Klimaatverandering, bomen en evolutie: wat te doen? Winterperiode van zaailingen van wintereik schuift op na droogte

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Klimaatverandering, bomen en evolutie: wat te doen? Winterperiode van zaailingen van wintereik schuift op na droogte"

Transcriptie

1 1 van 12 30/06/ :02 KLINIEKSTRAAT 25, B-1070 BRUSSEL / NIEUWSBRIEF@INBO.BE / Klimaatverandering, bomen en evolutie: wat te doen? Een gemeenschappelijke studie van het INBO en de KULeuven op sporkehout stemt hoopvol: als we voldoende kans geven aan natuurlijke verjonging, zijn er aanwijzingen dat onze autochtone bomen zich zullen kunnen aanpassen aan de klimaatverandering. Meer... Winterperiode van zaailingen van wintereik schuift op na droogte De bladeren van de zaailingen van wintereik die een droogteperiode overleven, verkleuren significant later dan de controlegroep. Deze zaailingen lopen in het volgende voorjaar ook later uit, waardoor de winterperiode in zijn geheel wat opschuift. Gezondheidstoestand van beuk in Vlaanderen goed In 2014 beoordeelde het INBO in Vlaanderen 1661 bomen in het kader van de bosvitaliteitsinventaris. Ongeveer een op de vijf bomen werd als beschadigd beschouwd (21,1%). Beuk behaalt een tamelijk positief resultaat, en ook de naaldbomen komen de laatste jaren gunstiger uit de inventaris. De gezondheidstoestand van de zomereik is in verschillende bossen ongunstig. HabNorm - Milieukwaliteitsnormen voor Europees beschermde habitattypen en leefgebieden van soorten In het project HabNorm, dat loopt van 2015 tot 2020, zal het INBO een grondige abiotische en biotische karakterisering van de Europees beschermde habitats uitvoeren. Voor elk habitattype

2 2 van 12 30/06/ :02 bepalen we zo milieukwaliteitsnormen. Die normen zijn van belang in het vergunningenbeleid en kunnen bijdragen aan een efficiënter (herstel)beheer van de Europees beschermde habitats. INBOVEG - Een schatkamer vol vegetatieopnames Om vegetatieopnames te stockeren ontwikkelde het INBO een eigen applicatie, INBOVEG. Met INBOVEG kunnen vegetatiekundigen op een flexibele manier gegevens verzamelen en opslaan, ook in het veld als er voldoende internetdekking is. INBOVEG biedt gestandaardiseerde lijsten van soorten, habitats, levensvormen, schalen, enz. Natuurgebaseerde oplossingen in tweede editie van "Biodiversiteit als basis voor ecosysteemdiensten in Vlaanderen" Na de 17 ecosysteemdiensten besproken in de eerste editie van "Biodiversiteit als basis voor ecosysteemdiensten" bespreken we in de recent verschenen tweede editie nog 4 bijkomende natuurgebaseerde oplossingen. Invasie van exotische boomeekhoorns verijdeld De uitroeiingsactie van invasieve exotische eekhoorns in Dadizele vanaf 2005 was een van de weinige geslaagde campagnes in zijn soort. De publicatie van onze ervaringen kan een hulp zijn voor beheerders die met dezelfde problemen kampen. Indicator in de kijker: 'Oppervlakte bosreservaat' De indicator Oppervlakte bosreservaat toont de evolutie van de oppervlakte openbare bossen en privébossen met het beschermingsstatuut van bosreservaat. In bosreservaten ligt de klemtoon op het toelaten van natuurlijke processen of het behoud

3 3 van 12 30/06/ :02 van bijzondere bostypes. Adviezen in de kijker In deze nieuwsbrief bekijken we de volgende adviezen: Advies over het gebruik van bloemzaadmengsels op dijken en in Sigmagebieden Advies over het organiseren van grofwildtellingen in het Drongengoed (Oost-Vlaanderen) Dengue-fever op komst? BWDS conferentie 2015 In oktober van dit jaar organiseert de Belgian Wildlife Disease Society (BWDS) haar 6de symposium. Het thema van deze editie is Climate Change & Wildlife Health. Europees doodhoutkeversymposium in Genk Van 22 tot 24 april 2016 organiseert het INBO, samen met Likona en het Agentschap voor Natuur en Bos, in Genk de 9de editie van het tweejaarlijkse Europees doodhoutkeversymposium. Recent publiceerde het INBO ook de nieuwe Rode Lijst saproxyle bladsprietkevers. Share Tweet Forward Klimaatverandering, bomen en evolutie: wat te doen? (NB 07/15)

4 4 van 12 30/06/ :02

5 5 van 12 30/06/ :02

6 6 van 12 30/06/ :02

7 7 van 12 30/06/ :02

8 8 van 12 30/06/ :02

9 9 van 12 30/06/ :02

10 10 van 12 30/06/ :02

11 11 van 12 30/06/ :02

12 12 van 12 30/06/ :02

Een kluwen van bostypes, bosindelingen. Ecopedia wijst de weg.

