Invasieve pijnbestrijding bij oncologische pijn in de palliatieve fase. RDH de Boer anesthesioloog
|
|
- Cornelis Gerritsen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Invasieve pijnbestrijding bij oncologische pijn in de palliatieve fase. RDH de Boer anesthesioloog 1
2 Inleiding Incidentie van kanker: 2005: :
3 Inleiding Incidentie van kanker: 2005: : De prevalentie van pijn bij kanker is hoog: Ten tijde van de diagnose: 30-40% Bij patienten tijdens behandeling: 59% (40-70%) Bij patienten met vergevorderde ziekte: 64% (70-90%) (CBO richtlijn Pijn bij Kanker) 3
4 Inleiding Incidentie van kanker: 2005: : De prevalentie van pijn bij kanker is hoog: Ten tijde van de diagnose: 30-40% Bij patienten tijdens behandeling: 59% (40-70%) Bij patienten met vergevorderde ziekte: 64% (70-90%) (CBO richtlijn Pijn bij Kanker, 2008) Behandeling van pijn bij kanker kan lastig zijn: Algemene toestand van de patient Co-medicatie Nociceptieve vs. neuropathische pijn Vaak pijn op meerdere plaatsen (metastasen, decubitus, spierpijn, obstipatie, etc.) 4
5 Anesthesiologische pijnbestrijdingstechnieken een laatste stap? 6
6 WHO pijnladder en de plaats van invasieve technieken 7
7 8
8 doel Optimaliseren van pijnverlichting Minimaliseren van bijwerkingen, complicaties en kosten Verhogen van fysieke en psychische toestand Verhogen van kwaliteit van leven (Semin Oncol Apr;32(2): Kim et al.) 9
9 Minimaal invasieve technieken Spinale of epidurale medicatietoediening Neurolytische blokkades: Coeliacusblokkade Plexus hypogastricus Lower end Chordotomie Praktische Richtlijnen anesthesiologische pijnbestrijding, NVA, Van Kleef et.al., CBO richtlijn pijn bij kanker,
10 Spinaal of epiduraal catheter Indicaties: 1. Pijn refractair aan zeer hoge doses opioiden 2. Niet te verdragen bijwerkingen van opioiden 3. Pijn die niet in aanmerking komt voor een andere behandelmodaliteit (lees: neurolytische blokkade, radiotherapie, etc.) 11
11 Spinaal (epiduraal) catheter Indicaties: 1. Pijn refractair aan zeer hoge doses opioiden 2. Niet te verdragen bijwerkingen van opioiden 3. Pijn die niet in aanmerking komt voor een andere behandelmodaliteit Contraindicaties: 1. Verhoogde intracraniele druk 2. Niet te corrigeren stollingsafwijkingen 3. Onrust en cognitieve stoornissen 4. Infectie t.h.v. de insteekplaats 12
12 Spinaal (epiduraal) catheter Epidurale catheter: Focale analgesie Verwachte korte behandelperiode (enkele weken) Spinale catheter: Groter pijnlijk gebied Verwachte langere overlevingsduur Problemen bij de doorgankelijkheid van de epidurale ruimte 13
13 Gray s Atlas of anatomy, Drake et.al.,
14 Gray s Atlas of anatomy, Drake et.al.,
15 16
16 17
17 18
18 19
19 20
20 21
21 Van Loenen et.al., Ned. tijdschr. pall. zorg, 5 (1); blz 14:
22 Wetenschappelijke onderbouwing morfine Cochrane review 2005: 1 RCT (Smith 2002) (n=202) 31 cohort studies epidurale toediening (n=1343) 28 cohort studies intrathecale toediening (n=722) Goed tot uitstekend analgetisch effect in resp. 89% en 87%. Veilig Infecties: epiduraal 1% intrathecaal 2% Hoge doses intrathecaal geeft myoclonieen en O.I.H. Bij langdurige toediening hypogonadotroop hypogonadisme 23
23 Wetenschappelijke onderbouwing morfine J Clin Oncol Oct 1;20(19): Randomized clinical trial of an implantable drug delivery system compared with comprehensive medical management for refractory cancer pain: impact on pain, drug-related toxicity, and survival. Smith TJ, et. al. The mean CMM VAS score fell from 7.81 to 4.76 (39% reduction); for the IDDS group, the scores fell from 7.57 to 3.67 (52% reduction, P =.055). The mean CMM toxicity scores fell from 6.36 to 5.27 (17% reduction); for the IDDS group, the toxicity scores fell from 7.22 to 3.59 (50% reduction, P =.004). The IDDS group had significant reductions in fatigue and depressed level of consciousness (P <.05). IDDS patients had improved survival, with 53.9% alive at 6 months compared with 37.2% of the CMM group (P =.06). 24
24 Wetenschappelijke onderbouwing toevoegingen Bupivacaine heeft een additief effect op morfine intrathecaal of epiduraal Veilig, veel ervaring mee (1 RCT en meerdere cohort studies) Clonidine is effectief (56% vs. 5% bij placebo) Veilig, veel ervaring mee Met name bij neuropathische pijn (1 RCT en meerdere cohortstudies) 25
25 Praktisch Morfine Concentratie 0,5 1 mg/ml Loopsnelheid 0,2 2 ml/uur Maximaal 16 mg/dag Bupivacaine Additief 0,0625% tot 0,25% (=0,625mg/ml tot 2,5 mg/ml) Clonidine Additief 150 tot 600 mcg/24uur 26
26 Praktisch Bijwerkingen: O.I.H. (bij hoge doseringen) Motorische zwakte en sensibele stoornissen Urineretentie Hypotensie Nausea, vomitus, hoofdpijn, jeuk (opstartfase) Korte klinische opname geindiceerd Inlichten huisarts, technisch thuiszorgteam, achterwacht anesthesie 27
27 28
28 Coeliacus blokkade Indicaties: bovenbuikspijn uitgaande van de epigastrische viscera t.g.v. primaire tumoren of metastasen in de bovenbuik pancreasca maagca Distaal oesophagusca galgangca Lever Omentum Darm (tot colon transversus) Kan worden overwogen zodra er sprake is van behandeling met opiaten 29
29 30
30 Sobotta 31
31 Radiographic imaging for pain management, Raj et.al.,
32 Coeliacus blokkade Anamnese: Hevige bovenbuikspijn Krampend, knijpend of koliekachtig Referred pain bv. naar de schouder Snelle verzadiging Slaapproblemen gewichtsverlies 33
