Jaarverslag Laboratorium Pathologie. Isala klinieken Zwolle

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jaarverslag 2012. Laboratorium Pathologie. Isala klinieken Zwolle"

Transcriptie

1 Jaarverslag 2012 Laboratorium Pathologie Isala klinieken Zwolle

2 Voorwoord Het jaar 2012 is voor het Laboratorium Pathologie een jaar geweest van voorbereiding op grote veranderingen. Na de zomer is de bouw van het pathologie laboratorium in Harderwijk gestart. In het 2 e kwartaal hebben de selectiegesprekken van de nieuwe medewerkers al plaatsgevonden. De verhuizing in 2013 van het pathologie laboratorium van de Stilobadstraat naar de nieuwe locatie heeft eveneens veel voorbereidende acties gevraagd. De vakgroep pathologie heeft in verband met de gerealiseerde en verwachte productiestijging in het jaar 2013 in de loop van 2012 de vacature voor een 9 e en later de 10 e en 11 e patholoog gesteld. Op 1 juni 2012 is Jos Bart in dienst getreden en per 2013 zijn Janice Hodge en Jaap Lagendijk als pathologen gestart. Met deze uitbreiding in formatie kunnen de productie en aanvullende diensten naar tevredenheid door de vakgroep worden uitgevoerd. De personele bezetting van het Laboratorium Pathologie is in de tweede helft van 2012 sterk uitgebreid. Als voorbereiding op de dienstverlening Harderwijk zijn aan het einde van het jaar al meerdere collega s in dienst getreden. De werkmethoden en logistiek van de diverse afdelingen zijn doorgelicht en waar nodig aangepast. In 2012 is de ondersteuning door het Laboratorium Pathologie bij de Mohs-chirurgie ten behoeve van het oncologisch Dermatologisch Centrum Isala uitgebreid naar drie dagen. De ondersteuning door cytologische analisten bij de afdeling radiologie locatie Sophia is in 2012 bestendigd. De ondersteuning bij de Mohs-chirurgie en mammapoli zijn mooie voorbeelden van lean werkprocessen en multidisciplinaire samenwerking. De punctiecytologie door de pathologen wordt voor een belangrijk deel gevormd door dienstverlening aan de 1 e lijn. Het uitvoeren van moleculaire bepalingen op relatief weinig materiaal c.q. eenvoudig verkregen materiaal, zoals cytologische puncties (EUS, Agar-methode) en biopten, is opgenomen in onze routine dienstverlening. De verwachte voortgaande ontwikkeling van de moleculaire technieken, zoals uitbreiding van het aantal bepalingen en toepassingsgebieden, lijkt zich beheerst voort te zetten. Binnen het mortuarium zien we een stabiel aanbod van obducties en een stabilisatie in de ondersteuning aan GGD en Justitie. De kwaliteitswerkgroep heeft in het jaar 2012 grote stappen gezet. Het uitvoeren van de interne audits is verder uitgebreid en krijgt al een cyclisch karakter. We hebben als laboratorium ervaren dat kwaliteitsbesef een belangrijke cultuurcomponent heeft waarbij de ontwikkeling van een gezonde feedbackcultuur van essentieel belang is. De vakgroep pathologie heeft de dienstverlening ten behoeve van de 1 e lijn bestendigd door samen met het Laboratorium voor Medische Microbiologie en Infectieziekten (LMMI) en het Klinisch Chemisch Laboratorium (KCL) de logistiek te optimaliseren. Deze samenwerking wordt als stimulerend ervaren. In 2012 zijn de MCC Klik interliner bijeenkomsten voortgezet waarbij de vier werkafspraken in een bijen nascholingstraject besproken worden. De inhoud van de nascholingsbijeenkomsten voor de doktersassistentes wordt hierop afgestemd. De beoordelingen van deze ontmoetingen zijn positief. Het Laboratorium Pathologie heeft in het jaar 2012 de productontwikkeling van de laatste jaren in numerieke zin goed kunnen beheersen. Daarentegen wordt er wel een verzwaring van de casemix ervaren (zie paragraaf zorgzwaarte). De totale productie, gemeten in productie-eenheden, is met 0,5 % afgenomen. Het aantal histologie- en cytologie onderzoeken is stabiel. Bij de indicatieve cervixcytologie is sprake van een daling van 6%. Het aantal immunologische onderzoeken is gedaald met 5%, het aantal HPV-bepalingen is gedaald met 16% en het aantal eenvoudig moleculaire onderzoeken is gestegen met 16%. In het jaar 2012 was de productie in het 3 e en 4 e kwartaal circa 3% hoger t.o.v. het 1 e en 2 e kwartaal. Door de reorganisatie van de topstructuur, de veranderde beleidsondersteuning van de RVE en door het wegvallen van het voormalig MOS-bedrijfsbureau zijn in 2012 de stafafdelingen verder gecentraliseerd. Als RVE zijn we blij met de handhaving van de personele bezetting van onze stafmedewerkers in deze roerige tijden. Namens de vakgroep pathologie en de medewerkers van het Laboratorium Pathologie & mortuarium, april Rycolt Hamoen, MSc, RVE manager Laboratorium Pathologie Miek Havenith, patholoog, RVE voorzitter Laboratorium Pathologie Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

3 INHOUDSOPGAVE 1 Algemeen Personeel Medische staf/ AIOS/Management Analisten Secretariaat Staf Bodes Mortuarium/Sectie-afdeling Uit dienst Organogram Afdelingsverslagen Afdelingsverslagen Histologie Cytologie Secretariaat Bodes Mortuarium Gebouwbeheer en onderhoud Ziekteverzuim Overlegstructuren (organisatorisch) Investeringen Patiëntenzorg Algemeen Productieoverzicht Aandeel Isala en 1e lijn in de productie Zorgzwaarte Histologie Productieoverzicht Histochemische kleuringen Hematopathologie Mohs-chirurgie Huisartsendiagnostiek Niet-cervicale cytologie Productieoverzicht Puncties verricht door patholoog...33 Follow-up van puncties verricht door de patholoog Mammapoli Isala klinieken, locatie Sophia Cervixcytologie Algemeen overzicht Beoordeelbaarheid Herhalingsadviezen en KOPAC tabel Follow up afwijkende cervixcytologie medische indicatie (2011) Obducties Aanvullende diensten Mortuarium Speciale technieken Immunopathologie productie per antilichaam Moleculaire pathologie Farmacopathologische bepalingen mammacarcinomen Kwaliteitsindicatoren Doorloopsnelheden Vriescoupes Consulten, revisies & rondzendingen Consulten / revisies Carcinoom audit BVO-baarmoederhalskanker (Clinico-)pathologische besprekingen Regionale en landelijke bijeenkomsten en werkgroepen Locale besprekingen...59 Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

4 4.5 Onderwijsactiviteiten Aandachtsgebieden (aanspreekpunt) diagnostiek Aandachtsgebieden organisatorisch Kwaliteitszorg Visitatieschema pathologie Conclusie Kwaliteitsvisitatie NVVP Verslag kwaliteitsactiviteiten Signaleringen, VIM- en MIP meldingen Interne en externe signaleringen VIM- en MIP meldingen Externe rondzendingen Lidmaatschappen / commissies / bestuurswerkzaamheden / nascholing Medische staf Overzicht cursus medewerkers Overzicht lidmaatschappen / werkgroepen / activiteiten medewerkers...81 Vooruitblik Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

5 Afkortingenlijst LMMI: KCL: UDPS: KPI: LMS: SOP: BVO: NZa: CTG: RVE: PALGA: PO: AP: OL: RvB: CCKL: PIP: Laboratorium voor Medische Microbiologie en Infectieziekten Klinisch Chemisch Laboratorium Universeel Decentraal Palga Systeem Kwaliteits Prestatie Indicator Laboratorium Management Systeem Standard Operating Procedure Bevolkingsonderzoek Nederlandse Zorgautoriteit College Tarieven Gezondheidszorg Resultaat Verantwoordelijke Eenheden Pathologisch Anatomisch Landelijk Geautomatiseerd Archief Periodiek Overleg Aanspreekpunt Operationeel Leidinggevende Raad van Bestuur Stichting ter bevordering van de kwaliteit van het laboratoriumonderzoek en voor de accreditatie van laboratoria in de gezondheidszorg Primus inter pares Smakelijke traktatie bij de start van dienstverlening St Jansdal Harderwijk. Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

6 1 Algemeen 1.1 Personeel Per team wordt de totale formatie per 31 december 2012 weergegeven. Vervolgens worden de mutaties en bijzonderheden in het personeelsbestand tijdens het jaar 2012 aangegeven Medische staf/ AIOS/Management Formatieomvang pathologen per fte (2011: 6,8 fte) Dhr. Dr. J. Bart (vanaf ) Dhr. Dr. Mr. J.E. Boers, patholoog, opleider Dhr. Dr. M.G.W. Bol, patholoog Dhr. Dr. N.A. t Hart, patholoog Dhr. Dr. M.G. Havenith, patholoog, RVE voorzitter Dhr. B.E. Laddé, patholoog Dhr. F.C.P. Moll, patholoog Dhr. R.H. van Rijssel (vanaf ), patholoog, plaatsvervangend opleider Mw. B.C. Wagemakers-van Bemmel, patholoog Dhr. Dr. C.F.M. Prinsen, moleculair bioloog 0,2 fte Mw. Dr. E.W. Duiker, AIOS 1,0 fte ( t/m ) Mw. Dr. S. Tan, AIOS 1,0 fte ( t/m ) Dhr. R.E.P. Hamoen, MSc, RVE manager pathologie Mw. H.S. Kuiper, management assistent 1,0 fte 0,75 fte Analisten Histologie Formatie histologie fte (2011: 18,02 fte) Mw. C. Alberts-Netjes, medisch analist C Mw. H.P. Bakker-Wup, medisch analist C Dhr. C. Dentico, medisch analist D Dhr. S. van Drie, medisch analist B (vanaf ) Mw. C. Evertsen, medisch analist D (vanaf ) Mw. E. Geertsema,medisch analist C Mw. D. Haag, OL Mw. N.A. Heimensen, medisch analist D Mw. M van der Hoogen-Veldhoen, medisch analist D (i.c.m. mortuarium) Dhr. G.J. Huisken, aanspreekpunt speciele kleuringen, medisch analist C Mw. Y.A.M. Huisman-Holterman, OL Mw. A.J. Knol, medisch analist B Mw. L.C. Krol, medisch analist B Mw. P. Kruimer, medisch analist D (vanaf ) Mw. G. Kuiper, medisch analist D Mw. M.E. van Leusen, medisch analist D Mw. J.C. Meeuwissen, aanspreekpunt immunohistochemie, medisch analist B Mw. S. Meijer-Schutte, medisch analist D Mw. N. Methorst, aanspreekpunt moleculaire technieken, medisch analist B Mw. M. Nijboer-Roeberts, medisch analist D Mw. G.D. Oosterbroek-Schuurman, medisch analist D Mw. J. Pieterman-van der Steeg, medisch analist D Mw. H.J. de Ronde, aanspreekpunt Mohs, medisch analist D Mw. M.H.S. Ruiter, medisch analist C Mw. J.E. van Unen-Bruins, medisch assistent D Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