Een kluwen van bostypes, bosindelingen. Ecopedia wijst de weg. Een kluwen van bostypes, bosindelingen. Ecopedia wijst de weg. 1 Indeling op basis van vegetatie Valse salie, lelietje-van-dale, hengel en dalkruid. Eiken-Beukenbossen op zure bodem. Essen-Eikenbossen

Nadere informatie

Hoe gezond is het bos?

Hoe gezond is het bos? Hoe gezond is het bos? De bosvitaliteitsmeetnetten in Vlaanderen Geert Sioen (INBO) Arne Verstraeten (INBO) Vlaams Parlement 20 mei 2011 Internationaal kader 1979 UN/ECE Convention on Long-Range Transboundary

Nadere informatie

Natuurverkenning 2030

Natuurverkenning 2030 Natuurverkenning 2030 Aanpak Terrestrische verkenning Scenario s Verlies en versnippering van leefgebied Vermesting Klimaatverandering Aquatische verkenning Scenario s Verontreiniging Versnippering van

Nadere informatie

Bosgezondheid En wat heeft de klimaatverandering nog in petto? Geert Sioen Peter Roskams West-Vlaamse Natuurstudiedag, 2 maart 2019

Bosgezondheid En wat heeft de klimaatverandering nog in petto? Geert Sioen Peter Roskams West-Vlaamse Natuurstudiedag, 2 maart 2019 Bosgezondheid En wat heeft de klimaatverandering nog in petto? Geert Sioen Peter Roskams West-Vlaamse Natuurstudiedag, 2 maart 2019 1 bosvitaliteitsmeetnet oorsprong: Air Convention Verenigde Naties (1979),

Nadere informatie

Wat is een bos? Aandeel van verschillende taxongroepen voor de soortenrijkdom in gematigde loofbossen

Wat is een bos? Aandeel van verschillende taxongroepen voor de soortenrijkdom in gematigde loofbossen Bosecologie Wat is een bos? Bossen zijn biotopen waar bomen het aspect bepalen. Maar niet alleen bomen bepalen of het een bos is Bij ons: # boomsoorten beperkt Toch zijn de boomsoorten de sleutelsoorten

Nadere informatie

HOOFDSTUK Inleiding Een boom vellen Kapmachtiging. door: Tom Joye, Inverde

HOOFDSTUK Inleiding Een boom vellen Kapmachtiging. door: Tom Joye, Inverde HOOFDSTUK 11 Juridische aspecten bij het beheer van veteraanbomen door: Tom Joye, Inverde 11.1 Inleiding Bij het beheer van veteraanbomen zijn soms wettelijke beperkingen of verplichtingen van kracht.

Nadere informatie

Bijlagen. 6 Bijlagen

Bijlagen. 6 Bijlagen 6 Bijlagen Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4: Bijlage 5: Bijlage 6: Bijlage 7: Algemene kenmerken per bestand Bosbouwopnames Vegetatie-opnames (bosbestanden) Tansley-opnames Adviezen en participatie

Nadere informatie

Informatie aan de Europese Commissie inzake plan/project in Natura 2000 vogelrichtlijngebieden (SBZ-V) en habitatrichtlijngebieden (SBZ-H)

Informatie aan de Europese Commissie inzake plan/project in Natura 2000 vogelrichtlijngebieden (SBZ-V) en habitatrichtlijngebieden (SBZ-H) Lidstaat: België - Vlaams gewest Datum: Informatie aan de Europese Commissie inzake plan/project in Natura 2000 vogelrichtlijngebieden (SBZ-V) en habitatrichtlijngebieden (SBZ-H) in navolging van artikel

Nadere informatie

KUNNEN GEMENGDE BOSSEN DE EFFECTEN VAN KLIMAATVERANDERING BETER OPVANGEN?

KUNNEN GEMENGDE BOSSEN DE EFFECTEN VAN KLIMAATVERANDERING BETER OPVANGEN? VAKGROEP OMGEVING ONDERZOEKSGROEP LABO BOS & NATUUR KUNNEN GEMENGDE BOSSEN DE EFFECTEN VAN KLIMAATVERANDERING BETER OPVANGEN? Kris Verheyen, Evy Ampoorter en het FORBIO Climate-netwerk OVERZICHT PRAATJE

Nadere informatie

Vitaliteit en dynamiek van bosecosystemen in een veranderend milieu: toestand en trends in het Zoniënwoud

Vitaliteit en dynamiek van bosecosystemen in een veranderend milieu: toestand en trends in het Zoniënwoud Vitaliteit en dynamiek van bosecosystemen in een veranderend milieu: toestand en trends in het Zoniënwoud P. Roskams, G. Sioen en A. Verstraeten Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) Inleiding

Nadere informatie

Biodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers

Biodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers Biodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers Myriam Dumortier Natuurrapport www.natuurindicatoren.be www.nara.be www.inbo.be Haalt Vlaanderen de 2010-doelstelling? Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen

Nadere informatie

Aandeel Natura 2000-habitat in Vogel- en Habitatrichtlijngebieden beheerd in functie van het behalen van de instandhoudingsdoelen

