Groepshuisvesting van drachtige zeugen
|
|
- Stijn Smets
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Groepshuisvesting van drachtige zeugen Frank Tuyttens en Nicoline Geverink. MENING VAN ZEUGENHOUDERS Op het ILVO wordt in samenwerking met afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling, departement Landbouw en Visserij sinds om de twee jaar een enquête afgenomen van een representatieve steekproef van Vlaamse zeugenhouders. Er wordt gepeild naar het aandeel bedrijven dat reeds groepshuisvesting toepast, naar de systemen, naar de ervaringen en naar de redenen waarom veel zeugenhouders nog niet zijn omgeschakeld naar groepshuisvesting. De gegevens van en werden reeds verwerkt in samenwerking met de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Gent. Vandaag worden er in binnen- en buitenland heel wat verschillende systemen van groepshuisvesting toegepast. Het ILVO-onderzoek hanteerde de classificatie zoals aangegeven in tabel. De enquête werd verstuurd naar willekeurig geselecteerde zeugenhouders in en zeugenhouders in. Er werden 9 bruikbare enquêtes verwerkt in en 96 in. Tabel. Classificatie van zeven types van groepshuisvestingssystemen voor zeugen op basis van vijf criteria Alle zeugen Beperkte kunnen Type groepshuisvestingssysteem Fysieke scheiding tijdens voederen Individuele voedering simultaan eten voedering Geautomatiseerde voederverdeling. Dropvoedering partieel (nee) nee ja ja ja. Voederstation compleet ja nee ja ja. Voederligbox + uitloop compleet nee ja ja nee / ja. Onbeperkte voedering nee nee nee nee nee / ja. Elektronische voederverdelers nee ja nee ja ja 6. Gefaseerde voederverdelers nee nee nee ja ja 7. Trog- /boxvoedering (manueel) partieel/nee nee ja ja nee De gemiddelde leeftijd van de respondenten was 7 jaar. Ongeveer de helft van de bedrijven was gelokaliseerd in West-Vlaanderen. De gemiddelde zeugenstapel per bedrijf steeg van 6 in tot in. Jongere zeugenhouders hadden meer
2 zeugen dan oudere zeugenhouders. Deze eigenschappen beantwoorden aan wat geweten is over de sector. Daarom wordt aangenomen dat de verzamelde antwoorden representatief zijn voor de volledige groep van Vlaamse zeugenhouders. Uit de enquêtes blijkt dat Vlaanderen nog een lange weg te gaan heeft tegen de Europese deadline van. In werkte slechts,% met groepshuisvesting en had,% concrete plannen om binnen de twee jaar over te schakelen. In waren deze percentages licht gestegen tot respectievelijk 6,% en 7,%. Het aandeel bedrijven met groepshuisvesting is beduidend lager in Vlaanderen in vergelijking met onze voornaamste buurlanden, het Europese gemiddelde, en vele landen buiten Europa, zoals blijkt uit tabel. Ook opvallend is dat veel zeugenhouders aangaven geen plannen te hebben om over te schakelen naar groepshuisvesting omdat ze stoppen met het houden van zeugen vóór. Dit waren voornamelijk oudere zeugenhouders zonder een opvolger en met een kleine zeugenstapel. Jongere zeugenhouders met een opvolger en een grote zeugenstapel, zoeken de redenen voor uitstel eerder op het vlak van onvoldoende financiële middelen en zekerheden. Een toenemend aantal zeugenhouders (voornamelijk zonder opvolger) gaf ook aan groepshuisvesting zo lang mogelijk uit te stellen omdat ze individuele huisvesting meer rendabel vindt. Voornamelijk jongere zeugenhouders (gemiddeld jaar) met een grote zeugenstapel (gemiddeld 9 zeugen) hadden wel reeds concrete plannen om binnen de twee jaar over te schakelen naar groepshuisvesting. Tabel. Percentage bedrijven met groepshuisvesting in Vlaanderen in vergelijking met een aantal andere landen Jaar Aandeel groepshuisvesting Vlaanderen 6% Vlaanderen % Nederland % Duitsland % Frankrijk % Europa 998 ca % Australië 997 7% Nieuw-Zeeland 999 % VS ca % Zeugenhouders met groepshuisvesting waren meer waarschijnlijk een opvolger te hebben dan zeugenhouders die hun zeugen individueel huisvestten. Strooisel (8%) of omgevingsverrijking (%) werd niet frequent voorzien in groepshuisvestingsystemen. Figuur illustreert dat op de bedrijven waar zeugen in groep werden gehuisvest, voederligboxen met uitloop (%) het meest voor kwamen, gevolgd door voederstations (%), onbeperkte voedering (%), manueel te bedienen voederboxen/goten (8%) en dropvoedersystemen (%). Gefaseerde voederverdelers (%) kwamen veel minder voor in de steekproef en elektronische voederverdelers zelfs helemaal niet. Alhoewel vergelijkingen met onze buurlanden moeilijk zijn omdat de systemen vaak anders onderverdeeld worden, lijken voederligboxen met uitloop een meer populair type groepshuisvesting in Vlaanderen dan in Frankrijk of Duitsland. Bovendien ziet het ernaar uit dat de populariteit van dit type groepshuisvesting nog zal
3 toenemen in de nabije toekomst aangezien maar liefst 8% van de zeugenhouders die binnen de twee jaar plannen over te schakelen aangaven te opteren voor dit systeem. Voederstations en manueel te bedienen voederboxen/goten daarentegen lijken aan populariteit te zullen inboeten. Dit laatste type systeem, met een gemiddelde ouderdom van jaar, is typisch voor de eerste generatie groepshuisvestingsystemen en wordt vooral toegepast op kleinere bedrijven en met kleine groepen zeugen (tabel ). Voederstations daarentegen worden voornamelijk toegepast bij nieuwbouw waarbij zeugen in grote dynamische groepen worden gehouden. 