Beschermen van de menselijke belevingswaarde van onze leefomgeving. Postbus 8 Telefoon ZG Petten NL12INGB

Transcriptie

1 Het Zijper Landschap Beschermen van de menselijke belevingswaarde van onze leefomgeving Postbus 8 Telefoon ZG Petten NL12INGB Natura 2000 en Stikstof De Natura 2000-gebieden in Noord-Holland maken onderdeel uit van een samenhangend netwerk van natuurgebieden in de Europese Unie. Deze gebieden zijn door Nederland en de andere Europese lidstaten aangewezen om de achteruitgang van verscheidenheid van dier- en plantsoorten (de biodiversiteit) te keren. Deze bijzondere natuurgebieden herbergen een groot aantal bijzondere soorten en levensgemeenschappen. Verschillende van deze soorten en levensgemeenschappen hebben een zwaartepunt in de provincie Noord- Holland en zijn op Europese schaal bedreigd. De Nederlandse duinen zijn binnen Europa bijzonder omdat het een groot aaneengesloten gebied is met van oorsprong duinvalleien en ongereptheid. Binnen het internationale natuurbeleid bezit Noord-Holland daarom een grote verantwoordelijkheid voor het behoud en beheer van deze zeldzame soorten en levensgemeenschappen. Eén van die gebieden is: Zwanenwater en Pettemerduinen, een Vogel- en Habitatrichtlijngebied. De Pettemerduinen zijn alleen Habitatrichtlijn gebied. De Habitatrichtlijn richt zich op de bescherming van levensgemeenschappen (habitats) en bijzondere soorten. Voor sommige habitattypen is een extra beschermingsinspanning vereist, deze habitattypen zijn prioritair. Nederland heeft daar speciale verantwoordelijkheid voor. In de Pettemerduinen komen twee prioritaire soorten voor, namelijk; Grijze duinen en Duinheiden met kraaihei. Deze twee prioritaire soorten zijn zeer gevoelig voor stikstof. De hoogste stikstofdepositie vindt plaats in het zuidelijk deel van de Pettemerduinen met waarden boven de 1500 moln/ha/jaar. De gevoeligheid van de soort komt tot uitdrukking in de zogenaamde kritische depositiewaarden (KDW). Voor de Grijze duinen-kalkarm is de KDW 714 moln/ha/jaar, voor de Duinheide met kraaihei 1071 moln/ha/jaar. (zie voor gegevens: 085 Zwanenwater-Pettemerduinen, Gebiedsanalyse, Royal HaskoningDHV 17 november 2015 BD ). Het zal een ieder duidelijk zijn dat projecten, in de buurt van de Pettemerduinen, die extra stikstof genereren de prioritaire soorten extra zullen schaden.

