Stand van zaken Transities WMO en Jeugdzorg. Randprogramma Raad 18 november 2013

Transcriptie

1 Stand van zaken Transities WMO en Jeugdzorg Randprogramma Raad 18 november 2013

2 Programma > Nieuw ondersteuningsmodel > Vorming van wijkteams > Transitie jeugdzorg > Toegang tot WMO maatwerkvoorzieningen > Pilot Zorgvernieuwing door Populatiefinanciering, met Menzis > Financiële risico's > Planning van besluitvorming 2

3 Ambities in sociaal domein al vastgelegd Verbinden van werk, inkomen, zorg, ondersteuning De 3D s bieden kansen daartoe > Werkgever op kop > Meedoen naar vermogen, juli 2012 > Wmo Beleidsplan, juni 2012 > Jeugdvisie 2012 > Kadernota Integrale dienstverlening in wijken, juli 2013 / Keuzenota > Nota Visie & uitgangspunten Jeugdzorg, Samenwerken naar Transformatie Jeugdzorg Twente > Transitiearrangement Jeugdzorg Twente, oktober 2013 Verbinden met nieuwe Participatiewet, Passend Onderwijs 3

4 Doelen en uitgangspunten Doelen: > meer werk, iedereen doet mee > meer talentontwikkeling > minder afhankelijkheid van zorg en ondersteuning Uitgangspunten: > uitgaan van burgerkracht > werk preventief, versterk zelfredzaamheid > ruimte en verantwoordelijkheid voor breed kijkende professionals (wijkgericht, integraal) > één huishouden, één plan, één regisseur, zoveel mogelijk één hulpverlener, één informatiesysteem > versterken burgerkracht via onderwijs, sport, vrijwilligerswerk, mantelzorg, huisarts, etc. > innoveren, regelingen en budgetten maximaal ontschotten 4

5 Om wie gaat het Burgers in Enschede : > 80% redt zich zelf > 20% heeft ondersteuning nodig 5

6 De rode draad tussen nu en straks > terug naar de eenvoud, ontzorgen en normaliseren > minder kokers > niet nodig te wachten op verergering of een etiket > minder productdenken, meer maatwerk > expertise invliegen i.p.v. overdragen naar een specialistisch traject > gedeelde verantwoordelijkheid om binnen budget te blijven > minder bureaucratie, meer op basis van gezond verstand 6

7 Burgerkracht en algemene voorzieningen > Goede voorzieningen nodig om burgerkracht te versterken: mensen helpen met: ontmoetingsplekken in de wijk stimuleren vrijwilligerswerk laagdrempelige opvoedondersteuning ondersteunen mantelzorg langer thuis wonen inzet technologieën (bijv. Wij Helpen.nl ) goed openbaar vervoer etc. > Lukt het niet: aankloppen bij een wijkteam of stedelijk loket voor maatwerkvoorziening = samen geïntegreerd plan opstellen: werk, inkomen, zorg en ondersteuning (wizo) 7

8 Om wie gaat het: Gerrie > Gerrie is een jonge vrouw van 25 jaar > Ze woont thuis met haar 75+ ouders > Er zijn kennissen en familie die op haar betrokken zijn > Gerrie is doof en recent bleek ze ook aan autisme te lijden > Door haar doofheid en autisme gaan er nogal eens dingen fout bij de dingen die ze doet > Als dingen fout gaan, wordt ze snel heel erg boos > Gerrie wil zelfstandig gaan wonen, de praktische dingen kan ze w.s. wel zelf, maar regelen en organiseren gaan niet goed

9 Om wie gaat het: mw. Van Dongen > Mw. Van Dongen is 75 jaar en woont alleen in een appartement > Ze wordt vergeetachtig, vergeet medicijnen, maar laatst ook het gas > Dochter en kleinkinderen wonen in de buurt en komen regelmatig langs, de druk op hen wordt echter wel groot > Eten koken kan mw. Van Dongen niet meer zelf > Mw Van Dongen is een pittige tante en verwijt het haar dochter als er bij haar zelf weer eens iets fout gaat

10 Om wie gaat het: Berath > Berath is 7 jaar, woont thuis > Moeder heeft psychiatrische problematiek, kan niet alleen met Berath thuis blijven > Vader werkt meer dan fulltime, tegen laag salaris > Berath zit in rolstoel vanwege spastische benen > Vanwege een lastige huidziekte is veel verzorging nodig > Berath is gevaarlijk ondernemend, vooral met electriciteit > Hij gaat overdag met een busje naar het speciaal onderwijs

11 Om wie gaat het: familie De Vries > Familie De Vries, 3 kinderen jaar > Wonen in huurhuis in volksbuurt > Bijstand, bijzondere bijstand, huurschuld > Moeder heeft angststoornis, behandeling bij Mediant > Vader kan niet werken, maar lijkt wel zwart te werken > Bij dreigende huisuitzetting wordt steeds net op tijd betaalt > Kinderen veroorzaken overlast op straat > Kinderen gaan niet zo best op school > Er is weer een kind op komst 11