7 Cytologie Formatie cytologie 8,09 fte (2011 8,05 fte) Mw. H.L. Ballast, medisch analist C Dhr. R. Grasdijk, medisch analist D (vanaf ) Mw. A.F. Klok-van der Velden, medisch assistent C Mw. J. Knol, medisch analist C Mw. M.J.F. Krebber, aanspreekpunt algemene cytologie, medisch analist C Mw. J.S. Meijer-Henstra, medisch analist C Mw. W. van der Maaten, medisch analist C Mw. M. ten Napel-Schraal, medisch analist C Mw. S.J. Scherpen-Verseput, medisch analist C Mw. M.M.M. Smit-Kok, medisch analist C Mw. S. Torn-de Leeuw, aanspreekpunt cervixcytologie, medisch analist C Mw. S. de Vries, medisch assistent C (tot ) Stagiaires Dhr. R. Amir, stagiair histologie (vanaf t/m ) Mw. S. Martens, stagiaire moleculaire techniek (vanaf t/m ) Secretariaat Formatie secretariaat 7,8 fte (2011: 6,3 fte) Mw. A.C. Boerma, medisch secretaresse C (vanaf ) Mw. B. Brink-Sollie, medisch secretaresse C Mw. K.A. Christen-Elsinga, medisch secretaresse C Mw. H.A. van Dijk-de Lorm, medisch secretaresse C Mw. G.J. van Hoek-Esselink, medisch secretaresse C Mw. G.M. de Lange, medisch secretaresse C Mw. I.A.G. Pot-Verschaeren, medisch secretaresse B, aanspreekpunt secretariaat Mw. G.H.M. Spoor-Kortstee, medisch secretaresse C Mw. H. Stroeve, medisch secretaresse C Mw. L. Tuin-Groen, medisch secretaresse C, aanspreekpunt secretariaat Mw. A.N.L. Letsch, medisch secretaresse C, opstart in Zwolle voor locatie Harderwijk (0.44 fte) (vanaf ) Mw. H. Vinke-Feikens, medisch secretaresse C, opstart in Zwolle voor locatie Harderwijk (0.44 fte) (vanaf ) Administratief medewerker Dhr. H. van de Weg, administratief medewerker 0,56 fte Staf H.J. van Litsenburg 1 fte kwaliteitsmedewerker J. Vonk 0,6 fte staffunctionaris & coördinator gebouwbeheer en onderhoud Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

8 1.1.5 Bodes Formatie bodes (0,2 fte dienstverlening aan LMMI) 3,14 fte (2011: 3,2 fte) Mw. W. Dunnewind-van Ouwerkerk Mw. D. Kragt-Schoemaker Mw. W.B. Spijkers Dhr. W.S. Toeter (tot ) Mw. H. Spijksma-Betten (vanaf ) Mortuarium/Sectie-afdeling Formatie mortuarium 4,0 fte (2011: 4,0 fte) Mw. P.M. Honing Mw. M. van der Hoogen-Veldhoen (i.c.m. histologie) Dhr. R. Klein Dhr. L. Mooi Dhr. R. Strijkert Uit dienst Dhr. W.S. Toeter uit dienst Mevr. S. de Vries uit dienst Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

9 1.1.8 Organogram Atrium nieuwbouw Vlinder 1. Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

10 1.2 Afdelingsverslagen Histologie Het afgelopen jaar heeft de afdeling histologie voor een groot deel in het teken gestaan van de uitbreiding van het Laboratorium Pathologie in Harderwijk. In verband met deze uitbreiding konden we een aantal nieuwe medewerkers verwelkomen. Per 1 maart 2012 is Patricia Kruimer in dienst gekomen via I-flex. Op 1 juli 2012 is Chantal Evertsen in dienst gekomen en op 1 november 2012 Sander van Drie, beiden full-timers. Het pathologielaboratorium werd geleid door Operationeel Leidinggevende Ditty Haag. In verband met de op handen zijnde uitbreiding voor wat betreft omvang en complexiteit binnen de afdeling histologie, is in juni 2012 Yvonne Huisman als tweede Operationeel Leidinggevende benoemd. Het transformeren van een casco ruimte naar een goed ingericht pathologielaboratorium in het St Jansdal te Harderwijk bleek een hele uitdaging te zijn. Mede dankzij de inzet van het hele team is dit toch gelukt en konden we op onze deuren openen. De verwachte accreditatie van eind 2012 bleek helaas vanwege de transitie naar de ISO norm niet haalbaar. Er is hard gewerkt aan het schrijven van SOP s en het optimaliseren van de kwaliteit op het lab. Uitsnijdruimte: De omvang in productie van het aantal T-nummers is in 2012 gestabiliseerd. Het aanleveren van het huisartsenmateriaal met eigen bodediensten werkt erg prettig. Er is een meer gelijkmatige verdeling van ontvangst patiëntenmateriaal door verkregen. Er wordt in de kliniek steeds meer gewerkt met het insealen van patiëntenmateriaal. Door vacuüm te sealen is het materiaal, mits gekoeld, maximaal 72 uur vers houdbaar. Dit heeft voor pathologiemedewerkers wel meer handelingen met het materiaal opgeleverd, extra handelingen die als werkdrukverhogend worden ervaren. Histotechniek: In mei is een volautomatische kleurmachine van DAKO in gebruik genomen voor de standaard HEkleuring. Hierdoor is deze kwalitatief verbeterd. Het apparaat heeft volgens de Lean-gedachte veel handmatige tussenstappen overgenomen, er wordt efficiënter door gewerkt en de capaciteit is daarmee verhoogd. Er zijn vier microtomen vervangen. De microscopische kwaliteitscontrole op de gekleurde coupes is evenals voorgaand jaar gecontinueerd. In september zijn in samenwerking met de ileanmedewerkers op de afdeling de dagborden en de dagcoördinator geïntroduceerd, met o.a. als doel de pieken in de werkdruk beter inzichtelijk te maken. Ook onderling overleg en samenwerking wordt hierdoor gestimuleerd. Speciale kleuringen: De PAS-kleuring wordt vanaf mei op de DAKO kleurmachine uitgevoerd. Door de verwachte toename van het aantal kleuringen en de beperkte ruimte in de nieuwbouw is de keuze gemaakt om een groot deel van de speciale kleuringen te automatiseren. Een vernieuwde versie van de special stains van de firma Roche-Ventana is in november uitvoerig getest. Ilja de Ronde, Patricia Kruimer en Chantal Evertsen zijn ingewerkt op de speciale kleuringen. Yvonne Huisman-Holterman, Operationeel Leidinggevende histologie Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

11 1.2.2 Cytologie De cytologie kan op een goed en bijzonder jaar terugkijken. Door de aankondiging van mogelijk nieuwe ontwikkelingen in het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker kan de toekomst er voor de cytologie anders uit gaan zien. Vele informatiebijeenkomsten werden hierover bezocht. De verwachting is dat er medio 2013 meer duidelijkheid zal zijn over de invulling van dit bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker nieuwe stijl. De driejaarlijkse visitatie voor screening bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker vond plaats door de Regionaal Coördinerend Patholoog, waarna certificering volgde voor de komende periode. Eind mei werd afscheid genomen van laborante Suzanne de Vries wegens een baan elders. In juni kreeg het team versterking van analist Rick Grasdijk. Medio 2012 begonnen de voorbereidingen van de werkzaamheden die verband houden met het werkaanbod van Harderwijk, dat per 1 januari 2013 van start zal gaan. De werkmethode volgens de verlengde armconstructie, het zelfstandig afwerken van niet-maligne cytologie, werd verder geïmplementeerd. Marjo Krebber en Stieneke Torn, aanspreekpunten cytologie Secretariaat Ook in 2012 is er weer het nodige veranderd op het secretariaat. Per 16 januari 2012 is Carolien Boerma in dienst getreden om het zwangerschapsverlof van Henriët van Dijk op te vangen. Zij ging eind januari met verlof en is op 11 februari bevallen van een dochter Emma. Op 5 juni is ze weer parttime begonnen voor 24 uur in de week, inclusief 8 uur ouderschapsverlof gedurende de eerste periode. Ook de management assistente Saskia Kuiper ging per 11 juli met zwangerschapsverlof en haar dochter Liv werd geboren op 4 augustus. De managementwerkzaamheden zijn tijdelijk waargenomen door Karin Christen en de uren ter vervanging van het zwangerschapsverlof zijn op het secretariaat opgevuld door Alinde Letsch en Ineke Vinke. Beide dames komen per 1 januari 2013 te werken op het secretariaat locatie Harderwijk. Dit was een mooie gelegenheid om alvast goed ingewerkt te worden. Ook Judith Verhoek, die per 1 januari op het secretariaat locatie Harderwijk start, heeft in december alvast een aantal dagen meegelopen om goed ingewerkt te zijn. Ons doel is om zowel in Zwolle als in Harderwijk dezelfde manier van werken te hanteren. Het voordeel hiervan is dat we elkaar makkelijk kunnen vervangen en bij drukte elkaar kunnen helpen. Verslagen van beide locaties kunnen indien gewenst ook op beide locaties verder verwerkt worden. In 2012 hebben we een nieuwe manier gevonden om de besprekingen te registreren. Voor elke patiënt die besproken wordt op een MDO of onderwijsbespreking wordt een fictief nummer aangemaakt onder een bepaalde nummerreeks. Ook de datum, naam van de bespreking en soort bespreking wordt aangegeven. Door deze gegevens te bewaren is het mogelijk aantallen inzichtelijk te maken. Met name het laatste deel van het jaar 2012 stond ook in het teken van voorbereidingen voor de start in het St Jansdal Ziekenhuis te Harderwijk per 1 januari Het LMS speelt hier een belangrijke rol en daar zijn dan ook de nodige veranderingen in doorgevoerd. Het opsturen van materiaal gaat nu ook via het LMS, daardoor is het inzichtelijk waar de coupes zich bevinden. Op 1 november hebben we het 12,5 jarig jubileum van Geja van Hoek gevierd met taart bij de koffie en een gezellig etentje met de afdeling. Iris Pot en Betsie Tuin, aanspreekpunten secretariaat Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

12 1.2.4 Bodes In 2012 is de logistieke ondersteuning van de bodes weer van groot belang geweest voor Laboratorium Pathologie en LMMI. Dit jaar is tijd besteed aan het reorganiseren van het takenpakket van de bodes in verband met de komende externe ontwikkelingen, zoals de uitbreiding van dienstverlening voor St Jansdal te Harderwijk en de verhuizing naar de nieuwbouw medio Naast de bestaande werkzaamheden is er in het kader van de functiedifferentiatie uitbreiding van de werkzaamheden gekomen voor één dag per week bij de materiaalontvangst op de afdeling histologie. Aan het einde van het jaar is begonnen met het inwerken van Bertus Mooi, eerder werkzaam als mortuariumbediende, die per 1 januari het team gaat versterken en in voorkomende gevallen zal meewerken aan de ondersteuning bij obducties Op 13 december namen we tijdens een gezellige borrel afscheid van Wim Toeter die na 14 jaar bode te zijn geweest op 65-jarige leeftijd met pensioen is gegaan. Hillie Spijksma is als tijdelijke kracht in dienst getreden om de werkzaamheden tot aan de verhuizing naar de nieuwbouw te kunnen invullen. Rycolt Hamoen, RVE manager Mortuarium De medewerkers van de mortuaria van locatie Weezenlanden en locatie Sophia leveren een onderscheidend serviceniveau op het gebied van ondersteuning tijdens en na kantoortijden. De mortuariummedewerkers, in dienst van de Isala klinieken, zijn tijdens kantoortijden, op afspraak buiten kantoortijden en in het weekend aanwezig om zorg te dragen voor een piëteitsvolle nazorg van overledenen en de overdracht aan de uitvaartverzorgers. De medewerkers hebben bij- en nascholing gevolgd op de specifieke aandachtsgebieden zoals gelaatsreconstructie, thanatopraxie, orgaandonatie en een masterclass hersenobductie in samenwerking met het UMCG. In 2013 zullen de mortuaria van beide locaties opgaan in één mortuarium in de nieuwbouw. De uitwerking van de inhoud en omvang van de dienstverlening in de nieuwbouw heeft geresulteerd in een instemmingaanvraag bij de OR. De openingstijden zullen verruimd gaan worden van uur en in de weekenden van uur. Buiten deze openingstijden zal de consignatiedienst 24/7 worden uitgevoerd. Rycolt Hamoen, RVE manager Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

