiezen voor een tussenoplossing, waarbij een comité van onafhankelijke bestuurders de corporate governance-regels moet bewaken, en niet voor de meer hand liggende duale oplossing. Frank Vandenborre EKONOMIKA berichten + november

14 Regionale Kernen: Vlaams-Brabant DE WAARDECREATIE VAN SMARTMOVE Waardecreatie is even belangrijk, zoniet belangrijker, dan omzet genereren. Dat was één van de stellingen van Marc Maes, mede-oprichter en co-ceo van SmartMove tijdens een presentatie voor Ekonomika Vlaams Brabant op 9 juni Ondanks de tropische temperaturen en de Euro2000-koorts kwam toch nog een veertigtal geïnteresseerden opdagen voor de presentaties over SmartMove en Leuven Inc. Het tijdstip dat we uitgekozen hadden voor deze activiteit was opnieuw goed gekozen want SmartMove kondigde de week voor de presentatie de overname aan van Information Technology Center en Marc Maes verzekerde ons dat kortelings nog een belangrijke aankondiging zou volgen. Marc Maes (het financiële brein) en Steven Buytaert (het technische brein) zijn het overgebleven managersduo van Take Five, het bedrijf dat zij startten in 1995 samen met drie vrienden, met het idee een auto-antidiefstalsysteem te ontwikkelen. In de lente van 1996 slaagden ze erin vier bevriende artsen te overtuigen 12 miljoen frank in te brengen. Volgens Marc Maes hadden zij hun idee Steven Buytaert uitgewerkt op drie slides, iedere slide was dus 4 miljoen frank waard. Al snel werd het oorspronkelijk idee uitgebreid tot een open architectuur voor toepassingen in en rond de (vracht)wagen. Ondertussen haakten drie van de vijf initiatiefnemers af en in 1997 werd Take Five herdoopt in SmartMove. Als spin-off van het Leuvense IMEC, het Interuniversitair Micro-Electronica Centrum Marc Maes waar Steven Buytaert zich gedurende negen jaar bekwaamde in de ontwikkeling van elektronica-toepassingen, is de geschiedenis van SmartMove er ook een van een voortdurende zoektocht naar financiële middelen. Alhoewel het slechts relatief kort bestaat, heeft SmartMove ondertussen al een negental kapitaalverhogingen kunnen realiseren met partners zoals Mercator-Noordstar, Lessius Ventures, Isep, IT Partners, Imec en FLV Fund. De voortdurende behoefte aan nieuw kapitaal is niet verwonderlijk als men weet dat maandelijks ongeveer dollar nodig is om de ongeveer 100 medewerkers, waarvan een tiental in een recent geopend kantoor in Boston, te financieren. Totnogtoe ligt de focus volledig op de ontwikkeling van het concept en de producten en werd nog niets verkocht. Een bewuste keuze, legt Marc Maes uit. Wij hebben zelfs al projecten geweigerd om te vermijden dat we zouden afgeleid worden van dit doel. Wat belangrijk is, is dat we ondertussen blijven waarde creëren. De beide oprichters controleren rechtstreeks nog steeds 30 procent van het bedrijf en 18 procent via een holdingstructuur. Dit is mogelijk door bij de onderhandelingen steeds een terugkoopoptie in te bouwen en die ook uit te oefenen. Marc Maes is niet voor niets jurist en ex-vlerick student. Vermits het grootste kapitaal van de onderneming de medewerkers zijn, zit ook 10 procent van de aandelen bij de werknemers. 14 EKONOMIKA berichten + november 2000

15 Op de vraag of zij er niet aan denken het bedrijf te verkopen, antwoordde Marc Maes dat dit niet de bedoeling is. Volgens hem is het ondernemerschap een besmetting, en zeker nu zij ook gestart zijn met overnames, willen zij ermee doorgaan. Volgens hem heeft SmartMove met 100 werknemers trouwens één van de grootste, zoniet het grootste, team ter wereld in dit domein. In de huidige context is time-to-market zeer belangrijk waardoor de meeste producenten technologie kopen om apparaten samen te stellen en ze niet onmiddellijk geïnteresseerd zijn in een overname. SmartMove zit verscholen in een nichemarkt en is van plan uit te groeien tot een belangrijke speler in deze markt. Guido Doucet. LEUVEN TECHNOLOGY CORRIDOR Oulu Technopolis (Finland), Heidelberg (Duitsland), Sophia Antipolis (Frankrijk), Silicon Fen (Groot-Brittanie), Mjardvei Park (Denemarken),... allemaal voorbeelden van succesvolle technologieparken in Europa. Martin Hinoul, Business Development manager Leuven Research & Development, is vastbesloten de Leuvense Technology Corridor op de Europese kaart te plaatsen. Hij wil nieuw leven in de oude stad brengen en voortgaand op het enthousiasme en de gedrevenheid waarmee hij dit onderwerp bracht tijdens een presentatie voor Ekonomika Vlaams-Brabant op 9 juni zal hij daar ongetwijfeld in slagen. Martin Hinoul, heeft al vele watertjes doorzwommen. Voor Bell Telephone reisde hij de wereld rond en lag mee aan de basis van het succes in Shanghai. Van 1984 tot 1990 was hij technologisch attaché op het Belgisch consulaat-generaal in Los Angeles en van 1990 tot 1998 op de Belgische ambassade in Washington. Hij was verantwoordelijk voor het aantrekken van nieuwe investeringen naar België en het begeleiden van Belgische bedrijven naar de Amerikaanse markt. De geknipte man dus om nieuwe investeringen aan te trekken voor de regio Leuven. Tijdens zijn verblijf in de USA had hij de technologievalleien bestudeerd en bij zijn terugkeer in België startte hij een Europese studie van dit fenomeen. Duurzame regionale groei is een complexe, multi-dimensionele uitdaging, legde Martin Hinoul uit en in Cambridge ontdekte hij de Silicon Fen, de volgens hem meest succesvolle technologievallei van Europa. Hier startten op relatief korte tijd een tal bedrijven die samen nieuwe jobs creëerden en vandaag 7 miljard pond omzet genereren. Rond de kenniscentra van de K.U. Leuven en IMEC wordt momenteel hard gewerkt om de juiste omgeving te creëren. Cruciaal is het juiste recept om de ingrediënten samen te brengen, net zoals bij het koken, vertelde Martin Hinoul. Belangrijk hierbij zijn de sweepers : mensen die erin geloven en die duwen en trekken om het doel te bereiken. Volgens Martin waren er vier, en sinds vorig jaar, vijf belangrijke mijlpalen voor Leuven: Stella Artois, KU Leuven, Leuven Research & Development, Gemma Frisius Fund en Leuven.Inc. Alhoewel in Leuven vandaag ongeveer 10 miljard frank per jaar geïnvesteerd wordt in onderzoek en ontwikkeling en de laatste twee jaar in versneld tempo (14 op twee jaar in vergelijking met 23 de eerste 8 jaar) nieuwe spin-offs opgestart worden, ontbrak er nog iets volgens Martin Hinoul. Opnieuw vond hij het antwoord in Cambridge in de vorm van het Cambridge Network. Na enkele moeilijke vergaderingen (en veel discussies) ging in maart 1999 een dry run door en werd in november 1999 Leuven Innovation and Networking Circle opgericht. Vanaf januari 2000 kon Nicole De Smyter als manager aan de slag en sindsdien zijn al een aantal succesvolle activiteiten georganiseerd. Tot slot lichtte Martin Hinoul nog toe wat er allemaal te gebeuren staat in Leuven de volgende jaren. Volgend jaar, in het derde kwartaal, zal een eerste deel van 10 tot m 2 van het Arenbergpark Inarsia opengaan. In totaal zal er op dit park van 16 ha de volgende 5 jaren m2 kantoren gebouwd worden. Op de Philips-site wordt een Internet Centre of Excellence gebouwd (het Ubicenter) met in totaal m2 kantoren waarvan Ubizen volgend jaar m2 zal betrekken. Dit alles moet toelaten dat de technologiebedrijven in Leuven blijven groeien met 50 tot 100 procent per jaar waardoor ook veel nieuwe andere jobs zullen gecreëerd worden. Volgens Martin Hinoul zorgt iedere hightech job namelijk voor drie indirecte jobs! EKONOMIKA berichten + november

