Stichting Pensioenfonds Xerox

Transcriptie

1 Stichting Pensioenfonds Xerox Jaarverslag 2009

2 Stichting Pensioenfonds Xerox Maasheseweg 89, 5804 AB Venray bezoekadres Postbus 43, 5800 MA Venray postadres telefoon internet Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 2

3 Inhoudsopgave Jaarverslag 4 Karakteristieken van het pensioenfonds 5 Profiel 6 Organisatie 7 Kerncijfers 10 Intern toezicht: samenvattend verslag van de visitatiecommissie 12 Verslag van het verantwoordingsorgaan 15 Verslag van het bestuur 18 Hoofdlijnen 19 Goed pensioenfondsbestuur 21 Financiële paragraaf 26 Beleggingenparagraaf 28 Pensioenparagraaf 35 Actuariële paragraaf 37 Risicoparagraaf 39 Toekomstparagraaf 40 Jaarrekening 42 Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Bestemming van het saldo van baten en lasten 46 Kasstroomoverzicht over Toelichting behorende tot de jaarrekening Overige gegevens 79 Statutaire regeling omtrent de bestemming van het saldo van baten en lasten 80 Gebeurtenissen na balansdatum 81 Actuariële verklaring 82 Accountantsverklaring 84 Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 3

4 Jaarverslag Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 4

5 Karakteristieken van het pensioenfonds Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 5

6 Profiel Stichting Pensioenfonds Xerox, statutair gevestigd te Venray, is opgericht op 28 juli De laatste statutenwijziging was op 1 januari De stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer Het pensioenfonds is een ondernemingspensioenfonds en is aangesloten bij koepelorganisatie Stichting voor Ondernemingspensioenfondsen. Het pensioenfonds heeft als statutair doel uitvoering te geven aan toezeggingen omtrent pensioen die door Xerox (Nederland) B.V., Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. en Veenman B.V. zijn of worden gedaan in de gevallen, onder de voorwaarden en van een omvang zoals omschreven in het pensioenreglement. Het pensioenfonds voert de pensioenregeling uit voor de (ex-)medewerkers van Xerox (Nederland) B.V., Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. en Veenman B.V.. Het beleid wordt bepaald door het bestuur. De uitvoering van de pensioenregeling heeft het bestuur uitbesteed aan het Xerox Pensioenbureau met aan het hoofd een directeur. Het vermogensbeheer heeft het bestuur uitbesteed aan externe vermogensbeheerders. Daarnaast maakt het bestuur gebruik van de werkzaamheden van externe actuarissen en accountants. Het organogram onderaan deze pagina laat zien hoe de organisatie is ingericht. In 2009 bestond het bestuur uit tien bestuursleden: vijf werkgeversbestuursleden en vijf werknemersbestuursleden. Vanuit de werkgeversbestuursleden wordt de voorzitter benoemd en vanuit de werknemersbestuursleden wordt de vice-voorzitter benoemd. De bestuursleden werken onafhankelijk van de benoemende partijen en zijn collectief verantwoordelijk. Er is sprake van een paritaire stemmenverhouding. Het pensioenfonds kent een uit vier leden bestaande beleggingscommissie. Deze commissie adviseert het bestuur bij het vaststellen van het beleggingsbeleid en houdt toezicht op de uitvoering ervan. Bestuur Directeur Support Accountant Certificerend actuaris Financiële administratie Verantwoordingsorgaan Visitatiecommissie Deelnemersadministratie Beleggingscommissie Uitkeringsadministratie Adviseurs Xerox Pensioenbureau Organogram Stichting Pensioenfonds Xerox - Herverzekering risicokapitalen - Risicoherverzekering op stoploss basis Vermogensbeheerders Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 6

7 Organisatie Bestuur De samenstelling van het bestuur is per 31 december 2009 als volgt: Naam Functie Vertegenwoordiging Datum eerste benoeming Datum eventuele herbenoeming C.H. Krijger Voorzitter Werkgever Xerox (Nederland) B.V. 28 augustus augustus 2011 M.G.J. Hendriks Vice-voorzitter Werknemers Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. 3 juni juni 2012 Vacature Bestuurslid Werkgever Xerox (Nederland) B.V. n.v.t. n.v.t. J.W.G. Wijnands Bestuurslid Werkgever Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. 28 juli juli 2011 R.G.L. Smeets Bestuurslid Werkgever Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. 1 januari januari 2013 E.S. Annema Bestuurslid Werkgever Veenman B.V. 17 juni juni 2013 J.F.M.A. van den Muijsenberg Bestuurslid Werknemers Xerox (Nederland) B.V. 1 september september 2010 L. Laurens-De Jong Bestuurslid G. Post Bestuurslid H.J. Hulsmans Bestuurslid Werknemers Veenman B.V. Pensioengerechtigde deelnemers Xerox (Nederland) B.V. Pensioengerechtigde deelnemers Xerox Manufacturing (Nederland) B.V. 17 juni juni januari januari januari januari 2012 Verantwoordingsorgaan Het verantwoordingsorgaan is op 1 januari 2008 ingesteld. De samenstelling van het verantwoordingsorgaan is per 31 december 2009 als volgt: Naam Functie Vertegenwoordiging Lid sinds R.M. Hoogendam Voorzitter Werkgevers 1 januari 2010 G.Th. Stevens Secretaris Actieve deelnemers 1 januari 2008 G.P. Derix Lid Pensioengerechtigde deelnemers 1 januari 2008 Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 7