13 1.2.6 Gebouwbeheer en onderhoud Terugblik In dit verslagjaar is wederom met groot enthousiasme gewerkt aan diverse projecten en vele facilitaire verbeterpunten. Deze facilitaire verbeterpunten zijn mede mogelijk gemaakt door de aanwezigheid van de coördinator gebouwbeheer & onderhoud. De huismeesterfunctie van Wim van Pijkeren heeft voor Stilobadstraat 3 nog steeds een duidelijke toegevoegde waarde. Er zijn 100 en kleine- en wat grotere zaken gerealiseerd in het gebouwbeheer en onderhoud. De basisopzet voor het verrichten van structurele technische zaken door de huismeester wordt regelmatig geactualiseerd. Er is veel tijd geïnvesteerd in het aanpassen en realiseren van diverse werkruimten en werkplekken voor de 8 e en 9 e patholoog. Ook wijziging van indeling werkruimten ten behoeve van de werkzaamheden voor St Jansdal te Harderwijk werd gerealiseerd. Continue facilitaire aandacht was er voor het nog beter benutten van alle beschikbare ruimtes voor de noodzakelijke laboratorium- en algemene werkplekfuncties. Aandacht voor het meerjaren onderhoudsplan van de verhuurder (Gemeente Zwolle). Met als doel om de storingsincidentie zoveel mogelijk terug te dringen. Continue aandacht voor preventief onderhoud en keuring van alle installaties was ook dit jaar meer dan gewenst. Verbeteren van de beveiliging met onder meer het plaatsen van geavanceerde camera s en dakverlichting. Het inbraakrisico werd mede door deze acties gereduceerd tot nul. Verbeteren van het binnenklimaat met ondermeer het aanpassen van de luchtvochtigheidsgraad. Verwijderen van overtollig materiaal en archief. Wij maken er nog steeds werk van om afgeschreven materialen een tweede leven te geven. Alle niet-medische apparatuur is NEN 3140 gekeurd. In de oudbouw werd ieder hoekje benut als werkplek \ Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

14 Isala verhuist augustus 2013 Vooruitblik Het Laboratorium Pathologie verhuist in juni 2013 naar de nieuwbouw van de Isala. Dit brengt vele extra activiteiten met zich mee. Uitgebreide opruimacties zullen gepland worden voor het Laboratorium Pathologie en Laboratorium voor Medische Microbiologie en Infectieziekten. Wij verhuizen naar een papierloos ziekenhuis. Wij gaan de ontwikkelingen van Bureau Nieuwbouw en Bureau Nieuwbouw Werkprocessen intensief volgen en denken proactief mee. Bijwonen van netwerkbijeenkomsten voor verhuisteams. Realiseren van een afdelingsspecifiek verhuisdraaiboek. Wij gaan tweewekelijkse terugkoppeling plannen via de interne verhuisteams om de verhuizing vooraf goed te regelen. In het zicht van de verhuizing worden deze bijeenkomsten wekelijks gepland. De huurovereenkomst voor Stilobadstraat 3 eindigt op 1 september Er zal een planningsoverzicht en draaiboek gerealiseerd worden voor huurder, verhuurder en gebruikers. Op 30 augustus 2013 zal de sleutel overhandigd worden aan de verhuurder (Gemeente Zwolle). Wij gaan de verhuurder, toekomstige huurders en gebruikers van Stilobadstraat 3 behulpzaam zijn in de voorbereiding van hun verhuizing. De functie van coördinator gebouwbeheer en onderhoud voor locatie Stilobadstraat zal met de verhuizing naar de centrale nieuwbouwlocatie komen te vervallen. J. Vonk, staffunctionaris & coördinator gebouwbeheer en onderhoud. Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

15 1.3 Ziekteverzuim Totaal (%) w.v. kort w.v. middel w.v.lang Incl. Zwangerschap Exclusief Zwangerschap ( 0 8 dgn.) ( 8 24 dgn.) (>42 dgn.) ,60 (3,36) 5,50 (3,36) 0,97 (1,1) 1,69 (2,26) 2,83 (0,00) ,62 (5,68) 8,50 (5,68) 1,48 (1,99) 1,20 (3,70) 5,13 (0,00) ,40 (1,64) 5,09 (1,64) 2.03 (1.45) 1,84 (0,19) 1,43 (0,00) ,34 (0,00) 4,47 (0,00) 1,84 (0,00) 1,11 (0,00) 1,40 (0,00) ,75 (0,00) 4,40 (0,00) 1,01 (0,00) 1,43 (0,00) 3,67 (0,00) ,96 (2,05) 4,06 (2,05) 0,60 (0,41) 1,07 (1,64) 2,39 (0,00) ,89 (0,00) 2,66 (0,00) 0,73 (0,00) 1,59 (0,00) 1,57 (0,00) ,42 (0,00) 3,38 (0,06) 0,68 (0,06) 1,69 (0,00) 1,28 (0,00) In bovenstaande tabel zijn de verzuimpercentages van Laboratorium Pathologie en het mortuarium (tussen haakjes) weergegeven. Het ziekteverzuim van 3,38 % wordt voornamelijk veroorzaakt door het middellange (8-24 dagen 1,69 %) en het langere ziekteverzuim (> 43 dagen 1,28 %). Vanuit de organisatie wordt actief beleid gevoerd op het terugdringen van het individuele recidiverende ziekteverzuim en het voorkomen van langdurig ziekteverzuim. De meldingsfrequentie over 2011 is 1,02 bij een Isala-norm van maximaal gemiddelde van 1,5. Voor beheersing van het ziekteverzuim is voor het jaar 2012 als doel een streefpercentage van 3% (exclusief zwangerschap) gesteld met een maximumwaarde van 4% (KPI van de Isala klinieken en de RVE pathologie). Het streefpercentage is helaas niet bereikt. De reden hiervan is mede de onrustige en arbeidsintensieve periode met betrekking tot de extra activiteiten zoals de start dienstverlening ten behoeve van St Jansdal te Harderwijk en de activiteiten voor de verhuizing naar de nieuwbouwlocatie. Ziekteverzuim Pathologie 10 8 % Totaal ( excl. zwangerschap) Middellang ( 8 t/m 42 dagen) Kort (1 t/m 7 dagen) Lang ( >43 dagen Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

16 1.4 Overlegstructuren (organisatorisch) Periodiek Overleg PO PO Directeur Operations met RVE manager en RVE voorzitter KPI gesprek Directeur Operations, RVE bestuur en RVE controller Tertiaaloverleg RVE pathologie met RvB RVE managersoverleg RVE besturen overleg (Klinische Farmacie, KCL, LMMI, Pathologie) Diagnostiek Raad (RVE besturen ondersteunende RVE s) 1 x per maand 1 x per maand 3 x per jaar 1 x per week 1 x per 2 weken 4 x per 6 weken Stafoverleg laboratoria/beeldvorming (RVE manager, RVE controller en Senior HR) 1 x per week PO RVE manager met RVE controller PO RVE manager met Inkoper PO RVE manager met Senior HR PO RVE manager met ICT accountmanager PO RVE manager met Public Relations PO RVE manager met Operationeel Leidinggevenden histologie PO RVE manager met AP ers Cytologie PO RVE manager met AP ers Secretariaat Vakgroepoverleg pathologen Overleg RVE manager en RVE voorzitter Management Team RVE pathologie Werkoverleg per afdeling / team Werkgroep kwaliteit 1 x per maand 1 x per maand 1 x per maand 1 x per kwartaal 1 x per kwartaal 1 x per week 1x per week 1x per week 1 x per 2 weken ad hoc / wekelijks 1 x per week 1 x per maand 1 x per maand Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

17 2 Investeringen Aangeschafte apparatuur, software en inventaris in 2012: NB:(H) is t.b.v. nieuwbouw pathologielaboratorium Harderwijk Microm microtoom (4x) DAKO coverstainer Computers, labelprinters, handscanner Canon documentenscanner Leica cassette printer (2x) (vervroegde vervanging Thermo-printers) Roche Ventana special stains (2x) (1 omruil, 1 extra) Leica pathologen microscoop (3x) Vriezer t.b.v. heupkoppen orthopedie Interfurn laboratoriuminventaris (H) Propath uitsnijtafel / nat archief (H) Diverse kleine apparatuur zoals strekplaten, verw. pincet, rotatieschudder, waterbaden, rollerbank, etc. (H) Olympusmicroscoop patholoog (H) Leica microscoop histologie (H) DAKO coverstainer (H) Roche Ventana XT stainers (2x) (H) Roche Ventana special stains (1x) (H) Microm microtoom (2x) (H) Computers, labelprinters, handscanner (H) Leica cassette printer (H) LMS upgrade t.b.v. integratie Harderwijk-Zwolle G2 speech licenties (4x) Koelkasten / vriezer (H) (2x) Documentenscanner Canon (H) Inbedstation (H) Leica ASP6025 doorvoerautomaat (H) KOS (microwave) (H) Balansweger (H) Verwarmde plaat Adamas (H) Stofzuiger (H) Op afdeling aanwezige tijdschriften: American Journal of Surgical Pathology Annals of Oncology Cardiovascular Pathology Diagnostic Cytopathology Histopathology Modern Pathology Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde Nederlands Tijdschrift voor Oncologie Pediatric & Developmental Pathology VAP Visie Virchows Archiv: The European Journal of Pathology Zoekmachine Immunohistochemie Zorgvisie Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

18 Aangeschafte boeken 2012: Locatie Zwolle: Handbook of Practical Immunohistochemistry; Fan Lin, Jeffrey Prichard 2011, ISBN Pediatric Neuropathology; D. Armstrong, W. Halliday, C. Hawkins, S. Takashima 2007, ISBN McKee`s Pathology of the Skin; E. Calonje, T. Brenn, A. Lazar, Ph. H. McKee, Volume one + two, 2012, fourth edition, ISBN Practical Surgical Neuropathology; A. Perry, D.J. Brat 2010, ISBN Cutaneous Adnexal Tumors; D.V. Kazakov, M. Michal, D. Kacerovska, P.H. Mckee 2012, ISBN The Gleason Grading System; J.I. Epstein 2013, ISBN Surgical Pathology of the GI Tract, Liver, Biliary Tract and Pancreas; R.D. Odze, J.R. Goldblum, 2009, second edition, ISBN Histology for Pathologists; S.E. Mills 2012, fourth edition, ISBN Dermatopathology; R.L. Barnhill, A.N. Crowson, C.M. Magro, M.W. Piepkorn 2010, third edition, ISBN AJCC Cancer Staging Atlas 2012, second edition, ISBN AFIP Atlas of Tumor Pathology, Tumors of the Prostate Gland, Seminal Vesicles, Penis and Scrotum; series 4, nr. 14. J.I. Epstein, A.L. Cubilla, P.A. Humphrey, 2011, ISBN AFIP Atlas of Tumor Pathology, Tumors of the Pituitary Gland; series 4, nr. 15, S.L. Asa, 2011, ISBN Locatie Harderwijk: WHO Classification of Tumours of the Digestive System; F.T. Bosman, F. Carneiro, R.H. Hruban, N.D. Theise, 2010, fourth edition, ISBN WHO Classification of Tumours of the Breast; S.R. Lakhani, S.J. Schnitt, P.H Tan, M.J. van de Vijver, 2012, fourth edition, ISBN Pathology & Genetics, Tumours of the Lung, Pleura, Thymus and Heart (WHO classification of tumours, volume 10, third edition), W.D. Travis, E. Brambilla, H. K. Müller- Hermelink, C.C. Harris, 2004, ISBN Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