16 Regionale Kernen: Antwerpen VROUWEN AAN DE MACHT Wat is er heerlijker dan net voor de gemeenteraadsverkiezingen een forum bij elkaar te brengen van jonge politica s die graag een vinger in de pap zouden hebben of houden. Ekonomika-Antwerpen moet niks hebben van het rits-systeem en koos resoluut voor vijf vrouwen in het panel. Donderdagavond 21 september was de datum van afspraak, de aula van de Fortis Bank was de place to be en onder de kundige leiding van Kurt Tuerlinckx, politiek redacteur van de Frut (Gazet van Antwerpen, voor mensen van over t water) als moderator, toonden volgende dames zich van hun meest geëngageerde kant: Ann Coolsaet (VLD), schepen van personeel en rechtszaken van de Stad Antwerpen Nahima Lanjri (CVP), gemeenteraadslid in Antwerpen Kathy Lindekens (SP), senator Marijke Dillen (Vlaams Blok), parlementslid Vlaams Parlement Fatima Bali (Agalev), gemeenteraadslid in Antwerpen. De moderator legde de dames verschillende punten voor, die allemaal met onze metropool te maken hadden. Het eerste onderwerp was de leefbaarheid van de stad verbeteren. Hier vroeg men nogal unaniem meer groen in de stad, een centraal woonbeleid, aandacht voor ouderen, kinderen, fietsers, enz. Om de mensen te overtuigen terug in het centrum te komen wonen, moest eerst de fiscale druk verminderen, d.w.z. de vestigingstaks halveren (wat nu gebeurd is) of beter nog helemaal afschaffen (VLD, SP, VB). Verder wil de VLD er een Schepen van Woonbeleid bij en het VB een Schepen voor het gezin. Je merkt aan al die schepen wel dat we een stad aan de stroom zijn. Toen we punt twee wilden aansnijden, trad Fatima Bali de corona binnen; zij was waarschijnlijk met haar fiets opgehouden door het openbaar vervoer en kwam dus wat later aan. Maar onderwerp twee de culturele verscheidenheid was dan ook een kolfje naar haar hand. Voor alle veiligheid had men Marijke Dillen uiterst links en Fatima Bali uiterst rechts in het panel gezet, maar dit bleek niet écht nodig. Iedereen was het er over eens dat de allochtonen schoon vloms moesten leren en verplicht moeten worden zich in te burgeren. Ook bijna eensgezind was men over de dringende toepassing van de immigratiestop en het toepassen van het bestaande uitwijzingsbeleid, d.w.z. niet alleen wijzen langs waar ze het land moeten verlaten, maar ze er ook een beetje bij helpen. Leuk in deze discussie waren twee treffende uitspraken: Marijke Dillen zei dat als er vreemden naar Antwerpen komen ze zich volledig moeten inburgeren, of...(een kleine aarzeling)... dat er gepaste maatregelen moeten genomen worden. Welke die maatregelen waren, werd niet gespecifieerd. Toch knap 16 EKONOMIKA berichten + november 2000

17 Ook het laatste onderwerp, mobiliteit, leverde interessante standpunten op: Voor Antwerpen centrum: zone-30 rond de scholen (VB) of zelfs zone-30 in heel de stad (Agalev); een autoluwe binnenstad met evenwichtig verkeer (SP); een ring rond Antwerpen met openbaar vervoer zoals in Hasselt; meer fietspaden, meer groen, meer... De vraag stelt zich hier wel wat men dan van plan is af te breken om plaats te maken voor al die nieuwe bomen? Ook het CVP-standpunt was duidelijk: zowel de verlenging van de startbaan in Deurne als de Ijzeren Rijnverbinding zijn een must. De VLD was het daar roerend mee eens, Agalev zweeg als vermoord. Die gaan eerst stilletjes de Krijgsbaan ondertunnelen. Nadat moderator Kurt Tuerlinckx elk panellid nog de kans had gegeven een laatste politiek ei te leggen, kwam er een geanimeerde vragenronde met het publiek tot stand, die eigenlijk wel nog wat langer had mogen duren, wat bewijst dat het wel en wee van t Stad ons allen blijft beroeren. Een verzorgde receptie van Fortis Bank rondde deze geslaagde avond af. Erik Dorpmans Erik Verkest, voorzitter van de regionale kern Ekonomika Antwerpen hoe ze nog net op tijd op de rem ging staan en kon inslikken dat zij ze liefst allemaal terug de grens over wilde zien (zie punt zoveel van het 70-puntenplan). Het tweede statement kwam van Nahima Lanjri die zonder aan positieve discriminatie te doen toch wilde dat er bij de selectie voor ambtenaren meer vrouwen dan mannen werden aangenomen. Als er dus voor 10 vacante plaatsen 20 personen geslaagd zijn, moet men er eerst alle vrouwen uitnemen, zonder de mannen te discrimineren. Ann Coolsaet, die al wat van de Antwerpse administratie kent, vroeg zich terecht af hoe dat in zijn werk moest gaan. Het debat werd gaandeweg geanimeerder en persoonlijker zodat verschillende dames het nodig vonden om op regelmatige wijze iets recht te zetten (een bezigheid waar toch eigenlijk vooral mannen heer en meester in zijn, me dunkt) Big Brother Antwerp GRATIS PINT BON Ekonomika-Berichten Ekonomika Berichten biedt elke lezer een gratis pint aan ter gelegenheid van de opening van de nieuwe Dulci (Tiensestraat 77). Deze bon is geldig vanaf de openingsweek januari tot eind februari. Knip hem uit en ga de sfeer eens proeven in de nieuwe pleisterplaats van de studenten van de faculteit ETEW. Het eerste pintje is gratis, maar niets belet dat er (op eigen kosten) nog enkele volgen, natuurlijk! Het wordt zelfs dubbel leuk als U van dit aanbod gebruik maakt om met vrienden nog eens af te spreken in Leuven, op vrijdagavond bij voorbeeld. Start de kroegentocht dan zonder meer in de nieuwe Dulci. Proost! Het onderwerp veiligheid in de Stad gaf aanzet tot robuuste taal, van lik op stukbeleid (CVP), over meer blauw op de straat (VLD en SP) tot 600 politiemensen meer plus camerabewaking (VB). Als het Blok zijn zin krijgt komt er binnenkort een nieuw dagelijks programma Big Brother Antwerp tot stand, waar heel België kan zien hoe de Antwerpenaars zich in hun eigen stad voortbewegen en elkaar constant staan te bestelen. EKONOMIKA berichten + november

