Jaarverslag Stichting Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie

Transcriptie

1 Jaarverslag 2010 Stichting Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie

2

3 Jaarverslag 2010

4 Jaarverslag 2010

5 Jaarverslag 2010 Inhoudsopgave Jaarverslag 2010 Voorwoord 7 Kerncijfers 8 Verslag van het bestuur Pensioenfondsbestuur 9 Hoofdlijnen 14 Communicatie 15 Pensioenontwikkelingen 17 De vroegpensioenregeling 19 Financieel overzicht 21 Beleggingsoverzicht 23 Beheersing van de risico s 26 Vooruitzichten 28 Verslag van de deelnemersraad 29 Oordeel van het verantwoordingsorgaan 30 Jaarrekening 2010 Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Kasstroomoverzicht over Toelichting behorende tot de jaarrekening Toelichting op de balans per 31 december Niet in de balans opgenomen verplichtingen 48 Toelichting op de staat van baten en lasten over Risicobeheer en derivaten 53 Overige gegevens Statutaire bestemming van het saldo van baten en lasten 59 Gebeurtenissen na balansdatum 59 Actuariële verklaring 60 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 62 Bijlage (Neven)functies bestuursleden 63 Stichting Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie 5

6 6

7 Jaarverslag 2010 Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag 2010 van de Stichting Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie. De positieve ontwikkelingen op de financiële markten zorgden er in 2009 voor dat de dekkingsgraad van het fonds steeg naar 111,7%. Toch bleken de financiële markten wederom turbulent en onvoorspelbaar. In de eerste maanden van 2010 leidde onrust op de financiële markten tot nieuwe tegenslagen. Het fonds had vooral last van de historisch lage rente. Die leidde ertoe dat de dekkingsgraad van het fonds in het tweede kwartaal van 2010 opnieuw daalde. De financiële markten bleken ook nu weer veerkrachtig. Vanaf het derde kwartaal van 2010 vond de dekkingsgraad zijn weg weer iets omhoog. De rente trok weer enigszins bij en de beleggingsresultaten waren positief. Bij de afsluiting van het boekjaar vond echter nog een correctie plaats op de verplichtingen van het fonds. Dat had een negatief effect op de dekkingsgraad. De dekkingsgraad bedroeg daardoor 101,3% aan het einde van het jaar. Daarmee had het fonds weer te maken met een dekkingstekort. Onderdekking In de loop van 2011 is gebleken dat het fonds per 31 december 2010 in een situatie van onderdekking is gekomen. Het bestuur heeft daarom op 20 juni 2011 een herstelplan opgesteld. Dit plan behelst een storting van de stichting Vrijwillig Vervroegde Uittreding voor de Baksteenindustrie (VUBA) aan het fonds. Het bestuur van de VUBA heeft hier inmiddels toe besloten. Voorzichtigheid De financiële markten zijn nog steeds kwetsbaar. Het bestuur houdt de economische ontwikkelingen en de eigen financiële positie dan ook nauwlettend in de gaten. Omdat de pensioenregeling nog maar enkele jaren zal bestaan (tot 2015) is het beleggingsbeleid de laatste jaren al meer gericht op de korte termijn en daarom voorzichtiger. Communicatie In 2010 is door het fonds veel aandacht besteed aan zijn communicatie. Zo heeft het fonds een uitvoerig communicatieonderzoek laten uitvoeren. Advies en ondersteuning Op het gebied van transparantie en governance heeft het bestuur de deelnemersraad, het verantwoordingsorgaan en de visitatiecommissie als gesprekspartner. De discussies en adviezen met deze organen hebben bijgedragen aan de verdere versteviging van de positie van het fonds. Het bestuur bedankt iedereen die zich in 2010 heeft ingezet voor het fonds. 20 juni 2011 De heer P.G.J. de Bruyn, voorzitter De heer J.P.M. Janssen, vicevoorzitter Stichting Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie 7

8 Kerncijfers Aantallen Werkgevers Deelnemers Gewezen deelnemers Gepensioneerden Financiële gegevens (bedragen x 1.000) Voorziening pensioenverplichtingen Spaarfonds voor niet-ingegane tijdelijke pensioenen Algemene reserve (120) Cumulatief verliessaldo - - (435) - - Weerstandsreserve Premies Pensioenuitkeringen Belegd vermogen (actuele waarde) Opbrengst uit vermogen (870) (1.206) 888 Resultaat boekjaar (306) 509 (965) (1.928) 152 Beleggingsperformance 1,4% 6,3% (17,2%) 3,6% 6,1% Z-score 1 (0,85) 2,86 (2,88) 1,3 1,15 Dekkingsgraad (volgens FTK) 101,3% 111,7% 93,7% 130,6% 124,6% Pensioengegevens Premiepercentage werkgeversdeel 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 Premiepercentage werknemersdeel 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 Toeslag per 1 januari voor actieve deelnemers 0 0 3,26 1,5 1,25 Toeslag per 1 januari voor inactieve deelnemers 0 0 1,19 1,43 1,25 1 De z-score is in oude stijl weergegeven. Bij de z-score nieuwe stijl wordt ten opzichte van de oude methodiek 1,28 bij de score opgeteld. 8

9 Jaarverslag 2010 Verslag van het bestuur Pensioenfondsbestuur Algemeen Een pensioenfonds moet maatregelen treffen om te zorgen dat goed pensioenfondsbestuur is gewaarborgd. Met de invoering van de Pensioenwet per 1 januari 2007 zijn de principes voor goed pensioenfondsbestuur van de Stichting van de Arbeid (STAR) verankerd in het wettelijk kader. De STAR heeft hiervoor 32 principes opgesteld. De principes betreffen onder meer zorgvuldig bestuur, transparantie, openheid en communicatie, deskundigheid, verantwoording en intern toezicht. Integere bedrijfsvoering Het beleid van een fonds is gericht op een integere bedrijfsvoering. Deze verantwoordelijkheid is vastgelegd in artikel 143 van de Pensioenwet. Dit houdt onder meer in: een adequate administratieve organisatie en interne controle (AO/IC) en risicobeheersing; de analyse en beheersing van integriteitrisico s; het voorkomen van belangenverstrengeling; de duurzame beheersing van (financiële) risico s; eenmaal per drie jaar een continuïteitsanalyse. Doelstelling Het Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie heeft ten doel werknemers in staat te stellen een vroegpensioen op te bouwen om vanaf 62-jarige leeftijd met pensioen te kunnen gaan. Het betreft inmiddels een gesloten groep deelnemers. Het bestuur Het bestuur van het fonds wordt gevormd door drie leden van de werkgeversorganisatie en drie leden van de werknemersorganisaties. De samenstelling van het bestuur was eind 2010: Leden namens werkgeversorganisatie P.G.J. de Bruyn, vicevoorzitter (Koninklijk Verbond van Nederlandse Baksteenfabrikanten) L.H.H. Engels, plaatsvervangend vicevoorzitter (Koninklijk Verbond van Nederlandse Baksteenfabrikanten) P.M. Lemmen (Koninklijk Verbond van Nederlandse Baksteenfabrikanten) Er zijn drie vacante posities voor plaatsvervangende leden namens de werkgeversorganisatie. Leden namens werknemersorganisaties J.P.M. Janssen, voorzitter (FNV Bondgenoten) R.W. Vlietman, plaatsvervangend voorzitter (CNV Vakmensen) J.A. Spruijt (De Unie, vakbond voor Industrie en Dienstverlening) M.H. Hietkamp (CNV Vakmensen) is plaatsvervangend bestuurslid voor R.W. Vlietman. Er zijn twee vacante posities voor plaatsvervangende leden namens de werknemersorganisaties. Benoeming bestuursleden Bestuursleden mogen alleen worden benoemd als de toezichthouder van het fonds, de Nederlandsche Bank (DNB), geen bezwaar heeft gemaakt. Naar het oordeel van DNB moeten personen die het beleid van een pensioenfonds (mede) bepalen voldoende deskundig zijn met het oog op de belangen van de (gewezen) deelnemers en andere belanghebbenden. Stichting Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie 9