19 3 Patiëntenzorg 3.1 Algemeen Productieoverzicht In aantallen Histologie Isala klinieken St Jansdal 54 Huisartsen/regio Totaal Consulten extern gevraagd Vriescoupes totaal Isala Klinieken 301 St Jansdal 18 Immunohistochemie Morfometrie Eenvoudig moleculair onderzoek: In situ hybridisatie HPV-bepaling Totaal Complex moleculair onderzoek Obducties Isala klinieken 80 St Jansdal 17 Huisartsen/regio 17 Totaal Cytologie Niet-gynaecologisch Isala klinieken St Jansdal 25 Huisartsen/regio w.v. puncties w.v. AGAR Totaal Gynaecologisch Bevolkingsonderzoek Indicatie Totaal Totale productie (aantallen) Totale productie CTG Opmerking: In verband met verschillende zoekstrategieën kunnen de getallen licht afwijken. Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

20 Ontwikkeling productie Pathologie aantal productie-eenheden Nieuwbouw Zuidgevel Vlinder 1 Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

21 3.1.2 Aandeel Isala en 1e lijn in de productie Isala klinieken Histologie Immunohistochemie Eenvoudig moleculair ond Complex moleculair ond Morfometrie 129 Niet-cervicale cytologie w.v. puncties w.v. Agar Cervixcytologie: Indicatie Cervixcytologie: Bevolkingsond HPV-bepaling Obducties Productie (aantallen) Productie (CTG-punten) St Jansdal Histologie 54 Immunohistochemie 32 Niet-cerviale cytologie 25 w.v. Agar 20 Obducties 17 Productie (aantallen) 148 Productie (CTG-punten) 333 Huisartsen Histologie Immunohistochemie Eenvoudig moleculair ond Niet-cervicale cytologie w.v. puncties w.v. Agar Cervixcytologie: Indicatie Cervixcytologie: Bevolkingsond HPV-bepaling Obducties Productie (aantallen) Productie (CTG-punten) Aandeel 1e lijn in productie (aantallen); percentage 42% 37% 36% 35% 35% 35% Aandeel 1e lijn in productie (CTG-punten); percentage 20% 19% 20% 19% 20% 20% Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

22 Overig/extern lab. Histologie Immunohistochemie Eenvoudig moleculair ond Complex moleculair ond Niet-cervicale cytologie w.v. puncties 1 w.v. Agar 4 49 Obducties Productie overig (aantallen) Productie overig (CTG-punten) Revisies t.b.v. derden *47 Totale productie (aantallen) ,328 Totale productie Opmerking: In verband met verschillende zoekstrategieën kunnen de getallen licht afwijken. Verdeling productie Isala en 1e lijn e lijn Isala Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

23 3.1.3 Zorgzwaarte Het aanbod van te onderzoeken patiëntenmateriaal binnen de pathologie verandert in de loop van de jaren; diverse materialen worden na operatie niet meer ingestuurd, operatietechnieken c.q. therapieën wijzigen en de ziekte kanker krijgt steeds meer het karakter van een chronische ziekte. Een van de mogelijkheden om de ontwikkeling binnen de casemix zichtbaar te maken is het percentage diagnoses met een (pre)maligne diagnose in relatie tot het totaal aantal onderzoeken weer te geven. Dit wordt mogelijk gemaakt om binnen de Palga-diagnoses te zoeken op de numerieke SNOMED code M8 1 en hoger. In bijgaande grafiek is de trend zichtbaar voor de histologische en cytologische onderzoeken. Er lijkt sprake te zijn van een langzaam stijgende trend van onderzoeken met een (pre)maligne diagnose. Het percentage (pre)maligne afwijkingen bij de histologische onderzoeken is in vijf jaar gestegen van 19,7% (2008) tot 21,4% (2012). Het absolute aantal (pre)maligne afwijkingen is gestegen van 4894 naar Het percentage (pre)maligne afwijkingen bij de cytologische onderzoeken is in vijf jaar gestegen van 15,2% (2008) tot 16,8% (2012). Het absolute aantal (pre)maligne afwijkingen is nagenoeg gelijk gebleven, te weten 981 in 2008 en 983 in ,00% Trend index maligniteiten (M8 1 en > in %) - "zorgzwaarte" (tabel 3.1.3) 20,00% percentage 15,00% 10,00% Histologie Cytologie 5,00% 0,00% jaar Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

24 totaal aantal aantal T onderzoeken maligniteiten % ,70% ,74% ,85% ,25% ,36% C ,18% ,36% ,50% ,61% ,75% B-BVO ,12% ,07% ,08% ,12% ,11% B-indicatie ,35% ,35% ,37% ,41% ,40% S ,17% ,80% ,51% ,09% ,77% Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

25 Verdeling aanvragen Histologie 2012 (tabel 3.2.1) overig>500 8% huisarts 18% chirurgie 15% gynaecologie 12% interne geneeskunde 6% dermatologisch centrum 16% urologie 4% interne MDL 16% plastische chirurgie 5% Voorgevel en entree oudbouw Stilobadstraat Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

26 3.2 Histologie Productieoverzicht RVE Isala anesthesie bijz. tandheelkunde cardiologie chirurgie gynaecologie intensivisten interne geneeskunde interne MDL 4495 kaakchirurgie kindergeneeskunde kno longziekten neurochirurgie neurologie oogheelkunde orthopedie plastische chirurgie radiologie radiotherapie reumatologie thorax-chirurgie urologie Overig Isala dermatologisch centrum fertiliteit St Jansdal cardiologie 1 chirurgie 46 gynaecologie 6 urologie 1 Extern huisarts abortuskliniek chirurgie meppel dermatologie extern pathologie laboratoria extern longziekten extern tandarts/parodontologie verpleeghuisarts/revalidatiecentrum Totaal Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

27 3.2.2 Histochemische kleuringen Kleuring Kleuring H.E Jicht 1 7 Gedepigmenteerde H.E. 7 4 Koper H.E. vriescoupe Leder Blanco M.S.B. 5 6 AB-Hyaluron Masson-Goldner Ache Mucicarmijn 2 3 Ache Mz Jones Alcian Blue NADH Azan NADH C.R./KMNO4 3 5 Pas Congo Rood Pas Diastase Dep (niet spoed) 23 Ptah - 3 EvG (Verhoeff) Reticuline Fontana Schmorl Fouchet 7 1 Sirius Red Giemsa Spoed DEP Gram Toluidine Blauw 4 12 Grocott Von Kossa 5 8 Grocott (cytologie) Z.N Hale's Iron IJzer (Perls) TOTAAL Hematopathologie PALGA zoekterm: (Maligne) lymfoom M. Kahler ALL CLL AML CML Hodgkin Alle lymforeticulaire maligniteiten Alle crista biopten N.B. Betreffen diagnostiek-nummers. Het aantal unieke patiënten zal lager liggen. Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

28 3.2.4 Mohs-chirurgie De samenwerking tussen het Dermatologisch Centrum Isala en Laboratorium Pathologie verloopt erg goed. Na de start van de Mohs-chirurgie door het DCI in 2011 is er veel ervaringskennis opgedaan. Door het congresbezoek van Hanke de Vijlder (dermatoloog) en Ilja de Ronde (analist) aan het Mohscongres in San Diego USA, van 1 tot 6 november 2011, is de techniek en logistiek verder geoptimaliseerd. In de loop van 2012 is het aantal Mohs dagen uitgebreid van 2 naar 3. Hierdoor is het aantal patiënten en vriescoupes ten opzichte van 2011 enorm gestegen. Er wordt geopereerd op maandag, dinsdag en woensdag. Deze dagen worden begeleid door vier analisten: Ilja de Ronde, Elisabeth Geertsema, Sara Ruiter en Naomi Heimensen. In november 2012 is Naomi naar de Werkgroep Histotechniek-themadag over huidpathologie en tissue processing geweest. Marco Bol heeft in de loop van 2011 als patholoog het aandachtsgebied Mohs van Freek Moll overgenomen. Mohs gegevens per jaar: Aantal Mohs-dagen Totaal aantal patiënten Totaal aantal stukjes Totaal gesneden vriescoupes Aantal consulten patholoog tijdens Mohs-procedure 5 8 Aantal Patiënten waarvan (ook) Slow Mohs 34 Gemiddelden (in %): Patiënten per dag 4,33 4,60 Stukjes per patiënt 4,91 4,38 Vriescoupes per patiënt 22,45 27,02 Vriescoupes per dag 97,29 124,37 Waarvan ook Slow Mohs in % 6,65 Ilja de Ronde, Yvonne Huisman-Holterman Huisartsendiagnostiek In 2012 is de lijn zoals die is ingezet in 2010 en 2011 voortgezet. Een groot deel van het jaar heeft daarom in het teken gestaan van onze Interline. De vier richtlijnen, zoals eerder beschreven in het jaarverslag van 2011, werden door dr. M.G.W. Bol, mr. dr. J.E. Boers (pathologen) en drs. R.E.P. Hamoen (RVE manager) samen met, of huisarts van Herk, of huisarts Speijers toegelicht op locatie. De animo onder de huisartsen was groot (meer dan 90% opkomst) en de waardering hoog (gemiddeld 8,8) waardoor de Interline pathologie bij de top 5% van beste Interline waarderingen hoort binnen de Isala klinieken. In 2012 is het aantal ingestuurde huidexcisies door huisartsen wederom toegenomen ten opzichte van In totaal werden 5561 huidexcisies beoordeeld, tegenover 5094 het jaar ervoor. Een stijging van 9,2%. Het aantal huidexcisies ten opzichte van de totale productie nam ook toe en bedraagt nu 20,4%. In 2011 was dit nog 18,75%. De verwachting is dat de (absolute) stijging in 2013 verder zal toenemen Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

29 Het aantal basaalcelcarcinomen nam iets toe van 273 in 2011 naar 284 in 2012, een stijging van 4%. Het aantal plaveiselcelcarcinomen nam fors toe van 48 in 2011 naar 78 in Een stijging van 62,5%. Het aantal melanomen dat werd ingestuurd daalde naar 37. Het jaar hiervoor waren dat er nog 57. Een daling van 35%, echter ten opzichte van 2010 is nog steeds sprake van een stijging met 21%. De verwachting is dat deze trend zich doorzet waarbij vorig jaar reeds werd geopperd dat de gemaakte werkafspraken mogelijk een belangrijke bijdrage hebben geleverd in het laagdrempeliger insturen van gepigmenteerde laesies door de huisarts. Als laatste dient het logistieke project, dat samen met de afdelingen KCL en LMMI is gestart, te worden genoemd. In de loop van 2012 is het gehele adherentiegebied van de Isala klinieken gedekt door onze mobiele huisartsenservice. Hierbij rijden auto s met Isala-medewerkers dagelijks een route, waarbij elke huisarts aangedaan wordt om patiënten materiaal op te halen en materiaalpakketten, om diagnostiek mee te verrichten, achter te laten. Deze service zorgt niet alleen voor een enorme kwaliteitsverhoging (de gehele keten van het patiënten materiaal is nu immers gecontroleerd), maar ook voor een toename in accuratesse (er raakt geen patiënten materiaal meer zoek) en bewegingsvrijheid van de huisarts (een diagnostische test kan nu op elk moment van de dag worden afgenomen waar voorheen rekening moest worden gehouden met bijvoorbeeld openingstijden van een postkantoor). Verder hoeft de patiënt niet meer stad en land met zijn eigen materiaal af te rijden om dit persoonlijk bij de desbetreffende afdeling af te leveren. Pathologie, KCL en LMMI coördineren bovengenoemde logistieke operatie vanuit de Werkgroep Logistiek. Deze vergadert tweewekelijks en houdt de veranderingen in huisartsenland in de regio Zwolle nauwlettend in de gaten. Hiernaast fungeert zij ook als denktank. Zo is vanuit deze werkgroep het idee ontstaan de huisartsassistentes een bijscholingsavond aan te bieden. In 2012 is deze voor de tweede keer gehouden. De huisartsassistentes beoordeelden deze bijscholingsavond als zeer goed (gemiddeld 8,9). De werkgroep heeft voor wat betreft de toekomst de blik niet alleen naar het noorden gericht, maar ook zeker naar het zuiden en westen. Het jaar 2013 zal een jaar van nieuwe uitdagingen worden die wij met vertrouwen tegemoet zullen gaan. Personeelsblad St jansdal Harderwijk, december Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