33 Coeliacus blokkade Lichamelijk onderzoek: Pijn in de hoge bovenbuik Lokale anatomische afwijkingen (scoliose) Infectie t.h.v. de punctieplaats Patient moet op de buik kunnen liggen 34
34 Coeliacus blokkade Contraindicaties: Hemorrhagische diathesen Lokale infecties Onmogelijkheid om op de buik te liggen Tumorinvasie in het aan te prikken gebied 35
35 36
36 37
37 38
38 39
39 41
40 42
41 Casus Dhr X., 46 jaar. Sinds enkele maanden pijn in zijn buik en rug en obstipatie. Hij is minstens 5 kg afgevallen, ligt veel op bed. CT 26-03: beeld van een meer dan 6 cm grote maligniteit uitgaande van het corpus van het pancreas met omgroei rond de grote vaten. 4-4: Pijn: re bovenbuik, uitstralend naar de rug. Hele dag door. Oxycontin opgehoogd naar 3dd 30mg. 6-4: coeliacusblokkade onder sedatie. 11-4: info pijn: gaat volgens ha beter: kan rechter op zitten. 29-5: A: Geen pijn in de buik. 26-6: presentatie SEH ivm ileus. Oxycontin 3 dd 10 mg. 24-7: heeft op rug pijn, blijkt vooral op stuitje, tgv het liggen wrsl, is erg mager, huid wel intact. Oxycontin 3 dd 10 mg. 27-8: beetje bekende pijn, geen actie nu nodig. Tevreden met fentanyl 75. gebruikt 3-4 keer per dag oxynorm 10mg. 43
42 Coeliacus blokkade effectiviteit: Meta-analyse 1995 (n=1145): Na 2 weken 89% pijnreductie (58% volledig) Na 12 weken 90% pijnreductie (56% volledig) Effecten op QoL wisselend Ondanks pijnreductie is coeliacusblokkade niet in staat de plaats van medicamenteuze behandeling over te nemen Opioidconsumptie gereduceerd met 40 tot 80 mg per dag. 44
43 Coeliacus blokkade Bijwerkingen en complicaties: Voorbijgaande hypotensie Lokale pijn (myogeen) Diarree (toename peristalsis) Paresthesieen, paresen (1%) Pneumothorax, hematurie, schouderpijn (1%) Dwarslaesie (case report) 45
44 46
45 Indicaties: Plexus hypogastricus blokkade Viscerale pijn t.g.v. tumoren in het kleine bekken (m.n. gynaecologisch) 47
46 Plexus hypogastricus blokkade Anamnese: Voornamelijk doffe en slecht te lokaliseren pijn. Lichamelijk onderzoek: Pijnlokalisatie (radiculaire pijn?) Anatomie van de lage rug/sacrum Infecties Oppervlakkige tumorinvasie Buikligging moet mogelijk zijn Contraindicaties: Gelijk aan coeliacusblokkade 48
47 49
48 50
49 51
50 52
51 53
52 Plexus hypogastricus blokkade Effectiviteit: Observationele studies 6 case studies (n=341): 60% vd patienten goede pijnreductie. Opiatenreductie Complicaties: Intravasculaire injectie Neurolyse van somatische zenuw 54
53 Reg Anesth Nov-Dec;22(6): Neurolytic superior hypogastric plexus block for chronic pelvic pain associated with cancer. Plancarte R, et.al. All patients reported a visual analog scale (VAS) pain score of 7-10/10 before the block. Overall, 115 patients of the 159 patients who responded to a diagnostic block (72%, 95% confidence interval of 65-79%) had satisfactory pain relief (VAS < 4/10), 99 (62%) after one block, and 16 (10%) after a second block. The remaining 44 patients (28%) had moderate pain control (VAS 4-7/10) after two blocks and received oral pharmacological therapy and epidural analgesic therapy with good results. Bij patienten die goed reageren op blokkade : Opiatenreductie 43% 55
54 Eindconclusies Het is aannemelijk dat intrathecale en epidurale toediening van opioiden, LA en clonidine effectief en veilig is (niveau 2B+). Behandeling met orale of transdermale medicatie heeft de voorkeur. Het is aangetoond dat een plexus coeliacus blokkade bij patienten met kanker en pijn in de bovenbuik leidt tot een reductie van pijn en/of opioidreductie. Het type tumor lijkt hierbij niet van belang (niveau 1A). Kan reeds worden overwogen zodra er sprake is van behandeling met opioiden. Er zijn aanwijzingen dat een plexus hypogastricus superior blokkade bij viscerale pijn uitgaande van het bekken een gunstig effect kan hebben op pijn en medicatiegebruik bij patienten met kanker (niveau 2C+) 56
55 Contact: pijnpolikliniek:
De mogelijkheden van invasieve technieken in de palliatieve pijnbestrijding. Erich Ohlsen, anesthesioloog-pijnbehandelaar
De mogelijkheden van invasieve technieken in de palliatieve pijnbestrijding Erich Ohlsen, anesthesioloog-pijnbehandelaar TEAM Behandelingen zoals: Plexus coeliacusblokkade Plexus hypogastricusblokkade
Nadere informatieEnkele vragen als opwarmer: II. Enkele vragen als opwarmer: I. Enkele vragen als opwarmer: IV. Enkele vragen als opwarmer: III
De richtlijn pijn bij patiënten met kanker. K.Vissers, K. Besse. R. van Dongen Academisch centrum voor pijn- en palliatieve geneeskunde. UMC St Radboud, Nijmegen Enkele vragen als opwarmer: I Acute pijn
Nadere informatieBehandeling van pijn bij kanker. Dr. S. De Wulf Anesthesioloog/pijnbestrijder 21/02/2017
Behandeling van pijn bij kanker Dr. S. De Wulf Anesthesioloog/pijnbestrijder 21/02/2017 Oorzaken en karakteristieken van kanker pijn Somatische ( nociceptieve ) pijn Opioiden, NSAID, blokkades Viscerale
Nadere informatieBehandeling van pijn bij patiënten met kanker
Behandeling van pijn bij patiënten met kanker anesthesioloog Dr. T. C. Besse, Prevalentie van pijn bij patienten met kanker Na curatieve behandeling 33% Tijdens behandeling 59% Bij vergevorderde ziekte
Nadere informatiePijn en pijnbestrijding in de palliatieve fase
Pijn en pijnbestrijding in de palliatieve fase JOS KITZEN, ONCOLOOG COBIE VAN BEUZEKOM,VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST Inhoud van de presentatie Even voorstellen Definitie palliatieve zorg Definitie pijn Hoe
Nadere informatiePijnbehandeling bij kanker.
