Gezondheid, Welzijn & Technologie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gezondheid, Welzijn & Technologie"

Transcriptie

1 Kenniscentrum Gezondheid, Welzijn & Technologie Wmo-werkplaats Twente Praktijk 3: Signaleren in een netwerk Rapportage van de tweede projectfase Inclusief evaluatie scholing september 2010 juli 2011

2 Wmo-werkplaats Twente Signaleren in een netwerk Verslag van de projectactiviteiten uit de tweede fase van deelproject drie. Rapportage Saxion Enschede Kenniscentrum Gezondheid, Welzijn en Technologie Programmalijn Community Care and Youth Wmo-werkplaats Twente Ria Jaspers MA (Saxion) Merle Marij Overmars (MEE Twente) Drs. Marleen Bratti-van der Werf (Saxion) Dr. Margriet Braun (Saxion) Drs. Sandra van Dieren (Saxion) Drs. Mariska Jacobs-Ooink (Saxion) Dr. Geralien Holsbrink-Engels (Saxion) 2

3 Inhoud Blz. 1 Inleiding Samenvatting projectfase twee 4 2 Verslag pilot Wmo scholing : Signaleren in een wijknetwerk Introductie Workshop Horen zien en zeggen Training Signaleren in een wijknetwerk 9 3 Evaluatie van de scholing Evaluatie workshop: Horen, zien en zeggen Evaluatie training Signaleren in een wijknetwerk 16 4 Conclusie en aanbevelingen Conclusies en aanbevelingen workshop: Horen, zien en zeggen Conclusies en aanbevelingen training: Signaleren in een (wijk)netwerk 21 Bijlagen I. Signaleren in een (wijk)netwerk II. Productbladen Workshop (+ interne notitie) en Training III. Evaluatie formulier workshop en training 3

4 1 Inleiding Na de eerste projectfase hebben we in een onderzoeksverslag gerapporteerd over de stand van zaken met betrekking tot de signaleringsfunctie in de Wmo. Er zijn enkele aanbevelingen gedaan voor de tweede projectfase, we zien op twee terreinen een vervolg: 1. Op het terrein van de bewustwording van het signaleren van gezondheid en welzijn risico s. het gaat hier over het micro niveau zoals omschreven in het werkplan van de Wmo-werkplaats Twente- netwerkregie. Via campagnes en andere informatie bronnen zou bij burgers meer bewustzijn ontwikkeld kunnen worden over zaken die ze opmerken en waar ze dit als signaal kunnen melden of bespreken. Vrijwilligers werken veelal in een omgeving van risico groepen en waar dus veel op te merken valt. Zij kunnen door scholing en training zich een meer actieve signaleringsrol kunnen aanleren. 2. Op het terrein van de ontwikkeling van een netwerkinstrument met een eenduidige methodiek, en ondersteuningsinstrumenten. Dit betreft het meso niveau van de Wmo-werkplaats Twente. Voorwaarde voor het stimuleren van meldingen van signalen is dat er een adequaat systeem is ontwikkeld (en functioneert) die deze signalen verwerkt. Het adequaat met deze signaleringsfunctie om gaan vraagt aanvullende training en scholing. Waarbij het enerzijds gaat om het adequaat regeren op meldende vrijwilligers en burgers. Anderzijds om de juiste beoordeling van de melding om adequate acties in te zetten dan wel goed te registreren. Het mag duidelijk zijn dat de acties onder punt één pas succesvol kunnen zijn als het achterliggende systeem is ingericht en de professional is geschoold. Scholing / training van de professional is nodig om deze minder handelingsverlegen te laten zijn. (Jaspers, 2010; p.42-43) De stuurgroep Wmo-werkplaats Twente heeft deze aanbevelingen overgenomen. Omdat er nog een instrument voor een samenwerkingsnetwerk ontwikkeld moet worden en vanwege de haalbaarheid van de opdracht voor de tweede project fase, namelijk scholing aan (Wmo) professionals op het gebied van methodisch signaleren, is er gekozen voor een afbakening naar één Twentse pilot locatie. 1.1 Samenvatting van projectfase twee Deze tweede projectfase is in september 2010 gestart met als uiteindelijk doel een pilot scholing, voor de Wmo professional, ter verbetering van de invulling van de signaleringsfunctie in en (wijk)netwerk. Daarvoor moet eerst een netwerkgerichte signaleringsmethodiek worden ontwikkeld. De tweede projectfase is hiermee gestart. De eerste concepten met een prioriteringssystematiek en stroomschema s zijn gemaakt door de projectleiders in samenspraak met de schilpartners. 4

5 Tijdens het seminar in januari 2011 is er een presentatie. Aan de hand van casuïstiek is het concept om zijn werkbaarheid en toepassing getoetst in de workshop. Dit leverde zodanige nieuwe inzichten op dat op grond van de reactie uit de workshop en het overleg met de pilot wijk (projectleiders sleutelteam Berflo Es) het concept is herzien. De dilemma s lagen vooral op het vlak van eenduidige urgentie bepaling, wanneer is iets ernstig en moet actie worden ondernomen. Ook een (gezamenlijke) registratie in een multidisciplinair wijkteam leverde veel ethische vragen op. De kern van de urgentie bepaling is nu gebaseerd op aard, omvang en duur van het signaal. Hierbij is de aard onderverdeeld in een inschatting in welzijn, gezondheid -en veiligheid risico s. De omvang onderverdeeld in één of meerdere personen, dan wel jonger dan 18 of ouder dan 75 jaar. De duur is onderverdeeld in incidenteel, structureel korter of langer dan een half jaar. Het schema met de urgentie toekenning is in bijlage 1 opgenomen. Verder is afgesproken dat er bij een niet ernstig signaal niet wordt geregistreerd ( met NAW gegevens), maar anoniem gerapporteerd in het wijknetwerk. Alleen een redelijk tot ernstig signaal vraagt om actie en dus registratie via de bestaande afspraken in het samenwerkingsverband. Parallel aan de ontwikkeling van het signaleringsmodel liep de voorbereiding voor de scholingsdagen in maart Er zijn twee scholingstrajecten geweest. Eén bestond uit het werken aan het signaleringsbewustzijn, van waarneming naar signaal. De doelgroep voor dit traject betreft personen die privé of vanuit hun werkzaamheden (buiten het sociaal agogische veld) in wijken werken en bij mensen thuis komen. In twee workshop bijeenkomsten, met als titel horen, zien en zeggen, is met 38 medewerkers van de lokale woningbouwvereniging, bestaande uit onderhoudsmonteurs, wijk- leefbaarheidconsulenten en wijkbeheerders gewerkt. De aandacht in deze bijeenkomsten ging uit naar: van waarneming naar signaal, de eigen invulling (interpretatie) van deze waarneming en de samenwerking met elkaar en anderen in een (wijk)netwerk. Het tweede scholingstraject is bedoeld voor sociaal agogisch werkers die in een (wijk)netwerk samenwerken. De training signaleren in een wijknetwerk bestaat uit drie trainingsdagdelen. Daarin is de werking van het signaleringsmodel toegelicht en vooral veel getraind met de toepassing; vraagverheldering, urgentie bepaling en de te ondernemen vervolgacties richting melder en melding. Ook is aandacht besteedt aan het multidisciplinair samenwerkingsoverleg, waar een casus wordt gerapporteerd en bevindingen worden uitgewisseld. De scholingsopzet is na verwerking van de evaluatie, van deelnemers en docenten, in enkele module beschrijvingen uitgewerkt. Samenwerking kern- en schilpartners Tussen de kernpartners in dit project (Saxion en MEE Twente) is intensief samengewerkt, zowel in de ontwikkeling van het signaleringsinstrument als bij de opbouw van het scholingsprogramma. Alle scholingsbijeenkomsten zijn door de kernpartners verzorgd. De schilpartners zijn op de achtergrond geraadpleegd vooral met betrekking tot de ontwikkeling van het signaleringsinstrument. Daarvoor is de projectgroep Methodisch Signaleren (MS) een viertal keren bij elkaar geweest en zijn tussendoor een aantal conceptversies per mail uitgewisseld en becommentarieerd. Tijdens het seminar hebben de schilpartners in de casusgroepen een gespreksleidersrol vervuld. 5

6 2 Verslag pilot Wmo scholing: Signaleren in een wijknetwerk In de Wmo-werkplaats Twente richten we ons op het bevorderen van de signaleringsfunctie in de wijken. We streven naar een meer actieve rol van burgers enerzijds door te werken aan een meer bewustzijn van hun burger - noaber plicht om in actie te komen als men iets opmerkt. Hierbij moeten wijkbewoners of anderen, die betrokkenheid hebben in de wijk, kunnen rekenen op maatschappelijk ondersteuning van de professionele zorg -en dienstverleners. Enerzijds om burgers te ondersteunen bij de eigen mogelijkheden iets te doen, anderzijds om ook in een zo vroeg mogelijk stadium en waar nodig het signaal als professional op te pakken ( er-op-af). De professional in de wijk moet niet alleen toegerust zijn met een meldingssysteem, maar ook met tools om meldingen te beoordelen op grond waarvan acties wordt ondernomen. Deze beoordeling vindt plaats na verdere probleemverheldering en screening of triage, aan de hand van afgesproken prioriteringscriteria. Dit is vooral aan de orde in een multidisciplinair team, waarin samengewerkt wordt vanuit verschillende beroepsachtergronden. Het is van belang de prioriteringscriteria zo veel mogelijk te objectiveren en samen af te stemmen om tot meer eenduidige urgentie bepaling te komen en van elkaars expertise gebruik te maken. 2.1 Introductie Met de stuurgroep Wmo-werkplaats Twente is afgesproken voor dit traject één wijkteam uit de regio als pilot te nemen. Gekozen is daarbij voor het Sleutelteam van de Berflo Es in Hengelo, omdat daar een specifieke projectdoelstelling ligt in het signaleren en er een project samenwerking is tussen het Sleutelteam project en het project Achter de voordeur van de woningbouwvereniging. In de kern beoogt het project Achter de voordeur een werkwijze te implementeren die signalen vroegtijdig naar interventies vanuit de eigen organisatie leidt, dan wel naar melding bij samenwerkingspartners, zoals het Sleutelteam. Medewerkers van de woningbouw vereniging die achter de voordeur komen, worden gezien als de ogen en oren van de wijk. Het multidisciplinaire Sleutelteam wil het gezicht van de wijk worden, waar wijkbewoners, burgers en andere professionals laagdrempelig een vrije toegang tot hebben. In het programma van beide projecten is scholing op de signaalfunctie opgenomen. Een te ontwikkelen signaleringsmodel met de pilot scholing uit ons Wmo project sluit daar goed op aan. Vooral met de projectleiders van de beide wijk projecten is regelmatig afstemming geweest over het signaleringsinstrument en de scholingsbehoefte. Tussen 8 en 29 maart hebben in totaal zeven dagdelen scholing plaats gevonden voor twee afzonderlijke doelgroepen die betrokken zijn bij de gekozen pilot wijk in de gemeente Hengelo. De eerste doelgroep betreft de burger die, al dan niet beroepshalve, in aanraking komt met opmerkzame situaties. Vanwege de verscheidenheid aan achtergrond en functies en de groepsomvang is een workshop als werkvorm gekozen. De deelnemers bestonden uit medewerkers van de lokale woningbouw vereniging. In twee parallelsessies zijn 38 6