30 3.3 Niet-cervicale cytologie Productieoverzicht RVE Isala anesthesie cardiologie chirurgie gynaecologie intensivisten interne geneeskunde interne MDL 171 kaakchirurgie kindergeneeskunde kno longziekten neurochirurgie neurologie oogheelkunde orthopedie plastische chirurgie radiologie radiotherapie reumatologie revalidatiegeneeskunde sportgeneeskunde thorax-chirurgie urologie Overig Isala dermatologisch centrum fertiliteit St Jansdal gynaecologie 2 longziekten 21 neurologie 2 Extern huisarts verpleeghuisarts longziekten Hoogeveen longziekten Lelystad longziekten Meppel longziekten MST 1 4 longziekten Hardenberg 4 chirurgie Hardenberg 1 Totaal Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

31 Secretariaat oudbouw Stilobadstraat Cytologie laboratorium oudbouw Stilobadstraat Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

32 Verdeling aanvragen niet-cervicale cytologie 2012 (tabel 3.3.1) overige <100 6% huisarts 9% chirurgie 13% gynaecologie 7% interne geneeskunde 8% urologie 34% interne MDL 3% longziekten 20% Trappenhuis oudbouw Stilobadstraat, op weg naar de nieuwbouw. Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

33 3.3.2 Puncties verricht door patholoog RVE Isala anaesthesie chirurgie gynaecologie interne geneeskunde interne MDL 3 kaakchirurgie kindergeneeskunde kno longziekten neurochirurgie neurologie oogheelkunde plastische chirurgie radiotherapie reumatologie thorax-chirurgie urologie Overig Isala dermatologisch centrum Extern huisarts longziekten extern verpleeghuisarts Totaal Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

34 Aanvragers puncties patholoog ( ) chirurgie interne geneeskunde kaakchirurgie kno longgeneeskunde huisarts overige <10 Wachtruimte voor patiënten punctieruimte oudbouw Stilobadstraat. Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

35 Follow-up van puncties verricht door de patholoog Omdat adequate follow-up moet worden verkregen betreft het puncties verricht in het jaar Bij het overzicht is het uitgangspunt: beoordeling van het cytologisch preparaat. Overzicht puncties Percentages totaal onbeoordeelbaar fout-positief fout-negatief Mamma 37 2,7 0,0 0,0 Lymfklier ,0 11,8 0,7 Schildklier 142 0,7 0,0 0,7 Overige 224 7,1 3,9 0,0 Totaal 548 Begrippen Uitgedrukt in percentages Sensitiviteit Cytologie+histologie maligne [TP]*100/alle histologie maligne [TP+FN] Specificiteit Cytologie+histologie benigne [TN]*100/alle histologie benigne [TN+FP] Voorspellende waarde Cytologie+histologie maligne [TP]*100/alle cytologie maligne [TP+FP] Efficiëntie Cytologie+histologie correleren[tp+tn]*100/alle histologie [TN+FN+TP+FP] TP= true positive FN= false negative TN= true negative FP= false positive Bij correlatie is het uitgangspunt: kon de puncteur een diagnose stellen op een afwijking, waarvan naderhand een histologische diagnose werd vastgesteld? Nee: dit behelst zowel geen maligniteit alsook te weinig materiaal. Ja: dit is zowel maligniteit alsook verdacht voor. Commentaar bij lymfklier puncties: bij 2 van de 17 puncties, met histologie geen maligniteit, blijkt één punctie verdacht voor Hodgkin een floride mononucleosis infectiosa te hebben, de andere maligniteit kan niet worden uitgesloten mét een afwijkend beeld bij de T-cel populatie in de flow cytometrie. Bij deze tweede lymfklier is een reactief beeld gezien bij excisiebiopsie. Correlatie cytologisch/histologisch onderzoek 2011 histologisch onderzoek Percentages aantal % alle patiënten sensitiviteit specificiteit voorsp. waarde efficiëntie Mamma 4 10,8 100,0 100,0 100,0 100,0 Lymfklier 38 26,2 90,5 88,2 90,5 89,5 Schildklier 38 26,8 88,9 100,0 100,0 97,4 Overige 62 27,7 81,8 96,1 81,8 93,5 Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala klinieken

Jaarverslag 2011. Afdeling pathologie. Isala klinieken Zwolle

Jaarverslag 2011. Afdeling pathologie. Isala klinieken Zwolle Jaarverslag 2011 Afdeling pathologie Isala klinieken Zwolle Voorwoord Het jaar 2011 is voor de afdeling pathologie enerzijds een jaar geweest van bestendiging van de dienstverlening en anderzijds van de

Nadere informatie

Jaarverslag 2014. Laboratorium Pathologie. Isala. Zwolle

Jaarverslag 2014. Laboratorium Pathologie. Isala. Zwolle Jaarverslag 2014 Laboratorium Pathologie Isala Zwolle 2 Inhoudsopgave Woord vooraf... 5 Afkortingenlijst... 6 1 Algemeen... 7 1.1 Personeel... 7 1.1.1 Medische staf / AIOS / Management... 7 1.1.2 Analisten...

Nadere informatie

Jaarverslag 2009. Afdeling Pathologie Isala klinieken Zwolle

Jaarverslag 2009. Afdeling Pathologie Isala klinieken Zwolle Jaarverslag 2009 Afdeling Pathologie Isala klinieken Zwolle 2 Jaarverslag afdeling Pathologie Zwolle 2009 Voorwoord De afdeling Pathologie heeft in het jaar 2009 veel veranderingen doorgemaakt. Tijdens

Nadere informatie

Jaarverslag 2013. Laboratorium Pathologie

Jaarverslag 2013. Laboratorium Pathologie Jaarverslag 2013 Laboratorium Pathologie Jaarverslag 2013 Laboratorium Pathologie Isala Zwolle Jaarverslag Laboratorium Pathologie Isala 2013-2- INHOUDSOPGAVE Woord vooraf..5 Afkortingenlijst...6 1 Algemeen...7

Nadere informatie

Jaarverslag 2010. Afdeling Pathologie. Isala klinieken Zwolle

Jaarverslag 2010. Afdeling Pathologie. Isala klinieken Zwolle Jaarverslag 2010 Afdeling Pathologie Isala klinieken Zwolle Jaarverslag afdeling Pathologie Zwolle 2010 2 Voorwoord De afdeling Pathologie heeft in het jaar 2010 zowel een kwantitatieve als een kwalitatieve

Nadere informatie

Jaarverslag Laboratorium Pathologie. Isala. Zwolle

Jaarverslag Laboratorium Pathologie. Isala. Zwolle Jaarverslag 2015 Laboratorium Pathologie Isala Zwolle Inhoudsopgave Woord vooraf....3 Afkortingenlijst....5 1 Algemeen....6 1.1 Personeel....6 1.1.1 Medische staf / AIOS / Management....6 1.1.2 Analisten....6

Nadere informatie

Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst

Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst CENTRAAL COLLEGE MEDISCHE SPECIALISMEN BESLUIT CCMS no. 5-2000 OPLEIDINGSEISEN PATHOLOGIE 1 Het Centraal College Medische Specialismen,

Nadere informatie

Sneldiagnostiek bij verdenking op kanker: de nieuwe norm?

Sneldiagnostiek bij verdenking op kanker: de nieuwe norm? Sneldiagnostiek bij verdenking op kanker: de nieuwe norm? Prof. dr. Paul J van Diest Hoofd afdeling Pathologie, UMC Utrecht p.j.vandiest@umcutrecht.nl De diagnostische keten in de oncologie Anamnese/lichamelijk

Nadere informatie

ADAS3 - Vragenlijst 1: Algemeen Vragenlijst voorbeeld

ADAS3 - Vragenlijst 1: Algemeen Vragenlijst voorbeeld Vragenlijst voorbeeld Nederlandse Vereniging Voor Pathologie ADAS Visitatie B.V. ADAS Visitatie B.V.Vragenlijst voorbeeld Pagina 1 ADAS3 - Vragenlijst 1: Algemeen Vrije vragenlijst Als u op opmerking klikt,

Nadere informatie

Jaarverslag Laboratorium Pathologie. Isala. Zwolle

Jaarverslag Laboratorium Pathologie. Isala. Zwolle Jaarverslag 2016 Laboratorium Pathologie Isala Zwolle Inhoudsopgave Woord vooraf....3 Afkortingenlijst....4 1 Algemeen....5 1.1 Personeel....5 1.1.1 Medische staf / AIOS / Management....5 1.1.2 Analisten....5

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Algemeen

Inhoud. Hoofdstuk 1 Algemeen JAARBERICHT 2012 Inhoud Hoofdstuk 1 Algemeen 1. Voorwoord 3 2. Algemeen 4 3. Personeel 1 Maatschap Pathologie West-Brabant 5 2 Medewerkers stichting 5 4. Organisatiestructuur 6 5. Overlegstructuur 7 6.

Nadere informatie

BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER

BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitoring Het Bevolkingsonderzoek (BVO) Baarmoederhalskanker wordt gecoördineerd door het RIVM. De jaarlijkse Landelijke Monitoring van het Bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor 2015

BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor 2015 a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2010 AFDELING PATHOLOGIE ELKERLIEK ZIEKENHUIS HELMOND

JAARVERSLAG 2010 AFDELING PATHOLOGIE ELKERLIEK ZIEKENHUIS HELMOND JAARVERSLAG 2010 AFDELING PATHOLOGIE ELKERLIEK ZIEKENHUIS HELMOND Dhr. M.A.A.M. van Dijk, patholoog en afdelingshoofd Mw. F.J.J.M. van Merriënboer, patholoog Mw. M.C.B.J.E. Tutein Nolthenius-Puylaert,

Nadere informatie

Workloadregistratiesysteem voor pathologen

Workloadregistratiesysteem voor pathologen Workloadregistratiesysteem voor pathologen 1. Inleiding Sinds 1 januari 2015 is er een nieuwe workloadregistratiesysteem voor de pathologie (vastgelegd in minuten). Dit systeem is door de NVVP in overleg

Nadere informatie

MES-6 / 2 14. Informatie voor en over Coassistenten

MES-6 / 2 14. Informatie voor en over Coassistenten MES-6 / 2 14 A6 A6 Informatie voor en over Coassistenten A5 A5 A4 A4 Informatie voor en over Coassistenten Medisch Spectrum Twente Medisch Spectrum Twente (MST) behoort tot de grootste niet-academische

Nadere informatie

Uitleg Gezamenlijk Consult pagina 1. Productie 2015 pagina 2. Patiëntenaantallen van het jaar 2015, 2014 en pagina 3. per specialisme pagina 4

Uitleg Gezamenlijk Consult pagina 1. Productie 2015 pagina 2. Patiëntenaantallen van het jaar 2015, 2014 en pagina 3. per specialisme pagina 4 Inhoudsopgave: Uitleg Gezamenlijk Consult pagina 1 Productie pagina 2 Patiëntenaantallen van het jaar, 2014 en pagina 3 2013 onderverdeeld per specialisme Grafiek patiëntenaantallen over de afgelopen 3

Nadere informatie

Taakherschikking in de pathologie

Taakherschikking in de pathologie Taakherschikking in de pathologie Wat is haalbaar? Patholoog Radboudumc Nijmegen Dag van de pathologie 13-04-2018 Geen belangenconflicten Geen betalingen door commerciële bedrijven Geen belangen bij commerciële

Nadere informatie

Manpowerenquete Livia Kalma; Eveline van Beek. Carine Peutz-Kootstra; Evan Boers

Manpowerenquete Livia Kalma; Eveline van Beek. Carine Peutz-Kootstra; Evan Boers Manpowerenquete 2012 Livia Kalma; Eveline van Beek Carine Peutz-Kootstra; Evan Boers Manpowerenquete 2012 Enquetering volgens dezelfde systematiek als in 2009, 2007, 2004 Addendum i.v.m. ervaren werkdruk

Nadere informatie

Pathologie Martini Ziekenhuis Groningen. Jaarverslag 2013

Pathologie Martini Ziekenhuis Groningen. Jaarverslag 2013 Pathologie Martini Ziekenhuis Groningen Jaarverslag 2013 Jaarverslag 2012 Inhoud 1 Voorwoord... 4 2 Afdeling Pathologie... 5 2.1 Personeel... 5 2.1.1 Organogram Pathologie... 6 2.1.2 Personeelsmutaties...