8 GH in gebruik GH in gebruik GH gepland GH gepland % van de steekproef groepshuisvestingssysteem (types: zie tabel ) Figuur. Het voorkomen van de verschillende groepshuisvestingssystemen in Vlaanderen ten opzichte van het totaal aantal respondenten in en Moderne, zogenaamde tweedegeneratie groepshuisvestingsystemen, zoals gefaseerde en elektronische voederverdelers lijken nog niet echt (of zelfs helemaal niet) door te breken in Vlaanderen. Gefaseerde voederverdelers (in de steekproef uitsluitend variomix systemen zonder dierherkenning) worden voornamelijk toegepast op grote bedrijven waarbij de zeugen in kleine stabiele groepen worden gehouden. De systemen van dropvoedering en onbeperkte voedering die in Vlaanderen gebruikt werden waren gemiddeld 6 à 7 jaar oud. Beide systemen lijken zich redelijk te zullen handhaven in de nabije toekomst. De groepsgrootte bij dropvoedering is klein, terwijl die bij onbeperkte voedering groter en meer variabel is. De voornaamste criteria om voor een bepaald systeem te hebben gekozen, hadden betrekking tot de gezondheid & welzijn van de zeugen, de investeringskosten en de hoeveelheid arbeid. Hoe recenter het groepshuisvestingssysteem hoe groter het relatieve belang van economische redenen. Deze trend lijkt zich voort te zetten
4 aangezien het relatieve belang van criteria zoals investeringskosten en zoötechnische resultaten nog groter was onder de zeugenhouders die plannen hadden om over te schakelen, terwijl dierenwelzijn en gezondheid minder belangrijk waren. Zeugenhouders die met dropvoedering of onbeperkte voedering werkten, gaven aan bij hun keuze meer belang te hebben gehecht aan het type arbeid in vergelijking met gebruikers van de andere groepshuisvestingssystemen. Met een gemiddelde score van, op een schaal van (zeer ontevreden) tot (zeer tevreden) kan worden gesteld dat de zeugenhouders over het algemeen tevreden waren over het gekozen groepshuisvestingsysteem. Wel is het intrigerend dat de tevredenheid groter is bij hen die al hun zeugen in groep huisvesten ten opzichte van zij die enkel een deel van hun zeugen in groep huisvesten. Misschien zijn de zeugenhouders die volledig zijn omgeschakeld naar groepshuisvesting meer toegewijd aan het nieuwe systeem en gefocust op een optimale werking ervan. Alhoewel de steekproefgrootte vrij beperkt is om verschillen tussen de systemen waar te nemen, bleek de algemene tevredenheid het hoogst voor onbeperkte voedering en manueel te bedienen voederboxen/-goten (tabel ). De tevredenheid van gebruikers was het laagst voor voederstations. Met name wat betreft gebruiksgemak, elektronische/mechanische defecten, werkingskosten en arbeid, leken zeugenhouders die dit systeem gebruikten iets minder tevreden. Veel zeugenhouders gaven aan hun bedrijf stop te zetten vóór wanneer groepshuisvesting verplicht wordt op alle bedrijven met minimaal zeugen. De anderen stellen de overschakeling voornamelijk uit omwille van onvoldoende financieringsruimte en/of omdat ze individuele huisvesting prefereren. Om deze zeugenhouders in de toekomst te helpen met het maken van een gefundeerde keuze van groepshuisvestingssysteem, wordt deze enquête op regelmatige tijdstippen herhaald. Zo zal de evolutie naar groepshuisvesting van zeugen in Vlaanderen in kaart worden gebracht en wordt de dataset met praktijkervaringen van gebruikers uitgebreider en dus ook betrouwbaarder. Tabel. Vergelijking van gemiddelde bedrijfsgegevens en gerapporteerde tevredenheid voor de verschillende groepshuisvestingssystemen Type groepshuisvestingssysteem (zie tabel ) 6 7 Alle types Leeftijd systeem (jaar) 6,6 a, a,8 ab 6, a, a, b,7 Zeugenstapel ab ab 6 ab 78 a 7 a b % nieuwbouw 88,9,,6, 6,6 7,8 Groepsgrootte 9, ab, bc,6 ac,6 bc abc 6,7 a, % dynamische groepen, a 9, b, a 8, a ab, a 9, Tevredenheid, ab,6 a,9 ab, b, ab, ab, Groepshuisvestingssystemen met een verschillend superscript in de rij zijn statistisch significant verschillend.
5 . RESULTATEN VAN PRAKTIJKONDERZOEK Naast deze enquête worden op het ILVO (in samenwerking met de KU-Leuven) ook verschillende praktijkbedrijven met groepshuisvesting opgevolgd met betrekking tot dierenwelzijn & -gezondheid, productie, en sanitaire toestand. Deze studie loopt nog tot 9. Een aantal resultaten dat reeds bekend is volgt hieronder. Uit de studie blijkt dat veel boeren nog worstelen met de beschikbare ruimte; de meeste bedrijven halen de toekomstige norm van, m totaal vloeroppervlak en, m vaste vloer per zeug nog niet. Dit is met name het geval bij bedrijven die boxen met uitloop gebruiken. De vaste vloer in de box alleen voldoet niet indien deze niet de gehele box beslaat. Op deze bedrijven zal een gedeelte van de roostervloer vast moeten worden gemaakt. Op bedrijven met andere systemen zullen de boeren wat minder zeugen per hok moeten huisvesten. De luchtkwaliteit in de stallen is voor verbetering vatbaar. Het bouwen van emissiearme stallen of installeren van luchtwassers reduceert de uitstoot maar vermindert niet noodzakelijk ook de hoeveelheid ammoniak die in de stal hangt. Waardes van ppm worden gemakkelijk gehaald bij de bezochte bedrijven. Dit is niet alleen voor de zeugen maar ook voor de boer onaangenaam. Ammoniak irriteert de slijmvliezen van de ogen, neus en keel. De gezondheidsgrens voor werknemers in de industriesector ligt in veel landen op ppm. Opvallend is dat in de stallen waarin zeugen beddingmateriaal zoals stro hebben, veel lagere ammoniakgehaltes in de lucht gemeten worden (figuur ). NH conc. (ppm) geen stro wel stro Figuur. Ammoniakgehaltes in de stallucht op bedrijven zonder en met stro Zeugen in systemen met onbeperkte voedering (ad lib) of Variomix vertonen beduidend minder abnormaal gedrag zoals looskauwen (zie figuur ). Looskauwen is het kauwen zonder dat de zeug voeder in de bek heeft en is makkelijk te herkennen aan de klodders speeksel rond de bek van de zeug (foto). Dit is een teken dat het dier gefrustreerd is omdat het niet genoeg foerageergedrag kan uitvoeren en omdat het voeder niet voor voldoende maagvulling zorgt. Bij ad lib systemen en Variomix wordt voeder gebruikt
