Een ongeluk komt niet uit de lucht vallen deskundigheidsniveau voor hoogwerkerbedieners

Transcriptie

1 Een ongeluk komt niet uit de lucht vallen deskundigheidsniveau voor hoogwerkerbedieners Wim van Meer, Riwal Hoogwerkers, Samenvatting In de praktijk blijkt dat gebruikers en veiligheidskundige niet goed op de hoogte zijn met de wetgeving ten aanzien van instructie bij het gebruik van een hoogwerker. De markt vraagt dus om duidelijkheid met betrekking tot de opleidingsniveaus die gewenst zijn voor een deskundige en veilige bediening van hoogwerkers. De belangrijkste motivatie voor het onderzoek is het vergroten van het veiligheidsbewustzijn bij de hoogwerkerbediener en zijn werkgever. Door het volgen van een gedegen hoogwerkeropleiding is de bediener zich bewust van de risico s die het gebruik van een hoogwerker met zich meebrengt, waardoor ongevallen voorkomen kunnen worden. Om een goed beeld te kunnen vormen van de noodzaak tot opleiden zijn de incidenten en ongevallen geïnventariseerd en is gekeken naar de specifieke risicofactoren bij werken op hoogte. 200 slachtoffers per dag Veilig werken betekent werken in een omgeving waar de kans op ongevallen klein is. In veel Nederlandse bedrijven is deze kans nog niet klein genoeg. In Nederland werken ongeveer 7 miljoen werknemers bij ongeveer bedrijven. Jaarlijks krijgen werknemers een arbeidsongeval en dat zijn ruim 200 slachtoffers per dag. 2/3 van deze slachtoffers kan door hun ongeval (tijdelijk) niet meer werken. Ongeveer 80 á 90 keer per jaar valt een dodelijk slachtoffer. Dat zijn bijna 2 doden per week! Bron: Arbeidsveiligheid Voor de analyse van de problematiek zijn de relevante normen en wetgeving bestudeerd. Er zijn gesprekken gevoerd met een vertegenwoordiger van de Arbeidsinspectie en enkele autoriteiten op het gebied van hoogwerkeropleidingen. De wetgeving en andere instanties geven aan dat er sprake dient te zijn van een adequate instructie. Een adequate opleiding bestaat uit: Een theoriedeel Een praktijkdeel Een (merk) specifiek deel. De werkgever is verantwoordelijk voor het bepalen van het opleidingsniveau voor de specifieke taak. Kort samengevat zijn de taken van de werkgever: Inventarisatie specifieke deskundigheid Adequate instructie verzorgen Schriftelijk vastleggen instructie. De volgende drie opleidingsmogelijkheden worden aanbevolen voor adequate instructie: Basisniveau = Basistraining veilig werken met hoogwerkers Gevorderd niveau = IPAF opleiding Gevorderd niveau = SSVV Opleidingengids (VCA).

