Dit is het ceremonieel dat u moet volgen bij de priesterwijding van Aäron en zijn zonen: neem één jonge stier, twee gave rammen.

Transcriptie

1 [Uitzending nr.124: Exodus 29:1 t/m 46] Exodus 29 geeft de aanwijzingen voor de priesterwijding van Aäron en zijn zonen. Daarmee wordt een uitwerking gegeven van de aankondiging in Ex.28:41. De uitvoering van deze voorschriften staat niet in Exodus, maar in Lev.8. Verschillende offers worden hier voor het eerst genoemd en ingesteld. Het brandofferaltaar, dat binnen het kader van de priesterdienst een belangrijke plaats inneemt, wordt ook gewijd. Het slot van Exodus 29 bevat aanwijzingen en instructies voor het dagelijkse morgen- en avondoffer. Ex. 29 vers 1: Dit is het ceremonieel dat u moet volgen bij de priesterwijding van Aäron en zijn zonen: neem één jonge stier, twee gave rammen. Exodus 29 is een lang hoofdstuk, maar liefst 46 verzen. Niet alles ervan is even interessant en boeiend. Maar toch kan de Heilige Geest het gebruiken om ons toe te rusten. Alle gelovigen worden in de Bijbel heilige priesters genoemd. 1 Petrus 2 vers 5: U moet zich door God laten gebruiken als levende stenen waarmee Hij Zijn geestelijk huis bouwt. U bent ook de heilige priesters die door Jezus Christus geestelijke offers brengen die voor God aanvaardbaar zijn. Een inwijding tot priester is voor een gelovige niet iets wat hij of zij voor zichzelf doet. Het is iets dat de Here God doet en wat rust op het volbrachte werk van Christus. Exodus 29 vers 2 t/m 4: neem één jonge stier, twee gave rammen, ongezuurd brood en ongezuurde koeken, die met olie zijn aangemaakt en ongezuurde, dunne koeken, met olie bestreken, allemaal van fijn tarwemeel gemaakt. Leg deze in een mand en breng ze naar de ingang van de tabernakel, samen met de stier en de twee rammen. Daar bij de ingang zullen Aäron en zijn zonen zich wassen. In de eerste verzen wordt opgesomd, wat Mozes nodig heeft om Aäron en zijn zonen te heiligen tot het priesterambt. Het brood moet van tarwegries worden gemaakt. Tarwegries is het meel van de kern van de graankorrels. Bij hantering van een fijne zeef blijft het met de zemelen achter. Door een grove zeef kan het daarna van de zemelen gescheiden worden. Het is een luxe artikel en levert een nogal kruimelig baksel op. Het gemaakte brood wordt in een mand gelegd en met de dieren naar de ingang van de Tabernakel gebracht. In het vervolg van Ex.29 wordt duidelijk wat er met de offergaven gedaan moet worden. TTB NL TWR CW 1

2 Mozes is de vertegenwoordiger van de Here, persoonlijk door de Here aangesteld. Hij kan, hoewel zelf geen priester, priesterlijke taken vervullen en de priester- en offerdienst instellen. Hij is hier middelaar tussen de HERE en Zijn volk. Aäron en zijn zonen zullen de taak van Mozes overnemen en een blijvend middelaarschap uitoefenen in de priesterdienst. Het wassen is een beeld van uiterlijke en innerlijke reiniging. Het wijst ook naar de wedergeboorte en vernieuwing door de Heilige Geest. Titus 3:5 zegt: Niet omdat wij het hadden verdiend, maar omdat Hij met ontferming over ons bewogen was en medelijden met ons had. Hij heeft onze zonden afgewassen, ons nieuw leven gegeven en ons vernieuwd door de Heilige Geest. Exodus 29 vers 5 t/m 9: Daarna moet u Aäron kleden met zijn onderkleed, de mantel die onder het priesterkleed wordt gedragen, het priesterkleed zelf en de borsttas. Maak de riem van het priesterkleed vast, zet hem de tulband op en bevestig de gouden rozet eraan. Dan moet u hem zalfolie over het hoofd gieten. Daarna moet u Aärons zonen kleden met de ondermantels, geweven riemen en hoofddoeken. Zij zullen voor altijd priesters zijn. Op die manier moeten Aäron en zijn zonen tot priester worden gewijd. In de ceremonie van de priesterwijding worden drie stadia onderscheiden: het wassen, kleden en zalven. Alles vindt plaats bij de ingang van de Tabernakel. De eerste handeling is wassen met water. Hier is waarschijnlijk een wassen van het hele lichaam bedoeld en niet alleen het wassen van de handen en voeten, zoals later voldoende is (Ex.30). De tweede handeling staat in de verzen 5 en 6: Mozes moet de kleding die in het vorige hoofdstuk is genoemd, Aäron en zijn zonen aandoen. De volgorde van de opsomming hoeft niet de volgorde van aantrekken te zijn. De gordel en de schorten ontbreken. De derde handeling, de zalving, wordt in vers 7 beschreven. Deze zalving is beeld van aanstelling en toerusting door de Geest van God. De zalving van Aäron wordt bezongen in Ps.133 (de olie vloeit neer van het hoofd in de baard). Uit andere Bijbelplaatsen blijkt dat ook de zonen van Aäron moeten worden gezalfd. In Ex.29 is alleen sprake van de zalving van Aäron. Uit Lev.21 valt op te maken dat er een verschil bestaat tussen de wijze waarop de hogepriester en de andere priesters gezalfd worden. TTB NL TWR CW 2