Aandeel Natura 2000-habitat in Vogel- en Habitatrichtlijngebieden beheerd in functie van het behalen van de instandhoudingsdoelen Aandeel Natura 2000-habitat in Vogel- en Habitatrichtlijngebieden beheerd in functie van het behalen van de instandhoudingsdoelen Adviesnummer: INBO.A.3428 Datum advisering: 10 mei 2016 Auteur(s): Contact:

Nadere informatie

Actualisatie van de Biologische Waarderingskaart en Natura 2000 Habitatkaart van enkele percelen in Lommel

Actualisatie van de Biologische Waarderingskaart en Natura 2000 Habitatkaart van enkele percelen in Lommel Actualisatie van de Biologische Waarderingskaart en Natura 2000 Habitatkaart van enkele percelen in Lommel Adviesnummer: INBO.A.3405 Datum advisering: 16 februari 2016 Auteur(s): Contact: Kenmerk aanvraag:

Nadere informatie

VR DOC.0722/3

VR DOC.0722/3 VR 2017 1407 DOC.0722/3 Bijlage 1. Gegevens die moeten worden opgenomen in de verschillende delen van een natuurbeheerplan als vermeld in artikel 3, tweede lid Hieronder worden de gegevens vermeld die

Nadere informatie

Klimaatrondetafel Omgeving en Natuur

Klimaatrondetafel Omgeving en Natuur Klimaatrondetafel Omgeving en Natuur Mogelijke gevolgen van klimaatwijziging op natuur en bos Beatrijs Van der Aa 1 Klimaat verandert bron: MIRA 2015 Tov pre-industrieel 2100 Gemiddelde jaartemp +2,4 C

Nadere informatie

Planten in bossen: beheer en biodiversiteit

Planten in bossen: beheer en biodiversiteit Planten in bossen: beheer en biodiversiteit Arnout-Jan Rossenaar Foto s: Heukels CD-ROM Opzet lezing Bos in Nederland Bosplanten Bostypen Ontwikkeling bos voedselarme grond Beheer en biodiversiteit (Edese(

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/44704 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Arbainsyah Title: The impact of sustainable forest management on plant and bird

Nadere informatie

Biodiversiteit, ecosysteemfuncties, en ecosysteemdiensten

Biodiversiteit, ecosysteemfuncties, en ecosysteemdiensten Biodiversiteit, ecosysteemfuncties, en ecosysteemdiensten Luc De Meester Lab. Aquatische Ecologie en Evolutiebiologie KULeuven Laboratorium Aquatische Ecologie en Evolutiebiologie Biodiversiteit: : en

Nadere informatie

Biodiversiteit in 2010

Biodiversiteit in 2010 Biodiversiteit in 2010 Wim Veraghtert Natuurpunt Educatie Graatakker 11 2300 Turnhout Wat is biodiversiteit? Jeugd, Sport en Brussel 2 Wat is biodiversiteit? Jeugd, Sport en Brussel 3 Genetische variatie

Nadere informatie

Veldwerk in Tapajós, de Brazliaanse Amazone Mei juli 2014 Masha van der Sande

Veldwerk in Tapajós, de Brazliaanse Amazone Mei juli 2014 Masha van der Sande Veldwerk in Tapajós, de Brazliaanse Amazone Mei juli 2014 Masha van der Sande Tropische bossen zijn van wereldwijd belang, onder ander omdat ze vele soorten huisvesten en grote hoeveelheden CO 2 uit de

Nadere informatie

d rm Neder wa e landopg

d rm Neder wa e landopg Opgewarmd Nederland deel Natuur, water en landbouw: aanpassen Ecosystemen en klimaat Water, mens en landschap: eeuwenlang een gevaarlijk samenspel Polders, sloten en plassen: binnenwateren in beweging

Nadere informatie

VISIEDOCUMENT. Wijziging van de discipline Fauna en Flora naar de discipline Biodiversiteit in project- en planmilieueffectrapportages

VISIEDOCUMENT. Wijziging van de discipline Fauna en Flora naar de discipline Biodiversiteit in project- en planmilieueffectrapportages Vlaamse overheid Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid Dienst Mer Koning Albert II-laan 20 bus 8 1000 BRUSSEL Tel: 02/553.80.79 e-mail: mer@vlaanderen.be

Nadere informatie

2/27/2011. Overzicht. Natuur is een publiek goed

2/27/2011. Overzicht. Natuur is een publiek goed Wat is de economische waarde van natuur in Oost-Brabanten wat betekent dat voor toekomstgerichte natuurbehoudsactie? Johan Eyckmans milieu-econoom Hogeschool-Universiteit Brussel & K.U.Leuven 1 Overzicht

Nadere informatie

1. ecologische functie

1. ecologische functie Criteria voor geı ntegreerd natuurbeheer samenvatting 1. ecologische functie criterium 1.1: kwaliteit van het natuurlijk milieu over heel het terrein indicator 1.1.1: - natuurlijke waterhuishouding niet

Nadere informatie

Natuurkwaliteit en bosgebruik Natura 2000. Rienk-Jan Bijlsma

Natuurkwaliteit en bosgebruik Natura 2000. Rienk-Jan Bijlsma Natuurkwaliteit en bosgebruik Natura 2000 Rienk-Jan Bijlsma Onderwerpen Habitatkaart bossen Veluwe Kwaliteitsverbetering habitattypen bos Oppervlaktevergroting habitattypen bos Habitatkaart: typen en criteria

Nadere informatie

Workshop bosbeheer. Beheerteamdag 2017

Workshop bosbeheer. Beheerteamdag 2017 Workshop bosbeheer Beheerteamdag 2017 Consulent bosbeheer Bosbeheer Elke boom heeft de functie om gekapt te worden Natuurwaarde bos? Wat bepaalt de natuurwaarde? Wat bepaalt de natuurwaarde van een bos?

