Reken Verbeterplan DE POLSSTOK Basisschool Polsstok. 12 GF Egoli AC Amsterdam zuidoost Tel

Transcriptie

1 Reken Verbeterplan DE POLSSTOK Basisschool Polsstok 12 GF Egoli AC Amsterdam zuidoost Tel Samenstelling Polsstok Rekenteam Manon Spieker onderwijsassistent Sheila Accord Vertegenwoordiger onderbouw Shirley Schenkers vertegenwoordiger bovenbouw Margo Borst intern begeleider Leo Adriaanse intern begeleider (voorzitter) Nicolette Schröder directie BartJan Commissaris directie BEGELEIDER Drs. H. Smits Verburg onderwijsadviseur ABC

2 INHOUDSOPGAVE 1 VOORWOORD 2 AANLEIDING 3 UITGANGSPUNTEN 4 AMBITIE 5 WELK REKENONDERWIJS HEEFT DE POLSSTOK? 6 DE SCHAKELKLAS 7 HET PROCES 8 REKENVERBETERTEAM 9 REKENVERBETERPLAN 10 HET REKENBELEIDSPLAN, DE REKENSCAN 11 PLAN VAN AANPAK 12 OPBRENGST GERICHT LEIDERSCHAP 13 FINANCIELE INZET BIJLAGE 1 PLANNING 2 DE FASE BIJLAGE 2 REKENSCAN BIJLAGE 3 DE EFFECTIEVE REKENLES BIJLAGE 4 ALGEMENE KIJKWIJZER

3 1. VOORWOORD De Polsstok zoekt naar en denkt in kansen. Kansen voor een brede talentontwikkeling en hoge leerresultaten bij de leerlingen. De school staat voor het zoeken naar optimale ontwikkelingskansen, waarbij het eigenaarschap zo laag mogelijk in de organisatie komt te liggen (zowel leerling als leerkracht niveau. De school heeft als speerpunten in de ontwikkeling: 1. Intensivering en verrijking van het aanbod in relatie met kwaliteitsimpulsen startend vanuit de eerste schooljaren van het jonge kind op de voor- en basisschool. 2. Brede teamontwikkeling, waarbij de kwaliteit van de interactie en het handelen van de leerkracht centraal staan. Het inzicht verkrijgen in het eigen handelen maakt dat er ruimte komt voor o.a. kennis delen, aandacht hebben voor de ander in de doorgaande lijn, handelingsgericht werken, zelfreflectie, effectiviteit, vakgerichte kwaliteitsimpulsen en opbrengst bewust werken. Tot en met 2010 lag het accent vooral op de taalontwikkeling. Dit heeft geresulteerd in een stijgende lijn in de leerresultaten. De taalontwikkeling zal in de komende jaren, gelet op de instroom van de Polsstok, een blijvende aandacht verdienen. In 2010 en 2011 is er gekozen voor een vernieuwing van het onderwijsleerpakket van de school. Estafette en Nieuwsbegrip zijn aangeschaft en Taal en Beeld is in bestelling. In 2010 is op schoolniveau de inhoudelijke verbinding gemaakt tussen taal en rekenen. Om dit inzicht in de praktijk neer te zetten, zijn we in 2009 gestart met de schakelklas. De schakelklas groep 6 heeft als primaire insteek de taalen rekenvaardigheden bij de leerlingen. De aanpak, een intensieve jaaraanpak, versterkt en verbetert het rekenonderwijs en de taalontwikkeling in deze groep. De rekenen is denken in taal gedachte koppelt de (positieve) resultaten uit beide vakgebieden aan elkaar. De eerste meetmomenten maken duidelijk dat er vooruitgang geboekt wordt. De effectieve aanpak en vooral de ontwikkeling van de interactie van de docent met de leerlingen staat in de schakelklas centraal. De schakelklas is het praktijkvoorbeeld van de innovatieve benadering die de Polsstok nastreeft.

4 Het rekenonderwijs is de afgelopen 30 jaar sterk veranderd, zowel qua inhoud als qua opzet. Het vlot en vaardig koopmansrekenen staat in de moderne realistische rekendidactiek niet langer centraal, al blijft een direct beschikbare basis aan elementaire rekenvaardigheden onmisbaar. In de moderne maatschappij gaat het veel meer om het ontwikkelen van een reken/wiskundige houding, noodzakelijk om je als actief en mondig burger te kunnen handhaven. Concreet kan gedacht worden aan zaken als: Het participeren in democratische besluitvormingsprocessen, zoals verkiezingen Het kritisch selecteren en beoordelen van de toenemende hoeveelheid informatie, waarin vaak cijfermatig onderbouwde argumenten een rol spelen. (Reclame!) Het adequaat omgaan met de steeds uitgebreidere en meer geavanceerde digitale apparatuur. 2. AANLEIDING De Polsstok heeft zich expliciet ten doel gesteld om de leerlingen optimaal te ondersteunen in hun brede ontwikkeling. We hebben ons hierbij in eerste instantie op onszelf gericht, op de organisatie structuur en het leerkracht handelen. Het werken aan/ontwikken van de capaciteiten van het kind, het zelfstandig kunnen werken en degelijke taal- en rekenkennis zijn ons inziens sleutelfactoren voor het noodzakelijke zelfvertrouwen en eigenaarschap van de leerling. De kinderen dienen in de lijn van de Polsstok visie, bij het verlaten van groep acht, pro-actief de volgende stap in de maatschappij te kunnen maken. M.a.w. kinderen willen en kunnen zelf initiatieven nemen. De realistische rekendidactiek staat de laatste jaren ter discussie. De resultaten blijven achter bij de verwachtingen die gekoppeld zijn aan de inzet van de leerkracht. Er gaan stemmen op om terug te keren naar de ouderwetse rekenmethoden en methodieken. Zonder uitgebreid in te gaan op de soms sterk versimpelde discussie zoals die in de media en in de politiek gevoerd wordt, stellen we hier vast dat de maatschappij van de 21e eeuw andere vaardigheden vraagt dan die van onze grootouders. Een terugkeer naar het rekenen uit die tijd is dan ook niet aan de orde. Wel wordt uit onderzoek duidelijk dat een aantal didactische principes van het realistisch onderwijs, zoals de nadruk op zelf ontdekkend leren, het flexibel hanteren van een veelheid aan oplossingsmethoden en de nadruk op inzichtelijk leren ten koste van het gericht inoefenen, niet voor alle kinderen even geschikt