Pijnbehandeling bij kanker. Vincent van Dongen Anesthesioloog / Pijnspecialist Fellow of Interventional Pain Practice (FIPP) Orbis Medisch Centrum 5084 volwassen patienten, 56% matige ernstige pijn 573
Nadere informatiePijn bij kanker hoe werkt het en hoe behandel je optimaal. Manon Immerzeel
Pijn bij kanker hoe werkt het en hoe behandel je optimaal Manon Immerzeel 1 Wat is pijn? "een onplezierige, sensorische en emotionele ervaring die gepaard gaat met feitelijke of mogelijke weefselbeschadiging
Nadere informatieTe verrichten door Arts: Medicatie voorschrijven Verpleegkundige: Pijnobservaties uitvoeren, pijnscores uitvoeren en medicatie toedienen
Te verrichten door Arts: Medicatie voorschrijven Verpleegkundige: Pijnobservaties uitvoeren, pijnscores uitvoeren en medicatie toedienen Doel Adequate pijnbestrijding Stappenplan bij pijnbestrijding (zie
Nadere informatiePijn en dementie. Inhoud. Introductie! Pijn. Pijn
Inge van Mansom palliatief arts/specialist ouderengeneeskunde Sint Elisabeth Gasthuishof, LUMC en IKNL regio Leiden Maartje Klapwijk specialist ouderengeneeskunde en onderzoeker LUMC Introductie! 22 september
Nadere informatieMarijse Koelewijn huisarts
PIJN Marijse Koelewijn huisarts Je hoeft tegenwoordig toch geen pijn meer te lijden Moeilijk behandelbare pijn Om welke pijnen gaat het? Welke therapeutische mogelijkheden zijn er? Opzet workshop: Korte
Nadere informatieProgramma. Doorbraakpijn Vera Middel, apotheker. Casuïstiek Onno van der Velde, huisarts
Programma Prevalentie pijn in de palliatieve fase Stappenplan medicamenteuze behandeling Samenwerkingsafspraak meten en registreren van pijn Marlie Spijkers, kaderarts palliatieve zorg specialist ouderengeneeskunde
Nadere informatieRapid Recovery. Anesthesiologische mogelijkheden. Xander Eijsbouts Xeijsbouts@fzr.nl Anesthesioloog Franciscus Ziekenhuis Roosendaal
Rapid Recovery Anesthesiologische mogelijkheden Original in the Royal College of Surgeons of England, London. 18th Century Surgery October 17, 1846: First public demonstration of the use of ether in anesthesia
Nadere informatiePIJN in de palliatieve fase
PIJN in de palliatieve fase Themabijeenkomst Netwerk Palliatieve Zorg Eemland 9 april 2013 Palliatie Team Midden Nederland Anne Mieke Karsch, anesthesioloog-pijnspecialist UMC Utrecht Laetitia Schillemans,
Nadere informatieInleiding in Pijn Pijnladder
Inleiding in Pijn Pijnladder Patricia Schutte Palliatief en oncologieverpleegkundige 13 november 2018 Definitie pijn Pijn is een onaangename sensorische en emotionele gewaarwording die verband houdt met
Nadere informatiechronische pijn en de pijnpolikliniek Dr. D.H.Vrinten Anesthesioloog-pijnbehandelaar
chronische pijn en de pijnpolikliniek Dr. D.H.Vrinten Anesthesioloog-pijnbehandelaar De pijnpolikliniek Indeling van pijn; acuut of chronisch Acute pijn ontstaat plotseling is (meestal) goed te behandelen;
Nadere informatieSymptomen in de Palliatieve Fase
Symptomen in de Palliatieve Fase Internationale dag Palliatieve zorg Limburg 2015 Marieke van den Beuken- van Everdingen 36 symptomen die bij > 10% voorkomen vermoeidheid obstipatie snelle verzadiging
Nadere informatieAchtergrond. QoL bij patiënten met wervelkolom metastasen. Number of surgeries in MCH for spinal metastases
QoL bij patiënten met wervelkolom metastasen Godard de Ruiter, Neurochirurg Claudine Nogarede, Verpleegkundig Specialist. Neuro & revalidatie congres 2016 Number of surgeries in MCH for spinal metastases
Nadere informatieProtocol Medicamenteuze pijnbestrijding bij oncologische patiënten Reikwijdte MST-breed Datum:
Versie: Medisch Spectrum Twente 1.0 Soort Document Titel Status: Vastgesteld Protocol Medicamenteuze pijnbestrijding bij oncologische patiënten Reikwijdte MST-breed Datum: 06-02-2012 Pagina 1 van 5 Code:
Nadere informatieFarmacologische behandeling van doorbraakpijn bij kanker. Isala
