1Toelichting op routering 2 Voorbeelden en referentiebeelden 3 Reactie Citycentrum op conceptvoorstel met beantwoording

Transcriptie

1 67 Beslisnota voor de raad Onderwerp Verbetering routering naar en in de binnenstad Versienummer 1.1 Portefeuillehouder Informant Ronald IJsselsteijn Eenheid/Afdeling Ontwikkeling / OWP Telefoon (038) R.IJsselsteijn@zwolle.nl Bijlagen 1Toelichting op routering 2 Voorbeelden en referentiebeelden 3 Reactie Citycentrum op concept met beantwoording De raad wordt voorgesteld te besluiten om: 1 In te stemmen met het de voetgangersbewegwijzering naar en in de binnenstad te verbeteren door: - de bestaande groene (ANWB-)wegwijzers te actualiseren, - het ontwerpen van een moderne en wervende plattegrond, en - het plaatsen van informatiezuilen en plattegronden op knoop- en bronpunten. 2 De ontwikkelingen op het gebied van digitale systemen en zuilen nauwlettend te volgen en in de loop van volgend jaar een aanvullend tegemoet te zien om de voetgangersbewegwijzering verder te verbeteren. 3 Voor de realisatie beschikbaar te stellen ten laste van de voor de binnenstad gereserveerde middelen in het Stadsontwikkelfonds. 4 De beheerkosten van ten laste te brengen van de reguliere beheermiddelen. 5 Kennis te nemen van het feit dat het niet nodig is de reclameverordening aan te passen om verwijzing naar individuele bedrijven mogelijk te maken (motie 154, d.d. 30 maart 2015).

2 Toelichting op het Inleiding De afgelopen jaren bezoeken steeds meer toeristen de binnenstad van Zwolle. Over het aanbod en de uitstraling van de historische binnenstad is veel enthousiasme. Gelijktijdig komt het nog vaak voor dat bezoekers moeite hebben hun bestemmingen te vinden. Er wordt geklaagd over de vindbaarheid van belangrijke trekkers. Het gevoel in de stad is dat dit probleem versterkt is sinds de sluiting van de VVV. Ook in de discussie over de toekomst van het Broerenkwartier is geconstateerd dat verbetering van de vindbaarheid van het gebied nodig is. Daarnaast blijkt dat bezoekers (behalve toeristen ook vaste bezoekers) een beperkt deel van de binnenstad bezoeken. Aantrekkelijke, maar onbekende plekken en leuke, deels nieuwe bestemmingen krijgen op die manier niet de aanloop die ze verdienen. Aan de bereikbaarheid en parkeren voor auto s, bussen en fietsen is de afgelopen jaren expliciet veel aandacht besteed en geinvesteerd. Maatregelen om de openbare ruimte voor voetgangers te verbeteren worden vaak veel implicieter meegenomen in plannen. De roep om de routering te verbeteren wordt daarom breed gedragen. De afgelopen jaren hebben we veel kennis opgebouwd door bijeenkomsten te houden en discussies te voeren met bewoners, ondernemers en bezoekers van onze binnenstad. Ook zijn voorbeelden in andere steden bestudeerd en zijn deskundigen geraadpleegd. De conclusie is dat een goede voetgangersbewegwijzering een basisvoorziening is voor de stad. De huidige voetgangersbewegwijzering voldoet nog niet dit criterium. Wij stellen voor zo snel mogelijk de routering te verbeteren door het uitbreiden van de voetgangersbewegwijzering met behulp van duidelijke plattegronden en informatiezuilen en de bestaande (ANWB-)wegwijzers te actualiseren. Uitgangspunt is dat met de hierbij voorgestelde ingrepen de bezoeker ook wordt verleid om meer van de stad te ontdekken en achtjes te lopen dan in de huidige situatie het geval is. De ontwikkelingen op het gebied van apps, Ibeacons en digitale informatiezuilen gaan razendsnel. We zijn daarover met meerdere partijen in gesprek en volgen de ontwikkelingen in andere steden. In dit is nog geen concrete actie voorgesteld, maar in de toekomst kunnen len volgen om de routering verder te verbeteren. Beoogd effect Een goede voetgangersbewegwijzering draagt bij aan de gastvrijheid (helpt mensen de route te vinden) en versterkt de beleving (benadrukt de keuzemomenten, leidt bezoekers langs aantrekkelijke plekken en biedt onverwachte ontmoetingen). Voetgangersbewegwijzering neemt de bezoeker als het ware bij de hand en leidt hem feilloos door de stad. Voetgangersbewegwijzering maakt de stad leesbaar : ze geeft inzicht in haar structuur, in haar wijken en straten. Ze toont op een aanschouwelijke en bevattelijke wijze de bezienswaardigheden en recreatiemogelijkheden. Een goede voetgangersbewegwijzering zal naar verwachting tot een betere doorstroming leiden, bezoekers langer in de stad houden en meer laten beleven zodat bezoekers en binnenstadondernemers daar baat bij hebben. 2/7