Nadere informatie

Statistieken. enquete-telefonische-opname-gesprek-arts-patient. Enquête telefonische opname gesprek arts en patiënt. Schoonderwoerd, Sandra

Statistieken. enquete-telefonische-opname-gesprek-arts-patient. Enquête telefonische opname gesprek arts en patiënt. Schoonderwoerd, Sandra Statistieken Naam formulier enquete-telefonische-opname-gesprek-arts-patient Titel formulier Enquête telefonische opname gesprek arts en patiënt Gebruiker Schoonderwoerd, Sandra Aantal vragen 20 Totaal

Nadere informatie

Toelichting op de Specialismespecifieke Toelichtingen. Versie

Toelichting op de Specialismespecifieke Toelichtingen. Versie Toelichting op de Specialismespecifieke Toelichtingen Versie 20120726 1 september 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Voor wie is dit document bedoeld... 3 1.2 Wat is de functie van de specialistspecifieke

Nadere informatie

Pathologie Martini Ziekenhuis Groningen. Jaarverslag 2012. Jaarverslag 2012

Pathologie Martini Ziekenhuis Groningen. Jaarverslag 2012. Jaarverslag 2012 Pathologie Martini Ziekenhuis Groningen Jaarverslag 2012 Jaarverslag 2012 Inhoud 1. Voorwoord... 3 2. Afdeling Pathologie... 4 2.1 Personeel... 4 2.2 Overlegstructuren... 6 2.3 Veiligheid, Milieu en Arbeidsomstandigheden...

Nadere informatie

Sneldiagnostiek in de oncologische zorg

Sneldiagnostiek in de oncologische zorg Sneldiagnostiek in de oncologische zorg Tessa Bouwhuis, MSc en Martina Hoever, BSc 1 Inhoud presentatie Opdrachtformulering project sneldiagnostiek Werkwijze opzetten sneldiagnostiek Shared resources Uitwerking

Nadere informatie

BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor 2016

BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor 2016 a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor

Nadere informatie

Stand van zaken zomer 2013: CCKL accreditatie: 29/65 labs

Stand van zaken zomer 2013: CCKL accreditatie: 29/65 labs Stand van zaken zomer 2013: CCKL accreditatie: 29/65 labs ISO15189: stand van zaken 2013 2013 taakgroep NVVP (Amélie Dendooven, Mieke Jonker, Hilda Keuning, Philip Kluin (vz), Joost Oudejans): Participatie

Nadere informatie

BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER. Monitor 2017 EERSTE RESULTATEN VAN HET VERNIEUWDE

BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER. Monitor 2017 EERSTE RESULTATEN VAN HET VERNIEUWDE a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor

Nadere informatie

CERVIXCARCINOOM. Nascholingsavond voor assistenten en poh ers DINSDAG 13 NOVEMBER ROTTERDAM

CERVIXCARCINOOM. Nascholingsavond voor assistenten en poh ers DINSDAG 13 NOVEMBER ROTTERDAM CERVIXCARCINOOM Nascholingsavond voor assistenten en poh ers DINSDAG 13 NOVEMBER ROTTERDAM Nascholing Diagnostiek en behandeling van het Cervixcarcinoom Programma 1. Ontvangst en Welkom 2. Cytologische

Nadere informatie

Pathologie Jaarverslag 2010-2011

Pathologie Jaarverslag 2010-2011 Pathologie Jaarverslag 2010-2011 Martini Ziekenhuis Groningen Inhoudsopgave 1. Voorwoord... 5 2. Afdeling Pathologie... 6 2.1 Personeel... 6 2.2 Overlegstructuren... 7 2.3 Veiligheid, Milieu en Arbo-omstandigheden...

Nadere informatie

32 Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen

32 Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen VOOR- PUBLICATIE Brancherapport algemene ziekenhuizen 2016 Het aantal DBC s is in 2015 gestegen met bijna 10%. Deze stijging hangt voor een belangrijk deel samen met de verkorting van de DBC-doorlooptijd

Nadere informatie

Consultdiensten oncologische zorg Pathologie panels

Consultdiensten oncologische zorg Pathologie panels Consultdiensten oncologische zorg Pathologie panels februari 2012 Colofon Auteur Mw. Dr. Y.E.M. (Yvonne) Snel Mw. Dr. M.L.E.A. (Marlies) Jansen-Landheer In samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor

Nadere informatie

ISO-certficering stand van zaken juni 2016

ISO-certficering stand van zaken juni 2016 ISO-certficering stand van zaken juni 2016 Prof. dr. M.J.E. (Marian) Mourits voorzitter Centrale Opleidingscommissie Drs. K.M. (Ina) Bos stafmedewerker Centrale Opleidingscommissie ISO 9001 2012 RvB UMCG:

Nadere informatie

Implementatie PALGA moleculaire protocolmodule

Implementatie PALGA moleculaire protocolmodule Implementatie PALGA moleculaire protocolmodule Joyce Radersma-van Loon Senior analist Moleculaire Pathologie - UMC Utrecht Gedetacheerd bij PALGA - 1/8/2018 tot medio 2019 Moleculaire pathologie - van

Nadere informatie

Jaarverslag 2010 Pathologie Laboratorium Medisch Centrum Haaglanden

Jaarverslag 2010 Pathologie Laboratorium Medisch Centrum Haaglanden Jaarverslag 2010 Pathologie Laboratorium Medisch Centrum Haaglanden Medisch Centrum Haaglanden t Lange Land Ziekenhuis Postbus 432 Toneellaan 1 2501 CK DEN HAAG 2725 NA ZOETERMEER Telefoon: 070-3302260

Nadere informatie

-PERSBERICHT- -ZORGINSTELLINGEN IN DE LANGDURIGE ZORG VERWACHTEN GEEN GROEI MEER-

-PERSBERICHT- -ZORGINSTELLINGEN IN DE LANGDURIGE ZORG VERWACHTEN GEEN GROEI MEER- -PERSBERICHT- Utrecht, 25 juni 2013 -ZORGINSTELLINGEN IN DE LANGDURIGE ZORG VERWACHTEN GEEN GROEI MEER- Uit de Financiële Zorgthermometer blijkt dat 9 van de zorginstellingen actief in de langdurige zorg

Nadere informatie

Baarmoederhalskanker screening

Baarmoederhalskanker screening Baarmoederhalskanker screening Wat gaat er veranderen? Lex Makkus, Patholoog PAL Geschiedenis BVO-BMHK Huidige BVO - hrhpv Triage Sterfte cervix carcinoom absolute aantallen/cohort 45 40 35 30 25 20 15

Nadere informatie

Pathologie in een veranderende wereld Thomas Demeyere VAP-dag, 7 november 2017

Pathologie in een veranderende wereld Thomas Demeyere VAP-dag, 7 november 2017 Pathologie in een veranderende wereld Thomas Demeyere VAP-dag, 7 november 2017 Catharina 18000 MMC 16000 Anna 7000 12500 Elkerliek 6500 Huisartsen 60.000 T nummers 10.000 C nummers 10.000 CX nummers 160

Nadere informatie

ACTIVITEITENRAPPORT PATHOLOGISCHE ANATOMIE 2018

ACTIVITEITENRAPPORT PATHOLOGISCHE ANATOMIE 2018 ACTIVITEITENRAPPORT PATHOLOGISCHE ANATOMIE 2018 Commissie voor Pathologische Anatomie 11/02/2019 Gegevens van connexisten zijn niet in het statistisch jaarrapport opgenomen 1. Rapport betreffende het aantal

Nadere informatie

Een aangepast tariefsysteem. Waarom en hoe? (CBB oktober 2012)

Een aangepast tariefsysteem. Waarom en hoe? (CBB oktober 2012) Een aangepast tariefsysteem Waarom en hoe? (CBB oktober 2012) Huidige situatie (histologie) 501 503 507 512 513 514 Standaard HE s en extra kleuringen Immuno Morfometrie Moleculair complex (EGFR etc) HPV

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 1 Algemeen

Inhoud. Hoofdstuk 1 Algemeen JAARBERICHT 2011 Inhoud Hoofdstuk 1 Algemeen 1. Voorwoord 3 2. Algemeen 4 3. Personeel 1 Maatschap Pathologie West-Brabant 5 2 Medewerkers stichting 5 4. Organisatiestructuur 6 5. Overlegstructuur 7 6.

Nadere informatie

Richtlijn voor diagnostiek en behandeling van een onbekende primaire tumor in het hoofd-halsgebied: Unknown Primary

Richtlijn voor diagnostiek en behandeling van een onbekende primaire tumor in het hoofd-halsgebied: Unknown Primary VII Richtlijn voor diagnostiek en behandeling van een onbekende primaire tumor in het hoofd-halsgebied: Unknown Primary naar Algemeen 538 Epidemiologie 538 1. Screening 538 2. Diagnostiek 538 2.1 Anamnese

Nadere informatie

HET SPECIALISME PATHOLOGIE Onderdeel opleidingsplan 2009

HET SPECIALISME PATHOLOGIE Onderdeel opleidingsplan 2009 HET SPECIALISME PATHOLOGIE Onderdeel opleidingsplan 2009 Inleiding Pathologie betekent ziekteleer. De klinische pathologie is het medisch specialisme dat zich bezighoudt met het stellen van diagnoses

Nadere informatie

ADAS3 - Vragenlijst 6: Diagnostiek Vragenlijst voorbeeld

ADAS3 - Vragenlijst 6: Diagnostiek Vragenlijst voorbeeld Vragenlijst voorbeeld Nederlandse Vereniging Voor Pathologie ADAS Visitatie B.V. ADAS Visitatie B.V.Vragenlijst voorbeeld Pagina 1 ADAS3 - Vragenlijst 6: Diagnostiek Vrije vragenlijst 1 - Cytohistodiagnostiek

Nadere informatie

ACUTE ZORG SIONSBERG 2.0 ACUTE ZORG SIONSBERG 2.0. Wie sturen de patiënten: ACUTE ZORG SIONSBERG 2.0. Opvang basis acute zorg: Ons Streven:

ACUTE ZORG SIONSBERG 2.0 ACUTE ZORG SIONSBERG 2.0. Wie sturen de patiënten: ACUTE ZORG SIONSBERG 2.0. Opvang basis acute zorg: Ons Streven: Ons Streven: Kwalitatief goede en veilige zorg Dichtbij en makkelijk toegankelijk Duurzaam en tegen lagere kosten 24/7 beschikbaar, dan ook Dokterswacht bestaansrecht! Wie sturen de patiënten: Huisartsen

Nadere informatie

Jaarverslag 2014 Schedelbasiswerkgroep UMCG

Jaarverslag 2014 Schedelbasiswerkgroep UMCG Jaarverslag 2014 Schedelbasiswerkgroep UMCG 1 Inhoudsopgave 1. Voorwoord. 3 2. Samenstelling 4 3. Patiëntenzorg... 5 3.1 Protocollen 6 3.2 Logistiek 7 3.3 Hoofdbehandelaar. 7 4. Wetenschappelijk programma...8

Nadere informatie

Aanvragen pathologisch onderzoek

Aanvragen pathologisch onderzoek Aanvragen pathologisch onderzoek Informatie voor medisch specialisten verbonden aan Isala Zwolle, Isala Meppel en St. Jansdal Harderwijk Instuurprotocol Index Telefoonnummers Soorten aanvragen: o Histologie

Nadere informatie

8 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker. preventie Oost

8 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker. preventie Oost 8 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker preventie Oost Diagnostiek en etiologie van endocervicale afwijkingen Donderdag 9 november 2006 Nationaal Sportcentrum Papendal, Arnhem Mede onder auspiciën

Nadere informatie

Welkom in het St. Antonius Ziekenhuis Utrecht!