6 met een hoger % ruwe celstof. Omdat de energiewaarde lager is wordt een grotere hoeveelheid gevoerd. Volgens de wet is overigens ook bij andere systemen bijvoeren met bulk- of vezelrijk voeder verplicht, maar daar houden veel bezochte bedrijven zich nog niet aan. Foto. Looskauwende zeug Ook in systemen met stro komt veel minder looskauwen voor (figuur ). Boeren die hun zeugen op stro houden slaan dan twee vliegen in één klap; het stro fungeert als vezelrijk voer maar ook als afleidingsmateriaal. De wet op de groepshuisvesting stelt immers ook het verstrekken van afleidingsmateriaal verplicht. 6 Geen stro % looskauwende zeugen / groep Stro Boxen Voederstation Ad lib Drop Variomix Trog Figuur. Percentage looskauwende zeugen per groep in verschillende huisvestingssystemen met en zonder stro Huidbeschadigingen veroorzaakt door agressie komen meer voor op bedrijven met voederstations dan op bedrijven met boxen. Systemen zoals ad lib, variomix, drop en 6
7 trogvoedering liggen hier tussenin. Jonge zeugen hebben meer te lijden onder agressie dan oudere zeugen. Het is daarom raadzaam om met name in systemen met gemeenschappelijke voederplaatsen gelten gescheiden van de oudere zeugen te huisvesten. Bij dynamische systemen verdient het de voorkeur het aantal momenten waarop nieuwe zeugen in de groep worden gebracht zo gering mogelijk te houden; hoe meer introducties, hoe meer huidbeschadigingen door agressie. Tijdens de studie is bij zeugen per bedrijf de mate van angst subjectief beoordeeld door elk dier een score te geven op een schaal van tot, waarbij = helemaal niet bang en = extreem bang. Na data-analyse bleek dat in bedrijven met boxen met uitloop de zeugen banger zijn dan in bedrijven met voederstations of ad lib voedering (figuur ). Op bedrijven waar de boer of drie keer per dag een stalronde maakt, zijn de zeugen minder bang dan op bedrijven waar de boer maar éénmaal per dag in de stal komt. Angst-score,,,,, Boxen met uitloop Voederstation Ad lib Drop Variomix Trog Systeem Figuur. Subjectieve angst-score (op schaal -) van zeugen op bedrijven met verschillende groepshuisvestingssystemen Voorlopige resultaten met betrekking tot de gezondheid suggereren dat op bijna alle bedrijven zeugen aanwezig zijn die subklinisch geïnfecteerd zijn met salmonella en campylobacter. De invloed van verscheiden factoren op het productiegetal van deelnemende bedrijven is ook onderzocht. Het type groepshuisvestingssyteem en het aantal dagen na inseminatie waarop zeugen in groepshuisvesting werden geplaatst, hebben geen effect op het productiegetal. Bedrijven die alle zeugen in groepshuisvesting houden, verschillen niet qua productiegetal van bedrijven die nog een deel van hun zeugen in individuele huisvesting houden. 7
Groepshuisvesting voor zeugen: hoever staat Vlaanderen met de omschakeling?
Groepshuisvesting voor zeugen: hoever staat Vlaanderen met de omschakeling? Frank Tuyttens ILVO Studiedag (Melle, 12 okt 2011) Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid Dier www.ilvo.vlaanderen.be
Nadere informatieSteekproef. Wat na 2013?
GROEPSHUISVESTING VAN ZEUGEN: DE PRAKTIJKERVARINGEN- DEEL 1 Sinds 13 is het verplicht om zeugen gedurende het grootste deel van de dracht in groep te huisvesten. Tussen 03 en 15 peilde het ILVO met medewerking
Nadere informatieGROEPSHUISVESTING ZEUGEN: 2013 NADERT
GROEPSHUISVESTING ZEUGEN: 2013 NADERT De deadline van 1 januari 2013 met betrekking tot groepshuisvesting van zeugen nadert met rasse schreden. Wie de omschakeling nog moet maken heeft volgende opties:
Nadere informatieDit demonstratieproject werd medegefinancierd door Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Beste lezer, In het kader van het ADLO Demonstratieproject Optimalisatie van het houden van intacte beren en immunocastraten bezorgen we u graag een zesde en laatste nummer van onze nieuwsbrief ivm de
Nadere informatieGroepshuisvesting dragende zeugen. Praktijkcentrum Sterksel
Groepshuisvesting dragende zeugen Inhoud presentatie groepshuisvesting Doel onderzoek Bezochte bedrijven Conclusies Succesfactoren voor groepshuisvesting vroege dracht Factoren die nader onderzoek vragen
Nadere informatieInspiratie voor een bezoek aan Varkens Innovatie Centrum Sterksel
Inspiratie voor een bezoek aan Varkens Innovatie Centrum Sterksel Voorbeelden van onderwerpen en projecten Introductie Een bezoek aan Varkens Innovatie Centrum Sterksel is een inspirerende ervaring. Op
Nadere informatieVarkenshouderij Actueel 2010
arkenshouderij Actueel 2010 Georganiseerd door: De laamse overheid - Dep. Landbouw en isserij - Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling en het Praktijkcentrum arkens Donderdag 8 juli: Geel Dinsdag 13 juli:
Nadere informatieHuisvesting van paarden Suzy Van Gansbeke, Tom Van den Bogaert, Norbert Vettenburg Vlaamse overheid, Departement Landbouw en Visserij Afdeling
Huisvesting van paarden Suzy Van Gansbeke, Tom Van den Bogaert, Norbert Vettenburg Vlaamse overheid, Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Huisvesting in functie van Ethologie
Nadere informatieOMSCHAKELEN NAAR GROEPSHUISVESTING IN BESTAANDE STALLEN: HOE VOLDOEN AAN HET VERPLICHTE AANDEEL DICHTE VLOER?