7 medewerkers waaronder onderhoudsmonteurs, wijkconsulenten, wijkbeheerders e.d. twee keer bij elkaar geweest voor scholing. De andere doelgroep is de zorg- en dienstverlenende (eerstelijns)professional die in de wijk samenwerken. In deze scholing was dat het zgn. Sleutelteam dat in de pilotwijk een nieuwe samenwerkingsvorm is gestart. Het team bestaat uit wijkverpleegkundigen, maatschappelijk werkers, een Wmo consulent, een consulent van de gemeentelijke sociale dienst, een adviseur van de St. Welzijn Ouderen, een consulent van de woningbouwvereniging en een projectleider. Een huisarts maakt ook onderdeel van het team uit, maar heeft zich voor de training niet vrij kunnen maken. De groep is geïnstrueerd in het werken met een wijkgericht signaleringsmodel en er is vooral veel geoefend in het multidisciplinair werken met dit model. Tabel 2.1 Deelnemersoverzicht Wat Wie Aantal deelnemers Workshop groep l Onderhoudsmonteurs 10 Overige: (technisch) wijkconsulent, leefbaarheidconsulent, wijkbeheerder 10 Aantal sessies 2 Workshop groep ll Onderhoudsmonteurs Overige: (technisch) wijkconsulent, leefbaarheidconsulent, wijkbeheerder Training Wijkverpleegkundige, maatschappelijk werker, WMO consulent, ouderenadviseur, consulent GSD, consulent wonen, projectleider Workshop Horen zien en zeggen Er is door 38 medewerkers van een woningcorporatie deelgenomen aan de workshop: Horen, zien en zeggen! De workshop bestaat uit twee sessies waarin gewerkt is aan een grotere bewustwording van waarnemingen die mogelijk een signaal zijn van verdergaande problematiek. Daarnaast is er gewerkt aan bewustzijn van de weg waarlangs deze zorg gedeeld dan wel over gedragen kan worden aan professionele zorg en dienstverleners. In de eerste sessie lag de nadruk op het onderwerp waarnemen. We nemen waar met onze zintuigen: horen, zien, ruiken, proeven en voelen (tast en intuïtief aanvoelen). Met onze waarneming kennen we betekenis toe aan de wereld om ons heen. Om betekenis aan deze waarneming te geven we invulling, een interpretatie gemaakt van de waarneming. Die betekenisgeving wordt bepaald door onze persoonlijke achtergrond, door eerdere, door kennis, door de situatie waarin iemand zich bevindt. Dit wordt toegelicht door het gebruik van twee filmfragmenten. Beide fragmenten leveren veel bespreek materiaal op. 7

8 Het eerste fragment betreft een vrouw die over haar, niet zo aardige, overleden man vertelt, hoe ze hem mist voor de praktische zaken zoals het bedienen van de kachel. Het fragment laat ook een en ander zien van haar handelen en de omstandigheid waarin ze leeft. Ze trilt, de kraan geeft geen water e.d. Op de vraag; Wat zie je? wordt opvallend vaak op basis van interpretaties geantwoord. Zo wordt genoemd: ik zie een eenzame mevrouw of: een mevrouw met Parkinson. Lastig bleek het om de punten te benoemen waarop deze interpretatie gebaseerd was. Veel waarneembare feiten uit het fragment werden in beide groepen niet gezien of gehoord. Als ze al wel gezien worden, worden ze vaak verschillend geïnterpreteerd. Zo zegt de een van de kraan die het niet doet, een bevroren kraan terwijl de ander suggereert dat er het water is afgesloten Daarnaast blijkt dat de ervaringen van de medewerkers een grote rol spelen bij de inschatting van de situatie. Iets wat met regelmaat en soms in ernstige mate wordt gezien doet de norm ook vervagen. Troep en vervuiling moeten al in zeer ernstige mate voorkomen om er melding van te maken; over het algemeen wordt als uitgangspunt genomen dat anderen ( de omgeving) er last van hebben, er klachten over hebben. Het tweede fragment wat getoond is, is een awareness film. Dit fragment laat zien dat er vaak alleen gekeken wordt vanuit de opdracht of reden waarvoor een bezoek plaatsvindt. De monteur die met een technische opdracht komt, ziet andere zaken of soms misschien iets niet, die de woonconsulent mogelijk wel opmerkt en andersom. De achtergrond, de reden van komst is dus van grote betekenis bij de waarneming. De monteurs en technisch woonconsulenten hebben meer oog voor de gebreken in huis en anderzijds de wijkconsulenten, leefbaarheidconsulenten en de wijkbeheerders die meer oog hebben voor het persoonlijke en sociale aspect. In beide groepen is dit herkenbaar en zijn ervaringen uitgewisseld. De uitwisseling van ervaringen zorgt voor meer begrip en verwachtingen naar elkaar in de verschillende functies. Het is niet exact vast te stellen wanneer een waarneming gemeld moet worden. Echter blijkt er een onderbuik gevoel te ontstaan als er twee of meer zaken worden waargenomen. Je ziet iets, maar hoort of ruikt ook iets; of er wordt voor de zoveelste keer hetzelfde waargenomen. De eerste sessie is afgesloten met een praktijkopdracht. Voor deze opdracht moeten de medewerkers een situatie uit de dagelijkse praktijk beschrijven met de nadruk op wat is waargenomen. Deze praktijkbeschrijvingen vormen de input voor de tweede sessie. Tijdens de tweede wordt ingegaan op de mogelijkheden om zaken bespreekbaar te maken of anderen in te schakelen. Daarbij wordt gekeken naar de werkwijze die door de medewerkers in de eigen organisatie wordt gebruikt. De beschrijvingen uit de praktijkopdracht worden ter illustratie gebruikt. De groep is onderverdeeld in twee subgroepen, monteurs en overige medewerkers met als opdracht te bespreken: Wat is er waargenomen en welke acties zijn er wel of niet uitgezet. Wat verwacht je van de ander, je collega s. In de plenaire bespreking blijkt dat de onderlinge communicatie erg belangrijk is bij het melden. De melder wil graag geïnformeerd worden wat er met het signaal is gebeurd. Daarnaast wordt er minder gemeld als de medewerker het gevoel heeft verantwoordelijk te 8

9 zijn voor de oplossing van de eigen melding. Verschillend per medewerker is het melden wanneer al duidelijk is dat er hulp of zorgverlening aanwezig is in de betreffende situatie. Een ander belangrijk punt is dat een melding eenvoudig gemaakt kan worden en dat de route van een signaal daarbij wordt aangegeven. In beide groepen is uitgebreid gesproken over de wenselijkheid om in de hele organisatie wijkgebonden te werken. Nu vormen de (onderhoud)monteurs daar nog de enige uitzondering op. Het merendeel is voorstander van wijkteams met alle functies. Een enkele monteur geeft aan praktische bezwaren te zien en/of een persoonlijke voorkeur te hebben voor werken in het gehele werkgebied. Iedereen is het er over eens dat in het kader van signaleren de ogen en oren in de wijk en de onderlinge samenwerking het goed zou zijn om op basis van korte lijnen te kunnen communiceren. Elkaar kennen en indien nodig samen optrekken. Voordelen die ook op het terrein van zorg en welzijn leiden tot multidisciplinaire wijkgerichte samenwerkingsnetwerken. 2.3 Training Signaleren in een wijknetwerk Er is met een wijkgericht team van 9 professionals drie dagdelen (anderhalve dag) getraind. Zoals beschreven is zijn diverse professionals betrokken en zijn er verschillende projecten met allemaal eigen specifieke doelstellingen. Dit maakt het noodzakelijk om te zoeken naar een gemeenschappelijke relatie tussen de signaleringstaak van de diverse professionals die zowel vanuit de invalshoek van de (gezondheids)zorg als vanuit het meer sociaal agogische (welzijn) perspectief samenwerken in een wijkteam. Dit is gevonden in acht bakens van de WMO zoals die zijn beschreven in de brochure Welzijn Nieuwe stijl (uitgave VWS, 2011), deze zijn 1. Vraag achter de vraag 2. Eigen kracht van burgers 3. Direct Er op- af 4. Formeel en informele zorg 5. Balans collectief en individueel 6. Integraal werken 7. Niet vrijblijvend, maar resultaat gericht 8. Ruimte voor de professional De projectleiders geven vooraf aan dat er vooral veel behoefte is aan een praktische vertaling en oefenen met een integrale werkwijze. Het sleutelteam is nog in een startfase. Tot nu is er veel met elkaar gepraat over werkwijze en dergelijk, maar er is een sterke behoefte dat nu ook in de praktijk te oefenen met elkaar. Om deze reden en om reden van de toetsing van het signaleringsinstrument gaan we veel met casuïstiek werken, bij voorkeur casussen die in de workshop naar voren worden gebracht. In het eerste dagdeel is aan de gemeenschappelijke contextuele achtergrond aandacht besteedt. Zo ook voor de vertaling van de Kanteling zoals die binnen de WMO beschreven 9

10 is, naar gelijke ontwikkelingen vanuit de zorgsector: wijkgericht, integraal, klant centraal, eigen kracht, mantelzorg en inzet vrijwilligerswerk, etc. Na een korte theoretische introductie door de trainers is er in een ronde langs alle deelnemers een vertaling gemaakt naar de eigen praktijk en de relatie met de signaleringstaak. Er is een duidelijk verschil in de mate waarin men, al dan niet bewust, met deze kanteling werkt. Vervolgens is de signaleringssystematiek voor de samenwerking in het netwerk gepresenteerd en toegelicht. Het schema van urgentie bepaling is tevens de leidraad voor de vraagverheldering. Aan de hand van enkele fictieve aangereikte casussen wordt een eerste kennismaking met de urgentiebepaling uitgewisseld in klein groepjes. Tabel 2.2 schema urgentie en vraagverheldering Urgentie score Geen risico 0 veiligheid Matig risico 1 aard gezondheid welzijn Ernstig risico 2 Geen risico 0 Matig risico 1 Ernstig risico 2 Geen risico 0 Matig risico 1 Ernstig risico 2 omvang Duur Totaal Individu 0 Meer personen 1 Personen <18 jr 2 Personen > 75 jr 2 Incidenteel 0 Structureel<½jr 1 Structureel>½jr 2 score Actie melding Actie melder < 5 geen Informatie, advies en Ondersteuning (IAO) > 6 actief toewerken naar professionele dienstverlening, IAO + Terugkoppeling van actie check op aanwezige hulp 10 Acute hulp / crisismelding IAO + Terugkoppeling van actie Het schema roept aanvankelijk veel vragen over hoe het gebruikt moet worden, maar vooral is er ook de nodige scepsis tegen het gebruik van een schema. Veel wordt gedaan op gevoel en ervaring. Na de oefening met een casus wordt al snel ook wel de voordelen ervaren. Het stuurt de vraagverheldering en de integrale werkwijze. Verder werkt het verhelderend in de samenwerking omdat het uitnodigt tot het uitwisselen van de inschatting op de 'risico' gebieden. In het tweede dagdeel is er niet alleen aandacht voor de toepassing van systematiek van vraagverheldering en urgentiebepaling, maar juist ook voor de kwaliteit van 10

