Belgian Pension Academy Curriculum

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Belgian Pension Academy Curriculum"

Transcriptie

1 BELGISCHE VERENIGING VAN PENSIOENINSTELLINGEN ASSOCIATION BELGE DES INSTITUTIONS DE PENSION BELGIAN ASSOCIATION OF PENSION INSTITUTIONS Belgian Pension Academy Curriculum V Vooraf Doelpubliek van deze vorming zijn nieuwe bestuurders, mensen die relatief nieuw zijn in de materie, professionals die een opfrissing wensen of medewerkers van pensioenfondsen. Bedoeling is dat men ook kan inschrijven voor aparte lessen of één of meerdere modules. Elke les duurt 3,5 uur, start => uur. Module 1 & 2: oktober => maart: Module 3: maart => juni De lesplanning wordt zo opgesteld dat indien een deelnemer niet aanwezig kan zijn voor een les in zijn taal, hij steeds op een andere dag dezelfde les in de andere taal kan volgen. Elke module wordt afgesloten met een examen (deelname vrijwillig). Na afloop van de vorming krijgen de deelnemers een getuigschrift met vermelding geslaagd voor examen of deelname aan de vorming. Deelname in de kosten: Leden Niet-leden Volledige cursus: Per Module: Per les: BTW indien van toepassing. bd. Auguste Reyerslaan 80 B Bruxelles 1030 Brussel T F info@pensionfunds.be ING BTW BE

2 Module I: Inleiding tot het prudentiële kader: analyse van de actuariële en wiskundige basisconcepten Doelstellingen Na deze module willen we bereiken dat de deelnemer/bestuurder/..: 1. Wegwijs is in het (actuariële) jargon van de tweede pensioenpijler 2. Stapsgewijs inzicht verworven heeft in actuariële technieken 3. Inzicht heeft in de verschillende pensioenverplichtingen 4. Inzicht heeft in de financieringsmethoden van pensioenregelingen 5. De balans kan lezen van het pensioenfonds én de bijdragende onderneming 6. Inzicht heeft in de voordelen en aandachtspunten van een ALM studie en de continuiteitstoets. 7. Inzicht heeft in de controle(-vereisten) van de toezichthouder (FSMA) 8. Inzicht heeft in de interactie tussen European Directives en nationale wetgeving 9. Kennis genomen heeft van de actuele discussies 10. Aanvullend wijzen we ook als belangenvereniging op de politieke dimensie van fundamentele discussies over rendementsgaranties, minimumverplichtingen, e.d.m. Inleiding Welkom door BVPI We schetsen kort het verloop van het programma, praktische informatie wordt meegedeeld en het examen wordt toegelicht. De actuariële context van de aanvullende pensioenen in België (30 ) IA BE IA BE Les 1: Algemene inleiding NL: Ann Verlinden (BVPI) FR: Frédéric Chandelle (Intégrale) Actuariëel jargon Doelstelling: de deelnemer wegwijs maken in het (actuariële) jargon van de tweede pensioenpijler: o o o de verschillende types van pensioenregelingen (DB defined benefit, DC defined contributions, met of zonder rendementsgarantie, CB cash balance) alsook de verschillende concepten en het onderscheid tussen verworven rechten - verworven reserves ABO-PBO 2/14

3 Les 2: Financiële wiskunde NL: Jan Geerardyn (Conac) FR: Thomas Rothschild (Serfinac) Doelstelling: de deelnemer stapsgewijs inzicht geven in actuariële technieken. Verschillende wiskundige en financiële technieken worden toegelicht. We vetrekken van eenvoudige principes en berekeningsmethoden en bouwen zo stap voor stap verder. Les 3: Actuariële aspecten NL: Kim Everaerts en Sara Hofman, Energy FR: Philippe Delfosse (Intégrale & Lid Directiecomité BVPI) Doelstelling: de deelnemer inzicht geven in de pensioenverplichtingen. In deze les gaan we in op verschillende actuariële aspecten waarvan de kennis belangrijk is voor een goed beheer van een IBP en voor een goede kennis van zaken ter verwezenlijking van het doel van een IBP, er voor zorgen dat de pensioentoezeggingen worden nakomen en de pensioenen kunnen betaald worden. De pensioenverplichtingen van een IBP worden actuarieel in kaart gebracht en de actuariële waarderingsregels worden uiteengezet. Als basis voor les 3 wordt aanbevolen om les 2 te volgen. Les 4 en 5: De financiering van de pensioenregelingen en de berekening van de technische voorzieningen Les 4: DC- & CB-plannen: NL: Paul De Smet & Ina De Coster (EBCS) FR Cécile Van Huffel & Marc Dohet (Mercer) Les 5: DB-plannen: NL Jan Ruttens & Franky Stevens (Aon Hewitt) FR: Pol Bughin (Emfea) Doelstelling: Inzicht verschaffen in de financieringsmethoden van pensioenregelingen. Deze twee lessen onderzoeken verschillende financieringsmethoden en beogen een antwoord te geven op de vraag hoe de pensioenreservering moet berekend worden. We bestuderen verschillende mogelijke berekeningswijzen van verworven pensioenreserves en van de technische voorzieningen waarover een IBP moet beschikken om aan haar pensioenverplichtingen te kunnen voldoen. We staan stil bij de concrete toepassing van de nieuwe regels van het prudentiële KB van 12 januari We leren een financieringsplan opstellen en lezen. We bekijken vanuit de praktijk een overgang van een DB-plan naar een DC-plan. Het financieringsplan en de continuïteitstoets komen aan bod. 3/14

4 Les 6: ALM, Continiteitstoets, Volatiliteit, matrix van varianties en covarianties, quo vadis? Hoe ga je er als pensioenfonds mee om? NL: Chris DeSmet, TowersWatson FR: TBC Doelstelling: de deelnemers kennen de voordelen, de risico s én de beperkingen van verschillende soorten studies De wet verwacht dat het bestuur van het pensioenfonds ten allen tijde in controle is en suggereert dat het om op regelmatige basis uitvoeren van een Asset Liability (ALM) studie hierbij kan helpen. Tijdens deze les worden de verschillende concepten duidelijk uitgelegd en wordt besproken welke de sterke en zwakke punten van dergelijke studies zijn. Les 7: Boekhoudkundige aspecten Doelstelling: de deelnemers kunnen de balans lezen van het pensioenfonds én de bijdragende onderneming In het eerste deel van deze les leert men hoe we de jaarrekeningen van een IBP moeten lezen. Het KB op de jaarrekeningen van 5 juni 2007 met de IBP eigen schema s worden uit de doeken gedaan. Actuele discussies (Holistic Balance Sheet) worden kort toegelicht. NL: Kurt Cappoen (PwC) FR: Isabelle Rasmon (PwC) Vervolgens wordt er tevens ingegaan op de verwerking van de pensioenregelingen in de boeken van de bijdragende ondernemingen en de internationale boekhoudkundige normen ter zake (IFRS/IAS, FAS), met toelichting van de recente ontwikkelingen en eventueel toekomstige wijzigingen in dit verband. NL: Geert De Ridder (Deloitte) FR: Daphné De Leval (Miliman) Les 8: Hoe werkt de prudentiële controle door de FSMA? NL: Johanna Secq (FSMA) FR: Ann De Vos (FSMA) Doelstelling: Inzicht verwerven in de controle van de toezichthouder (FSMA) De FSMA voert als toezichthouder een permanente risco-based controle uit op de IBP s. Tijdens deze les zal FSMA toelichten op welke wijze zij de IBP s controleert en welke de aandachtspunten en prioriteiten zij als toezichthouder stelt en de verwachtingen die zij heeft t.a.v. het management van het pensioenfonds. Les 9: Een blik over de grenzen en de actuele discussies in Europa over het toekomstige toezicht op de IBP s en aanvullende pensioenen & rondetafelgesprek Doelstelling: Inzicht verwerven in de interactie tussen European Directives en nationale wetgeving Het merendeel van de huidige Belgische wetgeving vindt zijn oorsprong in European Directives of afspraken. Tijdens het eerste deel van deze les (135 ) leert u vanuit de Europese pensioenfederaties waarvan BVPI lid is, welke grote discussies in Europa gaande zijn: de herziening van de Europese Pensioenfondsen richtlijn (IORP II en de holistic balance sheet) Solvency II, Long Term Investing, sponsor support, SCR, en 4/14

5 mogelijk op middellange termijn een belangrijke impact kunnen hebben op de Belgische aanvullende pensioenen. Vervolgens wordt ook even over de grenzen gekeken naar de grote tendensen rond aanvullende pensioenen in andere andere Europese landen. ENG: Matti Läppällä (Secretaris-Generaal, PensionsEurope) FR: Francesco Briganti (Directeur, Association européenne des Institutions paritaires, AEIP) Ter afsluiting van deze module stelt BVPI haar standpunten voor m.b.t. actuele thema s in het prudentieel toezicht die doorheen deze cursus behandeld werden, waarna de deelnemers uitgenodigd worden voor een discussie (45 ). BVPI-team 5/14