8 Het verantwoordingsorgaan is bevoegd jaarlijks een algemeen oordeel te geven over: het handelen van het bestuur aan de hand van het jaarverslag, de jaarrekening en andere relevante informatie, waaronder (indien van toepassing) de bevindingen van de visitatiecommissie; het door het bestuur uitgevoerde beleid in het afgelopen kalenderjaar; en beleidskeuzes die betrekking hebben op de toekomst. Het bestuur en het verantwoordingsorgaan komen ten minste één keer per kalenderjaar in overleg bijeen in het kader van de oordeelsvorming door het verantwoordingsorgaan. Intern toezicht Voor de invulling van het intern toezicht is gekozen voor een visitatiecommissie. Deze visitatiecommissie bestaat uit drie onafhankelijke deskundigen, die de beleids- en bestuursprocedures en -processen, de checks and balances, de wijze waarop de uitvoering van de pensioenregeling wordt bestuurd en aangestuurd en de wijze waarop wordt omgegaan met de risico's op de langere termijn voor (de dekkingsgraad van) het pensioenfonds beoordelen. Het bestuur geeft de visitatiecommissie minimaal eens in de drie jaar de opdracht het functioneren van (het bestuur van) het pensioenfonds kritisch te bezien. De visitatiecommissie rapporteert aan het bestuur, waarna het bestuur de rapportage bespreekt met het verantwoordingsorgaan. Uitvoeringsorganisatie Het bestuur heeft de dagelijkse uitvoering van de werkzaamheden uitbesteed aan het Xerox Pensioenbureau. Deze werkzaamheden betreffen de deelnemersadministratie, de uitkeringsadministratie, de financiële administratie en het support. Het vermogensbeheer is uitbesteed aan diverse vermogensbeheerders. Uitgangspunt is dat het bestuur, conform de eisen van de Pensioenwet, verantwoordelijk blijft voor de juiste uitvoering van de uitbestede taken. Het bestuur heeft de heer N. van Heesen benoemd tot directeur van het Xerox Pensioenbureau. Het bestuur is bevoegd bestuurstaken betreffende de uitvoering van de pensioenregeling en de uitvoering van bestuursbesluiten te delegeren aan de directeur. De werkzaamheden van de directeur zijn geregeld in een door het bestuur opgesteld directiestatuut, waarin de directeur van instructie en procuratie wordt voorzien. Beleggingscommissie Na de overdracht van het vermogensbeheer aan diverse externe partijen, heeft het bestuur een beleggingscommissie opgericht met als mandaat het monitoren van de vermogensbeheerders, het voeren van een beleggingsbeleid ten opzichte van de strategische benchmark en het opstellen van het beleggingsplan. De beleggingscommissie is in het boekjaar 2009 samengesteld uit twee bestuursleden, de directeur en een externe deskundige, met een stemverhouding conform het reglement voor de beleggingscommissie. Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 8

9 De samenstelling van de beleggingscommissie is per 31 december 2009 als volgt: Naam Functie Lid sinds N. van Heesen Voorzitter 1 januari 2000 R.G.L. Smeets Lid 23 maart 2005 M.G.J. Hendriks Lid 14 oktober 2009 P.C. van Aalst Lid (beleggingsadviseur) 1 april 2004 Compliance officer Het bestuur heeft het Nederlands Compliance Instituut tot compliance officer van het pensioenfonds benoemd. De compliance officer is verantwoordelijk voor: uitoefenen van toezicht op de naleving van de gedragscode door alle verbonden personen; uitvoeren en onderhouden van het compliance program van het pensioenfonds; bevorderen van het bewustwordingsproces voor compliance bij de verbonden personen; controleren van effectentransacties verricht door insiders van het pensioenfonds; controleren van de verklaringen inzake de gedragscode op ondertekening en inzending aan het pensioenfonds. De compliance officer rapporteert: onverwijld bij iedere door hem geconstateerde ernstige overtreding; jaarlijks. Gedragscode De compliance officer heeft in zijn rapportage over 2009 vermeld dat er geen overtredingen van de gedragscode zijn geconstateerd. Externe ondersteuning Het pensioenfonds wordt bijgestaan door externe deskundigen voor actuariaat en risicobeheersing op lange termijn, door de externe adviserende actuaris en een beleggingsadviseur. De bestuursleden namens de werknemers worden bijgestaan door een externe adviseur. Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 9

10 Kerncijfers Werkgevers en deelnemers Aantal werkgevers Aantal actieve deelnemers Aantal gewezen deelnemers Aantal pensioengerechtigde deelnemers Totaal aantal deelnemers Reglementvariabelen Toeslag actieve deelnemers per 1 januari (%) 0,00 2,25 1,50 1,25 * n.v.t. Toeslag inactieve deelnemers per 1 januari (%) 0,00 1,21 0,66 1,25 * 0,82 * Pensioenuitvoering Feitelijke premie Kostendekkende premie n.v.t. n.v.t. Gedempte kostendekkende premie n.v.t. n.v.t. n.v.t Pensioenuitvoeringskosten Pensioenuitkeringen Vermogenssituatie en solvabiliteit Pensioenvermogen Pensioenverplichtingen eigen beheer Pensioenverplichtingen totaal Aanwezige dekkingsgraad (%) 106,70 100,40 134,60 128,70 * 123,25 * Vereiste dekkingsgraad (%) 111,70 109,40 116,30 112,70 * n.v.t. Beleggingsportefeuille Vastgoedbeleggingen n.v.t. Aandelen Vastrentende waarden Overige beleggingen Beleggingsperformance Beleggingsrendement (%) 10,57-6,18 2,70 * 4,79 * 11,75 * Benchmark (%) 14,09-6,64 2,35 * 3,87 * 10,79 * Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 10

11 De ter vergelijking toegevoegde cijfers over de boekjaren 2005 tot en met 2007 zijn aangepast in die zin dat voor deze boekjaren de cijfers worden gepresenteerd als ware de fusie per 1 januari 2008 tussen Stichting Pensioenfonds Xerox Venray en Stichting Pensioenbelangen Xerox Amstelveen (geliquideerd) reeds van kracht, met uitzondering van de cijfers die met een * gemarkeerd zijn. De met een * gemarkeerde cijfers betreffen de cijfers van Stichting Pensioenfonds Xerox Venray. Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 11

12 Intern toezicht: samenvattend verslag van de visitatiecommissie Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 12