Welkom in het St. Antonius Ziekenhuis Utrecht! Welkom in het St. Antonius Ziekenhuis Utrecht! Uw bestemming snel en gemakkelijk vinden via s U kunt uw bestemming in het ziekenhuis gemakkelijk vinden door het bijbehorende te volgen. Bij beide ingangen

Nadere informatie

Jaarverslag 2011 Pathologie Laboratorium Medisch Centrum Haaglanden

Jaarverslag 2011 Pathologie Laboratorium Medisch Centrum Haaglanden Jaarverslag 2011 Pathologie Laboratorium Medisch Centrum Haaglanden Medisch Centrum Haaglanden t Lange Land Ziekenhuis Postbus 432 Toneellaan 1 2501 CK DEN HAAG 2725 NA ZOETERMEER Telefoon: 070-3302260

Nadere informatie

Jaarverslag 2013 Pathologie Laboratorium Medisch Centrum Haaglanden

Jaarverslag 2013 Pathologie Laboratorium Medisch Centrum Haaglanden Jaarverslag 2013 Pathologie Laboratorium Medisch Centrum Haaglanden Medisch Centrum Haaglanden t Lange Land Ziekenhuis Postbus 432 Toneellaan 1 2501 CK DEN HAAG 2725 NA ZOETERMEER Telefoon: 070-3302260

Nadere informatie

Jaarverslag SKML-sectie pathologie 2010

Jaarverslag SKML-sectie pathologie 2010 Jaarverslag SKML-sectie pathologie 2010 Heerhugowaard, juli 2011 Voorwoord Het is een wat bewogen jaar geweest met de overgang naar de SKML en het systeem Qbase. Door deze zaken is er een achterstand ontstaan

Nadere informatie

Versnelling verzending pathologisch materiaal bij een verwijzing

Versnelling verzending pathologisch materiaal bij een verwijzing Versnelling verzending pathologisch materiaal bij een verwijzing 1. Huidige situatie Beschrijving pathologische revisie Procesbeschrijving Digitale uitwisseling 2. Knelpunten pathologische verwijzing Procesverbetering

Nadere informatie

Jaarverslag 2012 Pathologie Laboratorium Medisch Centrum Haaglanden

Jaarverslag 2012 Pathologie Laboratorium Medisch Centrum Haaglanden Jaarverslag 2012 Pathologie Laboratorium Medisch Centrum Haaglanden Medisch Centrum Haaglanden t Lange Land Ziekenhuis Postbus 432 Toneellaan 1 2501 CK DEN HAAG 2725 NA ZOETERMEER Telefoon: 070-3302260

Nadere informatie

Analyse Patiëntenstromen Het aandeel van ouderen in de instroom bij algemene ziekenhuizen.

Analyse Patiëntenstromen Het aandeel van ouderen in de instroom bij algemene ziekenhuizen. Analyse Patiëntenstromen 2014-2016 Het aandeel van ouderen in de instroom bij algemene ziekenhuizen. Aanleiding NVZ constateert een toename in instroom van patiënten in ziekenhuizen Gevolgen: Opname-stops

Nadere informatie

Transfer-Ketens Transfers-Netwerk Den Haag. Van proces naar resultaat

Transfer-Ketens Transfers-Netwerk Den Haag. Van proces naar resultaat Transfer-Ketens Transfers-Netwerk Den Haag Van proces naar resultaat Inleiding Dit is de 10 de jaarrapportage RSO Transferpunten Den Haag. De workflow wordt zowel voor de regio (alle deelnemende instellingen)

Nadere informatie

Toewijzingsvoorstel Jaar: 2013 Tranche: 1

Toewijzingsvoorstel Jaar: 2013 Tranche: 1 Toewijzingsvoorstel Jaar: 2013 Tranche: 1 Id Naam Plaats Eindspecialisatie InstroomPersonen 1101001 Universitair Medisch Centrum Groningen Groningen Anesthesiologie 16 1101001 Universitair Medisch Centrum

Nadere informatie

Jaarbericht 2010 St. P.C. Lab. West- Brabant

Jaarbericht 2010 St. P.C. Lab. West- Brabant JAARBERICHT 2010 Inhoud Hoofdstuk 1 Algemeen 1. Voorwoord 3 2. Algemeen 4 3. Personeel 1 Maatschap Pathologie West-Brabant 5 2 Medewerkers stichting 5 4. Organisatiestructuur 6 5. Overlegstructuur 7 6.

Nadere informatie

Hoe ervaren we ISO15189 accreditatie? Stand van zaken.

Hoe ervaren we ISO15189 accreditatie? Stand van zaken. Hoe ervaren we ISO15189 accreditatie? Stand van zaken. Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

MEDISCH DOSSIER KOPIËREN, INZIEN, BLOKKEREN

MEDISCH DOSSIER KOPIËREN, INZIEN, BLOKKEREN MEDISCH DOSSIER KOPIËREN, INZIEN, BLOKKEREN 643 Inleiding Indien u bij een specialist onder behandeling bent, worden alle gegevens die betrekking hebben op uw behandeling vastgelegd in een medisch dossier.

Nadere informatie

Patient tailored medicine: moleculaire biologie onontbeerlijk Moleculaire Pathologie in een veranderende wereld

Patient tailored medicine: moleculaire biologie onontbeerlijk Moleculaire Pathologie in een veranderende wereld Patient tailored medicine: moleculaire biologie onontbeerlijk Moleculaire Pathologie in een veranderende wereld Dr. Judith Jeuken Klinisch moleculair bioloog in de pathologie (KMBP) Moleculaire Diagnostiek

Nadere informatie

Raming benodigde instroom per medische en tandheelkundige vervolgopleiding 2015-2025/2031

Raming benodigde instroom per medische en tandheelkundige vervolgopleiding 2015-2025/2031 Dit rapport is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding. Raming benodigde instroom per medische en tandheelkundige vervolgopleiding 2015-2025/2031 Tabellenboek, behorende

Nadere informatie

Onderzoek VUmc onder huisartsen Amsterdam 2013 Samenvatting en verbeteracties

Onderzoek VUmc onder huisartsen Amsterdam 2013 Samenvatting en verbeteracties Onderzoek VUmc onder huisartsen Amsterdam 2013 Samenvatting en verbeteracties In april en mei 2013 heeft de dienst communicatie van VUmc een kwantitatief onderzoek onder huisartsen en specialisten ouderengeneeskunde

Nadere informatie

Sociaal Jaarverslag Milieudienst West-Holland

Sociaal Jaarverslag Milieudienst West-Holland Sociaal Jaarverslag Milieudienst West-Holland Inhoudsopgave MEDEWERKERS IN BEELD... 3 PERSONEELSBESTAND... 3 FORMATIE EN LEEFTIJD... 3 LEEFTIJDSOPBOUW... 4 VERHOUDING MANNEN/VROUWEN... 4 WELZIJN... 5 MOBILITEIT...

Nadere informatie

Toelichting op conceptnorm kritieke bevindingen in de pathologie

Toelichting op conceptnorm kritieke bevindingen in de pathologie Toelichting op conceptnorm kritieke bevindingen in de pathologie Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 NBCA 2018.3 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 01-07-2016 2017.1 Aanpassingen conform indicatorendagen juli DICA 2016. Verwijderen

Nadere informatie

Pathologie: Kwaliteitsborging

Pathologie: Kwaliteitsborging Pathologie: Kwaliteitsborging De sporen Cytologie, histologie, immunohistochemie, moleculaire pathologie Diagnose Diagnose Behandeling Meer en meer: Pathologie: Diagnose A, diagnose B of diagnose C Behandeling

Nadere informatie

Inventarisatie Moleculaire Diagnostiek

Inventarisatie Moleculaire Diagnostiek Inventarisatie Moleculaire Diagnostiek 2004-2009 De enquête Inventarisatie Moleculaire Diagnostiek 2008 en 2009, gezonden aan alle pathologie laboratoria eind 2009, is door 28 laboratoria ingevuld teruggezonden

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) NBCA 2015 [2015.3.ZIN besluit verwerkt; 05-11- 2015]

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) NBCA 2015 [2015.3.ZIN besluit verwerkt; 05-11- 2015] Factsheet en NABON Breast Cancer Audit () 2015 [2015.3.ZIN besluit verwerkt; 05112015] Inclusiecriteria Nabon Breast Cancer Audit Inclusie Alle primaire invasieve mammacarcinomen volgens de WHO classificatie

Nadere informatie

Jaarverslag 2013. Pagina 2 van 23

Jaarverslag 2013. Pagina 2 van 23 JAARVERSLAG 2013 Inhoud Afkortingen verklaard... 3 Hoofdstuk 1 Algemeen... 4 1.1 Voorwoord... 4 1.2 Algemeen... 5 1.3 Personeel... 6 1.3.1 Maatschap Pathologie West-Brabant... 6 1.3.2 Medewerkers binnen

Nadere informatie

GAIA Nieuwsbrief Coördinatoren April 2019

GAIA Nieuwsbrief Coördinatoren April 2019 GAIA Nieuwsbrief Coördinatoren April 219 Beste coördinator, Hieronder vindt u een overzicht van recente aanpassingen in GAIA die voor coördinatoren van belang zijn. Management rapport over gevolgde deskundigheidsbevordering

Nadere informatie

Openingstijden poliklinieken De poliklinieken zijn geopend van maandag t/m vrijdag van 07.45-17.00 uur.

Openingstijden poliklinieken De poliklinieken zijn geopend van maandag t/m vrijdag van 07.45-17.00 uur. Openingstijden poliklinieken De poliklinieken zijn geopend van maandag t/m vrijdag van 07.45-17.00 uur. Om in de polikliniek geholpen te worden, hebt u altijd een pasje van ons ziekenhuis nodig. Dit kunt

Nadere informatie

Openingstijden poliklinieken De poliklinieken zijn geopend van maandag t/m vrijdag van 07.45-17.00 uur.