6 Module II: Juridische, sociale, fiscale aspecten en actuele discussies m.b.t. de aanvullende pensioenen en de IBP Doelstellingen Na deze module willen we bereiken dat de deelnemer/bestuurder/..: 1. de vereisten kent van goed bestuur voor een pensioenfonds 2. inzicht heeft in de sociaalrechterlijke aspecten van aanvullende pensioenen 3. inzicht heeft in het fiscaal regime van de aanvullende pensioenen en het pensioenfonds. 4. de rol en functie kent van de interne auditor en compliance officer en weet hoe zij werken binnen een pensioenfonds. 5. inzicht heeft over wat moet gerapporteerd worden en aan wie 6. inzicht hebben in de wijzingen die Sigedis met zich meebrengt voor de sector 7. een overzicht heeft in bestaande samenwerkingsverbanden en hun voordelen 8. inzicht heeft hoe leden van een RvB of toezichtscomité toezicht kunnen uitoefenen op de uitvoering van de pensioenbelofte 9. kennis genomen heeft van actuele discussies. Inleiding: Welkom door BVPI De juridische aspecten van de Belgische aanvullende pensioenen, een helikopterview Jan Van Gysegem, Voorzitter Belgian Pension Lawyers Association (BEPLA), (30 ) Les 1: Juridische aspecten Deel 1: WAP en WAP-Z NL: Elke Duden (Linklaters) FR: Lut Sommerijns & Marie Michaud-Nerard (Loyens & Loeff) Doelstelling: Inzicht geven in de sociaalrechterlijke aspecten van aanvullende pensioenen De WAP en WAP-Z worden grondig toegelicht. We analyseren sociale plannen, de werknemersparticipatie, de procedures die moeten gevolgd worden bij de invoering, wijziging of opheffing van een pensioenregeling, de relaties werkgever/bijdragende onderneming/inrichter/aangeslotenen/ibp, e.d.m.. De verschillende toezeggingen worden verduidelijkt: DC-DB-CB- Ook een onderzoek en test van de anti-discriminatieproblematiek ontbreken niet in deze les. 6/14

7 Les 2: Juridische aspecten Deel 2: WIBP NL: Caroline Vandevelde (FSMA) FR: Saskia Bollu (FSMA) Doelstelling: Toelichten wat de vereisten zijn van goed bestuur voor een pensioenfonds. Deze les zet het wettelijk prudentieel kader uiteen en bekijkt de werking van een OFP (organisme voor de financiering van pensioenen) in het licht van de reglementering ter zake, rekening houdend met de FSMA-circulaire inzake deugdelijk bestuur corporate governance. Bijzondere aandacht gaat naar de verwachtingen van de FSMA ten aanzien van de bestuurders van IBP s, de leden van haar operationele organen en haar externe dienstverleners. Les 3: Fiscale aspecten NL: Koen Van Duyse (Tiberghien) FR: Thierry Denayer & Xavier Gillot (Stibbe) Doelstelling: Inzicht verschaffen in het fiscaal regime van de aanvullende pensioenen en het pensioenfonds. De vennootschapsbelasting en BTW-aspecten worden grondig ontleed. Ook de fiscaliteit van de werkgevers- en werknemersbijdragen en de fiscale behandeling van de pensioenprestaties staan op de agenda. Daarnaast wordt ingegaan op de laatste ontwikkelingen omtrent de Wynincktaks, de Europese Financial Transaction Taks, en andere recente dossiers. Les 4: Interne en externe communicatie NL: Edwin Meysmans (Pensioenfonds KBC & Ondervoorzitter BVPI) FR: Patrick Foret (Shell Belgium Pension Fund) Doelstelling: Deze les leert u over welke informatie de reporting gaat en hoe deze moet georganiseerd worden. Een IBP heeft verschillende rapporteringsverplichtingen (FSMA, Sigédis, e-corporate, Nationale Bank), maar bezorgt ook informatie aan de aangeslotenen, aan de bijdragende onderneming en aan andere derden. Les 5: Sigedis, de Databank Aanvullende pensioenen (DB2P) en het KSZ-netwerk Doelstelling: Inzicht verschaffen in de uitdagingen die Sigedis en de Databank Aanvullende pensioenen stellen voor de pensioeninstellingen en de inrichters/werkgevers NL & FR: Steven Janssens (Algemeen Directeur Sigedis) & Pim Peterijns (Projectleider at Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid) Pensioeninstellingen en inrichters/werkgevers moeten sinds kort actief meewerken in de databank aanvullende pensioenen. Tijdens deze les wordt bekeken welke aandachtpunten de databank aanvullende pensioenen meebrengt voor de gegevensstromen die georganiseerd worden tussen de werkgever, de inrichter en de pensioeninstelling. Daarnaast wordt ook ingegaan op de veiligheidsvoorschriften die de samenwerking met Sigedis met zich meebrengt.tot slot gaan de lesgevers in op de mogelijke opportuniteiten die de wettelijk 7/14

8 verplichte samenwerking met Sigedis kan hebben en welke evoluties in de (nabije) toekomst te verwachten zijn. Les 6: de interne audit en de compliance officer NL: TBC FR: Michel Taffe & Frédéric Feys (Pensio B) Doelstelling: Tijdens deze les leert u welke de rol en functie is van de interne auditor en compliance officer en hoe zij werken binnen een pensioenfonds. De governance circulaire voorziet dat IBP s de functies van interne audit en compliance officer moeten inrichten. Hoewel deze functies dikwijls ook bestaan in de industriële wereld kennen ze binnen de IBP toch een aparte invulling. Daarnaast zal tevens kort ingegaan worden op het bestaan van de verschillende audit normen die bestaan voor externe dienstverleners (SAS70, ISAE 3402, ISO 9002, etc) waarbij kort de belangrijkste voordelen en aandachtspunten belicht zullen worden. Les 7: Hoe de pensioentoezegging van verschillende inrichter (werkgevers/sectoren) samen beheren? NL: Veronique Pertry (Eubelius), Barbara Deroose (Pensio B) FR: Corinne Merla (Younity) & Arielle Letombe (Pensioenfondsen Groep GDF Suez & sector Gas & Electriciteit) Doelstelling: Inzicht verschaffen in bestaande samenwerkingsverbanden en hun voordelen Inrichters en/of Pensioenfondsen kunnen op veel verschillende manieren samenwerken afhankelijk van de verwachtingen/wensen van de inrichter en/of het pensioenfonds. Tijdens deze les wordt bekeken welke de samenwerkingsverbanden reeds vandaag bestaan en dit zowel op het niveau van bedrijven, bedrijfspensioenfondsen, paritaire comités als sectorale pensioenfondsen. Les 8: Pensioenfonds of groepsverzekering? Aandachtspunten voor de inrichter en de leden van de RvB of toezichtscomité NL + FR: Serge Tubeeckx (Pensioenfondsen Groep GDF Suez & sector Gas & Electriciteit) Doelstelling: Inzicht verschaffen hoe leden van een RvB of toezichtscomité toezicht kunnen uitoefenen op de uitvoering van de pensioenbelofte. De WAP verplicht de werkgever/inrichter om de pensioen toezegging extern te financieren, maar legt tevens de finale verantwoordelijkheid voor de goede beëindiging van de pensioenbelofte steeds bij de werkgever. 8/14

9 Les 9: Actuele discussies en mogelijke wijzigingen van de WAP Doelstelling: Wij maken een stand van zaken op van de belangrijkste NL: An Van Damme & Isabelle De Somviele (Claeys & Engels) FR: Caroline De Ridder & Camille Reyntens (Claeys & Engels) Ter afsluiting van deze module stelt BVPI haar standpunten voor m.b.t. actuele thema s in het sociaal toezicht die doorheen deze cursus behandeld werden, waarna de deelnemers uitgenodigd worden voor een discussie (45 ). BVPI-team 9/14

