Foto's in de les: Handreikingen voor een kritische benadering.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Foto's in de les: Handreikingen voor een kritische benadering."

Transcriptie

1 Lesmateriaal Foto's in de les: Handreikingen voor een kritische benadering. Arnoud Aardema Radboud Universiteit (ILS) Nijmegen, 2012

2 Opdracht 1. Chronologie in beeld gevangen. Op de volgende bladzijde staan 6 foto's uit de geschiedenis van de VS Bestudeer de foto's goed. Stel aan de hand van de afbeelding de gebeurtenis of historisch context vast waarin deze foto is gemaakt. Door de verschillende contexten met elkaar te vergelijken kun je de goede volgorde vaststellen. Foto 1: Foto 2: Foto 3: Foto 4: Foto 5: Foto 6: De juiste volgorde is dan:

3 Opdracht 1. Chronologie in beeld gevangen. Foto 1 Foto 2 Foto 3 Foto 4 Foto 5 Foto 6-2-

4 Opdracht 1. Chronologie in beeld gevangen. Antwoordmodel Op de volgende bladzijde staan 6 foto's uit de geschiedenis van de VS Bestudeer de foto's goed. Stel aan de hand van de afbeelding de gebeurtenis of historisch context vast waarin deze foto is gemaakt. Door de verschillende contexten met elkaar te vergelijken kun je de goede volgorde vaststellen. Foto 1: Foto uit de jaren '20. Vrouwen met korte bob en flapper style jurk. Flappers waren jonge vrouwen die zich onconventioneel gedroegen. Het bob-kapsel is met de Charleston een van de symbolen van de roerige jaren '20. Foto 2: Alfred Castagne tekent WPA workers, Michigan Als onderdeel van de New Deal werden veel kunstenaars en fotografen ingehuurd om de resultaten van de New Deal vast te leggen. Foto 3: Onbekende werkers proberen lopende band uit. De lopende band is nog niet in de fabriek gebouwd maar wordt buiten nog getest. Ford introduceerde lopende band in 1913 in zijn. Foto 4: Vrouwelijke werknemers tijdens de lunch, Clinton Iowa Tijdens de Tweedewereldoorlog werkte veel vrouwen in de oorlogsindustrie. Foto 5: Schuilkelder gebouwd door Louis Severance, verbonden aan zijn huis bij Akron, Michigan, Inclusief een speciaal ventilatie en ontsnappingsluik, een ingang naar zijn kelder, een kleine keuken, stromend water, sanitaire faciliteiten and slaap en leefruimte voor 4 personen. De kelder kostte ongeveer 1000 dollar. Het heeft een 25cm versterkte betonnen plafond met dikke aarden bedekkingen en betonnen muren. Onbekende fotograaf, ca Foto 6: Oosten ontmoet het westen. De transcontinentale spoorlijn was voltooid op 10 mei 1869 als de locomotieven van de Union Pacific en Central Pacific elkaar ontmoeten bij Promontory Summit in Utah. Een ceremoniële spijker van goud werd geslagen om de verbinding tussen de twee spoorlijnen te voltooien. De juiste volgorde is dan:

5 Opdracht 2 Kijkwijzer fotoanalyse Wie heeft de foto gemaakt? Wanneer is de foto gemaakt? Waar is de foto gemaakt? Waarom heeft fotograaf de foto gemaakt? Beschrijf wat er op de foto te zien is. Heeft de fotograaf het beeld beïnvloed (denk aan lichtgebruik, compositie) Vanuit welk perspectief is de bron genomen? Wat zal vlak voor of na de opname zijn gebeurd?..... Wat laat de foto niet zien? Wat weet je van de politieke, sociale, economische en culturele omstandigheden toen de foto werd gemaakt?

6 Opdracht 2. Kijkwijzer fotoanalyse: Lewis Hine en George Ackerman Foto 1 Mecanicien werkend aan een stoompomp (Lewis Hine, 1920) Foto 2. Boer leest de krant (George Ackerman,1931) -5-

7 Opdracht 3. Crisis in beeld gevangen. Stel: Het is maart 1936, je bent lid van de redactie van de krant San Francisco News. Voor de krant van de volgende dag krijgen jullie een fotoreportage binnen van Dorothea Lange. Zij heeft een fotoreportage gemaakt van de mensen die door de crisis dakloos zijn geworden en rondtrekken door Amerika op zoek naar werk en een beter bestaan. Op de foto s staat Florence Owens Thompson met haar kinderen, in een bonenplukkerskamp in Nipomo, Californie. De fotoreportage kan goed gebruikt worden. Op de redactie tafel liggen vijf foto s, maar er is maar ruimte voor 1 foto. 1. Inventariseer argumenten per foto om deze te plaatsen. Denk bij het formuleren van argumenten aan: Compositie Lichtgebruik Wat is op de foto te zien? Indruk/ gevoel die de foto oproept Foto 1:. Foto 2: Foto 3: Foto 4:... Foto 5: Maak op basis van de inventarisatie een beargumenteerde keuze. Ga in je argumentatie in op het doel dat je wilt bereiken met het plaatsen van de foto