Tekst: Suzy Van Gansbeke & Tom Van den Bogaert (Vlaamse Overheid, Departement Landbouw en Visserij, Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling), Sarah De Smet & Kelly Relaes (Varkensloket) OMSCHAKELEN NAAR
Nadere informatieModule Management & Organisatie. Groepsgewijs management
Module Management & Organisatie Groepsgewijs management Inhoud Inleiding... 4 1 Stabiele of dynamische groepen... 4 2 Het groepsgewijs managementsysteem... 6 3 Het driewekensysteem... 6 3.1 Planning van
Nadere informatieNieuwsbrief. Voorwoord. Demo-project Wekensystemen: keuze in functie van rendabiliteit en arbeid. In dit nummer: Projectpartners: Mei 2015
Projectpartners: Nieuwsbrief Demo-project Wekensystemen: keuze in functie van rendabiliteit en arbeid Mei 2015 Voorwoord Beste lezer, In het kader van het Demonstratieproject Wekensystemen: keuze in functie
Nadere informatieDit demonstratieproject werd medegefinancierd door Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Beste lezer, In het kader van het ADLO Demonstratieproject Optimalisatie van het houden van intacte beren en immunocastraten bezorgen we u graag een vijfde nummer van onze nieuwsbrief ivm de invloed van
Nadere informatieCHECKLIST WELZIJN VARKENS
code L&N 03 DWZ 40 versie 06 ingangsdatum 01-01-2017 pag. 1 van 5 Inspectiegegevens 1 Geïnspecteerde 2 Adres 3 Postcode 4 Woonplaats 5 Relatienummer 6 UBN 7 Inspectiedatum Algemene bepalingen varkens 8
Nadere informatieEchtscheiding en contactbreuk tussen kleinkinderen en grootouders
Echtscheiding en contactbreuk tussen kleinkinderen en grootouders Maaike Jappens 1 & Jan Van Bavel 1,2 1Vrije Universiteit Brussel, 2 KU Leuven Grootouders spelen vaak een belangrijke rol in het leven
Nadere informatieIs spuiwater een volwaardig alternatief voor minerale meststoffen in de aardappelteelt?
Is spuiwater een volwaardig alternatief voor minerale meststoffen in de aardappelteelt? J. Bonnast (BDB), W. Odeurs (BDB) Samenvatting Het optimaliseren van de teelttechniek is een uitdaging voor iedere
Nadere informatieDetectie en preventie van klauw-en pootproblemen bij zeugen in groepshuisvesting
Detectie en preventie van klauw-en pootproblemen bij zeugen in groepshuisvesting Elena Nalon ILVO-studiedag Welzijn van melkkoeien en varkens in Vlaanderen, 12 oktober 2011 Instituut voor Landbouw- en
Nadere informatieBijlage 3j Overzicht welzijnseisen voor varkens
Eis Groepen 1) Gespeende varkens, gebruiksvarkens, gelten en zeugen worden in afzonderlijke groepen gehouden (groepshuisvesting). 2) Als er eenmaal een groep met gespeende varkens of gebruiksvarkens is
Nadere informatieFactsheet 24 november 2010 LO
Factsheet 24 november 2010 LO Ledenonderzoek Flexmigranten 2010 Elk jaar bevraagt de ABU zijn leden over de groep flexmigranten. Daaruit komt zeer bruikbare informatie over deze specifieke groep uitzendkrachten.
Nadere informatieGrootouders en het welzijn van kleinkinderen na echtscheiding. Maaike Jappens 1 & Jan Van Bavel 1,2
Grootouders en het welzijn van kleinkinderen na echtscheiding Maaike Jappens 1 & Jan Van Bavel 1,2 1Vrije Universiteit Brussel, 2 KU Leuven Grootouders kunnen een belangrijke rol spelen in het leven van
Nadere informatie40% Figuur 1 Stelt uw onderneming flexmigranten ter beschikking in Nederland? (N=118)
Factsheet 23 juli 2013 - FK Ledenonderzoek Flexmigranten 2013 Vrijwel elk jaar bevraagt de ABU zijn leden over de groep flexmigranten. Daaruit komt zeer bruikbare informatie over deze specifieke groep
Nadere informatieKonijnenvlees met 1 ster
Konijnenvlees met 1 ster Waarom krijgt dit konijnenvlees het Beter Leven kenmerk van de Dierenbescherming? De voedsters worden in semi-groepshuisvesting gehuisvest; De vleeskonijnen worden in groepen gehouden;
Nadere informatieWelzijn, gezondheid en sanitaire status van legkippen in verrijkte kooien versus nietkooisystemen
Welzijn, gezondheid en sanitaire status van legkippen in verrijkte kooien versus nietkooisystemen Door Bas RODENBURG, Frank TUYTTENS, Koen DE REU, Lieve HERMAN, Johan ZOONS en Bart SONCK Traditionele batterijkooien
Nadere informatieMANAGEMENT EN WELZIJN
November 2003 Nieuwsbrief: Duurzame Landbouw jaargang 3 nummer 4 MANAGEMENT EN WELZIJN In de vorige 2 nieuwsbrieven namen we een aantal groepshuisvestingssystemen onder de loep. Een aantal van de besproken
Nadere informatie4 Groepsgewijs management
4 Groepsgewijs management 4.1 Inleiding Het traditionele en vertrouwde managementsysteem is het éénwekensysteem. Wekelijks vinden in dit systeem de drie grote activiteiten plaats: bronstcontrole en insemineren,
Nadere informatiePraktijkcentra Dierlijke productie
Praktijkcentra Dierlijke productie Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Landbouw en Visserij 1 Nood aan praktijkonderzoek? Veeteelt productiewaarde van
Nadere informatieOverzicht welzijnseisen voor varkens (Varkensbesluit)
Overzicht welzijnseisen voor varkens (Varkensbesluit) Versie 2.0 Vetgedrukt en cursief = nieuwe of gewijzigde eis per 1 augustus 2005 Geldend per 1 augustus 2005 Eis GROEPEN 1) Gespeende varkens, gebruiksvarkens,
Nadere informatieScharrelvarken Producert ( * ) (deelnemer dient gecertificeerd te zijn voor IKB NV )
Het Varkensloket Scheldeweg 68 9090 Melle 09 272 26 67 info@varkensloket.be Vraag: Graag had ik eens geweten welke informatie er voor handen is over scharrelvarkens. Ik bedoel dan varkens die een ruimte
Nadere informatie(Groot)ouders en de scheiding van hun zoon/dochter. Maaike Jappens 1 & Jan Van Bavel 1,2
(Groot)ouders en de scheiding van hun zoon/dochter Maaike Jappens 1 & Jan Van Bavel 1,2 1Vrije Universiteit Brussel, 2 KU Leuven Een echtscheiding is meestal een ingrijpende gebeurtenis voor de ex-partners
Nadere informatieTevredenheidsonderzoek inwoners afvalinzameling. Land van Cuijk en Boekel 2015
Tevredenheidsonderzoek inwoners afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel 2015 Cuijk, oktober 2015 Colofon Opdrachtgever : Bestuurscommissie Afvalinzameling Land van Cuijk en Boekel Project : Tevredenheidsonderzoek
Nadere informatieFACTS & FIGURES Bioscoopbezoek Mathijs De Baere
Inleiding Al begin 20ste eeuw opende de eerste bioscopen hun deuren in België en midden de jaren twintig van de 20 e eeuw telde België al meer dan 1000 bioscopen (Convents, 2007; Biltereyst & Meers, 2007)
Nadere informatieDE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX
FOCUS 2015 DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX RESULTATEN ENQUÊTE NAJAAR 2015 INHOUD 1. Vlaamse conjunctuurindex 2. Landbouw 3. Tuinbouw 4. Belemmeringen 5. Administratieve taken 6. Meer informatie 1.