2 De Natuurbeschermingswet 1998 regelt de bescherming van natuurgebieden in Nederland. Het gaat daarbij om de bescherming van gebieden van nationaal belang (de Beschermde Natuurmonumenten) en van internationaal belang (Natura 2000). Op grond van de Natuurbeschermingswet 1998 (NB-wet) is het verboden zonder vergunning activiteiten te realiseren (project of andere handeling) die zorgen voor een verslechtering of een significante verstoring van een Natura 2000-gebied. Hierbij maakt de locatie van het bedrijf niet uit; bepalend zijn de gevolgen van de activiteit op een Natura 2000-gebied. Als er als gevolg van een project kans is op significante gevolgen, afzonderlijk of in combinatie met andere projecten of plannen, moet een passende beoordeling worden gemaakt. Er kan dan alleen een vergunning worden verleend als uit de passende beoordeling komt dat de natuurlijke kenmerken van het gebied niet zullen worden aangetast. Al jaren is er in Natura 2000-gebieden een overschot aan stikstof (ammoniak en stikstofoxiden). Dit is schadelijk voor de natuur. Het belemmert ook vergunningverlening voor economische activiteiten. Daarom heeft het Rijk het initiatief genomen om deze stikstofproblemen aan te pakken. In de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) werken overheden en maatschappelijke partners samen om de stikstofuitstoot te verminderen en daarmee ook economische ontwikkelingen mogelijk te maken. Met de aanwijzing van ruim 160 Natura 2000-gebieden draagt Nederland bij aan het netwerk van natuurgebieden in de Europese Unie. De Europese regelgeving vereist dat in deze gebieden (verdere) achteruitgang van habitats wordt voorkomen. Bovendien moet er concreet zicht op zijn dat - op termijn - de natuurdoelen (in formele termen: instand-houdingsdoelstellingen) worden gehaald. Het wettelijk kader voor het realiseren van de Natura 2000-doelstellingen is in Nederland vastgelegd in de Natuurbeschermingswet De depositie van stikstof is een van de belangrijkste belemmeringen om de Europese natuurdoelen te halen. In 117 Natura 2000-gebieden is de actuele depositie (dikwijls veel) hoger dan de habitats kunnen verdragen. Dit zijn de gebieden waar de PAS betrekking op heeft. De Natuurbeschermingswet 1998 bepaalt dat nieuwe economische activiteiten (of uitbreiding van bestaande) in en rond Natura 2000-gebieden moeten worden getoetst op hun effect op de natuur. De effecten van stikstof zijn een belangrijk aspect. Vanaf 2008 is de vergunningverlening moeizaam verlopen. Weliswaar daalt de stikstofdepositie op landelijk niveau nog steeds, maar voor individuele gevallen kan vaak niet worden aangetoond dat ze geen significante negatieve gevolgen hebben voor de natuur. De PAS is het antwoord op de vastgelopen vergunningverlening. De PAS bepaalt dat een deel van de daling van de stikstofdepositie beschikbaar is voor economische groei. Dit noemen we depositieruimte. De depositieruimte is alle ruimte die beschikbaar is voor economische ontwikkelingen. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen projecten en handelingen die niet toestemming plichtig zijn en projecten waarvoor wel een vergunning vereist is. De eerste categorie bestaat uit autonome ontwikkelingen, zoals toename van bevolking of wegverkeer, en uit projecten die maximaal 1 mol per hectare per jaar stikstofdepositie in een Natura 2000-gebied veroorzaken. Deze grenswaarde is ingesteld om de lasten voor ondernemers zoveel mogelijk te verminderen. De tweede categorie activiteiten valt uiteen in prioritaire projecten (segment 1) en overige projecten en handelingen (segment 2). Prioritaire projecten zijn door het Rijk of de provincies aangemerkt als projecten van nationaal of provinciaal maatschappelijk belang. De provincie Noord-Holland heeft enkele prioritaire projecten aangemeld. Dit zijn vooral industrieterreinen. Er zijn geen nieuwe bestemmingsplannen opgenomen.

3 Tegen het nieuwe bestemmingsplan Kustzone Petten heeft Het Zijper Landschap een bezwaar ingediend en tevens een voorlopige voorziening aangevraagd. De Raad van State heeft de voorlopige voorziening toegekend. Voorlopige Voorziening Uitspraak /3/R1 Datum van uitspraak: maandag 25 april 2016 Tegen: de raad van de gemeente Schagen Proceduresoort: Voorlopige voorziening. Rechtsgebied: Ruimtelijke-ordeningskamer - Bestemmingsplannen Noord-Holland. AFDELING BESTUURSRECHTSPRAAK Uitspraak van de voorzieningenrechter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State op een verzoek om het treffen van een voorlopige voorziening (artikel 8:81 van de Algemene wet bestuursrecht) in het geding tussen onder meer: De vereniging Het Zijper Landschap, gevestigd te Petten, gemeente Zijpe, verzoekster, en De raad van de gemeente Schagen, verweerder. Procesverloop Bij besluit van 15 december 2015 heeft de raad het bestemmingsplan "Kustzone Petten" vastgesteld. Tegen dit besluit heeft onder meer Het Zijper Landschap beroep ingesteld. Het Zijper Landschap heeft de voorzieningenrechter verzocht een voorlopige voorziening te treffen. De raad heeft een nader stuk ingediend. De voorzieningenrechter heeft het verzoek ter zitting behandeld op 12 april 2016, waar Het Zijper Landschap, vertegenwoordigd door mr. A.H. Jonkhoff, advocaat te Overveen en [gemachtigde], en de raad, vertegenwoordigd door mr. M. Mooij, M. Wolf, J. Kaandorp, allen werkzaam bij de gemeente en drs. R.J.M. Kleijberg, werkzaam bij Arcadis Nederland, zijn verschenen. Overwegingen 1.Het oordeel van de voorzieningenrechter heeft een voorlopig karakter en is niet bindend in de bodemprocedure. 2.Het plan heeft betrekking op de kustzone van Petten. Met het plan wordt beoogd de kustversterkingsmaatregelen, waarover is besloten in het kader van het projectplan "Zwakke Schakels", dat aan de orde is geweest in de uitspraak van de Afdeling van 29 oktober 2014 in zaak nr /1/r6, planologisch vast te leggen. Het plan voorziet daarnaast in de ontwikkeling van de kustzone van Petten. In de overgang van strand naar duinengebied wordt onder meer voorzien in tachtig strandhuisjes, vijf zogeheten "beach-houses", en drie strandpaviljoens. In verband met de voorgenomen ontwikkeling voorziet het plan tevens in de uitbreiding van het parkeerterrein op de hoek van de Spreeuwendijk en de oostzijde van de Korfwaterweg. 3.Het Zijper Landschap komt op tegen de ontwikkeling van de recreatiemogelijkheden in het plangebied, in het bijzonder de daartoe voorziene bebouwing en de daarmee samenhangende uitbreiding van de parkeervoorziening op de hoek van de Spreeuwendijk-Korfwaterweg.