5 zijn. Op basisschool De Polsstok komt daar nog bij dat de school een leerlingpopulatie heeft welke bestaat uit leerlingen uit diverse veelal niet of nauwelijks - Nederlandstalige milieus. Voor het rekenonderwijs betekent dit dat deze leerlingen vooral moeite hebben met talige rekenopdrachten zoals die in de realistische methoden en in de CITO/toetsen van het LVS - steeds vaker voorkomen. Daarbij speelt niet alleen een gebrekkige woordenschat een rol, maar ook de taal/denkontwikkeling, nodig voor het adequaat kunnen beredeneren en doorzien van de aangeboden context. Bovendien doet de diversiteit aan afkomst en achtergrond een sterk beroep op het differentiatievermogen van de leerkrachten. Dit alles betekent voor basisschool De Polsstok dat de realistische rekendidactiek qua inhoud en algemene opzet gehandhaafd wordt, maar dat de uitwerking op een aantal punten aangepast en toegesneden dient te worden op de kenmerken van haar leerlingenbestand. Dat maakt mede binnen dit rekenverbeterplan noodzakelijk om aan te geven welke veranderingen dit precies zijn en hoe deze gerealiseerd dienen te worden. 3. UITGANGSPUNTEN Bij het opstellen van de uitgangspunten is de evidence-based gedachte en het opbrengst bewust werken het ijkpunt. Een goede instructie vormt de kern van effectief onderwijs w.o. reken/wiskunde onderwijs. De instructie zal worden geoptimaliseerd volgens de principes van het Activerend Directe Instructiemodel. Binnen dit model is het belangrijk dat niet alleen de interactie met de leerlingen maar ook de interactie tussen leerlingen gestimuleerd wordt. De school heeft een teamtraining ondergaan waarin de ontwikkeling in het taalgebruik van de leerkracht in de interactie centraal stond. (Toii, taalontwikkeling in interactie) Samenleven/samen leren is belangrijk binnen een multiculturele samenleving. (Zie ook de missie van de Polsstok en de DE Brede School waarbinnen Polsstok een centrale positie inneemt. Dit is verwoord in het Schoolontwikkelingsplan en wordt uitgebouwd in het schoolontwikkelingsplan dat dit kalenderjaar verschijnt. Voor de reken/wiskunde lessen betekent dit onder andere het gebruikmaken van coöperatieve werkvormen.

6 Speciale aandacht wordt besteed aan het omgaan met talige, ingeklede rekenopdrachten. Daarbij is een geïntegreerde taalreken/aanpak noodzakelijk. Het gaat om het uitbreiden van de woordenschat, het stimuleren van de taal- en denkontwikkeling bij het kind en het verbeteren van de leerattitude en het verhogen van het eigenaarschap van de leerkracht en leerling. In elke rekenles wordt aandacht besteed aan voortgaande inoefening, automatisering en onderhoud van de basisvaardigheden. Verschillen tussen leerlingen dienen zo veel mogelijk binnen de reguliere rekenles en met behulp van de reguliere rekenmethode te worden opgevangen. Om in te spelen op verschillende instructiebehoeftes van de leerlingen, wordt momenteel gebruik gemaakt van een gelaagd instructiemodel, waarbij we drie niveau s hanteren. Er is ruimte voor een verkorte en een verlengde instructie. We proberen met diverse differentiatievormen alle kinderen een aanbod op maat te geven. Bij de verwerking wordt eveneens ingespeeld op verschillen door de hoeveelheid en de inhoud van de verwerkingsstof aan te passen. Hierbij kan gebruik gemaakt worden van geschikte additionele, remediërende en verrijkende materialen die aanwezig zijn. Pas bij hoge uitzondering kan een kind op een eigen leerlijn gezet worden. Beslissingen hieromtrent gaan gepaard met onderbouwing vanuit extern onderzoek en worden altijd geaccordeerd door het MT (directie/ib) van de school en worden voorafgaand met de ouders besproken. Om te kunnen differentiëren is het hanteren van klassenmanagementprincipes noodzakelijk. Daarbij gaat het niet alleen om het zelfstandig werken, maar ook om het zelfstandig denken van de leerlingen. Het uiteindelijke doel is dat het rekeninzicht en de daaraan gekoppelde rekenprestaties van alle leerlingen zullen stijgen.

7 4. AMBITIE Basisschool de Polsstok stelt zich ten doel dat zo spoedig mogelijk, in ieder geval 85% van de leerlingen de onderstaande resultaten hebben bereikt: Medio groep 2 kunnen kinderen tot 20 tellen en kennen zij de cijfersymbolen. Eind groep 3 is het optellen en aftrekken tot 10 geautomatiseerd. Medio groep 4 is het optellen en aftrekken tot 20 geautomatiseerd. Eind groep 4 kunnen kinderen vlot rekenen tot 100. Eind groep 5 zijn de tafels van vermenigvuldigen geautomatiseerd. Eind groep 8 zijn de kinderen bekend met de specifieke rekentaal en rekenbegrippen. Onze LVS resultaten op Ordenen en Rekenen en Wiskunde in drie jaar (vanaf schooljaar ) verhogen naar minimaal de landelijke norm van 10%E, 15%D 25%C 25%B 25%A. Vanaf schooljaar zal een daling worden ingezet op de LWOO uitstroom. De LWOO uitstroom is aan het einde van het schooljaar met met minstens 10% verminderd ten opzichte van het aantal LWOO uitstromers in Voor de komende twee jaar ligt de nadruk op het verbeteren van de leerresultaten bij de twee vakken rekenen en taal. De taalcomponent binnen het rekenen in alle groepen is versterkt en de instructie is geïntensiveerd en geëffectueerd. De rekenen is ook denken in taal gedachte, is gemeengoed geworden op de Polsstok. 5. WELK REKENONDERWIJS IS ER OP DE POLSSTOK? De Polsstok werkt op dit moment met de (verouderde) methode Wereld in Getallen (WIG). Binnen de instructietijd wordt het GIP model gebruikt. Twee keer per jaar worden de CITO toetsresultaten schoolbreed geanalyseerd. In het unit overleg (bestaande uit twee aansluitende leerjaren) is het vanaf schooljaar voor het eerste dat de methodegebonden toetsen gezamenlijk worden bekeken en worden geanalyseerd door de leerkrachten, ook worden de WIG toetsen sinds dit schooljaar digitaal afgenomen. Daar komt een groepsstaat uit die de leerkracht zelf dient te analyseren en te verwerken in het op te stellen groepsplan. Voor RT en kinderen met een eigen leerlijn is er de ondersteunende methode Maatwerk.

8 6. DE SCHAKELKLAS In 2008/2009 is, zoals eerder genoemd, op de scholen Polsstok en Samenspel, in het 6 e leerjaar een Schakelklas geformeerd. Genoemde scholen ontwikkelen de schakelklas samen, waarbij zij elkaars ondersteuning en leerfocus zijn. Dit geld zowel op leerkracht- als ook op IB en Directie niveau. In de schakelklas zijn leerlingen geplaatst, die op de CITO-toets Rekenen/Wiskunde een lage rekenscore haalden, maar van wie verwacht wordt dat zij met gerichte, intensieve hulp en instructie op taal/rekengebied uiteindelijk uit het LWOO gehouden kunnen worden. (Kantelkinderen) In de schakelklas groep ZES zijn de meeste uitgangspunten vertaald naar concrete maatregelen, te weten : De methode Met Woorden In De Weer (uitbreiding van de woordenschat), wordt op dit moment (alleen nog in de schakelklassen) gehanteerd. Deze aanpak wordt toegepast bij het aanleren en inoefenen van de rekentaalbegrippen. De leerlingen worden bewust gemaakt van het verband tussen begrippen en de daarmee verbonden rekenkundige bewerkingen onder andere d.m.v. diverse spelsituaties. De rekentijd is geïntensiveerd en uitgebreid met een aantal middaglessen, waarin de leerkracht aandacht besteedt aan het toepassen en generaliseren van wat in de reguliere rekenlessen aan de orde is gekomen. Het reflecteren op het eigen rekengedrag door de leerlingen staat centraal. Dit alles gebeurt d.m.v. het uitspelen van diverse rekensituaties en het voeren van reflectieve gesprekken. De leerkracht en tutor van de Schakelklas Shirley Schenkers en Manon Spieker worden begeleid door een taal- en een rekenspecialist van het ABC. Henk Sitser en Han Smits Verburg. Deze laatste is ook betrokken bij de rekenontwikkelingen en activiteiten door de gehele school. De omschreven aanpak van de schakelklas bleek bij de schooloverstijgende evaluaties dermate succesvol, dat besloten is om de schakelklas in het leven te houden met dezelfde opzet en de systematiek van werken uit te breiden in de bovenbouw. De heer Han Smits Verburg (ABC) is gevraagd om mee te denken in het opstellen van een schoolbreed rekenbeleidsplan en rekenverbeterplan en het daaraan verbonden rekenverbetertraject, voor de komende jaren. Ter illustratie in bijlage 4 de effectieve rekenles.

