Unificatie En Broederschap

Transcriptie

1 Unificatie En Broederschap Vanuit de moderne fysica belicht Drs. M. Takkenberg

2 AGENDA Inleiding Ontwikkeling van de Westerse natuurwetenschappen met uitstapjes naar de Oosterse gedachtenwereld De moderne natuurwetenschap en haar overeenkomsten met de Oosterse denkwijzen Conclusies

3 Historie Hoe heeft de westerse wetenschap zich kunnen ontwikkelen tot wat zij nu is? Een nadere beschouwing van de Griekse filosofie is hier op zijn plaats

4 Historie Zo rond BC kunnen we spreken van een gouden eeuw Handel, zeevaart en kolonisatie Het Griekse rijk verspreidde zich over het hele middellandse zeegebied

5 Historie Thales (*640 BC) De Miletische School Anaximander

6 Historie De Miletische School Geen onderscheid tussen het bezielde en het onbezielde: tussen geest en materie In alle dingen zijn goden te vinden (Thales) Oorzaak van alle Zijn is een onbepaald en onbegrensd Iets (Anaximander) Het heelal is een organisme in stand gehouden door de kosmische adem (pneuma) Er is een periodieke wisseling van ontstaan en vernietiging van werelden

7 Historie De Miletische School Geen onderscheid tussen het bezielde en het onbezielde: tussen geest en materie Alle bestaansvormen zijn manifestaties In alle dingen zijn goden te vinden (Thales) van de leven en geest hebbende Oorzaak van alle Zijn is een onbepaald en onbegrensd Iets (Anaximander) Het heelal is een organisme PHYSISin stand gehouden door de kosmische adem Lucht is de oerstof waarin alle tegenstellingen verenigd zijn De ziel is de levende adem Er is een periodieke wisseling van ontstaan en vernietiging van werelden

8 Historie Pythagoras( BC)

9 Historie Pythagoras( BC) Geboren in Samos Religieuze orde in het huidige Crotone Getallenleer als middelpunt van zijn filosofie Geen zoektocht naar oerbeginsel maar naar oerwet Harmonische opbouw van het heelal De Harmonie der Sferen

10 Historie Herakleitos (*540 BC)

11 Historie Herakleitos Geboren in Efeze Alles stroomt, niets blijft De wereld is een wereld van voortdurende verandering Het onveranderlijke Zijn is een zinsbegoocheling Ontwikkeling is een spel van tegenwerkende krachten Daarachter is Eenheid in Veelheid en Veelheid in Eenheid De Eenheid die alle tegengestelde krachten omvat en er bovenuit stijgt is de Logos (redenering, rede)

12 Historie De Eleaten Ontwikkelde zich gelijktijdig met Pythagoras Genoemd naar het aan de westkust van Italië gelegen Elea, ten zuiden van het tegenwoordige Salerno

13 Historie De Eleaten Xenophanes Parmenides Zeno van Elea

14 Historie De Eleaten Er is geen veelheid aan goden Er is één eeuwig, onveranderlijk Zijn achter de veelheid van verschijnselen Onze zintuigen bedriegen ons met een veranderende wereld Werkelijk weten verkrijg je alleen via de weg van de rede

15 Historie De Eleaten Er is een goddelijk principe boven alle goden en mensen Eenheid van het Heelal Intelligente en Persoonlijke god

16 Historie Herakleitos Het enige werkelijke is continue beweging Alles is een uiting van samenwerking van krachten Eleaten Het enige werkelijke is een onveranderlijke en onvernietigbare substantie die aan alles ten grondslag ligt Beweging en verandering zijn onmogelijk Voor deze strijdigheid moest een compromis worden gevonden

17 Historie Het compromis Veranderlijkheid is opgebouwd uit onveranderlijke substanties die het Zijn vertegenwoordigen. Atoom άτοµος (Zonder scheiding, Zonder deling) Leukippos Democritos

18 Historie Hiermee ontstond het eerste materialistische systeem Atomen zijn onvergankelijk en onveranderlijk Alle lichamen zijn opeenhopingen van atomen Vernietiging is oplossing van tot dat moment verbonden atomen De wet van causaliteit verbindt door aantrekking en laat los door afstoting Er is hier geen besturende en voorzienende geest voor nodig Alle eigenschappen van dingen berusten op de atoom-samenstelling Primaire eigenschappen: gewicht, dichtheid, hardheid Secundaire eigenschappen: kleur, reuk, smaak zijn zinsbegoochelingen door onze zintuigen Dus het Zijn veroorzaakt Schijn: volgens onze zintuigen is er kleur, smaak, reuk. In werkelijkheid zijn er slechts atomen en leegheid