Farmacologische behandeling van doorbraakpijn bij kanker Isala Dr. M.J.M.M. Giezeman, Anesthesioloog, Isala klinieken Zwolle 19 november 2014 Agenda Epidemiologie van doorbraakpijn Behandeling van doorbraakpijn
Nadere informatiePijn en pijnbehandeling bij Kanker 23-04-2014 Centrum Cabane
Pijn en pijnbehandeling bij Kanker 23-04-2014 Centrum Cabane Drs. A.M. Karsch, anesthesioloog pijnspecialist UMC Utrecht Drs. G. Hesselmann, oncologieverpleegkundige, epidemioloog UMCU Wat is pijn? lichamelijk
Nadere informatieWorkshop 2 Pijn & Pijnbestrijding en de rol van de verpleegkundige Antoine Engelen, Paul Cornelissen & Sylvia Verhage
Workshop 2 Pijn & Pijnbestrijding en de rol van de verpleegkundige Antoine Engelen, Paul Cornelissen & Sylvia Verhage Kasteel Maurick 2-10-2012 Pijn bij kanker Pijn bij kanker + algemeen voorkomend symptoom
Nadere informatiePIJN in de PALLIATIEVE FASE. Wat is pijn? Definitie. Soorten pijn? Soorten pijn. Neuropathische pijn 10-10-2013
PIJN in de PALLIATIEVE FASE Wat is pijn? Dr. Gerrit Jan Veldhuis, internist-hematoloog Donderdag 10 oktober 2013 Definitie Soorten pijn? De definitie van pijn van de International Association for the Study
Nadere informatie9 Pijnbestrijding. 9.1 Medicamenteus stappenschema
9 Pijnbestrijding Het meten van de pijn bij kinderen in de kliniek of op de poli dient onderdeel te zijn van de standaard zorg. Pijn wordt gemeten met een gestandardiseerde scoringslijst. 0-2 jaar comfort
Nadere informatieMuziektherapie in de oncologie
Muziektherapie in de oncologie Wetenschap en praktijk combineren Tom Abrahams 26 mei 2015 Wat is muziektherapie? Een vorm van vaktherapie Ervaringsgericht Interventies binnen muzikale context Waar wordt
Nadere informatieDit pijnprotocol is gebaseerd op de richtlijn Diagnostiek en behandeling van pijn bij patiënten met kanker 1
Dit pijnprotocol is gebaseerd op de richtlijn Diagnostiek en behandeling van pijn bij patiënten met kanker 1 Algemeen Afnemen pijnscore: De ernst van de pijn (pijnintensiteit) is een aspect van de pijn
Nadere informatieInhoudsopgave. Cervicaal. Hoofdstuk I Wervelkolomgerelateerde pijn 35. Personalia 15 Woord vooraf 19 Samenvatting - Kernpunten 21 Verantwoording 29
Inhoudsopgave Inhoudsopgave Personalia 15 Woord vooraf 19 Samenvatting - Kernpunten 21 Verantwoording 29 Hoofdstuk I Wervelkolomgerelateerde pijn 35 Cervicaal I.1 Cervicaal radiculaire pijn 37 J. Van Zundert,
Nadere informatieZENUWBLOKKADE BLOKKADE VAN DE PLEXUS COELIACUS FRANCISCUS VLIETLAND
ZENUWBLOKKADE BLOKKADE VAN DE PLEXUS COELIACUS FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding De anesthesioloog heeft met u besproken dat uw pijnklachten behandeld gaan worden met een blokkade van de plexus coeliacus.
Nadere informatiePijn en demen=e. Signaleren en behandelen van pijn. Introduc8e. Inhoud. Pijn. Pijnmodel. Van Wijckerslooth, Oegstgeest. Elisabeth Gasthuishof, Leiden
Introduc8e Signaleren en behandelen van pijn 4 april Ede StudieArena Van Wijckerslooth, Oegstgeest Inge van Mansom palliatief arts/specialist ouderengeneeskunde Sint Elisabeth Gasthuishof, LUMC en IKNL
Nadere informatieNeuropatische Pijn WOV SYMPOSIUM 3 OKTOBER 2014
Neuropatische Pijn WOV SYMPOSIUM 3 OKTOBER 2014 Wat is neuropathische pijn? Wat is neuropathische pijn? Neuropathische pijn = pijn die veroorzaakt wordt door een primaire laesie of disfunctie van het perifere
Nadere informatiePijn bij kanker en de rol van de verpleegkundige /verpleegkundig specialist
Pijn bij kanker en de rol van de verpleegkundige /verpleegkundig specialist Sylvia Verhage MANP Verpleegkundig specialist intensieve zorg: oncologie & palliatieve zorg Jeroen Bosch Ziekenhuis, 's-hertogenbosch
Nadere informatieSpinale infuusbehandeling
Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen Infuusbehandeling 14 Spinale infuusbehandeling Spinale infuusbehandeling vindt plaats via een katheter die is ingebracht in de spinale ruimten.