13 Inleiding van het bestuur Het pensioenfonds heeft voor de invulling van het intern toezicht gekozen voor een visitatiecommissie die minimaal eens in de drie jaar het functioneren van het bestuur beziet. Bij oprichting is een reglement voor de visitatiecommissie vastgesteld op basis van de uitgangspunten van goed pensioenfondsbestuur. Hierbij zijn de frequentie van het overleg met het bestuur, de te behandelen onderwerpen met betrekking tot het beleid en de verantwoording van de visitatiecommissie vastgesteld. De visitatiecommissie heeft tijdens de pensioenstudiedagen op 19 en 20 november 2009 voor de eerste maal haar bevindingen gepresenteerd aan het bestuur. Hierna volgt een door de visitatiecommissie opgestelde samenvatting van deze bevindingen. Algemeen oordeel van de visitatiecommissie De indruk van de visitatiecommissie is in overwegende mate positief. Op basis van de documentatie en de gevoerde gesprekken is de visitatiecommissie van mening dat het bestuur de zaken in het algemeen goed heeft geregeld. Daarbij is de visitatiecommissie op basis van de haar verstrekte informatie van oordeel dat het bestuur voldoende onafhankelijk en deskundig is. Daarnaast is op grond van dezelfde informatie de visitatiecommissie van oordeel dat het bestuur voldoende in control is en de risico's op korte en lange termijn voldoende beheerst. Belangrijkste aanbevelingen van de visitatiecommissie Naar aanleiding van onze visitatie zijn onze belangrijkste aanbevelingen: een actualisering op basis van de inventarisatie van de adviserend actuaris van de risicoanalyse en de ontwikkeling van het bijbehorend beleid terzake van risicomanagement; de relatie tussen het Xerox Pensioenbureau en de sponsor te bezien in het kader van een adequate waarborging van de onafhankelijkheid van de uitvoering; het opeisen van een SAS70 type II verklaring van de leverancier van de software voor de pensioen- en excassoadministratie; een actualisering van de actuariële en bedrijfstechnische nota, die een aantal inconsistenties bevat; het zo snel mogelijk formuleren van een beleid voor inhaaltoeslagverlening en het hierbij toepassen van een scenarioanalyse waardoor de noodzakelijke evenwichtige belangenbehartiging tot zijn recht komt; het ontwikkelen van een systematiek van monitoring van de performance van de externe vermogensbeheerders op basis van de in het beleggingsplan vastgelegde tracking errors en andere standaardrisicocriteria op basis waarvan de uitvoering van de mandaten beoordeeld kan worden. Ten tijde van de visitatie was het herstelplan, opgesteld naar aanleiding van het dekkingstekort ultimo 2008, in werking getreden. In november 2009 was de dekkingsgraad verbeterd. Vanwege de onzekerheden op de financiële markten, blijft de solvabiliteitspositie van groot belang. De visitatiecommissie heeft de verantwoordelijkheid conform het bepaalde in de Pensioenwet, onverlet de eigen bestuurlijke en toezichthoudende verantwoordelijkheden van het bestuur, het Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 13

14 verantwoordingsorgaan, de controlerend accountant, de certificerend actuaris en de externe toezichthouders. Hilversum, 20 november 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox De visitatiecommissie Reactie van het bestuur Het bestuur heeft kennisgenomen van de bevindingen, het oordeel en de aanbevelingen van de visitatiecommissie. Het bestuur dankt de visitatiecommissie voor de suggesties. De reactie van het bestuur op de aanbevelingen van de visitatiecommissie is als volgt: Actualiseer de risicoanalyse op basis van de inventarisatie van de adviserend actuaris en ontwikkel bijbehorend beleid terzake van risicomanagement. Het bestuur heeft direct actie ondernomen naar aanleiding van deze aanbeveling. Er is een commissie risicobeheer ingericht, die in de loop van 2010 zal rapporteren over haar bevindingen ten aanzien van de inrichting van het risicomanagement voor wat betreft de nietfinanciële risico's. Het integriteitbeleid zal hierbij tevens meegenomen worden. De beleggingscommissie zal aan het bestuur een advies uitbrengen ten aanzien van de inrichting van het risicomanagement voor wat betreft de financiële risico's. Hiertoe zal onder meer een risicobudget opgesteld worden. Bezie de relatie tussen het Xerox Pensioenbureau en de sponsor in het kader van een adequate waarborging van de onafhankelijkheid van de uitvoering. Het bestuur heeft deze aanbeveling opgepakt en zal zich hierover in de loop van 2010 een mening vormen. Eis een SAS70 type II verklaring op van de leverancier van de software voor de pensioen- en excassoadministratie. Het bestuur had het ontbreken van deze SAS70 type II verklaring zelf reeds geconstateerd en heeft om die reden begin 2009 de leverancier van de software voor de pensioen- en excassoadministratie verzocht de verklaring te overleggen. De betreffende leverancier heeft toegezegd dat dit in de loop van 2010 zal gebeuren. Actualiseer de actuariële en bedrijfstechnische nota, die een aantal inconsistenties bevat. De inconsistenties in de actuariële en bedrijfstechnische nota zijn verwijderd uit de actuariële en bedrijfstechnische nota per 1 januari Formuleer zo snel mogelijk een beleid voor inhaaltoeslagverlening en pas hierbij een scenarioanalyse toe waardoor de noodzakelijke evenwichtige belangenbehartiging tot zijn recht komt. Met beleid voor inhaaltoeslagverlening wordt hier gedoeld op de techniek, bijvoorbeeld de vraag hoe eventuele inhaaltoeslagverlening in de deelnemersadministratie verwerkt zal worden. Het beleid voor de vraag wanneer eventuele inhaaltoeslagverlening plaatsvindt, is reeds in 2006 geformuleerd. Het door de visitatiecommissie bedoelde beleid is inmiddels geformuleerd en vastgelegd. Ontwikkel een systematiek van monitoring van de performance van de externe vermogensbeheerders op basis van de in het beleggingsplan vastgelegde tracking errors en andere standaardrisicocriteria op basis waarvan de uitvoering van de mandaten beoordeeld kan worden. De systematiek is in 2009 ontwikkeld en zal in 2010 geïmplementeerd worden. Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 14

15 Verslag van het verantwoordingsorgaan Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 15

16 Inleiding van het bestuur Het verantwoordingsorgaan is op 1 januari 2008 ingesteld. Bij oprichting is een reglement voor het verantwoordingsorgaan vastgesteld op basis van de uitgangspunten van goed pensioenfondsbestuur. Hierbij zijn de frequentie van het overleg met het bestuur, de te behandelen onderwerpen met betrekking tot het beleid en de verantwoording van het verantwoordingsorgaan vastgesteld. Verslag van het verantwoordingsorgaan Inleiding Het verantwoordingsorgaan is op 1 januari 2008 ingesteld en heeft per die datum een formele statutaire rol binnen het pensioenfonds. In 2009 zijn er diverse bijeenkomsten geweest, zodat het verantwoordingsorgaan in staat is om een verklaring bij het jaarverslag 2009 af te geven. Het verantwoordingsorgaan is bevoegd om jaarlijks een algemeen oordeel te geven over het handelen van het bestuur, het door het bestuur uitgevoerde beleid in het afgelopen jaar en de beleidskeuzes die op de toekomst betrekking hebben. Het verantwoordingsorgaan heeft geen formele auditfunctie en draagt ook geen aansprakelijkheidsrisico ten aanzien van het pensioenfonds. Ook vormt het verantwoordingsorgaan geen oordeel over de inhoud van de pensioenregeling, aangezien deze in het arbeidsvoorwaardenoverleg tot stand komt. Werkzaamheden en beschikbare informatie Werkzaamheden: Het verantwoordingsorgaan heeft in 2009 een drietal formele vergaderingen gehouden. Hierbij zijn de dagelijkse gang van zaken besproken en diverse adviesaanvragen goedgekeurd. Overleg tussen vertegenwoordigers uit het verantwoordingsorgaan en het bestuur met betrekking tot toekomstig overleg. Het verantwoordingsorgaan heeft in 2009 geen formeel overleg gehad met het bestuur. Wel hebben het verantwoordingsorgaan en het bestuur begin 2010 overleg gehad over hieronder genoemde onderwerpen. Het verantwoordingsorgaan heeft in november 2009 deelgenomen aan de pensioenstudiedagen welke werden georganiseerd door het bestuur. Informatie: Het verantwoordingsorgaan heeft over 2009 de maandelijkse management informatie en de besluitenlijst van het bestuur ontvangen. In het overleg tussen bestuur en verantwoordingsorgaan, dat over het boekjaar 2009 en de lopende ontwikkelingen is gehouden, zijn de volgende onderwerpen aan de orde geweest: jaarverslag 2008; reactie bestuur op rapportage visitatiecommissie; compliance pensioenfonds. Daarnaast heeft overleg plaatsgevonden tussen de beleggingscommissie en het verantwoordingsorgaan over de volgende onderwerpen: uitvoering beleggingsbeleid; inspelen op effecten van de financiële crisis op het pensioenfonds; genomen maatregelen pensioenfonds; ontwikkeling van de dekkingsgraad; Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 16