10 Module III: ASSET & PORTEFEUILLE MANAGEMENT: Theoretische, Beleidsmatige en practische aspecten toegelicht Doelstellingen Na deze module willen we bereiken dat de deelnemer/bestuurder/..: Deel 1: basis 1. Het juridisch-reglementair kader kent waarbinnen het investeringsproces zich afspeelt. 2. Wegwijs is in het financiële jargon en financiële begrippen, teneinde de verslaggeving van de beheerders beleidsmatig te kunnen begrijpen. 3. Inzicht hebben in de verschillende wijzes om de performatie van een investeringsportefeuille te meten en te benaderen 4. Inzicht heeft op welke wijze de Activa van de balans moeten opgebouwd worden om de Passiva (pensioenverplichtingen) van het pensioenfonds te garanderen. Deel 2: uitdieping 5. Inzicht heeft in investeringsmogelijkheden van pensioenfondsen 6. Inzicht in de wijze van organisatie van de investeringsketen en de aandachtspunten daarin 7. Inzicht heeft op welke wijze een portefeuille kan samengesteld worden om de pensioenverplichtingen af te dekken 8. Inzicht heeft in voor-en nadelen van delegatie van het beleggingsbeleid 9. Inzicht heeft hoe in de praktijk het beleggingsbeleid van een pensioenfonds gevoerd wordt. Module 3 werd opgesplitst in twee delen: Deel 1: basis (lessen 1-4) Deel 2: uitdieping (lessen 5-8) Inleiding: Welkom door BVPI De fundamentele evoluties in het Asset en Portefeuille Management BEAMA, (30 ) 10/14

11 DEEL 1: basis Les 1: Inleiding en juridisch kader NL: Hugo Lasat, Tomás Murillo (Petercam) FR: Cedric Hayen (ING IM), Paul van Eynde (ING IM) Doelstelling: Het juridisch-reglementair kader wordt geschetst waarbinnen het investeringsproces zich afspeelt. Volgende thema's komen aan bod: rol en bevoegdheden van de verschillende partijen betrokken in het investeringsproces; toegelaten beleggingen en beperkingen; de "prudent person"-regel; de afstemming van de beleggingen op de passiva (ALM/LDI); de SIP-verklaring inzake beleggingsbeginselen; de rapportering en andere administratieve aspecten en de maatregelen genomen door de FSMA ten gevolge van de financiële crisis. Les 2: Inleiding tot financiële markten en producten (hele dag) NL: Jan Longeval (Degroof) FR: Cathérine Champagne (Degroof) Doelstelling: De deelnemer wegwijs maken in het financiële jargon en begrippen, teneinde de verslaggeving van de beheerders beleidsmatig te kunnen begrijpen. In het eerste deel van de les worden de aandelen (markten), obligaties (markten), thesauriemarkten en de markt van beursgenoteerd commercieel vastgoed onder de loep genomen. Elk onderdeel omvat een definitie van de activacategorie, een definitie van de respectieve benchmark, basiskennis waardering, risico-return kenmerken en een overzicht van de diverse types en categorieën van activa. In het tweede deel van de les worden ICB s, afgeleide producten, opties, futures, swaps, vastgoed, hedge funds en andere producten nader toegelicht. Les 3: Performantiemeting NL : Mark Scholliers (Precisis) + Jeroen De Soete (Pensioenfonds Metaal) FR : TBC Doelstelling: Inzicht verschaffen in de verschillende wijzen waarop de performantie van een beleggignsportefeuille gemeten en voorgesteld kunnen worden alsook hoe de rapporteringen van verschillende vermogensbeheerders samengevoegd en vergeleken kunnen worden. In het eerste deel van deze les wordt ingegaan op de verschillende manieren die bestaan om de performantie van een beleggingsportefeuille en een beleggingsstrategie te meten en te analyseren. Voor de verschillende technieken die besproken worden (GIPS, afwijking benchmark, sharp ratio s, IRR,,.), wordt ingegaan op hun voor-en nadelen. In het tweede deel licht een pensioenfonds toe welke problemen hij in de praktijk tegenkomt om de rapporteringen van verschillende vermogensbeheerders op elkaar af te stemmen en te vergelijken. Daarbij zal ook toegelictht worden welke oplossingen daarvoor binnen het pensioenfonds uitgewerkt zijn. 11/14

12 Les 4: Portefeuille management principes en praktijken (volledige dag) Doelstelling: Inzicht verschaffen op welke wijze de Activa van de balans moeten opgebouwd worden om de Passiva (pensioenverplichtingen) van het pensioenfonds te garanderen. Deze les onderzoekt de vraag hoe een IBP haar beleggingsportefeuille dient samen te stellen en welke elementen de IBP hierbij in overweging moet nemen. De strategische assetallocatie wordt aldus onderzocht, met speciale aandacht voor de interacties met de aard en duurtijd van verplichtingen ten aanzien van de aangeslotenen (ALM), de bijdragende ondernemingen (cash-flow profiel van de bijdragende onderneming, IAS 19, enz.) en diverse andere externe factoren. Dit thema wordt wegens zijn belang en omvang behandeld in 2 sessies. Deel 1: In de eerste sessie wordt, na een herhaling van de verschillende types van pensioentoezeggingen (Defined Benefits, Defined Contributions met 3,25 % waarborg, ), een overzicht gegeven van de traditionele visies alsook van de huidige nieuwe tendenzen inzake de strategische assetallocatie. Er wordt ook ingegaan op de manieren waarop de kenerken risico-return van een portefeuille verbeterd kunnen worden en op het begrip risico-budget. NL : Patrick Marien (Aon Hewitt) FR : Xavier Timmermans (BNP IP) Deel II: Tijdens de tweede sessie wordt een case study uitgewerkt in samenwerking met een verantwoordelijke van een IBP. De principes en technieken (ALM, ) die besproken worden in de eerste sessie worden in de praktijk concreet getoetst, toegepast en becommentarieerd. De impact van de financiële crisis op het beheer van de IBP s en de te trekken lessen zullen tijdens deze sesie meer specifiek worden aangekaart. NL: Bart De Coster (Pensioenfonds AWW) FR : Daniel Voisey (Pensioenfondsen Groep GDF Suez & sector Gas & Electriciteit) 12/14

13 Deel 2: uitdieping Les 5: Trading, clearing, settlement en custody / administratieve organisatie van het investeringsprocess en impact van nieuwe en aankomende regelgeving NL: TBC FR: TBC Doelstelling: de deelnemer inzicht geven in de praktische werking van het vermogensbeheer, en de aandachtspunten die daarin voor de bestuurder van het pensioenfonds belangrijk zijn In deze les wordt dieper ingegaan in het praktische day-to-day verloop van de investeringen door de vermogensbeheerder en de aandachtspunetn die hieruit voortvloeien. Hierin wordt de rol van de verschillende tussenpartije bekeken (brokers, central clearing party, custodian, etc), alsook kort ingegaan op de objectieven en de werking van enkele bijzondere marktpartijen (bv. market makers). Vervolgens wordt ingegaan op de impact die de nieuwe regelgeving (UCIT V, AIFM, MIFID, FCD, etc.) zal hebben op het investeringsproces. Les 6: Actuele tendensen in Asset Management (volledige dag) Doelstelling: Inzicht verschaffen in investeringsmogelijkheden van pensioenfondsen Binnen het Asset Management vallen regelmatig nieuwe tendensen op te merken: Tijdens deze les wordt eerst vertrekkende vanuit de pensioenverplichtingen van een pensioenfonds toegelicht welke problemen/vragen dikwijls bestaan binnen een pensioenfonds en aan welke voorwaarden een activaklasse moet voldoen om eventueel interessant te zijn voor een pensioenfonds. NL:: Kristof Woutters (Dexia AM) FR: Dimitri de Marneffe (LCP) Vervolgens worden enkele recente tendensen toegelicht: TBC Voor elke van de voorgestelde tendensen wordt vanuit de passiva (pensioenverplichtingen) zijde van de balans enkele kanttekeningen of kritische vragen opgelijst. NL:: Kristof Woutters (Dexia AM) FR: Dimitri de Marneffe (LCP) 13/14