2 Voor het vaststellen van het benodigde deskundigheidsniveau dient men: Een Taak Risico Analyse (TRA) uit te voeren op de aanwezige (risicovolle) taak en omgeving Opleiding te bepalen aan de hand van de deskundigheidsmatrix Deelname overwegen aan extra behendigheidstraining Opleiding en deskundigheidsniveau vastleggen in Risico Inventarisatie en Evaluatie. Inleiding Wanneer er op hoogte moet worden gewerkt en het bouwen van een steiger te duur of tijdrovend is, wordt vaak een hoogwerker ingezet. Hoogwerkers maken een snelle ontwikkeling door en worden in toenemende mate gebruikt. Veel gebruikers zijn van mening dat het behandelen van het veilig werken met een hoogwerker tijdens een toolboxmeeting een voldoende instructie is. Een gedegen training ontbreekt dan ook vaak en dit kan leiden tot ondeskundig en onveilige bediening van de hoogwerker. Het doel is het onderzoeken van wetgeving en aanverwante Arbo regelgeving met betrekking tot de wettelijk voorgeschreven opleiding- of instructieverplichting van de werkgever. Mogelijk dat dit onderzoek bijdraagt aan het voorkomen van ongevallen tijdens het gebruik van hoogwerkers en een toegevoegde waarde heeft voor de gebruikers. Een verdieping in dit complexe onderwerp is dus gewenst. Welke opleidingsniveaus zijn gewenst voor een deskundige en veilige bediening van hoogwerkers? Informatieanalyse Een hoogwerker is een verrijdbare machine met een verstelbare werkbak van waaruit een gemaximeerd aantal personen op hoogte kan werken. Op verzoek van verhuurders en eindgebruikers worden steeds meer typen en formaten hoogwerkers (tot meer dan 100 meter werkhoogte) gebouwd voor uiteenlopende werkzaamheden en omstandigheden. De onderzoeksgegevens zijn verzameld door het inventariseren van wetgeving, aanverwante regels en normen. Ook zijn gesprekken gevoerd met de Arbeidsinspectie en het aantal ongevallen geanalyseerd. Arbo-wet Voor het vormen van een goed beeld dient men zich te richten op de volgende wettelijke regels en besluiten: Arbo-wet hoofdstuk 2 Arbeidsomstandighedenbeleid, art. 8, voorlichting en onderricht; Arbeidsomstandighedenbesluit art. 7.6, deskundigheid van werknemers; Arbeidsomstandighedenbesluit art. 7.17c, gebruik van mobiele arbeidsmiddelen. De tekstuele inhoud van bovenstaande is opgenomen in bijlage 1 Wet- en regelgeving. Volgens de Arbo-wet dient een werknemer die met een hoogwerker werkt dient een aantoonbare instructie te krijgen voordat hij werkzaamheden met de hoogwerker mag uitvoeren. Hoe deze instructie vormgegeven moet worden, is afhankelijk van de soort werkzaamheden die met de hoogwerker worden uitgevoerd. De Arbo-wet doet hierover dan ook geen duidelijke uitspraak. Een hoogwerker mag niet worden bediend door personen jonger dan 18 jaar, tenzij er passend toezicht aanwezig is. De Arbo-wet zegt niet wat voldoende is en dit geeft een bedrijf de mogelijkheid tot interpretatie wat voldoende instructie is. Hierdoor ontstaat echter veel onduidelijkheid.

3 Europese kaderrichtlijnen In Nederland is de ARBO wet van kracht en in België de ARAB en CODEX. Voor de Benelux landen geldt dat de besluiten van de ARBO, ARAB en CODEX zijn geïntegreerd in de Europese Kaderrichtlijnen voor Arbeidsmiddelen (89/655/EEG + aanvulling 2001/45/EG en 95/63/EG). De tekstuele inhoud van de bovenstaande kaderrichtlijnen is opgenomen in bijlage 1 Wet- en regelgeving. De richtlijn Arbeidsmiddelen zijn door de overheden in de Benelux geïmplementeerd en heeft wetkracht door de gewijzigde Arbo-wet. De Arbo-wet eist van werkgevers dat deze in het bezit zijn van een risicobeheersplan en dit plan actief gebruiken. Het geëigende middel om te komen tot adequate risicobeheersing is een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E). In de Richtlijn Arbeidsmiddelen is de verplichting opgenomen voor een RI&E, die is gericht op arbeidsmiddelen die door de werkgever aan de werknemer ter beschikking gesteld worden. Ook hier wordt gesproken over de term adequate specifieke opleiding, maar er is niet duidelijk wat onder adequaat wordt bestaan. VCA Volgens VCA versie 2008/05.1 vraag 3.4 dienen alle medewerkers te beschikken over die specifieke kennis en kunde die zij nodig hebben voor door het bedrijf uit te voeren specifieke risicovolle taken en/of werkzaamheden, die uitgevoerd moeten worden in een risicovolle omgeving. Onderaannemers die werkzaamheden willen verrichten bij een bedrijf in de petrochemie dienen te voldoen aan de vastgestelde eind- en toetstermen van de SSVV Opleidingengids (voorheen GORW). Door de SSVV Opleidingengids wordt het werken met een hoogwerker aangeduid als risicovol werk. Voor het vaststellen van specifieke risicovolle taken in een risicovolle omgeving wordt verwezen naar de volgende drie mogelijkheden: 1. De VGM Risico-inventarisatie en evaluatie (zie vraag 2.1 VCA); In de risicoanalyse en evaluatie wordt aangegeven welke risicovolle taken en omgevingen voorkomen 2. De taakrisicoanalyse (zie vraag 2.2 VCA); In de taakrisicoanalyse (TRA) wordt aangegeven welke risicovolle taakstappen en omgevingen aanwezig zijn 3. Het VGM Projectplan voor nieuwbouwprojecten, sloopwerken en onderhoudswerken (zie hoofdstuk 5 VCA) Voor nieuwbouwprojecten, sloopwerken en onderhoudswerken moeten projectspecifieke VGM risico s worden geïdentificeerd waaronder de risicovolle taken of werkzaamheden in een risicovolle omgeving. Petrochemie bedrijven hebben wel een duidelijk opleidingniveau bepaald voor hoogwerkerbedieners op hun locatie. Medewerkers van onderaannemers dienen opleidingen te volgen die voldoet aan de eind- en toetsingstermen zoals vastgesteld door de SSVV Opleidingengids. Bediening- en veiligheidshandleiding Een hoogwerker mag slechts worden gebruikt door personen die met de bediening ervan vertrouwd zijn. De eigenaar/gebruiker/machinist/verhuurder/huurder van de machine mag de machine NIET bedienen, voordat deze de handleiding heeft gelezen, de training voltooid heeft en de machine onder toezicht van een ervaren en bevoegd machinist (figuur 1) bediend heeft. training moet onder toezicht van een bevoegde persoon plaatsvinden in een open ruimte zonder obstakels tot de trainee heeft geleerd een machine veilig te besturen en te bedienen. Het is onduidelijk welke eisen aan een bevoegde persoon worden gesteld en de hoogwerkerfabrikant verwijst hierbij naar de ter plaatse geldende wetgeving. In de handleiding wordt duidelijk aangegeven welke onderdelen een training van gebruikers zal moeten bevatten.