4 4.Het Zijper Landschap betoogt dat het plan leidt tot significante gevolgen voor drie Natura 2000-gebieden, in het bijzonder het gedeeltelijk binnen het plangebied gelegen Natura 2000-gebied "Zwanenwater en Pettemerduinen". De ontwikkeling van de recreatieve voorzieningen leidt tot een toename van het aantal verkeersbewegingen. De gevolgen van de stikstofemissie voor de voor stikstofgevoelige habitattypen in de betrokken Natura 2000-gebieden zijn ten onrechte niet passend beoordeeld. Volgens Het Zijper Landschap doet de raad in dit verband ten onrechte een beroep op het "Programma Aanpak Stikstof (hierna: PAS)", dat op 1 juli 2015 inwerking is getreden. De toestemmingsbesluiten waarop het PAS van toepassing is, zijn vastgelegd in artikel 19km, eerste lid, van de Natuurbeschermingswet 1998 (hierna: Nbw 1998). Het PAS is niet van toepassing op een besluit als bedoeld in artikel 19j van de Nbw De raad kan volgens Het Zijper Landschap in dit verband evenmin een beroep doen op artikel 19j, vijfde lid, van de Nbw Bij de passende beoordeling voor de betrokken Natura 2000-gebieden, die is verricht in het kader van het PAS, is geen rekening gehouden met de concrete projecten die het bestreden besluit mogelijk maakt. Het plan kan dan ook niet worden gezien als "een herhaling of voortzetting van een plan of project ten aanzien waarvan reeds eerder een passende beoordeling is gemaakt", aldus Het Zijper Landschap. Subsidiair betoogt Het Zijper Landschap dat de passende beoordeling die is verricht in het kader van het PAS ondeugdelijk is. Zij voert hiertoe onder meer aan dat de in het kader van het PAS te treffen maatregelen die gericht zijn op het terugbrengen van de stikstofdepositie, niet in overeenstemming zijn met de eisen die gesteld worden aan maatregelen als bedoeld in artikel 6, derdelid, van richtlijn 92/43/EEG van de Raad van de Europese Gemeenschappen van 21 mei 1992 inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats en de wilde flora en fauna (PbEG L 206). Het Zijper Landschap doet in dit verband een beroep op het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie van 15 mei 2014, in zaak C-521/12 (Briels) Niet in geschil is dat de ruimtelijke ontwikkelingen waarin het plan voorziet leiden tot een toename van de stikstofdepositie op reeds overbelaste stikstofgevoelige habitat typen in Natura 2000-gebieden. Volgens vaste rechtspraak van de Afdeling dient een ontwikkeling die een dergelijke toename tot gevolg heeft passend beoordeeld te worden. De raad heeft het plan niet passend beoordeeld. Hij verwijst hiertoe naar de passende beoordeling die voor het aspect stikstof is gemaakt voor de betrokken Natura 2000-gebieden in het kader van het PAS. Bij het voorbereiden van het plan heeft de raad, gebruikmakend van het online rekeninstrument van het PAS (AERIUS), een berekening verricht van de stikstofdepositie van wege de in het plan voorziene ontwikkelingen. Uit deze berekening volgt volgens de raad dat er voldoende ontwikkelingsruimte binnen het programma aanwezig is om de door het plan voorziene projecten toe te staan. De toename van de stikstofdepositie zal gelet op het gegeven dat aan het programma, inclusief de daarin beschikbaar gestelde ontwikkelingsruimte een passende beoordeling ten grondslag ligt, de natuurlijke kenmerken van de Natura 2000-gebieden niet aantasten, aldus de raad. De vragen of en in hoeverre de raad de passende beoordeling die voor het aspect stikstof is gemaakt voor de desbetreffende Natura 2000-gebieden in het PAS ten grondslag kon leggen aan het bestemmingsplan en, in het verlengde daarvan, of de raad de verwachting mocht hebben dat de in het programma opgenomen (vrije) ontwikkelingsruimte aan dit project zal worden toegedeeld, lenen zich, mede gelet op de inhoudelijke bezwaren die Het Zijper Landschap tegen die passende beoordeling naar voren heeft gebracht, niet voor beantwoording in een voorlopige voorzieningenprocedure. De voorzieningenrechter gaat er vanuit dat de zitting in de bodemprocedure gehouden zal worden in november of december 2016, mogelijk gelijktijdig met andere zaken waarin principiële rechtsvragen inzake het PAS aan de orde zijn Het voorgaande leidt ertoe dat de vraag of vooruitlopend op de beoordeling van het beroep van Het Zijper Landschap door de Afdeling, het thans voorliggend plan moet worden geschorst, zal worden beantwoord aan de hand van een belangenafweging.