Nadere informatiePRI 2102 Bescherming en welzijn van varkens in veehouderijen [2102] v4
Provinciale dienst van:... Datum:... Verantwoordelijke Controleur:... Nr:... Operator : Adres :... N uniek......... PRI 22 Bescherming en welzijn van varkens in veehouderijen [22] v4 C : conform NC : niet-conform
Nadere informatieHengelsport-Enquête 2011
2012 Hengelsport-Enquête Milieucel V.V.H.V. Astridlaan 30 8370 Blankenberge Dr. M. Coussement Augustus 2012 % Hengelsport-Enquête Tijdens Hengel Expo werden de bezoekers opnieuw geënquêteerd op de V.V.H.V.-
Nadere informatieKlantgerichtheidmonitor UWV 1 e meting 2014
Uitkeringsgerechtigden Verantwoording Respons % aantal Totaal uitkeringsgerechtigden 9 5.037 Uitvoering i. steekproef: representatieve steekproef uit populatie uitkeringsgerechtigden van de diverse doelgroepen,
Nadere informatieVarkens produceren in Argentinië: lage kosten en daglicht in overvloed
Varkens produceren in Argentinië: lage kosten en daglicht in overvloed Argentinië, het land van Maxima en pampa s, maar ook een wereldspeler in de dop als het gaat om varkens! Auteurs: M.A. de Winter P.
Nadere informatieDe haalbaarheid van groepshuisvesting voor voedsters in de praktijk - gedragsaspecten
De haalbaarheid van groepshuisvesting voor voedsters in de praktijk - gedragsaspecten Jorine Rommers, Monique van der Gaag, Marko Ruis Praktijkonderzoek Veehouderij, Animal Sciences Group, Lelystad Dit
Nadere informatieJongeren en Gezondheid 2014 : Socio-demografische gegevens
Jongeren en Gezondheid 14 : Socio-demografische gegevens Steekproef De steekproef van de studie Jongeren en Gezondheid 14 bestaat uit 9.566 leerlingen van het vijfde leerjaar lager onderwijs tot het zevende
Nadere informatieJuli 2012. Update cijfers extreme groeiers in Vlaanderen
Juli 2012 Update cijfers extreme groeiers in Vlaanderen Evolutie extreme groeiers periode 2004 2007 1 Vanuit een beleidsstandpunt is het verkrijgen en verankeren van meer en meer succesvolle groeiondernemingen
Nadere informatieKnow your pig. Control your farm.
Know your pig. Control your farm. Voerstation: individueel voeren in groepshuisvesting Berigheidsdetectie: herkennen en markeren van berige zeugen Zeugen separatiestation: automatisch separeren in groepshuisvesting
Nadere informatieKnow your pig. Control your farm.
Know your pig. Control your farm. Voerstation: individueel voeren in groepshuisvesting Berigheidsdetectie: herkennen en markeren van berige zeugen Zeugen separatiestation: automatisch separeren in groepshuisvesting
Nadere informatieADLO-project Arbeid ADELT
ADLO-project Arbeid ADELT Op 1 mei 2010 is het demoproject gestart betreffende de Arbeidsefficiëntie en economie in de melkveehouderij: Arbeid ADELT, ook op melkveebedrijven. ADELT staat in dit geval voor
Nadere informatieFeestmeter
Agnes van der Poel, Jennifer Doekhie, Jacqueline Verdurmen, Marije Wouters, Dirk Korf, Margriet van Laar Feestmeter 2008-2009 Uitgaan en middelengebruik onder bezoekers van party s en clubs Bonger Instituut
Nadere informatieWelkom bij break-out sessie Samenwerking in de keten Dieren, Data, Dialoog
Welkom bij break-out sessie Samenwerking in de keten Dieren, Data, Dialoog AgriFoodTech Platform Jacqueline van Oosten Programmamanager Telefoon: 06-54253994 E-mail: Jacqueline.van.oosten@fme.nl Uitdagingen
Nadere informatieKMO-Barometer Q3 2017
De UNIZO KMO-barometer wordt sinds 17 opgemaakt en is de conjunctuurindicator voor de Vlaamse KMO. De barometer wordt per kwartaal samengesteld aan de hand van een bevraging bij een representatief KMO-panel
Nadere informatieFysiek belastende arbeidsomstandigheden bij zelfstandige ondernemers in Vlaanderen
Technische nota Fysiek belastende arbeidsomstandigheden bij zelfstandige ondernemers in Vlaanderen 2007-2010 Brussel februari 2013 Inleiding Met de werkbaarheidsmonitor van de Stichting Innovatie & Arbeid
Nadere informatie3 Groepshuisvestingssystemen
3 Groepshuisvestingssystemen 3.1 Indeling De verschillende systemen kunnen op basis van een viertal criteria worden ingedeeld in een zestal grote groepen. Deze criteria zijn: Individuele voedering versus
Nadere informatiehoofdstuk 2-4 hoofdstuk 2
Samenvatting Het doel van het onderzoek, zoals beschreven in dit proefschrift, is het identificeren van fysiologische parameters voor het meten van stress bij vleesvarkens. Stress, veroorzaakt door de
Nadere informatieRapportage Tevredenheidonderzoek 2013 Collectief vervoer Gemeenten Noord-Oost Friesland
Rapportage Tevredenheidonderzoek 2013 Collectief vervoer Gemeenten Noord-Oost Friesland 25 juni 2014 Versie 1.0 Inhoudsopgave Doelstelling en Onderzoeksvragen 3 Werkwijze 4 Onderzoeksdoelgroep 5 Achtergrondinformatie
Nadere informatieTot 10 euro extra per vleesvarken dankzij een goede eindbeer! Sander Palmans, Steven Janssens, Sam Millet, Jef Van Meensel
Tot 10 euro extra per vleesvarken dankzij een goede eindbeer! Sander Palmans, Steven Janssens, Sam Millet, Jef Van Meensel Hoe belangrijk is de keuze van de eindbeer voor de uiteindelijke bedrijfsresultaten?