Nadere informatieCasus de heer X. José Jacobs van Leur VS palliatieve zorg UMCN
Casus de heer X José Jacobs van Leur VS palliatieve zorg UMCN Start palliatieve fase Overlijden Ziektegerichte behandeling Klachtengerichte behandeling Ondersteuning in de stervensfase Nazorg rouw PALLIATIEVE
Nadere informatieSamenvatting. Psoas compartiment nervus ischiadicus blokkade voor. prothetische heup chirurgie. Klinische effectiviteit versus ongewenste bijwerkingen
Psoas compartiment nervus ischiadicus blokkade voor prothetische heup chirurgie Klinische effectiviteit versus ongewenste bijwerkingen In dit proefschrift presenteren wij een risk / benefit analyse van
Nadere informatieWat doet het palliatieve zorgteam en wat kan dit team voor u betekenen? An Reyners
Wat doet het palliatieve zorgteam en wat kan dit team voor u betekenen? An Reyners Pieper 77144 Overzicht Achtergrond Werkwijze van het team Overzicht 2010 Casuïstiek Samenvatting Sterfteoorzaak Maligniteit
Nadere informatieT IS GEBEURD. Een minikwis over pijn
T IS GEBEURD Een minikwis over pijn POLL OPEN Morfine 1. Morfine werkt niet op nociceptieve pijn 1.43% 2. Morfine werkt niet op neuropathische pijn 11.43% 3. Morfine werkt beter op nociceptieve dan op
Nadere informatieDexamethasone Indicaties en potentiële neveneffecten. Vrijdagochtendkrans 10/04/2015
Dexamethasone Indicaties en potentiële neveneffecten Vrijdagochtendkrans 10/04/2015 Inhoud Indicaties: 1) Postoperative nausea & vomiting (PONV) preventie 2) Verlengen perifeer zenuwblock 3) Multimodale
Nadere informatieBehandeling van pijn bij kanker
Behandeling van pijn bij kanker Pijn bij kanker kan ontstaan door de ziekte zelf, maar ook door de behandeling ervan. Niet alle patiënten met kanker hebben pijn. In de beginfase van de ziekte heeft 30%
Nadere informatieMorfine begin van het einde? de fabels en feiten
Morfine begin van het einde? de fabels en feiten Minisymposium palliatieve zorg Bernhoven Marcella vd Steeg Gerard Koen Jacques Bosmans Opzet Casuïstiek Quiz vragen Theorie Roept u maar! 2 Pijn bij kanker
Nadere informatieAdjuvante systeemtherapie Patiënte: DM type 2
Take home messages Een 59 jarige vrouw met mammacarcinoom en diabetes. An Reyners Internist-oncoloog UMCG Kankerbehandeling: houd rekening met bijwerkingen op korte en langere termijn Stem af wie waarvoor
Nadere informatieErector spinae plane blok
Erector spinae plane blok Pijnstilling bij (oa.) ribfracturen Casuistiekbespreking IC 12-09-2018 Lianne van de Wetering AIOS Anesthesiologie Vraagstelling Wat is het precies? Hoe werkt het? Hoe prik je
Nadere informatieOorzaken. Pijn in de Palliatieve Fase. Programma. Stellingen. Vóórkomen van pijn Pijn in de palliatieve fase onderbehandeld?!
Pijn in de Palliatieve Fase Juni 2012 Programma Stellingen Inleiding Casus Soorten Pijn Pijnbehandelingen In kaart brengen van pijn Vragen Evaluatie Stellingen In onze maatschappij en op ons niveau van
Nadere informatieCasus uit palliatief team
Casus uit palliatief team In kaart brengen situatie Diagnose: ossaal gemetastaseerd urotheelcelcarcinoom (2011) nu opgenomen met pijnklachten en incontinentie voor ontlasting: ingroei plexus door tumor?
Nadere informatiePerifere zenuw blokkade bij een patiënt at risk voor compartiment syndroom? Lucie van Genugten 3 e jaars AIOS Anesthesiologie 7 November 2014
Perifere zenuw blokkade bij een patiënt at risk voor compartiment syndroom? Lucie van Genugten 3 e jaars AIOS Anesthesiologie 7 November 2014 Vraag Maskeert een perifere zenuwblokkade het optreden van
Nadere informatiePijn en pijnbehandeling. Vincent Baartmans 5 e jaars AIOS Anesthesiologie / Fellow IC LUMC LEIDEN
Pijn en pijnbehandeling Vincent Baartmans 5 e jaars AIOS Anesthesiologie / Fellow IC LUMC LEIDEN Inhoud - Casus - Wat is pijn? - Classificatie - Waarom pijn? - Hoe ontstaat het? - Waarom behandelen? -
Nadere informatiePijn bij kanker. Elle van Dijk van Oort Pijnconsulent. Peter Baaijens Anesthesioloog - Pijnspecialist. maandag 7 november 2016
Pijn bij kanker Elle van Dijk van Oort Pijnconsulent Gerard Koen Physician Assistant Peter Baaijens Anesthesioloog - Pijnspecialist maandag 7 november 2016 De feiten 25 % nieuwe diagnose kanker 33% van
Nadere informatieWERKEN MET EEN SPUITDRIJVER Myriam Arren Palliatief deskundige PHA INDICATIE Aanhoudende nausea of braken Ernstige dysfagie Gastro-intestinale obstructie Patiënt is niet meer in staat om orale medicatie
Nadere informatieZorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie. Margot Geerts Verpleegkundig Specialist
Zorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie Margot Geerts Verpleegkundig Specialist Diabetische polyneuropathie 1. Distale symmetrische polyneuropathie Uitval van een combinatie van sensore,
Nadere informatieAnesthesie Gelrebreed
Trefwoord Pijnbestrijding Epidurale pijnbestrijding PCA (Patiënt Controlled Analgesia) PCA pomp (Numeric Rating Scale) Sedatiescore Bestemd voor Verpleegkundigen van de verpleegafdelingen waar patiënten
Nadere informatieSurvivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.
Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. INhoud Toename overleving meer patienten leven langer met kanker Effecten en behoeften na kankerbehandeling? Survivorship
Nadere informatieBehandeling van pijn bij kanker
Behandeling van pijn bij kanker Centrum voor pijngeneeskunde Locatie Eindhoven Pijn bij kanker kan ontstaan door ziekte zelf, maar ook door de behandeling ervan. Niet alle patiënten met kanker hebben pijn.
Nadere informatieSymptomatische behandeling hersenmetastasen. Jeroen van Eijk, neuroloog JBZ 3 e Regionale Symposium Palliatieve Zorg 07-11-2013
Symptomatische behandeling hersenmetastasen Jeroen van Eijk, neuroloog JBZ 3 e Regionale Symposium Palliatieve Zorg 07-11-2013 Zo maar een paar vragen: -Moeten patiënten met HM standaard met dexamethason
Nadere informatieMindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan?
Mindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan? Prof dr Irma Verdonck-de Leeuw Vrije Universiteit Afdeling Klinische Psychologie VUmc / Cancer Center Amsterdam Afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde
Nadere informatieIn Search of the Best Analgesic Solution using Interscalene Block for postop pain after Day-case Shoulder Surgery
In Search of the Best Analgesic Solution using Interscalene Block for postop pain after Day-case Shoulder Surgery Ons probleem Huidige praktijk: ssisb +/- plaatsen catheter met elastomeer pijnpomp (5ml/h)
Nadere informatieOLIJFdag 3 oktober 2015
OLIJFdag 3 oktober 2015 Nieuwe behandelingen bij eierstokkanker Els Witteveen Internist-oncoloog Huidige en nieuwe inzichten Intraperitoneale toediening Toevoeging van bevacizumab Dose dense toediening
Nadere informatieRichtlijn pijn bij kanker 2010: J. van Doorn, J. Jongen, J. Bromberg, M. van den Bent
Richtlijn pijn bij kanker 2010: J. van Doorn, J. Jongen, J. Bromberg, M. van den Bent I: Pijndiagnose duidelijk? III: Symptomatische pijnbehandeling II: Oorzakelijke behandeling Op centrumlocatie, Indien
Nadere informatieMETHADON ALS PIJNSTILLER IN DE PALLIATIEVE ZORG
METHADON ALS PIJNSTILLER IN DE PALLIATIEVE ZORG RUBEN VAN COEVORDEN HUISARTS HOSPICE ARTS JHI CONSULENT PALLIATIEVE ZORG WAT KOMT AAN BOD? Indicaties Beschikbare preparaten Farmacokinetiek Farmacodynamiek
Nadere informatiePijnanamnese en pijnbestrijding
Pijnanamnese en pijnbestrijding dinsdag 1 december 2009 Paul Oyen Verpleegkundig consulent palliatieve zorg Regionaal consultatieteam PIJN (IASP 1979) Pijn is een onplezierige, sensorische en emotionele
Nadere informatieDr. Du Chau (Huisarts)
CASUS Chondrosarcoom Dr. Du Chau (Huisarts) Dr. Huysentruyt (Pijnarts) Niet-medische context Vrouw 21 jaar Gehuwd Medische voorgeschiedenis Sinds 2j intermittente last in de regio van het RECHTER SI-gewricht,
Nadere informatieCoeliacusblokkade. Radiofrequente of chemische behandeling van het ganglion coeliacum. officiële benaming:
Coeliacusblokkade officiële benaming: Radiofrequente of chemische behandeling van het ganglion coeliacum Interdisciplinair Pijncentrum secretariaatpijnkliniek@klina.be Tel: 03 650 51 10 Een coeliacusblokkade
Nadere informatiePijnbehandeling bij een blokkade van een zenuw in de bovenbuik. (Celiacus blokkade)
Pijnbehandeling bij een blokkade van een zenuw in de bovenbuik (Celiacus blokkade) 2 Er is met u gesproken over een blokkade (plaatselijke verdoving of uitschakeling) van een zenuw in de bovenbuik, omdat
Nadere informatieOpioïd geïnduceerde Hyperalgesie Opioïd Induced Hyperalgesia (OIH)
Opioïd geïnduceerde Hyperalgesie Opioïd Induced Hyperalgesia (OIH) Meneer Peereboom 59 jaar slecht gedifferentieerd niet-kleincellig longcarcinoom. Lokale doorgroei in mediastinum. Geen metastasenl Radiotherapie,
Nadere informatieBehandeling van doorbraakpijn. Doorbraakpijn. Kenmerken doorbraakpijn 19-10-2011
Behandeling van doorbraakpijn Alexander de Graeff, internist-oncoloog, Universitair Medisch Centrum Utrecht Academisch Hospice Demeter, De Bilt Doorbraakpijn Plotseling optredende (vaak hevige) pijn die
Nadere informatiePegfilgrastim. Het afbeeldingonderdeel met relatie-id rid12
Pegfilgrastim Jacqueline Wallage AIOS Anesthesiologie 21 augustus 2017 Het afbeeldingonderdeel met relatie-id rid2 is niet aangetroffen in het bestand. Casus Man met lymfoom en darmperforatie Na CHOP-kuur
Nadere informatieDe WHO-trapladder : een kritische reflectie. Marijke Dejaeger Co-assistent Anesthesie-Reanimatie Promotor : Prof. Dr. Bart Morlion
De WHO-trapladder : een kritische reflectie Marijke Dejaeger Co-assistent Anesthesie-Reanimatie Promotor : Prof. Dr. Bart Morlion WHO richtlijnen gelanceerd in 1989 Hoe goed is pijncontrole vandaag bij
Nadere informatieEen prik in de roos. invasieve pijnbehandelingen in vogelvlucht. M. van Doorn, anesthesioloog pijnspecialist. W.E.N. Theunissen, huisarts
Een prik in de roos invasieve pijnbehandelingen in vogelvlucht M. van Doorn, anesthesioloog pijnspecialist W.E.N. Theunissen, huisarts A. van der Flier, huisarts inhoud Overzicht mogelijkheden via pijnpoli
Nadere informatiePijn bij kanker: behandelingsmogelijkheden
Pijn bij kanker: behandelingsmogelijkheden 20 september 2018 Bianca Kramp, verpleegkundig specialist Pijncentrum en Palliatieve zorg (Potentiële) Belangenverstrengeling : Geen Voor bijeenkomst mogelijk
Nadere informatieIleus in de palliatieve setting. Patricia Quarles van Ufford Internist-oncoloog Palliatief consult team Hagaziekenhuis
Ileus in de palliatieve setting Patricia Quarles van Ufford Internist-oncoloog Palliatief consult team Hagaziekenhuis Inleiding Richtlijn palliatieve zorg 2009 www.pallialine.nl Richtlijn ileus Praktijkervaring
Nadere informatieITDD behandeling. Algemeen Patientcode
ITDD behandeling Algemeen Patientcode Proefbehandeling ITDD - algemeen Datum ITDD proefbehandeling / / dd / mm / yyyy AB profylaxe? (0) nee (1) ja Duur antibiotica (1) eenmalig (2) 24 uur (3) meerdere