5 4.3. De belangen van Het Zijper Landschap zijn gelegen in de gevreesde aantasting van de betrokken Natura 2000-gebieden door de stikstofemissie, die het gevolg zal zijn van de in het plan voorziene bebouwing voor recreatieve doeleinden en de daarmee samenhangende verkeerstoename. Het voornaamste belang van de raad is gelegen in het zo spoedig mogelijk kunnen beginnen met de realisatie van de recreatieve voorzieningen (strandpaviljoens, beach-houses en strandhuisjes). De raad heeft ter zitting toegelicht dat beoogd wordt reeds dit recreatieseizoen (maart-oktober 2016) aan te vangen met de bedrijfsmatige exploitatie van het plangebied. De voorzieningenrechter is van oordeel dat het belang van Het Zijper Landschap bij het schorsen van het besluit ter voorkoming van onomkeerbare gevolgen voor de betrokken Natura 2000-gebieden, zwaarder weegt dan het belang van de raad bij het voorkomen dat de ontwikkeling van de recreatieve voorzieningen in het plangebied vertraging oploopt. 5.Hetgeen Het Zijper Landschap voor het overige aan haar verzoek ten grondslag heeft gelegd behoeft thans geen bespreking en zal zo nodig aan de orde komen in de bodemprocedure. 6.Gelet op het vorenstaande ziet de voorzieningenrechter aanleiding de hierna te melden voorlopige voorziening te treffen. Beslissing De voorzieningenrechter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State: I. schorst bij wijze van voorlopige voorziening het besluit van de raad van de gemeente Schagen van 15 september 2015 tot vaststelling van het bestemmingsplan "Kustzone Petten", wat betreft de aanduidingen "bouwvlak" op gronden met de bestemming "Recreatie" en wat betreft de bestemming "Verkeer Verblijfsgebied" voor de gronden op de hoek van de Spreeuwendijk en de oostzijde van de Korfwaterweg; Aldus vastgesteld door mr. M.G.J. Parkins-de Vin, als voorzieningenrechter. Eind 2016/begin 2017 weten we hoe de Raad van State over deze materie denkt.

6 Vergunning Natuurbeschermingswet Gedeputeerde Staten van Noord-Holland hebben bekend gemaakt dat zij op grond van artikel 19d, lid 1 van de Natuurbeschermingswet 1998 voornemens zijn een vergunning te verlenen aan de gemeente Schagen voor de aanleg en het gebruik van strand gebonden recreatie voorzieningen in de kustzone Petten zoals vastgelegd in het bestemmingsplan Kustzone Petten. De vergunningsaanvraag heeft betrekking op het stikstofgevoelige Natura 2000-gebied Zwanenwater en Pettemerduinen. Op 21 april 2016 heeft Het Zijper Landschap, samen met de Stichting Duinbehoud, een zienswijze ingediend tegen de ontwerp-nbw 1998 vergunning De HZL advocaat mr. Anna Jonkhoff stelt in de zienswijze o.a. het volgende: U bent voornemens een vergunning voor de aanleg en het gebruik van dit bestemmingsplan op grond van de Nbw 1998 te verlenen. Cliënten zijn van oordeel dat dit niet mag. Ten eerste kan geen gebruik van het Programma Aanpak Stikstof (PAS) gemaakt worden omdat u niet bevoegd bent om voor een geheel bestemmingsplan ontwikkelingsruimte middels een Nbw1998-vergunning te verlenen. En al zou dat wel mogen dan is het PAS ten tweede geen legitiem middel om geen passende beoordeling te eisen aangezien het PAS in strijd is met artikel 6 van de Europese Habitatrichtlijn (HRL). Cliënten zijn aldus van oordeel dat u minstens een passende beoordeling opgesteld had moeten worden, alvorens u een vergunning verleend. Los van deze gronden betwijfelen cliënten of het onderzoek naar de stikstofdepositie en andere effecten op de Natura 2000-gebieden rond en in het plangebied, wel zorgvuldig heeft plaatsgevonden. Wij zijn nieuwsgierig naar de antwoorden van Gedeputeerde Staten. Wordt vervolgd. Cor Koning