Nadere informatie

Wat is de economische waarde van natuur in Oost-Brabant en wat betekent dat voor toekomstgerichte natuurbehoudsactie?

Wat is de economische waarde van natuur in Oost-Brabant en wat betekent dat voor toekomstgerichte natuurbehoudsactie? Wat is de economische waarde van natuur in Oost-Brabant en wat betekent dat voor toekomstgerichte natuurbehoudsactie? Johan Eyckmans milieu-econoom Hogeschool-Universiteit Brussel & K.U.Leuven 1 Overzicht

Nadere informatie

Europees beschermde natuur

Europees beschermde natuur Europees beschermde natuur Kwartelkoning Vlaanderen streeft naar 100 broedkoppels van deze soort, in 2007 waren er 6. Twee richtlijnen Vogelrichtlijn, 1979 Habitatrichtlijn, 1992 Afbakenen van gebieden

Nadere informatie

Bossen en Biodiversiteit

Bossen en Biodiversiteit Bossen en Biodiversiteit Kris Verheyen Labo Bos & Natuur, UGent www.fornalab.ugent.be Bossen en biodiversiteit: de Vlaamse context De Keersmaeker et al. (2001) +/- 150 000 ha (11%) Sterk versnipperd (2x)

Nadere informatie

WAT MAAKT EEN BOS TOT EEN BOS?

WAT MAAKT EEN BOS TOT EEN BOS? 10 WAT MAAKT EEN BOS TOT EEN BOS? Wanneer is een bos een bos? Een paar bomen samen vormen pas een bos als ze een oppervlakte van 1/2 hectare beslaan. Dat is gelijk aan 5000 m² en ongeveer even groot als

Nadere informatie

Kaartenreeks 5: Beleid open ruimte

Kaartenreeks 5: Beleid open ruimte Kaartenreeks 5: Beleid open ruimte GEWESTPLAN OPEN RUIMTE Kaart: Gewestplan open ruimte bestemming Vlaanderen 3,2 2,4 1,8 33,7 59 Andere bestemmingen Landbouw Cijfers: Gewestplan open ruimte bestemming

Nadere informatie

Advies betreffende de verspreiding van de essenziekte in Vlaanderen

Advies betreffende de verspreiding van de essenziekte in Vlaanderen Advies betreffende de verspreiding van de essenziekte in Vlaanderen Nummer: INBO.A.2013.82 Datum advisering: 17 september 2013 Auteur(s): Contact: Arthur De Haeck, Peter Roskams, Marijke Steenackers &

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief NOVEMBER 2012 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

Toekomst voor eeuwenoud bos Samenvatting van het beheerplan Norgerholt Concept

Toekomst voor eeuwenoud bos Samenvatting van het beheerplan Norgerholt Concept Toekomst voor eeuwenoud bos Samenvatting van het beheerplan Norgerholt Concept a Toekomst voor eeuwenoud bos Samenvatting van het beheerplan Norgerholt Colofon Deze samenvatting is een uitgave van de

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief OKTOBER 2012 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

Natuurrapport Aan de slag met ecosysteemdiensten. Voorstelling Natuurrapport 17 februari 2017 Vlaams Parlement

Natuurrapport Aan de slag met ecosysteemdiensten. Voorstelling Natuurrapport 17 februari 2017 Vlaams Parlement Natuurrapport Aan de slag met ecosysteemdiensten Voorstelling Natuurrapport 17 februari 2017 Vlaams Parlement Natuurrapport 2014-2018: ecosysteemassessment voor Vlaanderen NARA-T Toestand & trend van

Nadere informatie

BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP

BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP BESTUIVERS IN HET LANDSCHAP INTRODUCTIE Biodiversiteit: Biodiversiteit of biologische diversiteit is een graad van verscheidenheid aan levensvormen binnen een gegeven ecosysteem, bioom of een gehele planeet.

Nadere informatie

Addendum Natuurtoets Natuurbeschermingswet. Aanpassing fietspad Rozendijk; kruising Bakkenweg Westerslag

Addendum Natuurtoets Natuurbeschermingswet. Aanpassing fietspad Rozendijk; kruising Bakkenweg Westerslag Addendum Natuurtoets Natuurbeschermingswet Aanpassing fietspad Rozendijk; kruising Bakkenweg Westerslag Addendum Natuurtoets Natuurbeschermingswet Aanpassing fietspad Rozendijk; kruising Bakkenweg - Westerslag

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief DECEMBER 2012 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

Starters in het bosonderzoek 2011. Gorik Verstraeten Bart Muys, Jakub Hlava, Kris Verheyen. Margot Vanhellemont. Inleiding

Starters in het bosonderzoek 2011. Gorik Verstraeten Bart Muys, Jakub Hlava, Kris Verheyen. Margot Vanhellemont. Inleiding Starters in het bosonderzoek 2011 Veranderingen in bodem- en strooiselkenmerken bij de omvorming van gemengd loofhout naar fijnspar. Gorik Verstraeten Bart Muys, Jakub Hlava, Kris Verheyen Margot Vanhellemont

Nadere informatie

ILVO. Bomen voor veerkracht Wat kan agroforestry betekenen in Vlaanderen?

