Nederlands havo45 StudioVO. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 11 November 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Nederlands h45 Modules Module Lezen Module Schrijven Module Spreken Module Argumenteren Module Formuleren Module Spelling Module Woordenschat Module Verhaalanalyse 1 Module Verhaalanalyse 2 Module Literatuur: middeleeuwen Module Stijlmiddelen Module Literatuur 16e en 17e eeuw Module Literatuur 18e eeuw Module Literatuur 19e eeuw - in ontwikkeling Examentraining Examentraining - examens Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Nederlands h45 Deze informatie hoort bij de stercollecties Nederlands die in opdracht van VO-content door StudioVO zijn ontwikkeld. Een Stercollectie is leermateriaal dat voldoet aan de volgende kenmerken: - kerndoelen of eindtermen dekkend. - gebaseerd op de door de SLO ontwikkelde leerdoelspecificaties voor het vak Nederlands. - onderdeel van een leerlijn. - voor een vak, een afdeling, een leerjaar. - leerboek en werkboekvervangend. - digitaal met onderdelen op papier. - beschikbaar via VO-cotent.nl en Wikiwijs. - wordt onderhouden en geactualiseerd op basis van gebruikerservaringen. Voor Nederlands zijn de volgende Stercollecties ontwikkeld: - Nederlands vmbo-b leerjaar 1 t/m 4 - Nederlands vmbo-kgt leerjaar 1 t/m 4 - Nederlands hv leerjaar 1 en 2 - Nederlands h leerjaar 3, 4 en 5 - Nederlands v leerjaar 3, 4, 5 en 6 De Stercollecties draaien in een browser (IE8, Chrome, FireFox, Safari). Docentenmateriaal Exclusief voor leden van VO-content is er bij de Stercolelcties docentenmateriaal ontwikkeld. Dat materiaal bestaat onder andere uit: - een docentenhandleiding - antwoordmodellen - toetsen Is uw school lid van VO-content, maar kunt u het docentenmateriaal niet vinden, neem dan contact op met de helpdesk: Ontwikkelproces en kwaliteitszorgsysteem Voor de ontwikkeling van de Stercollecties maakt StudioVO gebruik van ervaren docenten en redacteurs. Samen met de SLO is er voor de Stercollecties een kwaliteitszorgsysteem ontwikkeld. Dit systeem bestaat uit drie onderdelen: de oorsprong van het leermateriaal, het gebruik van het leermateriaal en de correctheid van het materiaal. Feedback, vragen of opmerkingen: We willen u graag nadrukkelijk wijzen op de mogelijkheid om uw bevindingen, wensen of verbetersuggesties aan ons door te geven. Wij zullen waar mogelijk gebruik maken van deze reacties om het materiaal verder te verbeteren en waar nodig te corrigeren. Ga naar met opmerkingen, feedback en/of vragen over de Stercollecties. Pagina 2

4 Modules Module Lezen Goed kunnen lezen is erg belangrijk. Tijdens je studie en later als je werkt, zul je merken dat teksten steeds moeilijker worden. Het is daarom belangrijk dat je leesvaardigheid en tekstinzicht geoefend worden. Leesvaardigheid is ook een belangrijk onderdeel van het Centraal Examen. In de module Lezen komen aan de orde: Leesstrategieën Schrijfdoelen en tekstsoorten Publiekgerichtheid Tekstopbouw (de indeling, vaste tekststructuren, de alinea en tekstverbanden) Module: Lezen Module Schrijven Pagina 3

5 Voordat je gaat beginnen met het schrijven van een tekst moet je je goed voorbereiden. Je maakt een plan van aanpak waarin je eerst het onderwerp waarover je gaat schrijven vaststelt. Je gaat na wat je daarover weet en zoekt er informatie over. In de hoofdgedachte geef je weer wat jij belangrijk vindt om over het onderwerp te vertellen. Ook bepaal je je tekstdoel en denk je na welke tekstsoort daar het meest geschikt voor is. Tot slot denk je na over de volgorde waarin je informatie/argumenten gaat geven en kies je een tekststructuur. In een bouwplan zet je dan schematisch wat er in je inleiding, middenstuk en slot komt te staan. Module: Schrijven Module Spreken Waarschijnlijk heb je al eerder op (de basis-)school een presentatie of spreekbeurt gehouden. Ook in de bovenbouw, tijdens je vervolgstudie of werk, zal je vaker iets moeten presenteren. Belangrijk bij het spreken voor publiek is dat je zorgt voor een goede voorbereiding en dat je jezelf goed presenteert. We geven daarom eerst een aantal tips voor een goede voorbereiding en gaan daarna in op waar je op moet letten tijdens je presentatie. Pagina 4

6 Module: Spreken Module Argumenteren Als je iemand van je standpunt wil overtuigen gebruik je argumenten. In veel situaties (thuis, op je sportclub, bij je vrienden of op je werk) wordt er van je verwacht dat je kan vertellen wat en waarom je iets vindt. Het is dan belangrijk dat je een goed verhaal hebt, dat je zowel mondeling als schriftelijk beargumenteert en dat je je mening kan geven. Voor de examenonderdelen 'het schrijven van een betoog' en 'het deelnemen aan een debat of discussie' is het dan ook belangrijk dat je het onderdeel argumenteren goed beheerst. In de module Argumenteren behandelen we: Stelling/standpunt/argumentatie Soorten argumenten Redeneringen Argumentatiestructuren Drogredenen Module Argumenteren Module Formuleren Pagina 5