11 ondersteuning (1), gespreksvoering (2) en het methodisch vormgeven van het samenwerkingsoverleg (3). Hiervoor is gebruik gemaakt van diverse methoden beschreven in korte publicaties en artikelen. 1. Handreiking Professioneel Ondersteunen, waarin vijf kwaliteitsstandaarden zijn geformuleerd die betrekking hebben op de kwetsbare burger, de professional en de organisatie. De kwaliteitsstandaarden zijn: respectvol bejegenen, eigen regie versterken, integraal benaderen, ontwikkelingsgericht ondersteunen en resultaatgericht ondersteunen. 2. Oplossingsgericht werken en motiverende gespreksvoering, waarover in de bijeenkomst een korte inleiding is gegeven over de kernbegrippen uit deze methoden. Verder is er aan de deelnemers aanvullend (samenvattende) artikelen informatie sites uitgereikt over beide methoden, ter voorbereiding op het derde dagdeel. 3 Methodisch Multidisciplinair Overleg (MMO). Dit is een onderdeel uit de cursus methodisch samenwerken in de eerst lijn, opgezet in opdracht van de Landelijke Vereniging georganiseerde eerste lijn. Deze methode, beschreven op een half A-4 geeft in zes stappen een structuur van overleg aan. Dit moet enerzijds voorkomen dat er ellenlang over een casus gediscussieerd wordt en anderzijds er toe leidt dat de inbrenger in ieder geval antwoord krijgt op zijn / haar vraag. Er is geoefend met twee casussen, één door de trainers ingebracht en één door één van de deelnemers. De kwaliteitsstandaard het versterken van de eigen regie en de mate van oplossingsgerichtheid van deelnemers levert de nodige gespreksstof op. Deelnemers zijn snel geneigd zelf op pad te gaan en toe te werken naar oplossingen die de professional vanuit zijn/haar ervaring voor ogen heeft. Men sprak elkaar hier onderling wel op aan. Tijdens het derde dagdeel is het gehele traject van (telefonische) melding, vraagverheldering, urgentiebepaling en in te zetten actie, richting melder, tot aan bespreking in het multidisciplinaire overleg (MDO) doorlopen. Deelnemers hebben elkaar geobserveerd en feedback gegeven op de ingezette vaardigheden: kwaliteitsstandaarden professioneel ondersteunen, luistervaardigheden en de oplossinggerichtheid. Er is gewerkt met een binnenkring voor het rollenspel en een buitenkring met observanten. Ieder persoon uit de buitenkring heeft een vast observatiepunt aangereikt gekregen. Er is één situatie in de vorm van een rollenspel uitgespeeld, van melding, vraagverheldering, urgentiebepaling. Het Multidisciplinair overleg is nogmaals gevoerd, nu aan de hand van een live- inbreng. Eén van de school maatschappelijk werkers had een casus die ze graag in wil brengen. Vooraf is er door de trainers contact met deze inbrenger geweest om voorbereidt te zijn op de trainingssituatie. Dit dagdeel is afgesloten met de schriftelijke en mondelinge evaluatie. 11

12 3 Evaluatie van de scholing Om de workshops en de training te evalueren zijn vragenlijsten uitgedeeld. De vragenlijsten zijn aan het einde van de laatste bijeenkomst ingevuld, voorafgaand aan een korte mondelinge evaluatie. De lijst bestaat uit 12 gesloten vragen waarop antwoord kan worden gegeven op een 10- punt schaal. Er zijn vragen over de thema s inhoud, didactiek, organisatie en outcome. Speciaal het laatste thema is belangrijk omdat daarmee vast te stellen of het doel van de scholing is behaald. Deze vragen zijn afgeleid van de doelen zoals in de productbladen is omschreven. Naast de gesloten vragen was er ook ruimte voor deelnemers om suggesties te geven voor verbeteringen. Hier is beperkt gebruik van gemaakt. Wel is er mondeling nog een en ander toegelicht. Er zijn aantekeningen gemaakt van de mondelinge opmerkingen, deze worden aan de respons op de open vragen toegevoegd. Omdat de vragenlijst compact is, zal per vraag worden weergegeven hoe er is gescoord. Eerst de resultaten van de deelnemers uit de workshops en vervolgens de uitkomsten van de evaluatie van de training aan het Sleutelteam. Ook de trainers zullen kort terugblikken op de workshop en training. 3.1 Evaluatie workshop: Horen, zien en zeggen Na de tweede workshop sessie zijn de medewerkers in de gelegenheid gesteld om een evaluatie in te vullen over de workshop. De evaluatie is anoniem, er is echter wel onderscheid gemaakt tussen de onderhoudsmedewerkers (monteurs) en de overigen; wijkconsulenten, leefbaarheidconsulenten, woonconsulenten en wijkbeheerders. In onderstaande tabel zijn de resultaten van de evaluatie over de workshop weergegeven. De vragen lijst is ingevuld door 14 onderhoudsmedewerkers ( NI) en door 20 overige medewerkers (N2). Inhoud De deelnemers hebben met drie items de workshop inhoudelijk beoordeeld. Tabel 3.1 evaluaties van het thema inhoud N Minimum* Maximum* Gemiddelde In hoeverre kwam de inhoud van de cursus tegemoet aan uw verwachtingen?* onderhoudsmedewerker overige medewerker De moeilijkheidsgraad van de aangeboden theorie is** onderhoudsmedewerker overige medewerker

13 De behandelde praktijksituaties zijn ondersteuning aan de uitleg van de theorie* onderhoudsmedewerker overige medewerker * 1 = in het geheel niet, 10 = boven verwachting ** 1 = veel te moeilijk, 10 = precies goed De overige medewerkers hebben duidelijk andere, maar ook onderling sterk verschillende, verwachtingen van de workshop dan de onderhoudsdienst. Bij die groep heeft het redelijk aan de verwachtingen voldaan. Didactiek Om te evalueren hoe de workshop didactisch in elkaar zit hebben de deelnemers vier vragen beantwoord. Tabel 3.2 Evaluaties van het thema didactiek N Minimum* Maximum* Gemiddelde De uitleg over de theorie is* onderhoudsmedewerker overige medewerker De opbouw van het programma van deze workshop is: onderhoudsmedewerker overige medewerker De presentatie door de docenten is* onderhoudsmedewerker overige medewerker De afwisseling van theorieoverdracht en oefensituaties in deze workshop is* onderhoudsmedewerker overige medewerker * 1 = zeer onvoldoende, 10 = uitstekend Ook op de didactische onderdelen is er een beduidend lagere gemiddelde gescoord door de overige medewerkers ten opzichte van de onderhoudsdienst. Uitzondering hierop is de theorie overdracht, daar is men redelijk eenduidig over. 13

14 Organisatie Om te evalueren hoe de workshop georganiseerd was hebben de deelnemers 2 vragen beantwoord. Tabel 3.3 Evaluaties van het thema organisatie N Minimum* Maximum* Gemiddelde De facilitaire ondersteuning zoals accommodatie, voorzieningen, koffie/thee e.d. is* onderhoudsmedewerker overige medewerker De aangereikte informatie is* onderhoudsmedewerker overige medewerker * 1 = zeer onvoldoende, 10 = uitstekend Outcome Met onderstaande drie vragen meten we of het doel van de workshop is behaald. Tabel 3.4 Evaluaties van het thema outcome N Minimum* Maximum* Gemiddelde De workshop heeft ertoe bijgedragen dat ik mij meer bewust ben van wat ik zoal waarneem* onderhoudsmedewerker overige medewerker De workshop heeft ertoe bijgedragen dat ik ook nadenk over wat er nog meer aan de hand kan zijn* onderhoudsmedewerker overige medewerker De workshop heeft ertoe bijgedragen dat ik meer nadenk over wat ikzelf kan doen en wat ik van anderen verwacht. kwaliteitsstandaard (respectvol bejegenen; eigen regie versterken; integraal benaderen)* onderhoudsmedewerker overige medewerker * 1 = in het geheel niet, 10 = volledig 14

15 De verschillen tussen de twee groepen is op het gebied van de behaalde doelen is significant, tussen de 1.6 en 1.9. De onderhoudsmedewerkers scoren voldoende, de overige medewerkers vinden scoren over het algemeen onvoldoende op de outcome. Open vraag De open vraag is door geen van de onderhoudsmedewerkers ingevuld. Van de overige medewerkers op de vraag naar suggesties voor verbetering en overige toelichting kwam wel de nodige reactie. Tabel 3.5 Reactie overige medewerkers Ik had meer tips verwacht hoe we moeten handelen achter de voordeur, waar we op moeten letten enz. De 2 e was veel beter dan de eerste Had andere verwachtingen van de workshop. Had meer inhoudelijk signaleren verwacht Workshop heeft voor mij niet echt een toegevoegde waarde! Veel zaken / dingen regel ik al op deze manier Meer voorbeelden, geen concrete uitspraken gedaan over hoe we moeten handelen Waarom moest dit speciaal in Enschede worden gehouden? Vooral eerste bijeenkomst was erg chaotisch, veel door elkaar gepraat, niet naar elkaar luisteren. Het was enerzijds goed dit met de diverse disciplines te doen. Anderzijds had ik soms het gevoel dat er op verschillend level gesproken werd, hetgeen de discussie bemoeilijkt. Instructie v/d/ WMO voor deze groep overbodig. Opstelling nu is veel beter. Ik zou strenger zijn in het tussendoorpraten -> respect Niet nieuw voor mij, maar goed om in deze samenstelling te zijn. Goede signalen voor (organisatienaam)! Ter verbetering van de samenwerking pleit ik voor wijkgericht werken als een goed functionerende team op alle draagvlakken. Meer vragen over signalering, wat is een signaal? In klassikale vorm antwoorden. Meer oefeningen. Mondelinge evaluatie Tijdens de mondelinge evaluatie is er aandacht besteedt aan de respons op de verwachtingen van met namen de overige medewerkers. Deze geven aan meer handvatten en concrete aanwijzingen verwacht te hebben in hoe om te gaan met signalen n het herkennen van achterliggende problematiek. Eén deelnemer gaf aan gehoopt te hebben dat ze na de workshop bijvoorbeeld psychiatrische aandoedingen makkelijker te kunnen herkennen en handvatten te hebben hoe hiermee om te gaan. Ze noemde het voorbeeld van een borderline patiënt. Bij verder navraag naar de herkomst van deze verwachtingen werd duidelijk dat het door de trainers opgesteld productblad niet verspreidt is, maar een interne notitie over de scholing verstuurd is. Daaruit is de verwachting ontstaan dat men meer geschoold zouden worden. De trainers hebben op verzoek deze notitie alsnog ontvangen en, geanonimiseerd, in bijlage 2 opgenomen. 15

16 De gezamenlijke conclusie van de medewerkers is dat het goed is om af en toe bij elkaar te komen en over deze zaken te praten. Zo wordt duidelijk waar de medewerkers tegen aanlopen in het eigen vakgebied en hoe ze elkaar kunnen helpen. Korte lijnen en samenwerken zijn essentieel om tot een goede melding en actie te komen. Daarbij zijn de interne processen binnen de organisatie toegelicht en aan de kaak gesteld. Daarnaast is er aangegeven dat complexe meldingen ook bij andere organisaties of projecten ingebracht kunnen worden in het kader van bijvoorbeeld een wijkgerichte aanpak en het belang daarvan. Evaluatie trainers workshop De getoonde filmfragmenten bieden veel gespreksstof welke illustratief is voor wat er met waarnemingen gebeurt. Hoe makkelijk en waardoor verschillen ontstaan bij de interpretatie van wat is waargenomen, zodat er mogelijk heel verschillende signalen worden afgegeven. Als trainer is weinig meer aan toe te voegen aan het beeldmateriaal. Het gesprek erover moet vooral in banen geleidt worden en teruggekoppeld naar de feitelijke waarnemingen. Tijdens de workshop werden duidelijk ook twee groepen ervaren. De groep onderhoudsdienst, de vaklui die een signaal moeten herkennen en doorgeven naar de andere groep medewerkers van wie verondersteld wordt dat ze meer kennis op dit gebied hebben. De groep overige medewerkers die dat ook over zichzelf zegt. In de workshop echter laat ook de groep zich erg sturen door de eigen interpretaties op basis van de, vaak jarenlange, ervaring. Verder viel op dat er een sterke interne oriëntatie is, er wordt niet veel nagedacht over de samenwerking met andere partijen. Dit is voorbehouden aan slechts enkele medewerkers. 3.2 Evaluatie Training signaleren in een wijknetwerk Er hebben 9 personen aan de training deelgenomen. Dat is het hele Sleutelteam, inclusief de projectleider, met uitzondering van de huisarts. Hij was voor de geplande bijeenkomsten niet in de gelegenheid zich vrij te maken. Alle deelnemers hebben de gehele training gevolgd en daarmee het bewijs van deelname ontvangen. Eén deelnemer was de laatste bijeenkomst afwezig en heeft geen evaluatie ingevuld. Inhoud De deelnemers hebben met drie items de cursus inhoudelijk beoordeeld. Tabel 3.6 evaluaties van het thema inhoud N Minimum* Maximum* Gemiddelde In hoeverre kwam de inhoud van de cursus tegemoet aan uw verwachtingen* De moeilijkheidsgraad van de aangeboden theorie is** De behandelde praktijksituaties zijn ondersteuning aan de uitleg van de theorie* * 1 = in het geheel niet, 10 = boven verwachting ** 1 = veel te moeilijk, 10 = precies goed 16