4 Er wordt benadrukt dat de machine bedieners voor elk eerste gebruik van een bepaalde machine, altijd de betreffende handleiding dienen te lezen en te begrijpen. Figuur 1 Toezicht door een ervaren en bevoegd machinist ISO Deze internationale ISO norm beschrijft de methoden voor het voorbereiden en administreren van trainingen voor bedieners (bestuurders) van mobiele hoogwerkers. En is van toepassing op hoogwerkers zoals gedefinieerd in ISO 16368, welke bedoeld zijn om personen te vervoeren naar een plaats, waar ze hun werkzaamheden uit kunnen voeren vanuit een hoogwerker. ISO biedt geen gedetailleerde opleidingsprogramma's, maar voorziet in een structuur voor de inhoud en procedures die trainingsprogramma's moeten bevatten. Volgens de bepalingen van ISO moeten de cursisten deskundigheid aan de dag kunnen leggen wat betreft hun praktische vaardigheden en hun theoretische kennis. De norm dient uitdrukkelijk als richtlijn en kent geen verder geen verplichtingen. Een belangrijk punt is dat de norm een duidelijk onderscheid maakt tussen training en het leren omgaan met de machine : Hiermee wordt bedoeld dat operators die al afdoende training hebben ontvangen, de specifieke bijzonderheden van de individuele machines onder de knie krijgen. Risicofactoren bij incidenten Er bestaan geen gevaarlijke hoogwerkers, er bestaan wel mensen, die op een gevaarlijke wijze werken met deze hoogwerkers. Ongeveer 80% van de ongevallen met hoogwerkers (zie figuur 2) zijn terug te voeren naar foutief of onveilig handelen door de bediener. Iemand die de risico s begrijpt, kan ook in moeilijke situaties de juiste beslissing nemen om verantwoord te werken.