8 Opdracht 3. Crisis in beeld gevangen (foto s). Foto 1 Foto 2 Foto 3 Foto 5 Foto 4 7

Workshop: Oorlog in beeld

Workshop: Oorlog in beeld Woord vooraf Beelden zijn in ons dagelijks leven niet meer weg te denken. Veel historische gebeurtenissen van de 20 e eeuw staan middels beelden in ons geheugen gegrift. Of het nu gaat om de val van de

Nadere informatie

FOTO'S PROJECTEN http://www.dvua.nl/images/project07/proj07_01.jpg 30-10-2006 http://www.dvua.nl/images/project02/project02_01b.jpg 30-10-2006 http://www.dvua.nl/images/project15/proj15_01.jpg 30-10-2006

Nadere informatie

ARCHITECTUUR. Interview een architect

ARCHITECTUUR. Interview een architect 1 ARCHITECTUUR Interview een architect Max. 2 personen Bijlagen: Spiekbrief en Kijkwijzer Wat heb je nodig? Pen, papier, evt. camera Maak gebruik van: Spiekbrief: telefoneren, afspraak maken en vragen

Nadere informatie

1 ARCHITECTUUR Gebouw restylen

1 ARCHITECTUUR Gebouw restylen 1 ARCHITECTUUR Gebouw restylen Max. 1 persoon Wat heb je nodig? Camera, foto, fotokopietjes, papier, potloden, stiften. Wat ga je doen? Je gaat op zoek in je woonplaats naar een gebouw/ straat/ plein,

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis William Clark informatie + museum

Praktische opdracht Geschiedenis William Clark informatie + museum Praktische opdracht Geschiedenis William Clark informatie + museum Praktische-opdracht door Gymnasiastje 572 woorden 5 december 2017 5,5 2 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Pagina 1 van 6 William Clark;

Nadere informatie

Integraal waarderen. Een (blijvende) discussie. Maartje de Boer. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Integraal waarderen. Een (blijvende) discussie. Maartje de Boer. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Integraal waarderen Een (blijvende) discussie Maartje de Boer Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 1 Presentatie Het probleem Voor wie is dit een probleem? RCE Kennisprogramma Wat is Erfgoed (een oplossing?)

Nadere informatie

beeldende vakken CSE GL en TL

beeldende vakken CSE GL en TL Examen VMBO-GL en TL 2018 tijdvak 2 dinsdag 19 juni 13.30-15.30 uur beeldende vakken CSE GL en TL Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 37 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 61 punten

Nadere informatie

MEDIALOGICA De lange arm van China

MEDIALOGICA De lange arm van China MEDIALOGICA De lange arm van China DOCENTENHANDLEIDING Leeftijd: 13-15 jaar, 16-18 jaar Geschikt voor: vmbo, havo en vwo (onderbouw en bovenbouw) Vakgebied en kerndoelen: Deze les vindt aansluiting bij

Nadere informatie

HRM EN ARBEIDSVERHOUDINGEN in kritieke. transitie. lezing HR salon 14 maart 2013 PROF. DR. WILLEM DE NIJS HOOGLERAAR STRATEGISCH PERSONEELSMANAGEMENT

HRM EN ARBEIDSVERHOUDINGEN in kritieke. transitie. lezing HR salon 14 maart 2013 PROF. DR. WILLEM DE NIJS HOOGLERAAR STRATEGISCH PERSONEELSMANAGEMENT HRM EN ARBEIDSVERHOUDINGEN in kritieke transitie lezing HR salon 14 maart 2013 PROF. DR. WILLEM DE NIJS HOOGLERAAR STRATEGISCH PERSONEELSMANAGEMENT RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN Ad Nagelkerke en Willem

Nadere informatie

AARDRIJKSKUNDE VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V

AARDRIJKSKUNDE VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V AARDRIJKSKUNDE VWO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2018 V17.03.2 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van

Nadere informatie

The Yes Men. Out-Smarting Capitalism 13.07.14-30.11.14

The Yes Men. Out-Smarting Capitalism 13.07.14-30.11.14 The Yes Men Out-Smarting Capitalism Kapittelstraat 6 Postbus 230 NL-6130 AE Sittard 13.07.14-30.11.14 Tel : +31 46 451 3460 Fax : +31 46 452 9111 HAVO/VWO-versie CKV Kijkwijzer voor leerlingen van het

Nadere informatie

geschiedenis geschiedenis

geschiedenis geschiedenis Examen HAVO 2009 tijdvak 1 woensdag 20 mei 9.00-12.00 uur tevens oud programma geschiedenis geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 30 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

wiskunde C vwo 2018-I

wiskunde C vwo 2018-I Windenergie In een krant stond eind 2013 bij een artikel over de toekomst van windenergie de onderstaande figuur. In de figuur wordt de kostprijs voor het produceren van windenergie vergeleken met de kosten

Nadere informatie

COLLEGEDAG VRIJDAG 17 MEI 2019 KOUDE OORLOG NATIONAAL MILITAIR MUSEUM SOEST

COLLEGEDAG VRIJDAG 17 MEI 2019 KOUDE OORLOG NATIONAAL MILITAIR MUSEUM SOEST COLLEGEDAG VRIJDAG 17 MEI 2019 KOUDE OORLOG NATIONAAL MILITAIR MUSEUM SOEST PROGRAMMA Ochtend 10.00 10.30 uur: Inloop met koffie/thee 10.30 10.40 uur: Welkomstwoord en inleiding door Bas Kromhout, redacteur