ILVO. Bomen voor veerkracht Wat kan agroforestry betekenen in Vlaanderen? Bomen voor veerkracht Wat kan agroforestry betekenen in Vlaanderen? Symposium Ecosysteemdiensten 4/02/2019 AGROFORESTRY IN TIEN MINUTEN? Productiviteit CLAAS.co.in Voedselzekerheid Voedselprijzen Mankracht

Nadere informatie

Biodiversiteit visie Boerenbond. Symposium biodiversiteit 4 november 2010

Biodiversiteit visie Boerenbond. Symposium biodiversiteit 4 november 2010 Biodiversiteit visie Boerenbond Symposium biodiversiteit 4 november 2010 1 Landbouw en biodiversiteit Domesticatie leidde tot 1000den variëteiten en soorten Heel wat biodiversiteit is er omwille van landbouw

Nadere informatie

PROGRAMMAINDICATOREN SD3A. Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling

PROGRAMMAINDICATOREN SD3A. Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling PROGRAMMAINDICATOREN SD3A Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling INLEIDING Interreg Vlaanderen-Nederland meet de value for money van ingediende projecten of projecten in uitvoering onder andere af

Nadere informatie

10 PARTNERS aan het woord

10 PARTNERS aan het woord 10 PARTNERS aan het woord 1. Natuur en Bos van de Vlaamse Overheid, Myriam De Bie 2. BOS, Bert De Somviele 3. Proefcentrum Sierteelt (PCS), Sandy Adriaenssens 4. Regionale landschappen, Liesbeth Van Gysegem

Nadere informatie

Groen/blauwe netwerken

Groen/blauwe netwerken Groen/blauwe netwerken 1-3/14/2019 Inhoud Belang van netwerken voor biodiversiteit en ecosysteemdiensten Visie groen/blauwe netwerken Acties groen/blauwe netwerken Provinciale ondersteuning verrassing

Nadere informatie

Fysisch milieu. Cursus natuurgids

Fysisch milieu. Cursus natuurgids Fysisch milieu Cursus natuurgids 1 Inhoud 1 Beknopte initiatie in enkele abiotische processen 2 Landschapsvorming in Vlaanderen 3 Bodems Fysisch milieu Cursus Natuurgids 2 vaststellingen Lithosfeer:

Nadere informatie

Houtproductie in domeinen van het Agentschap voor Natuur en Bos

Houtproductie in domeinen van het Agentschap voor Natuur en Bos Aangepast zoeken Zoeken Aangepast zoeken Zoeken Houtproductie in domeinen van het Agentschap voor Natuur en Bos 5 februari 2018 10:56 door Vincent Kint https://bosrevue.bosplus.be/bosrevue/editie/2018/02/05/houtproductie-in-domeinen-van-het-agentschap-voor-natuur-en-bos?originnode=390

Nadere informatie

6+ 10 WAT MAAKT EEN BOS TOT EEN BOS? 3+ 8 + Opdracht EDUKIT 3

6+ 10 WAT MAAKT EEN BOS TOT EEN BOS? 3+ 8 + Opdracht EDUKIT 3 WAT MAAKT EEN BOS TOT EEN BOS? 6+ 10 + Wanneer is een bos een bos? Een paar bomen samen vormen pas een bos als ze een oppervlakte van 1/2 hectare beslaan. Je zou dit kunnen vergelijken met een voetbalvel

Nadere informatie

Natuurmanagement basis Biotoop Bos dag 1

Natuurmanagement basis Biotoop Bos dag 1 C U R S U S Natuurmanagement basis Biotoop Bos dag 1 Martin Winnock, inverde 1 Bossen in Vlaanderen Het b o s in Eu ro pa 146.000 ha 2 Verschuiving bosareaal van west naar oost! BBB - Bosbeheer deel 1

Nadere informatie

Natuurstreefbeelden inleiding

Natuurstreefbeelden inleiding Natuurstreefbeelden inleiding Wat zijn natuurstreefbeelden? Een natuurstreefbeeld is een nagestreefd biotoop, mozaïek van biotopen of een leefgebied van een soort dat je wil behouden of verkrijgen via

Nadere informatie

De Dennen. Wandelen. Paardrijden. Fietsen. Onderedeel van Nationaal Park Duinen van Texel

De Dennen. Wandelen. Paardrijden. Fietsen. Onderedeel van Nationaal Park Duinen van Texel Staatsbosbeheer Nationaal Park Duinen van Texel Ruijslaan 92, 1796 AZ De Koog T 0222-317741 www.staatsbosbeheer.nl Wandelen Fietsen Paardrijden De Dennen Onderedeel van Nationaal Park Duinen van Texel

