Basistarieven gebaseerd op reële kostprijzen

Transcriptie

1 Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de heer M.J. van Rijn, staatssecretaris Postbus EJ DEN HAAG Datum Bijlage(n) 30 januari 2015 Contactpersoon Doorkiesnummer Dineke Moerman Ons kenmerk Uw kenmerk Fa/demn/ierr/157854/2015 Onderwerp Betreft: Consultatie AMvB artikel Wmo 2015, uw referentie Geachte heer Van Rijn, Naar aanleiding van de concept-amvb Wijzigingsbesluit Uitvoeringsbesluit Wmo arbeidsvoorwaarden maatschappelijke ondersteuning treft u onderstaand de gezamenlijke reactie aan van GGZ Nederland, de VGN, de RIBW alliantie en MEE Nederland. In uw brief dd. 9 januari jongstleden schrijft u dat een goede verhouding tussen kwaliteit en de prijs een belangrijke voorwaarde is voor een zorgvuldige uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning Dit onderstrepen wij van ganser harte. Wij waarderen het dat u, middels een AMvB, nadere regels wilt stellen aan de eisen van kwaliteit van de voorziening en de prijs die voor de levering wordt vastgesteld. Dit is nu onvoldoende geregeld. Basistarieven gebaseerd op reële kostprijzen De AMvB bevat een nadere explicitering van de doelstelling van artikel 2.6.6, waarbij beoogd wordt dat cao-lonen betaald kunnen worden uit tarieven die gemeenten hanteren voor Wmodiensten. Echter, om een gezonde bedrijfsvoering te kunnen realiseren, kwaliteit te kunnen leveren en om te voorkomen dat door te lage tarieven een oneigenlijke druk op de arbeidsvoorwaarden van onze werknemers ontstaat, is het noodzakelijk dat basistarieven worden vastgesteld op basis van reële kostprijzen. Hierbij moet worden uitgegaan van de inzet van personeel tegen arbeidsvoorwaarden en -kosten die passen bij de vereiste vaardigheden die nodig zijn voor het leveren van Wmo diensten conform de kwaliteit die de

2 professionele standaard vraagt. Daarnaast dienen bedrijfskosten en kosten van gemeentelijke eisen onderdeel te zijn van reële kostprijzen. Op dit moment is niet wettelijk vastgelegd welke kostencomponenten gemeenten moeten betrekken bij de vaststelling van kostprijzen binnen de Wmo. In artikel Wmo 2015 is de wettekst eerder afgezwakt dan versterkt ( Daarbij wordt rekening gehouden met de deskundigheid van de beroepskrachten en de arbeidsvoorwaarden ). Een AMvB dient dergelijke voorwaarden daarom klip en klaar te omschrijven. Wij zijn van mening dat in de AMvB, waarin artikel Wmo 2015 voorziet, het kabinet de volgende kostprijsbepalende elementen concreet zou moeten uitwerken: 1. loonkosten van de werkgever, waaronder de loonkosten van zorgbranches voortvloeiend uit hun eigen cao waaraan ondertekenende partijen gebonden zijn, de noodzakelijke opleidingskosten en de kosten van wettelijke verplichtingen ter zake van de arbeid; 2. kosten als gevolg van gemeentelijke eisen; 3. bedrijfskosten. Kwaliteit van dienstverlening Naast bovenstaande algemene opmerkingen ten aanzien van de kosten merken wij op dat de AMvB, door de eenzijdige focus op de cao als norm, te weinig kwaliteitsgaranties bij de inzet van ZZP-ers biedt. In de tekst staat kunnen worden bekostigd. Dit laat zich zodanig interpreteren dat ook aanbieders die geen cao hanteren, dan wel ZZP-ers, maatschappelijke ondersteuning mogen bieden. Dit maakt het mogelijk om cao-normen te ontlopen door bijvoorbeeld ZZP-ers in te zetten. Niet alleen heeft dit een onwenselijk effect op de markt en de kwaliteit van dienstverlening, het zou ook haaks staan op het beleid van de landelijke overheid om flexibele arbeid in de zorg zo veel mogelijk te beperken. Onderstaand werken wij onze overige opmerkingen bij artikel 5.4 lid 2 Uitvoeringsbesluit Wmo 2015 uit. 1. Indexering In de concept AMvB is bepaald dat er geen rekening gehouden hoeft te worden met de ontwikkeling van de geldende arbeidsvoorwaarden als deze zich niet binnen de van toepassing zijnde indexeringssystematiek voor lonen en prijzen ontwikkelen. De Regering wil hiermee voorkomen dat de arbeidsvoorwaardenontwikkeling afgewenteld wordt op het voorzieningenniveau. De loonontwikkeling blijft in de regel binnen de kaders van het OVAconvenant. Een toetsing achteraf door een ministerie vinden wij daarom onnodig. Binnen deze kaders maken cao s soms een inhaalslag in de loonkostenontwikkeling of varieert de loonontwikkeling van jaar tot jaar binnen de looptijd van een cao. Dit kan ertoe leiden dat in een bepaald jaar de loon- en prijsontwikkeling buiten de bandbreedte van de jaarlijkse indexeringssystematiek komt te liggen. Deze AMvB verhindert zo n inhaalslag of jaarlijkse fluctuatie. Wij zijn voorstander van marktconforme ontwikkeling van salarissen van onze medewerkers. Het OVA-convenant en de daaruit voortvloeiende indexering van de loonkosten (contractloon, incidenteel en mutatie sociale lasten werkgevers) dat is afgesproken tussen kabinet en zorgbranches dient ook door gemeenten gerespecteerd te worden. In de AMvB dient dit expliciet benoemd te worden om eventuele misverstanden te voorkomen. In het verlengde hiervan verzoeken wij u te verduidelijken dat de periodieke OVA- indexering leidt 2