Nadere informatie

Verwerkingsopdrachten bij boeken VMBO B/K/T Klas 2. Versie 2013/2014

Verwerkingsopdrachten bij boeken VMBO B/K/T Klas 2. Versie 2013/2014 Verwerkingsopdrachten bij boeken VMBO B/K/T Klas 2 Versie 2013/2014 Voorwoord Je hebt van je docent Nederlands de opdracht gekregen een boek te lezen. Als je het boek uit hebt, maak je een van de onderstaande

Nadere informatie

Met dank aan het projectteam Nineveh van het Rijksmuseum van Oudheden

Met dank aan het projectteam Nineveh van het Rijksmuseum van Oudheden Docentenhandleiding De tentoonstelling Nineveh. Hoofdstad van een wereldrijk (20 oktober 2017 t/m 25 maart 2018) in het Rijksmuseum van Oudheden vormt de aanleiding voor dit digitale lespakket over de

Nadere informatie

Wat heb je nodig? Digitale camera, kaart van je wijk, kleurpotloden, computer, KIJKWIJZER architectuur.

Wat heb je nodig? Digitale camera, kaart van je wijk, kleurpotloden, computer, KIJKWIJZER architectuur. 1 ARCHITECTUUR Shoot Max. 2 personen Een architectenbureau wil een fotoreportage van één van de wijken in Heemskerk of Beverwijk. Aan jullie de taak om een wijk te fotograferen. In de fotoreportage moet

Nadere informatie

Het doel van het onderzoek:

Het doel van het onderzoek: P a g i n a 1 Voor het project Context Van Venster naar Poort hebben wij in teamverband de opdracht gekregen om voor het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem een educatief spel of app te bedenken en ontwikkelen.

Nadere informatie

Dynamiek en stagnatie in de Republiek

Dynamiek en stagnatie in de Republiek CSE Dynamiek en stagnatie Dynamiek en stagnatie in de Republiek Workshop chronologie en begrippen Arnoud Aardema Universitaire Lerarenopleiding Radboud Universiteit Nijmegen Woord vooraf Ieder jaar blijkt

Nadere informatie

Ontwerp Paper 2 Bijlage 4

Ontwerp Paper 2 Bijlage 4 Ontwerp Paper 2 Bijlage 4 Gijs Bos - 10137157 Utrecht, 130404 De volgende pagina s bevatten de opdrachten waarmee de leerlingen tijdens de workshops aan de slag gaan. Workshop atlasvaardigheden 1: Kaartselectie

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Saving Mes Aynak Docenten

Saving Mes Aynak Docenten Doelgroep: 5 e en 6 e klassen van HAVO en VWO Voor u ligt de lesbrief die hoort bij een bezoek aan het wetenschapsfilmfestival InScience. Tijdens het festivalbezoek gaan uw leerlingen de documentaire Saving

Nadere informatie

FRANCESCO CANDELORO OTHER LIGHTS PERSBERICHT VERNISSAGE: ZATERDAG 5 DECEMBER 2015 16:00 / 20:00 TENTOONSTELLING: 5 DECEMBER 2015 25 FEBRUARI 2016

FRANCESCO CANDELORO OTHER LIGHTS PERSBERICHT VERNISSAGE: ZATERDAG 5 DECEMBER 2015 16:00 / 20:00 TENTOONSTELLING: 5 DECEMBER 2015 25 FEBRUARI 2016 PERSBERICHT FRANCESCO CANDELORO OTHER LIGHTS VERNISSAGE: ZATERDAG 5 DECEMBER 2015 16:00 / 20:00 TENTOONSTELLING: 5 DECEMBER 2015 25 FEBRUARI 2016 CURATOR / CRITISCHE TEKST: SONIA ARATA ADRES: RUSLAND 22

Nadere informatie

Heyendaalseweg 32 6524 SM Nijmegen

Heyendaalseweg 32 6524 SM Nijmegen Heyendaalseweg 32 6524 SM Nijmegen Geachte geïnteresseerde, In uw handen heeft u de brochure van de woning: Heyendaalseweg 32, 6524 SM, Nijmegen Middels deze brochure lichten wij u zo volledig mogelijk

Nadere informatie

Den Doorn. leeft! FASE 2 - Een nieuwe serie woningen Vrijstaande woning Tweekapper Hoek-/tussenwoning. Almkerk

Den Doorn. leeft! FASE 2 - Een nieuwe serie woningen Vrijstaande woning Tweekapper Hoek-/tussenwoning. Almkerk Den Doorn leeft! FASE 2 - Een nieuwe serie en Vrijstaande Tweekapper Hoek-/tussen Almkerk Den Doorn leeft! DEN DOORN ALMKERK WOONMATCH In Almkerk wordt de komende jaren aan de westkant van het dorp gewerkt

Nadere informatie

STOOM, MACHINES EN ARBEIDERS

STOOM, MACHINES EN ARBEIDERS ERFGOEDEDUCATIE Het zinvol beleven van het erfgoed is een centraal begrip in de didactiek voor erfgoededucatie. Het werken met het erfgoed wordt gestuurd door het stellen van betekenisvolle vragen. De

