Aan de gemeenteraad. Registratienummer: GF Datum: 31 mei 2011 Agendapunt: 08. Portefeuillehouder: De heer L. Buwalda

Transcriptie

1 Aan de gemeenteraad Registratienummer: GF Datum: 31 mei 2011 Agendapunt: 08 Portefeuillehouder: De heer L. Buwalda Behandelend ambtenaar: De heer S. Waley Onderwerp: Principebesluit herindeling met gemeente Boarnsterhim Voorstel: Opdracht verstrekken aan ons college om (samen met de andere betrokken gemeenten Boarnsterhim, Leeuwarden, Skarsterlân en Súdwest Fryslân) het herindelingsontwerp gemeente Boarnsterhim op te stellen en definitieve besluitvorming over de herindeling van Boarnsterhim voor te bereiden. Tevens instemmen met deelname aan het op te richten gezamenlijke klankbordgroep van de vijf betrokken gemeenteraden. Overwegingen Inleiding In onze brief van 22 maart j.l. hebben wij u kort geïnformeerd over het proces rond de herindeling met de gemeente Boarnsterhim. In die brief hebben wij u ook laten weten dat, vooruitlopend op het herindelingsontwerp, wij een voorstel aan u zullen voorleggen om uw formele medewerking aan de herindeling te vragen. Dit voorstel treft u hierbij aan. Hetzelfde principebesluit wordt tegelijk door de colleges van B&W van de andere betrokken gemeenten Leeuwarden, Skarsterlân en Súdwest Fryslân aan hun gemeenteraden voorgelegd. Conform de verdere planning zal uiterlijk december 2011 een eensluidend herindelingsontwerp aan de raden van de vijf betrokken gemeenten (Boarnsterhim, Leeuwarden, Heerenveen, Súdwest Fryslân en Skarsterlân) kunnen worden voorgelegd. Het college zal indien de raad instemt met de medewerking het besluit ter inzage leggen teneinde belanghebbenden de gelegenheid te geven tot een reactie. Bij de aanbieding van het herindelingsontwerp zal het college op deze reacties ingaan. Opheffen en opsplitsing van Boarnsterhim De gemeente Boarnsterhim heeft op 15 december 2009 uitgesproken het niet wenselijk te achten zelfstandig te blijven voortbestaan. De motieven zijn gelegen in de financiële situatie, het behoud van het voorzieningenniveau (met name de sociale voorzieningen, beantwoorden niet aan organisatorische uitdagingen van landelijke aard), het uitvoeren van steeds complexere dienstverlening en de in beweging zijnde bestuurlijke krachtsverhoudingen in Fryslân. Vooral de in het vooruitzicht liggende combinatie van een hoog lastenniveau met een versoberd voorzieningenniveau achtte de raad van Boarnsterhim voor haar burgers en bedrijfsleven niet aanvaardbaar.