Openingstijden poliklinieken De poliklinieken zijn geopend van maandag t/m vrijdag van 07.45-17.00 uur. Openingstijden poliklinieken De poliklinieken zijn geopend van maandag t/m vrijdag van 07.45-17.00 uur. Om in de polikliniek geholpen te worden, hebt u altijd een pasje van ons ziekenhuis nodig. Dit kunt

Nadere informatie

koef lits NIEUWJAARSRECEPTIE: Het bestuursbureau wenst jullie een Zalig Kerstfeest en een Voorspoedig 2016

koef lits NIEUWJAARSRECEPTIE: Het bestuursbureau wenst jullie een Zalig Kerstfeest en een Voorspoedig 2016 koef lits nieuws voor alle medewerkers van de stichting K.O.E. 8 januari 2012 december 2015 Inclusief Sociaal Jaarverslag NIEUWJAARSRECEPTIE: Dit jaar wijken we af van onze nieuwjaarstraditie. In verband

Nadere informatie

erdiepingsmodule erdiep Medische besliskunde 2: edi De patiënt met een knobbeltje in de borst s c he bes ing l is kunde 2: dule De p iën met een kn

erdiepingsmodule erdiep Medische besliskunde 2: edi De patiënt met een knobbeltje in de borst s c he bes ing l is kunde 2: dule De p iën met een kn 1. Toelichting Aan de hand van een casus van een vrouw met een knobbeltje in de borst maken de deelnemers rekensommen met fictieve gegevens om mammacarcinoom bij vrouwen met een knobbeltje in de borst

Nadere informatie

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Aanwijzing van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, van 1 7 OKJ. 2013, op grond van artikel 7 van de Wet marktordening gezondheidszorg, inzake

Nadere informatie

Resultaten klanttevredenheidsonderzoek

Resultaten klanttevredenheidsonderzoek Resultaten klanttevredenheidsonderzoek Tilburg, jul i 201 9 Beste huisarts, verloskundige, Voor u liggen de resultaten van het klanttevredenheidsonderzoek van DB. Dit onderzoek is in april 201 9 uitgevoerd

Nadere informatie

61 Statistisch Jaarboek 2003 volksgezondheid volksgezondheid 4 Onderzoek & Statistiek gemeente Hengelo

61 Statistisch Jaarboek 2003 volksgezondheid volksgezondheid 4 Onderzoek & Statistiek gemeente Hengelo 61 4 62 Volksgezondheid Meer huisartsen Per 1 januari 2003 telde Hengelo 40 huisartsen, drie meer dan een jaar eerder. Het gemiddeld aantal inwoners per huisarts is hierdoor met 163 gedaald tot 2.040 per

Nadere informatie

Jaarverslag SKKP

Jaarverslag SKKP www.skkp.info Jaarverslag SKKP 2008 1 Voorwoord Hierbij het jaarverslag van de SKKP over het jaar 2008. Ook dit jaar heeft de SKKP rondzendingen georganiseerd voor de klinische pathologie welke plaatsvonden

Nadere informatie

JAAR BERICHT. Alles voor de diagnose

JAAR BERICHT. Alles voor de diagnose JAAR BERICHT Alles voor de diagnose INHOUD PAG 3 Raad van toezicht aan het woord PAG 4 Bestuurder aan het woord PAG 5 Histologie PAG 6 Cytologie PAG 7 Cervixcytologie Obducties PAG 8 Immunohistochemie

Nadere informatie

Interline, mei PATHOLOGIE casusschetsen

Interline, mei PATHOLOGIE casusschetsen Interline, mei 2011 PATHOLOGIE casusschetsen INTERLINE PATHOLOGIE dd 26 april 2011 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding De werkgroep heeft 4 werkafspraken gemaakt

Nadere informatie

2 januari 2015. Onderzoek: Effectiviteit van de zorg

2 januari 2015. Onderzoek: Effectiviteit van de zorg 2 januari 2015 Onderzoek: Effectiviteit van de zorg 1 Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.

Nadere informatie

ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN INTERLINE PATHOLOGIE dd 26 APRIL 2011 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding De werkgroep heeft 4 werkafspraken gemaakt die in dit programma besproken worden: 1.

Nadere informatie

SPELREGELS TOEWIJZINGSVOORSTEL 2016 VOOR DE ZORGOPLEIDINGEN DIE WORDEN BEKOSTIGD DOOR MIDDEL VAN EEN BESCHIKBAARHEIDBIJDRAGE (SPELREGELDOCUMENT 2016)

SPELREGELS TOEWIJZINGSVOORSTEL 2016 VOOR DE ZORGOPLEIDINGEN DIE WORDEN BEKOSTIGD DOOR MIDDEL VAN EEN BESCHIKBAARHEIDBIJDRAGE (SPELREGELDOCUMENT 2016) SPELREGELS TOEWIJZINGSVOORSTEL 2016 VOOR DE ZORGOPLEIDINGEN DIE WORDEN BEKOSTIGD DOOR MIDDEL VAN EEN BESCHIKBAARHEIDBIJDRAGE (SPELREGELDOCUMENT 2016) Januari 2015 1. Inleiding Dit document bevat de spelregels

Nadere informatie

JAAR BERICHT. Alles voor de diagnose

JAAR BERICHT. Alles voor de diagnose JAAR BERICHT Alles voor de diagnose INHOUD PAG Raad van toezicht PAG Bestuurder PAG Laboratorium Histologie PAG 6 Speciële cytologie Cervixcytologie PAG 7 Kwaliteit Obducties PAG 8 PAG 9 Kwaliteit Immunohistochemie

Nadere informatie

Code Oranje. Presentatie Invitational Conference Spoedzorg deel 2 Geert de Kousemaeker 25 oktober 2016

Code Oranje. Presentatie Invitational Conference Spoedzorg deel 2 Geert de Kousemaeker 25 oktober 2016 Code Oranje Presentatie Invitational Conference Spoedzorg deel 2 Geert de Kousemaeker 25 oktober 2016 Colofon Uitgave: Code Oranje Versie : 1.0 26-10-2016 Status: Gereed Distributie: Niet van toepassing

Nadere informatie

Basisarts, en dan. Mastering your future 24 oktober 2015 Victor Slenter, arts M&G

Basisarts, en dan. Mastering your future 24 oktober 2015 Victor Slenter, arts M&G Basisarts, en dan. Mastering your future 24 oktober 2015 Victor Slenter, arts M&G 1 Disclosure Sinds 2013 lid Dagelijks Bestuur Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten 2 Inhoud presentatie Wat doet

Nadere informatie

Notitie deelnemers klankbordgroep DOT honorariumcomponent medisch specialisten. Definitieve verdeling FTE. 1. Inleiding

Notitie deelnemers klankbordgroep DOT honorariumcomponent medisch specialisten. Definitieve verdeling FTE. 1. Inleiding Notitie deelnemers klankbordgroep DOT honorariumcomponent medisch specialisten Definitieve verdeling FTE 1. Inleiding In dit memo beschrijft de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) de definitieve verdeling

Nadere informatie

zorgaanbieders die geneeskundige zorg aanbieders zoals psychiaters of psychotherapeuten die bieden.

zorgaanbieders die geneeskundige zorg aanbieders zoals psychiaters of psychotherapeuten die bieden. NADERE REGEL Regeling verplichte publicatie wachttijden somatische zorg Gelet op artikel 38 lid 4 juncto 7 van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg), stelt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) de volgende

Nadere informatie

Doodsoorzaak: Daling sterfte als gevolg van hart-en vaatziekte en stijging sterfte als gevolg van kwaadaardige kanker

Doodsoorzaak: Daling sterfte als gevolg van hart-en vaatziekte en stijging sterfte als gevolg van kwaadaardige kanker 61 4 62 Volksgezondheid Jaarlijks een huisarts erbij Op 1 januari 2004 zijn er 41 huisartsen in de gevestigd. Sinds 2000 komt er gemiddeld elk jaar een huisarts bij. Het aantal tandartsen en specialisten

Nadere informatie

Q&A faillissement MC Slotervaart 22 november 2018

Q&A faillissement MC Slotervaart 22 november 2018 Voor patiënten Waar gaat welke patiëntengroep naar toe? Specialisme Zorgaanbieder * Geriatrie Neurochirurgie WBMV Oncologie MDL Diabetes (interne) BVO Reuma Plastische chirurgie transgender Pijnbestrijding

Nadere informatie

Onderwerpen (1) 29 januari Kwaliteitszorg conform ISO in de praktijk aanpak St Jansdal

Onderwerpen (1) 29 januari Kwaliteitszorg conform ISO in de praktijk aanpak St Jansdal Kwaliteitszorg conform ISO 15189 in de praktijk aanpak St Jansdal Sharona Smit, kwaliteitsfunctionaris Conferentie Milieu & Veiligheid, 29-01- 2015 Onderwerpen (1) 1. Even voorstellen 2. Voorbereiding

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2010 PATHOLOGISCH LABORATORIUM VOOR HET GOOI EN ALMERE

JAARVERSLAG 2010 PATHOLOGISCH LABORATORIUM VOOR HET GOOI EN ALMERE JAARVERSLAG 2010 PATHOLOGISCH LABORATORIUM VOOR HET GOOI EN ALMERE DR. E.H. JASPARS M.E.F. PRINS DR. H.V. STEL DR. J.J. WEENING PATHOLOGISCH LABORATORIUM VOOR HET GOOI EN ALMERE TERGOOIZIEKENHUIZEN LOKATIE

Nadere informatie

Financiële organisatie van de zorg, Heden, verleden en toekomst. Nov 2017 Joost Oudejans, namens de CBB

Financiële organisatie van de zorg, Heden, verleden en toekomst. Nov 2017 Joost Oudejans, namens de CBB Financiële organisatie van de zorg, Heden, verleden en toekomst Nov 2017 Joost Oudejans, namens de CBB Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Afdeling. Klinische Pathologie

PATIËNTEN INFORMATIE. Afdeling. Klinische Pathologie PATIËNTEN INFORMATIE Afdeling Klinische Pathologie Waarover gaat deze folder en waarover niet? Soms neemt een arts bij u wat lichaamsmateriaal af, bijvoorbeeld: een klein stukje uit uw huid, uw borstklier,

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

Carrousel Gezamenlijke Consulten Audrey Lahaije tel: fax: E:

Carrousel Gezamenlijke Consulten Audrey Lahaije tel: fax: E: Carrousel Gezamenlijke Consulten Audrey Lahaije tel: 043-3506924 fax: 043-3506920 E: audrey.lahaije@mumc.nl audrey.lahaije@rhzheuvelland.nl postadres: azm, RVE Transmurale Zorg t.a.v. Audrey Lahaije Postbus

Nadere informatie

Monitor aanpak wachtlijsten 2018 Pagina 1 van 7

Monitor aanpak wachtlijsten 2018 Pagina 1 van 7 Inhoud Tabel 1: Wachtlijsten Tabel 2: Prognose wachtlijsten Tabel 3: Instroom meldingen nov 2017 - juni 2018 Tabel 4: Instroom meldingen juni 2018 - okt 2018 Tabel 5: Doorlooptijden afgesloten meldingen

Nadere informatie

Dashboard NFU. Pijnmeting. Ondervoeding. amice (c) 2017 Pagina 1 van WEEK UMC UMC A UMC B UMC C UMC D UMC E UMC F UMC G UMC H

Dashboard NFU. Pijnmeting. Ondervoeding. amice (c) 2017 Pagina 1 van WEEK UMC UMC A UMC B UMC C UMC D UMC E UMC F UMC G UMC H Dashboard NFU UMC UMC A UMC B UMC C UMC D UMC E UMC F UMC G UMC H 1 2 3 4 5 Pijnmeting UMC Gem. % Pijnmeting Gem. % Pijnmeting operatief Gem. Tevredenheid UMC A 79,30 88,02 76,04 UMC B 80,84 79,51 71,21

Nadere informatie

Op naar ISO15189: alles over scopes, veldnormen en toelichtend document op de norm.

Op naar ISO15189: alles over scopes, veldnormen en toelichtend document op de norm. Op naar ISO15189: alles over scopes, veldnormen en toelichtend document op de norm. Hilda Keuning, Philip Kluin, Amélie Dendooven, Joost Oudejans en Mieke Jonker NVVP, 5 nov. 2014 Schippers wil meer veldnormen

Nadere informatie