VD/DR 26 juni 2013 Ons Pensioenplan 2015

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "VD/DR 26 juni 2013 Ons Pensioenplan 2015"

Transcriptie

1 VD/DR 26 juni 2013

2 Programma Voorstelrondje Rollen aanwezigen Inhoud: Aanleiding Techniek Proces communicatie Mening verenigingsraad

3 Ons Pensioenplan Rollen VR / DR Ogen oren buik van alle deelnemers Klankbord voor de besturen DPF en SPF Instemmer Of: Bijsteller? Ambassadeur!

4 Rollen DPF / SPF Verantwoordelijkheidsverdeling DPF SPF wat betreft het pensioen voor fysiotherapeuten DPF De ambitie (wat wil je bereiken) SPF De invulling van de uitvoering, de financiering en de communicatie van de pensioenregeling

5 Structuur Project Bestuur DPF Bestuur SPF Stuurgroep Wg Regeling Wg Communicatie DPF/SPF/Leden VR/Adviseurs DPF/SPF/Leden VR/Adviseurs Wg

6 Rollen en tijdpad Het tijdpad dat we in 2013 volgen: 20 juni: Uitkomsten online stellingen bekend 26 juni: Vergadering Verenigingsraad 11 september: Vergadering deelnemersraad met presentatie keuzes op hoofdlijnen medio september Speciale uitgave van FysioPensioen met uitleg over besluitvormingsproces nieuwe pensioenregeling en uitslag enquête risicobereidheid 27 november: ALV DPF met aansluitend schriftelijke stemronde

7 Inhoud: aanleiding en techniek Ruud Kruijff Towers Watson

8 Wetswijzigingen en richting werkgroep Doelstelling Informeren over aanstaande wetswijzigingen Financieel toetsingskader / nominaal vs reëel Verhoging AOW-leeftijd / pensioenrichtleeftijd Fiscaal kader beroepspensioenregelingen Informeren over richting werkgroep

9 Wetswijzigingen en richting werkgroep Agenda voor vandaag - Uitgangspunten pensioenregeling - Wetswijzigingen Pensioenregeling na wetswijzigingen Gevolgen financiële crisis en ontwikkeling levensverwachting Voorliggende onderwerpen pensioenregeling 2015 Keuze nominaal toezichtskader Verhoging AOW-leeftijd/pensioenrichtleeftijd Fiscaal kader beroepspensioenregelingen Specifiek voor pensioenregeling SPF

10 Wetswijzigingen en richting werkgroep Waar komen we vandaan?

11 Wetswijzigingen en richting werkgroep Uitgangspunten pensioenregeling Verplicht gestelde pensioenregeling voor fysiotherapeuten Maximaal gebruikmaken van voordelen collectief pensioen Collectief beleggen Collectief dragen van risico s: -Inkomen na pensionering tot aan overlijden -Inkomen nabestaanden bij overlijden -Voortzetting pensioenopbouw bij beroepsarbeidsongeschiktheid Minimaal gebruikmaken van nadelen collectief pensioen: Iedereen betaalt in beginsel voor zijn eigen pensioen Goede en slechte rendementen zo snel mogelijk uitdelen Zo min mogelijk jong betaalt voor oud

12 Wetswijzigingen en richting werkgroep Uitgangspunten pensioenregeling Vaste premiehoogte Premie voor iedereen in principe gelijk ongeacht inkomen -Wel rekening houden met parttimewerken -Wel rekening houden met pensioenniveau Basis / BasisPlus Premie hangt niet af van financiële positie pensioenfonds (rendementen uit verleden) Premie neemt in principe alleen toe als levensverwachting stijgt Voor 1 januari Jongeren betaalden een wat lagere premie dan ouderen - Premie bevatte geen buffer voor beleggingsrisico s Vast pensioenopbouw -Pensioenopbouw voor iedereen in principe gelijk ongeacht inkomen Wel rekening houden met parttimewerken Wel rekening houden met pensioenniveau Basis / BasisPLUS

13 Wetswijzigingen en richting werkgroep Uitgangspunten pensioenregeling Sturen van pensioenfonds door indexaties (toeslagbeleid) Systematiek vóór 1 januari 2007 Financiële positie pensioenfonds in evenwicht indien indexatiecapaciteit (welvaartsvastheidsbescherming: WVB) tussen 3,25% Indien financiele positie in evenwicht: indexatie 3,75% *) Indien fonds uit evenwicht : - Boven 4,25% WVB: Uitdelen overschot door indexatie hoger dan 3,75% - Beneden 3,25% WVB: Tekort verwerken door indexatie lager dan 3,75% *) In werkelijkheid vaststelling indexatie genuanceerder

14 Wetswijzigingen en richting werkgroep Wat gebeurde er in 2007?

15 Wetswijzigingen en richting werkgroep Waarom is 2007 zo van belang? In 2007 belangrijke wijzigingen in pensioenwetgeving Toch... - Uitgangspunten pensioenregeling zo veel mogelijk gehandhaafd - Pensioenregeling als het ware ingevaren in regelgeving vanaf 2007

16 Wetswijzigingen en richting werkgroep Wetswijzigingen 2007 Introductie Wet Verplichte Beroepspensioenregeling > Bescherming tegen ongewenste gevolgen waardeoverdracht: Oplossing: Introductie onvoorwaardelijke indexatie > Doorsneepremie: Jongeren en ouderen dezelfde premie Introductie Financieel toetsingskader > Introductie marktwaarde voor verplichtingen > Onderscheid maken onvoorwaardelijke / voorwaardelijke rechten > Buffervereisten afhankelijk van risicoprofiel beleggingen > Opstellen herstelplan bij te lage dekkingsgraad (lange termijn / korte termijn) > Aantonen kostendekkendheid premie

17 Wetswijzigingen en richting werkgroep Pensioenregeling vanaf 2007

18 Wetswijzigingen en richting werkgroep Pensioenregeling na wetswijzigingen per 1 januari 2007 Indexatie-systematiek sinds 1 januari 2007 > Onvoorwaardelijke indexatie van 2,0% > Ambitie: Indexatie van minimaal 3% > Dekkingsgraad ± 105% tot ±150/160%: Indexatie 3% Indexatie 2% onvoorwaardelijk + 1% voorwaardelijk > Dekkingsgraad > ± 150/160%: 3% Uitdelen overschot door indexatie > > Dekkingsgraad < ± 105%: Indexatie 2%; eventueel kortingsmaatregel Premie-systematiek sinds 1 januari 2007 l > Doorsneepremie > Gebaseerd op indexatie-ambitie van minimaal 3% > Inclusief buffer in verband met risicoprofiel beleggingen

19 Wetswijzigingen en richting werkgroep Gevolgen financiële crisis!

20 Wetswijzigingen en richting werkgroep Gevolgen financiële crisis Financiële crisis c.q. ontwikkeling levensverwachting: - Lage rente, grotere stijging levensverwachting, fluctuerende rendementen - Lage dekkingsgraad - Opstellen herstelplannen - Toepassing noodclausule: Verlaging onvoorwaardelijke toeslag in Recentelijk geen ruimte voor indexaties bovenop onvoorwaardelijke 2% - Mogelijke korting in nabije toekomst (?)