2 Op 30 november 2010 heeft de raad van Boarnsterhim besloten tot een herindeling van de eigen gemeente door samenvoeging van het zuidelijke deel met Heerenveen en het noordelijke deel met Leeuwarden. Tevens is besloten het dorp Terherne en directe omgeving door middel van grenswijziging toe te voegen aan Skarsterlân en het gebied de lege Geaen aan de gemeente Súdwest Fryslân. De herindeling bestaat daardoor uit het opheffen en in vier delen verdelen van de gemeente Boarnsterhim. Betekenis van de herindeling met een deel van Boarnsterhim voor Heerenveen Het samengaan van Heerenveen met een deel van Boarnsterhim biedt nieuwe kansen en mogelijkheden voor de gemeente. Daarbij denken wij onder andere aan: De toename in het aantal inwoners met circa inwoners (Akkrum-Nes en Aldeboarn) betekent een groter draagvlak voor, en democratische betrokkenheid bij, voorzieningen en culturele en economische activiteiten in Heerenveen Toevoeging van Akkrum-Nes en Aldeboarn en de daarbij behorende gebieden is een verrijking voor de combinatie van stedelijke dynamiek met platteland / karakteristieke dorpen in de gemeente Nieuwe kansen op het gebied van recreatie en toerisme, bijvoorbeeld op het gebied van watersport in Akkrum-Nes en uitbouwen van de verbinding tussen Oranjewoud en De Deelen in noordelijke richting waarmee een koppeling tussen de Friese Wouden / Oranjewoud en het merengebied tot stand komt. Kanttekening bij de herindeling vormen de financiële consequenties. Ons uitgangspunt bij de voorgenomen herindeling met de gemeente Boarnsterhim is dat de herindeling budgettair neutraal verloopt en de gemeentelijke lasten voor de burgers van Heerenveen naar aanleiding van de herindeling niet hoger zullen worden. Daartoe is het van belang goed inzicht te hebben op de financiële situatie van de gemeente Boarnsterhim. In maart hebben wij u geïnformeerd over het eerste gedeelte van het artikel 12-rapport van de gemeente Boarnsterhim. Het streven van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en het Gemeentebestuur van Boarnsterhim is voor de datum van de voorgenomen herindeling de gemeente schoon op te leveren. Dat wil zeggen dat fusiegemeenten niet worden geconfronteerd met tekorten van de artikel 12-gemeente Boarnsterhim. Voor wat betreft de negatieve algemene reserve betekent dat het wegwerken van dit negatieve saldo. In de voorbereiding van definitieve besluiten over de herindeling dit najaar stuurt het college nadrukkelijk op het verkrijgen van inzicht in de financiële positie van Boarnsterhim. Onder andere de inzet van een onafhankelijke financiële expert moet hierin voorzien. Overigens zal deze adviseur u, tezamen met de inspecteur van het Ministerie van Binnenlandse Zaken, tijdens een raadsbijeenkomst op 20 juni informeren over de artikel 12-status van Boarnsterhim. Herindelingsontwerp Door middel van het onderhavige principebesluit wordt u gevraagd opdracht te verstrekken aan ons college om (samen met de andere gemeenten in de Stuurgroep 1 ) het herindelingsontwerp op te stellen en definitieve besluitvorming over de herindeling van Boarnsterhim voor te bereiden. In het herindelingsontwerp komen aspecten als financiën, inhoud (grenzen plus onderbouwing, visie op de nieuwe gemeenten etc.) en organisatorische aspecten van de voorgestelde herindeling aan de orde. In het kader van het herindelingsontwerp worden de afwegingen op deze verschillende gebieden uiteengezet en pas bij eventuele vaststelling van het herindelingsontwerp neemt u een definitief besluit. Het nu te nemen principebesluit is echter niet vrijblijvend. De gezamenlijk met andere gemeenten te leveren inzet om tot een herindelingsontwerp te komen leidt wél tot verplichtingen die hierna worden toegelicht. 1 De stuurgroep bestaat uit de (loco-)burgemeesters en portefeuillehouders financiën van de gemeente Leeuwarden, Heerenveen, Skarsterlân, Sudwest Fryslân en Boarnsterhim. De stuurgroep is opdrachtnemer van de vijf gemeenteraden (na vaststelling van het principebesluit) en opdrachtgever van de projectorganisatie en wordt voorgezeten door een onafhankelijke voorzitter