19 Historie Atomen zijn onveranderlijk en eeuwig Dit zijn eigenschappen van de Goden Atomen nemen dus de plaats van de goden in

20 Historie Oorzaak van beweging is wet van causaliteit Deze wet gebruikt krachten als werktuig Werking van krachten is van buitenaf opgelegd Krachten zijn van geestelijke oorsprong en fundamenteel verschillend van materie

21 Historie Hiermee ontstond een eerste materialistisch systeem. Oorzaak van beweging is wet van causaliteit Deze wet gebruikt krachten als werktuig Een verdeling tussen geest en materie Werking van krachten is van buitenaf opgelegd De onveranderlijke atomen geven de materiele grondslag, de krachten zijn van geestelijke aard Krachten zijn van geestelijke oorsprong en fundamenteel verschillend van materie

22 Historie 300 AD Alexandrië Griekse beschaving 600 BC

23 Alexandrië Na de dood van Alexander de Grote verplaatst het centrum van de Griekse beschaving zich naar Alexandrië Alexandrië was een praktisch ingestelde handelsstad Praktische toepassingen van de wetenschap prefereren Ontstaan van het experiment en van specialisatie Optica, mechanica en astronomie bereiken hoogtepunten

24 Historie 300 AD De Romeinen Alexandrië Griekse beschaving 600 BC

25 Romeinen De Romeinen waren praktisch ingesteld De theorie leidde een kwijnend bestaan Ook bij de Grieken was de bloei er uit Magie, alchemie, een mengeling van filosofie, oude mysteriegodsdiensten en praktisch ingestelde toepassingen waren kenmerkend voor deze periode

26 Historie 1200 AD 1100 AD Toenemende Christelijke invloeden 300 AD De Romeinen Alexandrië Griekse beschaving 600 BC

27 De dertiende eeuw De oude Griekse geschriften werden herontdekt Bijvoorbeeld de idee van een eeuwige wereld en een zich niet om de wereld bekommerende Eerste Beweger wekte weerstand Onderwijs in Aristoteles werd op diverse plaatsen verboden De Dominicanen Albert Magnus en Thomas van Aquino weten haar te harmoniseren met de Christelijke theologie: God schiep de wereld maar hield zich aan de absolute Rede

28 Historie Alexandrië Griekse beschaving 600 BC 1200 AD Renaissance 1100 AD Toenemende Christelijke invloeden 300 AD De Romeinen

29 Overgang van de Middeleeuwen naar de moderne wetenschap in de Renaissance Er ontstond in de 15de en 16de eeuw een alom heersende onrust Deze werd gevoed door: De ontdekkingstochten Nieuwe, harde feiten werden ontdekt Opkomst van de burgerij Emancipatie van burgerij en handwerkslieden Toegepaste mechanica en wiskunde worden belangrijker (Leonardo da Vinci) Ontwikkeling van de geldeconomie

30 Overgang van de Middeleeuwen naar de moderne wetenschap in de Renaissance De Renaissance Wedergeboorte van de ware menselijkheid Bevrijding van de knellende banden van de kerk Streven naar een zelfoordeel Wedergeboorte van de cultuur der ouden Een opleving van de klassieken

31 Overgang van de Middeleeuwen naar de moderne wetenschap in de Renaissance De natuur is een deelbaar mechanisme Levende wezens zijn vergelijkbaar met machines Alles moet verklaarbaar zijn met: Vorm Grootte Beweging Vereniging Scheiding Rangschikking van Materiedeeltjes

32 Overgang van de Middeleeuwen naar de moderne wetenschap in de Renaissance Heel duidelijk wordt dit in De Discours de la Methode en de Principia Philosophia van René Descartes ( ) De geest staat er buiten: Er is materie en er is de onderzoekende geest Er is de Res Extensa en de Res Cogitans

33 Overgang van de Middeleeuwen naar de moderne wetenschap in de Renaissance Cogito Ergo Sum De mens identificeert zich met zijn denken en niet met zijn hele organisme Deze fragmentatie weerspiegelt zich ook naar de buitenwereld De onderzochte natuurwetten zijn goddelijk, onveranderlijk en eeuwig

34 Een uitstapje naar de oosterse denkwijze Deze fragmentatie vinden we niet in de oosterse denkwijze De oosterse denkwijze is organisch en gaat uit van een achterliggend geheel De neiging tot onderverdelen en categoriseren is Avidya (Onwetendheid) Als de geest onrustig is ontstaat de veelheid der dingen, Maar als de geest tot rust gebracht wordt verdwijnt de veelheid der dingen