21 Ons Pensioenplan Rollen VR / DR Ogen oren buik van alle deelnemers Klankbord voor de besturen DPF en SPF Instemmer Of: Bijsteller? Ambassadeur!

22 Wetswijzigingen en richting werkgroep Wat komt er op ons af?

23 Wetswijzigingen en richting werkgroep Voorliggende onderwerpen vormgeving pensioenregeling - Door externe ontwikkelingen: > Keuze nominaal / reëel pensioenkader > Verhoging AOW-leeftijd / pensioenrichtleeftijd > Fiscaal kader beroepspensioenregelingen - Door ontwikkelingen specifiek voor SPF: > Wenselijk niveau toeslagverlening / onvoorwaardelijkheid toeslagverlening > Wenselijkheid handhaven doorsneepremie?

24 Wetswijzigingen en richting werkgroep Hoofdlijnen wetswijzigingen

25 Wetswijzigingen en richting werkgroep Wetswijzigingen - Herziening Financieel toetsingskader > Keuze nominaal of reëel contract per 1 januari Verhoging AOW-leeftijd / pensioenrichtleeftijd > Geleidelijke verhoging AOW van 65 naar 67 > Vanaf 2014 (fiscale) pensioenrichtleeftijd 67 jaar - Fiscaal kader beroepspensioenregelingen > Per 1 januari 2015 dezelfde regels als voor werknemerspensioenen

26 Wetswijzigingen en richting werkgroep Nominaal versus reëel: Korte historie 2007 Nieuwe Pensioenwet / Wet Verplichte Beroepspensioenregeling (en als onderdeel daarvan het huidige FTK) 2009 Commissies Frijns en Goudswaard, evaluatie van het FTK 2010 Pensioenakkoord 2011 Uitwerking Pensioenakkoord 2012 Hoofdlijnennota herziening FTK door SZW

27 Wetswijzigingen en richting werkgroep Nominaal versus reëel

28 Wetswijzigingen en richting werkgroep Nominaal versus reëel: Waarom? Huidig pensioenstelsel té kwetsbaar vanwege Vergrijzing Pensioenen niet meer stuurbaar met premies Grenzen betaalbaarheid pensioenpremies bereikt Stijgende levensverwachting Financiële risico s Nieuw stelsel met evenwicht tussen ambitie, risico en betaalbaarheid Pensioenfondsen moeten bewustere keuzes maken over risico s Geïndexeerd pensioen moet uitgangspunt zijn (FTK aanpassen)

29 Nominaal versus reëel: Doelstellingen Nu: dubbele doelstelling Straks: keuze uit EN: ambitie tot verlenen toeslagen EN: onvoorwaardelijk pensioen pensioen nakomen OF: reëel contract OF: nominaal contract EN EN wordt OF OF 29

30 Nominaal versus reëel: Belangrijkste verschillen 30

31 Nominaal versus reëel: Belangrijkste overeenkomst = 31

32 Wetswijzigingen en richting werkgroep Nominaal versus reëel: Levensverwachting en rendement In nominaal kader Nieuwe opbouw: Geen ingebouwd mechanisme voor aanpassing pensioenleeftijd c.q. pensioenopbouw gekoppeld aan levensverwachting Premie in beginsel hoger bij stijging levensverwachting Opgebouwd pensioen: In beginsel gegarandeerd Aanpassing aan levensverwachting ten laste van fondsvermogen Bij tegenvallende rendementen en/of gevolgen levensverwachting eventueel korten van rechten Voorbeeld (stel): Dekkingsgraad na korte termijn herstelperiode van 3 jaar is 99% Minimaal vereiste dekkingsgraad is 104,5% Pensioenfonds moet dan alle pensioenen met ca. 5,5% korten om te herstellen uit dekkingstekort

33 Wetswijzigingen en richting werkgroep Nominaal versus reëel: Levensverwachting en rendement In reëel kader LAM = levensverwachtingsaanpassingsmechanisme Nieuwe opbouw: pensioenleeftijd / pensioenopbouw gekoppeld aan levensverwachting Opgebouwd pensioen: Schok in levensverwachting gespreid verwerken in pensioenaanpassingen RAM = rendementsaanpassingsmechanisme Opgebouwd pensioen: Schok in beleggingsrendement/-rente gespreid verwerken in pensioenaanpassingen

34 Wetswijzigingen en richting werkgroep Nominaal versus reëel Belangrijkste verschillen tussen nominaal kader en reëel kader Hoe worden aanpassingen van de pensioenen gespreid over de tijd? In hoeverre verschilt beleggingsbeleid in beide kaders? Niet: Welk kader leidt tot hoogste pensioen? Gelijke premie en gelijke rendementen leiden immers tot dezelfde pensioenwaarde

35 Nominaal versus reëel: Werking LAM en RAM Jaar Leeftijdsverwachting 0 10% % Door overrendement 10% -20% 5% 10% 10% -20% Etc. 2% 2% 2% 2% 2% 2% 2% 2% 2% 2% -1% -1% -1% -1% -1% -1% -1% -1% -1% -1% -1% -1% -1% Inflatie LAM 2e jaar LAM 7e jaar RAM 1e jaar 1% RAM 2e jaar 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% -2% -2% -2% -2% -2% -2% -2% -2% -2% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% -2% -2% -2% -2% -2% 0,5% Etc. RAM 3e jaar RAM 4e jaar RAM 5e jaar RAM 6e jaar Etc. Totale aanpassing 3% 0% 0,5%. 1,5% 2,5% 35

36 Wetswijzigingen en richting werkgroep Nominaal versus reëel: samenvatting nominaal contract - Nakomen nominale pensioenaanspraak waarborgen - Bepaalde mate van beleggingsrisico toegestaan - Grote(re) zekerheid door: > Indexatie pas bij voldoende hoge dekkingsgraad > Buffers aanhouden / opbouwen om risico s op te vangen Te financieren uit opslag op premie en uit rendement - Als dekkingsgraad toch ontoereikend is en blijft: verlaging pensioenen - Dilemma: Bij lage dekkingsgraad is waarborgen nominale aanspraak strijdig met nemen van beleggingsrisico s l Wettelijke beperking beleggingsrisico bij lage dekkingsgraad?