17 De deelnemers hebben de casussen uit de praktijk als erg leerzaam beschouwd. Didactiek Om te evalueren hoe de cursus didactisch in elkaar zit hebben de cursisten vier vragen beantwoord. Tabel 3.7 Evaluatie van het thema didactiek N Minimum Maximum Gemiddelde De uitleg over de theorie is* De opbouw van het programma van deze cursus is* De presentatie door de docenten was* De afwisseling van theorieoverdracht en oefensituaties in deze training is* * 1 = zeer onvoldoende, 10 = uitstekend De afwisseling tussen theorie en praktijkoefening is in hoge mate gewaardeerd en daar is veel overeenstemming over. Organisatie Om te evalueren hoe de training georganiseerd was hebben de cursisten 2 vragen beantwoord. Tabel 3.8 Evaluaties van het thema organisatie N Minimum* Maximum* Gemiddelde De facilitaire ondersteuning zoals accommodatie, voorzieningen, koffie/thee e.d. is* De aangereikte informatie (handreiking, welzijn nieuwe stijl ) is* * 1 = zeer onvoldoende;10 = uitstekend Outcome Met onderstaande drie vragen meten we of het doel van de cursus is behaald. 17

18 Tabel 3.9 Evaluaties van het thema outcome De cursus heeft ertoe bijgedragen dat ik mij meer bewust ben van de signaleringsfunctie van het multidisciplinaire team in de wijk* N Minimum* Maximum* Gemiddelde De module heeft ertoe bijgedragen dat ik gebruik kan maken van de methode om de urgentie van een signaal te beoordelen.* De module heeft ertoe bijgedragen dat ik mij bewust ben van mijn benodigde gespreksvaardigheden om te werken volgens de ondersteunende kwaliteitsstandaard (respectvol bejegenen; eigen regie versterken; integraal benaderen)* * 1 = in het geheel niet,10 = volledig De doelen van de training zijn in ruime mate behaald, dit geldt voor alle deelnemers. Open vraag Drie respondenten hebben een reactie gegeven op de openvraag: suggesties voor verbetering en ruimte voor toelichting. Wel is er mondeling het nodige toegelicht. Tabel 3.10 reacties op training Opmerkingen open vraag In voor méér! Evt. theorie nog wat meer toelichten.. Mocht wat mij betreft wel meer praktijksituaties nagebootst worden om te oefenen Binnen de beperkte tijd was het onmogelijk om meer over de motiverende gespreksvoering en oplossingsgericht werken te behandelen. De 1 e ochtend had iets minder theoretisch mogen zijn Opmerkingen uit de mondelinge evaluatie Heel relevant / toepasbaar voor de praktijk; (diverse keren opgemerkt) Aanvankelijk niet zo n voorstander van een lijstje, maar het helpt wel om alles goed in beeld te krijgen en vooral allemaal hetzelfde te doen. Urgentie lijst helpt niet alleen bij vraagverheldering maar ook om op één lijn te komen; en om met elkaar te bepalen wanneer we iets moeten doen. Ik had vanochtend niet zo n zin hier naar toe te gaan, maar ben nu helemaal enthousiast. Erg leuk om zo ook met elkaar, als team, bezig te zijn. Het helpt erg om als team elkaar te leren kennen en te weten waar de kwaliteiten liggen. Ik heb hiervan, maar ook van elkaar veel geleerd. Later nog eens weer doen, er een vervolg aan geven. 18

19 Evaluatie trainers Ook vanuit de trainers wordt met tevredenheid terug gekeken op de bijeenkomsten. De doelstellingen voor de training zijn, met de beperkte tijd die beschikbaar is, ruim gehaald. Effectief was het werken met casussen uit de praktijk zoals die in de workshops naar voren kwam, dan wel uit de eigen praktijk. Wat verder duidelijk wordt is dat het werken met een afgesproken procedure, geprotocolleerd werken, zoals in het signaleringschema, maar ook in het multidisciplinair overleg, niet voor iedereen vanzelfsprekend is. Professionals uit de gezondheidszorg zijn dit meer gewend dan de welzijn werkers. Zij zijn daarentegen weer meer gericht op vraagverheldering het bevorderen van de eigen regie. Een ander punt is dat het werken met een signalering systematiek niet op zichzelf staat, maar erg verbonden is met de agogische gespreksvaardigheden en methoden om aan de ondersteuningsfunctie invulling te geven. De kanteling in denken en werken vanuit de compensatie principes in plaats van voorzieningen is niet bij iedereen vanzelfsprekend. Er wordt snel gedacht in zorg voor. Het was een vol programma, dat door de actieve deelname en inbreng van de groep levendig en praktijkgericht is. Er is vooral veel van elkaar geleerd. Terugblik met projectleider Twee maanden na de training is met de projectleider kort terug gekeken op de effecten van de training binnen het sleutelteam. De projectleider ervaart een sterkere groepsvorming in het team, de trainingsdagen hebben hier nadrukkelijk aan bij gedragen. Verder vragen de twee aangeleverde instrumenten nog de nodige aandacht bij de invoering. Het signaleringsschema: het sleutelteam is in de wijk nog onvoldoende bekend, heeft nog geen gezicht, waardoor signalen van bewoners niet binnen zijn gekomen. Wel worden er casussen ingebracht door de samenwerkende partijen onderling. Ook dan gebruikt men het schema van urgentie bepaling om in beeld te krijgen van wat er aan de hand is en welke urgentie toegekend wordt. Het blijkt goede handvatten te bieden voor de multidisciplinaire samenwerking. Het Methodisch Multidisciplinair Overleg: In het twee wekelijks teamoverleg worden casussen volgens deze werkwijze ingebracht en besproken. Ook hierbij ervaart men een belangrijk hulpmiddel om de besprekingen niet ellenlang door te laten lopen, maar meer gedisciplineerd, efficiënt te overleggen. De projectleider ervaart dat dit nog niet vanzelf gaat, dat ze daar in het overleg nog duidelijk op moet sturen. Wel wordt deze werkwijze door het team omarmd. 19

20 4. Conclusie en aanbevelingen In dit hoofdstuk worden op basis van het verslag en de evaluatie van de workshop en de training conclusies getrokken en aanbevelingen gedaan. Dit is ter afronding van de pilot scholingsperiode en ter verwerking in de uiteindelijke scholingshandleidingen. De aanbevelingen zijn in de bijbehorende handleidingen verwerkt. 4.1 Conclusies en aanbeveling over de workshops Een deel van de doelgroep is zich duidelijk meer bewust geworden van zijn / haar signaleringstaak. Dit betreft vooral de groep die zich het minst bij het agogische / welzijn veld betrokken voelt. Het zijn de gewone mensen die bij anderen thuis komen en daar het nodige opmerken. Na de bijeenkomsten zijn ze zich meer bewust van het feit dat ze hier anderen over kunnen informeren, zonder dat het al in extremen is geraakt. De lagere outcome score van de andere medewerkers heeft wellicht te maken met het gegeven dat er in hun functie een groter beroep wordt gedaan op sociaal agogische vaardigheden. De luister en gespreksvaardigheden van deze medewerkers is groter ten opzichte van de vaklieden. Anderzijds hebben we ervaren dat er weinig zelfkritiek en reflectie is op het eigen handelen ten aanzien van het signaleren en de te ondernemen acties. Uit de schriftelijke en mondelinge reacties ten aanzien van de verwachtingen van de workshop komt naar voren dat men vooral meer wil weten over ziektebeelden en gedragskenmerken die daarbij horen. Men vraagt om meer handvatten om daarmee om te gaan. Op zich legitieme vragen, maar het zijn vragen naar kennisvergroting, input van buiten af. Naar onze mening is er echter ook een belangrijke slag te maken naar externe samenwerking, de reflectie op de eigen taken en het eigen kunnen en de grenzen van deze beide. Een borderline wordt gediagnosticeerd door een arts en niet door een woonconsulent. Hierin komt de keerzijde of de valkuil van integraal werken ook naar voren, namelijk het gevaar van beroepsvervaging. Iedereen moet maar alles kunnen en dan wordt vergeten van de deskundigheid van anderen gebruik te maken. Aanbeveling voor Workshop Horen zien en zeggen Om bewustwording van de signaleringstaak onder burgers te vergroten biedt de workshop de nodige input. Wel zijn we van mening dat deze is in te korten naar een eenmalige bijeenkomst die meer het karakter kan hebben van een voorlichting aan wijkbewoners. Een voorlichting over de achtergrond en het gedachtegoed van de nieuwe ondersteuningswet, over de burgerparticipatie ook in signaleren, dat een signaal bestaat uit diverse waarnemingen en hoe ze met een signaal kunnen omgaan. Dit kan het best worden uitgevoerd door een lokale wijkgebonden- professional die zelf onderdeel van het samenwerkingverband uit maakt. Met andere woorden: mede gezichtsbepalend is voor de wijk. Het werken met beeldmateriaal maakt veel duidelijk en doet het gesprek over signalen vanzelf gaan. Van de professional vraagt het meer competenties op het gebied van de gespreksvaardigheden (groepsvoorlichting- en gespreksleiding) dan een trainerscompetentie. De module beschrijving met de handleiding wordt voldoende toereikend geacht voor (WMO) professional om deze voorlichting te verzorgen. 20

21 4.2 Conclusies en aanbevelingen training: Signaleren in een (wijk)netwerk In de evaluatie wordt het hoogst gescoord op het gebruik maken van de urgentiebepaling van een signaal zoals in het nieuwe signaleringsinstrument wordt beoogd. Dat biedt een goed uitgangspunt voor verdere implementatie en vooral ook evaluatie van het signaleringsinstrument. Mogelijk is het zelfs een meer algemene toepasbaar instrument voor samenwerking in een (eerstelijns) samenwerkingsverband. Zoals het nu ook in dit team onderdeel vormt van de casuïstiekbespreking. Het is echter nog te prematuur om daar stevige uitspraken over te doen. Hier zal verder onderzoek naar gedaan moeten worden. Voor wat betreft de scholing lijkt deze training, met veel vaardigheidsaspecten ruim voldoende tot goed op de groep te hebben aangesloten, dit geldt eigenlijk voor alle onderdelen. Dat pleit er voor om de scholing met betrekking tot signaleren niet allen te beperken tot het werken met een signaleringssystematiek, maar te koppelen aan de context van waaruit het plaats vindt. De context van de WMO, met haar acht bakens, maar nadrukkelijk ook met de vaardigheden die nodig zijn voor werken vanuit de kwaliteitsstandaarden van professioneel ondersteunen. Dit is verbonden met het methodisch signaleren in een laagdrempelig wijk gericht netwerk. Hoe laat je burgers mee participeren bij signalen, hoe verhoudt zich dat met direct-er-op-af, of hoe ondersteun je bewoners of cliënten bij het voeren van de eigen regie. Deze laatste thema s vormen naar onze mening de basis voor het werken met de signaleringsfunctie in de wijk. Het vraagt een houding en vaardigheden die in de basis van het denken van zorg en welzijnsprofessionals de nodige aandacht vraagt. Dit is een proces waarbij niet alleen iets moet worden aangeleerd of eigen gemaakt, maar waar wellicht ook iets moet worden afgeleerd. De Kanteling vraagt een omdenken van: zorgen vóór, naar zorgen dat. Aanbeveling voor de training: signaleren in een (wijk)netwerk Er worden geen wijzigingen voorgesteld in de trainingsmodule. Signaleren in een wijknetwerk staat niet op zich, maar is methodisch ingebed in een bredere zienswijze en werkwijze. We zullen de titel dan ook aanpassen naar Methodisch Signaleren in een (wijk)netwerk. Wel stellen we voor onderdelen uit de module zodanig te formuleren dat ze ook uitwisselbaar zijn met andere WMO thema s. Bijvoorbeeld het methodisch multidisciplinair overleg bij netwerksamenwerking; of het startonderdeel met betrekking tot de acht bakens in de context van de WMO dat naar elk thema aan te passen is. Voor het Methodisch Signaleren in een (wijk)netwerk is op zich een training van drie dagdelen een minimum. In combinatie met andere thema s is het naar verhouding in te korten. 21