17 leereffecten voor het pensioenfonds naar aanleiding van de financiële crisis. Het verantwoordingsorgaan heeft in 2009 advies uitgebracht over: het vaststellen en wijzigen van de vergoedingsregeling voor de pensioengerechtigde leden van het bestuur en het verantwoordingsorgaan; de vorm, inrichting en samenstelling van het intern toezicht; het vaststellen en wijzigen van het communicatie- en voorlichtingsbeleid; het reglement voor het verantwoordingsorgaan. Samenstelling verantwoordingsorgaan Per 1 november 2009 is de heer P.G.W. Hermans teruggetreden als voorzitter van het verantwoordingsorgaan. Met ingang van 1 januari 2010 is de heer R.M. Hoogendam als zijn opvolger benoemd. Beoordeling door het verantwoordingsorgaan Op grond van het hierboven vermelde heeft het verantwoordingsorgaan zich een algemeen oordeel gevormd over het handelen van het bestuur, het door het bestuur gevoerde beleid in 2009 en de beleidskeuzes die op de toekomst betrekking hebben. Het verantwoordingsorgaan heeft geconstateerd dat het bestuur veel aandacht heeft gegeven om de principes voor goed pensioenfondsbestuur in te voeren en te verankeren. Conclusie Het verantwoordingsorgaan heeft kennis genomen van het jaarverslag en de jaarrekening van het pensioenfonds over 2009 en de overige door het bestuur verstrekte informatie, evenals van de door het bestuur verstrekte toelichtingen daarbij. Er is geen overleg geweest met accountant en/of andere externe deskundigen. Op basis hiervan komt het verantwoordingsorgaan tot het oordeel dat niet is gebleken dat het bestuur met inachtneming van een voldoende mate van zorgvuldigheid en evenwichtige afweging van de belangen van de bij het pensioenfonds betrokken deelnemers, gewezen deelnemers, pensioengerechtigden en werkgevers, niet tot verantwoorde besluitvorming en beleidskeuzes is gekomen. Venray, 10 mei 2010 Stichting Pensioenfonds Xerox Het verantwoordingsorgaan Reactie van het bestuur Het bestuur heeft kennisgenomen van het verslag van de werkwijze en de bevindingen van het verantwoordingsorgaan. Het bestuur dankt het verantwoordingsorgaan voor zijn conclusie en voor zijn werkzaamheden om zijn taak te vervullen. Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 17

18 Verslag van het bestuur Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 18

19 Hoofdlijnen Belangrijkste ontwikkelingen binnen het pensioenfonds Herstelplan Het pensioenfonds heeft op 27 maart 2009 een korte termijn- en lange termijnherstelplan ingediend bij De Nederlandsche Bank. Het herstelplan is door De Nederlandsche Bank goedgekeurd op 30 juni Intern toezicht De visitatiecommissie heeft tijdens de pensioenstudiedagen op 19 en 20 november 2009 voor de eerste maal haar bevindingen gepresenteerd aan het bestuur. Inflatierisico Naast de beleggingen in commodities en onroerend goed is gekeken naar de afdekking van een gedeelte van het inflatierisico op termijn. De Nederlandsche Bank heeft helaas geen toestemming gegeven voor het afdekken van het inflatierisico in een situatie van reservetekort, omdat dan sprake is van een verhoging van het risicoprofiel. Bestuursvergaderingen In 2009 heeft een zevental formele vergaderingen van het bestuur plaatsgevonden: 11 februari maart april juni augustus oktober december 2009 In het kader van de reguliere beleidscyclus heeft het bestuur onder meer vergadering over: actuariële en bedrijfstechnische nota; Asset Liability Management-studie; begroting; beleggingsplan; beleggingsresultaten; commodities; communicatieplan; compliance; continuïteitsanalyse; dekkingsgraad; deskundigheidsplan en deskundigheidsbevordering; directiestatuut; falldown scenario; gevolgen kredietcrisis; goed pensioenfondsbestuur, waaronder verantwoordingsorgaan en intern toezicht; Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 19

20 herstelplan; herverzekering; inflatierisico; jaarverslag en jaarrekening; maatschappelijk verantwoord beleggen; pensioenreglement; premiebeleid; reglement beleggingscommissie; reglement verantwoordingsorgaan; reglement visitatiecommissie; renterisico; service level agreement Xerox Pensioenbureau; statuten; toeslagen actieve en inactieve deelnemers; toetreding medewerkers Veenman B.V.; uitvoeringsovereenkomst. Begripsomschrijvingen Voor een toelichting op de in dit jaarverslag gehanteerde begrippen verwijst het bestuur naar de website van het pensioenfonds: Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 20