37 Wetswijzigingen en richting werkgroep Nominaal versus reëel: samenvatting reëel contract - Geïndexeerd pensioen, jaarlijks aangepast aan rendementen > Indexatie op basis van loon- of prijsinflatie - Pensioenfonds kan beleggingsrisico s nemen - Geen buffers nodig; dus ook geen herstelplan bij onderdekking - In plaats daarvan: Uitsmeerperiode naar keuze van 1 jaar tot 10 jaar - Onderscheid t.o.v. nominaal: Pensioendoel en geen garantie

38 Wetswijzigingen en richting werkgroep Voorlopige conclusie werkgroep: Keuze voor reëel contract past het best bij opzet fonds - Wens tot handhaven risicoprofiel fonds ondanks lage dekkingsgraad > In nominaal contract wellicht te strak keurslijf - Focus op beleggen voor de lange termijn > In nominaal contract wordt meer op korte termijn gestuurd - Aanpassingssystematiek reëel contract sluit het meest aan bij indexatie-systematiek c.q. uitgangspunten pensioenfonds > In nominaal contract later indexeren en langer wachten met korten - Beperken korte termijn kans op grote negatieve schokken > In nominaal contract grotere negatieve schokken in geval van korten

39 Wetswijzigingen en richting werkgroep AOW-leeftijd / pensioenleeftijd

40 Verhoging AOW leeftijd / pensioenrichtleeftijd AOW-leeftijd in jaar Regeerakkoord Jaar Maand(en) Wet verhoging AOW- Jaar en pensioenrichtleeftijd Maand(en) Door flexibele ingangsdatum in de pensioenregeling kan deelnemer de pensioeningang aan laten sluiten bij AOW 40

41 Wetswijzigingen en richting werkgroep Verhoging AOW-leeftijd/pensioenleeftijd - Te maken keuze pensioenregeling > Toekomstige pensioenopbouw vanaf 1 januari 2015: Reglementaire pensioenleeftijd: 65 houden, of meebewegen naar 67? > Tot 1 januari 2015 opgebouwde rechten: Ingangsdatum is nu 65 Omzetten naar 67 wenselijk? Keuzevrijheid individuele deelnemer blijft! > Pensioen op 67 jaar later door deelnemer weer te vervroegen naar 65 jaar Keuze pensioenrichtleeftijd heeft in principe geen effecten voor deelnemer Keuze maken op basis van administratieve en communicatie overwegingen

42 Wetswijzigingen en richting werkgroep Verhoging AOW-leeftijd/pensioenleeftijd - Verwachting dat fysiotherapeuten geleidelijk ook langer zullen moeten doorwerken > En dus voor hogere pensioenleeftijd dan 65 zullen kiezen - Ongewijzigde premiehoogte leidt bij latere pensionering tot hoger pensioen > Reden 1: Extra opbouwjaren na 65 (indien nog werkzaam) > Reden 2: 100 pensioen vanaf 67 is goedkoper dan vanaf 65 - Twee mogelijkheden: > Verwachte toename pensioenleeftijd gebruiken om premie te verlagen > Verwachte toename pensioenleeftijd gebruiken om pensioen te verhogen

43 Wetswijzigingen en richting werkgroep Verhoging AOW-leeftijd/pensioenleeftijd - Voorlopige conclusie werkgroep wat betreft pensioenrichtleeftijd: > Hanteer pensioenrichtleeftijd 67 voor toekomstige opbouw > Zet opgebouwde rechten om van 65 jaar naar 67 jaar > Reden: Administratief en communicatief eenvoudigste variant - Nog geen voorlopige conclusie werkgroep wat betreft premieniveau: > Is nog onderhanden werk

44 Wetswijzigingen en richting werkgroep Fiscaal kader vanaf 2015

45 Wetswijzigingen en richting werkgroep Fiscaal kader Wetgever stimuleert pensioenopbouw door fiscaal gunstige behandeling > Omkeerregel: Pensioenpremie aftrekbaar van het inkomen, toekomstige pensioenuitkering belast Geen vermogensrendementsheffing (box 3-heffing van 1,2%) over pensioenpot Huidige situatie fiscale behandeling pensioenen: > Wetgever stelt grenzen aan fiscaal gefacilieerde pensioenopbouw > Werknemerspensioenen: Witteveenkader van toepassing > Beroepspensioenen: Een verplicht gestelde regeling wordt fiscaal gefacilieerd Situatie vanaf 1 januari 2015 > Witteveenkader ook van toepassing op beroepspensioenregelingen > Verplichtstelling vervalt vanaf 2015 als pensioenregeling niet is aangepast aan Witteveenkader

46 Wetswijzigingen en richting werkgroep Fiscaal kader: Witteveenkader en middelloonpensioen Fiscaal maximale pensioenopbouw voor middelloonregeling: > Maximum opbouwpercentage: 2,15% van pensioengrondslag (1 januari 2014) > Wetsvoorstel: maximum wordt 1,75% per jaar per 1 januari 2015 > Deze opbouwpercentages gaan uit van pensioenleeftijd 67 > Maximale toeslagverlening: loon- of prijsindex vaste indexatie van 3% per jaar Het Witteveenkader bepaalt de bovengrens voor totale pensioenopbouw > Bijvoorbeeld: hogere toeslag in combinatie met lagere opbouw > Bijvoorbeeld: hoger opbouwpercentage in combinatie met hogere franchise > Bij afwijking van standaard maxima aanwijzingstraject bij belastingdienst

47 Wetswijzigingen en richting werkgroep Fiscaal kader: Relevante karakteristieken huidige regeling Middelloonregeling Opbouwpercentage - 0,72% voor zelfstandige beroepsbeoefenaren - 1,00% voor medewerkers in loondienst Pensioengevend (beroeps)inkomen - Omzet (bruto minus kosten) gemaximeerd op (2013) - Inkomen uit loondienst gemaximeerd op (2013) Franchise = (2013) Pensioenrichtleeftijd 65 jaar Vrijwillig extra premie van maximaal 33% (met fiscale toetsing) Indexatie - Onvoorwaardelijk 2% - Voorwaardelijk afhankelijk van middelen

48 Wetswijzigingen en richting werkgroep Fiscaal kader: Voorlopige conclusies werkgroep Pensioenopbouw basisplusregeling naar verwachting lager dan fiscaal maximum per 1 januari 2015 > Opbouwpercentages lager dan fiscale maxima > Basis-regeling dan uiteraard ook lager dan fiscaal maximum Wegens verschillen met standaard maxima wel toetsen met berekening > Betreft met name de mogelijkheid van hoge indexaties > Voor te leggen aan fiscus Werkgroep in later stadium nog terug op gevolgen fiscaal kader > Nog onderhanden werk

49 Wetswijzigingen en richting werkgroep Overige aandachtspunten wijziging regeling

50 Wetswijzigingen en richting werkgroep Leeftijdsafhankelijke premie Tot 1 januari 2007 was premie beperkt leeftijdsafhankelijk > Doorsneepremie sinds 1 januari 2007 > Solidariteitsoverdrachten relatief beperkt door 3% indexatie in premiestelling Werkgroep onderzoekt mogelijkheid c.q. wenselijkheid van een in meer of mindere mate leeftijdsafhankelijke premie > Neemt huidige geringe overdrachten van jong naar oud weg

51 Communicatie nieuwe regeling Mariëlle Dorland Syntrus Achmea

52 Communicatie nieuwe regeling Zorgvuldige besluitvorming Communiceerbaarheid - Tijdig, volledig en begrijpelijk - Open en transparant - Positieve toonzetting

53 Communicatie nieuwe regeling Uitgangspunten Werkgroep communicatie Initieert de communicatie richting alle doelgroepen Afstemming DPF / SPF VR Betrokken bij besluitvormingsproces ambassadeurs overige deelnemers Mogelijkheden / gevolgen nieuwe regeling in kaart brengen Zo snel mogelijk inzicht in persoonlijke implicaties

54 Communicatie nieuwe regeling Doelstellingen: in aanloop naar de nieuwe pensioenregeling Uitleg: Waarom de pensioenregeling verandert Welke overwegingen daarbij spelen Hoe de nieuwe regeling tot stand komt Wie meebeslist over inhoud nieuwe regeling Te volgen tijdspad