3 Alleen over het hoofd van de hogepriester wordt zalf uitgegoten. Mogelijk dat de priesters gezalfd worden door bestrijken van het voorhoofd met olie. De samenstelling van de zalfolie komt aan de orde bij de bespreking van Ex.30. Terwijl handoplegging op andere plaatsten wel voorkomt (in Num.27 en Deut.34) wordt deze handeling in Exodus 29 niet vermeld. Nadat eerst Aäron is geïnstalleerd, zullen daarna zijn zonen komen om gewijd te worden. Het priesterschap is erfelijk. Daarmee moet de continuïteit van de eredienst gewaarborgd worden en ook de uitvoering ervan in overeenstemming met Gods instructies. Het gevaar van onderbreking moet voorkomen worden. De eerste verzen van Ex.29 maken duidelijk, dat de dienaren in het heiligdom afgezonderd moeten worden en toegewijd zullen zijn aan de dienst van de Here. Dit gebeurt door reiniging, toerusting en heiliging. Deze zaken worden verduidelijkt door de vanaf vers 10 volgende offerhandelingen. In het voorgaande moet het zijn opgevallen dat alles van de Here komt. Tot priester gewijd worden is eerder, dat wat God doet dan wat wij doen of beloven. Het gaat er niet om wat wij de Here beloven. Een gewijd worden tot priester in de dienst van de Here houdt eerder in dat een mens met lege handen naar de Here komt. Zo staat een mens voor de Here, met lege handen! Tegelijk belijdt hij eigen zwakheid en onmacht om iets te doen. Wie is tot zulk een taak bekwaam? 2 Kor.2:16, Wie kan zo n taak aan? En in 2 Kor.3:5 en 6, Wij denken niet zelf iets van blijvende waarde te kunnen doen. Onze kracht en de resultaten komen alleen van God. Hij heeft ons geholpen anderen over Zijn nieuwe verbond te vertellen. Als u de gebeden van Mozes, Elia, David en Samuël in het OT leest en ook van anderen in het NT, zult u zien dat deze mensen nooit in de dienst van de Here kwamen op basis van wie of wat ze waren. Ook niet op grond van wat ze de Here hadden beloofd. Ze zeggen allemaal: Wij denken niet zelf iets van blijvende waarde te kunnen doen of te hebben gedaan. Onze kracht en de resultaten komen alleen van God. Priesters komen met lege handen maar de Here zal ze vullen met Zijn oneindige liefde en genade. Dat gebeurt door reiniging, toerusting en heiliging. Daarom volgen er vanaf vers 10 een aantal offerhandelingen. TTB NL TWR CW 3