35 Een uitstapje naar de oosterse denkwijze De uiteindelijke werkelijkheid is niet te beredeneren en de kennis ervan is niet overdraagbaar Tot daar reikt het oog niet Reikt de spraak niet, noch het denken We weten niet, we begrijpen niet Hoe men het zou kunnen onderwijzen Kena Upanishad, 3

36 De moderne natuurwetenschap Terug naar de Westerse ontwikkeling

37 Intermezzo

38 De moderne natuurwetenschap Newton toonde al aan dat de aantrekkingskracht van de aarde op afstand werkt

39 De moderne natuurwetenschap Magnetisme was van belang Elektriciteit was fascinerend Zeevaart / kompas

40 De moderne natuurwetenschap

41 De moderne natuurwetenschap Gravitatiekracht Elektrische kracht Magnetische kracht

42 De moderne natuurwetenschap Gravitatiekracht Elektrische kracht Is een unificatie mogelijk? Krachtwerking op afstand? Hoe visualiseer je electriciteit? Magnetische kracht

43 De moderne natuurwetenschap Gravitatiekracht Elektrische kracht Is een unificatie mogelijk? Krachtwerking op afstand? Hoe visualiseer je electriciteit? Magnetische kracht

44 De moderne natuurwetenschap Is een unificatie mogelijk? Newton: gravitatie Onderzoek naar de basiselementen van de materie Basiselementen Periodiek systeem Atomen/ Chemische bindingen Maxwell: Theorie van het elektromagnetisme Elektronen (1890)

45 De twintigste eeuw In het begin van de twintigste eeuw bestonden er een aantal succesvolle theorieën: 1. Mechanica van Newton 2. Elektrodynamica van Maxwell 3. Opkomende beschrijving van elementaire deeltjes

46 De twintigste eeuw In het begin van de twintigste eeuw bestonden er twee succesvolle theorieën: 1. Mechanica van Newton Causale beschrijving van de krachten tussen deeltjes Materie is onveranderlijk, ertussen is ruimte Splitsing waarnemer en waargenomene

47 De twintigste eeuw In het begin van de twintigste eeuw bestonden er twee succesvolle theorieën: 1. Mechanica van Newton Causale beschrijving van de krachten tussen deeltjes Materie is onveranderlijk, ertussen is ruimte Splitsing waarnemer en waargenomene Krachten zijn verbonden met de lichamen waarop ze werken 2. Electrodynamica van Maxwell Kracht wordt Krachtveld Een veld is een verstoring van de ruimte om een deeltje Een veld bestaat ook als er geen interactie is Krachten/krachtvelden zijn op zich staande entiteiten.

48 De twintigste eeuw Kunnen beide theorieën met elkaar in overeenstemming worden gebracht? Kunnen de verschillende krachten onder één noemer worden gebracht? Is er een Unificatie van theorieën mogelijk? Het zoeken naar de grote unificatie theorie (GUT) begon...

49 De twintigste eeuw ALBERT EINSTEIN Newton en Maxwell moeten in een gemeenschappelijk kader kunnen worden gevat Relativiteitstheorie

50 De twintigste eeuw Aritstoteles/ Newton ALBERT EINSTEIN Tijd is absoluut en is onafhankelijk van ruimte Ruimte is absoluut en onafhankelijk van tijd Einstein Er is geen absolute tijd Er is geen absolute ruimte Tijd en ruimte zijn afhankelijk van elkaar Er is alleen TIJD-RUIMTE

51 De twintigste eeuw Tijdsbepalingen zijn relatief en hangen van de waarnemer af Twee waarnemers die zich met hoge snelheid bewegen kunnen dezelfde gebeurtenis op een verschillend tijdstip waarnemen De 4 Dimensionale TIJDRUIMTE zette de ideeën over de natuur op zijn kop Een 4D ruimte is niet voor te stellen. (platlanders)

52 De twintigste eeuw De betekenis van de Avatamsaka en zijn filosofie is niet te doorzien, Tenzij we een keer de ervaring doormaken van een toestand van volkomen oplossing Waarin geen onderscheid meer bestaat tussen geest en lichaam, subject en object... We zien om ons heen en nemen waar dat elk voorwerp in verband staat Met ieder ander voorwerp... Niet alleen in de ruimte, maar ook in de tijd. Het wordt een zuiver ervaringsfeit dat er geen ruimte is zonder tijd, Geen tijd zonder ruimte, ze doordringen elkaar. D.T. Suzuki: voorwoord bij Mahayana Buddhism