3 Argumenten 1.1 Op basis van diverse gesprekken met belanghebbenden, literatuuronderzoek en contact met andere steden wordt voorgesteld de voetgangersbewegwijzering te verbeteren. Om te onderzoeken hoe de routering het beste kan worden verbeterd is gesproken met belanghebbenden en deskundigen, literatuuronderzoek gedaan en informatie ingewonnen bij andere gemeenten die hun routering recent hebben aangepast. Ook de resultaten van een eerder uitgevoerde pilot met een stadsplattegrond zijn betrokken. Er zijn vele mogelijkheden om de bezoeker te helpen zijn bestemming te bereiken. Dat kan door middel van websites die vooraf worden geraadpleegd en door middel van digitale hulpmiddelen ter plaatse zoals apps. De route kan worden gemarkeerd door lijnen in het straatwerk of herkenbare gebouwen. Gastvrouwen en gastheren kunnen worden ingezet en er kan gebruik worden gemaakt van bewegwijzering. In de bijlage is beschreven welke manieren er zijn om een bezoeker te helpen de juiste bestemming te vinden en hoe de route aantrekkelijker kan worden gemaakt. Uit ons onderzoek blijkt dat er veel behoefte is aan verbetering van voetgangersbewegwijzering en dat hier op relatief simpele wijze veel verbetering te behalen is. Daarom beperken we ons voor dit tot verbetering van de voetgangersbewegwijzering. Andere manieren om de routering te verbeteren sluiten we voor de toekomst niet uit (zie de toelichting onder argument 2.1 en bijlage 1). 1.2 De huidige groene (ANWB-)wegwijzers worden geactualiseerd, maar dat is niet voldoende om te zorgen voor een goede routering. Daar zijn aanvullende maatregelen voor nodig. Onderzocht is of de wegwijzers kunnen worden aangepast zodat alle bestemmingen wel worden verwezen. Daaruit is gebleken dat dit leidt tot een woud aan palen en bordjes. De kosten daarvan zijn hoog. Bovendien wordt systeem daarmee niet veel gebruiksvriendelijker. Wijzigingen (bijvoorbeeld bij 3/7

4 naamswijziging of verhuizing) zijn kostbaar. Aanvullende maatregelen blijken goedkoper, beter en flexibeler te zijn. Wel worden de wegwijzers gecontroleerd of deze nog up to date zijn. Waar nodig worden deze vervangen en geactualiseerd. Diverse bewoners hebben daarvoor al suggesties gedaan, die bij de actualisatie worden meegenomen. Ook wordt daarbij het Broerenkwartier als nieuwe bestemming opgenomen. 1.3 Indien de (ANWB-)wegwijzers worden aangevuld met plattegronden en informatiezuilen blijken deze veel beter te werken. Bij een aantal andere steden hebben we integrale verwijssystemen gezien waarbij een combinatie wordt gebruikt van wegwijzers met plattegronden en informatiezuilen. Daar zijn de ervaringen positief. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen bronpunten (waar mensen aankomen), knooppunten (waar mensen van richting kunnen veranderen) en bestemmingen (waar mensen naar toe willen). We hebben goed inzicht in welke punten dit in Zwolle zijn. Een zeer recent voorbeeld hebben we aangetroffen in Roermond (zie bijlage 2 met voorbeelden). De hier ontwikkelde plattegrond wordt ook digitaal gebruikt door meerdere partijen in de stad en binnenkort zelfs mogelijk door het openbaar vervoer. Wij stellen voor bij bronpunten (station, parkeergarages en parkeerterreinen, busstation Katwolderplein, fietsenstallingen en op de Grote Markt) een goede plattegrond te plaatsen. Op knooppunten komt aanvullend op de bestaande wegwijzers een informatiezuil met plattegrond. Bij een aantal belangrijke bestemmingen kan een plattegrond of informatiezuil geplaatst worden. 4/7