12 Keukentafelgesprek

13 Uitgangspunten voor nieuw stelsel > geen onnodige onrust bij burgers en werknemers > uitgaven blijven binnen de gegeven budgettaire kaders > uitvoeringskosten minimaliseren > werken met zo veel mogelijk ontschotte financiering, in samenwerking met zorgverzekeraar(s) > geen frictiekosten van aanbieders betalen > keuzemogelijkheden bieden aan burgers > mogelijkheid PGB bieden, maar wel fraudebestendig 13

14 Vrijwilligers, welzijnswerk, maatjesprojecten, ouders, thuisadministratie, etc. B E W O N E R S Buurthuis Werkgever Sport Wonen School Politie Wijkverpleegkundige Huisarts Ondersteuningsbehoefte / dienstverlening Stedelijk loket - Werk - Inkomen - Zorg / ondersteuning Wijkteam - Werk - (Jeugd) Zorg - Veiligheid - Opvoeden - Begeleiding Integraal ondersteuningsplan Uitvoering (contractpartners, subsidies, PGBs,...) 14

15 Taken wijkteam Vanuit één gezin, één plan: > activering en participatie van mensen met afstand tot de arbeidsmarkt (ervaringen PS Doen borgen) > Hulp én ondersteuning voor jeugdigen en hun ouders (toegang tot de jeugdzorg) > ambulante ondersteuning van mensen met psychosociale problematiek > opvoedondersteuning bieden (voorheen CJG taken) > maatschappelijk werk en cliëntondersteuning Sterke verbinding met de wijk, onderwijs, huisartsen, politie, jeugdgezondheidszorg, etc. om zo vroeg en zo licht mogelijk problemen te signaleren en op te lossen. 15

16 Hoe ver zijn we met de wijkteams > aansluiting met arbeidsmarktoffensief > Enschede:Doen: 3 proefwijken Pathmos/Stevensfenne, Wesselerbrink en Glanerbrug > medewerkers Jeugdzorg draaien al mee > budgetten deelnemende organisaties staan onder druk (E&W, Jeugdzorg, SMD, MEE, RIBW) > stuurgroep beraadt zich over alternatief : selecteren medewerkers door één organisatie en daar in dienst treden. > dan twee partijen: gemeente en betreffende organisatie > per 1 juli 2014 alle wijkteams operationeel (8 à 9) > samenwerking wijkteams met gedwongen kader Jeugdzorg: Pilot jeugdbescherming met Raad van de Kinderbescherming Jeugdreclassering/Gezinsvoogdij: wijkgericht werken met wijkteam 16

17 De volgende stappen > gewenste kwaliteiten formuleren, selecteren medewerkers > versterken gekanteld denken, met name gericht op activering > rechtstreekse verbindingen met huisartsen, scholen, corporaties en andere partners > goed platform van informatie-uitwisseling maken > scholings- en trainingsprogramma > per wijkteam inkoopbudget vaststellen als gelden duidelijk zijn 17

18 Landelijke ontwikkelingen: Jeugdzorg 2015 Jeugdwet is aangenomen in Tweede kamer Verantwoordelijkheid voor ondersteuning en zorg voor jeugdigen en hun opvoeder(s) komt bij gemeente te liggen: > alle vormen van jeugdhulp, zoals: jeugd-ggz jeugd-verblijf gesloten jeugdhulp preventie van de jeugdgezondheidszorg > uitvoering kinderbeschermingsmaatregelen > uitvoering jeugdreclassering > cliëntparticipatie Huisarts, jeugdarts en rechter hebben ook hun verwijzings/toegangstaak Onduidelijkheden over financiën: definitieve financiële informatie mei-circulaire 18

19 Hoofdlijn Jeugdzorg Enschede > toegang lokaal organiseren, wijkgericht, in de wijkteams. In samenwerking met huisartsen, jeugdartsen en onderwijs > specialistische uitvoering regionaal organiseren > kinderen in zorgcontinuïteit in december 2014 hebben geen last van stelselwijziging: transitiearrangement opgesteld > regionale besturing van de samenwerking dit jaar in besluitvorming > jeugd GGZ wordt nog 3 jaar ingekocht door Menzis, om functioneren zorginkoop zeker te stellen > streven Enschede: op regionaal niveau integreren van de Jeugdgezondheidszorg en Jeugdzorg 19

20 Stand van zaken WMO Concept wet ligt bij RvS, planning 1 juli in staatscourant Wmo-2015: gemeente verantwoordelijk voor: > bevorderen zelfredzaamheid en participatie > opvang en beschermd wonen > geen compensatieplicht, maar eigen kracht en maatwerkvoorziening Door: > inzet eigen netwerk, mantelzorg, vrijwilligers > algemene voorzieningen > als nodig: maatwerkvoorziening 20