14 Les 7: Actuele trends in Portefeuille Management (volledige dag) Doelstelling: Inzicht verschaffen op welke wijze een portefeuille kan samengesteld worden om de pensioenverplichtingen af te dekken. Tijdens deze les wordt ingegaan op de recente trends in het portefeuille management. Inleiding NL: Tom Mergaerts (CEO Amonis & Lid Directiecomité BVPI) FR: Baudouin Van Male de Ghorain (Hydralis OFP) Vervolgens worden enkele recente tendensen toegelicht: TBC Voor elke van de voorgestelde tendensen wordt vanuit de passiva (pensioenverplichtingen) zijde van de balans enkele kanttekeningen of kritische vragen opgelijst. Spreker: Idem als inleiding NL: Tom Mergaerts (CEO Amonis & Lid Directiecomité BVPI) FR: Baudouin Van Male de Ghorain (Hydralis OFP) Les 8: Delegatie van het beleggingsbeleid aan vermogensbeheerders Case study NL : Jan De Smet (Pensioenfonds Agfa Gevaert) FR : Bernard Caroyez et Lionel Derome (Pensio-B) Doelstelling: Inzicht verschaffen in voor-en nadelen van delegatie van het beleggingsbeleid en oelichten hoe in de praktijk het beleggingsbeleid van een pensioenfonds gevoerd wordt Vele IBP's opteren voor een gehele of gedeeltelijke delegatie van de uitvoering van het beleggingsbeleid aan vermogensbeheerders. Deze les geeft een antwoord op o.m. de volgende vragen: Wat zijn de motieven en kosten/baten voor deze vorm van uitbesteding? Wat zijn de voor- en nadelen van "balanced mandates" tegenover gespecialiseerde mandaten? Voor welke elementen moet u hier aandacht hebben? Hoe zorgt u voor een goede opvolging van uw asset managers? Hoe zorgt u voor een goed uitbestedingscontract in lijn met de principes van de governance circulaire (inzake deugdelijk bestuur) van de FSMA? Vervolgens geeft een verantwoordelijke van een IBP toelichting bij de beleggingspolitiek van de IBP; de totstandkoming van de strategische assetallocatie; de wijziging van de allocatie; de gevolgen van dergelijke wijziging voor de IBP, de bijdragende onderneming(en) en de aangeslotenen. Ter afsluiting van deze module stelt BVPI haar standpunten voor m.b.t. actuele thema s in het prudentieel toezicht die doorheen deze cursus behandeld werden, waarna de deelnemers uitgenodigd worden voor een discussie (30 ). BVPI-team 14/14

BELGIAN PENSION ACADEMY MODULES I, II EN III PROGRAMMA 2013-2014

BELGIAN PENSION ACADEMY MODULES I, II EN III PROGRAMMA 2013-2014 doelgroep Ter Inleiding BELGISCHE VERENIGING VAN PENSIOENINSTELLINGEN BELGIAN PENSION ACADEMY MODULES I, II EN III PROGRAMMA 2013-2014 De BVPI biedt een multidisciplinaire opleiding aan onder de benaming

Nadere informatie

BELGIAN PENSION ACADEMY MODULES I, II EN III PROGRAMMA 2012-2013

BELGIAN PENSION ACADEMY MODULES I, II EN III PROGRAMMA 2012-2013 BELGIAN PENSION ACADEMY MODULES I, II EN III PROGRAMMA 2012-2013 Ter Inleiding De BVPI biedt een multidisciplinaire opleiding aan onder de benaming Belgian Pension Academy (kortweg BPA). De lessenreeks

Nadere informatie

CROSS BORDER PENSIONS Bedreiging, opportuniteit of realiteit? Organisme voor de Financiering van Pensioenen en Prudentieel toezicht

CROSS BORDER PENSIONS Bedreiging, opportuniteit of realiteit? Organisme voor de Financiering van Pensioenen en Prudentieel toezicht CROSS BORDER PENSIONS Bedreiging, opportuniteit of realiteit? Organisme voor de Financiering van Pensioenen en Prudentieel toezicht 27 mei 2008 Lut Sommerijns BVPI Belgische Vereniging van Pensioeninstellingen

Nadere informatie

Pensioenexpert. in een handomdraai. Basisopleidingen over aanvullende pensioenen

Pensioenexpert. in een handomdraai. Basisopleidingen over aanvullende pensioenen Pensioenexpert in een handomdraai Basisopleidingen over aanvullende pensioenen Als bestuurder van een Instelling voor Bedrijfspensioenvoorziening (oftewel pensioenfonds, hierna IBP ), als lid van de Algemene

Nadere informatie

IORP II & QIS 23 oktober 2012. Infosessie BVPI - Pension B, Koningstraat 132/3, 1000 Brussel

IORP II & QIS 23 oktober 2012. Infosessie BVPI - Pension B, Koningstraat 132/3, 1000 Brussel IORP II & QIS 23 oktober 2012 Infosessie BVPI - Pension B, Koningstraat 132/3, 1000 Brussel De Europese Commissie overweegt een herziening van de Europese IORP Directive IORP II & QIS (quantitative impact

Nadere informatie

Pensioenexpert. in een handomdraai. Basisopleidingen over aanvullende pensioenen

Pensioenexpert. in een handomdraai. Basisopleidingen over aanvullende pensioenen Pensioenexpert in een handomdraai Basisopleidingen over aanvullende pensioenen Als bestuurder van een Instelling voor Bedrijfspensioenvoorziening (oftewel pensioenfonds, hierna IBP ), als lid van de Algemene

Nadere informatie

Interne controle, interne audit, compliance, externe controle

Interne controle, interne audit, compliance, externe controle De prudentiële verwachtingen van de CBFA inzake het deugdelijk bestuur van de IBP s Toepassing: Amonis Interne controle, interne audit, compliance, externe controle Françoise Leclercq 20/6/07 Agenda Actieplan

Nadere informatie

Vergelijking Nederland-België

Vergelijking Nederland-België Vergelijking Nederland-België Anne Claes BELGIUM Mei 2008 2 Vergelijking Nederland - België Prudentiële regels Financiering Beleggingen Solvabiliteit Afzonderlijke vermogens Belastingen Communicatievereisten

Nadere informatie

Nieuw kader voor aanvullende pensioenen

Nieuw kader voor aanvullende pensioenen Nieuw kader voor aanvullende pensioenen Ref 241128 Nieuw kader voor aanvullende pensioenen Seminars All levels 1 dag - 7 uren Omzetting van Europese richtlijnen IORP II, IDD, Portability en VAPW: wat verandert

Nadere informatie

Verklaring van Beleggingsbeginselen. Joachim Aelvoet CBFA

Verklaring van Beleggingsbeginselen. Joachim Aelvoet CBFA Verklaring van Beleggingsbeginselen Joachim Aelvoet CBFA 17 maart 2011 Onderzoek 29 IBP's +/- 4,5 miljard euro vermogen +/- 100.000 aangeslotenen methode: eerste analyse individueel gesprek conclusies

Nadere informatie

TRANSPARANTIEVERSLAG 2013

TRANSPARANTIEVERSLAG 2013 TRANSPARANTIEVERSLAG 2013 Conform artikel 42 van de Wet betreffende de Aanvullende Pensioenen (WAP) vindt U hierna het jaarlijks verslag dat informatie verstrekt over het door Pensio TL uitgevoerde beheer

Nadere informatie

Toelichting crossborder project

Toelichting crossborder project Toelichting crossborder project Informatie sessies januari februari 2016 Ton van der Linden Business Services Manager & Treasurer Gerda Shultz Pension & Benefit Finance Manager Introductie Voorstellen

Nadere informatie

TRANSPARANTIEVERSLAG. Vaste Prestatie pensioenplan - sectie DuPont België Jaar Inleiding

TRANSPARANTIEVERSLAG. Vaste Prestatie pensioenplan - sectie DuPont België Jaar Inleiding TRANSPARANTIEVERSLAG Vaste Prestatie pensioenplan - sectie DuPont België Jaar 2017 Inleiding Het OFP DuPont European Pension Fund (hierna DEPF) is een pan-europees pensioenfonds dat pensioenplannen van

Nadere informatie

Wat verwacht de CBFA inzake compliance? Seminarie CBFA- BVPI 30 november 2009

Wat verwacht de CBFA inzake compliance? Seminarie CBFA- BVPI 30 november 2009 Wat verwacht de CBFA inzake compliance? Enkele aandachtspunten Caroline Vandevelde, Coördinator CBFA Maria Di Romana, Adviseur CBFA Seminarie CBFA- BVPI 30 november 2009 De "nieuwe" functie van compliance

Nadere informatie

Prof. Eddy Wymeersch Seminarie CBFA-BVPI 18 november 2010

Prof. Eddy Wymeersch Seminarie CBFA-BVPI 18 november 2010 Prof. Eddy Wymeersch Seminarie CBFA-BVPI De wettelijke regeling W. 27 oktober 2006 Bestuursorgaan, minstens 2 personen in college, doch in de regel meer Betrokken bestuurders en onafhankelijken meerderheid

Nadere informatie

Sectoraal pensioenstelsel voor de diamantsector Transparantieverslag 2018

Sectoraal pensioenstelsel voor de diamantsector Transparantieverslag 2018 Sectoraal pensioenstelsel voor de diamantsector Transparantieverslag 2018 1. Welke instellingen komen tussen in het beheer van uw aanvullend pensioen? De inrichter van het sectoraal pensioenstelsel ten

Nadere informatie

Opleiding Vermogensbeheer

Opleiding Vermogensbeheer Leidt op tot Medewerker vermogensbeheer pensioenbedrijf Alles over de organisatie van het vermogensbeheer en de administratieve verwerking van vermogensbeheeractiviteiten bij pensioenfondsen Aan beleggingsresultaten