4 Exodus 29 vers 10 t/m12: Breng dan de jonge stier naar de tabernakel en laten Aäron en zijn zonen hun handen op zijn kop leggen. Slacht de stier voor het oog van de Here bij de ingang van de tabernakel. Strijk het bloed met de vinger aan de Horens van het altaar en giet de rest uit aan de voet van het altaar. Mozes moet de jonge stier nemen en die offeren. Dit gebeurt overeenkomstig de latere voorschriften voor het zondoffer tegenwoordig ook wel reinigingsoffer genoemd in Lev.4. De uitvoering van de voorschriften met betrekking tot Aäron en zijn zonen staat in Lev.8. Omdat er nog geen priesterwijding heeft plaatsgevonden, treedt Mozes hier als priester op. De wassing van het lichaam is niet voldoende. Volkomen zuiverheid is nodig en elke mogelijke smet door zonde en schuld moet worden weggenomen. Nadat Mozes, Aäron en zijn zonen, heeft doen naderen voor de Tabernakel (in de grondtekst staat letterlijk: tent der samenkomst) en hen na wassing de heilige kleren zijn aangetrokken moeten zij hun handen op de kop van de jonge stier leggen. Daarmee wordt hun zonde symbolisch op de jonge stier overgebracht. Dit offerdier wordt plaatsvervanger, en de dood van het dier geschiedt in plaats van de dood van de offeraar. Mozes moet de stier slachten op de aangegeven plaats: bij de ingang van de woning van God (vs.11). Het altaar, waarvan Mozes de hoornen met bloed moet bestrijken, is het brandofferaltaar. Het overige bloed wordt uitgegoten aan de voet van het altaar. Zo wordt ook het altaar gereinigd. Daarna gaan een aantal bijzondere delen van de jonge stier als gave aan de Here in rook op (vs.13). Dit wordt ook bij de vredeoffers voorgeschreven (Lev.3). Vers 14 geeft aan dat het vlees, de huid en de inhoud van de ingewanden buiten het legerkamp moet worden verbrand als een offer voor de zonden. Het kamp mag niet besmet worden en daarom moet alles totaal vernietigd worden. In latere en andere situaties, mogen de priesters meestal van het zondoffer eten. Hier mag en kan dat nog niet. Mozes gaat verder met het brengen van offers. Hij moet één van de beide rammen nemen en als brandoffer laten dienen. De naam brandoffer wordt genoemd in vs.18. Het brandoffer is als een traditionele ceremonie bij veel gelegenheden gebruikt. Het doel ervan is toewijding en aanbidding. TTB NL TWR CW 4

5 Aäron en zijn zonen brengen de wijding van henzelf aan de HERE over door hun handen op de kop van de ram te leggen. Daarvan kan sprake zijn, nu het zondoffer ter verzoening buiten het kamp is gebracht. De ram wordt geslacht, zijn bloed genomen en rondom het altaar gesprenkeld. De delen die door het slachten zijn ontstaan, worden op het altaar gelegd, waarbij de ingewanden en onderschenkels eerst gereinigd worden en vervolgens op de andere delen worden gelegd. Alles op het altaar wordt verbrand en gaat in rook op. Het is een brandoffer voor de Here, een aangenaam offer in Zijn ogen (Ex.29:18). De gebrachte offers laten zien dat ook de priesters gereinigd moeten worden door het bloed van het offerdier. De principes van deze beide offers zijn ook vandaag belangrijk voor ieder die de Here God dient. Bij de bespreking van het Bijbelboek Hebreeën zullen we dit verder uitwerken en inhoud geven. Exodus 29 vers 19 t/m 21: Neem dan de tweede ram en laat Aäron en zijn zonen hun handen op zijn kop leggen. Slacht het dier en verzamel zijn bloed. Strijk het bloed aan de rechteroorlel, de rechterduim en de rechter grote teen van Aäron en zijn zonen. De rest van het bloed moet over het altaar worden gesprenkeld. Haal daarna wat bloed van het altaar en vermeng het met de zalfolie. Sprenkel dat mengsel over Aäron en zijn zonen en over hun kleren. Zo zal hun kleding worden geheiligd voor de Here. Hier is sprake van een vredeoffer, genoemd in vers 28. Maar voordat deze algemene verplichting van de Israëlieten ten opzichte van de priesters aan de orde komt, is er eerst sprake van een bijzondere wijding of installatie. De eerste van de twee rammen, is reeds geofferd. Nu wordt de tweede ram genomen. Ook op de kop van dit dier moeten Aäron en zijn zonen hun handen leggen. Als de ram geslacht is, moet iets van het bloed genomen worden en op enkele lichaamsdelen van de priesters worden gedaan. Daarmee wordt hun gehoor, daden en wandel aan de HERE en zijn dienst gewijd. Evenals bij het brandoffer moet ook van de tweede ram het bloed over het altaar worden gesprenkeld. Daardoor wordt de relatie tussen altaar en priester bevestigd alsook hun toebehoren aan de Here God. Daarna volgt nog een besprenkeling van de priesters en hun kleding met het bloed van het altaar met de zalfolie. TTB NL TWR CW 5