Nadere informatie

Bosbeheerplanning in Vlaanderen

Bosbeheerplanning in Vlaanderen Achtergrond 2 typen Doel/Voordelen/Procedure Case Meerdaalwoud,Heverleebos & Egenhovenbos Achtergrond Bosbeheer in Vlaanderen = bevoegdheid Vlaamse Overheid Bos in Vlaanderen: 10,8% bos = ca. 146.000 ha

Nadere informatie

Ruimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde

Ruimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde Een verkenning Lon Lommaert Biodiversiteit Vlaamse indicatoren Ruimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde Prioritaire soorten Natuurverkenning Gezichten van Biodiversiteit Wetenschappelijke

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief JUNI 2011 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand van

Nadere informatie

De Dennen. Wandelen. Paardrijden. Fietsen. Onderedeel van Nationaal Park Duinen van Texel

De Dennen. Wandelen. Paardrijden. Fietsen. Onderedeel van Nationaal Park Duinen van Texel Staatsbosbeheer Nationaal Park Duinen van Texel Ruijslaan 92, 1796 AZ De Koog T 0222-317741 www.staatsbosbeheer.nl Wandelen Fietsen Paardrijden De Dennen Onderedeel van Nationaal Park Duinen van Texel

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief AUGUSTUS 2011 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

NARA-T Toestand en trend van ecosystemen en ecosysteemdiensten in Vlaanderen

NARA-T Toestand en trend van ecosystemen en ecosysteemdiensten in Vlaanderen NARA-T Toestand en trend van ecosystemen en ecosysteemdiensten in Vlaanderen Voorstelling Natuurrapport 27 februari 2015 NARA-T: een selectie van onderwerpen De ecosysteemdienstenbril Is de basis voor

Nadere informatie

Een nieuw begin in zicht

Een nieuw begin in zicht Infosessie Kamp Beverlo 25 november 2009 Een nieuw begin in zicht Een nieuw begin in zicht Europees natuurherstelproject op 12 militaire domeinen in Vlaanderen in NATURA 2000 gebied DANAH = Defensie +

Nadere informatie

nr. 820 van TINNE ROMBOUTS datum: 20 juli 2016 aan JOKE SCHAUVLIEGE Invasieve exoten - Bestrijding

nr. 820 van TINNE ROMBOUTS datum: 20 juli 2016 aan JOKE SCHAUVLIEGE Invasieve exoten - Bestrijding SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 820 van TINNE ROMBOUTS datum: 20 juli 2016 aan JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW Invasieve exoten - Bestrijding Invasieve exotische dier- en plantensoorten

Nadere informatie

De vragenlijst van de openbare raadpleging

De vragenlijst van de openbare raadpleging SAMENVATTING De vragenlijst van de openbare raadpleging Tussen april en juli 2015 heeft de Europese Commissie een openbare raadpleging gehouden over de vogel- en de habitatrichtlijn. Deze raadpleging maakte

Nadere informatie

verwerking : wat is een bos?

verwerking : wat is een bos? verwerking : wat is een bos? Leven vestigt zich op plaatsen waar het goed is om te leven. Er zijn verschillende factoren die de leefomgeving vorm geven : levende factoren, niet-levende factoren en menselijke

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief MEI 2012 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand van

Nadere informatie

Bijlage 3. Behandeling van de adviezen bij het mini$terieel besluit tot voorlopige bescherming als monument van twee geënte bruine beuken in Wetteren

Bijlage 3. Behandeling van de adviezen bij het mini$terieel besluit tot voorlopige bescherming als monument van twee geënte bruine beuken in Wetteren Bijlage 3. Behandeling van de adviezen bij het mini$terieel besluit tot voorlopige bescherming als monument van twee geënte bruine beuken in Wetteren Provincie: Oost-Vlaanderen Gemeente: Wetteren, 2de

Nadere informatie

Handleiding natuurbeheerplan DEEL 2 Inventaris

Handleiding natuurbeheerplan DEEL 2 Inventaris 1 Handleiding natuurbeheerplan DEEL 2 Inventaris versie 05/04/2019 De inventarisatie heeft als doel informatie te verzamelen om de beheerdoelstellingen - die in deel 1 verkenning van het natuurbeheerplan

Nadere informatie

MIRA 2012 Milieu & natuur

MIRA 2012 Milieu & natuur MRA 212 Milieu & natuur ndex overwinterende watervogels watervogelindex (1991-92=1) aantal (1991-92=1) 6 5 4 3 2 1 1 4 1 3 1 2 1 1 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1991-92 1993-94 1995-96 1997-98 1999-21-2 23-4 25-6

Nadere informatie

Gezondheidsindicatoren 2004-2005 Vlaams Gewest. Kanker en andere nieuwvormingen

Gezondheidsindicatoren 2004-2005 Vlaams Gewest. Kanker en andere nieuwvormingen Vlaams Gewest Gepubliceerd op: http://www.zorg-en-gezondheid.be/cijfers/ziekten/cijfers-over-kanker/ - december 2008 Door: Cloots Heidi, De Kind Herwin, Kongs Anne, Smets Hilde Afdeling Informatie & Ondersteuning