5 Figuur 2 Voorbeeld van een ongeval met een telescoophoogwerker Arbeidsinspectie Vanaf januari 1998 t/m februari 2004 heeft de Arbeidsinspectie 9142 geregistreerde ongevallen onderzocht en geanalyseerd via de Storybuilder. Deze 9142 ongevallen zijn verdeeld over in totaal 36 grafieken, die elk arbeidsgerelateerde ongeval analyseren. Voor het onderzoek zijn de arbeidsgerelateerde ongevallen Vallen van hoogte beweegbaar (werk)platform meegenomen. De geanalyseerde arbeidsgerelateerde ongevallen zijn opgenomen in bijlage 2 Storybuilder. Een volledig beeld is niet te geven, maar een schatting van het aantal ongevallen met hoogwerkers via de gegevens van de Arbeidsinspectie is alarmerend genoeg. Uit de gegevens van de Arbeidsinspectie blijkt dat onveilig werken een belangrijke oorzaak is van ongevallen met ernstig letsel of zelfs dodelijke afloop. Mensen kunnen natuurlijk fouten maken, maar goed opgeleide werknemers zijn zich bewust van de gevaren en zijn in staat veilige werkmethoden te hanteren. Dit betekent een aanzienlijke beperking van de kans op fouten en ernstige ongevallen, want een foutje met een hoogwerker kan ernstige gevolgen hebben. De Arbeidsinspectie heeft geen eigen mening en baseert hun bevindingen volledig op de tijdens een onderzoek aangetroffen situatie en gegevens. Tijdens hun onderzoek zijn ze op zoek naar aantoonbaar bewijs dat de werknemer een adequate instructie heeft gehad. Veelal wordt dit door de Arbeidsinspectie in geval van een ongeval getoetst; achteraf dus! In situatie waar hoogwerkerbedieners NIET beschikken over specifieke deskundigheid, kan de Arbeidsinspectie de werkgever een boete opleggen. De Arbeidsinspectie kan dit ook doen als er direct ernstig gevaar bestaat door een verkeerde werkwijze van de bediener. Ook het stilleggen van de werkzaamheden is een mogelijkheid. De Arbeidsinspectie onderzoekt ongevallen met hoogwerkers en stelt dan de directe tekortkomingen vast. Het meest voorkomende ongeval wordt veroorzaakt door verkeerd gebruik zoals niet stabiel opstellen of overbelasten. Bij dit soort vermijdbare ongevallen wordt gevraagd of de werknemers op de hoogte zijn van de gevaren en voorschriften. Bij ernstige twijfel daaraan wordt een boete opgemaakt voor onvoldoende voorlichting en instructie. Er wordt aanbevolen om de instructie aantoonbaar te maken door middel van vastlegging van instructiemateriaal, instructeur en geïnstrueerde.

6 Met een toets kan worden vastgesteld of de instructie is begrepen. Toetsing kan ook plaatsvinden door middel van een periodieke controle in het werk. De Arbeidsinspectie beschikt niet over standaardrapportages over ongelukken met hoogwerkers. Er is wel een database, die is ontwikkeld in het kader van het programma Versterking Arbeidsveiligheid. Voor diepgaande analyses van de gegevens uit deze database is het programma "Storybuilder" beschikbaar. Storybuilder bevat een analyse van duizenden ongevallen van 1998 tot 2004 en is te benaderen via de weblink De storybuilder analyse geeft de relaties tussen de directe oorzaken, achterliggende oorzaken en het ongeval. Via de website is het programma te downloaden, de bijbehorende datafile die de analyse bevat van door de AI onderzochte ongevallen. De database gegevens van geanalyseerde ongevallen is opgenomen in bijlage 2 Storybuilder. De Arbeidsinspectie kan de werkgever een boete opleggen als deze zijn zorgplicht (adequate instructie/opleiding, juiste inrichting, organisatie van het werk, toezicht houden e.d.) niet is nagekomen. Conclusies en aanbevelingen Ondanks de beperkte wettelijke regels nemen steeds meer bedrijven hun verantwoordelijkheid om werknemers op te leiden voor het veilig gebruiken van een hoogwerker. Ook gelden er op steeds meer werklocaties strengere regels als het gaat om het bedienen van hoogwerkers. In de bestaande opleidingen wordt ervan uit gegaan dat een werknemer al voldoende ervaring heeft met het werken met een hoogwerker. In de praktijk blijkt dit echter niet altijd het geval. Ook gebruikers gaan er soms vanuit dat zijn medewerker gaat leren hoe hij een hoogwerker moet bedienen. In dergelijke gevallen kan het gewenst zijn om werknemers eerst vertrouwd te maken met een bepaald hoogwerkertype. Bijvoorbeeld: zoals tijdens autorijlessen worden de diverse handelingen geoefend. Conclusies Onderzocht is welke opleidingsniveaus gewenst zijn voor een deskundige en veilige bediening van hoogwerkers. Volgens het onderzoek bestaat een adequate instructie uit: Theoriedeel: over de gevaren van het werken met een hoogwerker, het gebruik, de techniek en besturing, veiligheids- en verkeersregels en de controlehandelingen Praktijkdeel: waarin de bovenstaande onderdelen terugkomen, toegepast en geoefend worden Specifiek deel: waarin de specifieke kennis van het merk wordt opgedaan. Een goede instructie dient: Deskundigheidsgebieden af te dekken Praktisch gericht en afgestemd te zijn op specifieke inzetomstandigheden Rekening te houden met aanwezige taakrisico s Merkspecifieke technologie in voldoende mate aan bod te laten komen Bedieningsinstructies van de fabrikant te behandelen als integraal onderdeel.

7 Kort samengevat zijn de taken van de werkgever: Inventarisatie maken van de specifieke deskundigheid vereist in de eigen werksituatie Adequate instructie (laten) verzorgen, die de deskundigheidsgebieden afdekt Schriftelijk vastleggen (inclusief ondertekening), dat de betreffende medewerker de instructie heeft gevolgd. Er kan sprake zijn van twee deskundigheidsniveaus voor een hoogwerkerbediener: Basisniveau: voor een bediener die incidenteel (soms, als onderdeel van de functie) op een hoogwerker werkt in een niet-complexe werksituatie Gevorderd niveau: voor een bediener die frequent op een hoogwerker werkt in meer complexe situaties of bij een bedrijf volgens SSVV Opleidingengids (VCA). Inhoud van instructie op basisniveau moet minimaal bestaan uit: Soorten hoogwerkers Arbo-wetgeving Dagelijkse controle Praktijk instructie. Inhoud van instructie op gevorderd niveau moet minimaal bestaan uit: Soorten hoogwerkers Arbo-wetgeving Omgeving- en bodemcondities Theorie-examen Dagelijkse controle Praktijk instructie Praktijk examen. In onderstaande deskundigheidsmatrix zijn de deskundigheidsniveaus voor hoogwerkerbedieners aangegeven, welke men kan aanhouden voor het bepalen van een adequate opleiding. Deskundigheidsmatrix Gebruik Situatie Incidenteel Frequent Niet-complex Basis Gevorderd Complex Gevorderd Gevorderd In de matrix wordt uitgegaan van een niet-complexe en een complexe werksituatie, waarbij de volgende criteria wordt gehanteerd: 1. Niet-complex Gemakkelijk toegankelijk Beperkt gevaar voor omstanders

8 Ongevaarlijke omgeving Weinig risicovolle taak. 2. Complex Moeilijk toegankelijk Ernstig gevaar voor omstanders Gevaarlijke omgeving Risicovolle taak. Aanbevelingen Voor het vaststellen van het benodigde deskundigheidsniveau dient men: Een Taak Risico Analyse (TRA) uit te voeren op de aanwezige (risicovolle) taak en omgeving Opleiding te bepalen aan de hand van de deskundigheidsmatrix Deelname overwegen aan extra behendigheidstraining Opleiding en deskundigheidsniveau vastleggen in Risico Inventarisatie en Evaluatie. De volgende drie opleidingsmogelijkheden worden aanbevolen voor adequate instructie: Basisniveau = Basistraining veilig werken met hoogwerkers Gevorderd niveau = IPAF opleiding Gevorderd niveau = SSVV Opleidingengids (VCA). IPAF De international Powered Access Federation zet zich wereldwijd in voor een veilig en effectief gebruik van hoogwerkermaterieel in de breedste zin des woords. IPAF werd in 1983 opgericht en is een nonprofit ledenorganisatie die de belangen behartigd van fabrikanten, dealers/importeurs, verhuurders, gebruikers en opleiders binnen de hoogwerkerindustrie. De volgende punten dienen als extra aanbevelingen: Opleiding door een extern bedrijf uit laten voeren Instructie door een certificaat met geldigheidsduur aantoonbaar maken. Literatuur Arbeidsomstandighedenwet (2007) - Arbo-wet Arbeidsomstandighedenbesluit (1997) Praktijkgids Arbeidsveiligheid (2010) Richtlijn Arbeidsmiddelen (1997) - 89/655/EEG + aanvulling 2001/45/EG en 95/63/EG JLG Bediening- en veiligheidshandleiding (2009) Giekhoogwerker VCA, versie 2008/05.1 (2010) - VGM Checklist Aannemers SSVV Opleidingengids

9 ISO (2004): Mobile Elevating Work Platform - Operator (driver) training ISO (2010): Mobile Elevating Work Platforms - Design, calculations, safety requirements and test methods.

10 Bijlage 1 Wet- en regelgeving Arbo-wet In de Arbo-wet, hoofdstuk 2. Arbeidsomstandighedenbeleid, artikel 8, staat de voorlichting en het onderricht omschreven. De werkgever zorgt ervoor dat de werknemers doeltreffend worden ingelicht over de te verrichten werkzaamheden en de daaraan verbonden risico's, evenals over de maatregelen die erop gericht zijn deze risico's te voorkomen of te beperken. De werkgever zorgt ervoor dat aan de werknemers doeltreffend en aan hen onderscheiden taken aangepast onderricht wordt verstrekt met betrekking tot arbeidsomstandigheden. Arbeidsomstandighedenbesluit In het Arbeidsomstandighedenbesluit wordt in meerdere artikelen over werknemers die een specifieke deskundigheid bezitten gesproken. In artikel 7.6 wordt gesproken over deskundigheid van werknemers. Met betrekking tot arbeidsmiddelen waarvan het gebruik een specifiek gevaar voor de veiligheid van de werknemers kan opleveren blijft het gebruik voorbehouden aan werknemers die met het gebruik belast zijn. En in artikel 7.17c over het gebruik van mobiele arbeidsmiddelen. Mobiele arbeidsmiddelen met een eigen aandrijving worden bediend door werknemers die daartoe een specifieke deskundigheid bezitten. Richtlijn Arbeidsmiddelen De Richtlijn Arbeidsmiddelen 89/655/EEG stelt verplichtingen aan de werkgever betreffende het ter beschikking stellen van arbeidsmiddelen, zoals; de werkgever dient de gebruikers voldoende op te leiden Arbeidsmiddelen met een eigen aandrijving mogen alleen worden bestuurd door werknemers met een adequate opleiding. In de aanvullende Richtlijn Arbeidsmiddelen 2001/45/EG (aanvulling op 89/655/EEG) wordt gesteld: Werknemers kunnen bij werkzaamheden op hoogte worden blootgesteld aan bijzonder grote risico's voor hun gezondheid en veiligheid, in het bijzonder aan de risico's van vallen van hoogte en aan andere ernstige arbeidsongevallen, die een groot percentage van het aantal ongevallen en vooral van de dodelijke ongevallen, vertegenwoordigen. De richtlijn arbeidsmiddelen 89/655/EEG laat er m.b.t. opleidingen voor bediening en onderhoud van arbeidsmiddelen geen misverstand over bestaan en stelt in de artikelen 5, 6 en 7 het volgende: Artikel 5: Arbeidsmiddelen met een specifiek gevaar Wanneer het gebruik van een arbeidsmiddel een specifiek gevaar voor de veiligheid of de gezondheid van de werknemers kan opleveren, neemt de werkgever de nodige maatregelen om ervoor te zorgen dat: het gebruik van het arbeidsmiddel voor behouden blijft aan werknemers die met dat gebruik belast zijn; de betrokken werknemers in geval van reparatie, ombouw, onderhoud of verzorging daartoe een specifieke bekwaamheid bezitten. Artikel 6: Voorlichting van de werknemers 1. Onverminderd artikel 10 van Richtlijn 89/391/EEG neemt de werkgever de nodige maatregelen om ervoor te zorgen dat de werknemers over voldoende informatie en, in voorkomend geval, over gebruiksaanwijzingen betreffende de op het werk gebruikte arbeidsmiddelen beschikken.