22 Bijlage l. Rapportage van signalen uit de wijk Urgentie Geen risico 0 score Datum: Naam: veiligheid Matig risico 1 aard gezondheid welzijn Ernstig risico 2 Geen risico 0 Matig risico 1 Ernstig risico 2 Geen risico 0 Matig risico 1 Ernstig risico 2 omvang Duur Totaal Individu 0 Meer personen 1 Personen <18 jr 2 Personen > 75 jr 2 Incidenteel 0 Structureel<½jr 1 Structureel>½jr 2 score Actie melding Actie melder < 5 geen Informatie, advies en Ondersteuning (IAO) > 6 actief toewerken naar professionele dienstverlening; IAO + Terugkoppeling van actie check op aanwezige hulp 10 Acute hulp / crisismelding IAO + Terugkoppeling van actie Toelichting Adres Afspraken melder Contact gegevens melder Acties 22

23 Bijlage II. Workshop: Horen, zien en zeggen!! Wat te doen met zaken die u opvallen in uw dagelijkse praktijk Algemeen Iedereen die deelneemt aan de samenleving komt, al dan niet beroepsmatig, in aanraking met situaties die opmerkzaam zijn. Dat kunnen situaties zijn die uzelf of uw naasten betreft, maar ook die van uw medeburgers. In het huidige maatschappelijk beeld is er een neiging om je niet met andermans zaken te bemoeien en te wijzen op de eigen vrijheid en verantwoordelijkheid. Daar waar het echt uit de hand dreigt te lopen wordt van anderen, zorg -en dienstverleners, overheid e.d., verwacht dat men ingrijpt. Doel Door middel van twee workshop sessies werken aan een grotere bewustwording van waarnemingen die mogelijk een signaal zijn van verdergaande problematiek. Daarnaast werken we aan een bewustzijn van de weg waarlangs deze zorg te gedeeld dan wel over gedragen kan worden aan professionele zorg en dienstverleners. Doelgroep: De workshop sessies zijn bedoeld voor degene die beroepshalve achter de voordeur komen bij bewoners, burgers uit de wijk. De workshops op onderstaande data zijn specifiek bedoeld voor onderhoudsmonteurs en woonconsulenten verbonden aan de woningcorporatie Welbions te Hengelo. Inhoud In twee sessies van elk 3 uur zullen we stilstaan hoe en waarom sommige waarnemingen wel tot een gevoel van niet pluis leiden en andere niet. Dit doen we onder meer aan de hand van de ervaringen die er zoal door de groepsleden zijn opgedaan. We kijken daarbij ook naar de verschillen tussen de leden onderling, dus de invloed van de eigen normen en waarden. In de tweede sessie zullen we meer ingaan op de mogelijkheden die je zelf hebt om zaken bespreekbaar te maken of anderen in te schakelen. Daarbij zullen we de procedures en gemaakte werkafspraken toe lichten. Docenten De workshop wordt in samenwerking tussen Saxion en het werkveld verzorgd. De docenten zijn verbonden aan de Wmo-werkplaats Twente en werkzaam als docent /onderzoeker bij Saxion, dan wel uit het werkveld en betrokken bij een van de lokale samenwerkingsprojecten. Cursus data en plaats Saxion; locatie M H Tromplaan 28 in Enschede Groep 1 : dinsdag 8 maart Lokaal SB.31 dinsdag 22 maart Lokaal W

24 Groep 2 : donderdag 10 maart Lokaal SB.31 donderdag 24 maart Lokaal SB.31 Voor alle groepen en data geldt dat u zich om uur kunt melden bij de receptie in de centrale hal. U wordt dan daar opgehaald. Lunch koffie of thee is inbegrepen. Meer informatie Saxion Kenniscentrum Gezondheid, Welzijn & Techniek Lectoraat Community Care & Youth Postbus / 7500 KB / Enschede Inhoudelijk bij: Projectleider: H.P (Ria) Jaspers h.p.jaspers@saxion.nl Praktische vragen bij: Managementassistente Kenniscentrum GW&T Community Care & Youth, Tel.: Mail: secretariaatkc-cc.amm@saxion.nl 24

25 BETREFT: CURSUS VROEGTIJDIGE SIGNALERING Beste collega s, Zoals jullie weten is één van de meerwaarden van ons als afdeling Vastgoedonderhoud het feit dat wij de ogen en oren in de wijk van (naam organisatie) zijn. Binnen (naam organisatie) is er geen groep medewerkers die zoveel in de wijk en bij de mensen thuis komen als de groep vaklieden. Dat wij het ogen en de oren in de wijk een belangrijk aspect van onze werkzaamheden vinden blijkt ook uit het feit dat wij dit hebben opgenomen in onze afdelingsdoelstellingen en in de persoonlijke doelstellingen. Daarbij kan het gaan om complexmatige technische signaleringen en sociale meldingen. Om dit laatste wat verder uit te diepen en daarbij algemene richtlijnen te bepalen heeft (naam medewerker)contact gehad met de Saxion Hogeschool in Enschede. Zij hebben een cursus ontwikkeld om hier meer inhoud aan te geven. Daarbij is de groepssamenstelling ook van dien aard dat er kennis en ervaring gedeeld kan worden door de diverse medewerkers, zoals de wijkconsulenten, leefbaarheidconsulenten, technisch woonconsulenten, wijkbeheerders en de vaklieden. Om het belang van deze cursus te onderstrepen hebben we een groepsindeling gemaakt zodat een ieder deze cursus bij kan wonen en er daarnaast voldoende bezetting blijft. In bijgaand document vinden jullie de groepsindeling. De cursus vindt plaats bij de Saxion Hogeschool in Enschede en neemt 2 keer een middag in beslag. Aangezien er bij de Saxion Hogeschool maar een beperkte ruimte voor parkeren is heeft (naam medewerker)al een aantal mensen benaderd om te rijden en gaan we dus carpoolen. Planning: - Verzamelen tussen 12:00 12:15 uur bij (naam organisatie). - Vertrek naar Saxion Hogeschool. - Aankomst tussen 12:30 12:45 uur bij Saxion Hogeschool. - Lunch - Start cursus De data die we gepland hebben zijn: Groep 1: 8 en 22 maart Groep 2: 10 en 24 maart Indien er nog vragen zijn dan hoor ik het graag. Met vriendelijke groeten, (naam medewerker) 25

WMO werkplaats Twente

WMO werkplaats Twente WMO werkplaats Twente Deelproject 3: Signaleren in een wijknetwerk Kern: Ria Jaspers (Saxion) Merle Marij Overmars (MEE Twente) Schil: Wil Varwijk (Alifa, welzijn Enschede) Tessa Weijers (Iemenschoer,

Nadere informatie

Wmo-werkplaats Twente. Scholingshandleiding voor cursist en trainer. Signaleren in een wijknetwerk. Voorlichting. Horen, zien en zeggen

Wmo-werkplaats Twente. Scholingshandleiding voor cursist en trainer. Signaleren in een wijknetwerk. Voorlichting. Horen, zien en zeggen Wmo-werkplaats Twente Scholingshandleiding voor cursist en trainer Signaleren in een wijknetwerk Multidisciplinair werken met signalen uit de wijk. Voorlichting Horen, zien en zeggen Over signaleren en

Nadere informatie

nieuwe werkvormen voor zorg en welzijn

nieuwe werkvormen voor zorg en welzijn WMO-WERKPLAATS TWENTE nieuwe werkvormen voor zorg en welzijn Editie 6 oktober 2012 Dit is de zesde en laatste nieuwsbrief over het programma Wmo-werkplaats Netwerkregie Twente. De nieuwsbrieven hebben

Nadere informatie

Wmo-werkplaats Twente. Scholingshandleiding voor cursist en trainer. Samenwerken met vrijwilligers

Wmo-werkplaats Twente. Scholingshandleiding voor cursist en trainer. Samenwerken met vrijwilligers Wmo-werkplaats Twente Scholingshandleiding voor cursist en trainer Samenwerken met vrijwilligers De vrijwilliger als vanzelfsprekende partner in zorg en welzijnswerk juli 2011 Saxion. Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

Gezondheid, Welzijn & Technologie

Gezondheid, Welzijn & Technologie Kenniscentrum Gezondheid, Welzijn & Technologie Wmo werkplaats Twente, fase 2 Praktijk 2: Bundeling van diensten op het gebied van welzijn, informele zorg en formele zorg Toegang tot de Wmo Evaluatierapport

Nadere informatie

Gezondheid, Welzijn & Technologie Wmo-werkplaats Twente

Gezondheid, Welzijn & Technologie Wmo-werkplaats Twente Kenniscentrum Gezondheid, Welzijn & Technologie Wmo-werkplaats Twente Praktijk 1: Samenwerken met vrijwilligers Rapportage van de tweede projectfase Inclusief evaluatie scholing september 2010 juli 2011

Nadere informatie

nieuwe werkvormen voor zorg en welzijn

nieuwe werkvormen voor zorg en welzijn WMO-WERKPLAATS TWENTE nieuwe werkvormen voor zorg en welzijn Editie 4 juni 2011 Dit is de vierde nieuwsbrief over het programma Wmo-werkplaats Netwerkregie Twente. De nieuwsbrieven geven informatie over

Nadere informatie

Gezondheid, Welzijn & Technologie

Gezondheid, Welzijn & Technologie Kenniscentrum Gezondheid, Welzijn & Technologie Wmo-werkplaats Twente Praktijk 2: Empowerment Empowerment methodieken voor ouderen Rapportage van de tweede projectfase Inclusief evaluatie scholing september

Nadere informatie

WMO-WERKPLAATS TWENTE

WMO-WERKPLAATS TWENTE WMO-WERKPLAATS TWENTE nieuwe werkvormen voor zorg en welzijn d e juni 2010 Dit is de tweede nieuwsbrief in een serie van vier over het programma Wmo-werkplaats Netwerkregio Twente. De nieuwsbrieven geven

Nadere informatie

Hoe De Kanteling een slag vooruit kan maken met de inzet van samenwerkingspartners

Hoe De Kanteling een slag vooruit kan maken met de inzet van samenwerkingspartners DE KANTELING VOORUIT! Hoe De Kanteling een slag vooruit kan maken met de inzet van samenwerkingspartners De Kanteling is in Nederland inmiddels al een gevleugeld begrip. Veel gemeenten zijn bezig met De

Nadere informatie

Evaluatie SamenOud training Anders denken, anders doen Casemanagement

Evaluatie SamenOud training Anders denken, anders doen Casemanagement Evaluatie SamenOud training Anders denken, anders doen Casemanagement Deelprogramma voor wijkverpleegkundigen en ouderenadviseurs die opgeleid worden tot casemanager SamenOud R. Brans April 2013 Inhoud

Nadere informatie

Cursussen en Themabesprekingen

Cursussen en Themabesprekingen Cursussen en Themabesprekingen voor NPV-Thuishulpafdelingen en voor Kerkelijke Thuishulpprojecten Cursussen en Themabesprekingen Cursussen en Themabesprekingen NPV-Thuishulp De NPV-Thuishulp richt zich

Nadere informatie

DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN. Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen

DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN. Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen 2 3 INHOUDSOPAVE PAGINA Kennis over psychische problemen bij ouderen nodig?! 4 Praktische

Nadere informatie

Gezondheid, Welzijn & Technologie

Gezondheid, Welzijn & Technologie Kenniscentrum Gezondheid, Welzijn & Technologie Wmo-werkplaats Twente Praktijk 5 Wmo-professional: nieuwe competenties Inspiratietraject voor HBO-docenten en leidinggevenden en professionals uit de praktijk

Nadere informatie

VERDIEPINGSTRAINING VAARDIGHEDEN VERTROUWENSPERSOON. Geaccrediteerd door de Landelijke Vereniging van Vertrouwenspersonen VERTROUWENSPERSOON