21 Wat komt extra per 2015 in de Wmo Nieuwe verantwoordelijkheden i.p.v. huidige AWBZ-functies: > begeleiding individueel, groepsbegeleiding, incl. vervoer > begeleid wonen > kortdurend verblijf > extramuralisering ZZP s: meer thuis ondersteunen > inloop GGZ > persoonlijke verzorging verstandelijk gehandicapten (w.s.) Totaal burgers Plus: > inkomensondersteuning > middelen MEE t.b.v. cliëntondersteuning 21

22 Persoonlijke Verzorging niet in Wmo-2015 > klanten minder > synergie met overige Wmo diensten lastiger > Persoonlijke verzorging blijft verzekerd recht > nog intensievere afstemming nodig met zorgverzekeraar t.b.v. integraliteit arrangementen Mogelijkheden inrichten integrale wijkdiensten alleen mogelijk door samenwerking verzekeraars en door breed aanbod van instellingen (kunnen we op sturen via de inkoop!) 22

23 Keuzemogelijkheden, PGB Uitgangspunten WMO-beleidsplan: Keuzemogelijkheid voor burgers en tegelijk beroep op PGB verminderen door: > werken met raamovereenkomsten > toelating alle aanbieders die aan kwaliteitseisen voldoen > met breed pakket als kwaliteitseis en goede arbeidsverhoudingen, hanteren, CAO-lonen, breed pakket kunnen aanbieden, etc. WMO-2015 Wet: PGB als maatwerkvoorziening moet mogelijk blijven Nadere voorwaarden te stellen in verordening: > alleen wanneer de voorziening/ondersteuning niet in natura mogelijk is of beschikbaar is > eisen aan budgethouder (bijv. zelf kunnen beheren) > niet rechtstreeks in geld aan cliënt, maar via trekkingsrecht (door SVB) > kwaliteit van in te kopen voorziening moet gewaarborgd zijn 23

24 Nog voorleggen aan deze Raad (Wmo) > Januari 2014: houtskoolschets Wmo beleidsplan > Daarin: hoe verantwoord realiseren bezuiniging (40%) op huishoudelijke hulp uitkomst verkenning modellen, voorstel kiezen voor toegangsmodel en pilot populatiefinanciering doorzetten kanteling zorgloket, beweging richting wijken (inrichten toegang voor begeleiding, evt. samen met aanbieders) inrichten transitieproces met partijen, contractering en richttarieven nader invullen PGB en keuzemogelijkheid (voortbouwen op lijn huidige Wmo beleidsplan) > In juni uitgewerkte versie door nieuwe Raad, daarna inregelen, verordening, etc. 24

25 Kenmerken Twee modellen voor sturing en toegang Wmo > Toegangsmodel In het toegangsmodel bepaalt de gemeente de toegang tot ondersteuning. Het toegangsmodel sluit aan bij de huidige gekantelde werkwijze van het Zorgloket, de werkwijze van het CIZ voor indicatiestelling AWBZ zorg en de werkwijze van bureau jeugdzorg. De financier van ondersteuning bepaalt of de burger in aanmerking komt voor ondersteuning, de aanbieder levert de ondersteuning. > Wijkdienstenmodel Het wijkdienstenmodel houdt in dat toegang, regie en uitvoering van bijvoorbeeld huishoudelijke hulp, verzorging, begeleiding en vervoer voor burgers die behoefte hebben aan te bepalen vormen van maatschappelijke ondersteuning, door de gemeente in één hand worden gelegd bij een hoofdaannemer dan wel een consortium van aanbieders. Hierbij vindt sturing plaats op resultaat en er wordt gewerkt met populatiefinanciering (lump sum o.b.v. kenmerken van de populatie). Toegang Betaalbaarheid/prikkels Preventie Keuzemogelijkheid Innovatie/technologie Integraliteit (1 huishouden, 1 plan) Kleine aanbieders, nieuwe toetreders Personele consequenties aanbieders Uitvoeringskosten 25

26 Voorstel 1. starten met toegangsmodel: wijkdienstenmodel verkennen m.b.v. pilot met Zorgvernieuwing door Populatiefinanciering, samen met Menzis Waarom: > 2015 is kort dag: rust voor cliënten en organisaties creëren > haalbare invoering 2015 > doorzetten succesvolle kanteling Wmo op nieuwe taken > Zekerheid en vernieuwing Inhoudelijke innovatie mogelijk maken Kracht Menzis + Enschede bundelen > Ontschot budget Zorgen voor integraal zorgaanbod 26