Nadere informatie

VERVANGTAAK LICHAMELIJKE OPVOEDING VOOR LANGDURIG GEBLESSEERDEN

VERVANGTAAK LICHAMELIJKE OPVOEDING VOOR LANGDURIG GEBLESSEERDEN VERVANGTAAK LICHAMELIJKE OPVOEDING VOOR LANGDURIG GEBLESSEERDEN Je maakt een werkstuk over een (voor jou) niet zo bekende sport. Je maakt het werkstuk op aan de hand van onderstaande handleiding. Veel

Nadere informatie

Hoe betrouwbaar zijn de peilingen en de bookmakers? Is Obama echt de grootste kanshebber? Hoe spannend wordt de race?

Hoe betrouwbaar zijn de peilingen en de bookmakers? Is Obama echt de grootste kanshebber? Hoe spannend wordt de race? Leerlingenmateriaal Op 4 november zijn er presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten. Zelfs op de Nederlandse televisie zien we bijna elke avond toespraken, discussies, achtergronden en meer. Het lijkt

Nadere informatie

SKILLSTIPS SKILLSTOWN

SKILLSTIPS SKILLSTOWN SKILLSTIPS SKILLSTOWN Met dank aan Wout Plevier www.innerspective.nl De grooste online opleider van Nederland www.skillstown.com Hoe krijg jij een supergeheugen? Iedereen heeft een brein dat heel en compleet

Nadere informatie

Emancipatie EMANCIPATIE

Emancipatie EMANCIPATIE WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Emancipatie Diamantslijptafel Vervaardiger: Metaalbewerkingsbedrijf

Nadere informatie

aardrijkskunde vwo vakinformatie staatsexamen 2017 AARDRIJKSKUNDE VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V pagina 1 van 12

aardrijkskunde vwo vakinformatie staatsexamen 2017 AARDRIJKSKUNDE VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V pagina 1 van 12 AARDRIJKSKUNDE VWO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2017 V16.8.1 pagina 1 van 12 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - I

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - I Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In de Coalitieoorlogen voerde de Franse regering de dienstplicht in. 2p 1 Leg uit dat zij hiermee de betrokkenheid van Franse

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde C. tijdvak 1 maandag 14 mei uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VWO. wiskunde C. tijdvak 1 maandag 14 mei uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Examen VWO 2018 tijdvak 1 maandag 14 mei 13.30-16.30 uur wiskunde C Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 22 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 78 punten te behalen. Voor elk

Nadere informatie

LANDSEXAMEN VWO Het examenprogramma Het examenprogramma voor het commissie-examen Aardrijkskunde bestaat uit de volgende (sub)domeinen:

LANDSEXAMEN VWO Het examenprogramma Het examenprogramma voor het commissie-examen Aardrijkskunde bestaat uit de volgende (sub)domeinen: Examenprogramma AARDRIJKSKUNDE V.W.O. LANDSEXAMEN VWO 2017-2018 1 Het eindexamen Het vak Aardrijkskunde kent slechts het commissie-examen. Er is voor Aardrijkskunde dus geen centraal examen. Vanaf het

Nadere informatie

Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3

Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3 Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Marco Harmsen 13 oktober 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/67292 Dit lesmateriaal is gemaakt

Nadere informatie

Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 1 Les 1

Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 1 Les 1 Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 1 Les 1 een hark Een lange steel met een soort kam van ijzer eraan. de fontein Een bak waaruit water spuit. Het is voor de sier. Een wasbak in de badkamer wordt ook

Nadere informatie

Literatuuronderwijs in de mvt-les

Literatuuronderwijs in de mvt-les Literatuuronderwijs in de mvt-les Elisabeth Lehrner-te Lindert 2 juni 2017 Programma 1 Presentatie onderzoek 2 Wat is literaire competentie? 3 Eigen praktijk: Hoe tevreden ben je met je eigen lessen? Hoe

Nadere informatie

Functioneel gebruik van werkwoordstijden in educatieve teksten over het verleden

Functioneel gebruik van werkwoordstijden in educatieve teksten over het verleden Ronde 2 Tom van der Geugten Fontys Lerarenopleiding Tilburg / Vereniging van Educatieve Auteurs Contact: t.vandergeugten@fontys.nl Functioneel gebruik van werkwoordstijden in educatieve teksten over het

Nadere informatie

Jaarverslag Zeggenschap

Jaarverslag Zeggenschap Jaarverslag Zeggenschap 2013 1 Odion, december 2013 hallo Hallo, Hier het jaarverslag zeggenschap van Odion. In dit verslag breng ik jullie jaarlijks op de hoogte van al het nieuws over zeggenschap van

Nadere informatie

IN DE BAN VAN DE ORIËNT

IN DE BAN VAN DE ORIËNT IN DE BAN VAN DE ORIËNT Oriëntalisten Edward Saïd Interview Michael Zeeman met Edward Said Leven & Werken, VPRO, 2000 https://www.youtube.com/watch?v=676fb7exzys Edward Saïd (1935 2003) Geboren op 1

Nadere informatie

De patriotten hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

De patriotten hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 16 September 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/61319 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Naam Leerling:... Klas:...