55 Communicatie nieuwe regeling Doelstellingen: vanaf moment dat inhoud van de nieuwe regeling bekend is Uitleg: Wat gaat er veranderen en wanneer Gevolgen veranderingen voor eigen situatie Mogelijke eigen acties voor pensioen Welke informatie en wanneer Antwoord op vragen

56 Communicatie nieuwe regeling Primaire doelgroepen Actieve deelnemers: - in de basisregeling - in de basisplusregeling (jongeren en herintreders) in loondienst - zelfstandig werkende fysiotherapeuten - die bijna met pensioen gaan/willen Gewezen deelnemers Pensioengerechtigden: - met ouderdomspensioen - met nabestaandenpensioen (partners en wezen) - die kozen voor conversie Beroepsarbeidsongeschikten

57 Communicatie nieuwe regeling Overige doelgroepen: DR VR KNGF DNB AFM Werkgevers

58 Communicatie nieuwe regeling Speerpunten Persoonlijk en relevant Bondig en begrijpelijk Gelaagde informatie van algemeen naar specifiek Website en (aangepaste) pensioenplanner staan centraal andere communicatie verwijst hiernaar Inzetten steunzenders bijvoorbeeld KNGF

59 Communicatie nieuwe regeling Centrale boodschap Aanpassing op nieuwe wetgeving DPF bepaalt inhoud nieuwe regeling > SPF voert uit Zorgvuldige belangenafweging Pensioenuitkomst wordt minder zeker; meer risico bij deelnemers en pensioengerechtigden Eigen verantwoordelijkheid voor actie tbv pensioen Diverse mogelijkheden om bij te sturen bij SPF of elders SPF biedt inzicht en overzicht in pensioensituatie

60 Communicatie nieuwe regeling Fasering Fase 1 Procesinformatie Fase 2 Zodra nieuwe regeling definitief is: uitleg op hoofdlijnen over wijzigingen Fase 3 Uitleg + inzicht gevolgen op individueel niveau

61 Communicatie nieuwe regeling Fase 1 mei Online enquête risicobereidheid Informeren DR/VR juni/juli Realisatie landingspagina voor (proces)informatie nieuwe regeling 26 juni DV/VR vergadering augustus Inhoudelijke verdieping via webinar september Speciale uitgave FysioPensioen met uitleg besluitvorming en uitslag enquête risicobereidheid 27 november Speciale ALV DPF + schriftelijke stemronde

62 Uitkomsten enquête risicobereidheid Totaal aantal reacties alle stellingen: Stelling 1: Pensioen wordt duurder, want iedereen wordt OUDER. Dus werkt iedereen langer door. Mee eens: Oneens: 63% 37% (PFZW 63%) (PFZW 37%)

63 Stellingen Stelling 2: Pensioenfondsen moeten in actie komen als de economie tegenzit. En niet te lang wachten met het nemen van maatregelen. Mee eens: 78% Mee oneens: 22% (PFZW 82%) (PFZW 18%)

64 Stellingen Stelling 3: Voor mij liever een vast bedrag en zo min mogelijk risico s. Ook al is dat misschien niet genoeg om straks van rond te komen. (PFZW: Voor mij geen risico s maar een vast eindbedrag. Ook al is dat misschien niet genoeg om straks van rond te komen) Mee eens: Oneens: 45% 55% (PFZW 38%) (PFZW 62%)

65 Stellingen Stelling 4: Als de pensioenen verlaagd moeten worden, doet IEDEREEN mee. Mee eens: Oneens: 75% 25% (PFZW 64%) (PFZW 36%)

66 Communicatie nieuwe regeling Middelen Deelnemersadministratie Website/deelnemersportaal/planner Bijeenkomsten/webinar/chatsessies FysioPensioen Correspondentie/ ings Brochures UPO/conversiebericht Steunzenders Filmpjes/animaties Onderzoek

67 Vraag aan de Verenigingsraad

68 Vraag aan de Verenigingsraad Kan de Verenigingsraad zich vinden in onderstaand voorstel voor besluitvorming en tijdpad? 2e helft oktober Uitnodiging -Publicatie voorstel wijziging regeling 13 november 2013 Aankondiging stemronde (schriftelijk/digitaal) 27 november Presentatie van het voorstel wijziging regeling in ALV -Start stemronde, procedure volgens Reglement stemming 11 december 2013 Sluiting stemronde 18 december 2013 Stemcommissie controleert uitslag en maakt proces verbaal op

69 Vraag aan de Verenigingsraad Kan de Verenigingsraad van de Deelnemersvereniging Pensioenfonds Fysiotherapeuten zich vinden in de vandaag gepresenteerde: 1. Uitgangspunten en technische uitwerking voor de nieuwe pensioenregeling van de leden van DPD /deelnemers in SPF? 2. Opzet van het project, inclusief de voorgestelde wijze van besluitvorming?

70

VD/DR 11 september 2013 Ons Pensioenplan 2015

VD/DR 11 september 2013 Ons Pensioenplan 2015 VD/DR 11 september 2013 Ons Pensioenplan 2015 Deze presentatie geeft de ontwikkelingen en de gedachtevorming tot 11 september 2013 weer. Er zijn nog geen definitieve besluiten genomen. De presentatie bevat

Nadere informatie

De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012

De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012 De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt Workshop 9 mei 2012 Programma De aanleiding en het pensioenakkoord op hoofdlijnen Aanpassingsmechanismes Fiscale pensioenkader

Nadere informatie

In gesprek over ons pensioen

In gesprek over ons pensioen In gesprek over ons pensioen Doreth van den Heuvel Bert van Kuijck De Rijp 25 november 2013 Regio AMA & Noord-Holland Agenda Inleiding, vragen Pensioen in Nederland Over het pensioenfonds Pensioenpremie

Nadere informatie

In gesprek over ons pensioen

In gesprek over ons pensioen In gesprek over ons pensioen Doreth van de Heuvel Bert van Kuijck Venlo 3 oktober 2013 juli 2009 Agenda Inleiding Pensioen in Nederland Over het pensioenfonds Pensioenpremie Wat biedt SPF? Actuele ontwikkelingen

Nadere informatie

In gesprek over ons pensioen. 25 juni 2014. RGF Twente en IJsselzoom. Agenda. Doreth van den Heuvel Mary Hofmans. Pensioen in Nederland

In gesprek over ons pensioen. 25 juni 2014. RGF Twente en IJsselzoom. Agenda. Doreth van den Heuvel Mary Hofmans. Pensioen in Nederland In gesprek over ons pensioen Doreth van den Heuvel Mary Hofmans 25 juni 2014 RGF Twente en IJsselzoom Agenda Pensioen in Nederland Over het pensioenfonds Wat biedt SPF? Pensioenpremie Actuele ontwikkelingen

Nadere informatie

Pensioeninloop voor DPF-leden. Meer of minder pensioen?