18 Ekonomika Internationaal KARIBU TANZANIA... Voor onze rubriek Internationaal trekken we dit keer zwart Afrika binnen. We leggen ons oor te luisteren bij Mieke en Yves Dierckx, twee afgestudeerden van de faculteit ETEW die nu al twee jaar voor ontwikkelingsorganisatie Act, een zogenaamde NGO, werken in Tanzania. Mieke studeerde af als TEW er en volgde een aanvullend jaar ontwikkelingseconomie in Louvain-la-Neuve, Yves is handels- en bedrijfseconomisch ingenieur. 3 November 1998: nog even wuiven naar de ouders in de verte...en dan de check-in. Hier begint ons avontuur. We beginnen aan twee jaar ontwikkelingswerk voor de Belgische NGO Act. Al hebben we al ontwikkelingslanden in Latijns-Amerika en Azië bezocht, Afrika is volstrekt nieuw voor ons. We hebben weliswaar een cursus van het ABOS gevolgd en drie weken voorbereiding gehad in België, toch weten we amper waar we aan beginnen. Beginnen aan een nieuwe job is altijd wat tasten in het ongewisse. Je kan de echte sfeer van een bedrijf pas opsnuiven als je er echt werkt. Hier komen we bovendien in een land terecht, waarvan we de cultuur niet kennen en de taal niet spreken. Omdat we tot drie weken vóór ons vertrek nog aan het werk waren in Belgie, kwam er van een zelfstudie Kiswahili niks in huis. Toch kunnen we het al snel begrijpen waarom de kennis van het Engels zo pover is. Het Kiswahili heeft dan ook geen enkele overeenkomst met het Engels of een andere Europese taal. Zo moeilijk als het voor hen is om Engels te leren, zo moeilijk blijkt het ook te zijn om Swahili te leren... Mafinga is gelegen in het zuiden van Tanzania, op de grote weg naar Zambia en Malawi, op zowat 600 kilometer van de Noordelijk gelegen hoofdstad Dar es Salaam. Mafinga ligt op een hoogte van 1950 meter, dus is het er het ganse jaar vrij fris, absoluut niet het tropische Afrika dat we verwacht hadden. Vandaag, 18 juli, ontvingen we een mail vanuit Belgie waar iedereen blijkbaar steen en been klaagt dat men in juli met een pull moet rondlopen. Wel, wij zitten hier op het eigenste ogenblik met fleece en een dikke pull aan! En dit op nog geen kilometer van de evenaar. Hoedanook, het klimaat is hier wel plezant om in te werken. Juni en juli zijn de koudste maanden. Dan is het bibberen op het werk, aangezien er geen verwarming is. De rest van het jaar is het eigenlijk weer zoals in België in een mooie mei- of septembermaand. Nooit heet, wel aangenaam weer. Tanzania beantwoordt eigenlijk op een aantal vlakken niet aan het (cliche)-beeld dat velen onder ons over Afrika hebben. Hier wordt niet gevochten, de mensen zijn heel rustig, eerder teruggetrokken, de doorsnee- Tanzaniaan is niet zo muzikaal en dansen wordt hier ook niet zo veel gedaan... De Tanzaniaan en de Kongolees zijn dan ook 2 totaal tegengestelde types, misschien wel te vergelijken met een rustige Noor en een flamboyante Spanjaard. Dat de bevolking eerder introvert en gedwee is, is deels te verklaren door de politieke toestand van de voorbije decennia, maar zit toch vooral in de genen. Hun rustige inborst behoedt hen trouwens voor veel intern gekibbel. Het is opmerkelijk hoe Tanzania zo stabiel kan blijven, terwijl de meeste omliggende landen zware interne conflic- Kiswahili is de officiële taal van Tanzania, naast het Engels. Het Engels is echter enkel de taal voor de elite. In Mafinga, een gemeente met inwoners waar we zullen werken, spreekt amper 1 procent vlot Engels. De jongeren beperken zich tot het ons toeroepen van Good morning teacher. Deze uitroep wordt op elk moment van de dag gebruikt, ook om 4 uur in de namiddag. En een blanke, dat zal wel een leraar zijn zeker... Yves en Mieke in Tanzania: ontwikkelingswerk is geen vakantie EKONOMIKA berichten + november 2000

19 Mieke en Yves houden zich bezig met verschillende projecten: Een Community Bank verschilt van de ander zuivere commerciële banken doordat grote aandacht gaat naar de actieve armen ten hebben. Tanzania is voor ieder van ons een prachtig voorbeeld van de vreedzame samenleving van verschillende culturen, stammen en religies. Men heeft een zeer sterk respect voor elkaars eigenheid. Iedere stam heeft weliswaar zijn eigen taal, maar de Kiswahili-taal is een bindmiddel voor het land. De eerste President van Tanzania, President Nyerere, heeft met zijn Ujamaa-politiek, gericht op het samenbrengen van mensen (mensen van verschillende stammen door elkaar) in dorpsgemeenschappen (Afrikaans Socialisme), ook sterk bijgedragen tot de cohesie en de verdraagzaamheid van het Tanzaniaanse volk. Zijn overlijden vorig jaar gaf dan ook aanleiding tot vier weken van nationale rouw. Nyerere was (en is nog steeds) de volksheld en een van de belangrijkste figuren van Afrika uit de voorbije decennia tout-court. Op sociaal vlak heeft hij dusdanig veel verwezenlijkt dat we de economische achteruitgang wel eventjes door de vingers kunnen zien. De realiteit is natuurlijk dat Tanzania nog steeds een van de armste landen van Afrika is. Ondanks de stabiliteit, ondanks een reusachtige stroom aan donorhulp. De laksheid en het gebrek aan dynamisme van het volk zitten daar volgens ons voor veel tussen. Door de stabiliteit van het land, werd Tanzania een van de meest ondersteunde landen ter wereld. Jammer genoeg heeft deze donor-implosie voor een overdreven donor-afhankelijkheid gezorgd. Pas recent begint de ontwikkelingshulp meer gebonden te worden. Ontwikkelingshulp is trouwens een van de meest complexe materies die er zijn. Natuurlijk verlopen vele projecten met vallen en opstaan. Je moet eerst de lokale cultuur tenvolle begrijpen vooraleer je een samenwerking opstart. De verwachtingen voor de impact van een project moeten bovendien realistisch gesteld worden. Geen enkel project zal de honger uit de wereld doen verdwijnen, maar dat wil nog niet zeggen dat de toestand niet beter kan gemaakt worden voor een deel van de bevoking. Limited Company financiert commerciële projecten zoals een melkveehoeve,... Yves: Ik heb hier de eerste Community Bank van Tanzania en tegelijk ook de eerste micro-financieringsinstelling in Tanzania helpen opstarten. Een Community Bank verschilt van de andere zuiver commerciële banken doordat grote aandacht gaat naar de actieve armen. Het economische en sociale gaan hand in hand bij een Community Bank. De commerciële banken schrikken er voor terug om diensten aan de armen te verlenen. Ze hebben vooral schrik van het gebrek aan formele garanties bij de armen, hun pover scholingsniveau, de moeilijke bereikbaarheid van vele armen in rurale gebieden en de kleine bedragen waarover men spreekt in het geval van de actieve armen. Zowel de spaarcapaciteit als het gevraagde krediet zijn peanuts voor de grote banken. Leningen beneden het miljoen frank worden er niet gegeven. Binnen Mufindi Community Bank, zo heet onze bank, kan men reeds sparen vanaf 250 EKONOMIKA berichten + november