21 Goed pensioenfondsbestuur Integere bedrijfsvoering Wettelijk is geregeld dat een pensioenfonds maatregelen dient te treffen die goed pensioenfondsbestuur waarborgen. Met de invoering van de Pensioenwet per 1 januari 2007 zijn de principes voor goed pensioenfondsbestuur van de Stichting van de Arbeid verankerd in het wettelijk kader. Deze 32 principes betreffen de onderdelen zorgvuldig bestuur, transparantie, openheid en communicatie, deskundigheid, verantwoording en intern toezicht. Het beleid van een pensioenfonds is gericht op een integere bedrijfsvoering. Deze verantwoordelijkheid is vastgelegd in artikel 143 van de Pensioenwet. Dit houdt onder meer in: adequate administratieve organisatie en interne controle (AO/IC) en risicobeheersing; analyse en beheersing van integriteitrisico's; voorkomen van belangenverstrengeling; duurzame beheersing van (financiële) risico's; eenmaal per drie jaar een continuïteitsanalyse. Intern toezicht en verantwoordingsorgaan Het bestuur besteedt conform de Pensioenwet en de daarin opgenomen eisen voor goed pensioenfondsbestuur veel aandacht aan de opzet en inrichting van de organisatie, inclusief de interne beheersing. Reglementair is bepaald hoe het bestuur omgaat met de rol als bestuur en invulling geeft aan begrippen als goed bestuur, verantwoording en intern toezicht. Vanaf 1 januari 2008 is het verantwoordingsorgaan actief. Het verantwoordingsorgaan bestaat uit een vertegenwoordiging van werkgevers, actieve deelnemers en pensioengerechtigde deelnemers. De verantwoording die het bestuur aflegt, is onderdeel van de jaarverslagcyclus. Voor het intern toezicht is gekozen voor een visitatiecommissie, die minimaal eens in de drie jaar de beleids- en bestuursprocedures en -processen, de checks and balances, de wijze waarop de uitvoering van de regeling wordt bestuurd en aangestuurd en de wijze waarop wordt omgegaan met de risico's op de langere termijn voor (de dekkingsgraad van) het pensioenfonds beoordeelt. Deskundigheidsbevordering In het afgelopen jaar is wederom veel aandacht besteed aan deskundigheidsbevordering van het bestuur. Het bestuur is hierbij uitgegaan van de eisen die zijn vastgelegd in het Plan van Aanpak Deskundigheidsbevordering van de pensioenkoepels. Het stappenplan van de pensioenkoepels is gevolgd bij de uitwerking (eindtermen). Deskundigheidsbevordering omvat drie stappen (niveaus): kennis; inzicht; oordeelsvorming. Tot nu toe stond de (feitelijke) deskundigheid alsook het toetsen van kennis en inzicht centraal. De ontwikkelingen van de afgelopen tijd hebben echter ook de aandacht gevestigd op het feitelijk handelen en het gedrag van bestuursleden en het (toetsen) van de oordeelsvorming binnen het bestuur. Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 21

22 De deskundigheidseisen zijn ook van toepassing op de leden van de beleggingscommissie, het verantwoordingsorgaan en de visitatiecommissie. Het functioneren van het bestuur als collectief wordt jaarlijks geëvalueerd door middel van zelfevaluatie. De belangrijkste conclusie van deze zelfevaluatie in 2009 was dat het bestuur goed functioneert. Het functioneren van de beleggingscommissie als collectief wordt tevens jaarlijks geëvalueerd door middel van zelfevaluatie. De belangrijkste conclusie van deze zelfevaluatie in 2009 was dat de beleggingscommissie goed functioneert. De deskundigheid van de individuele bestuursleden wordt periodiek op de volgende aandachtsgebieden getoetst: het besturen van een organisatie; relevante wet- en regelgeving; pensioenregelingen en pensioensoorten; financiële aspecten (vermogensbeheer en actuariële aspecten); administratieve organisatie en interne controle; uitbesteden van werkzaamheden; communicatie. De uitkomsten worden vastgelegd in de deskundigheidsmatrix. Het niveau van de toetsing ligt vast in de eindtermen. Een onafhankelijke partij toetst feitelijk. Het bestuur als geheel is, zoals getoetst door Towers Watson B.V., voldoende deskundig. Het bestuur heeft een deskundigheidsplan vastgesteld. In dit deskundigheidsplan geeft het bestuur duidelijk aan welke deskundigheden van de individuele bestuursleden worden verwacht en welke mogelijkheden daartoe worden aangereikt. In het deskundigheidsplan wordt tevens aangegeven op welke wijze het bestuur het functioneren van het bestuur als collectief en het functioneren van de individuele bestuursleden (inclusief de deskundigheid) toetst. In het deskundigheidsplan is het te volgen opleidingstraject beschreven. Nieuw aantredende bestuursleden dienen op individuele basis verplicht een generieke pensioenopleiding te volgen. Indien bij een individueel nieuw aantredend of zittend bestuurslid behoefte bestaat aan uitbreiding van deskundigheid op een bepaald gebied, wordt het bestuurslid geacht op dat gebied een specifieke opleiding te volgen, waarvan het bestuurslid een certificaat dient te overleggen. In 2009 zijn de volgende cursussen gevolgd dan wel workshops of congressen bijgewoond door bestuursleden: de heer C.H. Krijger heeft op 26 maart 2009 de OPF-workshop Zelfevaluatie functioneren bestuur bijgewoond; de heer M.G.J. Hendriks heeft op 23 november 2009 de OPF-workshop Vermogensbeheer bijgewoond. Zittende bestuursleden dienen op collectieve basis verplicht jaarlijks de fondsspecifieke pensioenstudiedagen bij te wonen. Deze pensioenstudiedagen hebben in 2009 plaatsgevonden op 19 en 20 november. De onderwerpen die tijdens deze pensioenstudiedagen op de agenda stonden, zijn: risicomanagement; evaluatie bestuur en beleggingscommissie; rapportage visitatiecommissie; AOW-plan kabinet; consistentietoets; toeslagenlabel; Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 22

23 herstelplan; actuariële en bedrijfstechnische nota; samenwerking tussen pensioenfondsen. Naleving wet- en regelgeving Door het bestuur zijn geen overtredingen van wet- en regelgeving geconstateerd. In het boekjaar is een herstelplan van toepassing vanwege een reservetekort en een dekkingstekort. Een toelichting op het herstelplan is opgenomen in de Financiële paragraaf. Door het bestuur zijn geen onvolkomenheden in de kerndocumenten geconstateerd. Gedragscode Jaarlijks wordt door de bestuursleden een nalevingverklaring voor de gedragscode ondertekend. Dit is ook over het boekjaar 2009 gebeurd. Toezichthouders In 2009 heeft geen bezoek van een vertegenwoordiging van De Nederlandsche Bank dan wel de Autoriteit Financiële Markten plaatsgevonden. In het boekjaar is een herstelplan van toepassing vanwege een reservetekort en een dekkingstekort. Een toelichting op het herstelplan is opgenomen in de Financiële paragraaf. Uitbesteding Het bestuur heeft aan de hand van periodieke rapportages toezicht gehouden op de prestaties en de dienstverlening overeenkomstig de service level agreement door het Xerox Pensioenbureau. In 2009 is voor de eerste maal een SLA-jaarrapportage opgeleverd door het Xerox Pensioenbureau. Daarnaast hebben zowel het bestuur als de beleggingscommissie middels rapportages en overleg toezicht gehouden op de prestaties, de dienstverlening en de risicobeheersing overeenkomstig de mandaten door de vermogensbeheerders. Communicatie Communicatiedoelstellingen De communicatiedoelstellingen van het pensioenfonds zijn: stimuleren van het hebben van inzicht in de eigen pensioensituatie; stimuleren van de bewustwording van voor de deelnemers relevante pensioengebeurtenissen; vergroten van waardebesef met betrekking tot de pensioenregeling; opbouwen en onderhouden van een positieve relatie tussen het pensioenfonds en de deelnemers. Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 23