Nadere informatiede mening van consumenten Castreren of niet: Filiep Vanhonacker Varkensbedrijf Wolkenhoeve gaat voor niet-gecastreerde varkens
Persevenement Varkensbedrijf Wolkenhoeve gaat voor niet-gecastreerde varkens De Wolkenhoeve, Geel, 20 mei 2010 Castreren of niet: de mening van consumenten Filiep Vanhonacker Universiteit Gent, Vakgroep
Nadere informatieDE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX
FOCUS 2017 DE VLAAMSE LANDBOUWCONJUNCTUURINDEX RESULTATEN ENQUÊTE VOORJAAR 2017 INHOUD 1. Index klimt verder uit dal 2. Landbouwsectoren 3. Tuinbouwsectoren 4. Belemmeringen 5. Investeringen 6. Meer informatie
Nadere informatie1. Inleiding. Reductie van gebroken eieren in verrijkte kooien: legnesten aantrekkelijker maken of zitstokken verlagen? 1. Inleiding. 1.
1. Inleiding Reductie van gebroken eieren in verrijkte kooien: legnesten aantrekkelijker maken of zitstokken verlagen? Frank Tuyttens EU: Batterijkooien verboden vanaf 1 (bedrijven > 35 hennen) VS: United
Nadere informatieBijlage. Behoeftepeilingen Haven- en Transportdagen Maasbracht en Nijmegen
Bijlage Behoeftepeilingen Haven- en Transportdagen Maasbracht en Nijmegen Behorend bij het rapport VMBO-opleiding Rijn- en binnenvaart in Nijmegen ; Onderzoek naar de behoefte aan een VMBO-opleiding Rijn-
Nadere informatieJaarlijks onderzoek onder vrijwilligers 2016
Jaarlijks onderzoek onder vrijwilligers 2016 Sinds 2012 voert Resto VanHarte een jaarlijks onderzoek uit onder haar vrijwilligers. Dit jaar is er een aparte versie gemaakt voor incidentele vrijwilligers
Nadere informatieKMO-Barometer 101,0 100,8. Dit is het gemiddelde van de laatste 4 kwartalen.
De UNIZO KMO-barometer wordt sinds 17 opgemaakt en is de conjunctuurindicator voor de Vlaamse KMO. De barometer wordt per kwartaal samengesteld aan de hand van een bevraging bij een representatief KMO-panel
Nadere informatieDE JUISTE BEER VOOR ELK BEDRIJF
Tekst: Sander Palmans (KU Leuven), Sam Millet en Jef Van Meensel (ILVO), Luc Martens (PVL), Jürgen Depuydt (VVS), Wouter Merckx en Steven Janssens (KU Leuven) DE JUISTE BEER VOOR ELK BEDRIJF Hoe representatief
Nadere informatieBelg tevreden over arts Transparantie en kostprijs blijven pijnpunt
Belg tevreden over arts Transparantie en kostprijs blijven pijnpunt Bijlage Naar aanleiding van het vijftigjarig bestaan van de ziekte- en invaliditeitsverzekering heeft CM de tevredenheid van de Belgen
Nadere informatiePRI 3078 Houden van kalveren (vetmesten) - Dierenwelzijn [3078] v2
Provinciale dienst van : Datum : Veranwoordelijke controleur : Nr : Operator : N uniek : Adres : PRI 378 Houden van kalveren (vetmesten) - Dierenwelzijn [378] v2 C : conform NC : niet-conform NA : niet
Nadere informatieVlaming maakt zich minder zorgen over crisis
Persnota 19 november Vlaming maakt zich minder zorgen over crisis 1. Het onderzoek Voor het vierde jaar op rij onderzocht de CM-geluksbarometer het geluk van de Vlaming. Met een vragenlijst werd gepolst
Nadere informatieVrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten
Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten Gemeente s-hertogenbosch, afdeling Onderzoek & Statistiek, februari 2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Vrijwilligerswerk... 4 3. Mantelzorg... 8
Nadere informatieBedrijfsplan. Familie Huirne Strengdijk TG ERICA. DLV J. de Groot. Agrifirm B. Beerling. Datum: juni 2013
Bedrijfsplan Familie Huirne Strengdijk 50 7887 TG ERICA DLV J. de Groot Agrifirm B. Beerling Datum: juni 2013 D L V B o u w, M i l i e u e n T e c h n i e k B V W W W. D L V. N L Noord President Kennedylaan
Nadere informatieKoninklijk besluit van 15 mei 2003 betreffende de bescherming van varkens in varkenshouderijen
Koninklijk besluit van 15 mei 2003 betreffende de bescherming van varkens in varkenshouderijen Artikel 1. 1. Varkens op varkensbedrijven moeten gehouden en verzorgd worden overeenkomstig de bepalingen
Nadere informatiePRI 2102 Houden van varkens - Dierenwelzijn [2102] v11
Provinciale dienst van:... Datum:... Verantwoordelijke Controleur:... Nr:... Operator :... N uniek... Adres :...... PRI 22 Houden van varkens - Dierenwelzijn [22] v11 C : conform NC : niet-conform NA :
Nadere informatieEnquête naar het gebruik van de Thematic Apperception Test in Vlaanderen en Nederland.