Nadere informatie

Dynamisme en Betrouwbaarheid

Dynamisme en Betrouwbaarheid Dynamisme en Betrouwbaarheid Wie is ACTEIA? ACTEIA is de combinatie van het latijns woord ACTio (actie) en van het grieks woord adeia (zekerheid) ACTEIA symboliseert sterke waarden, DYNAMISME en BETROUWBAARHEID

Nadere informatie

Update@Work September 2010 - Nummer 5 - Jaargang 6

Update@Work September 2010 - Nummer 5 - Jaargang 6 Employee Benefits Update@Work September 2010 - Nummer 5 - Jaargang 6 Databank Aanvullende Pensioenen of DB2P: aangifte-instructies De Gegevensbank Opbouw Aanvullende Pensioenen die in het leven werd geroepen

Nadere informatie

investment academy BNPP IP Campus Welkom bij de Investment Academy

investment academy BNPP IP Campus Welkom bij de Investment Academy investment academy Welkom bij de Investment Academy OpleIdIngen voor pensioenfondsbestuurders In 2013 investment academy Investment Academy Kennis en deskundigheid met u delen BNP Paribas Investment Partners

Nadere informatie

Collectieve Pensioenovereenkomst

Collectieve Pensioenovereenkomst Collectieve Pensioenovereenkomst Finale versie 14 oktober 2016 TUSSEN: DuPont de Nemours (Nederland) B.V. met maatschappelijke zetel te Dordrecht, hierbij vertegenwoordigd door M.J. Verburg, country leader

Nadere informatie

Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II

Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II AG Commissie ERM Leidraad: overzicht wetgeving en vereisten Introductie In dit document is een overzicht opgenomen van de vereisten aan de risicomanagement

Nadere informatie

Update@Work Januari 2013 Nummer 1 Jaargang 9

Update@Work Januari 2013 Nummer 1 Jaargang 9 Update@Work Januari 2013 Nummer 1 Jaargang 9 Programmawet van 27.12.2012: de bijzondere RSZ-bijdragen van 1,5% en van 8,86% betreffende de 2 de pijler Het Belgisch Staatsblad van 31 december 2012 publiceerde

Nadere informatie

BELEIDSTRUCTUUR, WERKING, ORGANISATIE IBP CONTINUITEITSBELEID INFORMATIEVERSPREIDING, INFORMATIESTROMEN. Lut Sommerijns

BELEIDSTRUCTUUR, WERKING, ORGANISATIE IBP CONTINUITEITSBELEID INFORMATIEVERSPREIDING, INFORMATIESTROMEN. Lut Sommerijns BELEIDSTRUCTUUR, WERKING, ORGANISATIE IBP CONTINUITEITSBELEID INFORMATIEVERSPREIDING, INFORMATIESTROMEN Lut Sommerijns 20 juni 2007 1 Plan van de uiteenzetting 1. Beleidstructuur Organen van het OFP Werking

Nadere informatie

COMMISSIE VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN ADVIES nr. 20 de dato 3 mei 2007. Verklarend lexicon van de gehanteerde begrippen in de jaarlijkse pensioenfiche

COMMISSIE VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN ADVIES nr. 20 de dato 3 mei 2007. Verklarend lexicon van de gehanteerde begrippen in de jaarlijkse pensioenfiche COMMISSIE VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN ADVIES nr. 20 de dato 3 mei 2007 Gelet dat de Commissie voor aanvullende pensioenen, samengesteld krachtens art. 53 van de Wet van 28 april 2003 betreffende de aanvullende

Nadere informatie

Auteur. Federale Overheidsdienst Financiën. minfin.fgov.be. Onderwerp

Auteur. Federale Overheidsdienst Financiën. minfin.fgov.be. Onderwerp Auteur Federale Overheidsdienst Financiën minfin.fgov.be Onderwerp Circulaire nr. AOIF 22/2008 (E.T.113.316). Vrijstelling. Administratief beheer. Financieel beheer. Neutraliteitsprincipe. Organisme voor

Nadere informatie

Martine du Jardin Martine du Jardin Fonds de Pensions Suez OFP de pension Suez OFP

Martine du Jardin Martine du Jardin Fonds de Pensions Suez OFP de pension Suez OFP ACTUARIELE ASPECTEN VAN HET NIEUW PRUDENTIEEL KADER VAN DE IBP S Toepassing / Praktijkvoorbeeld Martine du Jardin Martine du Jardin Fonds de Pensions Suez OFP de pension Suez OFP 6 déce 6 décembre 2007mbre

Nadere informatie

Academy. pen inschrijving NAJAAR. Programma. Ons Open Inschrijving cursusaanbod voor najaar 2018 bestaat uit: Beheersing van uitbesteding.

Academy. pen inschrijving NAJAAR. Programma. Ons Open Inschrijving cursusaanbod voor najaar 2018 bestaat uit: Beheersing van uitbesteding. Programma NAJAAR 2018 Solutional Academy heeft als doelstelling onze kennis en expertise zoveel mogelijk te delen met mensen die werkzaam zijn in de asset management- en pensioensector. Hierbij treft u

Nadere informatie

Programma Leergang Besturen van een Pensioenfonds

Programma Leergang Besturen van een Pensioenfonds Programma Leergang Besturen van een Pensioenfonds Locatie: Woudschoten Conferentiecentrum te Zeist Module 1 Wetgeving en beleid Dag 1: donderdag 3 april 2014 09.00 09.30 uur Ontvangst 09.30 10.00 uur Inleiding

Nadere informatie

Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II

Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II Risicomanagement functie verzekeraars onder Solvency II Hoofdindeling: Leidraden Opgesteld door: Commissie Enterprise Risk Management (ERM) Vastgesteld door: Commissie Enterprise Risk Management (ERM)

Nadere informatie

KENMERKEN VAN TWEEDE PIJLER PENSIOENFONDSEN

KENMERKEN VAN TWEEDE PIJLER PENSIOENFONDSEN EXECUTIVE SUMMARY Een OFP-pensioenfonds is het meest geschikte vehikel voor de opbouw en het beheer van de pensioenen in de tweede pijler, m.a.w. de beroepsgebonden aanvullende pensioenen. Pensioenfondsen

Nadere informatie

HERVORMING VAN DE WET OP DE AANVULLENDE PENSIOENEN: WAT IS NIEUW?

HERVORMING VAN DE WET OP DE AANVULLENDE PENSIOENEN: WAT IS NIEUW? HERVORMING VAN DE WET OP DE AANVULLENDE PENSIOENEN: WAT IS NIEUW? De hervorming van de aanvullende pensioenen die werd aangekondigd in aansluiting op de hervorming van de 1 ste pijler van de pensioenen

Nadere informatie

Nieuwe gewaarborgde rentevoeten voor de pensioenplannen die afgesloten worden door een onderneming Vragen & Antwoorden

Nieuwe gewaarborgde rentevoeten voor de pensioenplannen die afgesloten worden door een onderneming Vragen & Antwoorden Nieuwe gewaarborgde rentevoeten voor de pensioenplannen die afgesloten worden door een onderneming Vragen & Antwoorden Employee Benefits Institute 1. Welke zijn de nieuwe rentevoeten die AXA Belgium waarborgt

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4

Nadere informatie

Verklarend lexicon van de gehanteerde begrippen in de jaarlijkse pensioenfiche

Verklarend lexicon van de gehanteerde begrippen in de jaarlijkse pensioenfiche BV07083 24.05.2007 Verklarend lexicon van de gehanteerde begrippen in de jaarlijkse pensioenfiche Alle werknemers die aangesloten zijn bij een aanvullende pensioentoezegging ontvangen jaarlijks een pensioenfiche

Nadere informatie

Bijlage 1 bij Circulaire WAP nr. 7 over de regels betreffende het paritair beheer en het toezichtscomité INHOUD

Bijlage 1 bij Circulaire WAP nr. 7 over de regels betreffende het paritair beheer en het toezichtscomité INHOUD Toezicht op de pensioeninstellingen en de binnenlandse verzekeringsondernemingen Bijlage 1 bij Circulaire WAP nr. 7 over de regels betreffende het paritair beheer en het toezichtscomité * In de tekst moeten

Nadere informatie

Sociaal sectoraal pensioenstelsel van de elektriciens Transparantieverslag 2016

Sociaal sectoraal pensioenstelsel van de elektriciens Transparantieverslag 2016 Sociaal sectoraal pensioenstelsel van de elektriciens Transparantieverslag 2016 1. Welke instellingen komen tussen in het beheer van uw aanvullend pensioen? De inrichter van het sociaal sectoraal pensioenstelsel

Nadere informatie

Verklaring inzake beleggingsbeginselen

Verklaring inzake beleggingsbeginselen STICHTING PENSIOENFONDS RECREATIE Mei 2011 INHOUDSOPGAVE 0. Introductie 3 1. Doelstelling van het beleggingsbeleid 4 2. Organisatie en risicobeheerprocedures 5 3. Beleggingsbeginselen 7 Mei 2011 Pagina