VERDIEPINGSTRAINING VAARDIGHEDEN VERTROUWENSPERSOON. Geaccrediteerd door de Landelijke Vereniging van Vertrouwenspersonen VERTROUWENSPERSOON VERDIEPINGSTRAINING VAARDIGHEDEN VERTROUWENSPERSOON Geaccrediteerd door de Landelijke Vereniging van Vertrouwenspersonen VERTROUWENSPERSOON VERDIEPINGSTRAINING VAARDIGHEDEN VERTROUWENSPERSOON Introductie

Nadere informatie

Verdiepingsleergang Geïntegreerde Ouderenzorg in de eerste lijn: De kunst van het verbinden en ontzorgen

Verdiepingsleergang Geïntegreerde Ouderenzorg in de eerste lijn: De kunst van het verbinden en ontzorgen Verdiepingsleergang Geïntegreerde Ouderenzorg in de eerste lijn: De kunst van het verbinden en ontzorgen 2013, code L13-4 Voor huisartsen, managers en bestuurders van gezondheidscentra, managers en bestuurders

Nadere informatie

Onderzoeksopzet Vrijwilligers in de Wmo Wmo-werkplaats Noord Jolanda Kroes Hanzehogeschool Groningen

Onderzoeksopzet Vrijwilligers in de Wmo Wmo-werkplaats Noord Jolanda Kroes Hanzehogeschool Groningen Onderzoeksopzet Vrijwilligers in de Wmo Wmo-werkplaats Noord Jolanda Kroes Hanzehogeschool Groningen Inhoud 1. Inleiding 2 De Wmo-werkplaats 2 Schets van de context 2 Ontwikkelde producten 3 2. Doel onderzoek

Nadere informatie

OVERZICHT INHOUD TRAINING

OVERZICHT INHOUD TRAINING OVERZICHT INHOUD TRAINING Ouderschap Blijft BIJEENKOMST 1 Kennismaking en informatie over Ouderschap Blijft BIJEENKOMST 2 Motiverende gespreksvoering BIJEENKOMST 3 Oplossingsgericht werken BIJEENKOMST

Nadere informatie

Informatiebrochure Deskundigheidsbevordering Wijkverpleegkundige Indiceren en organiseren van zorg

Informatiebrochure Deskundigheidsbevordering Wijkverpleegkundige Indiceren en organiseren van zorg Informatiebrochure Deskundigheidsbevordering Wijkverpleegkundige Indiceren en organiseren van zorg AVZN Deskundigheidsbevordering wijkverpleegkundigen 2015 Pagina 1 van 8 AVZN Deskundigheidsbevordering

Nadere informatie

Evaluatie van de PMTO Boosterdag

Evaluatie van de PMTO Boosterdag Evaluatie van de PMTO Boosterdag Door: Gonnie Albrecht Ger Kerkstra Emilie van Leeuwen Ellen Lubberts Marna Ouwehand Ella Tacq Jolle Tjaden Willemijn van Vlerken 16-11-2011 Naam Training: Fout! Verwijzingsbron

Nadere informatie

De b-learning is bedoeld voor verzorgenden werkzaam in de thuiszorg of in het verpleeg- of verzorgingshuis.

De b-learning is bedoeld voor verzorgenden werkzaam in de thuiszorg of in het verpleeg- of verzorgingshuis. Blended learning mantelzorg, Doelgroep verzorgenden Docentenhandleiding fysieke bijeenkomst Inleiding Zorgen voor een naaste is een liefdevolle en dankbare taak. Mantelzorg, ook wel informele zorg genoemd,

Nadere informatie

Module Samen met jongeren nadenken over werken en leren voor Sociale Wijkteams

Module Samen met jongeren nadenken over werken en leren voor Sociale Wijkteams Module Samen met jongeren nadenken over werken en leren voor Sociale Wijkteams Tijd: 2 ½ uur Sociale Wijkteam leden Een collectieve leerbijeenkomst staat in het teken van participatie van jongeren die

Nadere informatie

TRAINING VOOR VERTROUWENSPERSONEN Over integriteit en vertrouwelijkheid

TRAINING VOOR VERTROUWENSPERSONEN Over integriteit en vertrouwelijkheid TRAINING VOOR VERTROUWENSPERSONEN Over integriteit en vertrouwelijkheid Training voor medewerkers die binnen hun bedrijf als vertrouwenspersoon optimaal willen functioneren. Training vertrouwenspersonen

Nadere informatie

Toolkit Cliëntenparticipatie Zorg en Welzijn

Toolkit Cliëntenparticipatie Zorg en Welzijn Toolkit Cliëntenparticipatie Zorg en Welzijn De toolkit Cliëntenparticipatie Zorg en Welzijn bevat vier praktische instrumenten om samen met cliënten te werken aan verbetering of vernieuwing van diensten

Nadere informatie

Vakopleiding Wijk- en buurtbeheerder

Vakopleiding Wijk- en buurtbeheerder Vakopleiding Wijk- en buurtbeheerder Informatiebrochure Inhoud Waarom een Vakopleiding Wijk- en buurtbeheerder? 3 Voor wie is de Vakopleiding Wijk- en buurtbeheerder bestemd? 3 Resultaten van de opleiding

Nadere informatie

Basistraining Huiselijk Geweld en Kindermishandeling / Meldcode

Basistraining Huiselijk Geweld en Kindermishandeling / Meldcode Basistraining Huiselijk Geweld en Kindermishandeling / Meldcode Inleiding Dit document beschrijft de basistraining Huiselijk Geweld en Kindermishandeling / Meldcode van trainingsbureau Moetd. Doelgroep

Nadere informatie

Positieve gezondheid en het gemeentegesprek

Positieve gezondheid en het gemeentegesprek Positieve gezondheid en het gemeentegesprek Toelichting op ontwikkelde materialen en resultaten van de pilot in het kader van de ZONMW kennisvoucher Positieve gezondheid in de praktijk Projectnummer 50-53100-98-084

Nadere informatie

Managementworkshops. Communicatie: alle gedrag is communicatie. Gespreksvaardigheden: succesvol praten en luisteren

Managementworkshops. Communicatie: alle gedrag is communicatie. Gespreksvaardigheden: succesvol praten en luisteren Managementworkshops Door de toenemende dynamiek in de zorg verandert de rol van de leidinggevende. Een leidinggevende krijgt te maken met: Decentralisatie van verantwoordelijkheden Groter wordende span

Nadere informatie

Managementworkshops. Communicatie: alle gedrag is communicatie. Gespreksvaardigheden: succesvol praten en luisteren

Managementworkshops. Communicatie: alle gedrag is communicatie. Gespreksvaardigheden: succesvol praten en luisteren Managementworkshops Door de toenemende dynamiek in de zorg verandert de rol van de leidinggevende. Een leidinggevende krijgt te maken met: Decentralisatie van verantwoordelijkheden Groter wordende span

Nadere informatie

Handleiding Startwijzer

Handleiding Startwijzer Handleiding Startwijzer Aan de slag met de Startwijzer VO De Startwijzer VO is een digitale scan die in beeld brengt hoe startende leraren op school ingewerkt en begeleid worden en op welke onderdelen

Nadere informatie

Onderzoek klanttevredenheid Proces klachtbehandeling 2011... Antidiscriminatievoorziening Limburg

Onderzoek klanttevredenheid Proces klachtbehandeling 2011... Antidiscriminatievoorziening Limburg Proces klachtbehandeling 2011................................................................... Antidiscriminatievoorziening Limburg Mei 2012...................................................................

Nadere informatie

Het verhaal van Careyn Het Dorp

Het verhaal van Careyn Het Dorp Het verhaal van Careyn Het Dorp Het Dorp staat voor een nieuwe manier van werken. Een werkwijze die de klant en kwaliteit van leven centraal stelt en waarbij onze zorgprofessional aan zet is. Het Dorp

Nadere informatie

Workshop Privacy en Triage

Workshop Privacy en Triage Workshop Privacy en Triage Programma 1. Over de streep 2. Introductie Privacy & Triage 3. Triage in casus Privacy staat integraal werken in sociaal domein in de weg Gemeenten krijgen een grotere verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Bijlage Rapportage monitor en resultaten eerste meting juni 2014 pilot Huishoudelijke Verzorging

Bijlage Rapportage monitor en resultaten eerste meting juni 2014 pilot Huishoudelijke Verzorging Bijlage Rapportage monitor en resultaten eerste meting juni 2014 pilot Huishoudelijke Verzorging Opzet van de monitor Huishoudelijke Verzorging De nieuwe manier van werken heeft 3 hoofdrolspelers namelijk

Nadere informatie

7 e Leergang De regionale ambtenaar als regisseur

7 e Leergang De regionale ambtenaar als regisseur 7 e Leergang De regionale ambtenaar als regisseur RegioAcademie 2012-2013 De regionale samenwerking De regionale samenwerking tussen gemeenten is niet meer weg te denken in bestuurlijk Nederland. Ruwweg

Nadere informatie

De slimste route? Vormgeven toegang

De slimste route? Vormgeven toegang De slimste route? Vormgeven toegang Grote veranderingen in zorg en ondersteuning Taken vanuit AWBZ, Jeugdzorg, Werk en inkomen. Passend onderwijs (toegang tot onderwijs) De slimste route (voor Hengelo)

Nadere informatie

Het Signalerend. Toegankelijke. Activerende. Netwerk

Het Signalerend. Toegankelijke. Activerende. Netwerk Stean foar Stipe Visie op cliëntondersteuning zorg, welzijn en aangepast wonen Het Signalerend ignalerende Toegankelijke Effectieve Activerende Netwerk (dat stiet as in hûs!) Inleiding Sinds januari 2007

Nadere informatie

Toelichting Effectenanalyse wijkverpleegkundige niettoewijsbare

Toelichting Effectenanalyse wijkverpleegkundige niettoewijsbare Toelichting Effectenanalyse wijkverpleegkundige niettoewijsbare zorg Regio Arnhem Toelichting Effectenanalyse wijkverpleegkundige niet-toewijsbare zorg Dit is een toelichting bij het instrument Effectenanalyse

Nadere informatie

Van peer tot peer: Collegiaal leren en auditen. 1 oktober 2015

Van peer tot peer: Collegiaal leren en auditen. 1 oktober 2015 Van peer tot peer: Collegiaal leren en auditen 1 oktober 2015 Welkom Voorstellen. Karin van Wijnen, Kwaliteitsnetwerk mbo Carlijn van Diepen, ROC A12 en BVMBO Marloes van Bussel, NCP EQAVET Doelen 1. Deelnemers

Nadere informatie

Tevredenheids- en ervaringsonderzoek Wmo over 2010 Klanten hulp bij het huishouden, mantelzorgondersteuning en andere individuele voorzieningen

Tevredenheids- en ervaringsonderzoek Wmo over 2010 Klanten hulp bij het huishouden, mantelzorgondersteuning en andere individuele voorzieningen Tevredenheids- en ervaringsonderzoek Wmo over 2010 Klanten hulp bij het huishouden, mantelzorgondersteuning en andere individuele voorzieningen Gemeente Huizen Inleiding... 3 1. Verantwoording onderzoek...