Enquête naar het gebruik van de Thematic Apperception Test in Vlaanderen en Nederland. Struyfs, Jessica & Vereycken Johan Inleiding In 2012 werd een digitale enquête over het gebruik van de TAT in Vlaanderen
Nadere informatie(Nog) beter op weg over water!? Klanttevredenheidsonderzoek 2014
2 (Nog) beter op weg over water!? Klanttevredenheidsonderzoek 2014 Riveer Onderzoeksrapport December 2014 3 INHOUD 1. Opzet van het onderzoek 1.1. Waarom? 5 1.2. Hoe? 5 2. Gebruik per veerverbinding 6
Nadere informatieVAN DER MEER. Inwerkingtreding Besluit Huisvesting. Oosterwolde, 11 augustus 2008
Inwerkingtreding Besluit Huisvesting Oosterwolde, 11 augustus 2008 Op 1 april jongstleden is het Besluit ammoniakemissie huisvesting veehouderij (Besluit huisvesting) inwerking getreden. Het Besluit huisvesting
Nadere informatieCentra voor spermawinning, inseminatie en embryotransplantatie bij paarden - Overzicht
Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Centra voor spermawinning, inseminatie en embryotransplantatie bij paarden - Overzicht 2009 - Inleiding Het winnen, behandelen en/of
Nadere informatieFase 1.3. Lichamelijke en psychische effecten van kortcyclische arbeid op de mens
Fase 1.3. Lichamelijke en psychische effecten van kortcyclische arbeid op de mens 1 Doel Doel van dit instrument is inzicht bieden in de prevalentie (mate van voorkomen) en de effecten van kortcylische
Nadere informatieGroepshuisvesting van zeugen
Groepshuisvesting van zeugen Deze brochure wordt u aangeboden door: Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling (ADLO) Burg. Van Gansberghelaan 115 A 9820 MERELBEKE
Nadere informatieCitaat: De hoorcolleges waren onbegrijpelijk, dus kwam ik alleen voor het werkcollege. De uitleg bij de colleges waren niet nuttig.
Evaluatie opleiding Industrieel Ontwerpen Vak Applicatiebouw Vakcode 280111 Verantwoordelijke docent Mw. dr. A.H.M.E. Reinders Aantal studiepunten 2,9 EC Programma B1 Periode 2 e semester 2006-2007 Rapportage
Nadere informatieMonitoring gebruikerstevredenheid invoering 130 km/h
TNS Nipo Grote Bickersstraat 74 1013 KS Amsterdam t 020 5225 444 e info@tns-nipo.com www.tns-nipo.com Rapport Monitoring gebruikerstevredenheid invoering 130 km/h Rick Heldoorn & Matthijs de Gier H1630
Nadere informatieWKK-barometer december. Zwartzustersstraat 16, bus Leuven
WKK-barometer 2016 december Zwartzustersstraat 16, bus 0102-3000 Leuven 016 58 59 97 info@ @cogenvlaanderen.be www.cogenvlaanderen.be Dit is de tweede WKK-barometer die COGEN Vlaanderen publiceert. De
Nadere informatieSEXPERT II. Holebi-studie
SEXPERT II Holebi-studie Waarom? Kleine aantallen Kwetsbare groep Blinde vlekken Introductie holebi-studie Hoe? Online survey Klik eens uit bed Aangepaste versie van Sexpert I-vragenlijst Niet-representatieve
Nadere informatieGezondheid en (psycho)somatische klachten bij adolescenten in Vlaanderen 2014
Gezondheid en (psycho)somatische klachten bij adolescenten in Vlaanderen 214 Inleiding Gezondheid in de internationale HBSC (Health Behaviour in School-aged Children) studie en in de Wereldgezondheidsorganisatie
Nadere informatiePRI 3076 Houden van varkens - Dierenwelzijn [3076] v1
Provinciale dienst van : Datum : Veranwoordelijke controleur : Nr : Operator : N uniek : Adres : PRI 376 Houden van varkens - Dierenwelzijn [376] v1 C: conform NC: Niet-conform NA: niet van toepassing
Nadere informatiePRI 2102 Houden/fokken van varkens - Dierenwelzijn [2102] v6
Provinciale dienst van:... Datum:... Verantwoordelijke Controleur:... Nr:... Operator : Adres :... N uniek......... PRI 22 Houden/fokken van varkens - Dierenwelzijn [22] v6 C : conform NC : niet-conform
Nadere informatieDE JUISTE BEER OP HET JUISTE VOEDER?
Tekst: Sander Palmans (KU Leuven), Steven Janssens (KU Leuven) Jef Van Meensel en Sam Millet (ILVO) DE JUISTE BEER OP HET JUISTE VOEDER? Hoe representatief is de fokwaardeschatting van eindberen voor praktijkbedrijven?
Nadere informatieNationaal geluksonderzoek. Deel 3: opvoeding en onderwijs
Nationaal geluksonderzoek. Deel 3: opvoeding en onderwijs TECHNISCH RAPPORT 30 augustus 2018 Dit document is een technisch rapport van het onderzoek naar het verband tussen kenmerken van de jeugdjaren
Nadere informatieRapportage Kunsten-Monitor 2014
Rapportage Kunsten-Monitor 2014 Inleiding In 2014 heeft de AHK deelgenomen aan het jaarlijkse landelijke onderzoek onder recent afgestudeerden: de Kunsten-Monitor. Alle bachelor en master afgestudeerden
Nadere informatieVeer- en huidbeschadigingen door het achterwege laten van ingrepen bij vleeskuikenouderdieren
Veer- en huidbeschadigingen door het achterwege laten van ingrepen bij vleeskuikenouderdieren J. W. van der Haar, onderzoeker vermeerdering A. van Voorst, onderzoeker diergezondheidszorg Bij het Praktijkonderzoek
Nadere informatieOpvallend in deze figuur is het grote aantal bedrijven met een vergunning voor exact 340 stuks melkvee (200 melkkoeien en 140 stuks jongvee).