Naam Leerling:... Klas:... Personen en begrippen in historische context Republiek 1555-1588 Opdrachtblad A1 Naam Leerling:........................ Klas:....... Wat gaan we doen? In deze opdracht gaan we een persoon of begrip in

Nadere informatie

Woon je op het platteland, in de stad of in een woonkern? Woon je er graag? Waarom of waarom niet? Wat vind je leuk en/of gezellig aan je woning?

Woon je op het platteland, in de stad of in een woonkern? Woon je er graag? Waarom of waarom niet? Wat vind je leuk en/of gezellig aan je woning? 1 OOST WEST THUIS BEST - leerwerkbundel Als leerling in de studierichting Verzorging-Voeding leer je o.a. zorg dragen voor alle ruimtes in je woning. In je woning woon je niet alleen, je leeft er ook.

Nadere informatie

Schrijfschema voor Beeldende Kunst, Nederlands en CKV

Schrijfschema voor Beeldende Kunst, Nederlands en CKV Schrijfschema voor Beeldende Kunst, Nederlands en CKV Maak voor het schrijven van je recensie over de culturele of kunstzinnige uiting op de CKV-dag gebruik van dit schrijfschema. Geef je mening over de

Nadere informatie

Het evenementenpaviljoen van het James A. Michener Museum Lates

Het evenementenpaviljoen van het James A. Michener Museum Lates Het evenementenpaviljoen van het James A. Michener Museum Lates Doylestown, Pennsylvania, VS Het evenementenpaviljoen van het James A. Michener Museum Lates Museum Meer daglicht en minder bouwelementen

Nadere informatie

Format ReSpons Publieksonderzoek Evenementen

Format ReSpons Publieksonderzoek Evenementen Format ReSpons Publieksonderzoek Evenementen In dit format is een standaard vragenlijst opgesteld met aspecten die gebruikt kunnen worden bij het houden van een publieksonderzoek. Het bestaat uit twee

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo 2009 - I

Eindexamen geschiedenis vwo 2009 - I Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In de landen die Napoleon veroverde, voerde hij een beleid dat: enerzijds paste binnen het gelijkheidsideaal van de Franse Revolutie

Nadere informatie

Historisch denken. Historische benaderingen

Historisch denken. Historische benaderingen Historisch denken Inleiding Mensen hebben een besef van verleden, heden en toekomst. Ze hebben een bepaald beeld van wat er in hun leven is gebeurd tot op de dag van vandaag. Ze kunnen hun bestaan in het

Nadere informatie

Inhoudsopgave 1. Waarom maak je een werkstuk? 2. Zo begin ik met mijn werkstuk 2. De onderdelen van het werkstuk 3

Inhoudsopgave 1. Waarom maak je een werkstuk? 2. Zo begin ik met mijn werkstuk 2. De onderdelen van het werkstuk 3 Groep 7 / 8 Inhoudsopgave 1 Waarom maak je een werkstuk? 2 Zo begin ik met mijn werkstuk 2 De onderdelen van het werkstuk 3 Waaraan moet mijn werkstuk voldoen? 3 Hoe werk ik mijn werkstuk af 4 Tips: Hoe

Nadere informatie

BEELDANALYSE IN DE AARDRIJKSKUNDE. Toon Steenssens. Graffiti in Berlijn

BEELDANALYSE IN DE AARDRIJKSKUNDE. Toon Steenssens. Graffiti in Berlijn BEELDANALYSE IN DE AARDRIJKSKUNDE Toon Steenssens Graffiti in Berlijn Keuze van een stad: Tijdens de lesvrije week, na de examenperiode van kerstmis, ben ik samen met mijn gezin op citytrip geweest naar

Nadere informatie

Eindexamen maatschappijleer vwo I

Eindexamen maatschappijleer vwo I Opgave 1 De media en de positie van Wilders 1 maximumscore 2 Voorbeelden van juiste journalistieke regels zijn (één van de volgende): 1 scheiding aanbrengen tussen nieuws en commentaar / scheiden van mening

Nadere informatie

Onderzoekend leren over identiteit

Onderzoekend leren over identiteit groep 6-8 Onderzoekend leren over identiteit Typisch Nederlands Sanne Dekker, Jan van BarenNawrocka en Lotte Jensen Sanne Dekker is projectmanager van het Wetenschapsknooppunt Radboud Universiteit. Jan

Nadere informatie

Stukje van het middenpaneel van de koets.