24 Ambitie en meetpunten De Pensioenwet stelt in artikel 48 dat de informatie tijdig, duidelijk en begrijpelijk moet zijn. Dit stelt hoge eisen aan de communicatie en op naleving van deze eisen wordt toegezien door de Autoriteit Financiële Markten. Het is van belang om de communicatie te toetsen aan de genoemde criteria. Begrijpelijkheid en toegankelijkheid van informatie kan soms op gespannen voet staan met juridisch correcte informatie. De ambitie van het pensioenfonds is het streven dat elke deelnemer de informatie kan begrijpen. Het pensioenfonds streeft er daarbij naar te communiceren op taalniveau B1. (De Nederlandse taal is in te delen in zes taalniveaus. De standaardisering van taalniveaus is een initiatief van de Raad van Europa.) Daarnaast probeert het pensioenfonds de informatie gedoseerd aan de deelnemers te verstrekken. Het is belangrijk deelnemers niet te overweldigen met informatie. Ten slotte wordt veel aandacht besteed aan de vormgeving van communicatie, omdat de ervaring is dat een aantrekkelijke vormgeving helpt bij het goed overbrengen van informatie. Het uitgevoerde communicatiebeleid wordt beoordeeld op doelmatigheid en kwaliteit. Om die reden wordt periodiek bekeken of de communicatiedoelstellingen zijn bereikt door middel van enquêtes onder de deelnemers. Deze enquêtes worden eenmaal per twee jaar meegezonden met een uitgave van Pensioen Document. Op basis van de resultaten wordt vastgesteld of de communicatiedoelstellingen zijn bereikt en waar eventueel verbeteringen mogelijk zijn. De resultaten van de evaluatie worden tevens gebruikt om het communicatieplan verder uit te werken en te verbeteren. Doelgroepen De Pensioenwet en daarmee het pensioenfonds onderscheidt primair vier doelgroepen: actieve deelnemers; gewezen deelnemers; pensioengerechtigde deelnemers; en gewezen partners. Communicatiemiddelen De volgende middelen worden ingezet om communicatie vorm te geven: Xerox Pensioenbureau; startbrief; fondsdocumenten; website; pensioenplanner; Uniform Pensioenoverzicht (UPO); correspondentie; pensioenkrant: 'Pensioen Document'; jaarverslag; deelnemersvergadering. Communicatieontwikkelingen in 2009 In het boekjaar 2009 is wederom veel aandacht besteed aan communicatie. Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 24

25 In 2008 is door de wetgever vastgelegd hoe consistentie in de communicatie over ambitie en verwachtingen in verband met toeslagen moet worden toegepast. Tevens is het toeslagenlabel definitief vastgesteld. In 2009 is het toeslagenlabel niet verstrekt. In plaats daarvan zijn alle deelnemers middels een separate brief over de financiële positie van het pensioenfonds en de mogelijkheden tot toeslagverlening geïnformeerd. Het toeslagenlabel zal met ingang van 1 januari 2010 worden gecommuniceerd. Daartoe zal het toeslagenlabel onder meer in het Uniform Pensioenoverzicht (UPO) worden opgenomen. In overeenstemming met de door de pensioenkoepels geïntroduceerde doelstelling om eenvormige, eenduidige en duidelijke pensioenoverzichten te verstrekken (Uniform Pensioenoverzicht, UPO), is aan alle deelnemers een pensioenoverzicht op basis van de huidige pensioenregeling uitgereikt. Daarnaast heeft het pensioenfonds in 2008 voor de deelnemers een pensioenplanner ingevoerd, waarmee op basis van actuele gegevens verschillende pensioenscenario's kunnen worden doorgerekend. Ingevolge de Service Level Agreement tussen het bestuur en het Xerox Pensioenbureau wordt jaarlijks de naleving van de prestatieafspraken bekeken. In 2009 ontving het Xerox Pensioenbureau 145 informatieverzoeken en 1 formele klacht. In 98% van de gevallen werden de informatieverzoeken tijdig afgehandeld (zijnde binnen vijf werkdagen). In 100% van de gevallen werden de formele klachten tijdig afgehandeld (zijnde binnen 10 werkdagen). Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 25

26 Financiële paragraaf Samenvatting van de financiële positie van het pensioenfonds en ontwikkelingen gedurende het jaar Pensioenvermogen Technische voorzieningen Dekkingsgraad (%) Stand per 1 januari ,4 Beleggingsresultaten/ interesttoerekening ,7 Premiebijdragen ,2 Uitkeringen ,4 Overige ,0 Stand per 31 december ,7 De stijging van de dekkingsgraad is voornamelijk het gevolg van een stijging van de koersen van aandelen en een stijging van de marktrente in Het saldo van baten en lasten over de afgelopen jaren kan als volgt worden geanalyseerd: Premieresultaat Interestresultaat Overig resultaat Het positieve premieresultaat duidt op een kostendekkende premie. Ultimo 2009 bedraagt de marktrente circa 3,87% (2008: 3,60%). Herstelplan In 2008 is door de kredietcrisis en de dalende rente een reservetekort en een dekkingstekort ontstaan. Het pensioenfonds heeft op 27 maart 2009 een korte termijn- en lange termijnherstelplan ingediend bij De Nederlandsche Bank. Het herstelplan is door De Nederlandsche Bank goedgekeurd op 30 juni Het pensioenfonds maakt gebruik van de eenmalige mogelijkheid die de minister heeft geboden om binnen vijf jaar (in plaats van drie jaar; dus uiterlijk 31 december 2013) het minimaal vereist Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 26