10 Procedure besluitvorming Het bestuur vergadert normaal gesproken viermaal per jaar en neemt besluiten in vergaderingen waarin ten minste twee werkgevers- en twee werknemersleden aanwezig zijn. Besluiten worden genomen bij meerderheid van stemmen. Deskundigheid van het bestuur Het bestuur heeft voor de bevordering en het op peil houden van de gewenste deskundigheid een deskundigheidsplan opgesteld. Het plan ziet toe op de deskundigheid van bestuursleden. In 2009 is het deskundigheidsplan geactualiseerd. In het kader van het deskundigheidsplan houdt het bestuur jaarlijks een studiedag. Tijdens de studiedag besteedt het bestuur aandacht aan zaken die hun deskundigheid vergroten. In 2010 stond de studiedag in het teken van risicobeheersing, het beleggingsbeleid en het toeslagbeleid. Deskundigheid van de deelnemersraad en het verantwoordingsorgaan Naast de bestuursleden zijn ook de leden van de deelnemersraad en het verantwoordingsorgaan nadrukkelijk betrokken bij het goed functioneren van het fonds. In een tijd waarin de veranderingen in de pensioensector elkaar snel opvolgen en de financiële belangen steeds groter worden, ligt het voor de hand om ook ten aanzien van deze personen duidelijkheid te verschaffen over de kennis die nodig is om een goede gesprekspartner van het bestuur te kunnen zijn. In het Plan van Aanpak Deskundigheidsbevordering van de pensioenkoepels wordt dan ook aanbevolen om leden van deze organen op het benodigde deskundigheidsniveau te krijgen. In juni 2010 hebben beide organen hun eigen deskundigheidsplan vastgesteld. Onafhankelijkheid bestuursleden Het bestuur behartigt de belangen van alle betrokken partijen. De beleidsvrijheid die het bestuur heeft, stelt extra eisen aan (mede)zeggenschap, verantwoording, toezicht, deskundigheid en transparantie in het kader van de besluitvorming van het bestuur en de gevolgen daarvan voor alle belanghebbenden. Daarom is naast de eis van een paritaire samenstelling van het bestuur de medezeggenschap van de deelnemers en pensioengerechtigden geregeld via de deelnemersraad. Er wordt verantwoording afgelegd over het gevoerde beleid aan het verantwoordingsorgaan. In het kader van intern toezicht wordt met de visitatiecommissie overlegd over de organisatie en aansturing van het fonds. De visitatiecommissie publiceert haar onderzoeksresultaten eenmaal per drie jaar in het jaarverslag van het fonds. In 2009 publiceerde de visitatiecommissie haar onderzoeksresultaten voor de eerste keer. De bestuursleden publiceren daarnaast hun relevante (neven)functies in het jaarverslag. Gedragscode Het bestuur kent een gedragscode. Het doel van deze code is het geven van regels en richtlijnen voor bestuursleden en andere door het fonds aan te wijzen of aangewezen betrokkenen. De regels en richtlijnen moeten conflicten tussen de belangen van het fonds en de privébelangen van betrokkenen voorkomen. Dit geldt ook voor mogelijke conflicten over het gebruik van vertrouwelijke informatie van het fonds voor privédoeleinden. Een compliance officer ziet toe op de naleving van de gedragscode. In 2010 rapporteerde de compliance officer dat er in het afgelopen jaar geen onregelmatigheden of bijzonderheden waren met betrekking tot de naleving van de gedragscode. Klachten- en geschillenregeling van het fonds Het fonds kent een klachten- en geschillenregeling. In het verslagjaar werden geen klachten voorgelegd aan het bestuur. Er werden evenmin geschillen aan de commissie van beroep voorgelegd. Nevenactiviteiten Het fonds voert geen nevenactiviteiten uit. 10

11 Jaarverslag 2010 Deelnemersraad De deelnemersraad is een adviesorgaan van het bestuur. Deelnemers en gepensioneerden kunnen via de deelnemersraad direct met het bestuur in contact treden over zaken die voor hen belangrijk zijn. De deelnemersraad bestaat uit twee vertegenwoordigers namens de actieve deelnemers en twee vertegenwoordigers namens de gepensioneerden. De zittingsperiode is vier jaar. De samenstelling van de deelnemersraad was eind 2010: Leden namens actieve deelnemers H.W. Speelman, voorzitter Vacature, vicevoorzitter M.C.M. van Leest had per 25 november 2010 wegens drukke werkzaamheden geen zitting meer in de deelnemersraad. Eind 2010 had de deelnemersraad daarom een vacature. Leden namens gepensioneerden S.A.G. Berende H. Kleba Verantwoordingsorgaan Het verantwoordingsorgaan is in 2009 geïnstalleerd. Het bestuur legt over zijn beleid en de uitvoering ervan verantwoording af aan het verantwoordingsorgaan. Tevens legt het bestuur verantwoording af over de naleving van de Principes van Goed Pensioenfondsbestuur (Pension Fund Governance). Het verantwoordingsorgaan geeft jaarlijks een oordeel over het door het bestuur gevoerde beleid. Hierin betrekt het verantwoordingsorgaan ook de onderzoeksresultaten van de visitatiecommissie. Het oordeel van het verantwoordingsorgaan vindt u verderop in dit jaarverslag. De onderzoeksresultaten van de visitatiecommissie zijn in 2009 opgenomen in het jaarverslag. Het verantwoordingsorgaan bestaat uit drie leden: één lid vertegenwoordigt de werknemers, één lid vertegenwoordigt de gepensioneerden en één lid vertegenwoordigt de werkgevers. De twee leden die zitting hebben in het verantwoordingsorgaan namens de deelnemers en de gepensioneerden zijn tevens lid van de deelnemersraad. De zittingsperiode is vier jaar. Eind 2010 was de samenstelling van het verantwoordingsorgaan: Lid namens werkgevers A.A.B. Slutter, voorzitter Lid namens actieve deelnemers H.W. Speelman, vicevoorzitter Lid namens gepensioneerden S.A.G. Berende Intern toezicht Voor het interne toezicht heeft het fonds gekozen voor een visitatiecommissie. De visitatiecommissie beoordeelt eens in de drie jaar de wijze waarop het fonds wordt bestuurd, de wijze waarop de pensioenregeling wordt uitgevoerd en de wijze waarop de langetermijnrisico s worden beheerst. De commissie bestaat uit drie onafhankelijke leden die zijn benoemd door het bestuur. De visitatiecommissie overlegt minimaal eenmaal per drie jaar met het bestuur. De visitatiecommissie rapporteert schriftelijk aan het bestuur. De onderzoeksresultaten van de visitatiecommissie worden opgenomen in het jaarverslag. Dat gebeurde voor het eerst in In 2012 zal dat weer het geval zijn. Stichting Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie 11