53 De twintigste eeuw Als we het hebben over de ruimte-ervaring tijdens de meditatie, Dan hebben we met een volkomen andere dimensie te maken... In deze ruimte-ervaring is de tijdsvolgorde veranderd in een gelijktijdig samen bestaan, een naast elkaar bestaan van de dingen... En dit blijft ook niet statisch, maar wordt een levend continuüm, waarin ruimte en tijd één zijn geworden. Lama Anagarika Govinda: Foundations of Tibetan mysticism

54 De twintigste eeuw De ruimte van de relativistische fysica is een zelfde soort tijdloze ruimte. Alle gebeurtenissen zijn onderling verbonden, maar niet causaal. Wisselwerkingen zijn alleen causaal verbonden in een bepaalde projectie. Als vierdimensionale patronen is er geen voor of na, geen oorzaak of gevolg

55 De twintigste eeuw Krachten en velden zijn vervormingen van de Tijd-Ruimte

56 De twintigste eeuw Krachten en velden zijn vervormingen van de Tijd-Ruimte

57 De twintigste eeuw

58 Albert Einstein aan het woord

59 De twintigste eeuw In de vierdimensionale Ruimte-tijd worden kracht en materie, energie en massa verenigd tot verschillende uitingsvormen van hetzelfde

60 De twintigste eeuw De theorie van trillingen en elementaire deeltjes

61 De twintigste eeuw Licht is een golfverschijnsel Een golf is trillings-energie Hoe sneller de trilling, hoe blauwer de kleur Wit licht is een combinatie van alle kleuren

62 De twintigste eeuw Licht gedraagt zich niet altijd als een golf Soms blijkt een beschrijving waarbij licht als deeltje wordt opgevat beter Helaas! Maar ook op subatomair niveau kwamen we deze paradox tegen: Soms gedraagt een subatomair deeltje zich als een deeltje Soms laat een subatomair deeltje zich beter beschrijven als een golf

63 De twintigste eeuw

64 De twintigste eeuw De moderne wetenschap werd geconfronteerd met paradoxen die niet op de klassieke manier te verklaren waren. Is een subatomair deeltje nu Materie of een Golf?? Is licht nu energie-golfpatroon of is licht nu een deeltje zonder massa?

65 De twintigste eeuw De moderne wetenschap werd geconfronteerd met paradoxen die op een hele nieuwe manier moesten worden benaderd. Een subatomair deeltje heeft zowel een deeltjeskarakter als een golfkarakter Licht heeft zowel een golfkarakter als een deeltjeskarakter

66 De twintigste eeuw De moderne wetenschap werd geconfronteerd met paradoxen die op een hele nieuwe manier moesten worden benaderd. Een subatomair deeltje heeft zowel een deeltjeskarakter als een golfkarakter Een deeltje kan worden gezien als een golvend energiepatroon in de ruimte uitgespreid

67 De twintigste eeuw De moderne wetenschap werd geconfronteerd met paradoxen die op een hele nieuwe manier moesten worden benaderd. Een subatomair deeltje heeft zowel een deeltjeskarakter als een golfkarakter Het golfpatroon moet als een waarschijnlijkheidsveld worden opgevat. Veel kans om het deeltje aan te treffen Weinig kans om het deeltje aan te treffen

68 De twintigste eeuw Op subatomair niveau lost materie op in op golven lijkende waarschijnlijkheidspatronen

69 De twintigste eeuw Op subatomair niveau lost materie op in op golven lijkende waarschijnlijkheidspatronen Deze patronen bestaan alleen in relatie tot alle andere deeltjes in de omgeving

70 De twintigste eeuw Op subatomair niveau lost materie op in op golven lijkende waarschijnlijkheidspatronen Deze patronen bestaan alleen in relatie tot alle andere deeltjes in de omgeving Deeltjes of voorwerpen staan dus niet op zichzelf

71 De twintigste eeuw Dit gaf aanleiding tot een nieuwe paradox Als ik precies weet waar een deeltje is..... kan het deeltje zich volgens het waarschijnlijkheidspatroon ook ergens anders bevinden.....maar dan moet het deeltje een onbepaalde snelheid in een onbepaalde richting hebben!! Snelheid en positie zijn niet tegelijk precies vast te stellen De waarnemer bepaalt wat hij wil weten De waarnemer is deelnemer