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief APRIL 2011 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand van

Nadere informatie

NATUURHERSTEL MOST-KEIHEUVEL

NATUURHERSTEL MOST-KEIHEUVEL NATUURHERSTEL MOST-KEIHEUVEL NATUURHERSTEL OP DE GRADIËNT VAN VEEN NAAR STUIFZAND 01/06/2012-31/05/2017 Situering Doelstellingen Herstel van de natuurwaarden: Landduinen Trilveen Inheems loofbos Wegwerken

Nadere informatie

Hoofdlijnen Natuurrapport 2007

Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 Hoofdlijnen Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen Duurzaam gebruik Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen Duurzaam gebruik Toestand plant-

Nadere informatie

Green Deal Bedrijven en Biodiversiteit 25 juli 2018

Green Deal Bedrijven en Biodiversiteit 25 juli 2018 Green Deal Bedrijven en Biodiversiteit 25 juli 2018 frederikbeyens_site_aquafin Green Deal Vrijwillige overeenkomst tussen bedrijven, ngo s, overheid, Aanpakken van obstakels bij het realiseren van groen

Nadere informatie

Het Natuurrapport 2007 is het eerste Natuurrapport dat wordt geproduceerd door het Instituut

Het Natuurrapport 2007 is het eerste Natuurrapport dat wordt geproduceerd door het Instituut Mevrouw De Minister, Het Natuurrapport 2007 is het eerste Natuurrapport dat wordt geproduceerd door het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, het nu iets meer dan een jaar oude Vlaamse onderzoeks- en

Nadere informatie

Groen en gezondheid. Hoorzitting Commissie Welzijn & Leefmilieu, Wim Van Gils Benno Geertsma

Groen en gezondheid. Hoorzitting Commissie Welzijn & Leefmilieu, Wim Van Gils Benno Geertsma Groen en gezondheid Hoorzitting Commissie Welzijn & Leefmilieu, 20 09 17 Wim Van Gils Benno Geertsma Mattias, Marleen, Marcella Ik vind het fantastisch dat ik in mijn directe omgeving naar het Drongengoed

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief MEI 2011 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand van

Nadere informatie

chronische ziektes, klimaatverandering, luchtkwaliteit, ) zorg, gezondheid, natuur, recreatie, ruimtelijke ordening, landbouw )

chronische ziektes, klimaatverandering, luchtkwaliteit, ) zorg, gezondheid, natuur, recreatie, ruimtelijke ordening, landbouw ) Wat een mooie dag Week/Dag van de Zorg 12-18/3 week van de biodiversiteit 18-24/3 Internationale dag van het bos 21/3 Internationale dag van het geluk 20/3 start van de lente startdag van dit bruisende

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief JANUARI 2011 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief OKTOBER 2011 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

Een nieuw begin in zicht

Een nieuw begin in zicht Infosessie NATO Schietveld Helchteren 27 november 2009 Een nieuw begin in zicht Een nieuw begin in zicht Europees natuurherstelproject op 12 militaire domeinen in Vlaanderen in NATURA 2000 gebied DANAH

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief FEBRUARI 2011 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

Betekenis van bos(beheer) in de Lage Landen? Kris Verheyen. Aanleiding

Betekenis van bos(beheer) in de Lage Landen? Kris Verheyen. Aanleiding Betekenis van bos(beheer) in de Lage Landen? Kris Verheyen Aanleiding Inhoud presentatie Betekenis van bos in de Lage Landen Betekenis van bosbeheer in de Lage Landen Uitdagingen voor het bosbeheer Uitdagingen

Nadere informatie

Eindhoven, 16/03/2017. Frank Van de Meutter

Eindhoven, 16/03/2017. Frank Van de Meutter Eindhoven, 16/03/2017 Frank Van de Meutter Inhoud Inleiding Tuinen Tuinen & biodiversiteit Materiaal & methode Studiegebied Data: verzameling Data: verwerking Resultaten Volledigheid Aantallen vergelijking

Nadere informatie

Natuur weer verbinden met de mens: kansen creëren voor biodiversiteit in Zuid Holland. Paul Opdam. Wageningen Universiteit en Alterra

Natuur weer verbinden met de mens: kansen creëren voor biodiversiteit in Zuid Holland. Paul Opdam. Wageningen Universiteit en Alterra Natuur weer verbinden met de mens: kansen creëren voor biodiversiteit in Zuid Holland Paul Opdam Wageningen Universiteit en Alterra paul.opdam@wur.nl 3 kernpunten EHS: verzekering voor biodiversiteit Klimaatverandering

Nadere informatie

Export WebsiteBulletin :17

Export WebsiteBulletin :17 Export WebsiteBulletin 20-01-2015 17:17 SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 49 van FRANCESCO VANDERJEUGD datum: 9 oktober 2014 aan JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW Kustpolders - Bescherming

Nadere informatie

De vroedmeesterpad in Vlaanderen. 28 november 2018 Dries Desloover Agentschap voor Natur en Bos

De vroedmeesterpad in Vlaanderen. 28 november 2018 Dries Desloover Agentschap voor Natur en Bos De vroedmeesterpad in Vlaanderen 28 november 2018 Dries Desloover Agentschap voor Natur en Bos Inhoud Beleidsmatige kader Situatie van de vroedmeesterpad in Vlaanderen Soortenbeschermingsprogramma Ex-situ

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief DECEMBER 2010 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief NOVEMBER 2011 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

Ecosysteem voedselrelaties

Ecosysteem voedselrelaties Ecosysteem ecologie Ecosysteem voedselrelaties Oceanen: voedselweb + energiestromen Ga naar Mypip.nl en open de oefening 3 voedselketen - voedselweb Doe de oefening en maak vervolgens de aangeleverde vragen.