Nadere informatie

Bijlage: Overzicht van kenmerken van de PPI en haar internationale concurrenten

Bijlage: Overzicht van kenmerken van de PPI en haar internationale concurrenten Bijlage: Overzicht van kenmerken van de PPI en haar internationale concurrenten Reikwijdte België OFP Pensionsk asse Pensionsfonds Ierland SEPCAV ASSEP CAA Welke soorten pensioenregelingen kunnen uitgevoerd

Nadere informatie

Governance-eisen IORP2 vormen puzzel voor pensioenfondsen

Governance-eisen IORP2 vormen puzzel voor pensioenfondsen Sameer van Alfen PP Governance-eisen IORP2 vormen puzzel voor pensioenfondsen Pensioenfondsen moeten nu al aan de slag met de governance-eisen van IORP2 voor drie belangrijke sleutelfuncties binnen de

Nadere informatie

Sectoraal pensioenstelsel voor de sector van het drukkerij-, grafische kunst- en dagbladbedrijf Transparantieverslag 2016

Sectoraal pensioenstelsel voor de sector van het drukkerij-, grafische kunst- en dagbladbedrijf Transparantieverslag 2016 Sectoraal pensioenstelsel voor de sector van het drukkerij-, grafische kunst- en dagbladbedrijf Transparantieverslag 2016 1. Welke instellingen komen tussen in het beheer van uw aanvullend pensioen? De

Nadere informatie

COMMISSIE VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN ADVIES. nr. 15. de dato. 7 december 2006

COMMISSIE VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN ADVIES. nr. 15. de dato. 7 december 2006 COMMISSIE VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN ADVIES nr. 15 de dato 7 december 2006 Gelet dat de commissie voor aanvullende pensioenen, samengesteld krachtens art. 53 van de Wet van 28 april 2003 betreffende de

Nadere informatie

Instelling voor bedrijfspensioenvoorziening (IBP)

Instelling voor bedrijfspensioenvoorziening (IBP) CLAEYS & ENGELS Advocaten Vorstlaan 280 1160 Brussel Tel +32 2 761 46 00 Fax +32 2 761 47 00 Pensioenfonds info@claeysengels.be www.claeysengels.be Instelling voor bedrijfspensioenvoorziening (IBP) www.iuslaboris.com

Nadere informatie

DNB SEMINAR VERMOGENSBEHEER UITBESTEDING VERMOGENSBEHEER

DNB SEMINAR VERMOGENSBEHEER UITBESTEDING VERMOGENSBEHEER DNB SEMINAR UITBESTEDING Door: Oscar van Angeren I. Regulatory framework en II. Algemene contractuele aspecten 1 I. Regulatory framework Uitbestedingsregels pensioenfondsen: artikel 34 Pw en 12-14 BuPw.

Nadere informatie

Finance & Risk Management. Financiële profielen in wording

Finance & Risk Management. Financiële profielen in wording Finance & Risk Management Financiële profielen in wording Interessesfeer Interesse voor de snel veranderende financiële wereld - Financiële producten - Investeringsanalyses en financieringsvraagstukken

Nadere informatie

KEY ISSUES - Corporate Governance COMMISSIE VOOR HET BANK- EN FINANCIEWEZEN

KEY ISSUES - Corporate Governance COMMISSIE VOOR HET BANK- EN FINANCIEWEZEN KEY ISSUES - Corporate Governance COMMISSIE VOOR HET BANK- EN FINANCIEWEZEN Rapportering corporate governance Brussel, 18 november 1999 Mevrouw, Mijnheer, De Commissie voor het Bank en Financiewezen en

Nadere informatie

Verslag aan de Provincieraad

Verslag aan de Provincieraad departement Financiën dienst Budget dossiernummer:. 1506605 Verslag aan de Provincieraad betreft verslaggever Beheer pensioenreserves aansluiting bij OGEO FUND OFP Alexander Vercamer Mevrouwen en mijne

Nadere informatie

Workshop Pensioenfondsen. Gert Demmink

Workshop Pensioenfondsen. Gert Demmink Workshop Pensioenfondsen Gert Demmink 13 november 2012 Integere Bedrijfsvoering Integere bedrijfsvoering; Bas Jennen Bestuurderstoetsingen; Juliette van Doorn Integere bedrijfsvoering, beleid & uitbesteding

Nadere informatie

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 >

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Eind 2012 liep het herverzekeringscontract met Nationale-Nederlanden

Nadere informatie

Nieuwe gewaarborgde rentevoeten voor de pensioenplannen die afgesloten worden door een onderneming Vragen & Antwoorden

Nieuwe gewaarborgde rentevoeten voor de pensioenplannen die afgesloten worden door een onderneming Vragen & Antwoorden Nieuwe gewaarborgde rentevoeten voor de pensioenplannen die afgesloten worden door een onderneming Vragen & Antwoorden Employee Benefits Institute 1. Welke zijn de nieuwe rentevoeten die AXA Belgium waarborgt

Nadere informatie

Circulaire reporting boekjaar 2010: Nieuwigheden en aandachtspunten

Circulaire reporting boekjaar 2010: Nieuwigheden en aandachtspunten Circulaire reporting boekjaar 2010: Nieuwigheden en aandachtspunten Diederik Vandendriessche 7 februari 2011 Inhoud 1. Nieuwigheden 2. Aandachtspunten & Tips 3. Validatieregels 4. Kalender 5. Toekomst

Nadere informatie

Opleidingsfiche voor "Alle aspecten van bankboekhouden"

Opleidingsfiche voor Alle aspecten van bankboekhouden Opleidingsfiche voor "Alle aspecten van bankboekhouden" Doelstellingen Na het voltooien van deze opleiding kunt u de boekhoudtaken binnen een bank perfect uitvoeren. De principes van de boekhouding worden

Nadere informatie

Institutioneel beheer

Institutioneel beheer Institutioneel beheer volgens KBC. Een integrale benadering van uw institutioneel vermogen. Financiering Kasstromen Risico Marktstandaard Regelgeving Opbrengsten Kredieten Inkomen Volgens een duidelijke

Nadere informatie

Case studie. Bedrijfspensioenfondsen die WEL uitbesteden aan één of meerdere dienstverleners. Een presentatie voor BVPI Door Ann Verlinden

Case studie. Bedrijfspensioenfondsen die WEL uitbesteden aan één of meerdere dienstverleners. Een presentatie voor BVPI Door Ann Verlinden Case studie Bedrijfspensioenfondsen die WEL uitbesteden aan één of meerdere dienstverleners Een presentatie voor BVPI Door Ann Verlinden 29 april 2011 2011 Towers Watson. All rights reserved. Vraag 1 Wat

Nadere informatie

15. RAPPORTERING INZAKE GOVERNANCE

15. RAPPORTERING INZAKE GOVERNANCE 15. RAPPORTERING INZAKE GOVERNANCE Regelgevend kader: 1. Solvabiliteit II-wet: Art. 42, 1, 10 (invoering van een rapporteringssysteem), 42, 3, en 77, 6 (governancememorandum), 95 tot 101 (SFCR), 199 tot

Nadere informatie

Investeren in kennis

Investeren in kennis Solutional Value through expertise Investeren in kennis Trainingen en e-learning Wij delen expertise en kennis Solutional Academy is opgericht met als doelstelling onze expertise en kennis van de asset

Nadere informatie

De actuariële aspecten van het nieuw prudentieel kader voor IBP s. Verband tussen het nieuw prudentieel kader en de actuariële praktijken

De actuariële aspecten van het nieuw prudentieel kader voor IBP s. Verband tussen het nieuw prudentieel kader en de actuariële praktijken De actuariële aspecten van het nieuw prudentieel kader voor IBP s Verband tussen het nieuw prudentieel kader en de actuariële praktijken 6 december 2007 1 Verband tussen het nieuw prudentieel kader en

Nadere informatie

Samenvatting van de belangrijkste wijzigingen aan de algemene voorwaarden

Samenvatting van de belangrijkste wijzigingen aan de algemene voorwaarden Samenvatting van de belangrijkste wijzigingen aan de algemene voorwaarden 1. Vereffening van de uitkering bij leven Sinds 1 januari 2016 kan in het stelsel van de loontrekkende werknemers het aanvullend

Nadere informatie

Alle aspecten van bankboekhouden

Alle aspecten van bankboekhouden Alle aspecten van bankboekhouden DOELSTELLINGEN Na het voltooien van deze opleiding kunt u de boekhoudtaken binnen een bank perfect uitvoeren. De principes van de boekhouding worden toegepast op de taken

Nadere informatie

Enquête financière 2013 Financiële enquête 2013

Enquête financière 2013 Financiële enquête 2013 Enquête financière 2013 Financiële enquête 2013 Bart De Wit, Senior Advisor BVPI-ABIP Diamant, Brussels 24/04/2014 Ordre du jour - Agenda Echantillon Répartition des avoirs Rendements Financement Attente

Nadere informatie

Info sessie voor de aangewezen actuarissen van de IBP s. Feed back over de actuarisverslagen 2015 Johanna Secq 20 maart 2017

Info sessie voor de aangewezen actuarissen van de IBP s. Feed back over de actuarisverslagen 2015 Johanna Secq 20 maart 2017 Info sessie voor de aangewezen actuarissen van de IBP s Feed back over de actuarisverslagen 215 Johanna Secq 2 maart 217 Inhoud I. Inleiding II. Verwachtingen van de FSMA III. Thematische bevindingen IV.