9 7. HET PROCES ( 2012) Draagvlak Doelstelling is om het gehele team actief te blijven betrekken bij het te vervaardigen verbetertraject. De rekenscan (nulmeting) uit 2010 is meegenomen in het tot stand komen van het verbeterplan. Het plan en de aanbevelingen worden regelmatig in alle geledingen en teamvergaderingen aan de orde gesteld. Suggesties ter aanvulling op het plan worden meegenomen in het proces. Ook in het komende jaarrooster staan diverse momenten gepland voor team en deelteam overleg (unit, MT en rekenverbeterteam). Differentiatie en zelfstandig werken en de onderwijsbehoefte spelen een belangrijke rol. Niet alleen als topic binnen het verbetertraject, maar ook als manier om die verbeteringen te realiseren. Leerkrachten verschillen immers onderling net zo veel van elkaar als de leerlingen die zij les geven. Klassenconsultaties, pop- en voortgangsgesprekken, toetsanalyses en teamtrainingen tonen dit duidelijk aan. Individuele wensen Een goed verbeterplan moet een combinatie vormen tussen enerzijds de algemene verbeterpunten en anderzijds de individuele leerbehoefte van een leerkracht. Echter, er zijn ook individuele wensen en knelpunten, die niet in het reken verbeterplan kunnen worden opgenomen. Deze komen terug in de coaching-, voortgang- en popgesprekken van de individuele leerkracht en zullen resulteren in een individueel gerichte afstemming van vraag en aanbod. Kennis delen Bij het uitbreiden van de opgedane kennis en ervaringen uit de schakelklas komt het delen van de verschillen wederom aan de orde. Ook komen de leerkrachten sinds schooljaar bij elkaar in de klas kijken en delen hun kennis d.m.v. kijkwijzers. Gip-maatjesproject, waarbij leerkrachten en tutoren uit verschillende units aan elkaar gekoppeld zijn is een werkwijze die sedert dit jaar op de Polsstok is geïntroduceerd. Maar ook op andere wijze kan op unit- of teamniveau geprofiteerd worden van elkaars kennis en deskundigheid. Samen leren/samen leven geldt voor de leerlingen en het schoolteam.

10 Duidelijkheid Leerkrachten dienen duidelijk te weten in welke richting de school zich ontwikkelt en wat van hen daarin verwacht wordt. Zij dienen inzicht te hebben/ krijgen hoe de diverse activiteiten met elkaar verband houden. Hierbij is het tijdspad, dat in bijlage 2 is toegevoegd, behulpzaam. Bovendien was de ABC-rekenspecialist niet alleen betrokken bij de rekenscan, maar blijft hij ook bij de uitvoering van het verdere reken verbetertraject en de bijeenkomsten in het kader van OEKT betrokken. Hij zal samen met het rekenverbeterteam voor de onderlinge afstemming zorg dragen. 8. HET REKEN-VERBETERTEAM Opdracht Het rekenteam initieert, ondersteunt, bewaakt en rapporteert de ontwikkelingen van het rekenonderwijs op de Polsstok. Het reken verbeterteam bewaakt het gemaakte plan van aanpak en onderneemt de juiste acties om aan de einddoelstellingen te kunnen voldoen. Het reken verbeterteam brengt de noodzakelijke aanpassingen/ verschuivingen aan in het plan van aanpak op basis van argumenten en voortschrijdend inzicht. Zij acteert namens de school en werkt samen met de ABC-rekenspecialist, zij richt zich met name op de procesbegeleiding (ondersteuning en richting) en de bewaking van de voortgang(implementatie en borging), zodat de verbeteringen ook op de lange termijn zichtbaar blijven. Werkwijze Het Reken verbeterteam komt tenminste zes maal per schooljaar bij elkaar voor werkoverleg. Hierin wordt de acties van de afgelopen periode geëvalueerd en de acties van de komende periode gecoördineerd. Alle reken verbeterteamleden worden getreind/ begeleid om klassenbezoeken uit te kunnen voeren en hebben de taak om de leerkrachten daar waar nodig is, te ondersteunen in hun rekenontwikkeling. Samenstelling Polsstok Rekenteam 2011/ 2012 Manon Spieker onderwijsassistent Sheila Accord Vertegenwoordiger unit 1/2 Judith Keuss Vertegenwoordiger unit 3/4 Jeroen Oom vertegenwoordiger unit 5/6 Diana Riechelman vertegenwoordiger unit 7/8 Margo Borst intern begeleider Leo Adriaanse intern begeleider Nicolette Schröder directie BartJan Commissaris directie

11 9. REKENVERBETERPLAN In dit reken verbeterplan en traject zijn niet alleen de verworvenheden van de schakelklas verwerkt, maar ook de verbinding met het aan alle basisscholen in zuidoost aangeboden project OMDAT ELK KIND TELT en het Opbrengst gericht (bewust) leiderschap verwerkt. De samenwerking, de hogere leerresultaten alsmede het versterken en ondersteunen van het leerkracht handelen (en Intern Begeleiders, Rekenspecialist en Directies) nemen de centrale plek in binnen het school ontwikkelplan. De reeds aanwezige visie Polsstok om schoolbreed en interscholair te werken, zij heeft immers reeds meerdere jaren ervaring met meerdere schooloverstijgende samenwerkingsverbanden, wordt hiermee ondersteund. Denk aan de ontwikkeling DE Brede School, de schakelklas groep 6 en de professionele leergemeenschap IB. Samen werken is samen leren. Polsstok heeft op rekengebied, naast de aansturing en bewaking vanuit het MT, sinds vier jaar een werkgroep rekenen, deze heeft tot taak de rekenontwikkeling te ondersteunen en up-to date te houden. De taken en leden van deze werkgroep zijn het afgelopen jaar uitgebreid en nog meer afgestemd op de wensen vanuit de school. Door deze ontwikkeling is het rekenverbeterteam min of meer natuurlijk tot stand gekomen. Deze initieert en ondersteunt de ontwikkelingen van het rekenonderwijs binnen alle groepen op de Polsstok. Het Polsstok reken verbeterplan bestaat uit twee fasen. De eerste fase, de voorbereidende fase, kenmerkt zich door een wijziging in het accent taal naar rekenen. Het rekenonderwijs op de Polsstok is centraal gesteld, de bewustwording ten opzichte van de opbrengsten en het eigen handelen (je doet ertoe) heeft het draagvlak gecreëerd voor de rest van het te doorlopen traject. Het gedetailleerd, voor iedereen toegankelijk en centraal in kaart brengen van de scan luidt de tweede fase in. (januari 2011) 10. HET REKENBELEIDSPLAN, DE REKENSCAN Er is schoolbreed gekozen om het proces te starten met een rekenscan was de start en vormt mede de basis voor dit rekenverbeterplan. Door middel van deze scan zijn de verwachtingen/wensen van de individuele teamleden in kaart gebracht. De rekenscan is door de vaste rekenbegeleider van de school Han Smits Verburg (ingehuurd via ABC) uitgevoerd.