Stukje van het middenpaneel van de koets. Stukje van het middenpaneel van de koets. In de Gouden Koets hoort geen vrolijk wuivende koning. De Gouden Koets hoort in een museum als symbool voor al het leed dat Nederland in vier eeuwen overzee heeft

Nadere informatie

AUGUSTUS. ergens op de vlakte. naverwerking lesmap voor leraren

AUGUSTUS. ergens op de vlakte. naverwerking lesmap voor leraren AUGUSTUS ergens op de vlakte naverwerking lesmap voor leraren !! OPGELET!! Wij gaan er bij Publiekswerking steeds van uit dat er geen vaststaande antwoorden zijn op onderstaande vragen. De associaties

Nadere informatie

Wilt u laten weten wat u van deze TLPST vond? Hebt u tips voor de volgende aflevering? Mail ons:

Wilt u laten weten wat u van deze TLPST vond? Hebt u tips voor de volgende aflevering? Mail ons: Lesbrief 54: januari 2019 Wilt u laten weten wat u van deze TLPST vond? Hebt u tips voor de volgende aflevering? Mail ons: redactie@onzetaal.nl. Alarm! 3660 talen worden bedreigd! Uit een recent onderzoek

Nadere informatie

Webquest: In beweging

Webquest: In beweging Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Mirelle Kloosterman 25 October 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/63831 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van

Nadere informatie

Portfolio Job Jonathan Schlingemann. Job Jonathan Schlingemann Gepassioneerd fotograaf autodidact grafisch ontwerper

Portfolio Job Jonathan Schlingemann. Job Jonathan Schlingemann Gepassioneerd fotograaf autodidact grafisch ontwerper Portfolio Job Jonathan Schlingemann Job Jonathan Schlingemann Gepassioneerd fotograaf autodidact grafisch ontwerper www.schlingemann.nl 88 Job Jonathan Schlingemann Portfolio Job Jonathan Schlingemann

Nadere informatie

Kernvraag: Hoe reflecteren de. verschillende materialen licht?

Kernvraag: Hoe reflecteren de. verschillende materialen licht? Kernvraag: Hoe reflecteren de verschillende materialen licht? Naam: Groep: http://www.cma-science.nl Activiteit 1. Wat gebeurt er als er licht op een spiegel valt? 1. In dit experiment heb je een zaklamp

Nadere informatie

KIJKWIJZER GENDER IN LESMATERIAAL

KIJKWIJZER GENDER IN LESMATERIAAL KIJKWIJZER GENDER IN LESMATERIAAL WEETJE In alle lessen is het mogelijk om diversiteit zichtbaar te maken. Denk daarbij aan afbeeldingen, leermaterialen, die roldoorbrekend zijn of stereotypen in vraag

Nadere informatie

ONTDEKKINGSREIZIGERS en AVONTURIERS. Van:

ONTDEKKINGSREIZIGERS en AVONTURIERS. Van: ONTDEKKINGSREIZIGERS en AVONTURIERS Van: Ieder groepje gaat op ontdekkingsreis, deze gebieden worden verdeeld: heelal, de zee, een onderaards gebied, een vulkanisch gebied, een bergachtig gebied, een woestijn

Nadere informatie

Wat heb je nodig? Fotocamera, pen, papier, KIJKWIJZER galerie/ atelier, SPIEKBRIEF: telefoneren, afspraak maken en vragen maken.

Wat heb je nodig? Fotocamera, pen, papier, KIJKWIJZER galerie/ atelier, SPIEKBRIEF: telefoneren, afspraak maken en vragen maken. BEELDENDE KUNST Bezoek aan galerie of atelier Max. 2 personen Wat heb je nodig? Fotocamera, pen, papier, KIJKWIJZER galerie/ atelier, SPIEKBRIEF: telefoneren, afspraak maken en vragen maken. Wat ga je

Nadere informatie

Voor 3 mannen (hiervan bestaat ook een script voor 3 vrouwen) Door Peter van den Bijllaardt

Voor 3 mannen (hiervan bestaat ook een script voor 3 vrouwen) Door Peter van den Bijllaardt Hier de informatie van het aantal spelers dat er voor deze sketch nodig is, hun karakterbeschrijvingen en hoe het eenvoudige decor er uit dient te zien. En nog enkele eventuele andere bijzonderheden. Tevens

Nadere informatie

Mens in actie. Zo groot ben jij!

Mens in actie. Zo groot ben jij! Handvaardigheid klas 2H/V februari 2015 Mens in actie Op de foto hiernaast is een bronzen beeld van een schaatser te zien, aangebracht aan de muur van het stadhuis van Haastrecht. Het beeld is gemaakt

Nadere informatie

Grappig - gek - onheilspellend - sexy - eng - mooi - science fiction - vervreemdend

Grappig - gek - onheilspellend - sexy - eng - mooi - science fiction - vervreemdend /\/\/\/\/\/\/\/\/\ Museumopdrachten bij de tentoonstelling MAPPA: Yael Davids 1994-2003 /\/\/\/\/ in Museum De Paviljoens (15 november 2003-29 februari 2004) \\/ In Museum De Paviljoens is op dit moment

Nadere informatie

? Hier heb ik een vraag bij.?? Dit snap ik niet.! Dit valt me op! N Dit is nieuw voor me.

? Hier heb ik een vraag bij.?? Dit snap ik niet.! Dit valt me op! N Dit is nieuw voor me. Zonder hulp: onduidelijkheden ophelderen 1. Lees de tekst actief. Schrijf de volgende tekens in de kantlijn bij de tekst om te laten zien dat je actief leest. X Dit klopt niet met wat ik al wist/dacht.

Nadere informatie

Wat werkt voor de oudere werknemers?

Wat werkt voor de oudere werknemers? Wat werkt voor de oudere werknemers? Hoe houdenwe mensenlangergezondaanhet werk Drs Wendy Koolhaas Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) Disciplinegroep Gezondheidswetenschappen, Sociale Geneeskunde

Nadere informatie

Waar Bepaal ten slotte zo nauwkeurig mogelijk waar het onderwerp zich afspeelt. Gaat het om één plek of spelen meer plaatsen/gebieden een rol?