3 tot de verplichting van gemeenten om deze (tussentijds) in de tarieven te verwerken. Wij nemen waar dat veel gemeenten geen (tussentijdse) indexering toepassen. Dit legt, vooral bij meerjarige contracten met aanbieders, weer druk op aan de cao-tafel overeengekomen loonstijgingen en op de bedrijfsvoering. Dit zou haaks staan op hetgeen met de AMvB beoogd wordt. 2. Financiële kaders In de concept AMvB wordt gesproken over de de beschikbaar gestelde financiële kaders. De indexeringssystematiek uit het ontwerp AMvB werkt alleen als het beschikbare financiële kader in de Wmo 2015 meegroeit. Volgens de decembercirculaire gemeentefonds 2014 besluit het Rijk elk voorjaar over het al dan niet toekennen van de rijksbrede compensatie voor loon- en prijsontwikkeling. De winst van de realistische prijs en het tarief van de professional, leidt bij onvoldoende compensatie in de toegekende middelen alleen maar tot een korting op de Q en een beperking van de kantelingsmogelijkheden. De kantelingsgedachte vraagt ruimte om binnen een ondersteuningsarrangement professionals, semi-professionals en vrijwilligers in te zetten. Een ontoereikend totaalbudget mag de verplichting om cao tarieven te hanteren en de ruimte voor een verdere kanteling niet in de weg staan. In het verlengde vragen wij ons af wie bepaalt of de beschikbaar gestelde financiële kaders toereikend zijn. 3. Borging loonkosten, bedrijfskosten en kosten ingevolge gemeentelijke eisen De AMvB verduidelijkt de term arbeidsvoorwaarden in die zin dat daaronder de van toepassing zijnde cao s worden verstaan. De AMvB noemt daarbij echter niet het bredere begrip loonkosten, die tevens zaken zoals de werkgeverspremies wettelijke sociale verzekeringen en pensioenpremies omvat. Ook zijn er kosten verbonden aan wettelijke verplichtingen terzake van de arbeid, zoals o.a. wettelijk verlof, arbeidsomstandigheden. Deze zijn niet in de cao geregeld, maar kennen wel een kostenbeslag. Wij verzoeken u aan de in de AMvB opgenomen verduidelijking inzake de van toepassing zijnde cao, een omschrijving van de loonkosten (waaronder de kosten van de cao van de betreffende aanbieder ) en kosten van wettelijke verplichtingen ter zake van de arbeid toe te voegen. De AMvB noemt niet het begrip bedrijfskosten. Bedrijfskosten bestaan onder meer uit overhead, zoals (toedeling van een deel van de kosten van) personeel en organisatie, administratie, financiën, informatisering en automatisering, kwaliteit en facilitaire zaken. Daarnaast omvatten zij zaken als (toedeling van een deel van de) kosten van gebouwen, kapitaalslasten e.d. Wij verzoeken u expliciet te benoemen dat bedrijfskosten onderdeel zijn van de kostprijs en een omschrijving van bedrijfskosten in de AMvB op te nemen. De AMvB noemt ook niet de kosten van gemeentelijke eisen. Deze hebben betrekking op rapportageverplichtingen, poolbezetting per cliënt, bereikbaarheidsverplichtingen, cliënttevredenheidsmetingen, social return-afspraken en administratieve verplichtingen rond bijvoorbeeld het facturen en innen van de eigen bijdrage van Wmo-cliënten enzovoorts. Wij verzoeken u een omschrijving van het element kosten van gemeentelijke eisen in de AMvB op te nemen. 3