12 De rekenscan bestond uit: Startgesprek met MT Klassenbezoeken (45 min) + kort nagesprek (15 min): Verwerken resultaten Vragenlijst Quick-scan: Trend-analyse LVS-toetsresultaten m.b.t. Rekenen/Wiskunde: Opstellen 1 e versie Rekenbeleidsplan: Bespreken 1 e versie met MT: Opstellen definitieve versie Rekenbeleidsplan + uitzetten Reken verbetertraject. 11. PLAN VAN AANPAK FASE 1 DE VOORBEREIDENDE FASE (schooljaar 2009/ 2010) Er is een reken verbeterplan opgesteld, waarbij de activiteiten van schooljaar 2009/ 2010 en 2010/2011 beschreven zijn. Schooljaar wordt in juni 2011 aangeleverd. De einddoelen zijn bepaald. Rol en positie van de reken verbeterteamleden zijn helder en inzichtelijk in het rekenplan verwerkt. De schooldata is besproken in een teambijeenkomst. (LVS en methode gebonden toetsen. Zowel op leerling, groeps als schoolniveau) De extra rekenmaterialen zijn centraal opgesteld in de school. De schakelklasmethode 2/3 is overdraagbaar gemaakt en wordt met ingang van schooljaar schoolbreed uitgevoerd. De aanwezige kennis, informatie en ervaringen dat binnen het team aanwezig is wordt onderling uitgewisseld. Digitale toetsen zijn schoolbreed ingevoerd. Er is een externe rekenscan met analyse op school- en groepsniveau uitgevoerd. Resultaten zijn gebruikt als nulmeting en vormen de basis van het reken verbetertraject binnen de uitvoeringsfase. De leerkrachten hebben de tussen- en einddoelen per leerjaar digitaal verzameld. De leerkrachten analysen de methode gebonden toetsen en leren een groepsplan op te stellen. Deze acties/ ontwikkelingen zijn de startactiviteiten van de Polsstok reken verbeteraanpak. Het accent ligt bij een breed gedragen verantwoordelijkheid binnen het team. Na realisatie van bovenstaande, start de tweede fase van het reken verbetertraject.

13 FASE 2 DE UITVOERINGSFASE ( ) De tweede fase kenmerkt zich door de aandachtpunten die vanuit de ondernomen acties in de scan naar voren zijn gekomen in te passen. De tweede fase start in het schooljaar en loopt tenminste over twee schooljaren. De definitieve invulling is door het reken verbeterteam naar aanleiding van de input, waaronder scan en het nieuw vervaardigde Rekenbeleidsplan opgesteld. In bijlage 1 is de actuele planning voor fase 2 schematisch weergegeven. SCHOOLJAAR De doorgaande lijnen in de afspraken zijn helder gemaakt en geactualiseerd. (overgangscriteria/ huiswerk/wanneer extra zorg etc) De schakelklasmethode groep 6 is breed inzetbaar gemaakt en het systematisch werken is aan alle collegae gepresenteerd. Doorgaande lijn zelfstandig werken/zelfstandig denken d.m.v. het bij elkaar kijken is niet geheel uitgewerkt, wordt aandachtspunt 2011/ De leerkrachten hebben de beschikbare data geanalyseerd en kunnen een groepsplan opstellen. (juni 2011) De leerkrachten werken met de tussen- en einddoelen rekenen. Er heeft afstemming en vastlegging van de rekentijden plaatsgevonden. Er wordt in het komende jaar rekening gehouden met de reflectie (middag) lessen. De onderbouw leerkrachten (1 tot en met vier) hebben scholing in met sprongen vooruit gehad. De materialen zijn aangevuld en worden in de groepen 1 en 2 ingezet.. De school is qua kennis uitbreiding ondersteund door het ABC. Er is in totaal 85 uur ingekocht. (drie maal klassenconsultatie per schooljaar en ondersteuning data analyse reken verbeterteam) Ook de keuze van een nieuwe rekenmethode is ondersteund. Het Reken verbeterteam is deels aangeleerd klassenconsultaties af te nemen ter ondersteuning van de leerkracht. Wordt in de praktijk toegepast, voortgezet/ uitgebreid in nieuwe schooljaar Invoering ADI. De aankleding van de rekenles is centraal gesteld, het centraal stellen van een lesdoel en de manier van het gedifferentieerd instructie geven in drie groepen. Verdere uitbouw en implementatie in het volgend schooljaar Scholing en ondersteuning in de gedachte van opbrengstgericht werken heeft plaatsgevonden. Implementatie en verder eigen maken in

14 Er heeft naar aanleiding van de ervaringen met de huidige rekenmethode een oriëntatie op een nieuwe rekenmethode plaatsgevonden. Dit heeft geresulteerd in een keuze, te weten SCHOOLJAAR Na de eindevaluatie/ rapportage vanuit het RVT Polsstok is er een planning gemaakt voor het komend schooljaar ( ) Punten die in dit schooljaar aan de orde komen zijn: De nieuw geselecteerde rekenmethode voor 3 t/m 8 wordt direct aan het nieuwe schooljaar ingezet. Eventuele specifieke materialen die in de methode gevraagd worden en niet aanwezig zijn op school worden per direct aangeschaft. De doorgaande lijnen die in de afspraken ( ) helder zijn gemaakt worden toegepast. (overgangscriteria/ wanneer extra zorg etc) De schakelklasmethode groep 6 wordt vanaf september 2011 verbreed naar beide groepen 6 (indien mogelijk groepen 7 ook). Het systematisch werken wordt aan alle collegae gepresenteerd, ook wordt er in het komende schooljaar aandacht geschonken aan de (in de schakelklas ontwikkelde) reflectie (middag) lessen. (1 t/m 8) Doorgaande lijn zelfstandig werken/zelfstandig denken wordt via het centrale unit-overleg ontwikkelpunt in schooljaar 2011/ het rekenverbeterteam legt dit schoolbreed vast. Dit in het kader van kennisdeling en HGW. De leerkrachten maken allen naar aanleiding van de analyse van beschikbare data een groepsplan (4 maal per jaar). De leerkrachten passen de tussen- en einddoelen toe binnen het taal en rekenonderwijs. Er is binnen de Polsstok sprake van vaste rekentijd. De onderbouw leerkrachten van 1 en 2 oriënteren zich op de aanschaf van materiaal/ methode voor de groepen 1 en 2. (t/m december 2011). Deze methodiek dient aan te sluiten bij de methode die gebruikt wordt in de groepen 3 tot en met 8 en de kapstok met de tussen en einddoelen binnen het VVE kader. In nieuwe kalenderjaar zal een eventueel aan te schaffen methode besteld worden. De school wil qua kennis en leerkracht handelen ondersteund worden door Han Smits Verburg en Janneke Oussoren (beiden ABC). Consolideren opbrengstgericht werken (= opbrengstbewuste cultuur) Doorgaande lijn zelfstandig werken/zelfstandig denken d.m.v. het bij