Nadere informatie

Traject Tilburg. Aanvragers: Gemeente Tilburg. Adviseur: Monique Postma, Alleato, CMO-net

Traject Tilburg. Aanvragers: Gemeente Tilburg. Adviseur: Monique Postma, Alleato, CMO-net Traject Tilburg Aanvragers: Gemeente Tilburg Adviseur: Monique Postma, Alleato, CMO-net Opgave: Beantwoorde ondersteuningsvraag In Tilburg is het traject Welzijn Nieuwe Stijl onderdeel van een groter programma

Nadere informatie

Functieprofiel doktersassistent(e)

Functieprofiel doktersassistent(e) Functieprofiel doktersassistent(e) Algemene uitgangspunten Respectvol omgaan met patiënten en collega s. Je bent allround doktersassistent(e) in een team die samen verantwoordelijk is voor alle doktersassistent(e)

Nadere informatie

Systeemgericht werken De contextuele benadering SMWF

Systeemgericht werken De contextuele benadering SMWF Systeemgericht werken De contextuele benadering SMWF Periode: Trainer: Bijeenkomsten: Locatie: April t/m September 2013 Drs. Jaco de Rapper Acht dagdelen Groep 3: 09/04(2 dagdelen), 21/05(2 dagdelen),

Nadere informatie

Toeleg Meedoen & Samenwerken in Breda

Toeleg Meedoen & Samenwerken in Breda Toeleg Meedoen & Samenwerken in Breda 2012-2013 Inleiding M&S Breda bestaat uit acht organisaties die er voor willen zorgen dat de kwetsbare burger in Breda mee kan doen. De deelnemers in M&S Breda delen

Nadere informatie

Model Beroepsprofiel Cliëntondersteuner voor mensen met een beperking

Model Beroepsprofiel Cliëntondersteuner voor mensen met een beperking Model Beroepsprofiel Cliëntondersteuner voor mensen met een beperking Het doel van deze beschrijving is om enerzijds houvast te geven voor het borgen van de unieke expertise van de cliëntondersteuner voor

Nadere informatie

Pilot Basistraining Ethiek in Sociaal Werk succesvol afgerond

Pilot Basistraining Ethiek in Sociaal Werk succesvol afgerond Pilot Basistraining Ethiek in Sociaal Werk succesvol afgerond nieuwe inzichten over het aanbieden van ethiektrainingen in de Sector Sociaal Werk December 2018 1 van 6 Inleiding In de periode november 2017

Nadere informatie

Gezondheid, Welzijn & Technologie

Gezondheid, Welzijn & Technologie Kenniscentrum Gezondheid, Welzijn & Technologie Wmo mo-werkplaats Twente Praktijk 4 Duurzaam samenwerken in de stad Gewoon samen werken Scholingshandleiding + evaluatie voor cursist en trainer September

Nadere informatie

WAT ZIJN DE UITGANGSPUNTEN

WAT ZIJN DE UITGANGSPUNTEN WAT ZIJN DE UITGANGSPUNTEN Bekijk de visie en beantwoord de volgende vragen In welke mate er aandacht is voor andere partijen, burgers, vrijwilligers, mantelzorg Wat staat er vermeld over de eigen kracht

Nadere informatie

Opleiding: Eerst Verantwoordelijke Verzorgende met plus (EVV met plus)

Opleiding: Eerst Verantwoordelijke Verzorgende met plus (EVV met plus) Opleiding: Eerst Verantwoordelijke Verzorgende met plus (EVV met plus) De Eerst Verantwoordelijke Verzorgende (EVV er) is onmisbaar in de zorg en u wilt uw EVV er de juiste kennis en vaardigheden meegeven.

Nadere informatie

Bestuurlijk hoor en wederhoor onderzoek mantelzorgbeleid

Bestuurlijk hoor en wederhoor onderzoek mantelzorgbeleid Gemeente Noordwijkerhout Rekenkamercommissie HLN Postbus 200 2160 AE LISSE Herenweg 4, 2211 CC Postbus 13, 2210 AA Noordwijkerhout Tel: 0252 343 737 www.noordwijkerhout.nl gemeente@noordwijkerhout. nl

Nadere informatie

Menslievende Professionalisering. Onderzoek naar de training Menslievende Professionalisering. Petri Embregts, Maaike Hermsen & Lisanne van Alphen

Menslievende Professionalisering. Onderzoek naar de training Menslievende Professionalisering. Petri Embregts, Maaike Hermsen & Lisanne van Alphen Menslievende Professionalisering Onderzoek naar de training Menslievende Professionalisering juni 2015 Petri Embregts, Maaike Hermsen & Lisanne van Alphen Achtergrond Zorgverleners werkzaam in het primaire

Nadere informatie

Opleidingsprogramma De Wmo-professional

Opleidingsprogramma De Wmo-professional Kennis van de Overheid Opleidingsprogramma De Wmo-professional Gekanteld werken Leren gekanteld werken Het werk van de professional in de frontlinie van zorg en welzijn verandert ingrijpend. Niet helpen

Nadere informatie

Faciliteren & Participerend Leren Beter proces en resultaat

Faciliteren & Participerend Leren Beter proces en resultaat CURSUS Faciliteren & Participerend Leren Beter proces en resultaat 4 & 5 Februari, 2019 Verzorgd door: Facili2transform Simon Koolwijk Professor vd Veldenstraat 12 6524 PP Nijmegen telno. +31 (0) 24 3504437

Nadere informatie

NASCHOLINGSCENTRUM MAATSCHAPPELIJK WERK

NASCHOLINGSCENTRUM MAATSCHAPPELIJK WERK TEAMNASCHOLING SCHOOLGERICHT MAATSCHAPPELIJK WERK 1 SCHOOLGERICHT MAATSCHAPPELIJK WERK DOEL VAN DE NASCHOLING De training heeft tot doel om de taak van de schoolmaatschappelijk werker te professionaliseren,

Nadere informatie

Onze punten van zorg en onze aanbevelingen hebben betrekking op de volgende onderwerpen die in de bijlage nader worden uitgewerkt:

Onze punten van zorg en onze aanbevelingen hebben betrekking op de volgende onderwerpen die in de bijlage nader worden uitgewerkt: Gemeente Amsterdam Wethouder E. van der Burg Postbus 202 1000 AE AMSTERDAM Amsterdam, 22 januari 2015 Betreft: Evaluatie Wijkzorgteams Geachte heer Van der Burg, De Stedelijke Wmo-Adviesraad is een aantal

Nadere informatie

Werkwijze Praktijktest

Werkwijze Praktijktest Januari 2016 Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGz Postbus 20062 3502 LB UTRECHT T: 030 282 33 02 E: secretariaat@kwaliteitsontwikkelingggz.nl Inhoud 1 Toelichting... 2 2 Werkwijze... 3 Bijlage 1. Voorbeeld

Nadere informatie

MEDIATION IN STRAFZAKEN. Specialisatie voor MfN-geregistreerde mediators

MEDIATION IN STRAFZAKEN. Specialisatie voor MfN-geregistreerde mediators MEDIATION IN STRAFZAKEN Specialisatie voor MfN-geregistreerde mediators Mediation in strafzaken (specialisatie) Inleiding In december 2017 is er een besluit gekomen in de Tweede Kamer dat herstelbemiddeling,

Nadere informatie

PSYCHOLOGIE IN COACHING compacte introductie van actuele inzichten met focus op praktische toepassing vanuit eigen casuïstiek

PSYCHOLOGIE IN COACHING compacte introductie van actuele inzichten met focus op praktische toepassing vanuit eigen casuïstiek PSYCHOLOGIE IN COACHING compacte introductie van actuele inzichten met focus op praktische toepassing vanuit eigen casuïstiek Psychologie in Coaching Deze training gaat over psychologische inzichten en

Nadere informatie

Van theorie naar de dagelijkse praktijk van de Wmo, De Kanteling en Welzijn Nieuwe Stijl in Wielwijk

Van theorie naar de dagelijkse praktijk van de Wmo, De Kanteling en Welzijn Nieuwe Stijl in Wielwijk Van theorie naar de dagelijkse praktijk van de Wmo, De Kanteling en Welzijn Nieuwe Stijl in Wielwijk Pamela van der Kruk Interim manager WijkInformatiePunt en Sociaal Wijkteam Wielwijk INDELING PRESENTATIE

Nadere informatie

Bijlagen. Bijlage I Product. Handleiding training Seksualiteit. Carlijn Boomars en Nadine Houvast

Bijlagen. Bijlage I Product. Handleiding training Seksualiteit. Carlijn Boomars en Nadine Houvast Bijlagen Bijlage I Product Handleiding training Seksualiteit Carlijn Boomars en Nadine Houvast Mei 2015 8 Format training Seksualiteit Deze training is uitgesplitst in twee dagdelen. In dagdeel 1 staat

Nadere informatie

Project: Ontwikkelen van Outcome-indicatoren voor de Zorg Advies Teams, Tilburg Dossiernummer: 50-50405-99 ZonMw, 18-07-2013

Project: Ontwikkelen van Outcome-indicatoren voor de Zorg Advies Teams, Tilburg Dossiernummer: 50-50405-99 ZonMw, 18-07-2013 Project: Ontwikkelen van Outcome-indicatoren voor de Zorg Advies Teams, Tilburg Dossiernummer: 50-50405-99 ZonMw, 18-07-2013 Projectgroep: Gemeente Tilburg: Mw. M. Lennarts, beleidsmedewerker, dhr. W.

Nadere informatie

Introductie voor Trainers

Introductie voor Trainers Introductie voor Trainers Inleiding Sinds de implementatie van het competentiegerichte onderwijs staat het leren in de praktijk in de spotlights. Er worden bijvoorbeeld steeds meer initiatieven genomen

Nadere informatie

Organisatiescan persoonsgerichte zorg

Organisatiescan persoonsgerichte zorg Organisatiescan persoonsgerichte zorg Doel organisatiescan: bijdragen aan implementatie (-bereidheid) van persoonsgerichte zorg en gezamenlijke besluitvorming in de organisatie. Insteek is op organisatieniveau.

Nadere informatie

Training & themabijeenkomsten 2017

Training & themabijeenkomsten 2017 Training & themabijeenkomsten 2017 voor mantelzorgers en vrijwilligers Inhoudsopgave 3 4 7 10 11 Trainingen en themabijeenkomsten voor uw ontwikkeling Trainingen voor mantelzorgers Trainingen voor vrijwilligers

Nadere informatie

NASCHOLINGSCENTRUM MAATSCHAPPELIJK WERK

NASCHOLINGSCENTRUM MAATSCHAPPELIJK WERK TEAMNASCHOLING VEILIGHEID IN GEZINNEN 3 KOLOMMEN 1 VEILIGHEID IN GEZINNEN 3 KOLOMMEN In het voeren van gesprekken met ouders waarbij sprake is van (vermoedens van) kindermishandeling teneinde tot verwijzing/c.q.

Nadere informatie

Training Resultaatgericht Coachen

Training Resultaatgericht Coachen Training Resultaatgericht Coachen met aandacht voor zingeving Herken je dit? Je bent verantwoordelijk voor de gang van zaken op je werk. Je hebt alle verantwoordelijkheid, maar niet de bijbehorende bevoegdheden.

Nadere informatie

Het CCE biedt scholing voor zorgprofessionals

Het CCE biedt scholing voor zorgprofessionals Scholing en training 2016 Het CCE biedt scholing voor zorgprofessionals die werken met cliënten met ernstig en aanhoudend probleemgedrag. De cliënten bij wie wij betrokken zijn, hebben een stoornis of

Nadere informatie

1. De methodiek Management Drives

1. De methodiek Management Drives 1. De methodiek Management Drives Management Drives is een unieke methodiek die u concrete handvatten biedt in het benaderen van de ontwikkeling van individu, team en organisatie. De methodiek kent een

Nadere informatie

Informele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst

Informele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst Informele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst Netwerk Informele Zorg en Netwerk Mantelzorg Eindhoven Contact adres secretariaat: Mw. Marijke van der Zanden tel: 040-238 27 97 m.vd.zanden@eindhoven.nl

Nadere informatie

TWEEDEJAARS COMPLEXE COMMUNICATIE OP SPREEKKAMERNIVEAU. Locatie: Sophia Revalidatie, Den Haag

TWEEDEJAARS COMPLEXE COMMUNICATIE OP SPREEKKAMERNIVEAU. Locatie: Sophia Revalidatie, Den Haag TWEEDEJAARS COMPLEXE COMMUNICATIE OP SPREEKKAMERNIVEAU Locatie: Woensdag 12 t/m vrijdag 14 november 2014 Toelichting De Nederlandse Vereniging van Revalidatieartsen (VRA) organiseert in samenwerking met

Nadere informatie

Thema: Één meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling

Thema: Één meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Thema: Één meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling De deelnemers in deze groep kwamen uit zeer verschillende werksoorten en vanuit beide invalshoeken: huiselijk geweld en aanpak kindermishandeling.