20 KARIBU TANZANIA... frank (je moet weten dat het gemiddelde maandloon in Mufindi ongeveer frank is) en de kleinste individuele leningen betreffen bedragen vanaf frank. Mensen zonder enige garanties kunnen leningen krijgen vanaf frank indien ze lid zijn van een officieel geregistreerde groep. De vakterminologie voor het laatste soort leningen is solidariteitsleningen. De morele groepsdruk en een gedeelte verplicht spaargeld worden als drukkingsmiddelen gehanteerd. Sinds haar officiële start op 1 juni 1999 kende Mufindi Community Bank (MuCoBa) al 450 leningen toe. In totaal telt de bank al klanten, spaarders inbegrepen. Hoewel de sociale dimensie zeer belangrijk is voor MuCoBa, dient de bank vanuit een professioneel en bedrijfsecomisch oogpunt gerund te worden. MuCoBa heeft een officiële banklicentie van Bank of Tanzania (de Tanzaniaanse variant van de Nationale Bank van België) en moet dus wekelijks rapporteren aan de overheid en Bank of Tanzania. De verantwoordelijkheid van MuCoBa is uiterst groot: het vertrouwen van het volk in het bankwezen kreeg immers een enorme deuk door 3 faillissementen van private banken de afgelopen 3 jaar. MuCoBa is ook een pionier alseerste microfinancieringsinstelling in Tanzania. De overheid had dit soort banken sterk gepromoot en een eventueel falen van de eerste dergelijke bank zou een drama zijn. Ondertussen zijn er nog twee Community Banken in de maak. Ons uniek zijn zorgt momenteel ook voor een stroom aan bezoekers (andere streken die een community bank willen starten, potentiële donors). Ook de mensen uit het District zelf apprecieren ons werk ten zeerste. Dus voldoende motivatie om in dezelfde lijn verder te gaan! Mieke: Ik houd me vooral bezig met het financieel management van al de (ex-)projecten hier. Act is in de omgeving van Mafinga al actief sinds In die periode zijn een groot aantal projecten opgezet. De oorspronkelijke bedoeling was om een aantal lokale middelbare scholen te ondersteunen en via de projecten een aanvullend inkomen te genereren zodat de schoolgelden laag konden gehouden worden. Eens de financiering van deze projecten ten einde was, besloot Act om de projecten met een sociale meerwaarde onder te brengen bij de scholen zelf (vb. boomkwekerij ter bevordering van de bebossing van de streek). Voor de projecten met een commercieel doel richtten we een Limited Company op en brachten hen daar in onder. Het gaat om een melkveehoeve, een veevoederfabriekje, een houtverwerkende eenheid, een oliefabriekje (verwerking van zonnebloemzaden), een kindervoedingsfabriekje en een zaadhoeve (vermeerdering van verbeterde zaden) die samen Incomet Ltd vormen. Toen ik hier aankwam kreeg ik de officiele titel van Internal Auditor opgeplakt, zowel voor de scholen als voor Incomet Ltd. Wel een grote naam, maar ik wist in s hemelsnaam niet wat ik moest gaan auditen. De accounts waren maar net afgewerkt tot een jaar ervoor (onder druk van de externe auditor...). Dus ben ik eerst en vooral begonnen met het updaten van de accounts in samenwerking met de lokale accountants (1 voor de scholen en 1 voor het bedrijf). Eens we daarmee klaar waren, werden de accountants verder opgeleid om zelf de boekhouding op te stellen, zowel op technisch vlak als op organisatorisch vlak (het plannen van hun werk), papieren ordelijk klasseren (voor hen was het leren indelen van een ringmap met verschillende tussenschotten een superuitvinding!),... Zo kon ik me meer toeleggen op het opzetten van procedures (stockbeheer, debiteurenopvolging, afstemmen van interne schulden/vorderingen,...). Verder was er ook nood aan een herwaardering van de stock, wat geen gemakkelijke opdracht was, aangezien ik hier aan den lijve ondervond hoe belangrijk knowing your clients business is, zoals ik zo mooi had geleerd in de externe audit. Maar ondertussen ben ik nu ook wel te weten gekomen wat de ingrediënten zijn voor het geschikte voer voor legkippen, vleeskippen, hoeveel liter bakolie je uit 100 kilo zaden krijgt en welke bijprodukten gegenereerd worden, hoeveel liter melk een lokale of gekruiste koe gemiddeld per dag geeft, welke ziektes koeien hier zoal kunnen hebben en waartegen ze dienen ingeënt te worden,... Wisten jullie, tenslotte, dat het woord safari uit het Swahili komt, het gewoon reis of tripje betekent en men hier al vraagt hoe was je safari als we gewoon een half uurtje van hier boodschappen gaan doen.... de eetgewoonten van de Tanzanianen super-eentonig zijn (voor een groot deel uit geldgebrek), ze s morgens, s middags en s avonds steeds dezelfde kost eten, nl. ugali, een papperige deeg gemaakt van bloem (we zijn niet echt een grote liefhebber geworden).... een gevarendriehoek hier vervangen wordt door een reeks takken die op de weg gelegd worden.... de meerderheid van de Tanzanianen moslim of katholiek is of aanhanger van één van de zovele sekten, maar dat als puntje bij paaltje komt de meesten toch nog het meeste vertrouwen hebben in de heksendokter.... diezelfde heksendokter vaak zeer duur is of ceremoniële offers vraagt (zoals het slachten van een kip op de top van een berg, een mensenoffer,...)... de bekendste Belg in Tanzania Jean-Claude Van Damme is, en de tweede populairste Jean-Marie Pfaff.... dat de strafste biersoort hier een alcoholpercentage van 7 procent heeft en dat je voor zot verklaard wordt als je er zo een opkrijgt, terwijl de meesten hier zonder problemen een zestal halve liters van 4 procent naar binnen spelen.... Tanzanianen supervriendelijke mensen zijn en Tanzania een fantastisch reisland is. 20 EKONOMIKA berichten + november 2000

FULL-TIME MASTER MASTER IN HET MANAGEMENT ONDERSCHEID JEZELF MET EEN PRAKTIJKGERICHTE MANAGEMENTOPLEIDING

FULL-TIME MASTER MASTER IN HET MANAGEMENT ONDERSCHEID JEZELF MET EEN PRAKTIJKGERICHTE MANAGEMENTOPLEIDING FULL-TIME MASTER MASTER IN HET MANAGEMENT ONDERSCHEID JEZELF MET EEN PRAKTIJKGERICHTE MANAGEMENTOPLEIDING COMBINEER MANAGEMENT- KENNIS MET PRAKTISCHE MANAGEMENTVAARDIGHEDEN Deze Master in het Management

Nadere informatie

Crelan Leerstoel aan de UGent ter bevordering van innovatie in de duurzame landbouw

Crelan Leerstoel aan de UGent ter bevordering van innovatie in de duurzame landbouw B R U S S E L, 22 s e p t e m b e r 2014 Crelan Leerstoel aan de UGent ter bevordering van innovatie in de duurzame landbouw De coöperatieve bank Crelan steunt innovatie in de landbouw via leerstoel aan

Nadere informatie

Checklist voor Succesvol Ondernemen

Checklist voor Succesvol Ondernemen Kruis aan wat voor jou van toepassing is om een overzicht te hebben van waar je mee aan de slag kunt om meer klanten te krijgen en meer geld te verdienen. SuccesHoek 1: Actiegerichte Focus Ik besteed meestal

Nadere informatie

Bediende in de logistieke sector: kansen voor vrouwen?

Bediende in de logistieke sector: kansen voor vrouwen? Bediende in de logistieke sector: kansen voor vrouwen? Welke percepties leven er bij werknemers en studenten omtrent de logistieke sector? Lynn De Bock en Valerie Smid trachten in hun gezamenlijke masterproef

Nadere informatie

Wat was de prijs/maand om deze accommodatie te huren? 326 Hoe was de prijs/kwaliteit verhouding voor deze accommodatie?