Pensioeninloop voor DPF-leden. Meer of minder pensioen? Pensioeninloop voor DPF-leden Meer of minder pensioen? Agenda - Voorstel Jacco Los, Comminz, jlos@comminz.nl, 06-42149092 - Hoe is je inkomen van straks opgebouwd? - Van Overzicht naar Inzicht - Waar zorgt

Nadere informatie

Actualiteiten pensioen

Actualiteiten pensioen Actualiteiten pensioen Stichting Pensioenfonds Thales Nederland 20 juni 2013 2013 Towers Watson. All rights reserved. Wat speelt er allemaal? Sociaal akkoord AOW-leeftijd gaat omhoog AOW-gat Nominaal versus

Nadere informatie

Deutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland

Deutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland In deze nieuwsbrief Voorwoord Wat betekenen de nieuwe pensioenmaatregelen voor u? De informatie in dit document is eigendom van en mag noch in haar geheel noch gedeeltelijk van. Page 2 of 5 Voorwoord In

Nadere informatie

Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur

Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015. Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur Nieuwe pensioenregeling vanaf 1 januari 2015 Jan Raaijmakers Aad van der Tak Michel Stok Voorzitter Manager Pensioenfonds Extern actuarieel adviseur Agenda 1. Rol klankbordgroep 2. Waarom een nieuwe pensioenregeling?

Nadere informatie

Fiscale aspecten pensioenmaatregelen

Fiscale aspecten pensioenmaatregelen www.pwc.nl Fiscale aspecten pensioenmaatregelen regeerakkoord Studiebijeenkomst Vereniging voor Pensioenrecht 21 november 2012 Agenda 1. Aanleiding 2. Ontwikkelingen wet- en regelgeving pensioen 3. Wet

Nadere informatie

IN GESPREK MET STICHTING PENSIOENFONDS VOOR FYSIOTHERAPEUTEN (SPF)

IN GESPREK MET STICHTING PENSIOENFONDS VOOR FYSIOTHERAPEUTEN (SPF) IN GESPREK MET STICHTING PENSIOENFONDS VOOR FYSIOTHERAPEUTEN (SPF) In gesprek over ons pensioen Doreth van den Heuvel Bert van Kuijck Nuenen 17 juni 2013 juli 2009 Nuenen: de vragen! 1. Verplichtstelling:

Nadere informatie

Een nieuwe pensioenregeling

Een nieuwe pensioenregeling Een nieuwe pensioenregeling De pensioenregeling van Pensioenfonds voor de Accountancy wordt per 1 januari 2015 aangepast. Het bestuur heeft inmiddels de hoofdlijnen van de nieuwe regeling vastgesteld.

Nadere informatie

Vergelijking op hoofdlijnen van de pensioenregelingen van SPMS en PFZW

Vergelijking op hoofdlijnen van de pensioenregelingen van SPMS en PFZW Vergelijking op hoofdlijnen van de pensioenregelingen van SPMS en PFZW Inleiding Op verzoek van de NVZ heeft PFZW een vergelijking op hoofdlijnen gemaakt tussen beide pensioenregelingen in samenspraak

Nadere informatie

Principeakkoord cao-pensioenregeling Q&A Intern

Principeakkoord cao-pensioenregeling Q&A Intern Voor publicatie op de websites van de vakorganisaties en Mijn PostNL Algemeen Is het echt nodig om de pensioenregeling aan te passen? Ja. De fiscale wetgeving voor pensioen wijzigt. Dit betreft met name

Nadere informatie

OWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij

OWASE Pensioenforum 26 juni 2013. 3 juli 2013 OWASE. Welkom. bij Welkom OWASE Pensioenforum 26 juni 2013 OWASE 3 juli 2013 bij Pensioenfonds en solidariteit: één voor allen, allen voor één! www.owase.nl PFO20130626/20130703 2 Programma Pensioenforum De bedoeling van

Nadere informatie

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen RBS pensioen update Van premie tot pensioen Hoe is uw pensioen opgebouwd? Waarom zitten veel pensioenfondsen nu in de problemen? Hoe ziet de toekomst van pensioen in Nederland eruit? In deze RBS Pensioen

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers. April 2012

Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers. April 2012 Informatiebijeenkomst voor aangesloten werkgevers April 2012 Agenda Kenmerken SPNG Aanleiding Uitgangspunten en ondernomen stappen Wijzigingen in de regeling en premie Intermezzo: de pensioendriehoek Stappen

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur de pensioenregeling

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland

Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland Human Resources Stichting Pensioenfonds Nederland Toelichting Witteveenkader II en nieuw Financieel Toetsingskader 30 september 2014 kantoor Amsterdam Identifier Presentatie Seminar DNB 28 en 30 mei 2013

Nadere informatie

Presentatie met uitleg per slide

Presentatie met uitleg per slide Presentatie met uitleg per slide 1 Terug- en vooruitblik In het principe cao-akkoord van december 2012 hebben we afspraken gemaakt over de noodzaak van een nieuwe en toekomstbestendige pensioenregeling

Nadere informatie

Pensioen Informatie sessie

Pensioen Informatie sessie Pensioen Informatie sessie Pensioenreglement B Oktober 2013 Voorbehoud De tekst in deze presentatie is louter ter informatie bedoeld. Er kunnen dan ook geen rechten aan worden ontleend. Bij onduidelijkheden

Nadere informatie

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten.

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten. Nieuwsbrief Ballast Nedam Pensioenfonds September 2013 Tijd voor een nieuwsbrief van uw Pensioenfonds. Er gebeurt veel in de Nederlandse pensioenwereld; dat kan u bijna niet zijn ontgaan. In onze vorige

Nadere informatie

Sociale Partners en Pensioen

Sociale Partners en Pensioen Sociale Partners en Pensioen door Harry Govers Delft, 11 november 2014 Heerlen, 12 november 2014 Zwolle, 14 november 2014 Onderwerpen Witteveen kader. In te voeren per 1 jan 2015 nieuw Financieel Toetsingskader

Nadere informatie

Pensioenregeling 2015 en nieuw FTK

Pensioenregeling 2015 en nieuw FTK Pensioenregeling 2015 en nieuw FTK Gevolgen voor jouw pensioen bij PPF APG Henk Bruins Actuarieel adviseur PPF APG Informatiebijeenkomsten 28-30 oktober Agenda 1. Witteveen 2: versobering toekomstige pensioenopbouw

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur

Nadere informatie

Update! WIJZIGINGEN PENSIOENREGELING PER 1 JANUARI 2015. bpfhibin.nl

Update! WIJZIGINGEN PENSIOENREGELING PER 1 JANUARI 2015. bpfhibin.nl Update! bpfhibin.nl stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de handel in bouwmaterialen December 2014 Kunt u uw werknemers uitleggen wat er per 1 januari 2015 is veranderd aan hun pensioen? WIJZIGINGEN

Nadere informatie

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014. Stand van zaken SVG. 1 van 20 Stichting Voorzieningsfonds Getronics 5 februari 2014 Stand van zaken SVG 1 van 20 Programma Pensioenfonds SVG Wat speelt er rond de pensioenen? Financiële positie SVG Kortingsmaatregel Vooruitblik 2014-2015

Nadere informatie

RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL. Vraag 1

RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL. Vraag 1 RESULTATEN ENQUÊTE CONSULTATIE NIEUW FTK ACTUARIEEL Vraag 1 Onder het huidige FTK krijgen pensioenfondsen te maken met de zogenaamde beleggings -spagaat: aan de ene kant kan er weinig risico worden genomen

Nadere informatie

Pensioen actualiteit. VHP Tata Steel ALV 13 november 2014

Pensioen actualiteit. VHP Tata Steel ALV 13 november 2014 Pensioen actualiteit VHP Tata Steel ALV 13 november 2014 Agenda Overheidsmaatregelen in vogelvlucht AOW : langer werken Witteveenkader : minder opbouwen, gecompenseerd door langer werken nftk : meer zekerheid

Nadere informatie

Pensioenactualiteiten

Pensioenactualiteiten Pensioenactualiteiten Medezeggenschap Waterbedrijven, Waterschappen, Netwerkbedrijven 16-05-2013 Agenda Dekkingsgraad en financiële positie fonds Wijzigingen in 2012 Ontwikkelingen en gevolgen voor ABP

Nadere informatie

Het uitgangspunt bij de totstandkoming van de nieuwe pensioenregeling was: te komen tot een nieuwe, betaalbare en duurzame pensioenregeling voor AZL.