5 1.4 Een aantrekkelijke en duidelijke plattegrond helpt bezoekers de juiste bestemming te vinden, maakt de wandeling aantrekkelijker en verleidt de bezoeker ook andere routes te volgen. De plattegronden die nu gebruikt worden zijn niet ontworpen voor voetgangers. Bij het opmaken van een nieuwe plattegrond worden de lessen meegenomen uit de pilot van 2014 (waarbij op een aantal plaatsen in de stad een nieuwe plattegrond is opgehangen). Door de plattegrond digitaal beschikbaar te stellen kunnen ook anderen deze gebruiken. Bijvoorbeeld om deze zelf aan te vullen en als kaartje of digitaal beschikbaar te stellen aan klanten of te gebruiken op hun website. 1.5 Een goed ontworpen informatiezuil is duidelijk herkenbaar in het straatbeeld zonder storend aanwezig te zijn. Een goed ontworpen zuil draagt bij aan de kwaliteit van de ruimte en wordt daardoor niet ervaren als een extra obstakel. Bovendien moet de zuil eenvoudig te onderhouden en vandalismebestendig zijn. De informatie moet gemakkelijk te wisselen zijn d.m.v. verwisselbare panelen of lijsten. De zuilen worden fysiek onderhouden door de gemeente. Gestimuleerd wordt dat de informatie op de zuilen wordt geadopteerd door gebieden, ondernemers, bewoners of culturele instellingen of anderen zodat de informatie actueel en aantrekkelijk is en de kosten voor beheer worden beperkt. 1.6 We kiezen er bewust voor geen reclame op de zuilen te plaatsen. Reclame kan worden gebruikt om de kosten voor aanleg en onderhouden te dekken. Toch stellen we voor op de zuilen geen commerciële reclame toe te staan. De vraag is of extra reclame in de historische binnenstad gewenst is en de opbrengsten zijn relatief laag. 1.7 De plattegronden en informatiezuilen kunnen afzonderlijk of gezamenlijk worden aanbesteed Het programma van eisen wordt verder uitgewerkt na het besluit van de raad. Uitstraling, beheer en onderhoud en mogelijkheid tot vervangen van informatie zijn belangrijke selectiecriteria. De selectie vindt plaats door een commissie uit de stad. 1.8 Bij aanpassingen van de openbare ruimte wordt het verbeteren van de routering al meegenomen. Bij projecten die de afgelopen jaren zijn uitgevoerd is al nadrukkelijk aandacht besteed aan het verbeteren van de routering, bijvoorbeeld door de route te verduidelijken door materiaalgebruik en indeling van de ruimte (o.a. Kunstroute Station-Binnenstad, Oude Vismarkt). Ook bij projecten die op stapel staan (Gasthuisplein inclusief omliggende stegen, Grote Kerk, initiatieven Broerenkwartier) wordt het verbeteren van de routering nadrukkelijk meegenomen. Daarbij wordt ook rekening gehouden met de specifieke wensen van mensen met een beperking in de vorm van obstakelvrije routes en geleidelijnen. De gesprekken met de stad hebben ook opgeleverd dat een aantal ondernemers nu werkt aan diverse initiatieven om straten en stegen aantrekkelijker te maken (geveltuintjes, plantenbakken). De gemeente werkt daar waar mogelijk aan mee. 5/7