15 elkaar kijken/ inzetten. De leerkrachten maken groepsplannen en kunnen de beschikbare data analyseren/ gebruiken. Het Reken verbeterteam wordt verder aangeleerd hoe klassenconsultaties af te nemen ter ondersteuning van de leerkracht. Het rekenverbeterteam bewaakt de ontwikkelingen van het rekenonderwijs binnen de school. Het ADI model wordt in alle groepen gebruikt. Naast de aankleding van de rekenles, het centraal stellen van een lesdoel en de manier van het gedifferentieerd instructie geven in drie groepen krijgt de reflectie op de uitvoering speciale aandacht. Het leerkracht handelen wordt stelselmatig onder de loep genomen. (klassenconsultaties en popcyclus ondersteunen dit proces) Het verder ontwikkelen van het opbrengst gericht (lees bewust) werken en denken is de kern binnen dit reken ontwikkel- en veranderingsproces op de Polsstok. 12. OPBRENGST GERICHT & HGW wordt OPBRENGST BEWUST LEIDERSCHAP Binnen het Polsstok rekenverbeterplan is er specifieke aandacht voor het opbrengstbewust leiderschap. De doelen van OBL ondersteunen en vallen derhalve samen met de doelen van het plan van aanpak binnen het rekenonderwijs van de Polsstok Centrale doelstelling van het project vormt de versterking van het opbrengstgericht leiderschap, tot uitdrukking komend in een cultuur van opbrengstbewust werken in de school(evaluatiecultuur). De inhoudelijke focus ligt hierbij op het rekenonderwijs. Onze school werkt aan de ontwikkeling, invoering en borging van een systematische werkwijze waarbij data van leerresultaten van de leerlingen uitgangspunt vormen voor het leren van leerlingen. In de kern betekent dit dat alle betrokkenen in onze school op alle niveaus werken volgens de principes van planmatig werken : het helder in kaart brengen van de beoogde kwaliteit en de aanpak, het gericht werken aan het tot stand komen van de beoogde kwaliteit, het in kaart brengen van de resultaten / opbrengsten in samenhang met de beoogde resultaten (met in begrip van het hierover verantwoording afleggen aan de betrokkenen) en het aanpassen van de aanpak. Om de invoering van het systematisch werken met data verder te stimuleren, besteedt onze school aandacht aan de versterking van het reflectief

16 vermogen door gebruik te maken van methodes van zelfevaluatie en het inzetten van audits (kwaliteitsbeoordeling door interne en of externe deskundigen). Beoogde opbrengsten De inspanningen van onze school zijn gericht op de volgende opbrengsten: - De rekenprestaties van de leerlingen dienen op peildatum 01 augustus 2011 meetbaar en zichtbaar verbeterd ten opzichte van de nulmeting op peildatum 01 augustus Dit valt onder andere af te leiden uit de vergelijkende gegevens van de Cito-eindtoets en een aantal Cito- tussentoetsen. - De cultuur van opbrengstgericht werken is versterkt. Dit valt onder andere af te leiden uit de toename van het zichtbaar inzetten van data bij de planning van het leerproces van de leerlingen en het periodiek inzetten van instrumenten voor zelfevaluatie en auditing in de school. Programma Programmalijn 1: Opbrengstgerichte (BEWUSTE) leiders Doel: De schooldirectie geeft leiding aan het schoolteam vanuit de principes van opbrengstbewust leiderschap en bevordert hiermee de beoogde cultuur van opbrengstbewust werken in de school. Aanpak: De schooldirectie ontwikkelt op grond van een gedegen analyse van de huidige situatie een realistisch haalbare verbeteraanpak voor de beoogde kwaliteitsverbetering van opbrengstbewust leiderschap in de school (rol en kerntaken), richt het verbeterproces in, voert de planning uit en volgt de resultaten van de uitvoering. De schooldirectie voert hierbij de volgende activiteiten uit: Aan de hand van (landelijk beschikbare) informatie stelt de schooldirectie een schoolspecifiek kwaliteitsprofiel op voor opbrengstbewust leiderschap in de school. (Wat zijn onze kerntaken vanuit opbrengstgericht leiderschap? Vanuit welke principes gaan we opbrengstgericht leiderschap in onze school versterken?) De schooldirectie consulteert hierover het schoolbestuur en

17 het schoolteam. Schoolbestuur en schooldirectie stellen in samenspraak het beoogde kwaliteitsprofiel vast. De leden van de schooldirectie brengen de beginsituatie van opbrengstgericht leiderschap in kaart met behulp van een ontwikkel assesment vragenlijst (NSA instrument). De leden van de schooldirectie focussen hierbij op het beoogde kwaliteitsprofiel. De leden van de schooldirectie stellen een persoonlijk ontwikkelingsplan op, bespreken dit met de algemeen directeur (of het schoolbestuur wanneer in de instelling geen algemeen directeur functioneert) en met het schoolteam. Schoolbestuur en schooldirectie stellen in samenspraak het persoonlijk ontwikkelingsplan vast. De leden van de schooldirectie voeren het persoonlijk ontwikkelingsplan uit waarbij zij optimaal gebruik maken van het geven van onderlinge feedback- en leerervaringen. De leden van de schooldirectie leggen verantwoording af over de resultaten van hun persoonlijk en collectief leertraject periodiek aan de algemeen directeur (of het schoolbestuur wanneer in de instelling geen algemeen directeur functioneert) en aan het schoolteam ( modelgedrag ). Resultaat: Aan het einde van het project maken de leden van de schooldirectie zichtbaar meer en beter gebruik van de principes van opbrengstbewust leiderschap bij het leiding geven aan het schoolteam. Programmalijn 2: Werkproces opbrengstgericht werken Doel: Elke leraar hanteert bij het geven van rekenonderwijs het werkproces van opbrengstgericht werken. Aanpak: Ons schoolteam ontwikkelt, implementeert en borgt een werkproces van opbrengstgericht werken. Centraal in dit proces staan de stappen plannen, uitvoeren, resultaten in kaart brengen & rapporteren en bijstellen. (PDCA) Het werkproces voor opbrengstgericht werken wordt toegepast op het inhoudelijk domein van het rekenonderwijs (samenhang met project Omdat elk kind telt! ).