Het uitgangspunt bij de totstandkoming van de nieuwe pensioenregeling was: te komen tot een nieuwe, betaalbare en duurzame pensioenregeling voor AZL. AZL NV Pensioenregeling met ingang van 2013 Het uitgangspunt bij de totstandkoming van de nieuwe pensioenregeling was: te komen tot een nieuwe, betaalbare en duurzame pensioenregeling voor AZL. We kunnen

Nadere informatie

Ballast Nedam Pensioenfonds. Informatiebijeenkomst Premievrijen en gepensioneerden. Theo Bruijninckx 1 november 2004

Ballast Nedam Pensioenfonds. Informatiebijeenkomst Premievrijen en gepensioneerden. Theo Bruijninckx 1 november 2004 Ballast Nedam Pensioenfonds Informatiebijeenkomst Premievrijen en gepensioneerden Theo Bruijninckx 1 november 2004 Onderwerpen Agendapunt 1: Jaarverslag 2003 Overzicht 2003 Herstelplan 2002 Agendapunt

Nadere informatie

Stichting CRH Pensioenfonds. 20 februari 2013 Utrecht-De Meern

Stichting CRH Pensioenfonds. 20 februari 2013 Utrecht-De Meern Deelnemersvergadering Stichting CRH Pensioenfonds 20 februari 2013 Utrecht-De Meern Agenda 1. Opening 2. Evaluatie herstelplan 31-12-2012 en korting pensioenen 3. Toeslagenbesluit (indexatie) 4. Rondvraag

Nadere informatie

Rabobank Pensioenfonds bruto uitkeringsovereenkomst 1 januari ,00% Deeltijd pensioengevend salaris: ,00 Deeltijd franchise:

Rabobank Pensioenfonds bruto uitkeringsovereenkomst 1 januari ,00% Deeltijd pensioengevend salaris: ,00 Deeltijd franchise: pagina 1 van 6 Uniform Pensioenoverzicht 2018 Stand per: 1 januari 2018 Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 2 januari 1972 999999

Nadere informatie

Risico s rond pensioen

Risico s rond pensioen Risico s rond pensioen Uitgave maart 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds SABIC, gevestigd te Sittard (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend

Nadere informatie

Aanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM

Aanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM Aanpassing pensioenregeling een must Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM 1 Aanpassing pensioenregeling een must Inhoud Marcel Brussee: Achtergrond wijzigingen

Nadere informatie

Wijziging uitvoerder & pensioenregeling 2015 25 november 2014

Wijziging uitvoerder & pensioenregeling 2015 25 november 2014 Wijziging uitvoerder & pensioenregeling 2015 25 november 2014 1 Doel van deze bijeenkomst Toelichting waarom overstap naar nieuwe pensioenuitvoerder Toelichting waarom nieuwe pensioenregeling per 1-1-2015

Nadere informatie

PENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013

PENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013 PENSIOEN: WELKE WIJZIGINGEN KOMEN ER AAN? Oktober 2013 Wie beslist? Werkgever & werknemers spreken nieuwe regeling af Pensioenfonds voert de regeling uit bestuurslid 2 Waar gaan we het over hebben? 1.

Nadere informatie

1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014

1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1.B Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Waarom een nieuwe regeling bij Cosun? Pensioenpremie Toeslagverlening (indexatie) Discussie

Nadere informatie

Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014

Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor deelnemers in actieve dienst mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Onze regeling Keuzemogelijkheden Vragen 2 Pensioen in Nederland Nederlands pensioenstelsel

Nadere informatie

Webinar 12 juni 2013 Nieuwe pensioenregeling per 1-1-2014

Webinar 12 juni 2013 Nieuwe pensioenregeling per 1-1-2014 Webinar 12 juni 2013 Nieuwe pensioenregeling per 1-1-2014 Eric Uijen / Henriëtte de Lange Programma Introductie (waarom nieuwe regeling / proces) Eric Uijen Toelichting nieuwe pensioenregeling Henriëtte

Nadere informatie

ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN

ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN 1 GEVOLGEN DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN 2 REKENRENTE,

Nadere informatie

Pensioen aanvullende pensioenregelingen. Wat krijg je in onze aanvullende regelingen? Extra ouderdomspensioen. Laag 1.

Pensioen aanvullende pensioenregelingen. Wat krijg je in onze aanvullende regelingen? Extra ouderdomspensioen. Laag 1. Pensioen 1-2-3 aanvullende pensioenregelingen Werk je bij een werkgever die bij ons is aangesloten, dan bouw je automatisch ouderdomspensioen bij ons op in de basispensioenregeling. Daarnaast kan je werkgever

Nadere informatie

Toelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015

Toelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015 Toelichting Pensioen Akkoord Regeling 2015 Programma Wrap up proces tot op heden Achtergronden Proces Nieuwe regeling 2015 Impact van Pensioenregeling Vervolg traject Vragen en antwoorden 2 Wrap up: Achtergronden

Nadere informatie

Pensioenakkoord StAr en de gevolgen voor de aanvullende pensioenregelingen. Jan Neven VVP 14 september 2010

Pensioenakkoord StAr en de gevolgen voor de aanvullende pensioenregelingen. Jan Neven VVP 14 september 2010 Pensioenakkoord StAr en de gevolgen voor de aanvullende pensioenregelingen Jan Neven VVP 14 september 2010 Het akkoord gaat met name over.. Incorporeren stijgende levensverwachting in AOW en aanvullend

Nadere informatie

PRINCIPE-AKKOORD PENSIOEN VOOR DE TECHNIEK

PRINCIPE-AKKOORD PENSIOEN VOOR DE TECHNIEK PRINCIPE-AKKOORD PENSIOEN VOOR DE TECHNIEK Werknemers- en werkgevers-organisaties in de Metaal en Techniek en Metalektro, samenwerkend in de Stichting Vakraad Metaal en Techniek en de Stichting Raad van

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda 18.30 Opening Bert 18.35 Hoe staat het fonds er voor René Financieel Beleggingsbeleid Rendement