Nadere informatie

Enquête financière 2012 Financiële enquête 2012

Enquête financière 2012 Financiële enquête 2012 Enquête financière 2012 Financiële enquête 2012 Bart De Wit, Senior Advisor BVPI-ABIP Atrium GDF Suez, Brussel Atrium GDF Suez, Bruxelles 25/04/2013 Ordre du jour - Agenda Echantillon Répartition des avoirs

Nadere informatie

Asset & Liability Management

Asset & Liability Management Asset & Liability Management Verder gaan is de juiste balans vinden. ALM: inzicht in risico s Zorgen voor balans tussen pensioenverplichtingen en de opbouw van het pensioenvermogen. Het is een kerntaak

Nadere informatie

Opleidingsfiche voor "Certified Leasing Professional Traject "

Opleidingsfiche voor Certified Leasing Professional Traject Opleidingsfiche voor "Certified Leasing Professional Traject " Doelstellingen Deze opleiding geeft een volledig overzicht van alle componenten van het business to business leasinggebeuren. De deelnemer

Nadere informatie

Interne controle en risicobeheer

Interne controle en risicobeheer COMMISSIE CORPORATE GOVERNANCE PRIVATE STICHTING Interne controle en risicobeheer Richtlijnen in het kader van de wet van 6 april 2010 en de Belgische Corporate Governance Code 2009 Hulpdocument voor het

Nadere informatie

Boekhouding OFP / IBP

Boekhouding OFP / IBP Boekhouding OFP / IBP 27 maart 2014 Harold François Agenda Algemene boekhouding Boekhouding OFP/IBP 2 Agenda Algemene boekhouding Boekhouding OFP/IBP 3 Boekhoudkundige verplichtingen Wet dd. 17/07/1975

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333

Nadere informatie

ACTUCOMP b.v. D e B e l g i ë R o u t e. Efteling Golfpark 27 mei Koen De Ryck Voorzitter en Gedelegeerd Bestuurder Pragma Consulting N.V.

ACTUCOMP b.v. D e B e l g i ë R o u t e. Efteling Golfpark 27 mei Koen De Ryck Voorzitter en Gedelegeerd Bestuurder Pragma Consulting N.V. ACTUCOMP b.v. C R O S S B O R D E R P E N S I O N S D e B e l g i ë R o u t e Efteling Golfpark 27 mei 2008 TEL: +32 2 752 40 40 FAX: +32 2 752 40 49 E-MAIL: k.deryck@pragmaconsulting.com Koen De Ryck

Nadere informatie

Persconferentie 3 maart 2015. Jaaroverzicht 2014 Zoom op schadeverzekeringen en natuurrampen De groepsverzekering in de lagerente-omgeving

Persconferentie 3 maart 2015. Jaaroverzicht 2014 Zoom op schadeverzekeringen en natuurrampen De groepsverzekering in de lagerente-omgeving Persconferentie 3 maart 2015 Jaaroverzicht 2014 Zoom op schadeverzekeringen en natuurrampen De groepsverzekering in de lagerente-omgeving 1 03/03/2015 Agenda Resultaten en markante feiten 2014 Antonio

Nadere informatie

Opleidingsfiche voor "Traject - Certified Compliance Officer"

Opleidingsfiche voor Traject - Certified Compliance Officer Opleidingsfiche voor "Traject - Certified Compliance Officer" Doelstellingen Het KB 12.03.2012 bepaalt dat binnen de financiële instelling minimaal 1 erkende compliance officer is aangesteld, die over

Nadere informatie

VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 6.1.2016 COM(2015) 685 final VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD over het effect van de herziene International Accounting Standard (IAS) 19 op de

Nadere informatie

Solvency II: vereisten inzake governance. Melissa Thirion, Adviseur Juridische & fiscale studies en Gezondheid (Assuralia)

Solvency II: vereisten inzake governance. Melissa Thirion, Adviseur Juridische & fiscale studies en Gezondheid (Assuralia) Solvency II: vereisten inzake governance Melissa Thirion, Adviseur Juridische & fiscale studies en Gezondheid (Assuralia) Inhoud 1. Algemene inleiding 2. Toepassingsgebied en definities 3. Governance 2

Nadere informatie

LET S TALK ABOUT EMPLOYEE BENEFITS SOLUTIONS

LET S TALK ABOUT EMPLOYEE BENEFITS SOLUTIONS LET S TALK ABOUT EMPLOYEE BENEFITS SOLUTIONS Tell me all about the best solutions for my company Aanvullende pensioenen zijn een uiterst ingewikkelde en gespecialiseerde materie. Daar moeten we u wellicht

Nadere informatie

ESG compliance. Masterclass. Voor professionals in de pensioensector. kpmg.nl Eversheds-Sutherland.com/ESAdvisoryNL

ESG compliance. Masterclass. Voor professionals in de pensioensector. kpmg.nl Eversheds-Sutherland.com/ESAdvisoryNL ESG compliance Masterclass Voor professionals in de pensioensector kpmg.nl Eversheds-Sutherland.com/ESAdvisoryNL Deze Masterclass is de training bij uitstek voor pensioen professionals die zich willen

Nadere informatie

kpmg ESG compliance Masterclass voor professionals in de pensioensector kpmg.nl Eversheds-Sutherland.com/ESAdvisoryNL

kpmg ESG compliance Masterclass voor professionals in de pensioensector kpmg.nl Eversheds-Sutherland.com/ESAdvisoryNL kpmg ESG compliance Masterclass voor professionals in de pensioensector kpmg.nl Eversheds-Sutherland.com/ESAdvisoryNL Deze Masterclass is de training bij uitstek voor pensioen professionals die zich willen

Nadere informatie

CIRCULAIRE CPP WIBP- OVER HET DEUGDELIJK BESTUUR VAN DE IBP S

CIRCULAIRE CPP WIBP- OVER HET DEUGDELIJK BESTUUR VAN DE IBP S Toezicht op de aanvullende pensioenen Brussel, 23 mei 2007 CIRCULAIRE CPP-2007-2-WIBP- OVER HET DEUGDELIJK BESTUUR VAN DE IBP S * In de tekst moeten de woorden de CBFA / de Commissie voor het Bank-, Financie-

Nadere informatie

Euroclear Pension Fund OFP Koning Albert II-laan 1, 1210 Brussel PRIVACYVERKLARING PENSIOENREGELING

Euroclear Pension Fund OFP Koning Albert II-laan 1, 1210 Brussel PRIVACYVERKLARING PENSIOENREGELING PRIVACYVERKLARING PENSIOENREGELING 1 Uw deelname aan de pensioenregeling Zoals u weet bent u aangesloten bij de Pensioenregeling van Euroclear Nederland (hierna uw werkgever ). Om deze Pensioenregeling

Nadere informatie

Prudentieel toezichtsproces

Prudentieel toezichtsproces Prudentieel toezichtsproces Het door de Controledienst opgezette prudentieel toezichtsproces volgt een risicogebaseerde ( risk-based ) toezichtsaanpak, die prospectief is en in verhouding staat tot de

Nadere informatie

Toezicht op beleggingen

Toezicht op beleggingen Toezicht op beleggingen Studiebijeenkomst VvP, 6 Jurgen Willemsen Inhoud Sectie 1: Introductie toezicht op het beleggingsbeleid Sectie 2: Overzicht vermogensbeheeronderzoeken Sectie 3: Veranderingen in

Nadere informatie

Pensioenverplichtingen

Pensioenverplichtingen Pensioenverplichtingen Het nieuwe IAS 19R: commercieel vs. fiscaal Sebastiaan Reenders Jurjen Bevers Pensioenen: IAS 19R en fiscaal Wijzigingen IAS 19R Hoofdlijnen IAS 19 en belangrijkste wijzigingen per

Nadere informatie

INDIVIDUELE RESERVE-OVERDRACHT VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN TUSSEN VERZEKERINGSONDERNEMINGEN EN INSTELLINGEN VOOR BEDRIJFSPENSIOENVOORZIENING