12 Transparantie Het bestuur hecht veel waarde aan openheid en transparantie. Het bestuur probeert dit onder meer door zijn communicatiebeleid te bewerkstelligen. Meer informatie over het communicatiebeleid vindt u terug in het hoofdstuk Communicatie. Bestuurlijke commissies Beleggingscommissie De beleggingscommissie adviseert het bestuur over het te voeren beleggingsbeleid en beoordeelt de prestaties van de vermogensbeheerders. Daarnaast houdt de beleggingscommissie toezicht op de wijze waarop de vermogensbeheerders hun bevoegdheid tot het nemen van tactische beleggingsbeslissingen uitoefenen. De samenstelling van de beleggingscommissie was eind 2010: Leden namens werkgevers P.G.J. de Bruyn, voorzitter P.M. Lemmen Leden namens werknemers R.W. Vlietman J.P.M. Janssen J.P.M. Janssen nam gedurende 2010 de plaats in van J.A. Spruit in de beleggingscommissie. Werkgroep communicatie De werkgroep communicatie houdt zich bezig met de communicatie naar de belanghebbenden van het fonds. De samenstelling van de werkgroep communicatie was eind 2010: Namens de werkgevers P.G.J. de Bruyn Namens de werknemers J.P.M. Janssen, voorzitter Werkgroep implementatie De werkgroep implementatie houdt zich bezig met de overdracht van de totale pensioenadministratie van Syntrus Achmea naar Cordares en de verdere administratieve verwerking hiervan bij Cordares. De werkzaamheden rondom de implementatie zijn in 2010 afgerond. De samenstelling van de werkgroep implementatie was eind 2010: Namens de werkgevers P.G.J. de Bruyn, voorzitter P.M. Lemmen Namens de werknemers J.P.M. Janssen 12

13 Jaarverslag 2010 Uitbesteding en adviseurs De administratie van het fonds is in 2010 uitgevoerd door Cordares Pensioenen. Het vermogen wordt beheerd door F&C Investments. De jaarrekening wordt gecontroleerd door KPMG Accountants N.V. en voorzien van een actuariële verklaring door de waarmerkend actuaris van Towers Watson. Het bestuur blijft te allen tijde eindverantwoordelijk voor alle activiteiten van het fonds en houdt toezicht op zijn adviseurs. Het fonds wordt bijgestaan door de volgende adviseurs: Algemeen adviseur Adviserend actuaris Beleggingsadviseur Communicatieadviseur Compliance officer HK Consultancy J.H. Klinkenberg Towers Watson drs. H.J.W. van Gemert AAG Towers Watson J. Molenaar Van Gogh Communicatie & Onderzoek P.M. van Gogh APG NV Mr. Dr. E.M.G. Creusen Vertegenwoordiging In 2010 is het bestuur in het College van Opdrachtgevers van Cordares vertegenwoordigd door R.W. Vlietman en L.H.H. Engels. Stichting Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie 13

14 Hoofdlijnen Financiële positie van het fonds Na het uitbreken van de kredietcrisis volgde in 2009 herstel. Gunstige ontwikkelingen op de financiële markten en een financiële bijdrage van stichting Vrijwillig Vervroegde Uittreding voor de Baksteenindustrie (VUBA) droegen hieraan bij. Eind 2009 was de dekkingsgraad 111,7% en was het fonds uit herstel. Helaas leidden onrustige financiële omstandigheden in 2010 tot nieuwe tegenslagen. De dekkingsgraad dook aan het eind van het jaar zelfs weer onder het minimaal vereiste niveau. Daarmee had het fonds weer een dekkingstekort. Schommelingen in de rente Hoewel 2009 dus in betrekkelijke voorspoed werd afgesloten, brak medio 2010 de schuldencrisis uit in Europa. De onrustige financiële omstandigheden hadden grote gevolgen voor het niveau van de rente. De rente daalde na afloop van het eerste kwartaal flink en dat zorgde er direct voor dat de pensioenverplichtingen van het fonds behoorlijk stegen. De pensioenverplichtingen van het fonds worden immers gewaardeerd op basis van die rente: de zogeheten rentetermijnstructuur. Als de rentetermijnstructuur daalt, moet het fonds meer geld reserveren voor zijn pensioenverplichtingen. En dat drukt de dekkingsgraad van het fonds. Het fonds kon vanaf het derde kwartaal van 2010 weer profiteren van het herstel op de financiële markten. Deze bleken wederom veerkrachtig. Dat leidde tot een aantrekkende rente en dat had een positieve invloed op de dekkingsgraad van het fonds. Het beleggingsresultaat van het fonds over 2010 was bovendien positief. Dekkingstekort en herstelplan Bij de afsluiting van het boekjaar vond echter nog een correctie plaats op de verplichtingen van het fonds. Dat had een negatief effect op de dekkingsgraad. Aan het eind van het verslagjaar bedroeg de dekkingsgraad van het vroegpensioenfonds daardoor 101,3%. Daarmee had het fonds eind 2010 weer te maken met een dekkingstekort. Inmiddels heeft het fonds hiervoor een herstelplan opgesteld. Voortgang implementatie De administratie van het fonds is sinds 2009 in handen van een nieuwe uitvoerder, Cordares. In 2009 is het grootste deel van de implementatie uitgevoerd. In 2010 werd hieraan de laatste hand gelegd. 14

15 Jaarverslag 2010 Communicatie Het bestuur staat voor openheid en transparantie. Het hanteert een communicatiebeleid dat recht doet aan deze waarden. Daarom wordt voortdurend gekeken naar mogelijke verbeteringen in de communicatie naar de belanghebbenden van het fonds. Via de website en het periodieke blad Pensioennieuws worden de belanghebbenden op de hoogte gehouden van het gevoerde beleid en van de ontwikkelingen in de pensioenwereld. Toeslagenlabel Het toeslagenlabel is ontwikkeld door de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en geeft informatie over het toeslagbeleid van een pensioenfonds. Het toeslagenlabel is een afbeelding die de verwachtingen over de toekomstige toeslagverlening afzet tegen de verwachte stijging van de prijzen. In het verslagjaar was het voor het eerst verplicht om het toeslagenlabel op te nemen in de communicatieuitingen naar deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden. De AFM bleek echter niet gelukkig met de ervaringen uit de praktijk. Begin 2011 adviseerde de AFM dan ook aan minister Kamp van SZW om het label niet langer verplicht te stellen. Minister Kamp nam dat advies over. Het fonds is daarom niet langer verplicht het toeslagenlabel op te nemen in zijn communicatie-uitingen. Het bestuur heeft besloten om het toeslagenlabel dan ook niet meer op te nemen. Voorwaardelijkheidsverklaring en toeslagverlening Pensioenuitvoerders zijn wettelijk verplicht deelnemers te informeren over de toeslagverlening binnen de pensioenregeling. Voor deze communicatie gebruikt de pensioenuitvoerder teksten die door de AFM zijn voorgeschreven. Dit wordt een voorwaardelijkheidsverklaring genoemd. Er is een voorwaardelijkheidsverklaring voor actieve, gewezen en gepensioneerde deelnemers. De toeslag voor de actieve deelnemers is gebaseerd op de loonontwikkeling in de bedrijfstak. De toeslag voor de gewezen en gepensioneerde deelnemers wordt berekend op basis van de prijsontwikkeling en bedraagt nooit meer dan de loonontwikkeling in de bedrijfstak. In de voorwaardelijkheidsverklaring wordt aangegeven of en, zo ja, hoe de toeslagen worden verleend over het huidige jaar. Ook geeft het inzicht in de toeslagverlening over de afgelopen drie jaar. Het bestuur heeft besloten het toeslagbeleid per 1 januari 2011 te wijzigen. Het verlenen van toeslagen is nu volledig afhankelijk van de financiële positie van het fonds. De ontwikkeling van de lonen en prijzen is niet langer een maatstaf. In plaats daarvan is de toeslag afhankelijk van de hoogte van de dekkingsgraad van het fonds. Communicatieonderzoek Eén van de aanbevelingen van de visitatiecommissie was een nulmeting te doen om vóóraf vast te stellen hoe het huidige niveau van communicatie door deelnemers en gepensioneerden wordt ervaren. Dat is een goede basis om later de effecten van de communicatie te meten. In het derde kwartaal van 2010 is er onderzoek gedaan naar de communicatie van het fonds met de deelnemers en gepensioneerden. Het onderzoek is uitgevoerd door een onafhankelijk onderzoeksbureau. Er werd onderzocht of de communicatiemiddelen van het fonds bekend waren bij de doelgroepen. Tevens werd onderzocht of de communicatie begrijpelijk en leesbaar was en of de verstrekte informatie zinvol is. Het onderzoek wees uit dat de communicatiemiddelen die het fonds inzet redelijk goed gewaardeerd worden door de doelgroepen. Vooral het blad Pensioennieuws wordt goed gewaardeerd. Maar liefst 89% van de respondenten gaf aan Pensioennieuws (met enige regelmaat) te lezen. De website van het fonds wordt daarnaast als overzichtelijk ervaren. Toch gaf het onderzoek ook aanleiding voor enkele verbeterpunten in de communicatie. Zo wist slechts 59% van de respondenten dat het fonds een eigen website heeft. Ook de begrijpelijkheid en leesbaarheid van de door het fonds verstrekte informatie is een aandachtspunt. Stichting Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie 15

16 16 De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in Pensioennieuws. Met de opmerkingen van deelnemers en gepensioneerden wordt rekening gehouden in de communicatie door het fonds. De resultaten van het onderzoek zijn besproken met de deelnemersraad.

17 Jaarverslag 2010 Pensioenontwikkelingen Pensioenakkoord STAR De Stichting van de Arbeid (STAR) presenteerde op 4 juni 2010 het Pensioenakkoord voorjaar Met het Pensioenakkoord zijn werkgevers- en werknemersorganisaties afspraken overeengekomen over de AOW en aanvullende pensioenen. Het Pensioenakkoord is in juni 2010 aangeboden aan toenmalig demissionair premier Balkenende en demissionair minister Donner. Verhoging AOW-leeftijd Werkgevers en werknemers zijn het eens dat de AOW-leeftijd omhoog moet. De AOW-leeftijd moet daarbij gekoppeld worden aan de stijging van de levensverwachting. Per 1 januari 2020 zou de AOW-leeftijd naar 66 jaar moeten. Daarna wordt elke vijf jaar gekeken of een verdere verhoging nodig is. Als compenserend element stelt het Pensioenakkoord voor de jaarlijkse indexering van de AOW te verbeteren. Voorstellen over aanvullende pensioenen De STAR stelt dat de pensioenpremies niet verder omhoog kunnen. Wel is er een aanpassing van de pensioencontracten nodig. De STAR wil de pensioendatum ten aanzien van de bestaande pensioenaanspraken namelijk niet wijzigen. Dan moet echter wel gezocht worden naar een manier om voor deze pensioenaanspraken de stijging van de levensverwachting op te vangen zonder jongere generaties op te zadelen met de rekening. Voor nieuwe pensioenaanspraken geldt dat de ingangsdatum 66 jaar wordt en dat de opbouw ervan afhankelijk wordt van de levensverwachting. Daarnaast pleit de STAR voor transparante pensioencontracten die bestendiger zijn voor schokken op de financiële markten. Behandeling van pensioenvraagstukken in en door politiek Op 30 september 2010 presenteerde het kabinet Rutte zijn regeerakkoord. Hierin is een aantal pensioeninhoudelijke onderwerpen opgenomen. Inperking fiscale ruimte voor pensioenopbouw Per 1 januari 2013 wordt de fiscale ruimte voor pensioenopbouw (het zogeheten Witteveenkader ) ingeperkt. Vanaf die datum moeten alle pensioenregelingen hierop aangepast zijn. Dat leidt mogelijk tot een verhoging van de pensioenleeftijd. Het kan ook zijn dat alleen het opbouwpercentage van een pensioenregeling verlaagd wordt. Samenvoeging levensloop en spaarloon tot vitaliteitsregeling De levensloopregeling en het spaarloon zullen integreren tot één nieuwe regeling: de vitaliteitsregeling. De nieuwe regeling moet ondersteuning bieden voor werknemers ten aanzien van zorgtaken, in het volgen van scholing, bij het opzetten van een eigen bedrijf, bij demotie van functie of bij deeltijdpensioen. Prioriteit bij aanpassing bestaande pensioencontracten Minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft laten weten dat hij voorrang geeft aan de discussie over de bestaande pensioencontracten. Zo moet het duidelijker worden hoe hard de rechten zijn van deelnemers in pensioenregelingen en wanneer pensioenfondsen de pensioenrechten mogen verlagen bij een stijgende levensverwachting of tegenvallende beleggingsresultaten. Medezeggenschap in pensioenfondsbesturen De nieuw samengestelde Tweede Kamer stemde op 1 juli 2010 voor het wetsvoorstel om pensioengerechtigden het recht te geven op eigen vertegenwoordiging in het bestuur van een pensioenfonds. Op het moment van schrijven is het echter niet zeker dat het wetsvoorstel ook wordt doorgevoerd. Daarvoor was nog instemming nodig van de Eerste Kamer. De gezamenlijke pensioenkoepels kunnen zich niet vinden in het wetsvoorstel. AOW-toeslag voor jongere partner: korten of niet korten? Een gepensioneerde die een partner heeft die jonger is dan 65 jaar, ontvangt naast zijn eigen AOW-uitkering ook een toeslag voor zijn jongere partner. De partnertoeslag zal per 1 januari 2015 echter afgeschaft worden. Hiertoe is al in 1995 besloten. Vooruitlopend op de afschaffing van de partnertoeslag in 2015 boog het parlement zich in 2010 al over het doorvoeren van een korting op de partnertoeslag. Dat voorstel is uiteindelijk in december 2010 verworpen door de Eerste Kamer. De Eerste Kamer vond de invoering van de kortingsmaatregel te snel en Stichting Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie 17

18 vond dat gezinnen met lagere inkomens te hard zouden worden geraakt. Minister Kamp past het voorstel aan en stelt de invoering ervan uit tot 1 juli Advies STAR over verzekering van partnerpensioen bij stopzetten waardeoverdracht Op 18 juni 2010 bracht de STAR een advies uit aan toenmalig demissionair minister Donner over de gevolgen van een wisselend dienstverband voor de verzekering van partnerpensioen. De Tweede Kamer maakte zich namelijk zorgen over de gevolgen van het stopzetten van waardeoverdrachten voor de verzekering van partnerpensioen. De STAR concludeerde dat er vooral problemen ontstaan als de werknemer bij zijn oude werkgever deelnam in een pensioenregeling waar het partnerpensioen op risicobasis was verzekerd. In haar advies deed de STAR de volgende aanbevelingen: De oude en de nieuwe pensioenuitvoerder moeten deelnemers goed informeren over de gevolgen van het wisselen van baan en over de gevolgen van het uitblijven van waardeoverdracht voor de dekking van partnerpensioen; Als er bij een deelnemer achteraf onbedoeld onvoldoende dekking van het partnerpensioen was, biedt de pensioenuitvoerder op basis van coulance alsnog voldoende dekking aan; De pensioenuitvoerder voert, als het partnerpensioen op risicobasis was verzekerd, na de beëindiging van de deelname een tijdelijke standaardomruil uit. Daarbij wordt een deel van het ouderdomspensioen omgeruild voor partnerpensioen. 18

19 Jaarverslag 2010 De vroegpensioenregeling Deelneming De vroegpensioenregeling geldt voor iedere werknemer in de baksteenindustrie die voor 1 januari 1950 is geboren én op 31 december 2005 al in dienst was. Vroegpensioenregeling De vroegpensioenregeling is een gemaximeerde opbouwregeling. Dit betekent dat de hoogte van het uiteindelijke pensioen afhangt van het aantal jaren dat de deelnemer in de bedrijfstak heeft gewerkt en het brutosalaris dat de deelnemer gemiddeld heeft verdiend. Opbouw Op basis van de vroegpensioenregeling is het mogelijk om in 37 jaar een vroegpensioen op te bouwen dat ongeveer 75% van het gemiddelde brutosalaris is. Ieder jaar wordt 2,027% van het gemiddelde brutosalaris opgebouwd aan vroegpensioen. Eerder of later met pensioen De deelnemer kan de vroegpensioenuitkering op 62 jaar laten ingaan. De deelnemer kan er echter ook voor kiezen om de vroegpensioenuitkering eerder (vanaf 60 jaar) of later (uiterlijk tot 64 jaar en 11 maanden) in te laten gaan. Als de vroegpensioenuitkering eerder dan op 62 jaar ingaat, is de vroegpensioenuitkering lager. Als de vroegpensioenuitkering later dan op 62 jaar ingaat, is de vroegpensioenuitkering hoger. Bovendien is het mogelijk om op verschillende leeftijden het vroegpensioen in deeltijd in te laten gaan. Overgangsregeling Omdat alle deelnemers op 1 juli 2001 ouder dan 25 jaar waren en daardoor geen volledig vroegpensioen kunnen opbouwen, is een overgangsregeling van kracht. De overgangsregeling heeft een voorwaardelijk karakter en zorgt voor een aanvulling op het vroegpensioen van 2,027% per dienstjaar. Als dienstjaren tellen de jaren tussen de 25-jarige leeftijd en 1 juli Het kapitaal dat de deelnemer op basis van de oude vroegpensioenregeling heeft gespaard, behoudt de deelnemer. Premiebeleid De doorsneepremies voor financiering van de opbouw in de vroegpensioenregeling zijn voor de resterende opbouwperiode, de periode 2006 tot en met 2011, vastgesteld op één niveau. De werkgeversbijdrage is 0,4% van de gemaximeerde salarissom van alle werknemers bij de aangesloten werkgevers. De werknemersbijdrage is 2,5% over de gemaximeerde salarissom van de deelnemers in de vroegpensioenregeling. Toeslagbeleid Het bestuur streeft ernaar om elk jaar een toeslag te verlenen. De verhoging kan per jaar verschillend zijn. Of er een toeslag wordt gegeven hangt af van de financiële positie van het fonds. Het fonds heeft hiervoor geen geld gereserveerd of extra pensioenpremie in rekening gebracht. Het is een jaarlijkse beoordeling van het bestuur. Het beleid van het bestuur is als volgt: voor werknemers in de baksteenindustrie is de cao-loonsverhoging in de bedrijfstak de basis voor de aanpassing; voor werknemers die niet meer actief zijn in de baksteenindustrie en gepensioneerden is de stijging van het consumentenprijsindexcijfer (vastgesteld door CBS) de basis voor de aanpassing. De toeslag is echter nooit hoger dan de cao-loonsverhogingen in de bedrijfstak. In 2010 heeft het bestuur besloten om geen toeslag te verlenen. Stichting Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie 19

20 20 Het bestuur besloot bovendien het toeslagbeleid aan te passen. In beginsel worden jaarlijks de pensioenen (zowel de uitkeringen als de opgebouwde aanspraken) verhoogd, maar het bestuur beslist daar elk jaar weer opnieuw over. Voortaan is toeslagverlening dan rechtstreeks afhankelijk van de financiële situatie van het fonds. Er is dus geen koppeling meer met de loonontwikkeling in de bedrijfstak of met de prijsontwikkeling. In plaats daarvan is de toeslag afhankelijk van de hoogte van de dekkingsgraad van het fonds.

21 Jaarverslag 2010 Financieel overzicht In dit hoofdstuk wordt de ontwikkeling van de omvang het fonds weergegeven. Daarnaast worden de premieontvangsten en pensioenuitkeringen vermeld. Werkgevers en werknemers Tabel 1 Aantallen werkgevers en werknemers Jaar Aangesloten werkgevers Premiebetalende deelnemers Gewezen deelnemers met premievrije rechten Premie De premie voor de vroegpensioenregeling bestaat uit twee onderdelen: een werkgeverspremie van 0,4% en een werknemerspremie van 2,5%. In 2010 ontving het fonds (2009: ) aan feitelijke premie. Dit betreft de premie exclusief correcties over voorgaande jaren. De kostendekkende premie over 2010 bedroeg De samenstelling van de kostendekkende premie is hieronder schematisch weergegeven. Tabel 2 Kostendekkende premie in 2010 (in duizenden euro s) Actuarieel benodigd Opslag voor instandhouding vereist vermogen 7 17 Opslag voor uitvoeringskosten Totaal Stichting Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie 21

22 Pensioenuitkeringen In tabel 3 wordt het aantal lopende pensioenen ultimo verslagjaar vermeld. Per pensioensoort wordt het uitbetaalde jaarbedrag weergegeven. Tabel 3 Pensioenuitkeringen Aantal lopende pensioenen Pensioen - uitkeringen Aantal lopende pensioenen Pensioenuitkeringen Vroegpensioen Nabestaandenpensioen Totaal

23 Jaarverslag 2010 Beleggingsoverzicht Marktontwikkelingen In 2010 heeft het economisch herstel verder vorm gekregen. Wel ging dit gepaard met de nodige problemen. Met name de hoge overheidstekorten in de eurozone leidden tot ongerustheid bij beleggers. Dit speelde in het bijzonder voor Griekenland, maar ook de ontwikkeling van de overheidsfinanciën in landen als Ierland, Italië, Portugal en Spanje (de zogenaamde GIIPS-landen) werd argwanend bekeken. Als gevolg hiervan liep gedurende 2010 de rente voor staatsobligaties in die probleemlanden sterk op. Beleggers eisten een hogere premie voor het extra risico dat zij liepen op de financiering van die landen. Tegelijkertijd werden kernlanden als Duitsland, Frankrijk en Nederland gezien als een belegging met minder risico. De rente liet in deze landen een scherpe daling zien. De autoriteiten hebben alles in het werk gesteld om het broze herstel op de markten te stimuleren. Zo kozen de centrale banken, met de Amerikaanse en de Europese Centrale Bank voorop, ervoor om de kortetermijnrente zeer laag te houden. Op deze manier probeerden zij de economie te stimuleren en de inflatieverwachting te verhogen en daarmee deflatie te voorkomen. Hoewel de markten hier aanvankelijk sceptisch op reageerden, verbeterde de stemming op de financiële markten in 2010 mede hierdoor wel. Het vertrouwen van producenten en consumenten, alsmede cijfers over de industriële productie en werkgelegenheidsgroei, toonden gaandeweg het jaar een opgaande lijn. Door deze positieve economische vooruitzichten en de angst voor een verhoogd inflatierisico, liet de langetermijnrente in de kernlanden van het eurogebied in het vierde kwartaal een duidelijke stijging zien. Daarmee werd de scherpe rentedaling van eerder in het jaar voor een groot deel gecorrigeerd. Zo daalde de Duitse 30-jaarsstaatsrente van circa 4,2% begin 2010 naar een laagste punt van 2,7% in september, om vervolgens weer te stijgen naar een niveau van 3,4% aan het eind van het jaar. De overheden in het eurogebied vooral van de GIIPS-landen moeten in de komende jaren strenge bezuinigingen doorvoeren. Dit heeft ervoor gezorgd dat de verschillen tussen de rente van deze landen en die van de rest van Europa eind 2010 iets kleiner zijn geworden. Tegelijkertijd is wel duidelijk geworden dat bepaalde landen niet zullen ontkomen aan een afwaardering van de schuld, waardoor obligatiehouders uiteindelijk ook een deel van het probleem zullen betalen. Beleggingsbeleid In 2008 is een studie gedaan naar het gewenste beleggingsrisico in het kader van de beëindiging van de vroegpensioenregeling in Als gevolg van deze studie is het risico in de beleggingsportefeuille van het fonds in 2009 gereduceerd. Het gehanteerde uitgangspunt is dat de beleggingsportefeuille de komende jaren liquide wordt gemaakt en dat daarom een verdere reductie van het beleggingsrisico wenselijk is. Beleggingen in het verslagjaar Tabel 4 laat de beleggingen in procenten zien van 2010 en In de tabel is de uitkomst (Weging) te zien naast de afspraak (Norm). Stichting Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie 23

24 Tabel 4 Beleggingsportefeuille ultimo 2010 en 2009 Weging Norm Weging Norm Converteerbare obligaties 0,0% 0,0% 7,5% 7,1% Obligates (incl. credits) 10,3% 10,0% 23,0% 22,4% Kort vastrentend 89,6% 90,0% 69,4% 70,5% Liquide middelen 0,1% 0,0% 0,1% 0,0% Totaal portefeuille 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% Rendement van de beleggingsportefeuille Het rendement van de portefeuille wordt afgezet tegen een meetlat (de zogenaamde benchmark) om de resultaten te kunnen beoordelen. Het rendement van de totale portefeuille bedroeg in ,40%. De benchmark (meetlat van de afspraak) bedroeg 1,92%. Het fonds heeft minder gepresteerd dan de benchmark. In 2009 bedroeg de performance 6,26% en de benchmark 4,26%. In tabel 5 worden de absolute rendementen per beleggingscategorie en van de totale portefeuille van 2010 en 2009 weergegeven. Tabel 5 Rendementen van de beleggingsportefeuille benchmarks portefeuille portefeuille benchmark out/under rendement rendement rendement rendement Aandelen -9,11% n.v.t. n.v.t. n.v.t. FTSE developed benchmarks en MSCI Emerging Markets Converteerbare obligaties 38,14% 0,09% -0,01% 0,19% UBS Customized Global Focus Index Indirect onroerend goed -14,61% n.v.t. n.v.t. n.v.t. GPR 250 World ex Asia and Africa Obligaties (incl. credits) 23,04% 7,76% 6,57% 1,11% 50% Barclays Capital US Credit Index/50% Barclays Capital Euro-Aggregate Credit Index Kort vastrentend 5,09% 0,28% 1,27% -0,97% Barclays Capital Euro Aggregate 1-5 yrs treasury index Totaal portefeuille 6,26% 1,40% 1,92% -0,51% Samengesteld Evaluatie van de beleggingsportefeuille De beleggingsportefeuille van het Vroegpensioenfonds van de Baksteenindustrie behaalde een positief resultaat in Dat kwam vooral door de daling van de marktrente. De z-score over 2010 In 1998 is in de Wet betreffende verplichte deelneming in een bedrijfspensioenfonds (Wet bpf) een Vrijstellingsregeling opgenomen. De regeling geeft bedrijfsgenoten een aantal gronden voor vrijstelling van de verplichte deelname in een (vroeg)pensioenfonds. Eén van deze gronden betreft de vrijstelling op basis van de beleggingsperformance. Deze vrijstellingsgrond is nader omschreven in artikel 5 van de Vrijstellingsregeling. Met name in artikel 5 lid 1a en lid 1b van de Vrijstellingsregeling wordt aangegeven dat vrijstelling kan worden verleend als niet is voldaan aan de eisen die worden gesteld aan het vaststellen van het beleggings- 24

25 Jaarverslag 2010 beleid, de normportefeuille en de beleggingsperformance (z-score). Om na te gaan of bedrijfspensioenfondsen zich aan deze eisen hebben gehouden kunnen derden op basis van artikel 5 lid 4 van de Vrijstellingsregeling het bestuur van een bedrijfspensioenfonds verzoeken om informatie over het beleggingsbeleid en het rendement aan hen te overleggen. De z-score wordt ieder jaar berekend en laat het verschil zien tussen de behaalde opbrengst en de afgesproken opbrengst. Hoe hoger het positieve bedrag hoe beter de behaalde opbrengst was. Hoe lager het negatieve bedrag hoe slechter uiteraard. Er wordt niet alleen gekeken naar het rendement over één jaar; het fonds wordt beoordeeld over een periode van vijf jaar. Dit wordt de performancetoets genoemd. De z-score (oude stijl) voor het jaar 2010 is -0,85 en de performancetoets is -0,56. Bij de z-score nieuwe stijl wordt ten opzichte van de oude methodiek 1,28 bij de score opgeteld. Dat betekent per einde 2010 een z-score nieuwe stijl van 0,43 en een positieve performancetoets van 0,72. Stichting Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie 25

26 Beheersing van de risico s Algemeen Het lopen van risico s hoort bij de uitvoering van een vroegpensioenregeling. Daarbij worden niet alle risico s als negatief beschouwd. Zo vormen bepaalde beleggingsrisico s bronnen van rendement. Het bestuur van het fonds vindt de beheersing van de risico s van wezenlijk belang. De recente onstuimigheid op de financiële markten heeft dat belang benadrukt. Hierna worden de belangrijkste risico s voor het fonds benoemd en toegelicht. Beleggingsrisico s Valutarisico Het valutarisico is het risico dat de waarde van de beleggingen verandert door veranderingen in valutakoersen. Het fonds heeft de intentie het valutarisico van niet-eurobeleggingen structureel voor 100% af te dekken. Kredietrisico Het kredietrisico hangt samen met de beleggingen in verhandelbare schuldpapieren en op tegenpartijen die hun verplichtingen aan het pensioenfonds niet meer kunnen nakomen. Dat laatste is bijvoorbeeld het geval bij faillissement. Een deel van de portefeuille in vastrentende waarden wordt belegd in investment grade credits. Dat zijn beleggingen met een hoge kredietwaardigheid. Voor deze beleggingen zijn beperkingen vastgesteld. Het bestuur houdt toezicht op de beleggingen die een verhoogd risico met zich meebrengen. Actuariële risico s Strategisch risico of solvabiliteitsrisico Dit risico heeft betrekking op het feit dat de ontwikkeling van het vermogen (in de vorm van beleggingen en premies) niet optimaal aansluit op de ontwikkeling van de verplichtingen. Als dat het geval is, haalt het fonds niet de beoogde pensioenkwaliteit en de beoogde financieringsdoelstelling. Het fonds heeft een aantal beleidsinstrumenten waarmee het zijn financiële positie kan bijsturen. Deze beleidsinstrumenten zijn: het toeslagbeleid; het premiebeleid; het beleggingsbeleid. Door middel van ALM (Asset Liability Management) wordt samenhang aangebracht tussen alle beleidsinstrumenten. Verzekeringstechnisch risico Naast de financiële risico s wordt het fonds geconfronteerd met verzekeringstechnische risico s. Het langlevenrisico is hiervan de belangrijkste. Een ander verzekeringstechnisch risico is het kortlevenrisico. Deze risico s zijn slechts in beperkte mate van invloed op het fonds en worden beheerst door bij de bepaling van de voorziening pensioenverplichtingen prudente veronderstellingen te hanteren. Zo wordt op de voorziening pensioenverplichtingen een procentuele opslag van 1,3% gehanteerd vanwege de toenemende levensverwachtingen en lagere sterftekansen. Operationele risico s Algemeen De operationele risico s betreffen risico s die ontstaan door computerproblemen, menselijke fouten of andere onvoorzienbare factoren. Deze risico s worden afgedekt door een veelheid aan elkaar aanvullende maatregelen. Dit zijn bijvoorbeeld back-upsystemen, toegangsbeveiliging en testprocedures. De ondernemingen die betrokken zijn bij de uitvoering van de pensioenregelingen en de beleggingen van het fonds hanteren hier strikt beleid voor. 26

27 Jaarverslag 2010 Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico is het risico dat het fonds te maken krijgt met een liquiditeitstekort. Doordat het fonds belegt in liquide markten is dit risico ondervangen. Uitbestedingsrisico Het uitbestedingsrisico is het risico dat de continuïteit van het fonds in gevaar komt door de aan derden uitbestede activiteiten. Dat kunnen IT-activiteiten zijn of operationele processen of ondersteunende diensten. Het fonds besteedt zijn werkzaamheden uit aan professionele partijen, die hun continuïteit, integriteit en kwaliteit kunnen aantonen. Opdrachtnemers van het fonds rapporteren bovendien hun behaalde bedrijfsresultaten, over de werking van hun integriteitsbeleid en over de afgesproken kwaliteit van de werkzaamheden die in uitvoering zijn genomen. Er is een SAS70/ISAE 3402 type I rapportage beschikbaar. Er vindt periodieke monitoring plaats op de SLA-overeenkomst door de onafhankelijke algemeen adviseur. De kwartaalrapportage van de SLA-overeenkomst wordt door het bestuur in de vergadering besproken. Stichting Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie 27

28 Vooruitzichten Pensioenakkoord In de eerste helft van 2011 is door sociale partners gepraat over de concrete opvolging van het Pensioenakkoord. Zij zijn daarover in gesprek gegaan met minister Kamp van SZW. In juni 2011 maakte premier Rutte bekend dat het kabinet, werkgevers en werknemers het eens zijn geworden over het Pensioenakkoord. De belangrijkste afspraken die zijn gemaakt, zijn: een verhoging van de AOW-leeftijd van 65 naar 66 in 2020 en naar 67 in 2025; een koppeling van de pensioenleeftijd aan de stijgende levensverwachting; een stijging van de AOW-uitkering met 0,6 procent (naast de stijging met de inflatie) vanaf Met deze afspraken verwachten de betrokken partijen dat de oudedagsvoorzieningen beter bestand zijn tegen de vergrijzing en schommelingen op de financiële markten. Het Pensioenakkoord moet nog wel een meerderheid in de Tweede Kamer behalen. Daarnaast waren nog niet alle vakbewegingen overtuigd van het Pensioenakkoord. In de loop van 2011 zal blijken of de afspraken uit het Pensioenakkoord definitief doorgang vinden. Naar alle waarschijnlijkheid zullen de afspraken in het definitieve akkoord weinig tot geen invloed hebben op het fonds. Risicobeleid Eind 2010 is een start gemaakt met de herziening van het risicobeleid. Het nieuwe risicobeleid is vastgesteld in maart In september 2011 zullen tijdens een studiedag de risico s nader worden beoordeeld door het bestuur. Aan de hand van deze beoordeling zal bekeken worden of de huidige beheersmaatregelen nog steeds afdoende zijn. Economische vooruitzichten Naar verwachting zal de economische groei in 2011 in beperkte mate aanhouden. Het bestuur houdt de economische ontwikkelingen nauwlettend in de gaten. Wegens de beperkte resterende looptijd van het fonds, zal het vermogen echter conservatief belegd blijven. Herstelplan Het fonds heeft een herstelplan ingediend vanwege zijn dekkingstekort. In 2011 verwacht het fonds weer uit het dekkingstekort te geraken. 28

29 Jaarverslag 2010 Verslag van de deelnemersraad In 2010 is de deelnemersraad viermaal in vergadering bijeen geweest. In deze vergaderingen heeft de deelnemersraad advies gegeven aan het bestuur. De adviesaanvragen werden eerst in afzonderlijke vergaderingen van de deelnemersraad besproken, waarna de adviesaanvragen werden toegelicht door een delegatie van het bestuur. De adviezen van de deelnemersraad volgden steevast op een inhoudelijke goede discussie. De belangrijkste onderwerpen die in 2010 besproken zijn door de deelnemersraad zijn de vaststelling van de jaarstukken 2009, de wijziging van de ABTN, reglementswijzigingen, het beleggingsplan 2011 en de wijziging van het toeslagbeleid. In juni zijn de jaarstukken besproken. Het jaarverslag van het bestuur geeft volgens de deelnemersraad een goed beeld van de werkzaamheden van het fonds in het afgelopen jaar. De deelnemersraad heeft een positief advies gegeven. Het bestuur heeft het besluit genomen om niet langer de ontwikkeling van de prijzen voor uitkeringsgerechtigden en niet-actieve deelnemers en de loonontwikkeling voor de actieve deelnemers als maatstaf aan te houden bij het verlenen van toeslagen. In plaats daarvan werd besloten om de toeslag volledig afhankelijk te maken van de financiële positie van het fonds. Dit betekent dat de toeslag afhankelijk is van de hoogte van de dekkingsgraad van het fonds. In september is dit besproken in de deelnemersraad. Na een uitgebreide discussie heeft de deelnemersraad een positief advies gegeven. Het nieuwe beleid is ingegaan per 1 januari De deelnemersraad heeft het beleggingsplan voor 2011 in november besproken. De deelnemersraad is van mening dat het een degelijk plan is en heeft een positief advies gegeven. Net als het bestuur is ook de deelnemersraad van mening dat het belangrijk is om deskundigheid te verkrijgen en op peil te houden. De deelnemersraad heeft hiervoor een deskundigheidsplan opgesteld. Om de deskundigheid te bevorderen hebben de leden van de deelnemersraad bijeenkomsten van het Platform Deelnemersraden bezocht. Ook is er deelgenomen aan cursussen van vermogensbeheerder F&C. Verder zijn er twee studiedagen geweest. Eén studiedag was gemeenschappelijk met het bestuur en het verantwoordingsorgaan. Deze studiedag stond in het teken van risicobeheersing, het beleggingsbeleid en het toeslagbeleid. De deelnemersraad zelf heeft een studiedag georganiseerd in oktober. Tijdens deze studiedag werd inzicht gegeven in de pensioenuitvoeringskosten en de structuur van de ABTN. Verder werden de onderwerpen toeslagbeleid, toekomst medezeggenschap en pensioenakkoord behandeld. Voor deze studiedag waren ook de leden van het verantwoordingsorgaan uitgenodigd. In de loop van 2011 werd de deelnemersraad geconfronteerd met een negatieve correctie van de verplichtingen per 31 december Deze correctie zorgt ervoor dat de dekkingsgraad is gedaald en het pensioenfonds in onderdekking is geraakt. Er dient een herstelplan te worden opgesteld door het bestuur. De deelnemersraad zal hier op korte termijn advies over geven. De heer Van Leest gaf in 2010 aan dat hij wegens drukke werkzaamheden zijn zetel in de deelnemersraad ter beschikking stelde. Wij danken de heer Van Leest voor zijn werkzaamheden voor de deelnemersraad. De zetel is op dit moment nog vacant. De deelnemersraad van de Stichting Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie 20 juni 2011 De heer H.W. Speelman, voorzitter Stichting Vroegpensioenfonds voor de Baksteenindustrie 29

30 Oordeel van het verantwoordingsorgaan Het verantwoordingsorgaan geeft een algemeen oordeel over het handelen van het bestuur, het gevoerde beleid en het beleid voor de toekomst. Bovendien kan het advies geven over onder meer het beleid ten aanzien van intern toezicht, de klachtenprocedure en het communicatiebeleid. Het oordeel van het verantwoordingsorgaan is hieronder opgenomen. De bevoegdheid van het verantwoordingsorgaan is gebaseerd op artikel 33 van de Pensioenwet, artikel 11 van het Besluit uitvoering Pensioenwet en Wet Verplichte Beroepspensioenregeling en de Principes voor goed pensioenfondsbestuur, opgesteld door de STAR op 16 december Algemeen Het verantwoordingsorgaan heeft op basis van artikel 5 van het Reglement Verantwoordingsorgaan onder meer tot taak een algemeen oordeel te geven over: het handelen van het bestuur aan de hand van het jaarverslag, de jaarrekening en andere informatie, waaronder de bevindingen van de visitatiecommissie; het door het bestuur gevoerde beleid in het afgelopen kalenderjaar; het beleid voor de toekomst; de wijze waarop het bestuur invulling geeft aan goed pensioenfondsbestuur als bedoeld in artikel 33 van de Pensioenwet. Verklaring bij de jaarstukken Om tot een oordeel te kunnen komen hebben wij onder meer kennisgenomen van de jaarstukken 2010, de geldende ABTN en het beleggingsplan In een gezamenlijke bijeenkomst van het bestuur en het verantwoordingsorgaan heeft het bestuur een toelichting gegeven op de jaarstukken. Ook vragen van het verantwoordingsorgaan zijn door het bestuur naar tevredenheid beantwoord. Deskundigheid Het verantwoordingsorgaan vindt het belangrijk om deskundigheid te verkrijgen en op peil te houden. Het verantwoordingsorgaan heeft hiervoor een deskundigheidsplan opgesteld. Verder heeft het verantwoordingsorgaan twee studiedagen gevolgd. Eén studiedag was gemeenschappelijk met het bestuur en de deelnemersraad. Deze studiedag stond in het teken van risicobeheersing, het beleggingsbeleid en het toeslagbeleid. Daarnaast nam het verantwoordingsorgaan deel aan de studiedag die door de deelnemersraad was georganiseerd. Tijdens deze studiedag werd inzicht gegeven in de pensioenuitvoeringskosten en de structuur van de ABTN. Verder werden de onderwerpen toeslagbeleid, toekomst medezeggenschap en pensioenakkoord behandeld. Dekkingsgraad Het verantwoordingorgaan is in 2011 door het bestuur geïnformeerd dat bij de afsluiting van het boekjaar een correctie op de verplichtingen heeft plaatsgevonden. Door de negatieve impact hiervan op de dekkingsgraad, is het pensioenfonds in een situatie van onderdekking gekomen. Het verantwoordingsorgaan zal de ontwikkelingen op dit gebied in 2011 nauw blijven volgen. Oordeel Het verantwoordingsorgaan is van oordeel dat het bestuur in het jaar 2010 op evenwichtige wijze is omgegaan met de belangen van alle belanghebbenden. Het verantwoordingsorgaan heeft vertrouwen in het beleid van het bestuur voor de toekomst. Het verantwoordingsorgaan zal het bestuur om verantwoording vragen op de daarvoor geschikte momenten. 30