18 Schooldirectie en schoolteam voeren hierbij de volgende activiteiten uit: De schooldirectie ontwikkelt in samenspraak met de andere aan het project Opbrengstgericht leiderschap deelnemende schooldirecties een wenselijk en realistisch haalbaar werkproces voor opbrengstgericht werken in de school. De schooldirectie consulteert het schoolteam over het beoogde werkproces opbrengstgericht werken, bespreekt de wijze waarop de invoering en borging ervan plaats vindt en zorgt voor draagvlak. De schooldirectie stelt het werkproces vast in samenhang met de wijze waarop de invoering en borging ervan plaats vindt. De leraren voeren stap voor stap het werkproces van opbrengstgericht werken in. De schooldirectie en de leden van het rekenverbeterteam van de school ondersteunen de leraren hierbij o.a. door het uitvoeren van korte gesprekken met leraren en klasseconsultaties. - Resultaat: Aan het einde van het project heeft elk schoolteam zichtbaar het werkproces van opbrengstgericht werken op het domein rekenen ingevoerd en geborgd. Programmalijn 3: Opbrengstgerichte cultuur Doel: Het schoolteam ontwikkelt, implementeert en borgt een werkproces van zelfevaluatie en reflectie. Aanpak: Ons schoolteam ontwikkelt, implementeert en borgt een werkproces van zelfevaluatie en reflectie. Centraal in dit proces staat het periodiek inzetten van zelfevaluatie om de voortgang van de beoogde kwaliteitsverbetering rekenen te kunnen volgen (samenhang met project Omdat elk kind telt! ). Schooldirectie en schoolteam voeren hierbij de volgende activiteiten uit: Het projectteam draagt zorg voor de ontwikkeling van het zelfevaluatie instrument sterk rekenonderwijs waarbij onder andere gebruik wordt gemaakt van de bestaande kijkwijzer sterk rekenonderwijs en de inspectiestandaarden. De schooldirectie maakt het ontwikkelde instrument passend voor toepassing in de school, bespreekt de wijze waarop de invoering en borging ervan plaats vindt en zorgt voor draagvlak.

19 De schooldirectie stelt het instrument vast in samenhang met de wijze waarop de invoering en borging ervan plaats vindt. De schooldirectie voert in samenspraak met het schoolteam de zelfevaluatie uit. De schooldirectie bespreekt de resultaten van de zelfevaluatie met het schoolteam en stelt op grond van de conclusies de planning voor het rekenverbetertraject bij. Resultaat: Aan het einde van het project heeft elke schooldirectie in samenwerking met het schoolteam de zelfevaluatie rekenen uitgevoerd en de resultaten ervan verankerd in de vervolg planning van het rekenverbetertraject (samenhang met project Omdat elk kind telt! ). 13. FINANCIELE INZET vanuit de school De school wil het ontwikkel en veranderproces financieel afdekken door de aan de school toegekende budgetten. Te weten a. Reguliere formatie b. Het schoolgebonden begeleidingsbudget c. Deel van de schakelklas projectsubsidie. d. Subsidie opbrengst gericht leiderschap e. Mogelijke andere subsidiegelden. (coaching etc)

20 BIJLAGEE 1 Bijgestelde planning e.v. Onderwerp verbeterplan 1. Schoolbrede afspraken actualiseren. 2. De rekendoelen zijn bij de leerkrachten bekend en zijn leidraad in de instructie (de aangeklede rekenles). 3. Opbrengst gericht leiderschap. (georganiseerd door projectteam) 4. Van opbrengstgericht leren werken naar een opbrengstbewuste cultuur Bijeenkomst: 1: registreren en analyseren van toetsen (digitale datamuur, haal meer uit je rekentoets ) 2, 3: Een groepsplan opstellen (uitgangspunt de 1-zorgroute.) 4: Basisprincipes van het GIP model oprakelen en (opnieuw) verankeren 5: Doorgaande lijn zelfstandig werken in kaart brengen. 6-8: leren een groepsplan uitvoeren (effectieve instructie) 9: groepsplan evalueren, bijstellen 10: evaluatie uitvoering Sept dmv teambijeenkomsten Vanaf september 2010 inoefenen en begeleiden (o.a klassenconsultaties) en unitafstemming September 2010 December Auditing door drie schooldirecties PS/AS/SS Implementeren September juni bijeenkomsten (elke 4 weken), team algemeen/plg worden hieraan gewijd. De week na een teambijeenkomst komt het RVT samen om te evalueren en vervolg stappen te maken. Conclusie na evaluatie; Groepsplan blijft een aandachtspunt. Wordt speerpunt in uitvoering Toepassing resultaten Vanaf juni 2010 Dient verwerkt te worden in groepsplan Loopt door tot en met december Consolideren en borgen Een groepsplan opstellen en uitvoeren Het doorlopend proces bewaken, evaluatie en hanteren data nemen de centrale plek in dit schooljaar. Effectieve instructie in relatie ADI model.

21 5. Klassenconsultaties GIP model 6. Het RVT leert klassenconsultaties rekeninstructie af te nemen van externe rekenspecialist 7. Uitbreiding verworvenheden schakelgroep 6 werkwijze naar de groepen 4-8. Introductie reflectieve middagles. (Studiedag) 8. Nascholing groepen 1-4 Met sprongen vooruit. Consolideren September juni 2011 Evaluatie, Is bij iedereen uitgevoerd, iedereen hanteert model.. September 2010-juni Tijdens evaluatie Lastig gebleken, mede door personele/ formatieve ruimte. Implementeren September 2010, verkenning van de methodiek. September & November 2010 en maart 2011 gerealiseerd. Materialen aangeschaft. Consolideren, bewaken Implementeren Minimum = 3x met rekenspecialist in begin, midden en einde schooljaar Invoering groepen 6 Uitbreiding tweede helft schooljaar schoolbreed Implementeren in aanbod leerlingen 9. Evaluatie rekenmethode en rekenmateriaal 10. Oriëntatie nieuwe rekenmethode 11.Effectief instructie geven. december 2010 juli 2011 Januari-juli 2011 Implementatie via: Bijeenkomsten op Unitniveau en Team algemeen met externe ondersteuning op maat begeleiding door de ABCrekenspecialist. Invoering nieuwe rekenmethode Ingepland en uitgevoerd Uitgewerkt, ingepland en uitgevoerd d.m.v. klassenconsultaties door rekenteam i.s.m. rekenspecialist. Kijkwijzer gehanteerd. Verbeterpunten

22 12. Differentiatie. Coöperatieve werkvormen. komen aan de orde op de PLGbijeenkomsten. Evt. begeleiding door het ABC in de op maat gesneden aanpak van punt 13. Opbrengstbewust werken Hanteren en ontwikkelen (digitale) datamuur Schooloverzichten in MT en team besproken Groepsoverzichten en vergelijkingen in unit besproken Groepsoverzichten als basis voor groepsplan Aandachtpunten zijn via directie besproken in rekenteam Groepsoverzichten gaven aanleiding tot discussie, het geven van voorbeeldlessen en collegiale consultaties 14. Effectieve rekenles Lesdoel(en) selecteren en formuleren in de lesvoorbereiding. Extra aandacht voor aangeklede rekenles 15. Individuele doelen. Verbeterpunten op individueel niveau worden opgenomen in POP van de LK of OA. individueel opgesteld Inlesvoorbereiding opnemen Nog in ontwikkeling Dient nu gehanteerd te worden bij de vervaardiging van de groepsplannen. Wordt met IB en binnen de unit overlegd.. Nieuwe methode geeft doorlopende lijnen in doelen aan. Leerkrachten geven minimaal 1x per 2 weken een aangeklede rekenles. Frequentie opvoeren In de nabesprekingen van de consultaties zijn naast de algemene rekendoelen ook doelen naar individuele behoefte opgesteld.