Wat was de prijs/maand om deze accommodatie te huren? 326 Hoe was de prijs/kwaliteit verhouding voor deze accommodatie? VRAAG ANTWOORD Gewoon een nummer voor de administratie van de bevraging 55 Heb je een taaltest moeten afleggen voor je mocht starten met studeren aan de universiteit die je gekozen hebt? Nee Hoe zag de

Nadere informatie

ZER Informatica. Programma-evaluatie. Resultaten programma-evaluatie. 5 enquêtes:

ZER Informatica. Programma-evaluatie. Resultaten programma-evaluatie. 5 enquêtes: ZER Informatica Resultaten programma-evaluatie Programma-evaluatie 5 enquêtes: - Overgang secundair onderwijs universiteit - Studenten die niet aan examens deelnamen / met hun opleiding stopten - Evaluatie

Nadere informatie

Jeroen Dusseldorp 17-12-2013

Jeroen Dusseldorp 17-12-2013 Groeidocument trainingen blok 2 Jeroen Dusseldorp 17-12-2013 Inleiding Voor u ligt mijn groeidocument van de trainingen die zijn gegeven in blok 2 van de minor Consultancy. Om een succesvolle consultant

Nadere informatie

Met wie moet je als erasmusstudent het eerst contact opnemen als je aankomt?

Met wie moet je als erasmusstudent het eerst contact opnemen als je aankomt? Erasmusbestemming: Universität Heidelberg Academiejaar: 2014. - 2015. Twee semesters Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? Tot de universiteit behoren

Nadere informatie

Verhaal van verandering

Verhaal van verandering Belgische Ashoka Fellow Ashoka : Kun je ons iets vertellen over je familie en waar je bent opgegroeid? Ingrid : Ik ben opgegroeid in Antwerpen, een belangrijke stad in Vlaanderen, België. Ik heb een oudere

Nadere informatie

Taal In welke taal worden de cursussen aangeboden? Frans. Waar en wanneer heb jij een taalcursus gevolgd? Ik heb geen taalcursus gevolgd.

Taal In welke taal worden de cursussen aangeboden? Frans. Waar en wanneer heb jij een taalcursus gevolgd? Ik heb geen taalcursus gevolgd. Erasmusbestemming: Toulouse, Frankrijk. Academiejaar: 2015 2016. Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? De universiteit is zeer centraal

Nadere informatie

25 jaar NIBE - Interview Mantijn van Leeuwen

25 jaar NIBE - Interview Mantijn van Leeuwen 152 152 25 jaar NIBE - Interview Mantijn van Leeuwen 153 Interview Mantijn van Leeuwen Voor de meeste mensen ben jij nog een onbekende, zeker gerelateerd aan het NIBE. Vertel eens iets over je achtergrond,

Nadere informatie

Speel het HonesTee spel en word écht rijk!

Speel het HonesTee spel en word écht rijk! Speel het HonesTee spel en word écht rijk! ook voor 10-12 jaar of 12-18 jaar: download de vragenlijst op www./campagnemateriaal Doel. Dit spel is een concrete tool dat de dialoog rond eerlijkheid mogelijk

Nadere informatie

ID 343 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok. Master eerste studiefase (hoofdinschrijving) Pedagogische Wetenschappen.

ID 343 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok. Master eerste studiefase (hoofdinschrijving) Pedagogische Wetenschappen. ID 33 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok Master eerste studiefase (hoofdinschrijving) opleiding Pedagogische Wetenschappen optie: Land (bestemming) Aan welke universiteit/onderwijsinstelling

Nadere informatie

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand Henk Oostdam is fiscaal bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand 30 RBA_Fiscale Opleidingen 2015-2016 30 mijn Henk Oostdam We kijken samen

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

nee Ja, ook Engels gedeeld appartement

nee Ja, ook Engels gedeeld appartement ID 124 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok Bachelor derde studiefase (hoofdinschrijving) opleiding Psychologie optie: Klinische- en Gezondheidspsychologie Land (bestemming) Spanje Aan welke

Nadere informatie

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig De tijd vliegt voorbij en voor je weet zijn we al weer een jaar verder. Ik zeg wel eens: mensen overschatten wat je in een jaar kunt doen, maar onderschatten wat je in 3 jaar kan realiseren. Laten we naar

Nadere informatie

Stageverslag Michaël Deslypere

Stageverslag Michaël Deslypere Stageverslag Michaël Deslypere MANPOWER Stagementor: Valerie Milissen Stagebegeleider: Pieterjan Bonne 2 Inhoudsopgave 1.Voorwoord... 3 2.Situering/voorstelling van de stageplaats... 4 3.Beschrijving van

Nadere informatie

Het event vindt plaats op ons departement, zodat u uw bedrijf in een gemoedelijke sfeer kunt voorstellen aan onze studenten.

Het event vindt plaats op ons departement, zodat u uw bedrijf in een gemoedelijke sfeer kunt voorstellen aan onze studenten. 24 februari 2011 Job- en stage-event Hogeschooll Gentt Departtementt Toegepastte Ingeniieurswettenschappen Woord vooraf Geachte heer, Geachte mevrouw, Met trots stellen wij van de studentenvereniging Hermes

Nadere informatie

Scriptie over Personal Branding en Netwerking

Scriptie over Personal Branding en Netwerking Scriptie over Personal Branding en Netwerking 1e versie - 16 november 2012 Jana Vandromme Promotor: Hannelore Van Den Abeele 1. Inhoudstafel 1. Inhoudstafel 2. Onderzoeksvragen 2.1 Onderzoeksvraag 1 2.2

Nadere informatie

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline.

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline. BUSINESS CASE Exact Online MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING De 5 tips van Marc Vosse www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY DE 5 TIPS VAN MARC VOSSE Voor

Nadere informatie

Master in het vennootschapsrecht

Master in het vennootschapsrecht Master in het vennootschapsrecht INTERUNIVERSITAIR PROGRAMMA Faculteit Rechtsgeleerdheid De master in het vennootschapsrecht aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid legt de klemtoon op de grondige uitdieping

Nadere informatie

Dames en Heren hoogwaardigheidsbekleders, Waarde Collega s, Beste studenten,

Dames en Heren hoogwaardigheidsbekleders, Waarde Collega s, Beste studenten, Dames en Heren hoogwaardigheidsbekleders, Waarde Collega s, Beste studenten, Enige tijd geleden stelde de Vlaamse Regering haar actieplan voor de toekomst voor, VIA genaamd, onder het moto De Vlaming van

Nadere informatie

Master in het vennootschapsrecht

Master in het vennootschapsrecht BRUSSEL t Master in het vennootschapsrecht Faculteit Rechtsgeleerdheid Campus Brussel Welkom aan de KU Leuven, een van de grootste en oudste universiteiten van Europa. Met meer dan 250 masteropleidingen

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Interview met de Nederlandse studenten in de werkgroepen.

Interview met de Nederlandse studenten in de werkgroepen. Wie zijn wij: Daag! Mijn naam is Jorrit en ik ben 23 jaar jong. Ik ben geboren en getogen in Leeuwarden. Ik zit nu in het 2e jaar van de lerarenopleiding Economie. Bij deze wil ik jullie veel plezier en

Nadere informatie

Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen

Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen Infodag: zaterdag april 07 Economische wetenschappen Toegepaste economische wetenschappen (TEW) TEW handelsingenieur TEW handelsingenieur in de beleidsinformatica

Nadere informatie

ONLINE SAMENWERKEN IN HET DNA VAN ACCOUNTANTSKANTOOR JOINSON & SPICE

ONLINE SAMENWERKEN IN HET DNA VAN ACCOUNTANTSKANTOOR JOINSON & SPICE Exact Online CASE STUDY ONLINE SAMENWERKEN IN HET DNA VAN ACCOUNTANTSKANTOOR JOINSON & SPICE www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY INZICHT DELEN OM TE GROEIEN JOINSON & SPICE is druk.