Nadere informatie

Informatiebijeenkomsten mei 2010 Stichting Pensioenfonds RBS Nederland

Informatiebijeenkomsten mei 2010 Stichting Pensioenfonds RBS Nederland Informatiebijeenkomsten mei 2010 Stichting Pensioenfonds RBS Nederland 2010 Towers Watson. All rights reserved. De Pensioenregeling van RBS in vogelvlucht Een korte impressie van uw pensioenregeling door

Nadere informatie

Pensioenfonds DSM Nederland

Pensioenfonds DSM Nederland Pensioenfonds DSM Nederland door Ton de Boer op verzoek van VDP 12-12-2016 Pensioenfonds DSM Nederland 1 AGENDA 1. Inleiding 2. Huidige situatie a) Financieel b) Uitkomsten deelnemersonderzoek c) Besluiten

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds

Pensioen Nieuws. Uw pensioenregeling verandert opnieuw. #12 februari 15 P4 P6. Pensioenfonds Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE www.pensioenfondsavebe.nl #12 februari 15 1 Uw pensioenregeling verandert opnieuw 3 Interview met Manager Martien Smid 4 Onze dekkingsgraad

Nadere informatie

Uw pensioen in onzekere tijden

Uw pensioen in onzekere tijden Uw pensioen in onzekere tijden Stichting Pensioenfonds 1 Inleiding Dekkingsgraad per 31 december 2011 is 83,7%. Het pensioenfonds loopt (ver) achter op herstelplan. Voorlopig kortingsbesluit is noodzakelijk.

Nadere informatie

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen. Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen

Nadere informatie

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015 Uitkeringsovereenkomst Actieve deelnemer Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft inzicht in uw inkomen dat u van Hagee

Nadere informatie

Hoe is uw pensioen geregeld?

Hoe is uw pensioen geregeld? Hoe is uw pensioen geregeld? De Ahold Pensioenregeling 2015 Geachte heer, mevrouw, Welkom bij Ahold Pensioenfonds! Als u 21 jaar of ouder bent, bouwt u vanaf uw datum in dienst pensioen bij ons op. Dit

Nadere informatie

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Geef pensioen de aandacht die het verdient Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Vijf mythes over pensioen Over pensioenen zijn meerdere mythes in omloop. Het is belangrijk om te weten hoe het wel zit. De

Nadere informatie

Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 5 februari 1975

Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: Uw partner Y. Partner Geboren op: 5 februari 1975 pagina 1 van 7 Uniform Pensioenoverzicht 2019 Stand per: 1 januari 2019 Uw persoonlijke gegevens De heer X. Deelnemer Geboren op: 2 januari 1972 Deelnemersnummer: 999999 Relatienummer: xyz123456 Uw partner

Nadere informatie

Huidige systematiek oudedagsvoorzieningen

Huidige systematiek oudedagsvoorzieningen Pensioenmiddag PVGE 19 september 2018 Huidige systematiek oudedagsvoorzieningen DOOR RUUD VERBERNE 1. Vragen Systeem oudedagsvoorzieningen AGENDA 1) AOW = 1 e pijler. Is een basisvoorziening van de overheid.

Nadere informatie

68 De Pensioenwereld in 2014

68 De Pensioenwereld in 2014 09 68 De Pensioenwereld in 2014 Pensioenregeling 69 Aanpassingen van het fiscale (Witteveen-)kader Auteurs: Ivar Sintemaartensdijk en Jan Stigter Pensioenen mogen zich nog altijd verheugen in de warme

Nadere informatie

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent.

Via deze brief krijgt u verdere (achtergrond)informatie over de huidige situatie en wat dit voor uw pensioen betekent. Naam Adres Postcode + woonplaats Land ONDERWERP: SITUATIE PENSIOENFONDS ROCKWOOL EN MOGELIJKE VERLAGING VAN UW PENSIOEN BIJLAGEN: EVALUATIEMOMENTEN IN HERSTELPLAN, ONTWIKKELING DEKKINGSGRAAD, DEKKINGSGRAAD

Nadere informatie

Herziening pensioenstelsel

Herziening pensioenstelsel Herziening pensioenstelsel Het pensioenstelsel staat al een tijdje onder druk. Dat geldt niet alleen voor de AOW, maar ook voor de tweede pijler. De toenemende vergrijzing en de stijging in de levensverwachting

Nadere informatie

stichting jan huysman wz.fonds

stichting jan huysman wz.fonds Koog aan de Zaan, mei 2015 Beste deelnemer van Stichting Jan Huysman Wz. Fonds, In deze brief willen wij uw aandacht voor de volgende drie items: 1 Nieuw mailadres en nieuwe naam voor de uitvoerder van

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2015 2016 33 972 Wijziging van de Pensioenwet, de Wet verplichte beroepspensioenregeling en de Invoerings- en aanpassingswet Pensioenwet in verband met aanpassing

Nadere informatie

30 september /LJ/AH. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie

30 september /LJ/AH. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie. FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie Postadres Postbus 9208, 3506 GE Utrecht Team Pensioenen T 0900 9690 (lokaal tarief) F 030 66 30 000 wwwfnvbondgenotennl Datum 30 september 2015 008/LJ/AH Onderwerp FNV-beleid bij vaststellen van de pensioenpremie

Nadere informatie

PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011

PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011 PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011 KORTE TERUGBLIK Kabinet Balkenende gevallen: sociale partners pakken kansen Het pensioen is van sociale partners samen, dus moeten wij ook samen naar

Nadere informatie

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen. Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen

Nadere informatie

Pensioen in beweging. Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket

Pensioen in beweging. Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket Pensioen in beweging Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam door Peter Janssen 27 september 2012 2012 Towers Watson.

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds RBS Nederland

Stichting Pensioenfonds RBS Nederland Stichting Pensioenfonds RBS Nederland Lunch & Learn 27 september / 2 oktober / 8 oktober 2012 Internal use only Programma Wat komt er vandaag aan bod? Van premie tot pensioen 1 Een goede pensioenregeling

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2017 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer aan deze pensioenregeling; - U bent arbeidsongeschikt. Het Uniform Pensioenoverzicht

Nadere informatie

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630 Pensioenfonds Productschappen Bezoekadres Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postadres Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoon 070 4138630 Fax 070 4138650 E-mail info@pbodnl Website wwwpbodnl KvK

Nadere informatie

Roadshow Hoofdlijnennotitie Pensioenakkoord / FTK

Roadshow Hoofdlijnennotitie Pensioenakkoord / FTK Roadshow Hoofdlijnennotitie Pensioenakkoord / FTK 2 De essentie: Eerlijke verdeling van lasten en lusten tussen generaties krijgt volop aandacht; Er worden twee contracten voorgesteld. Beide behoeven verdere

Nadere informatie

Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010. Welkom

Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010. Welkom Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010 Welkom Waar willen wij het met elkaar over hebben? Pensioen anno 2010 Stand van Zaken AOW en Pensioenakkoord 4

Nadere informatie

Deelnemerspresentatie november 2018

Deelnemerspresentatie november 2018 Deelnemerspresentatie november 2018 1 Agenda Pensioen bij Saint-Gobain Introductie UnitedPensions Wat is er voor u geregeld? Pensioen bij pensionering Pensioen bij overlijden Premievrijstelling bij Arbeidsongeschiktheid