3 Proces en planning Het doel van het opgestarte proces is om per Boarnsterhim te herindelen, waardoor er per die datum twee nieuwe gemeenten (Heerenveen en Leeuwarden) ontstaan en twee grenscorrecties (met Skarsterlân/De Friese Meren en Súdwest Fryslân) plaatsvinden conform het hierboven aangegeven verdeling. Fase 1 van het proces Dit doel staat tijdens het gehele proces centraal. Het doel van de op te leveren resultaten in fase 1 van dit proces is het in vijf gemeenteraden gelijkluidend vast laten stellen van het herindelingsontwerp. Dit herindelingsontwerp betekent de start van het wettelijk Arhi-traject wat moet leiden tot de wetwijziging waarin de voorgenomen opsplitsing van Boarnsterhim wordt geregeld. Resultaten in fase 1 Om bovenstaand doel te realiseren dienen de volgende producten te worden opgeleverd in fase 1: 1. Herindelingsontwerp. Een document dat voldoet aan de daarvoor geldende beleidskaders van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. De inhoud van het herindelingsontwerp maakt duidelijk hoe de nieuwe gemeenten er uit komen te zien en motiveert de voorgestelde wijzigingen. Verder wordt het herindelingsontwerp getoetst op de volgende vijf criteria: draagvlak, bestuurskracht, duurzaamheid, interne samenhang en regionale samenhang en evenwicht. Financiële en personele aspecten maken ook deel uit van het ontwerp. Het herindelingsontwerp gaat ter inzage en vormt de basis voor het herindelingsadvies. De toon en kleur van het herindelingsontwerp zal zo worden vormgegeven dat recht wordt gedaan aan de belangen en beleving van alle betrokken partners. 2. Bestuurlijke overeenkomst. Een document waarin de vijf gemeentebesturen afspraken maken over hoe de opsplitsing feitelijk vorm wordt gegeven. In het document worden onder andere de verdeelsluitels afgesproken op basis waarvan de verdeling van financiën en personeel in fase II van het herindelingsproces wordt gerealiseerd. 3. Raadsbrief. Een oplegnotitie waarin het voorgestelde (gelijkluidende) besluit per gemeente wordt toegelicht. De raadsbrief kent een uniform en een specifiek gedeelte. Het specifieke gedeelte zal ingaan op de in de betreffende raad geldende aandachtspunten. In ieder geval zal in de raadsbrief worden ingegaan op de financiële consequenties van het voorgestelde besluit. Daarbij geldt dat er nog geen duidelijkheid tot achter de komma zal zijn, maar zullen de consequenties op hoofdlijnen worden weergegeven. 4. Plan van Aanpak fase II. Op het moment dat de colleges het herindelingsontwerp ter besluitvorming hebben doorgezonden aan de raden wordt, in afwachting van de besluitvorming aldaar, een plan van aanpak voor fase II opgesteld. Dit plan van aanpak is afhankelijk van de definitieve inhoud van het herindelingsontwerp en de bestuurlijke overeenkomst, en beschrijft de route naar de daadwerkelijke implementatie van voorgestelde besluiten. Planning van benodigde besluitvorming Om het wetgevingstraject goed te doorlopen zullen er door verschillende gremia op verschillende momenten besluiten moeten worden genomen. Er zijn in deze eerste fase twee formele besluitvormingsmomenten in de vijf betrokken gemeenteraden nodig:

4 Besluit Doel Deadline Principebesluit Opdrachtverstrekking aan colleges (stuurgroep) om herindelingsontwerp op te stellen en definitieve besluitvorming over opsplitsing Boarnsterhim voor te bereiden. Tevens besluiten tot oprichting gezamenlijke klankbordgroep van de vijf gemeenteraden. 1 juli 2011 Vaststellen herindelingsontwerp Vaststellen herindelingsontwerp en bestuurlijke overeenkomst met verdelingsprincipes. 1 december 2011 Globale planning fase II De verdere procedure van de feitelijke herindeling is op hoofdlijnen: Januari februari 2012 Het herindelingsontwerp wordt ter inzage gelegd (gedurende die periode kan een ieder zijn zienswijze kenbaar maken); Maart - april 2012 Opstellen van definitieve herindelingsontwerp waarover een eensluidend besluit van alle betrokken gemeenteraden moet worden genomen; April mei 2012 Toezending van het dan te noemen herindelingsadvies aan het college van Gedeputeerde Staten; Juni 2012 Voorzien van de zienswijze van het college van Gedeputeerde Staten worden alle relevante stukken aangeboden aan de Minister van Binnenlandse Zaken (voor herindeling per 1 januari 2014 is noodzakelijk dat de documenten vóór 1 juli 2012 aan de minister zijn aangeboden); Zomer 2012 september 2013 Wetgevingsprocedure; November 2013 Gemeenteraadsverkiezingen; 1 Januari 2014 Start nieuwe gemeente. Klankbordgroep gemeenteraden In de projectorganisatie is een rol weggelegd voor de gemeenteraden in de vorm van een Klankbordgroep. In de klankbordgroep zitten vertegenwoordigers van de vijf gemeenteraden. Het is aan iedere gemeenteraad zelf om de vertegenwoordiging samen te stellen. Idealiter wordt de klankbordgroep gevormd door de fractievoorzitters van alle partijen uit de vijf raden. De klankbordgroep heeft als doel om te klankborden over de producten die worden voorbereid. Het gaat daarbij zowel om procesmatige aspecten (hoe bereiden we het voor) als inhoudelijke aspecten (wat wordt er uitgezocht). Tevens geeft de klankbordgroep de mogelijkheid aan vertegenwoordigers van verschillende raden om beelden over de voorgenomen plannen uit te wisselen. In de klankbordgroep worden geen besluiten genomen. Vooralsnog worden 2 klankbordgroepbijeenkomsten voorzien: - Begin juli: het informeren van raadsleden over proces, planning en aanpak; - Begin september: klankborden over herindelingsontwerp en de bestuurlijke overeenkomst. Dit traject in het kader van de herindelingplannen in Fryslân De herindeling van Boarnsterhim is een zelfstandig traject en dit principebesluit gaat alleen daar over. De herindelingdiscussie naar aanleiding van het rapport van de Commisssie van wijzen onder andere over de gemeente Opsterland en het besluit van de raden van de beoogde nieuwe gemeente De Friese Meren over een grenscorrectie bij Haskerdijken/Nieuwebrug staan dus helemaal los van dit traject. In een recente brief aan het college van GS hebben wij onze zorgen geuit over de effecten op deze gemeente van deze drie herindelingtrajecten en we hebben de provincie gevraagd, conform het coalitieakkoord van het college van GS, als regisseur evenwicht en samenhang van de bestuurlijke ontwikkelingen in Fryslân te bewaken. In het verlengde daarvan past naar