27 eigen vermogen te bereiken. Bij het opstellen van het herstelplan heeft het bestuur zich laten ondersteunen door externe adviseurs. Het herstelplan is opgesteld met inachtneming van de uitgangspunten zoals die door De Nederlandsche Bank zijn voorgeschreven. Nadrukkelijk merkt het bestuur op dat inherent aan de modelmatige aanpak ook het herstelplan een benadering van de werkelijkheid is. Dit betekent dat de werkelijke ontwikkeling van de dekkingsgraad in positieve of negatieve zin kan afwijken van het herstelpad, waardoor de financiële positie van het pensioenfonds zich sneller of langzamer kan herstellen dan voorzien. De belangrijkste maatregelen van het herstelplan zijn: in de vijfjaarsperiode zal er geen sprake zijn van toeslagverlening; de premie zal conform de actuariële en bedrijfstechnische nota met 7 procentpunten worden verhoogd naar de maximumpremie gedurende het dekkingstekort; het beleggingsbeleid wordt niet aangepast. Volgens het herstelplan wordt de opheffing van het dekkingstekort in 2 jaar gerealiseerd en de opheffing van het reservetekort in 8 jaar. De dekkingsgraad zou volgens het herstelplan per 31 december ,8% van de technische voorzieningen zijn geweest. In werkelijkheid is de dekkingsgraad per 31 december ,7% van de technische voorzieningen. Het pensioenfonds toont herstelkracht. Het herstel gaat in werkelijkheid sneller dan verwacht. Dit komt met name door gunstige ontwikkelingen op de aandelen- en rentemarkten. Hierdoor loopt het pensioenfonds voor op het oorspronkelijke pad voor herstel. In de loop van 2009 heeft het bestuur besloten om de afdekking van het renterisico op te hogen van 55% naar 80%. Dit heeft geleid tot een verlaging van het vereist eigen vermogen. Door het bestuur is de voorgeschreven jaarlijkse evaluatie van het herstelplan uitgevoerd. Deze evaluatie heeft niet geleid tot bijstelling van de oorspronkelijke uitgangspunten van het herstelplan. Op grond van de huidige situatie voorziet het herstelplan in herstel binnen de daarvoor geldende termijnen. Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 27

28 Beleggingenparagraaf Beleggingsklimaat In 2009 werd het forse verlies op de beleggingen als gevolg van de kredietcrisis van 2008 deels goedgemaakt. De aandelenmarkt herstelde sterk en ook de vastrentende waarden deden het bijzonder goed. Het was echter geen stabiel jaar: in maart 2009 bereikten de dekkingsgraden van pensioenfondsen hun dieptepunt van de afgelopen jaren, waarna de rest van het jaar de weg naar boven werd ingeslagen. Het eerste kwartaal van 2009 leek weinig hoop te bieden voor wat de financiële markten te wachten stond. Nadat de aandelenmarkten in 2008 met -38% een historisch negatief rendement behaalden, daalden de beurzen in de eerste twee maanden van 2009 met nog eens ruim 15%. Echter, in maart 2009 werd het herstel ingezet, wat met name te danken was aan het doortastende optreden van centrale banken en overheden. Centrale banken verlaagden de officiële rentes tot extreem lage niveaus en slaagden er via crisismaatregelen in om de financiële markten weer op gang te brengen. Op grote schaal werd liquiditeit in de markt gebracht met als doel de kredietverlening en daarmee het vertrouwen weer op gang te brengen. De getroffen maatregelen wierpen sneller dan verwacht hun vruchten af. Het herstel werd ingeleid in Azië, waar China met een economische groei van 8% liet zien over grote veerkracht te beschikken. Deze economische groei werd gevoed door een stijgende binnenlandse vraag en leidde tot een grote vraag naar grondstoffen. Het herstel in de Westerse economieën, dat met name gevoed werd door bedrijven die hun voorraden opnieuw gingen aanvullen, verspreidde zich en had een positieve impact op de stemming in Europa en de Verenigde Staten. Meevallende eerste kwartaalcijfers van grote bedrijven en een stabiliserende huizenmarkt leidden het begin in van een rally op de aandelenmarkten. In het tweede en derde kwartaal van 2009 steeg de wereldwijde aandelenindex met 34%. Toch was hiermee de kredietcrisis nog niet voorbij. De financiële markten bleven gedurende 2009 erg gevoelig voor macro-economische cijfers, waarbij met name cijfers over de werkloosheid en consumentenvertrouwen voor schokken op de markt zorgden. Ook werden de zorgen over het fundament van de economie in het vierde kwartaal van 2009 versterkt door het monetaire (wan)beleid van Griekenland en betalingsproblemen van Dubai. Het effect van de crisis manifesteerde zich gedurende 2009 ook in de reële economie. De teruggang van het bruto binnenlands product in de Verenigde Staten, Europa en Japan was met respectievelijk -2,5%, -3,7% en -5,2% erg fors. De werkloosheid in Europa en de Verenigde Staten is gestegen tot 10% en het consumentenvertrouwen blijft schommelen. Deze indicatoren wijzen op een allesbehalve stabiel herstel van de financiële markten. Voor 2010 wordt een licht positieve economische groei verwacht in Europa (circa 0,9%), terwijl dit voor de Verenigde Staten iets hoger zal liggen (circa 2,5%). Daarnaast blijft de werkloosheid hoog op een niveau van 10%. Dit zal ook in 2010 leiden tot relatief lage consumptieve bestedingen. Dit wordt versterkt doordat de spaarquote in de Verenigde Staten nog relatief hoog ligt, omdat de Amerikanen onzeker zijn over hun toekomst. Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 28