6 2.1 De ontwikkelingen op het gebied van digitale info gaan heel hard (Ibeacons, apps, zuilen); daarom wordt nader onderzoek gedaan naar de mogelijkheden en worden pilots in andere steden nauwlettend gevolgd. Op basis van de ervaringen elders kan dan in de loop van volgend jaar een aanvullend worden gedaan. In diverse steden worden op dit moment pilots uitgevoerd met digitale informatiezuilen en Ibeacons. Ook in Zwolle lopen initiatieven, zoals aanpassing van het Wifi-netwerk en de ontwikkeling van een Zwolle-app en hebben geïnteresseerde bedrijven zich gemeld die hun diensten op het gebied van digitale informatiezuilen en Ibeacons aanbieden. Deze digitale systemen kunnen worden ingezet, aanvullend op het nu voorgestelde systeem. In bijlage 1 wordt meer informatie gegeven over die ontwikkelingen. De gemeente ziet het niet als kerntaak apps en dergelijke te ontwikkelen maar wil initiatieven op dit gebied graag ondersteunen. Met de betreffende leveranciers en de werkgroep routering wordt verder gepraat over andere mogelijkheden om de routering verder te verbeteren. De gemeente neemt daarbij niet vanzelfsprekend het voortouw. 5.1 Het is niet nodig de reclameverordening aan te passen om individuele bestemmingen te kunnen bewegwijzeren. Op 30 maart 2015 heeft de raad het college verzocht (naar aanleiding van Waanders in de Broeren): - de beleidsregel op naamgeving op de bewegwijzering zodanig aan te passen dat de parels uit onze Binnenstad onder hun eigen naam aangegeven kunnen worden en daardoor snel gevonden kunnen worden - Zo snel als technisch mogelijk is over te gaan tot daadwerkelijke aanpassing van de bewegwijzering en daarbij zo nodig vooruit te lopen op wijziging van de beleidsregel. In de reclameverordening is een hardheidsclausule opgenomen die het college de bevoegdheid geeft af te wijken van de bepalingen. Het aanpassen van de verordening is daarmee niet nodig. In het geval van Waanders in de Broeren heeft het college van die bevoegdheid gebruik gemaakt en is de bebording aangepast. Hiermee is motie afgehandeld. Risico s Er zijn geen risico s. Financiën De ontwerp- en realisatiekosten zijn geraamd op Met het vaststellen van de Perspectiefnota 2016 heeft de raad ingestemd met het beschikbaar stellen van budget voor de Binnenstad waaronder het verbeteren van de routering. De werkzaamheden worden uitgevoerd in 2016 en kunnen ten laste worden gebracht van het Stadsontwikkelfonds. Het beschikbare budget geld als taakstellend voor de aanbestedingsprocedure. De beheerkosten in andere gemeenten blijken mee te vallen, maar het is ons niet gelukt exacte bedragen te achterhalen. Geprobeerd wordt de beheerkosten verder te beperken door het maandelijkse schoonmaken via adoptie zoveel mogelijk bij stad neer te leggen. De resterende beheerkosten (geschat op maximaal per jaar) zoals reparatie en vervanging worden gedekt uit de bestaande beheermiddelen. 6/7

7 Vervolg Aanbesteding en selectie plattegrond en informatiezuilen verder uitwerken in samenwerking met de werkgroep routering, Citycentrum en Zwolle Marketing. Met geïnteresseerde leveranciers en de werkgroep routering wordt verder gepraat over andere mogelijkheden om de routering verder te verbeteren (zoals apps, beacons, aanpassingen in de openbare ruimte). Ontwikkelingen en pilots in andere steden worden gevolgd. Indien nodig wordt hiervoor een aanvullend gedaan. Bij aanpassingen in de openbare ruimte, bijvoorbeeld het Gasthuisplein en de stegen, wordt verbetering van de routering waar mogelijk meegenomen. Openbaarheid Dit is openbaar Burgemeester en Wethouders van Zwolle, de heer drs. H.J. Meijer, burgemeester mevrouw R.E. Riemersma MCM, secretaris 7/7