Nadere informatie

- U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling - U bent arbeidsongeschikt

- U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling - U bent arbeidsongeschikt Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2018 Uitkeringsovereenkomst Voor wie is deze toelichting? - U bent actief deelnemer - U bent actief deelnemer én u neemt via uw werkgever deel aan de aanvullende pensioenregeling

Nadere informatie

Extra uitgave nieuwe pensioenregeling

Extra uitgave nieuwe pensioenregeling Extra uitgave nieuwe pensioenregeling Nieuwsbrief april 2011 PDN heeft een nieuwe pensioenregeling Bij PDN is vanaf 1 januari 2011 een nieuwe pensioenregeling van kracht. De afgelopen tijd ben je daarover

Nadere informatie

Wijziging CDC-regeling TBI

Wijziging CDC-regeling TBI Wijziging CDC-regeling TBI Voorlichtingssessie tijdens deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds TBI 18 november 2014 Copyright 2014 Sprenkels & Verschuren. Geen enkele reproductie van het document

Nadere informatie

Pensioenbijeenkomst. 22 maart 2018

Pensioenbijeenkomst. 22 maart 2018 Pensioenbijeenkomst 22 maart 2018 Programma Welkom! Het fonds - mensen en cijfers* Financiële positie en beleid* Pensioenregeling en keuzes Actualiteiten 5 minuten 15 minuten 10 minuten 5 minuten Vragen?

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Pensioenreglement A In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die

Nadere informatie

Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden. Februari 2012. Ferry Pereboom Angelique Kansouh

Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden. Februari 2012. Ferry Pereboom Angelique Kansouh Pensioennieuwsbrief AC Rijksvakbonden Ferry Pereboom Angelique Kansouh Februari 2012 De AC Rijksvakbonden zijn een initiatief van NCF, Juvox, VPW en VCPS Inhoudsopgave 0. Voorwoord......... 3 1. Lage dekkingsgraad

Nadere informatie

3.4. Verplichtstelling en maximale hoogte van het pensioen

3.4. Verplichtstelling en maximale hoogte van het pensioen Bij een eindloonregeling bouwt u veel meer pensioen op als u gedurende uw werkzame leven behoorlijk carrière maakt (lees salarisstijgingen ontvangt). Want u ontvangt het pensioen over uw laatste en dus

Nadere informatie

StichtingPensioenfondsNIBC

StichtingPensioenfondsNIBC StichtingPensioenfondsNIBC Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen.

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

RISICOBEREIDHEIDSONDERZOEK

RISICOBEREIDHEIDSONDERZOEK RISICOBEREIDHEIDSONDERZOEK PPF APG Pieter Kasse / Manja Rietjens 15/16/17 januari 2014 RISICOBEREIDHEIDSONDERZOEK ONDER DEELNEMERS AANLEIDING ONDERZOEK Inzicht in (risico)voorkeuren van deelnemers en gepensioneerden

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Pensioenfonds Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt

Nadere informatie

februari 2015 Pensioenactualiteiten

februari 2015 Pensioenactualiteiten februari 2015 Pensioenactualiteiten Onderwerpen 1. Wijziging ABP pensioenregeling 2015 2. Financieel Toetsingskader (nftk) per 1-1-2015 (vernieuwde regels voor pensioenfondsen) 3. Indexatie en premie ABP

Nadere informatie

Procedure toetsing premie, bijlage 3 (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot

Procedure toetsing premie, bijlage 3 (ABTN) Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Feitelijke premie In de uitvoeringsovereenkomst tussen de vennootschap en het pensioenfonds wordt bepaald dat de vennootschap jaarlijks een vaste premie ter beschikking stelt. Deze premie wordt vastgesteld

Nadere informatie

Pensioen Laag 2

Pensioen Laag 2 Pensioen 1-2- 3 Laag 2 Pensioen 1-2- 3 bestaat uit 3 lagen. In de eerste laag leest u in het kort de belangrijkste informatie over uw pensioenregeling. In deze laag 2 vindt u meer informatie over alle

Nadere informatie

Pensioenactualiteiten

Pensioenactualiteiten Pensioenactualiteiten Vereniging van DSM Gepensioneerden 27 maart 2013 Toelichting door Gerard Rutten 2013-001773 Nederlandse Pensioenfondsen: sterke daling van de dekkingsgraad 1 Mutation 25 Funding ratio

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

PENSIOEN Gemakkelijker kunnen we het...

PENSIOEN Gemakkelijker kunnen we het... PENSIOEN Gemakkelijker kunnen we het... Venlo, 29 februari 2012 Pensioen diverse actualiteiten 1. Wat houdt pensioenakkoord voor AOW in 2. Gevolgen voor pensioen 3. Hoe werkt uitstellen pensioendatum 4.

Nadere informatie

Pensioenakkoord. Spelregels vanuit de accountant bezien. Nico Pul Ernst & Young

Pensioenakkoord. Spelregels vanuit de accountant bezien. Nico Pul Ernst & Young Pensioenakkoord Spelregels vanuit de accountant bezien Nico Pul Ernst & Young Pensioenakkoord Korte vergelijking oud versus nieuw Gevolgen voor de jaarrekening Bijdrage accountants aan het debat Oud versus

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Toelichting principe CAO akkoord ten aanzien van pensioen in de Koopvaardij 24, 26 EN 27 NOVEMBER 2014

Toelichting principe CAO akkoord ten aanzien van pensioen in de Koopvaardij 24, 26 EN 27 NOVEMBER 2014 Toelichting principe CAO akkoord ten aanzien van pensioen in de Koopvaardij 24, 26 EN 27 NOVEMBER 2014 Opmerkingen vooraf / disclaimer / contactinformatie Mercer heeft de presentatie gemaakt voor de achterban

Nadere informatie

INFOSESSIES PENSIOENEN - 20, 22 en 26 november Infosessies PENSIOENEN en 26 november door Peter Boonen en Jan Lodewijks

INFOSESSIES PENSIOENEN - 20, 22 en 26 november Infosessies PENSIOENEN en 26 november door Peter Boonen en Jan Lodewijks Infosessies PENSIOENEN 2012 20-22 en 26 november 2012 door Peter Boonen en Jan Lodewijks 1 AGENDA Toelichting huidige situatie Septemberpakket en Regeerakkoord Overleg met vakorganisaties Communicatie

Nadere informatie

Hoe is uw pensioen geregeld?

Hoe is uw pensioen geregeld? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in de Basisregeling Pensioen 65. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel

Nadere informatie

VRAGEN STEEDS STELLEN s.v.p.

VRAGEN STEEDS STELLEN s.v.p. Agenda VRAGEN STEEDS STELLEN s.v.p. Waarom UPO Pensioen in Nederland Wijziging Pensioen 1 januari 2012 Het UPO Partner, pensioen en scheiding Waarom UPO Iedereen die deelneemt aan een pensioenregeling

Nadere informatie

Herstelplan ultimo 2016

Herstelplan ultimo 2016 Stichting Pensioenfonds NIBC Herstelplan ultimo 2016 16 juni 2017 - samenvatting (1) - Het Pensioenfonds NIBC (PF NIBC) verkeert sinds 30 juni 2015 in een tekort situatie en daarom dient jaarlijks het

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie