Actuariële en Bedrijfstechnische Nota

Transcriptie

1 Actuariële en Bedrijfstechnische Nota Revisie Datum Auteur Goedkeuring Bestuur 8 30 juni 2014 R van Lohuizen 11 juli december2013 R van Lohuizen 13 december juli 2013 R van Lohuizen Niet uitgegeven 5 16 december 2011 R van Lohuizen 16 december oktober 2010 R van Lohuizen 29 oktober maart 2006 R van Lohuizen 28 april mei 2004 R van Lohuizen 26 mei augustus 2003 R van Lohuizen 6 augustus oktober 2002 R Budde 17 oktober 2002 ABTN_rev8_2014_07_01.docx 1 van juli 2014

2 Inleiding Stichting Pensioenfonds Fluor Nederland is in 1976 opgericht. De stichting voert de pensioenregeling uit die Fluor B.V. en haar aangesloten ondernemingen heeft getroffen voor haar werknemers. De voorliggende actuariële en bedrijfstechnische nota van Stichting Pensioenfonds Fluor Nederland, hierna te noemen het fonds geldt per 1 juli 2014 Haarlem, 11 juli 2014 Stichting Pensioenfonds Fluor Nederland A. Touw P Pluimers Voorzitter Secretaris ABTN_rev8_2014_07_01.docx 2 van juli 2014

3 Inhoudsopgave 1. Introductie Organisatie en bestuur van het fonds Herverzekering Pensioenaanspraken De collectieve pensioenregeling De Aanvullende Individuele Pensioenregeling (gesloten) Financieel kader Premiebeleid Toeslagenbeleid Reserveringsbeleid Beleggingsbeleid Financiële sturingsmiddelen Financieel crisisplan Herstelplan Risicomanagement Kengetallen regeling ABTN_rev8_2014_07_01.docx 3 van juli 2014

4 1. Introductie De actuariële en bedrijfstechnische nota (ABTN) is een document dat de volgende zaken vastlegt of beschrijft: a. de hoofdlijnen van het interne beheersingssysteem en de opzet van de organisatie en interne & externe controle b. een overzicht van aangesloten werkgevers bij de Stichting Pensioenfonds Fluor Nederland en deelnemersschap van werknemers c. de aanspraken die voor de deelnemers, gewezen deelnemers of hun nabestaanden voortvloeien uit de pensioenregeling d. de uit de aangegane verplichtingen voortspruitende risico s die in eigen beheer zijn gehouden dan wel zijn herverzekerd e. de financiële opzet f. de financiële sturingsmiddelen 2. Organisatie en bestuur van het fonds Doel De Stichting Pensioenfonds Fluor Nederland, te noemen het fonds, heeft ten doel te voorzien in de verzekering en uitvoering van pensioen ten behoeve van de deelnemers, gewezen deelnemers en hun nabestaanden, één en ander in overeenstemming met de bepalingen van de statuten en van de pensioenreglementen. Strategische doelen Van het bovenstaande algemene doel van het fonds worden jaarlijks een aantal strategische doelen afgeleid die de basis vormen van het bestuursbeleid. De huidige strategische doelen zijn: veiligstellen van de dekking van aangegane verplichtingen risicobeheer in beleggingen voldoen aan een vermogens performance doelstelling die minimaal gelijk is aan de benchmark overeenkomend met de strategische asset mix voor de beleggingen een kostendekkende premie handhaven van een aantrekkelijke regeling voor alle betrokkenen het handhaven en verbeteren van deskundigheid in het bestuur en in het verantwoordingsorgaan het uitvoeren van een Herstelplan Reservetekort (lange termijn), zolang van toepassing Bestuur Het bestuur van het fonds bestaat uit acht leden, waarvan vier leden worden benoemd door de werkgever, drie leden door de ondernemingsraad en een door de gepensioneerden. Het bestuur belegt minimaal vijf maal per jaar een bestuursvergadering met agenda en notulen. Er zijn een aantal vaste commissies binnen het bestuur, zoals de commissie beleggingen en de commissie ABTN. Daarnaast zijn er een aantal ad hoc commissies aangaande diverse pensioenonderwerpen (ALM, herverzekering, etc). Deze commissies leggen verantwoording af aan het bestuur. ABTN_rev8_2014_07_01.docx 4 van juli 2014

5 De commissies hebben hun eigen vergaderdata. Het is mogelijk dat er leden van het verantwoordingsorgaan worden verzocht om deel te nemen aan commissies ten einde het communicatie proces te bevorderen en de adviesaanvraag te vergemakkelijken. Taken van het bestuur In overeenstemming met de statuten en het reglement van het fonds heeft het bestuur de volgende taken: algehele leiding van het fonds; uitvoering van de pensioenregeling zoals vastgelegd in statuten en reglementen; opstellen/aanpassen en uitvoeren van het beleid zoals vastgelegd in ABTN; bereiken van de strategische doelen van het fonds; vertegenwoordiging van het fonds zowel intern als extern; verzorgen van communicatie met DNB, werkgever, OR, verantwoordingsorgaan, deelnemers en gepensioneerden; delegeren en uitbesteden van werkzaamheden aan derden (herverzekering, vermogensbeheer, accounting controle, ALM studie, etc.), inclusief het monitoren hiervan; verslaglegging en voorlichting; belangen behartiging van alle betrokken partijen; risicobeheer. Herverzekering Per 1 januari 2009 is de uitbesteding en herverzekering overgeheveld naar AEGON Levensverzekering Nederland NV, ook via een kapitaal contract. Het overlijdensrisico van alle (actieve) deelnemers en de premievrijstelling van de pensioenopbouw bij invaliditeit van de actieve deelnemers is bij AEGON herverzekerd. De duur van de nieuwe overeenkomst met AEGON is 5 jaar. De overeenkomst met AEGON is verlengd met 1 jaar tot 1 januari Het bestuur streeft er naar altijd te kunnen beschikken over, dan wel toegang te hebben tot een volledig en gedetailleerd deelnemersbestand waaronder ook begrepen degenen met een premievrije pensioenopbouw i.v.m. volledige arbeidsongeschiktheid, de houders van premievrije aanspraken en de deelnemers met aanspraken op (gedeeltelijke) voortzetting van pensioenopbouw volgens de regels van het fonds Voorzieningen Pensioenverplichtingen (FVP). Ten einde de werkzaamheden van de herverzekeraar te kunnen waarborgen en tevens de wederzijdse informatie voorziening goed te kunnen aansturen is er als uitvloeisel van de herverzekeringsovereenkomst een Service Level Agreement contract afgesloten waarin dit is vastgelegd. In dit SLA is tevens een tijdsschema opgenomen waarmee de diverse werkzaamheden en wederzijdse verplichtingen kunnen worden gecontroleerd. De afdeling Human Resources van Fluor BV verstrekt jaarlijks een gewaarmerkte opgave aan het fonds van de salarissen van de werknemers van Fluor BV en de benoemde dochtermaatschappijen naar de stand per 1 januari van het jaar. De administratie van het fonds controleert en analyseert deze opgave met de diverse salarisadministraties en het deelnemersbestand van het fonds op juistheid en volledigheid. ABTN_rev8_2014_07_01.docx 5 van juli 2014

6 KPMG Accountants NV controleert vervolgens het door het fonds aan de herverzekeraar aangeleverde bestand ten behoeve van de jaarverslaggeving van het fonds dat door de herverzekeraar wordt opgemaakt. De werkzaamheden en wanneer deze plaatsvinden, zijn vastgelegd in een opdrachtbevestiging van KPMG Accountants NV aan het fonds. Hierin zijn de volgende zaken bepaald: De accountant heeft als taak de jaarrekening en verslagstaten te onderzoeken en de verenigbaarheid tussen jaarrekening en verslagstaten na te gaan. Zij zal verslag uitbrengen over dit onderzoek en een verklaring afleggen waarin gebleken tekortkomingen ter zake van de vereiste verenigbaarheid van jaarverslag, jaarrekening en/of toegevoegde overige gegevens zullen worden vermeld. De controle van de jaarrekening etc en de rapportage aan het bestuur wordt jaarlijks uitgevoerd. Milliman zorgt voor actuarieel advies en voor de uitvoering van de actuariële certificering van de jaarrekening van het fonds. De kennisgevingen (UPO = Uniform Pensioen Overzicht) van de actieve deelnemers worden in de loop van het boekjaar en voor het einde van het derde kwartaal door AEGON aangemaakt, door de administratie van het fonds gecontroleerd en vervolgens door administratie van het fonds dan wel door AEGON (m.i.v. 3 e kwartaal 2010) aan de deelnemers toegezonden. Met de herverzekeraar is overeengekomen dat de herverzekeraar de houders van premievrije aanspraken eens in de 5 jaar een kennisgeving pensioenaanspraken sturen, conform de wettelijk verplichting. Kennisgevingen aan houders van premievrije aanspraken worden ook, op verzoek, binnen 30 dagen na aanvraag afgegeven. Premiebetalingen door de werkgever en door de werkgever namens de deelnemers worden in principe direct na ontvangst overgedragen aan de herverzekeraar. Om praktische redenen worden door het fonds beperkt liquide middelen in eigen beheer aangehouden om de rekeningen van de adviseurs en derden in de loop van het jaar te kunnen betalen. Deze betalingen worden uitgevoerd via Fluor BV. De herverzekeringsovereenkomst voorziet in de mogelijkheid om deze betalingen per direct aan de adviseurs en derden over te dragen. Aangesloten werkgevers Fluor BV is de hoofd werkgever die is aangesloten bij het fonds. Als Fluor BV dezelfde pensioenregeling toekent aan de werknemers van aan Fluor BV gelieerde werkgevers heeft het fonds zich bereid verklaard het deelnemersbestand uit te breiden met de werknemers van die gelieerde werkgevers. Op dit moment gaat het om de volgende gelieerde werkgevers: Fluor Consultants BV Fluor Infrastructure BV Dagelijks bestuur Het dagelijkse bestuur van het fonds wordt gevormd door de voorzitter en de secretaris. Besluitvorming ABTN_rev8_2014_07_01.docx 6 van juli 2014

7 In alle gevallen waarbij besluitvorming betreffende het beleid etc. aan de orde is worden ter voorbereiding zo nodig commissies samengesteld uit een, waar mogelijk, gelijk aantal bestuursleden benoemd door de ondernemingsraad namens de deelnemers en benoemd door de werkgever. In bepaalde gevallen wordt er aan het verantwoordingsorgaan verzocht een lid van het verantwoordingsorgaan af te vaardigen naar een commissie (bijvoorbeeld de ALM commissie) om informatie voorziening naar het verantwoordingsorgaan te vergroten. Echter, het lid van het verantwoordingsorgaan heeft geen verantwoordelijkheid binnen de besluitvorming van de commissie. Administrateur Het bestuur heeft een administrateur benoemd, die onder verantwoordelijkheid van het bestuur de administratieve werkzaamheden voor het fonds uitvoert. Voor deze werkzaamheden is een taakomschrijving opgesteld. De administrateur, in dienst bij Fluor BV, is daartoe gedetacheerd bij het fonds. De administrateur heeft een adviserende en coördinerende functie met gedelegeerde bevoegdheid binnen de grenzen van de uitvoering van de regeling, maar heeft als zodanig geen beslissingsbevoegdheid binnen het fonds. Verantwoordingsorgaan Het bestuur heeft een verantwoordingsorgaan ingesteld. De inrichting en bevoegdheden zijn vastgelegd in statuten en reglementen. Het verantwoordingsorgaan bestaat op dit moment op basis van onderlinge getalsverhoudingen uit vier afgevaardigden namens de deelnemers en drie afgevaardigden namens de pensioengerechtigden. Aan deze (7) leden kunnen maximaal 2 vertegenwoordigers van de werkgever worden toegevoegd indien de werkgever(s) of de deelnemers en pensioengerechtigden dit wensen. Elk lid van het verantwoordingsorgaan heeft één stem binnen de besluitvorming. Het verantwoordingsorgaan heeft de bevoegdheid een oordeel te geven over het handelen van het bestuur aan de hand van het jaarverslag, de jaarrekening en andere informatie, waaronder de bevindingen van het intern toezicht, over het door het bestuur uitgevoerde beleid, evenals over beleidskeuzes voor de toekomst. Dit oordeel wordt, samen met de reactie van het bestuur daarop, bekend gemaakt en in het jaarverslag opgenomen. De verdere taken en bevoegdheden van het verantwoordingsorgaan zijn vastgesteld in het reglement van het verantwoordingsorgaan. Het bestuur informeert het verantwoordingsorgaan gevraagd en ongevraagd zo uitgebreid mogelijk over alle relevante zaken die het fonds en de pensioenregelingen betreffen. Het bestuur legt aan het verantwoordingsorgaan rekening en verantwoording af met betrekking tot de door het verantwoordingsorgaan uitgebrachte adviezen. Er zijn normaal vier (maar minimaal twee) overlegvergaderingen per jaar tussen bestuur en verantwoordingsorgaan. Adviseurs Technische ondersteuning in het proces van besluitvorming wordt regelmatig aangezocht en geleverd door AON Hewitt Associates BV (algemeen), Milliman (actuarieel), Triple A (contractuele zaken) en Ortec BV (ALM). Interne en externe controle van het functioneren van het bestuur ABTN_rev8_2014_07_01.docx 7 van juli 2014

8 Om regelmatig onderzoek mogelijk te maken naar zijn functioneren, heeft het bestuur zowel zijn belangrijkste resultaatgebieden vastgesteld alsmede de controle omschreven naar het functioneren van het bestuur. Deze belangrijkste resultaatgebieden zijn dusdanig gekozen dat alle aspecten van het uitgevoerde bestuursbeleid adequaat gemeten kunnen worden. De huidige resultaatgebieden zijn: solvabiliteit van het fonds voldoen aan de minimum eisen zoals gesteld door de Pensioenwet en de DNB voorspelbare en consistente premie voor werkgever en deelnemers vastgelegd in de uitvoeringsovereenkomst en de reglementen, onderbouwd via een ALM studie, en gevalideerd ex-post op jaarlijkse basis toeslagen het voldoen aan het ambitie niveau zoals vastgelegd in deze ABTN, onder voorbehoud van het voldoen aan de eisen van de Pensioenwet en de DNB communicatie en voorlichting minimaal voldoen aan de eisen van de Pensioenwet en richtlijnen vanuit de DNB, daarnaast voldoen aan de ambities zoals vastgelegd in de reglementen, de ABTN en het communicatieplan service aan deelnemers, gewezen deelnemers en hun nabestaanden zoals vastgelegd in de reglementen uitvoeringskosten het in balans houden van kosten en risico s op het gebied van de uitvoering van de pensioenregeling, waarbij de kosten worden meegenomen in de bepaling van de kostendekkende premie kennis en gedrag van het bestuur zoals vastgelegd in de eisen van de Pensioenwet en de richtlijnen van de DNB, tevens gedocumenteerd in het deskundigheidsplan en gedragscode van het bestuur en het verantwoordingsorgaan Controle naar het functioneren van het bestuur aan de hand van bovenstaande punten vindt plaats zowel extern als intern. Externe controle wordt uitgevoerd door de DNB en AFM aan de hand van verslagstaten, jaarverslag, ABTN en andere tussentijdse correspondentie. Het fonds heeft vrijstelling van controle van het beleggingsbeleid door de AFM aangezien het fonds niet direct de beleggingen beheert maar dit heeft uitbesteed aan een vermogensbeheerder. Bij een aantal zaken wordt het bestuur geassisteerd door externe partijen. Sommige werkzaamheden worden uitbesteed aan derden. ABTN_rev8_2014_07_01.docx 8 van juli 2014

9 Overzicht uitbestede werkzaamheden: Werkzaamheden Herverzekering Overlijdensrisico/ Invaliditeit Pensioen administratie Incl Jaarrekening en uitbetaling Pensioenen Vermogensbeheer incl Beleggings Administratie ALM Studie Actuariaal Advies Instantie AEGON Levensverzekering NV AEGON Pension Fund Services AEGON Investment Management ORTEC Milliman Actuarissen Controle in Pensioenfonds Herverzekeringsovereenkomst Administrateur, Dagelijks Bestuur Dagelijks Bestuur, Commissie Controle Mechanisme Administrateur SLA Dagelijks Bestuur, Beleggingscommissie Dagelijks Bestuur, Commissie Belegginsgsmandaat, SLA Opdracht beschrijving Opdracht beschrijving Externe Controle Milliman Actuarissen Milliman Actuarissen, KPMG Accountants DNB (indien herstelplan) DNB (indien advies n.a.v. toezicht eisen) Rapportage Staten Jaarverslag Jaar Rapportage Maandverslagen, Kwartaalverslagen Studie rapporten Studie rapporten Juridisch Advies Loyens & Loeff Administrateur Opdracht beschrijving DNB Analyse rapport Organisatorisch Advies KPMG Commissie Governance Opdracht beschrijving DNB Verslag Advies Contract Triple A Commissie Contractverl. Opdracht beschrijving DNB Verslag Intern toezicht Het bestuur zorgt voor organisatie van transparant intern toezicht. Het intern toezicht betreft het kritisch bezien van het functioneren van het bestuur door onafhankelijke deskundigen. Intern toezicht wordt uitgevoerd door een visitatiecommissie. De visitatiecommissie rol is uitbesteed aan VC-Holland voor het jaar 2010 en De visitatiecommissie voert met ingang van 2015 minimaal eens per jaar een controle uit op het functioneren van het bestuur. Het bestuur bespreekt het eindrapport met het verantwoordingsorgaan en de bevindingen worden in het jaarverslag van het fonds vermeld. Verantwoording Het bestuur overlegt aan De Nederlandsche Bank (DNB) per maand, kwartaal (via E-Line) en jaarlijks binnen zes maanden na afloop van het boekjaar de staten die DNB nodig heeft voor ABTN_rev8_2014_07_01.docx 9 van juli 2014

10 de juiste uitoefening van haar taak. Verder wordt jaarlijks financiële verantwoording afgelegd aan het verantwoordingsorgaan. Bewaking en analyse van het operationele ondernemingsrisico De bewaking en analyse van het operationele ondernemingsrisico vindt plaats onder de verantwoordelijkheid van het bestuur op basis van de mondelinge en schriftelijke rapportages van: de administrateur; de certificerend actuaris (Milliman) de adviserend actuaris (Milliman) en AON Hewitt de accountant (KPMG). De administrateur rapporteert ieder kwartaal schriftelijk en/of mondeling aan het bestuur, alsmede tijdens de bestuursvergaderingen en verder eenmaal per jaar door middel van een financieel jaarverslag. De sturing van het proces voorafgaand aan de vaststelling van het financieel jaarverslag door het bestuur wordt verzorgd door de administrateur. Deze bewaakt de voortgang, de tijdigheid en de kwaliteit op basis van een in overleg met het bestuur vastgesteld tijds- en kwaliteitsplan. Het bestuur kan de adviserend actuaris verzoeken advies uit te brengen over de financiële opzet van het fonds en de grondslagen waarop het rust. Dit advies wordt in ieder geval bij wijziging van de financiële opzet gevraagd. De certificerend actuaris heeft tot taak een verklaring af te geven over de juistheid van de op de balans en de rekening van baten en lasten voorkomende actuariële posten in het jaarverslag en een bevestiging te geven dat het fonds heeft voldaan aan de bepalingen krachtens de Pensioenwet. De certificerend actuaris waarmerkt het actuarieel verslag. De certificerend actuaris rapporteert schriftelijk aan het bestuur bij de afsluiting van een boekjaar en verder zo dikwijls als deze, dan wel het bestuur dit nodig acht. De accountant controleert jaarlijks de administratie van het fonds. Van deze controlewerkzaamheden brengt de accountant verslag uit aan het bestuur, o.a. via de accountantsverklaring in het jaarverslag. De accountant zal, indien nodig, adviseren bij wijziging van operationele processen of bij specifieke controlewerkzaamheden, daarbij inspelend op actuele ontwikkelingen en bevindingen. Bovendien vindt zonodig overleg plaats tussen de voorzitter en de andere bestuursleden over specifieke en/of incidentele (pensioen)aangelegenheden. Calamiteitenplan en beveiliging Het toenemende belang van de continuïteit van de bedrijfsvoering en de rol van een ongestoorde werking van de automatisering in dat geheel, heeft de doorlopende aandacht van het bestuur. Met betrekking tot de uitvoerende rol van administrateur is op te merken dat van alle bij de administrateur aanwezige elektronische bestanden een volledige back-up wordt aangehouden volgens Fluor standaard. Voor de uitvoering van de administratie en van de beleggingsactiviteiten bij AEGON is jaarlijks een ISAE 3402 (was SAS70 deel II) verklaring vereist. Beleidsmatige beheersingsmaatregelen ABTN_rev8_2014_07_01.docx 10 van juli 2014

11 Om de gestelde doelen te verwezenlijken voert het bestuur een beleid, waarbij de actualiteit steeds in het oog wordt gehouden. Het bestuur kan voor de behandeling van specifieke onderwerpen een speciale commissie instellen. Ook kan het bestuur adviezen inwinnen bij externe deskundigen. Het bestuur laat zich bij het maken van beleid ondersteunen door periodieke rapportages, die tezamen een totaalbeeld moeten geven van de (financiële) positie van het fonds met de daarbij te onderkennen en te analyseren risico s. Deze periodieke rapportages zijn onder meer: Het financieel jaarverslag; Een actuarieel jaarrapport; De beleggingsrapportages; De Asset Liability Management (ALM-)studie; De verslagstaten voor DNB; Het rapport van de certificerend actuaris; De continuïteitsanalyse; Prognoses van de toekomstige ontwikkeling van de pensioenkosten. De ingestelde commissie(s) of de externe deskundigen rapporteren aan het bestuur en op basis van die informatie en analyses (toetsing vooraf) wordt eventueel actie ondernomen. Een meetbaar effect van een eventuele actie dient achteraf zoveel mogelijk tot uitdrukking te worden gebracht in de periodieke rapportages (toetsing achteraf). Ten behoeve van de informatievoorziening worden kwartaal- en jaarcijfers opgesteld. De werkelijk behaalde resultaten worden daarbij afgestemd met de geprognosticeerde cijfers en desbetreffende beleidsplannen. Ten aanzien van de beleggingen wordt de behaalde performance afgezet tegen de afgesproken benchmark en becommentarieerd. Alle periodieke rapportages als onderdeel van de informatievoorziening worden in de bestuursvergaderingen behandeld. Hierbij wordt getracht rekening te houden met alle te onderkennen risico s die van invloed kunnen zijn en wordt getracht op ontwikkelingen adequaat in te spelen. ABTN_rev8_2014_07_01.docx 11 van juli 2014

12 Organogram In het bijgevoegde schema is de actuele organisatie van de uitvoering van de pensioentoezegging tot uitdrukking gebracht. Deelnemers Fluor BV Fluor Consultants BV Fluor Infrastructure BV Gepensioneerden Milliman Advioserend Actuaris DNB (Financieel toezicht) Ortec ALM Studies Certificeriend actuaris Milliman Bestuur Stichting Pensioenfonds Fluor Nederland AFM (Gedragstoezicht) Verantwwordingsorgaan (Advies, oordeel) Accountant KPMG Intern toezicht (Visitatiecommissie) Herverzekering AEGON Levensverzekering NV Bestuurs Commissies Pensioenfonds Administratie Beleggingsmandaat SLA AEGON Investment Management AEGON Levensverzekering Herverzekering Communicatie Vermogensbeheer Beleggingsadministratie Aansprakenadministratie Verzekeringstechnischeadministratie Verslaglegging Uitgaande waardeoverdrachten Echtscheidingen Controle en Verzending UPO (Kennisgevingen) aktieven Intranet/Internet website Individuele voorlchting ABTN Uitbetaling pensioenen ABTN_rev8_2014_07_01.docx 12 van juli 2014

13 3. Herverzekering Voor de uitvoering heeft het fonds een herverzekeringscontract gesloten met AEGON Levensverzekering. Het betreft een kapitaalcontract met de volgende onderdelen: Pensioenadministratie; Vermogensbeheer (via AEGON Investment Management); Risicoherverzekering. De herverzekeringsovereenkomst is ingegaan op 1 januari 2009 en heeft een looptijd van 5 jaar. De herverzekeringsovereenkomst bestaat uit de volgende onderdelen: Risicoherverzekering De risicoherverzekering is in de praktische uitvoering beperkt tot het overlijdensrisico van alle (actieve) deelnemers en de premievrijstelling van pensioenopbouw bij invaliditeit van de actieve deelnemers. Volgens artikel 14 van ons reglement blijft gedurende de WW uitkeringsperiode de risicoverzekering van kracht. Het overlijdensrisico en de premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid worden op basis van 1-jarige risicopremies in herverzekering gegeven. De risicopremies worden door de herverzekeraar bij het fonds in rekening gebracht. Jaarlijks worden door de administrateur van het fonds (AEGON) de risicokapitalen vastgesteld. Het technisch resultaat wordt gedurende de contractperiode opgenomen onder saldo technische resultaten. De afrekening van het saldo technische resultaten vindt plaats aan het einde van de contractperiode. Indien aan het einde van de contractperiode het saldo technische resultaten positief is, ontvangt het fonds hiervan 75% en komt 25% ten gunste aan AEGON. Indien het saldo negatief is, komt dit geheel ten laste van AEGON. Vermogensbeheer AEGON voert het vermogensbeheer uit aan de hand van het beleggingsmandaat binnen de daarin gestelde bandbreedtes. Het bestuur kan AEGON vragen om beleggingsvoorstellen te doen. AEGON rapporteert minimaal ieder kwartaal aan het bestuur over de samenstelling van de portefeuille, de mutaties gedurende de afgelopen periode, de waardestijging of daling en eventuele andere gegevens zoals de performance van de fondsen en de bijbehorende benchmark. De beleggingen worden door AEGON in een ten behoeve van het fonds afzonderlijk ingericht beleggingsdepot aangehouden. Het resultaten delend beleggingsresultaat komt voor 100% voor rekening van het fonds. Een negatief resultaten delend beleggingsresultaat is terstond door AEGON opeisbaar. AEGON rapporteert elk kwartaal over de behaalde resultaten ten opzichte van de benchmark. Ieder kwartaal komt eveneens de beleggingscommissie bijeen om te bezien in hoeverre de vermogensbeheerder naar behoren heeft gepresteerd. Elke maand en kwartaal levert AEGON ABTN_rev8_2014_07_01.docx 13 van juli 2014

14 de beleggingsstaten van het fonds aan die dan door de administratie worden doorgestuurd naar de DNB. Met AEGON wordt ten minste tweemaal per jaar overleg gepleegd over het vermogensbeheer en het beleggingsmandaat. Daarnaast wordt er door Aegon éénmaal per jaar een beleggingsdag georganiseerd waaraan de beleggingscommissie deelneemt. Het beleggingsmandaat wordt op dag geanalyseerd en voorzien van informatie. Performance meting ten opzichte van andere fondsen vindt niet plaats sinds de Pensioen Federatie (OPF) deze service niet meer levert. ABTN_rev8_2014_07_01.docx 14 van juli 2014

15 4. Pensioenaanspraken Het fonds voert twee pensioenregelingen uit t.w. een collectieve pensioenregeling bestaande uit: - een basisregeling - een excedent regeling en een aanvullende individuele pensioenregeling: - de aanvullend individuele pensioenregeling (AIP) (deze is gesloten voor inleg). De hieruit voortvloeiende rechten en plichten zijn opgenomen in de pensioenreglementen. De belangrijkste bepalingen hiervan worden in het vervolg van dit hoofdstuk toegelicht. Daarnaast zijn er twee pensioenregelingen voor werknemers, die niet door het pensioenfonds worden uitgevoerd. Dit betreft de Plusregeling en de "Aanvullend Persoonlijk Pensioenregeling". 4.1 De collectieve pensioenregeling Deelnemersschap De pensioenregeling is gesloten voor nieuwe deelnemers per 1 januari Het deelnemersschap is alleen van toepassing op werknemers en gewezen werknemers of pensioengerechtigden van de aangesloten werkgevers die op 31 december 2013 in dienst zijn van de onderneming of op 31 december 2013 in dienst geweest zijn en tenminste 21 jaar oud zijn. Het deelnemersschap vangt aan op de eerste dag van de maand waarin aan de eisen voor het deelnemersschap zijn voldaan. Werknemers kunnen afzien van deelname als zij dit nadrukkelijk in hun arbeidsvoorwaarden hebben bedongen, en alleen wanneer hun ouderdoms- en nabestaandenvoorzieningen ter beoordeling van het bestuur al adequaat gedekt zijn. Pensioendatum Eerste van de maand waarin de deelnemer 65 jaar wordt. De mogelijkheid tot vervroegde (deel)pensionering bestaat vanaf 60 jaar. Pensioen genererend inkomen Twaalf maal het vaste bruto maandsalaris, vermeerderd met 13e maand en vakantietoeslag. In formule 13,96 x het maandsalaris (13,96s). Franchise De franchise bedraagt per 1 januari Het bestuur beslist jaarlijks of en in welke mate de franchise aangepast wordt. Pensioengrondslag Het pensioen genererend inkomen (13,96s) verminderd met de franchise. ABTN_rev8_2014_07_01.docx 15 van juli 2014

16 Pensioensysteem Het pensioensysteem heeft drie lagen met als peilpunt het salaris per 1 januari van het jaar voorafgaande aan de start van het lopende jaar voor de bepaling van de pensioengrondslag. Het minus 1 jaar wordt veroorzaakt door de toekenning van de backservice over het voorgaande jaar aan het eind van het lopende jaar. De Basisregeling is van toepassing op het salarisdeel van 1 tot en met 3x franchise Voor het ouderdomspensioen is er een opbouw op kapitaalbasis. De opbouw van pensioenaanspraken bedraagt: voor ouderdomspensioen 1.7% per jaar backservice: 1.7% over in verleden opgebouwde rechten voor partnerpensioen: 50% gekapitaliseerd (na 1 januari 2005) De Excedentregeling is van toepassing op het salarisdeel van 3x tot en met 8 x franchise Voor het ouderdomspensioen is een opbouw op kapitaalbasis. De opbouw van pensioenaanspraken bedraagt: voor ouderdomspensioen 1,3% per jaar backservice: 1,3% over in verleden opgebouwde rechten (na 1 januari 2005) voor partnerpensioen: 50% gekapitaliseerd (na 1 januari 2005) NB: Naast deze twee collectieve regelingen is er voor werknemers een collectieve Plusregeling, van toepassing op het salarisdeel boven 8 x franchise. Dit is een beschikbare premie regeling die niet door het pensioenfonds wordt uitgevoerd, maar direct door de werkgever. Indien de waarde van de pensioenaanspraken uit hoofde van de pensioenregeling wordt overgedragen, wordt de waarde van de pensioenaanspraken uit hoofde van de Plusregeling, die onlosmakelijk aan de pensioenregeling is verbonden, ook overgedragen. Noot bij partnerpensioen Het partnerpensioen is voor 50% gekapitaliseerd. Echter de basis doelstelling voor het partner pensioen is 70% van het opgebouwde ouderdomspensioen. Daarvoor is er een basis aanname opgenomen in het reglement dat er een tekort in opbouw in partnerpensioen (onder de 70% OP) aangevuld wordt door overheveling uit het OP, hetgeen daardoor lager wordt. Hier kan van worden afgezien indien beide partners daar akkoord mee gaan. Wezenpensioen 14% van het in uitzicht gestelde ouderdomspensioen hetgeen verzekerd is op risicobasis en waar alleen aanspraak op gemaakt kan worden indien de deelnemer in actieve dienst is. Arbeidsongeschiktheid Bij een arbeidsongeschiktheidspercentage van 80% of meer vindt premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid plaats. Toeslagen Het is de ambitie om jaarlijks per 1 januari toeslagen op basis van de prijsindex te verlenen op de ingegane pensioenen en pensioenen van gewezen deelnemers. Het bestuur beslist evenwel jaarlijks in hoeverre deze pensioenen worden aangepast. Voor deze voorwaardelijke toeslagtoezegging is geen bestemmingsreserve gevormd en wordt geen premie betaald. Bepalend voor de toekenning is ondermeer de dekkingsgraad van het fonds (zie paragraaf 5.2 Toeslagenbeleid). ABTN_rev8_2014_07_01.docx 16 van juli 2014

17 Als uitgangspunt voor aanpassing wordt het door het Centraal Bureau voor de Statistiek gepubliceerde afgeleide prijsindexcijfer voor de gezinsconsumptie gehanteerd. Per 1 januari van enig jaar geldt het als zodanig op of laatstelijk voor de 31ste december van het voorafgaande jaar gepubliceerde prijsindexcijfer over de maand juli daaraan voorafgaand. Het bestuur kan te allen tijde besluiten hier van af te wijken. Indien de financiële situatie van het fonds niet zodanig is dat zowel de financiering van de pensioenen, als de financiering van de toeslagen volledig kan plaatsvinden, wordt voorrang gegeven aan de financiering van de pensioenen. 4.2 De Aanvullende Individuele Pensioenregeling (gesloten) Naast de collectieve pensioenregeling voert het fonds de Aanvullend Individuele Pensioen (AIP) regeling uit. Toetreding tot de AIP regeling is niet meer mogelijk vanaf 1 januari Tevens is het per 1 januari 2004 niet meer toegestaan om enige inleg te doen in de AIP regeling. In principe kan de deelnemer van zijn aanspraak gebruik maken op de eerste van de maand waarin hij de 65-jarige leeftijd bereikt voor de inkoop van een levenslang pensioen. Het reglement van de AIP regeling is hiertoe aangepast in Echter, in het kader van het toestaan door de wet van het toepassen van een vroegpensioen regeling, kan het AIP ook op de oorspronkelijke manier worden toegepast, zoals hieronder omschreven, vermits de deelnemer geboren is voor 1 januari De deelnemer kan van zijn aanspraak gebruik maken op de eerste van de maand waarin hij de 60-jarige leeftijd bereikt voor de inkoop van en tijdelijk (deel-) pensioen tot het 65ste jaar. Indien de deelnemer hiervan afziet kan hij van zijn aanspraak gebruik maken op de eerste van de maand waarin hij de 62-jarige leeftijd bereikt. Indien de deelnemer ook hiervan afziet wordt het beschikbare kapitaal op 65-jarige leeftijd aangewend voor de inkoop van een levenslang pensioen. In mogelijke verzoeken voor een ander tijdstip van ingang van een tijdelijk pensioen beslist het (dagelijks) bestuur waarbij de fiscale wetgeving in acht wordt genomen. Indien de waarde van de pensioenaanspraken uit hoofde van de collectieve pensioenregeling worden overgedragen, wordt de waarde van de pensioenaanspraken uit hoofde van de AIP regeling, die onlosmakelijk aan de collectieve pensioenregeling is verbonden, ook overgedragen. Het kapitaal dat bij overlijden tot uitkering komt, dient door de partner respectievelijk zijn kinderen te worden aangewend als koopsom voor één of meer pensioenen. Binnen de AIP regeling worden er geen toeslagen verleend op ingegane uitkeringen. NB: Naast de AIP regeling is er voor werknemers een vrijwillige individuele regeling (APP) met als doel het opbouwen van extra pensioen voor opheffing van pensioentekort dan wel mogelijke gedeeltelijke vroegpensionering. De premie wordt geheel bijgedragen door de werknemer. Deze regeling wordt niet door het pensioenfonds uitgevoerd. ABTN_rev8_2014_07_01.docx 17 van juli 2014

18 Indien de waarde van de pensioenaanspraken uit hoofde van de pensioenregeling wordt overgedragen, wordt de waarde van de pensioenaanspraken uit hoofde van de APP regeling, die onlosmakelijk aan de pensioenregeling is verbonden, ook overgedragen. Het kapitaal van de APP regeling dat bij overlijden tot uitkering komt, dient door de partner respectievelijk zijn kinderen en bij ontstentenis van deze de wettelijke erfgenamen te worden aangewend als koopsom voor één of meer tijdelijke of levenslange pensioenen. ABTN_rev8_2014_07_01.docx 18 van juli 2014

19 5. Financieel kader Het fonds is een eigen beheer fonds. Na een beschrijving van de risico s die voortkomen uit de aangegane verplichtingen in eigen beheer, wordt ingegaan op de financiële opzet bij het fonds en de daarmee samenhangende financiële sturingsmiddelen. De verplichtingen die voortkomen uit de pensioenregeling bij het fonds worden in eigen beheer gehouden, met uitzondering van het overlijdensrisico gedurende arbeidsongeschiktheid en werkloosheidsuitkering en de premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid. Het in eigen beheer houden, betekent dat de daaruit voortvloeiende risico s onder andere betrekking hebben op: - de beleggingen (onderdekking); - risico minder toeslagen te kunnen verlenen omdat de middelen niet toereikend zijn; - het te laag (of te hoog) vaststellen van de premie en van de voorziening; - continuïteit van de premiebetaling door de aangesloten ondernemingen. Het beleggingsrisico houdt in dat op enig moment de waarde van de beleggingen lager kan zijn dan de op de grondslagen van het fonds vastgestelde voorziening pensioenverplichtingen. Om dit risico te minimaliseren wordt een zo adequaat mogelijk beleggingsbeleid gevoerd. De situatie zou kunnen ontstaan dat de beoogde toeslagen zoals geformuleerd in het voorwaardelijke toeslagenbeleid niet kan worden toegepast. Dit zou het gevolg kunnen zijn van slechte beleggingsrendementen en is dan in die zin gekoppeld aan het beleggingsrisico. NB het kan tevens het gevolg zijn van de waardering van de verplichtingen op marktwaarde, aangezien zowel de waarde van het belegd vermogen als van de verplichtingen de dekkingsgraad bepalen. Het afdekken van het interest risico voor de bepaling van de verplichtingen wordt gezien als een onderdeel van de beleggingsrisico s en heeft een gescheiden beleggingscategorie (Strategic Liability Matching Fund). De voorziening pensioenverplichtingen wordt gebaseerd op de fondsgrondslagen. Deze grondslagen acht het fonds voldoende prudent om met de daarmee vastgestelde voorziening de betreffende verplichtingen te kunnen afwikkelen. Aanpassing van de actuariële grondslagen (bijvoorbeeld het overgaan op nieuwere overlevingstafels) is altijd aandachtspunt bij de vaststelling van de voorziening en de analyse van het verloop ervan. Dit geldt ook voor de risicopremies voor de desbetreffende op risicobasis verzekerde aanspraken, waarbij door nacalculatie en door ervaringscijfers evaluatie plaatsvindt. De risico s verbonden aan het vaststellen van de pensioenpremie liggen op het vlak van de inschatting van de actuariële lasten en de bronnen van financiering (waaronder ook de beleggingsrendementen), daarbij betrokken de premiesystematiek bekeken over een langere periode. Mocht een aangesloten onderneming de verplichting tot premiebetaling niet meer kunnen nakomen, dan komt daarmee de voortzetting van de pensioenopbouw voor betreffende werknemers in gevaar. Het bestuur van het fonds zal dan in overleg met de onderneming moeten bekijken hoe op een dergelijke situatie moet worden ingespeeld. Mocht de pensioenregeling voor de andere aangesloten ondernemingen benadeeld worden of in gevaar ABTN_rev8_2014_07_01.docx 19 van juli 2014

20 komen, dan is er de mogelijkheid de overeenkomst tussen het fonds en bedoelde onderneming te beëindigen. Gesteld kan worden dat de risico s die voortkomen uit de aangegane verplichtingen in eigen beheer niet onafhankelijk van elkaar zijn. De wisselwerking heeft veelal het effect van communicerende vaten. Vandaar dat een analyse van de risico s integraal wordt bekeken over alle beleidsgebieden. De daaruit voortvloeiende inzet van sturingsmiddelen wordt beschreven aan het eind van dit hoofdstuk. Het fonds voert ten minste eens in de drie jaar een continuïteitsanalyse uit waarbij met een stochastische benaderingswijze wordt bezien of het fonds aan haar verplichtingen op de lange termijn kan voldoen. De continuïteitsanalyse biedt tevens inzicht in de mate waarin de voorwaardelijke toeslagverlening naar verwachting kan worden toegekend. 5.1 Premiebeleid Premiebeleid De financiering van de pensioenen wordt gezamenlijk door de werkgever en de deelnemers opgebracht middels een doorsneepremie. Premiebetaling door de werkgever gebeurt op basis van de uitvoeringsovereenkomst met als uitkomst 14% van het pensioen genererende inkomen, te weten de salarissom bestaande uit 12x maal het vaste maandloon verhoogd met 8% vakantiegeld en een 13e maand tot een maximum van acht maal de franchise. De administratieve kosten worden samen met de andere kosten voor de pensioenregeling door het fonds verrekend met de werkgever. Premiebetaling door de deelnemers gebeurt op basis van het reglement met als uitkomst resp. van 7.5% over een bedrag tussen eenmaal de franchise en drie maal de franchise en van 9,5% over het bedrag van drie maal de franchise tot en met 8 maal de franchise van het pensioen genererende salaris. De uitkomst van de werknemerspremie komt neer op 5.5% à 6,0% van het totaal van het pensioen genererende inkomen. Het actuele percentage hangt af van het gemiddelde salaris van de deelnemers. Jaarlijks toetst de certificerend actuaris de doorsneepremie aan de kostendekkende premie en rapporteert hierover aan het bestuur. De kostendekkende premie bestaat uit de volgende componenten: - de premie die actuarieel benodigd is in verband met de pensioenverplichtingen; - de opslag die nodig is voor het in stand houden van het vereist eigen vermogen; - de opslag die nodig is voor uitvoeringskosten van het fonds. Zolang de dekkingsgraad van het fonds minder bedraagt dan de premiekorting grens, vastgesteld volgens de richtlijnen van DNB, en de doorsneepremie van werkgever en deelnemers samen minder bedraagt dan de kostendekkende premie, dan wordt de bijdrage van de werkgever verhoogd zodanig dat de totale bijdrage van werkgever en deelnemers gelijk is aan de kostendekkende premie. Dit is vastgelegd in de Uitvoeringsovereenkomst tussen Fluor en het fonds. ABTN_rev8_2014_07_01.docx 20 van juli 2014

21 De hoogte van de kostendekkende premie wordt beïnvloed door de (variabele) rentestand. Om ongewenste fluctuaties tegen te gaan wordt daarom uitgegaan van een gedempte disconteringsvoet van 3.7%. Bij de bepaling van deze disconteringsvoet voor de premie is uitgegaan van een verwacht (geometrisch) rendement op obligaties van 3,5% en op aandelen van 6,7%. De gehanteerde verwachte langjarige prijs- en looninflatie bedragen respectievelijk 2% en 3%. Deze verwachtingswaarden voldoen aan de vereisten in de Regeling parameters pensioenfondsen zoals jaarlijks vastgesteld door de DNB. In de overeenkomst met de werkgever is vastgelegd dat de jaarlijkse bijdragen in de financiering van de pensioenregeling, zowel die van de deelnemers als die van haarzelve, zal afdragen aan het fonds in vier termijnen, te weten binnen vier weken vanaf het begin van elk kwartaal, te beginnen per 1 januari van elk kalenderjaar. De eerste termijn zal 70% van de geschatte jaarlijkse bijdrage zijn, het restant zal gelijkelijk verdeeld worden over de drie andere termijnen. Premierestitutie Het bestuur zou kunnen besluiten om voor enig jaar een (gedeeltelijke) premieteruggave toe te kennen. Het besluit om eventuele premie teruggave toe te passen wordt genomen in de laatste pensioenvergadering van het lopende jaar nadat er een besluit genomen is over minimaal volledige toeslagverlening. Zolang het fonds over onvoldoende vereist eigen vermogen beschikt wordt geen premie teruggave gedaan. Het bestuur gaat pas over tot premie teruggave als het fonds beschikt over voldoende vereist eigen vermogen en nadat uit een prognose van de financiële positie van het fonds voor de eerstkomende periode van 15 jaar, op basis van verantwoord geachte uitgangspunten, is gebleken dat er voor premie teruggave voldoende ruimte is, met in achtneming van de verwachte realisatie van de toeslagambitie. Voordat er premie teruggave gedaan wordt zal tevens gekeken worden naar de volgende zaken: Indien er in de tien voorgaande jaren toeslagen percentages zijn achtergebleven bij de standaard toe te kennen percentages voor toeslagen op premievrije en ingegane pensioenen, zal herstel van toeslagen over deze pensioenen voorrang krijgen boven premie teruggave. Indien pensioenaanspraken en/of pensioenrechten in de tien voorgaande jaren zijn gekort, zal herstel van de pensioenaanspraken en/of pensioenrechten voorrang krijgen boven premie teruggave. Het definitieve besluit tot premieteruggave wordt genomen in de laatste pensioenvergadering van het lopende jaar, na een overlegvergadering met het verantwoordingsorgaan eind november. Bijstortingsverplichting van de werkgever Met de werkgever zijn in de uitvoeringsovereenkomst afspraken gemaakt waarbij de werkgever zich heeft verplicht om eventuele tekorten in het geval van onderdekking aan te vullen. Het beleid van het bestuur is er op gericht om een beroep op deze compensatievoorwaarden zo veel als mogelijk te voorkomen. ABTN_rev8_2014_07_01.docx 21 van juli 2014

22 5.2 Toeslagenbeleid Het voorwaardelijke toeslagenbeleid wordt vormgegeven volgens indexatiecategorie D1 uit de indexatiematrix. Dit betekent een voorwaardelijk indexatiebeleid op basis van een externe factor met financiering van de indexaties uit de rendementen c.q. het vrije eigen vermogen. Er is derhalve geen recht op toekomstige indexaties. Het is niet zeker of en in hoeverre in de toekomst indexaties worden verleend. Er is geen geld gereserveerd voor toekomstige indexaties. Als uitgangspunt voor aanpassing wordt het door het Centraal Bureau voor de Statistiek gepubliceerde afgeleide prijsindexcijfer voor de gezinsconsumptie gehanteerd. Per 1 januari van enig jaar geldt het als zodanig op of laatstelijk voor de 31ste december van het voorafgaande jaar gepubliceerde prijsindexcijfer over de maand juli daaraan voorafgaand. Het bestuur kan te allen tijde besluiten hier van af te wijken. De indexatieambitie bedraagt 100% van de stijging van de CPI voor de niet-actieven. De verwachte realisatie van de indexatieambitie bedraagt tussen de 65% en 75%, gebaseerd op de Continuïteits Analyse van maart 2009 en maart 2012 over een periode van 15 jaar. Hierbij is de dekkingsgraad bij het aanvangsjaar van de continuïteitsanalyse van grote invloed Toeslagen besluit De basisanalyse om de premievrije en ingegane pensioenen per 1 januari van een volgend jaar aan te kunnen passen wordt gemaakt in de laatste pensioenvergadering van het lopende jaar, na een overlegvergadering met het verantwoordingsorgaan eind november. Deze analyse wordt getoetst in januari van het volgende jaar en er wordt dan een definitief besluit gemaakt na advies van het verantwoordingsorgaan. Alle gepensioneerden worden per brief vòòr de eerste pensioenbetaling in het nieuwe jaar geïnformeerd over de hoogte van het toegekende percentage en het voorwaardelijke karakter waaronder toeslagen op de ingegane pensioenen (en houders van premievrije aanspraken) worden gegeven. Hierbij wordt in principe minimaal de vereiste tekst gebruikt zoals de DNB die adviseert voor communicatie naar deelnemers rond voorwaardelijke toeslagen. Tevens wordt verwezen naar het reglement dat aangeeft dat verleende toeslagen in de voorafgaande jaren pas 5 jaar na verlening definitief worden Regels bij vaststellen toeslagen SPFN gebruikt het indexatiemodel om te bepalen of en hoeveel er geïndexeerd wordt. Binnen het model wordt gekeken naar: De stand van het vermogen van het fonds De stand van de verplichtingen van het fonds De verhouding tussen het vermogen van het fonds en de verplichtingen van het fonds(= dekkingsgraad) in vergelijking met het minimaal vereist eigen vermogen De kosten voor het fonds om te indexeren (= het bedrag dat het fonds nu moet reserveren om de verhoging ten gevolge van de indexatie de komende jaren uit te betalen) ABTN_rev8_2014_07_01.docx 22 van juli 2014

23 5.2.3 Dekkingsgraad voor indexatie De dekkingsgraad die gebruikt wordt voor indexatie is die per einde jaar (DG). Om rekening te houden met de trend van de dekkingraad wordt de DG aan het einde van het jaar vergeleken met die van de andere 3 kwartalen van hetzelfde kalenderjaar. Op basis van de trend wordt er een extra drempel aangebracht op het punt van indexatie: Dekkingsgraad Trend Drempel waarde DG einde jaar is meer dan 1% lager dan het gemiddelde van omlaag drempel + 2% de 4 kwartalen: DG einde jaar ligt tussen gemiddelde -1% en gemiddelde +1% neutraal drempel + 1% DG einde jaar ligt hoger dan gemiddelde +1% omhoog drempel + 0% Voor verdere uitleg over de drempelwaarde zie Hoe groot is de indexatie Kosten van indexatie Om in de toekomst de verhoging ten gevolge van indexatie te kunnen betalen wordt er een bedrag gereserveerd. In pensioentermen wordt de indexatie ingekocht. Dit bedrag blijft binnen het vermogen van het fonds. De toegekende indexatie zorgt ervoor dat de verplichtingen van het fonds met dit bedrag toenemen. In normale omstandigheden (het fonds bezit meer dan het volgens de DNB vereist eigen vermogen) wordt er niet geïndexeerd wanneer na indexatie dit zou leiden tot een dekkingstekort Hoe groot is de indexatie De indexatie is voorwaardelijk, dus de minimale indexatie is nul wanneer er niet geïndexeerd wordt. De maximale indexatie is de prijsinflatie zoals beschreven in paragraaf 5.2. Een voorgestelde gedeeltelijke indexatie ligt tussen de mimimale indexatie en de maximale indexatie uitgedrukt in hele procenten. De hoogte van de indexatie voor een jaar wordt als volgt bepaald: Het vereist eigen vermogen wordt verhoogd met het inkoopbedrag voor de voorgestelde indexatie. Dit is de drempelwaarde voor het werkelijke vermogen waaronder niet geïndexeerd wordt. Wanneer dekkingsgraad voor indexatie van het fonds op deze waarde is wordt ¼ van de indexatie toegekend. Voor elke 1% dekkingsgraad boven deze drempelwaarde wordt er ¼ van de indexatie toegevoegd tot de volledige indexatie is bereikt. Als voorbeeld: Stel: Vereist eigen vermogen* is 112% Kosten van indexatie komt overeen met 1% verplichtingen De trend is omhoog, dus geen verhoging van de drempelwaarde De drempelwaarde voor het vermogen wordt dan 112% + 1% = 113% De indexatie wordt dan: Dekkingsgraad is lager dan 113% Dekkingsgraad is 113 tot 114% Dekkingsgraad is 114 tot 115% Dekkingsgraad is 115 tot 116% Geen indexatie ¼ van indexatie ½ van indexatie ¾ van indexatie ABTN_rev8_2014_07_01.docx 23 van juli 2014

24 Dekkingsgraad is 116% of hoger volledige indexatie Bij een neutrale trend wordt de drempelwaarde in dit voorbeeld 114% en bij trend omlaag 115%. * Het vereist eigen vermogen is afhankelijk van de verdeling van het vermogen over verschillende beleggingscategorieën en is afhankelijk van het risico en de spreiding van de beleggingen. Deze waarde wordt elk jaar opnieuw bepaald Uitzonderingen Het bestuur probeert met het indexatiemodel inzichtelijk te maken wanneer er geïndexeerd wordt. Daarbij wordt rekening gehouden met de wettelijke randvoorwaarden en de belangen van alle deelnemers van het fonds. Het model is een richtlijn waaraan het bestuur zich zoveel mogelijk wil houden. Als het naar de mening van het bestuur echter zo is dat er door speciale omstandigheden op basis van goed pensioenbestuur van afgeweken moet worden houdt het bestuur het recht om anders te beslissen dan in het model is aangegeven. Een voorbeeld van speciale omstandigheden is de situatie van een Herstelplan lange dan wel korte termijn Inhalen van niet toegekende toeslagen Het bestuur onderzoekt de mogelijkheid van het toekennen van niet toegekende toeslagen uit voorgaande jaren in geval van een zeer gunstige vermogenspositie van het fonds. 5.3 Reserveringsbeleid Ten einde de reserves goed te kunnen betrekken bij de besluitvorming rond de toeslagen, zullen de volgende posten gescheiden benoemd worden in het Jaarverslag: - Minimaal vereist eigen vermogen - Vereist eigen vermogen, en - Algemene Reserve, waarbij de Algemene reserve als de sluitpost geldt. Op dit moment is er geen benoemde reservering voor toeslagen. De ruimte voor vrijwillige toeslagen wordt dus onder andere bepaald door de grootte van de Algemene Reserve. Actuariële grondslagen van het fonds De voorziening pensioenverplichtingen wordt vastgesteld op basis van de volgende actuariële grondslagen. Deze grondslagen acht het bestuur voldoende prudent om met de daarmee vastgestelde voorziening de betreffende verplichtingen te kunnen afwikkelen. Overlevingskansen en leeftijdscorrectie (gewezen) deelnemers en gepensioneerden De overlevingskansen voor de (gewezen) deelnemers en gepensioneerden zijn met ingang van ultimo 2012 ontleend aan de AG prognosetafels gecorrigeerd met de tabel Ervaring Sterfte Pensioenen 1 (ES-P1) gepubliceerd door het Verbond van Verzekeraars. Trendmatige ontwikkeling overlevingstafels ABTN_rev8_2014_07_01.docx 24 van juli 2014