Nadere informatieCasuïstiek bespreking. delier
Casuïstiek bespreking delier Bernarda Heslinga Huisarts, kaderarts palliatieve zorg, lid consultatieteam palliatieve zorg Helma Mebius Verpleegkundige, lid consultatieteam palliatieve zorg Palliatieve
Nadere informatieHersenmetastasen. Jeroen van Eijk Neuroloog JBZ 4e Voorjaars Symposium V&VN Landelijk Netwerk Verpleegkundig Specialisten Oncologie 24 maart 2016
Hersenmetastasen Jeroen van Eijk Neuroloog JBZ 4e Voorjaars Symposium V&VN Landelijk Netwerk Verpleegkundig Specialisten Oncologie 24 maart 2016 Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatie(DOORBRAAK)PIJN EN MEDICATIE
(DOORBRAAK)PIJN EN MEDICATIE Manon Boddaert, arts palliatieve geneeskunde Bardo Hospice en Spaarne Ziekenhuis Oktober 2012 Pijn, palliatie en techniek Haarlem INHOUD WORKSHOP Pijn in het algemeen Nociceptieve
Nadere informatieHersenmetastasen. Jeroen van Eijk Neuroloog JBZ 2 oktober 2014 Symposium Palliatieve Zorg
Hersenmetastasen Jeroen van Eijk Neuroloog JBZ 2 oktober 2014 Symposium Palliatieve Zorg Hersenmetastasen (HM) + Introductie + Enkele cijfers. + Wanneer denken we aan HM? + Behandeling van HM (Landelijke
Nadere informatieEPIDURALE PIJNVERDOVING BIJ BEVALLING
EPIDURALE PIJNVERDOVING BIJ BEVALLING Dienst anesthesie Uw welzijn verdient onze beste zorg U bent zwanger en bereidt zich voor op de bevalling. De weeën die nodig zijn om te bevallen, zijn dikwijls erg
Nadere informatiePijn bij kanker. Anesthesie. Locatie Hoorn/Enkhuizen
Pijn bij kanker Anesthesie Locatie Hoorn/Enkhuizen Behandeling van pijn bij kanker Inleiding Tegenwoordig is pijn bij kanker vaak goed te bestrijden. Als wordt vastgesteld waardoor de pijn wordt veroorzaakt,
Nadere informatieDoorbraakpijn bij kanker, de behandeling ervan en Instanyl Een introductie
Doorbraakpijn bij kanker, de behandeling ervan en Instanyl Een introductie Pijn bij kanker Pijn bij kanker Pijn bij kanker Is een algemeen voorkomend symptoom Het is één van de meest gevreesde symptomen
Nadere informatieWERKEN MET EEN SPUITDRIJVER. Myriam Arren Verpleegkundig Pijnspecialiste Deskundige in Palliatieve Zorgen Referentiepersoon Ethiek
WERKEN MET EEN SPUITDRIJVER Myriam Arren Verpleegkundig Pijnspecialiste Deskundige in Palliatieve Zorgen Referentiepersoon Ethiek INDICATIE Aanhoudende nausea of braken Ernstige dysfagie Gastro-intestinale
Nadere informatieMarlies Peters. Workshop Vermoeidheid
Marlies Peters Workshop Vermoeidheid De ene vermoeidheid is de andere niet Deze vermoeidheid is er plotseling, niet gerelateerd aan geleverde inspanning De vermoeidheid wordt als (zeer) extreem ervaren
Nadere informatieRibfixatie bij fladderthorax Vaker doen? Vera Linssen, AIOS anesthesiologie 5 november 2015
Ribfixatie bij fladderthorax Vaker doen? Vera Linssen, AIOS anesthesiologie 5 november 2015 Casus M: motorrijder versus ander voertuig, van motor gevlogen, helm losgeraakt I: verdenking hematothorax, hoofdwond
Nadere informatieCasusschetsen. Casusschets 1
Interline Pijnbehandeling Casusschetsen 29 mei 2001 Casusschets 1 Vrouw, 50 jaar Patiente is bekend met een gemetastaseerd mammaca met botmetastasen thoracale en lumbale werverkolom. Tot nu toe is de pijn
Nadere informatieBlokkade zenuwnetwerk bovenbuik Plexus coeliacusblokkade. Pijnpoli
00 Blokkade zenuwnetwerk bovenbuik Plexus coeliacusblokkade Pijnpoli 1 Deze folder geeft u informatie over een plexus coeliacusblokkade. Uw behandelend arts heeft deze behandeling met u besproken. Waarom
Nadere informatieINLEIDING TOT DE INTERVENTIONELE PIJNTHERAPIE DOELSTELLING WAT IS INTERVENTIONELE PIJNBESTRIJDING? IPM ONDER RADIOSCOPIE BART MORLION
LES 2: INLEIDING TOT DE INTERVENTIONELE PIJNTHERAPIE DOELST ELLING Kennis van de basisprincipes van interventionele pijntherapie Inzicht in de rol, vaardigheden en competenties van de anesthesioloog in
Nadere informatiePijn bij patiënten met een dwarslaesie
Pijn bij patiënten met een dwarslaesie Incidentie op IC en mechanisme 26 januari 2018 Quirine Habes Casus Patient, 30 Traumatische dwarslaesie C5-C6 met central cord lesion na trauma Spondylodese en miami
Nadere informatieCarla van Soest. Verpleegkundig Specialist Chronisch Pijn
Carla van Soest Verpleegkundig Specialist Chronisch Pijn Definitie Pijn Pijn is wat de patiënt zegt dat het is en treedt op wanneer de patiënt zegt dat het optreedt. (McCaffery 1989) Pijn en behandeling
Nadere informatieCRITICAL APPRAISED TOPIC Schouderluxatie. Merel Trijzelaar Onderwijsdag 6 mei 2014
CRITICAL APPRAISED TOPIC Schouderluxatie Merel Trijzelaar Onderwijsdag 6 mei 2014 INLEIDING 50% van alle gewrichtsluxaties op de SEH 95-97% anterieure luxatie 65% van de ziekenhuizen hebben een protocol
Nadere informatieStudie medicijnen Groningen
Albert Twijnstra Studie medicijnen Huisarts Assistent interne geneeskunde Curaçao Specialisatie Neurologie Promotie onderzoek Academisering Neurologie Maastricht Neuro-traumatologie en Neuro-oncologie
Nadere informatieDiep blok waarom eigenlijk?
Diep blok waarom eigenlijk? Bart Torensma Klinisch epidemioloog (Drs/ PhD.c) Anesthesie ass 11 oktober 2016 Nederlandse OK dagen Introductie De slappe feitjes: Incidentie van post-operatieve rest curarisatie
Nadere informatieBesluitvorming in de palliatieve fase. Marjolein van Meggelen, RN MSc adviseur palliatieve zorg IKNL, docent post-hbo HU
Besluitvorming in de palliatieve fase Marjolein van Meggelen, RN MSc adviseur palliatieve zorg IKNL, docent post-hbo HU Besluitvorming in de palliatieve fase Expertisecentrum palliatieve zorg UMC Utrecht
Nadere informatieCOPD en hartfalen in de palliatieve fase
COPD en hartfalen in de palliatieve fase Manon Boddaert Arts palliatieve geneeskunde Bardo en Spaarne Ziekenhuis Antoon van Dijck Kwaliteit van leven Verloop COPD en hartfalen Markering palliatieve fase
Nadere informatiePalliatieve Pijnbestrijding regio s-hertogenbosch /Bommelerwaard. Ambitie Jeroen Bosch Ziekenhuis. Patiëntveiligheid
Palliatieve Pijnbestrijding regio s-hertogenbosch /Bommelerwaard Sylvia Verhage Verpleegkundig specialist oncologie / projectleider Pijn & Palliatieve zorg / consulent Consultatieteam Noord-West Brabant
Nadere informatieMindfulness binnen de (psycho) oncologie. Else Bisseling, 16 mei 2014
Mindfulness binnen de (psycho) oncologie Else Bisseling, 16 mei 2014 (Online) Mindfulness-Based Cognitieve Therapie voor kankerpatiënten. (Cost)effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT)
Nadere informatieRadiofrequente of chemische behandeling van het ganglion coeliacum. Informatiebrochure
Radiofrequente of chemische behandeling van het ganglion coeliacum Informatiebrochure Inhoud Inleiding 3 Officiële benaming: radiofrequente of chemische behandeling van het ganglion coeliacum 3 1 Wat doet
Nadere informatieCoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies
'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies Center of Research on Psychology in Somatic diseases Lonneke van de Poll Franse, Integraal Kankercentrum
Nadere informatieDoorbraakpijn bij kanker: de rol van de verpleegkundige!
Doorbraakpijn bij kanker: de rol van de verpleegkundige! Sylvia Verhage MANP Verpleegkundig specialist intensieve zorg: oncologie & palliatieve zorg Jeroen Bosch Ziekenhuis, 's-hertogenbosch Congres V&VN
Nadere informatiePCEA BIJ HET KIND INDICATIES VOOR EPIDURALE/PCEA ANATOMISCHE AANDACHTSPUNTEN ANATOMISCHE AANDACHTSPUNTEN KIND VS VOLWASSEN
INDICATIES VOOR EPIDURALE/PCEA PCEA BIJ HET KIND JORIS VUNDELINCKX 20-06-2014 Deel van de multimodale anesthesie Management van de postoperatieve pijn Heelkundige procedures : Orthopedie van het onderste
Nadere informatieWERKEN MET EEN SPUITDRIJVER
WERKEN MET EEN SPUITDRIJVER Myriam Arren Verpleegkundig Pijnspecialiste Deskundige in Palliatieve Zorgen Referentiepersoon Ethiek INDICATIE Aanhoudende nausea of braken Ernstige dysfagie Gastro-intestinale
Nadere informatieRichtlijn toediening van intranasale medicatie (algemeen) Inleiding
Richtlijn toediening van intranasale medicatie (algemeen) M.F. Kok, SEH-arts KNMG Intranasale toediening is een niet-invasieve, snelle en effectieve manier van medicatietoediening, met name geschikt voor
Nadere informatieLevenseinde bij de geriatrische patiënt en comfortzorg. Marc Merchier, palliatieve zorg coördinator
Levenseinde bij de geriatrische patiënt en comfortzorg Marc Merchier, palliatieve zorg coördinator Fysieke pijn en symptoomcontrole Palliatieve sedatie Palliatieve zorg definitie WHO 2002: Palliatieve
Nadere informatieCoeliacusblokkade als vorm van pijnbehandeling
Coeliacusblokkade als vorm van pijnbehandeling Celiac block as treatment for pain Auteurs Trefwoorden Key words J.I. Geerling, M. van Wijhe en A.K.L. Reyners pancreascarcinoom, pijn, plexus coeliacusblokkade
Nadere informatiePijn bij kanker, behandeling met medicijnen
Pijn bij kanker, behandeling met medicijnen Inleiding Deze informatiefolder is bedoeld voor patiënten die pijn hebben als gevolg van kanker. Ook voor familieleden kan het zinvol zijn om deze folder te
Nadere informatie