Nadere informatie

Inleiding. Bespreking pagina 1

Inleiding. Bespreking pagina 1 6.3.1. Inleiding Recente onderzoeken hebben toegelaten aan te tonen dat lichamelijke activiteiten een wezenlijke impact hebben op de gezondheidstoestand en dat ze van groot belang zijn op het vlak van

Nadere informatie

Overzicht. Toelichting bij het voorontwerp-natuurwetboek. Algemeen opzet. Algemeen opzet. Beginselen van natuur- en landschapsbeleid

Overzicht. Toelichting bij het voorontwerp-natuurwetboek. Algemeen opzet. Algemeen opzet. Beginselen van natuur- en landschapsbeleid Toelichting bij het voorontwerp-natuurwetboek Overzicht Algemeen opzet van het wetboek Bestuurlijke organisatie en planning Beschermde delen van natuur en landschap Algemene en gebiedsgerichte bescherming

Nadere informatie

Genetische diversiteit?

Genetische diversiteit? Genetische variatie, genetische erosie en inteelt in onze bossen: stand van de kennis en rol van het bosbeheer Leuven, 27 september 2011 Olivier Honnay Laboratorium voor Plantenecologie KULeuven Genetische

Nadere informatie

Dossier: Groen-blauwe netwerken

Dossier: Groen-blauwe netwerken Dossier: Groen-blauwe netwerken Groen-blauwe oplossingen in verstedelijkt gebied Wie aantrekkelijke woonomgevingen wil ontwikkelen in de steden van morgen, dient daarbij rekening te houden met twee belangrijke

Nadere informatie

4. Hoeveel rupsjes verdwijnen per dag in het opengesperde bekje van een jong koolmeesje?

4. Hoeveel rupsjes verdwijnen per dag in het opengesperde bekje van een jong koolmeesje? Bos- en natuurquiz 1. Hoeveel procent van de oppervlakte van Vlaanderen is bos? a. 10% b. 30% c. 50% d. 80% 2. Er bestaan verschillende soorten spechten: de zwarte specht, de groene specht, de grote bonte

Nadere informatie

Nieuwsbrief voor relaties september Uw laatste nieuwsbrief van ons? Herbevestig uw voorkeuren!

Nieuwsbrief voor relaties september Uw laatste nieuwsbrief van ons? Herbevestig uw voorkeuren! Ivonne Smit Leergeld 's-hertogenbosch Van: St. Leergeld 's-hertogenbosch namens St. Leergeld 's-hertogenbosch

Nadere informatie

Kwaliteit van de natuur. Hoe spoor je aantastingen op?

Kwaliteit van de natuur. Hoe spoor je aantastingen op? Kwaliteit van de natuur Hoe spoor je aantastingen op? Ecosystemen en levensgemeenschappen Zoek vergelijkende gebieden (oerbossen, intacte riviersystemen, ongerepte berggebieden, hoogveenmoerassen, etc)

Nadere informatie

BESLUIT NATUURBESCHERMINGSWET 1998 VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND

BESLUIT NATUURBESCHERMINGSWET 1998 VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND BESLUIT NATUURBESCHERMINGSWET 1998 VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND Datum besluit : 2 juni 2016 Onderwerp : Natuurbeschermingswet 1998 2015-017295 - gemeente Arnhem Activiteit : Aanpassingen van

Nadere informatie

Een wandeling door het natuurbeleid

Een wandeling door het natuurbeleid Een wandeling door het natuurbeleid Wat heb IK hier nu aan? Wat is natuurbeleid? = spelregels rond natuur Natuurgidsen & natuurbeleid? Doe de BBB-test (bedreigd, beschermd, beheerd?) 5 Hoe overleef je

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief SEPTEMBER 2011 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

Start uitvoering werken Desteldonk - plantdag

Start uitvoering werken Desteldonk - plantdag Woensdag 9 februari 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Start uitvoering werken Desteldonk - plantdag Geachte schepenen, burgemeesters, Geachte aanwezigen,

Nadere informatie

Arbeidsmarkt Onderwijs

Arbeidsmarkt Onderwijs Nieuwsbrief JANUARI 2012 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 3 Vlaanderen - Aanbod 5 Brussel - Vraag 6 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand

Nadere informatie

BIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering

BIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering BIODIVERSITEIT RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering DUURZAME ONTWIKKELING INTEGRAAL WATERBEHEER BIODIVERSITEIT Wat? Belang?

Nadere informatie