29 Wat betreft het monetaire beleid van de overheden en centrale banken verwacht de markt voorlopig nog geen verhoging van de officiële rentetarieven. Het herstel van de markten is hiervoor nog te broos. Bovendien maakt het huidige lage inflatieniveau een renteverhoging nog niet noodzakelijk. Dit geeft eens te meer aan dat voorlopig nog niet kan worden gesproken over het einde van de economische malaise. Beleggingsbeleid Het pensioenfonds belegt wereldwijd in obligaties, aandelen, onroerend goed en grondstoffen in een strategische verhouding van 55% obligaties, 27,5% aandelen, 10% onroerend goed en 7,5% grondstoffen. Deze strategische wegingen zijn in 2008 bepaald op basis van een Asset Liability Management-studie. Het pensioenfonds belegt op basis van een core satellite-benadering: staatsobligaties/swaps en wereldwijde aandelen vormen de kern (core) van het beleggingsbeleid, aangevuld met beperkte belangen in bedrijfsleningen, high yield obligaties, aandelen in opkomende landen, onroerend goed en grondstoffen (de satellieten). Door deze diversificatie wordt getracht bij een gelijkblijvend of licht lager risico een hoger rendement te realiseren. Op totaalniveau presteerde de portefeuille met 10,6% minder goed dan de benchmark van 14,1%. Rebalancing Het bestuur heeft bandbreedtes gedefinieerd waarbinnen de afzonderlijke beleggingscategorieën door waardeontwikkelingen mogen bewegen. Zodra een beleggingscategorie buiten de bandbreedte komt - dus zodra het belang van deze categorie te zwaar of te licht wordt - vindt een herschikking in de portefeuille plaats, tenzij het bestuur anders besluit. Dit proces van risicomanagement wordt 'rebalancing' genoemd. In 2008 heeft het bestuur besloten de rebalancing tijdelijk stop te zetten: er zijn in die dalende aandelenmarkt dus geen aandelen bijgekocht. Ook in 2009 vond het bestuur de situatie te onzeker om al tot volledige rebalancing over te gaan. Pas in januari 2010 is de genoemde strategische mix bereikt. Door deze voorzichtige aanpak is het verlies in 2008 duidelijk beperkt, maar is ook niet volledig geprofiteerd van het herstel in Vastrentende waarden Al in 2008 waren onder invloed van de kredietcrisis de korte en lange rentes gedaald naar historisch lage niveaus. Tot in maart 2009 zette deze trend zich door, waarna de lange rentes aan een kleine opmars begonnen onder invloed van de positieve stemming op de aandelenbeurzen. Met name de bedrijfsobligaties en high yield portefeuilles hebben fors geprofiteerd van de gedaalde kredietopslag gedurende het jaar. Deze zogenaamde creditspread bereikte in maart 2009 nog haar hoogtepunt. Helaas bleven de vermogensbeheerders in de portefeuille gemiddeld bijna 1,8% achter bij de benchmark. Aandelen Aandelen rendeerden in 2009 zowel absoluut als relatief zeer positief. Met een benchmarkrendement van 33,3% behaalden aandelen een historisch positief rendement, waarmee de verliezen uit 2008 deels werden gecompenseerd. Met name de performance van 80% in de emerging markets portefeuille van het pensioenfonds droeg bij aan de sterke performance van Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 29

30 aandelen in In alle regio's, met uitzondering van Noord-Amerika, deden de vermogensbeheerders het veel beter dan de benchmark, gemiddeld bijna 5,5%. De zeer sterke outperformance van de aandelen in Japan werd veroorzaakt door een zeer goede timing van aankoop in De performance van het moment van aankoop is aanzienlijk beter dan de performance van de benchmark die over het hele jaar wordt gemeten. Onroerend goed Met een rendement van -9,8% op de onroerend goed portefeuille kreeg deze beleggingscategorie een flinke klap in Dit werd met name veroorzaakt door de forse afwaarderingen in alle sectoren van de onroerend goedmarkt. Waar de woningenportefeuille en het Europa fonds verliezen noteerden van meer dan 10%, compenseerde de winkelportefeuille dit verlies deels met een klein positief resultaat van 2%. Commodities In de loop van 2009 is een vermogensbeheerder geselecteerd voor het mandaat commodities. Na een zorgvuldige screening van deze vermogensbeheerder en het contract, is in januari 2010 overgegaan tot de feitelijke belegging in deze categorie. Dit heeft zo lang geduurd omdat veel aandacht is geschonken aan het uitsluiten van risico s in de kas posities. Valutarisico Voor de aandelenportefeuille geldt dat het dollarrisico voor 100% wordt afgedekt. Wegens relatief hoge kosten wordt voor aandelen in de emerging markets het valutarisico niet afgedekt. Inflatierisico In 2009 is nader onderzoek gedaan naar het inflatierisico dat het pensioenfonds loopt. Doordat het pensioenfonds nog steeds in een reservetekort verkeert, geeft De Nederlandsche Bank geen toestemming voor het afdekken van inflatie, omdat dan in hun ogen sprake is van een verhoging van het (nominale) risicoprofiel. Het bestuur is teleurgesteld over dit standpunt, omdat afdekking van het inflatierisico bijdraagt aan een waardevast pensioen bij oplopende inflatie. Het pensioenfonds is al in beperkte mate beschermd voor inflatie door de beleggingen in onroerend goed en commodities. Asset Liability Management-studie In 2008 is een update van de Asset Liability Management-studie uitgevoerd. Er is met name gekeken naar het strategische beleggingsbeleid en er zijn varianten op het gebied van de renterisico-afdekking onderzocht. Maatschappelijk verantwoord beleggen In de jaren 2007 en 2008 heeft het bestuur zich actief verdiept in en gediscussieerd over het onderwerp maatschappelijk verantwoord beleggen. Maatschappelijk verantwoord beleggen is het beleggen op grond van financiële, sociale, governance en milieuoverwegingen en/of de beïnvloeding van bedrijven, overheden en andere relevante actoren op grond van deze overwegingen. In verkorte vorm wordt wel gesproken over ESG-onderwerpen: environmental, social en governance onderwerpen. Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 30

31 Met betrekking tot maatschappelijk verantwoord beleggen worden de volgende strategieën onderscheiden: Negatieve screening/uitsluiting: Beleggingen in bepaalde bedrijven, economische sectoren of landen zijn niet toegestaan om redenen die betrekking hebben op corporate governance of ESG-onderwerpen. Positieve screening: Selectie, binnen een gegeven beleggingsuniversum, van bedrijven die het best presteren op bepaalde duurzame criteria. De populairste vorm van positieve screening wordt best-in-class genoemd. Engagement: Het beïnvloeden van het bedrijfsbeleid op grond van de positie als belegger en de rechten die hiermee verbonden zijn. Het fundamentele verschil met screening is dat engagement de selectie van aandelen niet beïnvloedt, omdat deze strategie pas na de aankoop van een aandeel wordt toegepast. Het bestuur is van oordeel dat de vorm van engagement het beste aansluit bij de mogelijkheden en wensen van het pensioenfonds. Dit vanuit de overtuiging dat engagement weliswaar niet onmiddellijk, maar wel uiteindelijk bijdraagt aan de vermindering van de ESG-problematiek en dat dit op lange termijn ook een positieve bijdrage levert aan het rendement op beleggingen. Pensioenfondsen zijn in toenemende mate actief op aandeelhoudersvergaderingen. Stemmen wordt tegenwoordig minder gezien als een recht, maar meer als een plicht. Het is voor het pensioenfonds onuitvoerbaar om zelf wereldwijd de aandeelhoudersvergaderingen te bezoeken. Het bestuur heeft daarom gekozen voor een passief stembeleid (het zich onthouden van stemmen). Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds Xerox 31