4 4. De cao is een set afspraken tussen werkgevers en werknemers Voor de goede orde geven cao-partijen aan dat de verzochte concrete uitwerking van de begrippen loonkosten, bedrijfskosten en kosten van gemeentelijke eisen, behoudens de cao en wettelijke verplichtingen, zoals werkgeverslasten, niet inhoudt dat de relevante aspecten daarvan aan een kwantitatieve landelijke norm wordt gekoppeld, die door gemeenten moet worden toegepast. Wel dient de uitwerking van de bepalende elementen aanbieders in staat te stellen een tarief te kunnen toetsen aan de vraag of de hoogte daarvan in realistische verhouding staat tot de kostenbepalende elementen. Wij vragen geen landelijke norm voor bijvoorbeeld overhead of ziekteverzuim, maar wel een mogelijkheid tot toetsing van het tarief zodanig dat daaruit kan worden afgeleid dat de relevante kostenbepalende elementen wel of niet en in redelijkheid zijn meegenomen. Wij benadrukken dat een kader voor reële kostprijsbepaling noodzakelijk is, maar dat een cao een set afspraken tussen werkgevers en werknemers is. Met de voorgestelde AMvB zou de minister van VWS ook de bevoegdheid krijgen om de cao inhoudelijk en financieel te toetsen aan de eigen (financiële) belangen. Dit vinden wij onacceptabel. Wij zijn van mening dat een cao een set afspraken tussen werkgevers en werknemers dient te blijven en dat wat betreft de indexering het OVA convenant gerespecteerd dient te worden. 5. Inwerkingtreding en effect AMvB In de AMvB is aangegeven dat artikel 5.4 van het Uitvoeringsbesluit Wmo 2015 van toepassing is op inkoopprocedures tot het verlenen van een opdracht die na de (nader te bepalen) inwerkingtreding van dit besluit aanvangen. Wij verzoeken u in de AMvB te verduidelijken of de AMvB(wel of niet) door gemeenten moet worden toegepast in de situatie waarbij na inwerkingtreding van de AMvB de gemeente een voordien afgesloten contract eenzijdig en ongewijzigd kan verlengen. Het komt voor dat gemeenten een dergelijke clausule in het contract met de Wmo-aanbieder hebben opgenomen. In de toelichting op de AMvB staat dat het uitvoeringsbesluit van toepassing is op de inkoopprocedures tot het verlenen van een opdracht die na inwerkingtreding van dit besluit aanvangen. De inkoopprocedures 2015 zijn soms deels afgerond en er zijn ook inkoopprocedures die zijn afgerond en waar contracten voor meerdere jaren zijn afgesloten. Wij verzoeken u in de toelichting te verduidelijken dat de bepalingen met betrekking tot de cao zoals deze in de voorliggende AMvB zijn opgenomen van toepassing zijn op alle contracten die lopen vanaf en daarmee ook op al gesloten contracten betreffende 2016 en verder. 4

5 Wij zijn altijd bereid een en ander nader toe te lichten. Hiervoor kunt u contact opnemen met mevrouw Dineke Moerman of dmoerman@ggznederland.nl Met vriendelijke groet, GGZ Nederland VGN mevrouw drs. J.D.C. Geel mevrouw prof. dr. H.M. Dupuis RIBW Alliantie MEE Nederland A.P.B.M. van Tuijn mr. drs. J.M. de Vries directeur 5