5 het oordeel van het college van Heerenveen een interventie van GS om de herindelingen in tijd op elkaar af te stemmen. Kosten Er is voor deze fase een extern bureau, Twijnstra Gudde, aangetrokken dat de overkoepelende projectleiding op zich neemt. De geraamde kosten van de gemeenschappelijke projectorganisatie voor fase 1 kunnen worden betaald ten laste van de herindelingsbijdrage van het rijk. De gemeente Leeuwarden zal de kosten van de herindeling voorfinancieren. Voor de 2 e fase (ná het herindelingsontwerp) zal opnieuw worden bekeken hoe een en ander het beste georganiseerd kan worden. De projectorganisatie zal zich dan richten op het realiseren van de herindeling. Het is de verwachting dat dan, onder een gemeenschappelijke koepel, per gemeente projectorganisaties worden ingericht. Het college hanteert het uitgangspunt dat de gemeenschappelijke kosten voor de 2 e fase net als de 1 e fase gedekt kunnen worden uit de herindelingsbijdrage van het rijk. Millenniumparagraaf In het op te stellen herindelingsontwerp is de bijdrage aan duurzaamheid een belangrijk aspect en duurzaamheid is een van de vijf toetspunten van het ontwerp. Ter inzage liggende stukken: B&W advies d.d. 31 mei 2011 Het college van burgemeester en wethouders van Heerenveen, de secretaris, de burgemeester,

6 Gemeenteraad Onderwerp: Principebesluit herindeling met gemeente Boarnsterhim Registratienummer: GF De raad der gemeente Heerenveen; gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 31 mei 2011; overwegende dat; conform het raadsbesluit van de gemeente Boarnsterhim d.d. 30 november 2010 een deel van die op te heffen gemeente toegedeeld wordt aan deze gemeente gelet op, het proces dat moet resulteren in het herindelen van Boarnsterhim per 1 januari 2014 en de besluitvormingmomenten bij de betrokken gemeenten daarbij BESLUIT: Opdracht te verstrekken aan het college van B&W om (samen met de andere betrokken gemeenten Boarnsterhim, Leeuwarden, Skarsterlân en Súdwest Fryslân) het herindelingsontwerp gemeente Boarnsterhim op te stellen en definitieve besluitvorming over de herindeling van Boarnsterhim voor te bereiden. Tevens in te stemmen met het oprichten van een gezamenlijke klankbordgroep van de vijf betrokken gemeenteraden. Aldus vastgesteld in de openbare raadsvergadering van 27 juni De griffier, De voorzitter,