Nadere informatie

E-Book Thuiswerk Vacatures Met 10 Insider Tips!!! Gratis downloaden op: www.thuiswerk-vacatures.be

E-Book Thuiswerk Vacatures Met 10 Insider Tips!!! Gratis downloaden op: www.thuiswerk-vacatures.be E-Book Thuiswerk Vacatures Met 10 Insider Tips!!! Gratis downloaden op: www.thuiswerk-vacatures.be Disclaimer Bij het samenstellen van deze cursus is de grootste zorg besteed aan de juistheid van de hierin

Nadere informatie

Denk niet dat school alleen maar tijdverlies is

Denk niet dat school alleen maar tijdverlies is Yves Vanderhaeghe (afstudeerjaar 1988) Denk niet dat school alleen maar tijdverlies is interview: Steven Pynaert (5 e economie moderne talen) Richting: Wetenschappen Jaar afstuderen: 1988 Later diploma:

Nadere informatie

foto s sina willmann haar mannetje

foto s sina willmann haar mannetje foto s sina willmann Sina Willmann staat haar mannetje De wereld van quadraces staat bij het brede publiek voornamelijk bekend als een echte mannenwereld. Er zijn echter ook dames die hun mannetje weten

Nadere informatie

MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE?

MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE? MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE? MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE? Ik ben hier. En u? De klant is god. En god is overal. Maar is uw bedrijf dat ook? Want terwijl u braaf naast de telefoon wacht tot de klant

Nadere informatie

Annelies Knoppers Hoogleraar pedagogiek en didactiek van sport en lichamelijke opvoeding Universiteit Utrecht

Annelies Knoppers Hoogleraar pedagogiek en didactiek van sport en lichamelijke opvoeding Universiteit Utrecht Annelies Knoppers Hoogleraar pedagogiek en didactiek van sport en lichamelijke opvoeding Universiteit Utrecht Vragen stellen bij schijnbare vanzelfsprekendheden is een basisvoorwaarde voor wetenschappelijk

Nadere informatie

Boost uw carrière. Zo kiest u de MBAopleiding die bij u past. Deze whitepaper is mede mogelijk gemaakt door

Boost uw carrière. Zo kiest u de MBAopleiding die bij u past. Deze whitepaper is mede mogelijk gemaakt door Boost uw carrière Zo kiest u de MBAopleiding die bij u past Deze whitepaper is mede mogelijk gemaakt door Introductie Update uw kennis De wereld om ons heen verandert in een steeds hoger tempo. Hoe goed

Nadere informatie

Onderzoek Stress. 5 Juni 2014. Over het 1V Jongerenpanel

Onderzoek Stress. 5 Juni 2014. Over het 1V Jongerenpanel Onderzoek Stress 5 Juni 2014 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 20 mei tot en met 5 juni 2014 in samenwerking met 7Days, deden 2.415 jongeren mee. Hiervan zijn er 949 scholier en

Nadere informatie

Breek taboe omtrent kansarme

Breek taboe omtrent kansarme ITINERA INSTITUTE FLASH Breek taboe omtrent kansarme versus kansrijke diploma s 03 07 2013 MENSEN WELVAART BESCHERMING De Europese leiders hebben een actieplan tegen jeugdwerkloosheid aangekondigd. Uiteraard

Nadere informatie

Job- en Stage-event. Voorwoord. Geachte heer, Geachte mevrouw,

Job- en Stage-event. Voorwoord. Geachte heer, Geachte mevrouw, Job- en Stage-event Voorwoord Geachte heer, Geachte mevrouw, Wij zijn zeer verheugd om u in naam van de studentenkring Hermes ons jaarlijkse Job - en Stage-event te mogen voorstellen. Dit evenement hebben

Nadere informatie

De Pensioenkrant. Wilt u ook uw pensioen veilig stellen? Lees verder in de pensioenkrant...

De Pensioenkrant. Wilt u ook uw pensioen veilig stellen? Lees verder in de pensioenkrant... De Pensioenkrant Wilt u ook uw pensioen veilig stellen? Lees verder in de pensioenkrant... Het probleem Levensstandaard behouden wordt moeilijker Uit cijfers van het nationaal instituut voor statistiek

Nadere informatie

Microsoft Dynamics NAV + SPHINXdistri

Microsoft Dynamics NAV + SPHINXdistri CASE VAN MAELE NV Microsoft Dynamics NAV + SPHINXdistri Software voor de kleinhandel, groothandel en distributeur SPHINX-IT Rijksweg 95A 9870 Machelen t. 09 386 33 00 f. 09 386 95 46 Av. Léon Champagne

Nadere informatie

Erasmusbestemming: Wenen Universiteit

Erasmusbestemming: Wenen Universiteit Erasmusbestemming: Wenen... Academiejaar: 2014. - 2015. Één/twee semester(s) Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? Het hoofdgebouw van de Universiteit

Nadere informatie

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING In gesprek met elkaar. Uitwerking van de stellingen. De onderstaande stellingen hebben we deze avond besproken onder elke stelling staan een aantal opmerkingen die

Nadere informatie

Onthaal 2014-2015 BACHELOR GESCHIEDENIS OPBOUW PROGRAMMA/MOTIVATIE

Onthaal 2014-2015 BACHELOR GESCHIEDENIS OPBOUW PROGRAMMA/MOTIVATIE Onthaal 2014-2015 BACHELOR GESCHIEDENIS OPBOUW PROGRAMMA/MOTIVATIE Kennismaking Monitoren Charlotte Verrydt Katrien Philippen Tim Juwet Gemotiveerde keuze Doel van de sessie Motivatie is je brandstof om

Nadere informatie

Erasmusbestemming: Stockholm... Academiejaar: 2013. - 2014. Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit

Erasmusbestemming: Stockholm... Academiejaar: 2013. - 2014. Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit Erasmusbestemming: Stockholm... Academiejaar: 2013. - 2014. Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? Er is éen grote campus voor alle universiteitsrichtingen

Nadere informatie

Profiel en tevredenheid van uitzendkrachten. In samenwerking met

Profiel en tevredenheid van uitzendkrachten. In samenwerking met Profiel en tevredenheid van uitzendkrachten. 2012 In samenwerking met 1 547.259 uitzendkrachten 547.259 motieven 2 Inhoudstafel 1. Uitzendarbeid vandaag 2. Doel van het onderzoek 3. De enquête 4. De verschillende

Nadere informatie

17 omzetverhogende marketing tips

17 omzetverhogende marketing tips 17 omzetverhogende marketing tips 1. Creëer je eigen youtube kanaal en gebruik het om je producten aan te kondigen, een aanbieding te doen of tips te geven. Kijk maar als voorbeeld naar het succes van

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

Verkopen met vertrouwen.

Verkopen met vertrouwen. Verkopen met vertrouwen. Uw partner in onroerend goed. RESIDENTIE VASTGOED Mijn woning verkopen vanuit mijn luie zetel? Bij Residentie Vastgoed zit ik alvast goed... Wegwijs Vriendelijke service, passie

Nadere informatie

THE BIG CHALLENGE. Gerechtsdeurwaarder Groenewegen (NL)

THE BIG CHALLENGE. Gerechtsdeurwaarder Groenewegen (NL) THE BIG CHALLENGE VAN Gerechtsdeurwaarder Groenewegen (NL) HET PROFIEL De Nederlandse gerechtsdeurwaarders Groenewegen en Partners zorgen voor beter betalende klanten. Hun professionele incassospecialisten

Nadere informatie

Erasmusbestemming: Universiteit

Erasmusbestemming: Universiteit Erasmusbestemming: Rijsel Academiejaar:2006-2007 Één semester Universiteit Waar is de universiteit ergens gelegen (in het centrum/ ver uit het centrum)? De univ ligt vrij dicht bij het centrum, maar als

Nadere informatie

HC zd. 22 nr. 32. dia 1

HC zd. 22 nr. 32. dia 1 HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste

Nadere informatie

Doorbreek je belemmerende overtuigingen!

Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten!

Lisa Van Damme. Ik hou ervan om het juiste moment af te wachten! 2 portfolio Lisa Van Damme Lisa Van Damme begon, geïnspireerd door sociaal geëngageerde fotografen, op 17-jarige leeftijd aan een studie fotografie. Voor haar is fotografie meer dan een doel; het is eerst

Nadere informatie

Analytics rapport: AmbiSphere

Analytics rapport: AmbiSphere www.vanhaelewyn.be/webdesign Industrieweg 3 marketing@vanhaelewyn.be B-3001 HAASRODE (op afspraak) +32 (0) 495 61 58 05 Analytics rapport: AmbiSphere 1 november 2008 30 november 2008 V = vaststelling V

Nadere informatie

Proefhoofdstuk Rookstopconsulent. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be

Proefhoofdstuk Rookstopconsulent. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be Proefhoofdstuk Rookstopconsulent Kom je cursus inkijken: Antwerpen, Frankrijklei 127, 2000 Gent, Elfjulistraat 39a, 9000 Hasselt, Simpernelstraat 27, 3511 Brussel, Timmerhoutkaai 4, 1000 +32 3 292 33 30

Nadere informatie

Meer aandacht geven is ook een vorm van verwennen

Meer aandacht geven is ook een vorm van verwennen 30 KenD1001P28-33.indd 30 19-01-2010 10:43:17 DE STELLING Dat betaalt zich altijd terug in een goed idee. Ook de klant zit in een denkproces en de interactie tussen klant en keukenontwerper leidt uiteindelijk

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

Als ik ergens mijn tanden in zet, ga ik er voor, samen met Elke. Johan Verhaegen. Schoonmaakbedrijf Perfectie

Als ik ergens mijn tanden in zet, ga ik er voor, samen met Elke. Johan Verhaegen. Schoonmaakbedrijf Perfectie 1 2 Als ik ergens mijn tanden in zet, ga ik er voor, samen met Elke Johan Verhaegen Schoonmaakbedrijf Perfectie Een ondernemersverhaal met als rode draad een lovestory! Zo zijn er niet veel Het verhaal

Nadere informatie

Omvorming van het eenjarige Master in Industrial Management tot een tweejarige Master in de Technische Bedrijfskunde

Omvorming van het eenjarige Master in Industrial Management tot een tweejarige Master in de Technische Bedrijfskunde 1 Omvorming van het eenjarige Master in Industrial Management tot een tweejarige Master in de Technische Bedrijfskunde November 2005 Comité-leden : Koenraad Debackere, Guido Dedene, Erik Demeulemeester,

Nadere informatie

Inspirerende trends. Webcare met Voxtron en Engagor

Inspirerende trends. Webcare met Voxtron en Engagor Inspirerende s Webcare met Voxtron en Engagor Webcare met Voxtron en Engagor Facebook, Twitter, blogs en fora: voor de consument zijn het nieuwe kanalen om over een bedrijf te praten en om producten en

Nadere informatie

Proefhoofdstuk Spaans. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be. info@centrumvoorafstandsonderwijs.

Proefhoofdstuk Spaans. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be. info@centrumvoorafstandsonderwijs. Proefhoofdstuk Spaans www.centrumvoorafstandsonderwijs.be www.centrumvoorafstandsonderwijs.be Kom je cursus inkijken: Antwerpen, Frankrijklei 127, 2000 Gent, Oude Brusselseweg 125, 9050 Hasselt, Simpernelstraat

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Merkstrategie & Reputatie De cursus Merkstrategie & Reputatie Management duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

MyMicroInvest: een invloedrijk 2016 legt de basis voor 2017.

MyMicroInvest: een invloedrijk 2016 legt de basis voor 2017. PERSBERICHT MyMicroInvest: een invloedrijk 2016 legt de basis voor 2017. Brussel, 16 Juni 2017 In 2016 bouwde MyMicroInvest zijn activiteiten verder uit en gaf het als marktleider vorm aan de markt. De

Nadere informatie

Over promo-code.be. Snelst groeiende Belgische kortingssite. Selinde Winter Account Manager Belgium

Over promo-code.be. Snelst groeiende Belgische kortingssite. Selinde Winter Account Manager Belgium Over promo-code.be Promo-code.be zag het levenslicht in 2011 tijdens onze gemeenschappelijke projecten in de Silicon Valley van Europa namelijk Gent. We specialiseren ons in kortingen en promoties. Gemiddeld

Nadere informatie

ZIGGO GAMED! Tijdens het Marketing & Insights Event (MIE) hebben Nicole Verhoeven (Customer. Hufen (Consultant & Concept Developer

ZIGGO GAMED! Tijdens het Marketing & Insights Event (MIE) hebben Nicole Verhoeven (Customer. Hufen (Consultant & Concept Developer ZIGGO in het hart van de marketing GAMED! Tijdens het Marketing & Insights Event (MIE) hebben Nicole Verhoeven (Customer Segmentation Manager Ziggo) en Bart Hufen (Consultant & Concept Developer BrandNewGame)

Nadere informatie

HOE WERKEN ONZE HERSENEN IN HET KOOPPROCES?

HOE WERKEN ONZE HERSENEN IN HET KOOPPROCES? HOE WERKEN ONZE HERSENEN IN HET KOOPPROCES? EN WAT KUNNEN WE DAARVAN LEREN? Algemene inleiding (deel 1 uit een serie van 6) NIEUWE ONTDEKKINGEN IN DE NEUROLOGIE NIEUWE KANSEN IN HET VERKOOPGESPREK We are

Nadere informatie

Stageverslag Danique Beeks

Stageverslag Danique Beeks Stageverslag Danique Beeks Waarom deze stage en hoe zag de stage eruit? Ik heb via Mirthe informatie gekregen over deze stage. Haar achterneef is een van de eigenaren van dat bedrijf. Ze heeft mij deze

Nadere informatie

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli? INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in

Nadere informatie

IK ZOEK EEN STUDENTENJOB

IK ZOEK EEN STUDENTENJOB Je bent student. Je zoekt een studentenjob. Je gaat naar een interimkantoor. Daar moet je je eerst inschrijven en dan kan je een job krijgen. Wat moet je doen? 1. Vul het inschrijvingsformulier in op blad

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Enquête rond het familiebedrijf in België

Enquête rond het familiebedrijf in België www.pwc.be Enquête rond het familiebedrijf in België December 2010 Kernbevindingen 1. 1 op 2 respondenten ziet overheidsbeleid en regulering als één van de voornaamste externe uitdagingen voor hun onderneming.

Nadere informatie

Elk seizoen een nieuw interieur

Elk seizoen een nieuw interieur 52 Stijlvol Wonen B i n n e n k i j k e n Elk seizoen een nieuw interieur De kans dat Anke en Geert ooit uitgekeken raken op hun interieur, is wel heel erg klein. De inrichting wordt namelijk regelmatig

Nadere informatie

Arabistiek en islamkunde Onthaal 2014-2015

Arabistiek en islamkunde Onthaal 2014-2015 Arabistiek en islamkunde Onthaal 2014-2015 OPBOUW PROGRAMMA & MOTIVATIE Kennismaking Monitoraat Arabistiek en islamkunde Monitor en studietrajectbegeleider - Arabistiek en islamkunde - Japanologie - Slavistiek

Nadere informatie

FAMILIEVERMOGEN MOET EEN ZEGEN ZIJN

FAMILIEVERMOGEN MOET EEN ZEGEN ZIJN ANTWERP MANAGEMENT SCHOOL HEEFT EEN FAMILY WEALTH INSTITUTE FAMILIEVERMOGEN MOET EEN ZEGEN ZIJN Veel ondernemende families willen zich professioneel laten begeleiden om hun patrimonium samen te houden,

Nadere informatie

Hoe maak je interessante tweets?