7 Niet alleen als je spreekt maar ook als je schrijft probeer je je zinnen zo goed en aantrekkelijk mogelijk te formuleren. Een prettige manier van formuleren zorgt voor meer aandacht van je publiek. In dit onderdeel behandelen we veel voorkomende taalfouten en geven we een aantal aanwijzingen voor je woordkeuze en zinsbouw. Module Formuleren Module Spelling Goed spellen is belangrijk. Al vanaf de basisschool leer je de regels, maar het is belangrijk deze steeds te herhalen. Als je veel fouten maakt, word je namelijk al snel niet serieus genomen. Het is ook belangrijk dat je de regels kent omdat bij de werkwoordspelling je niet kan vertrouwen op de spellingcorrector. Module: Spelling Module Woordenschat Pagina 6

8 In (examen-)teksten staan nogal eens moeilijke woorden. Voor een goed begrip van de tekst is kennis van die woorden belangrijk. Je hoeft hier niet altijd direct een woordenboek voor te gebruiken. Hieronder bespreken we aantal strategieën die je kan gebruiken om achter de betekenis van zo n woord te komen. Module: Woordenschat Module Verhaalanalyse 1 In deze module bespreken we de onderdelen: Lectuur - Literatuur Fictie - Non-fictie Stijl. Pagina 7

9 Daarnaast behandelen we de belangrijkste kenmerken van poëzie. Module: Verhaalanalyse 1 Module Verhaalanalyse 2 Voor het examen Nederlands moet je in de klas 4 en 5 havo beargumenteerd verslag doen van je leeservaringen met een aantal door jezelf geselecteerde literaire werken. Je moet minimaal acht boeken lezen die oorspronkelijk geschreven zijn in de Nederlandse taal, én je moet een aantal literaire begrippen kennen om literaire teksten te kunnen analyseren. In deze module behandelen we een aantal van deze begrippen en zul je bij het lezen van een aantal verhalen/verhaalfragmenten moeten laten zien dat je ze kunt toepassen. Ook is het belangrijk dat je een eigen smaak ontwikkelt. In deze module maak je dan ook kennis met een groot aantal schrijvers en je merkt vanzelf dat je bepaalde schrijvers leuker vindt dan andere. We beginnen deze module met het beschrijven van je leeservaringen tot nu toe in een leesautobiografie. Vervolgens behandelen we een aantal literaire begrippen en wat er in een goed leesverslag hoort te staan en ten slotte evalueer je je ervaringen in een balansverslag. Of je cijfer meetelt bij het vak Nederlands of bij een apart vak literatuur is per school verschillend. Zie het PTA voor het vak Nederlands of vraag het aan je docent. Module Literatuur : Verhaalanalyse 2 Module Literatuur: middeleeuwen Pagina 8

10 Voor het examen Nederlands moet je naast het verslag kunnen doen van je leeservaringen met 8 door jezelf geselecteerde literaire werken, ook een overzicht kennen van de hoofdlijnen van de literatuurgeschiedenis. We beginnen de literatuurgeschiedenis met de middeleeuwen. Module: Literatuur: Middeleeuwen Module Stijlmiddelen Pagina 9

11 Als je aantrekkelijk formuleert, is je tekst veel beter te lezen. Je kan als schrijver gebruik maken van stijlmiddelen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan beeldspraak. Hou bij het gebruik hiervan wel rekening met je publiek. Bepaalde stijlmiddelen zullen vaak alleen begrepen worden door ervaren lezers. Module: Stijlmiddelen Module Literatuur 16e en 17e eeuw In deze module wordt de literatuur uit 16e en 17e eeuw besproken. Er is onder andere aandacht voor de Renaissance, het Humanisme, de Opstandsliteratuur en enkele schrijvers uit de 17e eeuw. Module: Literatuur 16e en 17e eeuw Module Literatuur 18e eeuw Pagina 10

12 Inleiding Literatuur 18e eeuw (havo) Na de onstuimige zeventiende eeuw waarin Nederland onafhankelijk werd en een bloeiende economie kende, is de achttiende eeuw een nogal saaie periode waarin men genoot van de verworven rijkdommen. De literatuur werd in eerste instantie vooral beïnvloed door het Fransclassicisme. Daarnaast zien we invloeden van het rationalisme en de verlichting. In de tweede helft wordt ook het gevoel weer belangrijk en zien we het ontstaan van de preromantiek. Als schrijvers daarbij in het uiterste vervallen, spreken we van hetsentimentalisme. De tweede helft van deze eeuw wordt verder sterk beïnvloed door een conflict tussen groepen die de macht van de stadhouder wilden beperken (de patriotten) en de prinsgezinden die de macht van de stadhouder onveranderd wensten te zien. Ook in Frankrijk wil de burgerij minder macht voor de koning en in 1789 breekt de Franse revolutie uit. En als de Fransen in 1795 Den Haag innemen komen we met het uitroepen van de Bataafse republiek geheel onder Franse invloed. Module: Literatuur 18 eeuw Module Literatuur 19e eeuw - in ontwikkeling Pagina 11

13 Examentraining In deze module bestudeer je de eisen voor het onderdeel leesvaardigheid en krijg je tips hoe je een examen het best aan kunt pakken. Succes. Module: Examentraining Havo Examentraining - examens Pagina 12

14 Het belangrijk is dat je vertrouwd raakt met het maken van examenvragen. In deze examentraining ga je aan de slag met een hele examens. Een Nederlandsexamen bestaat gemiddeld uit zo'n 20 vragen verdeeld over een aantal teksten en een schrijfopdracht. Examentraining Pagina 13

15 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 11 November 2016 om 10:20 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau HAVO 4; HAVO 5; Leerinhoud en doelen Nederlands; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 0 uur en 50 minuten Gebruikte Wikiwijs Arrangementen Leermateriaal, StudioVO. (2011). Nederlands hv12 StudioVO. Pagina 14