6 Door de besprenkeling worden de priesters heilig, d.w.z. aan de HERE en zijn dienst gewijd. Nu moeten van de tweede ram (de ram van het inwijdingsoffer vs.22), verschillende delen worden genomen. Ook een brood, een broodkoek, en een dunne koek uit de mand moeten daaraan worden toegevoegd. Zij vormen de niet-bloedige offers. Mozes moet dit alles in de handen van Aäron en zijn zonen leggen (vs.24). Volgens vers 25 kan Mozes na deze symbolische handeling weer beschikken over het vlees en de koeken. Hij moet ze in vuur doen opgaan op het brandofferaltaar. Daarna wordt de borst van de inwijdingsram toegewijd aan de HERE en daarna mag Mozes het voor zichzelf houden. Het offer in de verzen 22- t/m 26 stemt in belangrijke mate overeen met het vredeoffer. Het is erop gericht de relatie tussen de HERE en de offeraar te bewerken en in stand te houden. Diverse delen van het offer die normaal gesproken voor de priesters zijn (Lev.7), worden nu verbrand. Dit gebeurt omdat Aäron en zijn zonen nog geen priesters zijn, maar de personen voor wie het offer gebracht wordt. In Ex.29 vervult Mozes een priesterlijke functies, maar is geen priester in eigenlijke zin. Zijn aandeel van het offer blijft beperkt tot de borst, het deel dat hij zelf aan God opdraagt. In de verzen 27 en 28 volgt een algemene opmerking naar aanleiding van de inwijding van de priesters. De borst en schenkel worden niet alleen nu, maar altijd aan de HERE gewijd. In de toekomst moeten de Israëlieten altijd van hun vredeoffers de borst en de schenkel afstaan aan de priesters. Neem dan de borst van Aärons inwijdingsram in uw handen en hef het voor de HERE omhoog. Daarna mag u het voor uzelf houden. Geef de borst en de dij van de inwijdingsram aan Aäron en zijn zonen. De Israëlieten moeten dit deel van hun offers zowel vredeoffers als dankoffers afstaan als een gave voor de Here (Ex. 29:26 t/m 28) De hogepriesterlijke kleding is uitgebreid genoemd in Exodus 28. Kleding en ambt zijn nauw met elkaar verbonden, en daarom moet de kleding overgedragen worden van vader op zoon. De kleding is zo ontworpen, dat zij door personen van verschillend postuur gedragen kan worden. De hogepriester houdt tijdens de hele periode van inwijding (één week lang) de kleding aan. TTB NL TWR CW 6