Hoe maak je interessante tweets? Hoe maak je interessante tweets? Januari 2012 Inleiding Leuk dat je echt aan de slag gaat met het maken van goede tweets! In dit document vind je algemene tips voor het opstellen van goede tweets. Bovendien

Nadere informatie

Werken in een andere sector of branche: iets voor u?

Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Uw hele loopbaan blijven werken in dezelfde sector of branche? Voor veel werknemers is het bijna vanzelfsprekend om te blijven werken in de sector of

Nadere informatie

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief

Nadere informatie

Proefhoofdstuk Gitaar. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be. info@centrumvoorafstandsonderwijs.

Proefhoofdstuk Gitaar. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be. www.centrumvoorafstandsonderwijs.be. info@centrumvoorafstandsonderwijs. Proefhoofdstuk Gitaar Kom je cursus inkijken: Antwerpen, Frankrijklei 127, 2000 Gent, Oude Brusselseweg 125, 9050 Hasselt, Simpernelstraat 27, 3511 Brussel, Timmerhoutkaai 4, 1000 +32 3 292 33 30 Maak

Nadere informatie

Het Innovatiekompas Inspiratie sessies Dr. Guy Bauwen

Het Innovatiekompas Inspiratie sessies Dr. Guy Bauwen Het Innovatiekompas Inspiratie sessies Dr. Guy Bauwen 1 Innovatiekompas Inspiratie Sessies Contacteer ons voor: Een voordracht om kennis te maken met het kompasmodel. Een workshop om het toepassen van

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

Project Interactieve multimedia

Project Interactieve multimedia Project Interactieve multimedia Jerney van Schagen Inleiding: Het eerste idee van het project bij mij was dat het een vrij breed project zou worden, maar in een van de eerste colleges kwam ik er al gauw

Nadere informatie

Het businessmodel en de focus van kleinere banken in België Voorstelling Triodos Bank 1

Het businessmodel en de focus van kleinere banken in België Voorstelling Triodos Bank 1 Het businessmodel en de focus van kleinere banken in België Voorstelling Triodos Bank 1 Muriel Van Gompel - Director Retail Banking, Triodos Bank In 1980 zette Triodos Bank een ander bancair model in de

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Winnen en behouden van nieuwe cliënten

Winnen en behouden van nieuwe cliënten Winnen en behouden van nieuwe cliënten Dat is de kracht van het zelfstandig ondernemerschap in tegenstelling tot de grote bedrijven. Alles draait om het vertrouwen van jouw cliënt in jouw professionaliteit.

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie

Yoshi Tuk WE DOEN ALLEMAAL MAAR WAT SCHRIJFT, BOUWT WEBSITES COMMUNICATIE SOCIAL MEDIA JOURNALISTIEK WORDPRESS 010 020 EN WAT DOE JIJ?

Yoshi Tuk WE DOEN ALLEMAAL MAAR WAT SCHRIJFT, BOUWT WEBSITES COMMUNICATIE SOCIAL MEDIA JOURNALISTIEK WORDPRESS 010 020 EN WAT DOE JIJ? Go to... Yoshi Tuk WE DOEN ALLEMAAL MAAR WAT SCHRIJFT, BOUWT WEBSITES COMMUNICATIE SOCIAL MEDIA JOURNALISTIEK WORDPRESS 010 020 EN WAT DOE JIJ? 12 APRIL 2013 THE MONEYER CREËERT OMGEKEERDE MARKTPLAATS

Nadere informatie

Kenneth Wyffels 2L2 19 JAARTAAK SEI 2011-2012

Kenneth Wyffels 2L2 19 JAARTAAK SEI 2011-2012 Kenneth Wyffels 2L2 19 JAARTAAK SEI 2011-2012 April- 30/04/ 12 Artikel 1. Jean-Luc Dehaene van de CD&V kan bijna 3 miljoen euro opstrijken. Door een aantal jaar geleden een pakket aandelenopties te kopen

Nadere informatie

DOSSIER >>> Wat is een. goede papa? DOSSIER

DOSSIER >>> Wat is een. goede papa? DOSSIER DOSSIER >>> Wat is een DOSSIER goede papa? 42 PSYCHOLOGIES MAGAZINE april 2014 Beter in je vel op het werk Nu de strenge maar afwezige vader definitief heeft afgedaan is het voor papa s zoeken naar een

Nadere informatie

master in de toegepaste economische wetenschappen: handelsingenieur in de

master in de toegepaste economische wetenschappen: handelsingenieur in de master in de toegepaste economische wetenschappen: handelsingenieur in de Wat je zeker moet Weten: diploma master in de toegepaste economische wetenschappen: handelsingenieur in de studieduur 2 jaar =

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang Thema Kinderen en school. Demet TV Lesbrief 9. De kinderopvang zoekt opvang voor haar kind. belt naar een kinderdagverblijf. Is er plaats? Is de peuterspeelzaal misschien een oplossing? Gaat inschrijven

Nadere informatie

Rapport alumni-enquête 2016 Vrije Universiteit Brussel

Rapport alumni-enquête 2016 Vrije Universiteit Brussel Rapport alumni-enquête 2016 Vrije Universiteit Brussel 1 Inleiding Naar aanleiding van het nieuwe kwaliteitszorgsysteem dat werd ingevoerd bij de opschorting van de opleidingsvisitaties, werd beslist om

Nadere informatie

Crelan: 100 % coöperatief verankerd

Crelan: 100 % coöperatief verankerd B R U S S E L, 1 8 j u n i 2015 Crelan: 100 % coöperatief verankerd Ruim een jaar geleden kondigde Crelan aan dat er een akkoord bereikt was tussen de Franse en de Belgische aandeelhouders van de bank,

Nadere informatie

ID 142 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok. Bachelor derde studiefase (hoofdinschrijving) Klinische- en Gezondheidspsychologie

ID 142 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok. Bachelor derde studiefase (hoofdinschrijving) Klinische- en Gezondheidspsychologie ID 1 Studiefase op het moment dat je op Erasmus vertrok Bachelor derde studiefase (hoofdinschrijving) opleiding Psychologie optie: Klinische- en Gezondheidspsychologie Land (bestemming) Aan welke universiteit/onderwijsinstelling

Nadere informatie

Nieuwsbrief SHIB september 2013

Nieuwsbrief SHIB september 2013 Nieuwsbrief SHIB september 2013 www.shib.nl info@shib.nl Postbus 250, 3770 AG Barneveld Bankrekening 1526.55.018 t.n.v. SHIB SHIB 10 jaar en meer Al eerder lieten we weten: SHIB bestaat dit jaar 10 jaar!

Nadere informatie

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen

Nadere informatie

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen 3 Voorwoord Goed onderwijs is een belangrijke voorwaarde voor jonge mensen om uiteindelijk een betekenisvolle en passende plek in de maatschappij te krijgen. Voor studenten met een autismespectrumstoornis

Nadere informatie

pilootprojecten (deel 1) Oost-Vlaanderen

pilootprojecten (deel 1) Oost-Vlaanderen pilootprojecten (deel 1) Oost-Vlaanderen dhr. Arne Oosthuyse projectcoördinator Voka - Kamer van Koophandel O-Vl. VON-sessie: Allochtoon ondernemerschap in Vlaanderen Donderdag 9 juni 2011 Huis van de

Nadere informatie