Waar Bepaal ten slotte zo nauwkeurig mogelijk waar het onderwerp zich afspeelt. Gaat het om één plek of spelen meer plaatsen/gebieden een rol? Hoe word ik beter in geschiedenis? Als je beter wilt worden in geschiedenis moet je weten wat er bij het vak geschiedenis van je wordt gevraagd, wat je bij een onderwerp precies moet kennen en kunnen.

Nadere informatie

FICTIEDOSSIER NEDERLANDS LEERJAAR 3 EN 4 BK

FICTIEDOSSIER NEDERLANDS LEERJAAR 3 EN 4 BK FICTIEDOSSIER NEDERLANDS LEERJAAR 3 EN 4 BK Pagina 0 WOORD VOORAF Je zit nu in 3 VMBO en het eindexamen lijkt nog ver weg... Maar niets is minder waar. Dit jaar start je namelijk al volop met de voorbereidingen

Nadere informatie

Powered by ESA NEMO NSO SPACE EXPO WNF DE ISS-KRANT. Introductieles bij het project Ruimteschip Aarde VOORTGEZET ONDERWIJS. Science Center NEMO/NSO

Powered by ESA NEMO NSO SPACE EXPO WNF DE ISS-KRANT. Introductieles bij het project Ruimteschip Aarde VOORTGEZET ONDERWIJS. Science Center NEMO/NSO Powered by ESA NEMO NSO SPACE EXPO WNF DE ISS-KRANT Introductieles bij het project Ruimteschip Aarde Science Center NEMO/NSO VOORTGEZET ONDERWIJS 1 Colofon Ruimteschip Aarde is een project van de Nederlandse

Nadere informatie

ÇA VA?! Jaarthemabivakspel. Een spel om te spelen op kamp - voor alle afdelingen.

ÇA VA?! Jaarthemabivakspel. Een spel om te spelen op kamp - voor alle afdelingen. ÇA VA?! Jaarthemabivakspel Een spel om te spelen op kamp - voor alle afdelingen. Praktisch WAT HEB JE NODIG? Afgedrukte foto's (zie verder) Waslijn Wasknijpers (1 per deelnemer) DUUR 1 à 2 uur, afhankelijk

Nadere informatie

Herfst / Winter 2019

Herfst / Winter 2019 Herfst / Winter 2019 Basisringen 8 mm SS 14,95 G-R-ZW 17,50 Basisringen 10 mm Basisringen 12 mm Basisringen 14 mm Basisringen 16 mm Keramiek basisring 24,95 10 mm 12 mm 14 mm Een keramiek basisring van

Nadere informatie

Cursus. Vakinhoud en leergebieden primair onderwijs (geschiedenis)

Cursus. Vakinhoud en leergebieden primair onderwijs (geschiedenis) Cursus Vakinhoud en leergebieden primair onderwijs (geschiedenis) Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur(s): Sietske van Es Inhoudelijke redactie: Floortje

Nadere informatie

Bruggen naar, op en vanuit De Site. Evelyne Deceur

Bruggen naar, op en vanuit De Site. Evelyne Deceur Bruggen naar, en De Site Evelyne Deceur Bruggen naar, en De Site 2004 8.620 inwoners/km2 17,5 % vreemdelingen werkloosheidsgraad: 20 % gem. inkomen per jaar: 15.440 euro 2016 9.476 inwoners/km2 30 % niet-belgen

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK

GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK Inhoudsopgave 8 Nederland 1900-191 Module 1 Nederland en Indonesië HET CULTUURSTELSEL NEDERLAND BREIDT ZIJN INVLOED UIT HET NATIONALISME 6 50

Nadere informatie

Profielen. Inhoud. 1. Het profielwerkstuk. Stappenplan, tips en ideeën Profielwerkstuk

Profielen. Inhoud. 1. Het profielwerkstuk. Stappenplan, tips en ideeën Profielwerkstuk Ben je op zoek naar een onderwerp voor je profielwerkstuk? Dan is het Woudagemaal misschien interessant voor je. Profielen Volg je het profiel Natuur & Techniek, dan zit je goed! Want in dit stappenplan

Nadere informatie

Plat- Vorm, Hoofdstuk 5, Toetsvragen

Plat- Vorm, Hoofdstuk 5, Toetsvragen 1 Jan Hinkel, Basketballer 1. Bekijk de afbeelding Basketballer van Jan Hinkel. Van de foto gaat een vervreemde werking uit. Waardoor wordt die vervreemdende sfeer opgeroepen? Noem één reden. 2. Bekijk

Nadere informatie

GAMMA VAKKEN Aardrijkskunde, Economie, Filosofie, Geschiedenis en Maatschappijeer.