23 16. Differentiatie in de groep (naar de leerling) 17. Doorlopende leerlijnen Alle lkr en verbeterteam 18. Opbrengstgericht werken Bij het invoeren van ADI zijn de aandachtspunten instructie en effe ëen tikkie terug. Hier is in twee teambijeenkomsten gekeken naar de oplossingen binnen de basisstof. Een andere manier van uitleggen is daarbij een aanachtspunt geweest. Volgend schooljaar uitbouwen. Selecteren en clusteren van de les- doelen die in de methode aan bod komen Dit jaar lijn v/d school in kaart gebracht Verder ontwikkelen en gebruik digitale datamuur (rekenteam) Schooloverzichten LVS in MT en team bespreken Borging coöperatieve werkvormen.(ab C en rekenteam d.m.v. uitwisseling, collegiale consultaties, presentaties in unit e.d.) Implementatie verlengde/verko rte instructie; Aandachtspunt bij de verlengde instructie is dat de stof op een andere manier wordt uitgelegd. Dus niet meer van hetzelfde de methode voorziet hierin niet. Begeleiding in unit door Rteam en ABC Omgaan met tempo verschillen; Aanbod leerlingen die meer aankunnen. Werken binnen de groepsplannen met de afspraken ten aanzien van de doelen. Implementatie en borging in het team

24 19. Sterke rekenles (directie) Groepsoverzichten, analyses en vergelijkingen in unit bespreken (IB/MT) Groepsoverzichten als basis voor groepsplan (i.s.m. IB) Schooloverzicht Haal meer uit je rekentoets als basis voor verbeterplan op groepsoverstijgende doelen. Systeem ontwikkelen voor registratie methode gebonden toetsen (rekenteam) Scholing leergang OGL door directeur. Borging lesdoelen selecteren en formuleren in de les.(rekenteam/bouw) Extra aandacht voor aangeklede rekenles.(alle lkr) Uitbreiding van aantal aangeklede rekenlessen naar 1x per week.(alle groepen) Borging door consultaties rekenteam 20. Zorg Hele team Opstellen en uitvoeren groepshandelingsplannen, Uitgangspunt is hierbij 1 zorgroute (wat kan het kind wél) Eigen leerlijnen voor geïndiceerde zeer zwakke rekenaars. Ondersteuning door collegiaal consultant en PLG IB Bijzonderwijs Groepshandelingspla nnen volgens 1 zorgroute uitbreiden naar taal en rekenen

25 21. Keuze nieuwe rekenmethode. Rekenteam Hele team Het kiezen van een nieuwe rekenmethode op basis van opgedane kennis tijdens het proces. In januari wordt dit opgepakt door rekenteam. Het team zal nadrukkelijk betrokken worden bij keuzeproces. Ondersteuning door ABC en PLG rekenmethode Invoeringstraject nieuwe methode Evaluatie /jaarverslag 2 e fase ONDERWERP: plan 2010/2011. Evaluatie 2010/ Schoolbrede afspraken Sept dmv Leerdoelen en actualiseren. teambijeenkomsten leerlijnen in kaart gebracht. Basisstof is minimumdoel tot en met groep 5. Tweede leerlijn pas na uitvoerig onderzoek. Reflectie- 2. De rekendoelen zijn bij de leerkrachten bekend en zijn leidraad in de instructie (de aangeklede rekenles). 3. Opbrengst gericht leiderschap. (projectteam) 4. Van opbrengstgericht leren werken naar een opbrengstbewuste cultuur Bijeenkomst: 1: registreren en analyseren van toetsen (digitale datamuur, haal meer uit je rekentoets ) 2, 3: Een groepsplan opstellen (uitgangspunt Vanaf september 2010 inoefenen en begeleiden (o.a klassenconsultaties) en unitafstemming Sept 2010 Dec Auditing door drie schooldirecties PS/AS/SS Implementeren September juni bijeenkomsten (elke 4 weken), team algemeen/plg worden hieraan gewijd. De week na een teambijeenkomst komt het RVT samen om te evalueren en vervolg stappen te maken. lessen inpassen. Proces voltooid, dienen volgend schooljaar ingepast te worden in groepsplan. Auditing vindt momenteel plaats. Proces loopt nog. De datamuur is aan de orde geweest. Gesproken over de best hanteerbare vorm. Conclusie na evaluatie; Groepsplan blijft een aandachtspunt. Wordt speerpunt in Doorlopende cyclus.

26 de 1-zorgroute.) 4: Basisprincipes van het GIP model oprakelen en (opnieuw) verankeren 5: Doorgaande lijn zelfstandig werken in kaart brengen. 6-8: leren een groepsplan uitvoeren (effectieve instructie) 9: groepsplan evalueren, bijstellen 10: evaluatie Klassenconsultaties GIP model 6. Het RVT leert klassenconsultaties rekeninstructie af te nemen van externe rekenspecialist 7. Uitbreiding verworvenheden schakelgroep 6 werkwijze naar de groepen 4-8. Introductie reflectieve middagles. (Studiedag) 8. Nascholing groepen 1-4 Met sprongen vooruit. 9. Evaluatie rekenmethode en rekenmateriaal Consolideren September juni 2011 September 2010-juni Implementeren September 2010, verkenning van de methodiek. September & November 2010 en maart 2011 gerealiseerd. Materialen aangeschaft. december 2010 juli 2011 Is bij iedereen uitgevoerd, iedereen hanteert model.. Lastig gebleken, mede door personele verschillen en formatieve ruimte De ervaring leert dat de reflectieve middagles een positief resultaat geeft. Volgend schooljaar uitbouwen Zeer positief geweest voor de kleutergroepen en de inzichten in de ideeen Hoe om te gaan met het rekenonderwijs. Groep 3 en 4 herhaling. Gebleken is dat de huidige methode niet aansluit op de OBW methodiek. Het ADI is lastig te realiseren en vergt veel extra tijd van de LK.

27 10. Oriëntatie nieuwe rekenmethode Keuze nieuwe reken methode door Rekenteam en hele team Januari-juli 2011 Het kiezen van een nieuwe rekenmethode op basis van opgedane kennis tijdens het proces. In januari wordt dit opgepakt door rekenteam. Het team zal nadrukkelijk betrokken worden bij keuzeproces. Ondersteuning door ABC en PLG rekenmethode Heeft plaatsgevonden en er wordt eind deze week een besluit genomen welke nieuwe methode er wordt aangeschaft.. Het rekenteam heeft een voorselectie gemaakt en een aandachtspunten lijst voor het team op basis van wat wij als school in elk geval terug willen zien in een nieuwe methode. Leerkrachten hebben methode pluspunt extra uitgeprobeerd. 11.Effectief instructie geven. Implementatie via: Bijeenkomsten op Unitniveau en Team algemeen met externe ondersteuning op maat begeleiding door de ABCrekenspecialist. 12. Differentiatie. Coöperatieve werkvormen. komen aan de orde op de PLGbijeenkomsten. Evt. begeleiding door het ABC in de op maat gesneden aanpak van punt Klassenconsultaties en studiebijeenkomsten op teamniveau hebben geleid tot een groter inzicht en meer gebruik van verschillende instructiemethodieken. Het boek Nog beter Rekenen is besproken in de PLG. De coöperatieve werkvormen worden regelmatig toegepast in de groepen tijdens de startactiviteit. Dit is geconstateerd tijdens de consultaties. Waar dit niet het geval is is het opgenomen in het persoonlijk verbeterplan van de leerkracht.