27 Toegang en uitvoering Wmo2015 Toegangsbepaling : > wijkgerichte dienstverlening, gekoppeld aan de wijkteams > specialistische ondersteuning vanuit stedelijk loket > gekantelde werkwijze door deskundige medewerkers. > samen met klant benoemen van resultaten, ipv afspraken over hoe dit resultaat wordt bereikt. i.p.v. 3 uur per week huishoudelijke hulp: ondersteuning bij zelfstandig kunnen wonen i.p.v. 2 dagdelen dagbesteding: ondersteuning bij participatie Inkoop arrangementen: > met burger een integraal ondersteuningsarrangement afspreken. > tarief voor onderdelen leidt tot prijs van zo n arrangement (zelfstandig wonen, participatie, zelfredzaamheid) > burger kiest aanbieder (consortium?) > aanbieder moet zo breed mogelijk pakket kunnen aanbieden > specialistische ondersteuning regionaal inkopen

28 Toegang en uitvoering: 2014 oefenen, 2015 invoering 28

29 29

30 30

31 31

32 32

33 33

34 Financiën en risico s 34

35 Risico s en strategie Wmo en Jeugdzorg Beschikbaar budget: ongeveer 65 mln voor oude en nieuwe taken > in principe open eind regeling > dus grip nodig op de P en op de Q > Q = toegang: keuze voor gekanteld gesprek door consulenten verbonden aan de wijkteams (wijkgericht, zicht op en inzet van algemene voorzieningen) Afgelopen jaren veel ervaring mee opgedaan met goed resultaat; huidige HH-aanpak inzetten voor nieuwe verantwoordelijkheden > P= lagere tarieven; KPMG-rapport lijkt mogelijkheden aan te geven; efficiencywinst bij instellingen door bundeling van voorzieningen 35

36 Mogelijkheden beheersing kosten > Goede voorliggende algemene voorzieningen voor vervoer, begeleiding, jongerenwerk, huiskamers in de buurt, brede school, vitale sportverenigingen, accomodaties, services, etc. kunnen we subsidiëren n.b.: inzet in wijken voor welzijn, opvoeden, participatie wordt nu herontworpen, o.b.v. motie van de Raad, in januari voorstel aan de Raad > Toegang bepalen via integraal werkende wijkteams met budget als basis beheersen van de Q > Wmo en Jeugd: raamovereenkomsten met aanbieders, kwaliteit en redelijke prijs, volumeafspraken daar waar nodig vanwege continuïteit contracteren beheersen van de P > Voorbeeld: tarief = kostprijs + 25% overhead in 2015; (gemiddeld in branche is 27%) tarief = kostprijs + 20% overhead in 2016 e.v. > POH s bij huisartsen: duurdere zorg voorkomen, samen met verzekeraars > Medewerkers wijkteams inzetten op scholen + andere vindplaatsen > Monitoring resultaten en komsten, landelijke benchmark 36

37 Denkrichting 40% minder kosten huishoudelijke hulp > Iedereen die HH echt nodig heeft, krijgt dit ook > Doelstelling: zelfstandig kunnen blijven wonen > Wij bepalen doel met de klant, aanbieder-klant regelen hoe dit te bereiken Bijvoorbeeld: schoon huis of geregeld huishouden > Budget voor aanbieder berekenen op gemiddeld 2 uur > 40% korting: betekent 8,5 mln lager budget in 2015 vanaf 2015 de structurele besparing van 3,5 mln inzetten gemiddeld aantal uren van 2,9 naar 2: 5 mln > Aanbieders krijgen de ruimte om flexibel te schuiven met vormen van ondersteuning (zie MIO wijkdiensten) (professional aan zet) zodat een oplossing op maat ontstaat die helpt om de gestelde doelen te bereiken 37

38 Risico s en beheersing 1. Inhoudelijk met de burger: > niemand tussen wal en schip laten verdwijnen > geen abrupte overgangen in ondersteuning forceren > samenwerking met verzekeraar optimaliseren 2. Financieel: > sturen op P en op Q > samenwerking met aanbieders > samenwerking met verzekeraar (o.a. afschuifrisico s) > toegangsbeoordeling in de hand houden > monitoring en bijsturing 3. Medewerkers aanbieders: > vroegtijdig communiceren > bezuiniging zal zeker wel effecten hebben > gemeente betaalt geen frictiekosten > overnameverplichting personeel staat in wet 38

39 Te nemen besluiten Wmo en Jeugdzorg WMO > december college, januari Raad: uitgangspunten voor Wmobeleidsplan vaststellen; met advies WMO-raad > juni 2014 Wmo-beleidsplan vaststellen door de Raad > oktober 2014; verordeningen in de Raad Jeugdzorg > december 2013: regionale organisatievorm in Raad > december 2013: regionaal transitieplan Jeugd in Raad > januari 2014: Beleidsplan Jeugd in college en Raad > uitvoeren pilot populatiefinanciering: start in voorjaar