Ontwikkeling melkveebedrijven in Utrecht, Gelderland en Brabant Analyse van mogelijke groei van melkveebedrijven op basis van gegevens van CBS en provincies Het CBS inventariseert jaarlijks de feitelijk
Nadere informatieProsu Databased Marketing. Mediagebruik agrariërs Thema: internet & . drs. Lisanne van der Heide
Prosu Databased Marketing drs. Lisanne van der Heide (Lisanne.van.der.Heide@prosu.nl) bc. Suzanne Bloem (Suzanne.Bloem@prosu.nl) Prosu Databased Marketing Mediagebruik agrariërs Thema: internet & e-mail
Nadere informatieBouwen voor de consument
Bouwen voor de consument 27 september 2010 Bart Hooijer Inhoud Het kader van het consumentenonderzoek Wat wil de consument? Wat kunnen wij hieruit leren? Discussie 2 10 20 jaar Professional? 3 Doelstelling
Nadere informatieTechnische nota. Brussel, mei 2011
Technische nota Werkbaar werk in sectoren: zelfstandige ondernemers 2010 Indicatoren voor de kwaliteit van de arbeid voor zelfstandige ondernemers voor 3 sectoren 2010 Brussel, mei 2011 Technische nota
Nadere informatieJongeren en Gezondheid 2014 : Socio-demografische gegevens
Resultaten HBSC 14 Socio-demografische gegevens Jongeren en Gezondheid 14 : Socio-demografische gegevens Steekproef De steekproef van de studie Jongeren en Gezondheid 14 bestaat uit 9.566 leerlingen van
Nadere informatieNedap Varkens Voer station. Complete oplossingen voor varkenshouderij
Complete oplossingen voor varkenshouderij Nedap biedt middels elektronische individuele dieridentificatie efficiënte en slimme oplossingen voor dierverzorging in de gehele varkenshouderij. Nedap Varkens
Nadere informatie5.6 Het Nederlands hoger onderwijs in internationaal perspectief
5.6 Het s hoger onderwijs in internationaal perspectief In de meeste landen van de is de vraag naar hoger onderwijs tussen 1995 en 2002 fors gegroeid. Ook in gaat een steeds groter deel van de bevolking
Nadere informatieRapport. Werkbaarheidsprofiel voor zelfstandige ondernemers in de land- en tuinbouw Brussel, februari 2015
Rapport Werkbaarheidsprofiel voor zelfstandige ondernemers in de land- en tuinbouw 2013 Brussel, februari 2015 Ria Bourdeaud hui, Stephan Vanderhaeghe. Dit rapport verstrekt informatie uit de Vlaamse Werkbaarheidsmonitor
Nadere informatieHoe bekend is het EnergiePrestatieCertificaat? Eerste resultaten van de EPC nulmeting.
Hoe bekend is het EnergiePrestatieCertificaat? Eerste resultaten van de EPC nulmeting. Om de bekendheid van het EnergiePrestatieCertificaat in te schatten werd eind augustus, begin september 2008 een telefonische
Nadere informatieEvaluatie van Open Bedrijvendag
Evaluatie van Open Bedrijvendag Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Afdeling Strategie en Coördinatie Koning Albert II-laan 35 bus 10 1030 Brussel April 2011 Samenvatting De Open Bedrijvendag
Nadere informatieUitkomsten enquête over de Noordzee visbestanden 2011
Uitkomsten enquête over de Noordzee visbestanden 2011 Inger Wilms, Pvis. Dit artikel beschrijft de uitkomsten van de Noordzee enquête die afgelopen zomer gehouden is onder Noordzee vissers uit België,
Nadere informatieBijlagenrapport intern L&N
doc 851 Bijlagenrapport intern L&N Inspectiegegevens Geïnspecteerde: Adres: Postcode: Woonplaats: NVWA Afdeling: LN Afd Toezichtuitv Landbouw Teamleider: Inspecteur: Rapportnummer: 2899/16/0055 Bijlagen
Nadere informatieJoost Meijer, Amsterdam, 2015
Deelrapport Kohnstamm Instituut over doorstroom vmbo-mbo t.b.v. NRO-project 405-14-580-002 Joost Meijer, Amsterdam, 2015 Inleiding De doorstroom van vmbo naar mbo in de groene sector is lager dan de doorstroom
Nadere informatieKlantgerichtheidmonitor UWV 2 e meting 2014
Uitkeringsgerechtigden Verantwoording Respons % aantal Totaal uitkeringsgerechtigden 11 7.075 Uitvoering i. steekproef: representatieve steekproef uit populatie uitkeringsgerechtigden van de diverse doelgroepen,
Nadere informatieStaatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden
Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 1998 473 Beschikking van de Minister van Justitie van 24 juli 1998, houdende plaatsing in het Staatsblad van de tekst van het Varkensbesluit, zoals
Nadere informatieNedap Varkens Prestatie Test
Complete oplossingen voor varkenshouderij Nedap biedt middels elektronische individuele dieridentificatie efficiënte en slimme oplossingen voor dierverzorging in de gehele varkenshouderij. Nedap Varkens
Nadere informatieZit de online burger wel online op u te wachten? Door: David Kok
Zit de online burger wel online op u te wachten? Door: David Kok Veel gemeenten zijn inmiddels actief op sociale media kanalen, zoals ook blijkt uit het onderzoek dat is beschreven in hoofdstuk 1. Maar
Nadere informatieEconomische activiteit
De UNIZO KMO-barometer wordt sinds 17 opgemaakt en is de conjunctuurindicator voor de Vlaamse KMO. De barometer wordt per kwartaal samengesteld aan de hand van een bevraging bij een representatief KMO-panel
Nadere informatieMeldpunt Vossenschade: een overzicht voor 2012
Pagina 1 van 5 Meldpunt Vossenschade: een overzicht voor 2012 Inleiding Sinds 2007 beschikt de over een meldpunt Vossenschade. Om dit meldpunt meer bekendheid te geven voor heel Vlaanderen werd in januari
Nadere informatie