Nadere informatie

Leergang Ambtelijk Secretaris III De invloedrijke OR

Leergang Ambtelijk Secretaris III De invloedrijke OR Leergang Ambtelijk Secretaris III De invloedrijke OR Cursusdag 1 09:30 uur Kennismaking We starten deze module een kennismaking. We inventariseren de verwachtingen van alle deelnemers. U krijgt een toelichting

Nadere informatie

Workshop Verzuimmanagement Verzuimverschil in 1 dag

Workshop Verzuimmanagement Verzuimverschil in 1 dag Workshop Verzuimmanagement Verzuimverschil in 1 dag 2014 Verzuimland Vermelde prijzen zijn gebaseerd op het prijsniveau van 2014 Verzuimmanagement De workshop Verzuimmanagement is een ééndaagse workshop

Nadere informatie

Kwaliteitskader wijkverpleging

Kwaliteitskader wijkverpleging Kwaliteitskader wijkverpleging Zeggenschap in de wijk, handreiking voor cliëntenraden Uitgave van LOC Waardevolle zorg - april 2019 Wees welkom om de informatie uit deze brochure verder te verspreiden.

Nadere informatie

Het DB op koers. DB-training: Hoe de OR optimaal ondersteunen

Het DB op koers. DB-training: Hoe de OR optimaal ondersteunen Het DB op koers DB-training: Hoe de OR optimaal ondersteunen Tijdens deze training leggen we een goede basis voor het Dagelijks Bestuur van de OR om op een enthousiaste en effectieve wijze de OR op maat

Nadere informatie

Gewoon meedoen in je eigen wijk! TOOLKIT VOOR WERKERS

Gewoon meedoen in je eigen wijk! TOOLKIT VOOR WERKERS Gewoon meedoen in je eigen wijk! TOOLKIT VOOR WERKERS December 2012 1 Draaiboek Gewoon meedoen in je wijk! Aanleiding van dit draaiboek Gewoon Meedoen in je wijk is een pilotproject dat in 2010 en 2011

Nadere informatie

Samenwerkingsmogelijkheden binnen de driehoek worden onderbouwd vanuit actuele werkmodellen en methodieken en positieve ervaringen uit de praktijk.

Samenwerkingsmogelijkheden binnen de driehoek worden onderbouwd vanuit actuele werkmodellen en methodieken en positieve ervaringen uit de praktijk. Partnerschap in de driehoek. Onderwijs en Jeugdhulpverlening samen op de werkvloer Waarom? Hoe kun je extra ondersteuning en begeleiding aan kinderen en gezinnen zo dicht mogelijk bij huis en in de wijk

Nadere informatie

De training is in te zetten voor verschillende doelgroepen.

De training is in te zetten voor verschillende doelgroepen. De training is in te zetten voor verschillende doelgroepen. - Voor buschauffeurs en conducteurs, waar verbale, mentale en fysieke agressie stelselmatig voor komt. - Voor de controleurs in het openbaar

Nadere informatie

Resultaatsverslag. N.a.v. inspectiebezoek van Zorgcentrum Herema State in Heerenveen. op 14 februari 2017

Resultaatsverslag. N.a.v. inspectiebezoek van Zorgcentrum Herema State in Heerenveen. op 14 februari 2017 Resultaatsverslag N.a.v. inspectiebezoek van Zorgcentrum Herema State in Heerenveen op 14 februari 2017 Heerenveen, 31 juli 2017 Inleiding Op 14 februari heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna:

Nadere informatie

1 Studieloopbaanbegeleiding (slb) 15 1.1 Doel en taken slb 15 1.2 slb-instrumenten en methoden 18

1 Studieloopbaanbegeleiding (slb) 15 1.1 Doel en taken slb 15 1.2 slb-instrumenten en methoden 18 Inhoud Inleiding 9 Deel 1 Theorie 13 1 Studieloopbaanbegeleiding (slb) 15 1.1 Doel en taken slb 15 1.2 slb-instrumenten en methoden 18 2 Gespreksvaardigheden 28 2.1 Communicatiewetmatigheden 28 2.2 Luisteren

Nadere informatie

Protocol Organiseren van een Zorgnetwerk Ouderen

Protocol Organiseren van een Zorgnetwerk Ouderen Protocol Organiseren van een Zorgnetwerk Ouderen ZIO, Zorg in Ontwikkeling Versie 1 INLEIDING Het Multidisciplinair Overleg (MDO) krijgt een steeds grotere rol binnen Ketenzorg, redenen hiervoor zijn:

Nadere informatie

Trainingen die je in beweging brengen!

Trainingen die je in beweging brengen! Trainingen die je in beweging brengen! Een training bij Caro van Roon brengt je in beweging. Dat levert je inzichten, ervaringen en kennis op over jezelf en de ander. Je leert vanuit je eigen persoonlijkheid

Nadere informatie

Lesprogramma s voor pedagogische inzet van vechtsport in het onderwijs

Lesprogramma s voor pedagogische inzet van vechtsport in het onderwijs Respons Lesprogramma s voor pedagogische inzet van vechtsport in het onderwijs Respons; flexible and positive Respons Respons omvat een pakket van diensten en producten om onderwijs en vechtsport met elkaar

Nadere informatie

Rapportage Evaluator

Rapportage Evaluator Rapportage Evaluator Schrijftherapie voor getraumatiseerde kinderen en jeugdigen Docent: mevrouw drs. S.J.M. Lucassen Locatie: Regardz La Vie te Utrecht STK100309 Vertrouwelijk 20-05-2010 Dit rapport is

Nadere informatie

Trainingen, workshops en coaching

Trainingen, workshops en coaching Trainingen, workshops en coaching Aanbod 2015-2016 professionals en gemeenten Beschermen & Versterken Trainingen, workshops en coaching De Jeugd- & Gezinsbeschermers zet zich in voor de bescherming van

Nadere informatie

Opleiding tot kindercoach met inzet van paarden

Opleiding tot kindercoach met inzet van paarden Opleiding tot kindercoach met inzet van paarden Inleiding Kinderen zijn volop in ontwikkeling. Coaching met behulp van paarden geeft op het terrein van denken, doen en voelen veel beweging.om al die veranderingen

Nadere informatie

INTRODUCTIE Versie 3 Januari 2000

INTRODUCTIE Versie 3 Januari 2000 INTRODUCTIE Versie 3 Januari 2000 Inhoudsopgave 1 INLEIDING 3 2. VOOR WIE IS EEN INTRODUCTIE BEDOELD? 4 3. HOE ZIET DE INTRODUCTIE ERUIT? 5 4. WANNEER MOET DE INTRODUCTIE PLAATSVINDEN? 7 5. WIE VOERT DE

Nadere informatie

Evaluatie PMA Training Gesprekken met leerlingen - Da Vinci College

Evaluatie PMA Training Gesprekken met leerlingen - Da Vinci College Evaluatie PMA Training Gesprekken met leerlingen - Da Vinci College mei 2018 Wat zal je het meeste bijblijven van de training: - De PMA methodiek. - De 5 stappen van de PMA methodiek. - De groepsgesprekken.

Nadere informatie

Oplossingsgericht werken

Oplossingsgericht werken Oplossingsgericht Open inschrijving Wat² bieden wij? Individuele inschrijving voor de training Oplossingsgericht Een bevlogen en ervaren trainer Persoonlijke aanpak in de training Een combinatie van training

Nadere informatie

nieuwe werkvormen voor zorg en welzijn

nieuwe werkvormen voor zorg en welzijn WMO-WERKPLAATS TWENTE nieuwe werkvormen voor zorg en welzijn Editie 3 december 2010 Dit is de derde nieuwsbrief in een serie van vier over het programma Wmo-werkplaats Netwerkregio Twente. De nieuwsbrieven

Nadere informatie

Aanbod scholingen PEDI-NL November 2010 SCHOLINGEN PEDI-NL

Aanbod scholingen PEDI-NL November 2010 SCHOLINGEN PEDI-NL SCHOLINGEN PEDI-NL De PEDI-NL is de Nederlandse vertaling en bewerking van Pediatric Evaluation of Disability Inventory. Met de PEDI kan de mate van zelfstandigheid in het uitvoeren van de dagelijkse activiteiten

Nadere informatie

EFFECTIEF LEIDINGGEVEN. Een gave of een vak?

EFFECTIEF LEIDINGGEVEN. Een gave of een vak? EFFECTIEF LEIDINGGEVEN Een gave of een vak? Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij voegen

Nadere informatie

Meedoen& Meetellen. Wat betekent het voor mensen met een verstandelijke beperking? Trainingsmodules voor professionals

Meedoen& Meetellen. Wat betekent het voor mensen met een verstandelijke beperking? Trainingsmodules voor professionals Meedoen& Meetellen Wat betekent het voor mensen met een verstandelijke beperking? Trainingsmodules voor professionals Samenstelling trainingsmodule Eline Roelofsen Roel Schulte www.verwondering.nu Illustratie

Nadere informatie

De Leeuwarder privacyaanpak: doen wat nodig is. Tea Bouma

De Leeuwarder privacyaanpak: doen wat nodig is. Tea Bouma De Leeuwarder privacyaanpak: doen wat nodig is Tea Bouma Wijkaanpak Leeuwarden Eerste frontlijnteam in 2008 In 2014 naar 7 wijkteams, 2 pilots jeugd- en gezinsteam, 1 scholenteam en 1 dorpenteam Doorontwikkeling

Nadere informatie

TRAJECT WELZIJN_METHODIEK VAN BEGELEIDEN_9789006815597_INHOUD_KORT

TRAJECT WELZIJN_METHODIEK VAN BEGELEIDEN_9789006815597_INHOUD_KORT TRAJECT WELZIJN_METHODIEK VAN BEGELEIDEN_9789006815597_INHOUD_KORT Thema 1 Methodisch handelen 1 Methodisch handelen: wat is het? 1.1 Kenmerken 1.2 Stappenplan 2 Voor wie? 2.1 Doelgroep 2.2 Functionele

Nadere informatie

U14-1 Communicatieve en sociale vaardigheden e-learning CBR Registratienummer. 2. Naam opleider

U14-1 Communicatieve en sociale vaardigheden e-learning CBR Registratienummer. 2. Naam opleider 1. CBR Registratienummer 2. Naam opleider 3. Versienummer en datum 201814-001 / 30-01-2018 4. Cursuscode, cursusnaam en type training U14-1 Communicatie en sociale vaardigheden, e-learning (systeem: All

Nadere informatie

Het Professionele Klantcontact MKB

Het Professionele Klantcontact MKB Orlemans & Orlemans Organisatieontwikkeling en opleiding St. Annastraat 291 6525 GT Nijmegen Telefoon (024) 355 58 18 E-mail info@orlemans.nl Internet www.orlemans.nl Deze training is gericht op de Assistent

Nadere informatie

Meldcode kindermishandeling

Meldcode kindermishandeling Meldcode kindermishandeling een training voor professionals www.viermin.nl De training Meldcode Kindermishandeling richt zich op: - Signaleren: het kunnen, willen en durven signaleren van kindermishandeling

Nadere informatie

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen Redactie: Marieke Haitsma en Corrie van Dam Eindredactie: afdeling communicatie

Nadere informatie

De weg naar zinvolle dagbesteding voor mensen met dementie. begeleidingsprogramma voor organisaties die zorg leveren aan mensen met dementie

De weg naar zinvolle dagbesteding voor mensen met dementie. begeleidingsprogramma voor organisaties die zorg leveren aan mensen met dementie De weg naar zinvolle dagbesteding voor mensen met dementie begeleidingsprogramma voor organisaties die zorg leveren aan mensen met dementie Context Het aanbieden van welzijn, dagbesteding of zingevingactiviteiten

Nadere informatie