GAMMA VAKKEN Aardrijkskunde, Economie, Filosofie, Geschiedenis en Maatschappijeer. GAMMA VAKKEN Aardrijkskunde, Economie, Filosofie, Geschiedenis en Maatschappijeer. Aardrijkskunde Bij NT en NG kiest de leerling in klas 4 tussen Aardrijkskunde of Geschiedenis. SE in klas 5 en 6; CE in

Nadere informatie

Maak je sterk VOOR WERK. Stappenplan

Maak je sterk VOOR WERK. Stappenplan Maak je sterk VOOR WERK Stappenplan 1 Stappenplan voor lokale belangenbehartiging Goede belangenbehartiging staat of valt met goede voorbereiding. Dat is een hele klus en kost veel tijd. Wees dus realistisch

Nadere informatie

Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A

Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Strategieles Verbanden (Relaties en verwijswoorden) niveau A Wat doe je in deze les? Bij Nieuwsbegrip lees je altijd een tekst met het stappenplan. Je gaat vaak op zoek naar verbanden in een tekst. Wat

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo II

Eindexamen geschiedenis havo II Dynamiek en stagnatie in de Republiek In de late middeleeuwen waren er weinig aanwijzingen voor de economische bloei van Holland in de zestiende eeuw. 2p 1 Geef aan: dat natuurlijke omstandigheden in de

Nadere informatie

Lesbrief bij de tekst Regio s en globalisering in het Naslagwerk Geografie van het Duitslandweb

Lesbrief bij de tekst Regio s en globalisering in het Naslagwerk Geografie van het Duitslandweb Duitse regio s en Globalisering Lesbrief bij de tekst Regio s en globalisering in het Naslagwerk Geografie van het Duitslandweb Deze lesbrief gaat over globalisering. Je past het begrip toe op vier regio

Nadere informatie

WERKBLAD KITTY WURMS

WERKBLAD KITTY WURMS WERKBLAD KITTY WURMS Bron 1. foto Kitty Kitty Wurms is geboren op 4 oktober 1923. Deze foto is gemaakt na de oorlog, in 1945. Hoe oud is Kitty op deze foto? of.. Er zijn geen foto s meer van Kitty op een

Nadere informatie

GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB

GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB Examen VMBO-KB 2005 tijdvak 1 woensdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 35 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 50 punten

Nadere informatie

WISKUNDE-ESTAFETTE RU Minuten voor 20 opgaven. Het totaal aantal te behalen punten is 530

WISKUNDE-ESTAFETTE RU Minuten voor 20 opgaven. Het totaal aantal te behalen punten is 530 WISKUNDE-ESTAFETTE RU 2005 60 Minuten voor 20 opgaven. Het totaal aantal te behalen punten is 530 1 (20 punten) De herhaling. De intensiteit van een zeker kosmisch verschijnsel kan alleen gemeten worden

Nadere informatie

Thinking of Art Opdracht: Kunst en Cultuur - Portfolio & Rituelen

Thinking of Art Opdracht: Kunst en Cultuur - Portfolio & Rituelen Thinking of Art Opdracht: Kunst en Cultuur - Portfolio & Rituelen Gijs Witkamp HKU GAR1B V1.0 29-09-2014 Portfolio Opdracht 1: In de lessen Kunstgeschiedenis worden diverse voorbeelden getoond hoe kunstenaars

Nadere informatie

Examenprogramma aardrijkskunde havo

Examenprogramma aardrijkskunde havo Examenprogramma aardrijkskunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein

Nadere informatie

Lesbrief: Vriendschap in beeld. Opdracht: maak een foto waarop je laat zien wat vriendschap voor jou betekent.

Lesbrief: Vriendschap in beeld. Opdracht: maak een foto waarop je laat zien wat vriendschap voor jou betekent. Lesbrief: Vriendschap in beeld Opdracht: maak een foto waarop je laat zien wat vriendschap voor jou betekent. Fotograferen Kiekjes maken we allemaal, als verslag van een mooie vakantie, een familiefeest,

Nadere informatie

1. geschiedenis van de chips. 2. hoe het wordt gemaakt. 3. chips en gezondheid. 4. soorten chips. 5. weetjes en records.

1. geschiedenis van de chips. 2. hoe het wordt gemaakt. 3. chips en gezondheid. 4. soorten chips. 5. weetjes en records. Ik hou mijn spreekbeurt over chips. Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik chips heel lekker vindt, en omdat ik er ook wel meer over wou weten. Ik heb 5 hoofdstukken: 1. geschiedenis van de chips. 2. hoe

Nadere informatie

Gelijke kansen met cultuur(onderwijs) Barend van Heusden Kunsten, Cultuur en Media Rotterdam, 2 november 2017

Gelijke kansen met cultuur(onderwijs) Barend van Heusden Kunsten, Cultuur en Media Rotterdam, 2 november 2017 Gelijke kansen met cultuur(onderwijs) Barend van Heusden Kunsten, Cultuur en Media Rotterdam, 2 november 2017 11/6/2017 2 1. Cultuur 2. Cultuuronderwijs 3. Gelijke kansen 4. Doorlopende leerlijn 6-11-2017

Nadere informatie

Serie fotografie. Wat is serie fotografie vb baby

Serie fotografie. Wat is serie fotografie vb baby Voor het bekijken van de voorbeelden klik je op de blauwe link. Om terug te keren naar deze plek klik je in het voorbeeld op de rechter muisknop en selecteer je Vorige weergave Serie fotografie Wat is

Nadere informatie