28 13. Opbrengstbewust werken Hanteren en ontwikkelen (digitale) datamuur Schooloverzichten in MT en team besproken Groepsoverzichten en vergelijkingen in unit besproken Groepsoverzichten als basis voor groepsplan Aandachtpunten zijn via directie besproken in rekenteam Groepsoverzichten gaven aanleiding tot discussie, het geven van voorbeeldlessen en collegiale consultaties 14. Effectieve rekenles Lesdoel(en) selecteren en formuleren in de lesvoorbereiding. Extra aandacht voor aangeklede rekenles Dtructuur is opgezet, kennis verspreid, dient nu structureel gehanteerd te worden binnen de hele organisatie. Is nu ook opgenomen in de jaarplanning van ADI werkmethodiek uitvoerig aan de orde geweest. Administratie verdient nog extra aandacht. Leerkrachten weten hoe zij een sterke rekenles moeten geven en werken aan hun eigen leerkracht vaardigheden. Er zijn consultaties geweest op hele lessen, maar ook op delen van de les, met name gericht o.a. op het formuleren van het doel van de les en het geven van verlengde instructie. Daarnaast zijn er consultaties geweest op verzoek van de leerkrachten. Bij de consultaties zijn kijkwijzers gebruikt. De klassen consultaties zijn gedaan door rekenspecialist ABC en MT/IB. Een schoolbreed assessment heeft opgeleverd aan leerkrachtvaardigheden

29 15. Individuele doelen. Verbeterpunten op individueel niveau worden opgenomen in POP van de LK of OA. 16. Differentiatie in de groep (naar de leerling) Bij het invoeren van ADI zijn de aandachtspunten instructie en effe een tikkie terug. Hier is in twee teambijeenkomsten gekeken naar de oplossingen binnen de basisstof. Een andere manier van uitleggen is daarbij een aandachtspunt geweest. Volgend schooljaar uitbouwen. in het algemeen nog gewerkt moet worden. Dit wordt in het schooljaar 2011/2012 opgepakt in groter verband, dus ook binnen het vakgebied rekenen. Afgelopen jaar meerdere klassenconsultaties geweest. Assessment heeft ook tot extra inzichten op schoolniveau opgeleverd. 1 zorgroute is hieraan gekoppeld. 17. Doorlopende leerlijnen Alle lkr en verbeterteam 18. Opbrengstgericht werken Selecteren en clusteren van de les- doelen die in de methode aan bod komen Dit jaar lijn v/d school in kaart gebracht Verder ontwikkelen en gebruik digitale datamuur (rekenteam) Schooloverzichten LVS in MT en team bespreken (directie) Groepsoverzichten, analyses en vergelijkingen in unit bespreken (IB/MT) Veel werk gehad om van de huidige methode de doelen te scheiden en te ordenen. Heeft wel tot logisch inzicht geleid, en diepgang in opbouw. Veel aandacht aan besteed, heeft tot resultaat dat de groepsplannen nu collectief aan de orde zijn en er een vaste structuur van handelen is ontstaan binnen de school.

30 19. Sterke rekenles Groepsoverzichten als basis voor groepsplan (i.s.m. IB) Schooloverzicht Haal meer uit je rekentoets als basis voor verbeterplan op groepsoverstijgende doelen. Systeem ontwikkelen voor registratie methode gebonden toetsen (rekenteam) Scholing leergang OGL door directeur. Borging lesdoelen selecteren en formuleren in de les.(rekenteam/bouw) Extra aandacht voor aangeklede rekenles.(alle lkr) Uitbreiding van aantal aangeklede rekenlessen naar 1x per week.(alle groepen) Van een incident naar een vaardigheid. Is de weg die we doorlopen. Veel nieuwe materialen (denk aan ICT) zijn verzameld door het hele team. 20. Zorg Hele team Opstellen en uitvoeren groepshandelingsplannen, Uitgangspunt is hierbij 1 zorgroute (wat kan het kind wél) Eigen leerlijnen voor geïndiceerde zeer zwakke rekenaars. Ondersteuning door collegiaal consultant en PLG IB Bijzonderwijs We hebben met elkaar (her)ontdekt dat we meer aankunnen binnen de groep indien we structureel handelen. Eigen leerlijnen zijn incidenteel aan de orde en alleen na onderzoek en analyse IB.

31 Omdat elk kind telt Team De workshops verzorgd voor OEKT zijn over het algemeen (op een enkele na) goed ontvangen. Ze hebben de leerkrachten weer nieuwe impulsen gegeven. Opvallend is wel dat de leerkrachten aangeven dat onze vertegenwoordiging altijd groot was en dat zij merkten dat wij op veel vlakken al druk bezig zijn in onze ontwikkeling. Dat bracht met zich mee dat het soms meer brengen was dan halen. Met name bij de onderbouw was het enthousiasme heel erg groot dit jaar. De learningfair, vooral het ochtendprogramma is heel goed bevallen. Het is goed om buiten de deur te kijken. Je leert jezelf en de ander te zien. Rekenteam/directie Verbetering m.b.t. de verminderde hoeveelheid bijeenkomsten en het samenvoegen van rekenteam en IB/dir. Kwaliteit was vruchtbaar voor de Polsstok. Maar ook hier merkten we dat het vaak meer brengen was voor ons dan halen. Voorkeur van ons gaat uit naar wat meer samenwerking met scholen die in dezelfde fase zitten om ons verder te ontwikkelen. Doorkijk naar 2012/2013 Verbetering leerkrachtvaardigheden in het algemeen staat bovenaan de prioriteitenlijst voor het komende schooljaar van Polsstok. Dit wordt breed opgepakt, zowel met rekenen als binnen de andere vakken is dit het centrale thema. De Begeleidingsinzet : Taalspecialist en Rekenspecialist richten zich op het ADI model, modellen, coöperatieve werkvormen hanteren e.d Begeleiding op de ontwikkelpunten van het KBA model op school en individueel niveau is gewenst. Het team heeft hier, na eigen onderzoek, prioriteiten in aangegeven. (zie ook speerpunt schoolplan) Het rekenteam zal zich verder ontwikkelen als kernteam die zelf klassenconsultaties zal uitvoeren. Aanschaf materialen die uitnodigend zijn voor de betere leerlingen en die een beroep doen op hun probleemoplossend vermogen is een vervolg aandachtspunt. De aanbevelingen uit het op te stellen plan ten aanzien van het werken met referentieniveau s is hierbij richtinggevend. (Polsstok neemt deel aan pilot DMO) In het team zal met de materialen geoefend worden, zodat ze op de juiste manier ingezet kunnen/zullen gaan worden. Er wordt gemonitord op leerkracht vaardigheden, materiaal en effect. Wij werken aan één nog te bepalen domein binnen het rekenonderwijs.