72 De twintigste eeuw Blijft de positie van een elektron gelijk? Nee! Verandert de positie van een elektron? Nee! Is een elektron in rust? Nee! Is een elektron in beweging? Nee! Het beweegt. Het beweegt niet. Het is ver. Het is dichtbij. Het is binnenin dit alles. Het is buiten dit alles. (Robert Oppenheimer, fysicus) (Isa-Upanishad, 5)

73 De twintigste eeuw Er zijn geen fundamentele bouwstenen van de natuur Er is alleen een gecompliceerd web van relaties tussen delen van een geheel De waarnemer is onderdeel van dit geheel

74 De twintigste eeuw Er zijn geen fundamentele bouwstenen van de natuur volmaakt netwerk van onderlinge relaties Er is alleen een gecompliceerd web van relaties tussen delen van een geheel mens en haar bewustzijn zijn in deze onderlinge verwevenheid betrokken De waarnemer is onderdeel van dit geheel (Tantrisch Boeddhisme)

75 Unificatie Het besef dat waarnemer en het waargenome niet van elkaar kunnen worden gescheiden en onderdeel zijn van één geheel brengt de westerse benadering weer bij de oosterse.

76 Unificatie Zijn de verschillen wel zo groot??

77 Unificatie Nogmaals op een rijtje: Tijd en ruimte zijn verschillende uitingen van hetzelfde fenomeen in meerdere dimensies Materie en energie zijn verschillende uitingen van hetzelfde fenomeen Onderlinge krachtwerking is een uiting van vervorming van een overal en in meerdere dimensies aanwezig energiepatroon Klassieke begrippen als elementair deeltje, materie of geïsoleerd voorwerp hebben hun betekenis verloren Alles bestaat alleen in relatie tot elkaar, inclusief de waarnemer

78 Unificatie Nogmaals op een rijtje: Tijd en ruimte zijn verschillende uitingen van hetzelfde fenomeen in meerdere dimensies Materie en energie zijn verschillende uitingen van hetzelfde fenomeen Onderlinge krachtwerking is een uiting van vervorming van een overal en in meerdere dimensies aanwezig energiepatroon Klassieke begrippen als elementair deeltje, materie of geïsoleerd voorwerp hebben hun betekenis verloren Alles bestaat alleen in relatie tot elkaar, inclusief de waarnemer

79 Unificatie Nogmaals op een rijtje: Tijd en ruimte zijn verschillende uitingen van hetzelfde fenomeen in meerdere dimensies Materie en energie zijn verschillende uitingen van hetzelfde fenomeen Onderlinge krachtwerking is een uiting van vervorming van een overal en in meerdere dimensies aanwezig energiepatroon Klassieke begrippen als elementair deeltje, materie of geïsoleerd voorwerp hebben hun betekenis verloren Alles bestaat alleen in relatie tot elkaar, inclusief de waarnemer Dan moeten deeltjes uit het niets kunnen ontstaan Of in het niets kunnen verdwijnen

80 Unificatie

81 Unificatie Het heelal is een dynamisch, ondeelbaar geheel De waarnemer is deelnemer en staat niet los van het geheel Ruimte, tijd, oorzaak en gevolg verliezen hun betekenis

82 De eenentwintigste eeuw De snaartheorie Alles bestaat uit zeer kleine trillende snaartjes en hun interactie Deze trillingen zijn (nog) niet waarneembaar (grootte 1 fm) (0, meter) Ze verenigen alle natuurkrachten als we uitgaan van 10 dimensies

83 Unificatie en broederschap Deeltjes en golven zijn twee complementaire beschrijvingen van dezelfde werkelijkheid. Elk apart is juist, maar onvolledig. Beide beelden zijn nodig voor een volledige beschrijving. Niels Bohr (fysicus)

84 Unificatie en broederschap Maar er is ook een andere natuur, die eeuwig is en ontstegen aan deze geopenbaarde en ongeopenbaarde stof. Ze is hoog verheven en wordt nimmer te niet gedaan. Wanneer deze hele wereld te niet gaat, blijft dat deel zoals het is. Bhagavad Gita, VIII.20

85 Unificatie en broederschap Zo binnen, zo buiten Zo groot, zo klein Zo boven, zo beneden Er is slechts één Leven en Wet En de besturende Kracht is één Er is geen binnen, geen buiten Geen groot, geen klein Geen hoog, geen laag In het goddelijk bestel

86 Unificatie en broederschap Is de Fundamentele Eenheid van alle bestaan, van alle Rijken in de Natuur, in deze en andere dimensies niet de ultieme Broederschap?

87 Unificatie en Broederschap...Dan zie je de krachten spelen... Fay van Ierlant

88 Dank voor Uw aandacht