11 2. De informatie en de gebruiksaanwijzingen moeten ten minste de uit het oogpunt van veiligheid en gezondheid benodigde gegevens bevatten betreffende: omstandigheden waaronder de arbeidsmiddelen dienen te worden gebruikt voorzienbare abnormale situaties conclusies die in voorkomend geval kunnen worden getrokken uit de bij het gebruik van arbeidsmiddelen opgedane ervaringen. 3. Informatie en de gebruiksaanwijzingen moeten voor de betrokken werknemers begrijpelijk zijn. Artikel 7: Opleiding van de werknemers Onverminderd artikel 12 van Richtlijn 89/391/EEG neemt de werkgever de nodige maatregelen om ervoor te zorgen dat: werknemers die tot taak hebben de arbeidsmiddelen te gebruiken een adequate opleiding ontvangen. Onder meer wat betreft de risico's die dit gebruik eventueel met zich brengt; de in artikel 5, tweede streepje, bedoelde werknemers een adequate specifieke opleiding krijgen.

12 Bijlage 2 Storybuilder Tabel 1: Ernst van het ongeval Gemiddeld aantal ongevallen per jaar Ongeval Overlijden Blijvend Geen blijvend Onbekend letsel letsel letsel Vallen van beweegbaar platform Bron: Storybuilder Tabel 2: Activiteit van slachtoffer Aantal ongevallen Slachtoffer gebruikt beweegbaar platform voor/om Per % 2004 jaar Installatie- constructie- of plaatsingswerkzaamheden (incl. afbreken/slopen) 24,1% 46 8 Laden en lossen 13,6% 26 4 Omhoog te klimmen 8,9% 17 3 Onderhoud / reparaties 7,3% 14 2 Afvalverwijdering 6,8% 13 2 Opnemen van voorraad / nemen van monsters / verzamelen van orders 6,8% 13 2 Onderhoud / reparatie van het beweegbare platform zelf 4,7% 9 2 Plukken / oogsten 4,2% 8 1 Tuinieren / kweken van planten en/of groenten 4,2% 8 1 Bron: Storybuilder Tabel 3: Falende barrières: directe oorzaken. Waar ging het mis? Falende barrière Keuze van apparaat of methode Verkeerde apparatuur Verkeerde methode Controle over verplaatsing Probleem met controle over verplaatsing/bereik Probleem met beveiliging m.b.t. verplaatsing/bereik Defect of onderbreking van normaal functioneren Omschrijving 1 e. verdedigingslinie: juiste apparatuur op de juiste manier gebruiken Gebruik van heftruck i.p.v. hoogwerker Werken op hoogte was niet nodig 2 e. verdedigingslinie: controle over verplaatsing Bedieningsfout waardoor het beweegbare platform uit balans raakt Verplaatsing zonder toestemming, bv. als er zich nog mensen op een goederenplatform bevinden Mechanisch defect of slechte toestand % Aantal ongevallen Per 2004 jaar 46,1% ,0% ,5% ,5% ,7% 7 1

13 Oorzaken van val 3 e. verdedigingslinie: val van platform voorkomen Mogelijkheden om te werken op Gebrek aan vaardigheid een platform en evenwicht werknemer bewaren 31,4% Platform/cabine niet goed Onvoldoende borging van het bevestigd/vastgezet platform 29,8% 57 9 Geen of gebrekkige Probleem leuningen of randbeveiliging randbeveiliging 20,4% 39 6 Probleem met stand en balans van Platform raakt uit balans door beweegbaar platform over belading 12,6% 24 4 Probleem met ondergrond van platform Platform is niet stevig geplaatst 7,9% 15 2 Sterkte van de constructie Slechte constructie of staat 5,2% 10 2 Gebrekkig hef-, steun- of hijsmechanisme Slechte constructie of staat 4,2% 8 1 Platform niet berekend op het Maximale capaciteit wordt gewicht overschreden 1,0% 2 <1 Hulpverlening Probleem met valbescherming Geen valbescherming gebruikt 6,3% 12 2 Geen (passende) reactie op noodsituatie Geen BHV plan aanwezig 1,0% 2 <1 Bron: Storybuilder