INDIVIDUELE RESERVE-OVERDRACHT VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN TUSSEN VERZEKERINGSONDERNEMINGEN EN INSTELLINGEN VOOR BEDRIJFSPENSIOENVOORZIENING LEVEN 2015-14 / BIJLAGE 2 LEVEN/ TECHN. COMM. COLLECTIEF 2015-88/B INDIVIDUELE RESERVE-OVERDRACHT VOOR AANVULLENDE PENSIOENEN TUSSEN VERZEKERINGSONDERNEMINGEN EN INSTELLINGEN VOOR BEDRIJFSPENSIOENVOORZIENING

Nadere informatie

International Public Sector Standards (IPSAS)

International Public Sector Standards (IPSAS) NIEUW Basiscursus I P S A S International Public Sector Standards (IPSAS) Donderdag 30 april in Rotterdam 1 2 International Public Sector Standards (IPSAS) Deze basiscursus omvat de volgende componenten:

Nadere informatie

Belgische werknemers beleggen aan 3,25 % gegarandeerd De (on)zekerheid van aanvullende pensioenen

Belgische werknemers beleggen aan 3,25 % gegarandeerd De (on)zekerheid van aanvullende pensioenen Belgische werknemers beleggen aan 3,25 % gegarandeerd De (on)zekerheid van aanvullende pensioenen Woensdag 24 oktober 2012 Uw veiligheid, onze zorg. Baloise Group Agenda De 2 de pensioenpijler De minimum

Nadere informatie

Artikel 1. Reglement 1.1 Dit reglement is vastgesteld door het bestuur van Stichting Pensioenfonds Notariaat (SPN).

Artikel 1. Reglement 1.1 Dit reglement is vastgesteld door het bestuur van Stichting Pensioenfonds Notariaat (SPN). Artikel 1. Reglement 1.1 Dit reglement is vastgesteld door het bestuur van Stichting Pensioenfonds Notariaat (SPN). 1.2 Dit reglement kan worden gewijzigd bij besluit van het bestuur na afstemming met

Nadere informatie

Eisen voor bestuursleden

Eisen voor bestuursleden Eisen voor bestuursleden (overgenomen uit plan van aanpak deskundigheidsbevordering Pensioenkoepels 2010) Om zijn verantwoordelijkheid te kunnen dragen moet een bestuurslid deelnemen aan de besluitvorming

Nadere informatie

Onder voorbehoud van wat volgt onder 2.8. geldt ook hier wat staat in hoofdstuk 2 van de aangifteinstructies

Onder voorbehoud van wat volgt onder 2.8. geldt ook hier wat staat in hoofdstuk 2 van de aangifteinstructies Betreft Aangifte-instructies DB2P Datum 14/01/2013 Versie ZS 01.00 1. Inleiding 1.1. Algemeen Dit document beschrijft de aan de Databank Aanvullende Pensioenen (hierna DB2P) aan te geven gegevens zoals

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst

Deelnemersbijeenkomst Deelnemersbijeenkomst Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland 18 november 2014 13 oktober 2010 Deelnemersbijeenkomst Agenda Opening 2013 Financiën: Dekkingsgraad en financiële situatie Henk Beleggingsbeleid

Nadere informatie

Statement of Investment Principles

Statement of Investment Principles Statement of Investment Principles Inhoud Pagina 1. Algemeen 2 2. Doelstelling 2 3. Bestuur 3 4. Beleggingsprincipes 5 Bijlage I: 7 Strategische Asset Allocaties Verboden Beleggingen Benchmarks Bijlage

Nadere informatie

VERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING CRH PENSIOENFONDS 18 JUNI 2012

VERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN STICHTING CRH PENSIOENFONDS 18 JUNI 2012 VERKLARING INZAKE BELEGGINGSBEGINSELEN 18 JUNI 2012 INHOUD 1. Inleiding... 1 2. Organisatie... 2 2.1 Het fonds... 2 2.2 Organisatie... 2 2.3 Toeslagenbeleid... 3 3. Beleggingsbeleid... 4 3.1 Doel van het

Nadere informatie

BELEIDS- EN BEHEERSCYCLUS Lokale Besturen

BELEIDS- EN BEHEERSCYCLUS Lokale Besturen BELEIDS- EN BEHEERSCYCLUS Lokale Besturen vormingsaanbod 2012 Afdeling Binnenlands Bestuur Limburg i.s.m. PLOT Provincie Limburg Inhoud Doelgroep Planmatig beleid BBC : introductie Verduidelijking van

Nadere informatie

Nieuwe gewaarborgde rentevoeten voor de pensioenplannen die afgesloten worden door een onderneming Vragen & Antwoorden

Nieuwe gewaarborgde rentevoeten voor de pensioenplannen die afgesloten worden door een onderneming Vragen & Antwoorden Nieuwe gewaarborgde rentevoeten voor de pensioenplannen die afgesloten worden door een onderneming Vragen & Antwoorden Employee Benefits Institute 1. Welke zijn de nieuwe rentevoeten die AXA Belgium waarborgt

Nadere informatie

ondetafelcyclus Goed Bestuur: van de letter naar de geest!

ondetafelcyclus Goed Bestuur: van de letter naar de geest! R ondetafelcyclus Goed Bestuur: van de letter naar de geest! Insights van het Best Practice onderzoek bij beursgenoteerde ondernemingen Met de steun van: BELGISCHE VERENIGING VAN BEURSGENOTEERDE VENNOOTSCHAPPEN

Nadere informatie

HET PENSIOENFONDS ALS VERMOGENSBEHEERDER

HET PENSIOENFONDS ALS VERMOGENSBEHEERDER HET PENSIOENFONDS ALS VERMOGENSBEHEERDER EEN WETENSCHAPPELIJKE PROEVE OP HET GEBIED VAN DE RECHTSGELEERDHEID PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR AAN DE KATHOLIEKE UNIVERSITEIT NIJMEGEN,

Nadere informatie

Implementatie Regeling beheerst beloningsbeleid Wft 2011 bij BNG

Implementatie Regeling beheerst beloningsbeleid Wft 2011 bij BNG Implementatie Regeling beheerst beloningsbeleid Wft 2011 bij BNG Koninginnegracht 2 2514 AA Den Haag T 070 3750 750 www.bng.nl Vastgesteld door de Raad van Bestuur op en goedgekeurd door de Raad van Commissarissen

Nadere informatie

FSMA_2014_01-9 dd. 20/01/2014. P40 - rapportering. Gegevens over de bijdragende onderneming(en)

FSMA_2014_01-9 dd. 20/01/2014. P40 - rapportering. Gegevens over de bijdragende onderneming(en) Bijlage Circulaire FSMA_2014_01-9 dd. 20/01/2014 P40 - rapportering Toepassingsveld: Instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening Identificatie van de IBP E-mailadres: van de contactpersoon Contactpersoon:

Nadere informatie

PROFIELSCHETS. Philips Pensioenfonds NIET UITVOEREND BESTUURDER 1/5. Stichting Philips Pensioenfonds

PROFIELSCHETS. Philips Pensioenfonds NIET UITVOEREND BESTUURDER 1/5. Stichting Philips Pensioenfonds PROFIELSCHETS NIET UITVOEREND BESTUURDER Stichting Stichting behoort tot de grootste ondernemingspensioenfondsen van Nederland met een belegd vermogen van bijna 18 miljard euro. Het pensioenfonds voert

Nadere informatie

Presentatie Vereniging voor Pensioenrecht: Vormgeving en kansen door nieuwe pensioenvehikels. 9 juni 2009, Wilfried Mulder

Presentatie Vereniging voor Pensioenrecht: Vormgeving en kansen door nieuwe pensioenvehikels. 9 juni 2009, Wilfried Mulder Presentatie Vereniging voor Pensioenrecht: Vormgeving en kansen door nieuwe pensioenvehikels 9 juni 2009, Wilfried Mulder Inhoud 1. Introductie APG 2. Vormen samenwerking pensioenfondsen 3. Werking IORP

Nadere informatie

Diversiteit in Pensioenfondsen

Diversiteit in Pensioenfondsen Diversiteit in Pensioenfondsen VITP Congres 15 september 2014 Geert-Jan Haveman Vice voorzitter Stichting Pensioenfonds Hoogovens Directeur Human Resources Tata Steel Nederland Diversiteit Geschiktheid

Nadere informatie

Fund Governance. Achmea Investment Management. Versie 3.0, november 2018

Fund Governance. Achmea Investment Management. Versie 3.0, november 2018 Fund Governance Achmea Investment Management Versie 3.0, november 2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Specifieke maatregelen fund governance structuur 3 2.1 Periodieke controle 3 2.2 Rapportage 3 2.3

Nadere informatie