7 Exodus 29 vers 29 en 30: De heilige kleren van Aäron moeten worden bewaard voor de inwijding van de nakomeling die hem opvolgt. De nakomeling van Aäron die na hem hogepriester wordt, moet deze kleren zeven dagen dragen, voordat hij de Here gaat dienen in de tabernakel en het Heilige. Met Ex.29 vers 31 t/m 41 komen we bij het gedeelte van het offermaal. Met dit gedeelte wordt aangeknoopt bij de verzen 19 t/m 26. Na de offers wordt er een offermaaltijd gehouden. Dit gebeurt vaak na een verbondssluiting (bijv. in Ex.24). De maaltijd wordt klaargemaakt en gehouden op een heilige plaats, bij de ingang van de tabernakel. Een deel van het vlees van de 2 de ram mag worden gebruikt met daarbij het brood uit de mand (vs.3 en 23). De uitvoering staat beschreven in Lev.8. Het eten op deze heilige plaats geeft aan dat de priesters bij de Here mogen en kunnen verkeren, nadat verzoening is bewerkt. Een vreemde, dat wil hier zeggen: een onbevoegde, mag niet deelnemen aan deze maaltijd. Wat niet door Aäron en zijn zonen kan worden opgegeten, moet de volgende morgen worden verbrand. In Ex.29 vers 35 t/m 37 komt de duur van de priesterwijding en de wijding van het altaar aan de orde. De priesterwijding neemt zeven dagen in beslag, we lazen het al in vers 30. Aäron en zijn zonen mogen de heilige plaats niet verlaten, en moeten volgens Lev.8 ook s nachts blijven. In de verzen 36 en 37 wordt aangeknoopt bij de verzen 10 t/m 14. Het zond- of reinigingsoffer is niet alleen voor de priesters, maar nu ook voor het altaar. Exodus 29 vers 37: Zeven dagen lang moet het altaar worden verzoend en daarna moet het worden geheiligd met zalfolie, zodat het ten slotte allerheiligst is, alles wat daarna in contact komt met het altaar zal heilig zijn voor de Here. Dit laatste moeten we opvatten als een waarschuwing aan het adres van Aäron en zijn zonen: zij mogen alleen geheiligd naar het altaar komen. Sommige uitleggers vertalen het slot van vers 37: Wie ook maar met het altaar in aanraking komt, behoort heilig te zijn. Exodus 29 vers 38 t/m 40: Offer elke dag twee éénjarige lammeren op het altaar, één s ochtends en één s avonds. Samen met het lam van de ochtend moeten 2,2 liter fijn meel, aangemaakt met 1 liter geperste olijfolie en een plengoffer van 1 liter wijn worden geofferd. TTB NL TWR CW 7

8 De Here geeft aan Mozes nauwkeurig aan, wat elke morgen en elke avond op het brandofferaltaar moet worden klaargemaakt. Het brengen van deze offers is een belangrijke taak van de priesters. Daarom kan het ook hier ter sprake komen. Het brengt ook de tabernakel en de priesters bij elkaar. Zowel s morgens als s avonds moet een schaap geofferd worden. Daarbij moeten bepaalde hoeveelheden fijn meel, olie en wijn gevoegd worden. Alles moet zijn tot een liefelijke reuk en een aangenaam reukoffer voor de Here. Deze eenvoudige offerdienst moet tweemaal per dag worden uitgevoerd bij de ingang van de tent der samenkomst, voor het aangezicht van de Here. Daar zal de Here met de Israëlieten samenkomen om tot hen te spreken, vers 42: daar waar Ik u zal ontmoeten en met u zal spreken. De dagelijkse offerdienst in de tabernakel is alleen 2x de presentatie van een lam, een beetje fijn meel en een uitgieten van wijn. Niet meer dag drie handelingen, terwijl de gewone offers 6 tot 10 handelingen vragen. Bij andere volken uit die tijd is dat wel anders. In vergelijking met de tempels in Egypte, waar de dagelijkse handelingen voor de rituelen konden oplopen tot 48 en 62, en dan ook nog 3x per dag. In de slotverzen van Ex.29 volgt een afronding en samenvatting. Het bevat de belofte dat de Israëlieten geheiligd zullen worden door Gods heerlijkheid: en zij zullen één voor één worden geheiligd door Mijn heerlijkheid (vs.43). Dat geldt ook voor de tent der samenkomst. Exodus 29 vers 44: Ja, Ik zal de tabernakel, het altaar en Aäron en zijn zonen, Mijn priesters, heiligen. De tabernakel is de plaats, waar de Here op een bijzondere manier Zijn tegenwoordigheid zal laten blijken. Dit gebeurt voor het eerst in Ex.40. Het is niet de ceremonie die de tabernakel en de priesters heiligen, maar de Here God Zelf. Toch maakt de Here er gebruik van. Het mag duidelijk zijn dat een ceremonie geen magisch ritueel is. Het doel van dit alles is, dat de Israëlieten zullen weten dat de Here hun God is, die hen uit Egypte bevrijd heeft, om in hun midden te wonen (vs.46). Daarmee zijn de slotverzen de samenvatting en bekroning van de voorafgaande hoofdstukken. In de volgende uitzending komt Exodus 30 aan de orde. TTB NL TWR CW 8