Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Transcriptie

1 Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleidingen: Fysiotherapie, bachelor; voltijd Inclusief Duitse Stroom Visitatiedata: 18 en 19 april 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, oktober 2005

2 2 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordeel 12 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 17 Onderwerp 3 Inzet van personeel 26 Onderwerp 4 Voorzieningen 29 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 31 Onderwerp 6 Resultaten 34 Deel C: Bijlagen 37 Bijlage 1 Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 39 Bijlage 2 Deskundigheden panelleden 41 Bijlage 3 Bezoekprogramma 45 Bijlage 4 Kengetallen 47 Bijlage 5 Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 49 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie 3

4 4 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie 5

6 6 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie

7 Onderwerpen 1.1 Voorwoord In dit rapport doet het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Fysiotherapie van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen heeft gevisiteerd, verslag van zijn werkwijze, bevindingen en conclusies. Het onderzoek vond plaats in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in februari 2005, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij de NQA aanleverde. Een visitatiebezoek vond plaats op 18 en 19 april en werd uitgevoerd door een panel dat bestond uit de volgende personen: De heer drs. H. Noordhof (voorzitter); De heer V.F. Kortleve (domeinpanellid Fysiotherapie); De heer W. Lammers (studentpanellid); Mevrouw drs. P. Göbel (NQA-auditor). Het panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (12 mei 2003). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken en de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: het Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan hier uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) is een hogeschool met ruim studenten en circa medewerkers. Studenten uit binnen- en buitenland studeren aan 50 hbo-bacheloropleidingen en 17 hbo-masteropleidingen. De hogeschool bestaat in haar huidige vorm sinds 1 februari Ze is ontstaan uit een fusie van de Hogeschool Gelderland, Hogeschool Nijmegen en de HEAO-Arnhem. De HAN profileert zich als een dynamische en moderne hogeschool die werkt vanuit maatschappelijke bevlogenheid, in de vaste overtuiging dat zij een bijdrage kan leveren aan de ontwikkeling van de samenleving. Het strategisch beleid heeft zij vastgelegd in het HAN NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie 7

8 Instellingsplan De titel van het plan is Op weg naar een toppositie in de hoger onderwijsmarkt. Met deze titel geeft de HAN aan, dat zij zich wil ontwikkelen tot een hogeschool die in 2008 wat betreft studenttevredenheid en kwaliteitsbeoordeling tot de beste van Nederland behoort. In de HAN is in 2003 onder de naam HOF een omvangrijk veranderproject van start gegaan. HOF betekent HAN Onderwijs Flexibilisering. De twee doelen van het HOF-project zijn: (1) de inrichting van bacheloropleidingen volgens het major/minormodel en (2) een organisatiebrede verandering van het onderwijskundig en het organisatorisch kader van de bacheloropleidingen, waarbij het uitgangspunt is dat de studenten zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen leerproces. Elke bacheloropleiding van de HAN bestaat na afloop van het project in principe uit een major van 210 Ec in de hoofdrichting en een minor van 30 Ec in dezelfde of een andere studierichting. De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen heeft haar opleidingen ondergebracht in 5 faculteiten: (1) Techniek, (2) Informatie en Communicatie Academie, (3) Economie en Management, (4) Educatie en (5) Gezondheid, Gedrag en Maatschappij. De opleiding Fysiotherapie behoort tot de Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij (GGM). De faculteit GGM verzorgt onderwijs ten behoeve van circa 6500 studenten 15 hbo-opleidingen in de sectoren: hoger gezondheidszorgonderwijs, hoger sociaal-agogisch onderwijs en hoger pedagogisch onderwijs. De opleiding Fysiotherapie wordt als voltijdse opleiding aangeboden en kent daarnaast een eenjarige opleiding voor een zij-instroom van Duitse studenten die beschikken over een Duits diploma fysiotherapie en bij voorkeur een jaar ervaring hebben. Bij de opleiding Fysiotherapie stonden tijdens de visitatieperiode 594 studenten ingeschreven, van wie 12 studenten van de Duitse Stroom. Er werkten 41 docenten die samen 21,18 fte bezetten. De docent-student ratio was 1: Werkwijze De visitatie van de opleidingen door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het beoordelingsprotocol van NQA en die hieronder wordt beschreven. Dit houdt tevens in dat het panel heeft vastgesteld dat het zelfevaluatierapport en de bijlagen een duidelijke basis boden voor het visitatiebezoek en dat de visitatie plaatsvond op basis van het voor de opleidingen geldende domeinspecifieke referentiekader (zie facet 1.2). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke visitatiebezoek en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de screening) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Nadat het zelfevaluatierapport met de bijlagen in orde was bevonden (februari 2005), zijn de panelleden zich inhoudelijk gaan voorbereiden op het bezoek in april Zij lazen het 8 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie

9 zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten, die doorgegeven werden aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het visitatiebezoek concreet voorbereid. Door middel van een agenderende audit zijn de belangrijkste agendaonderwerpen voor het visitatiebezoek bepaald, zodat de opleiding en het visitatiepanel zich op adequate wijze konden voorbereiden op het visitatiebezoek. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundige in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het detailrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het visitatiebezoek NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het visitatiebezoek dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleidingen (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het management, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek is ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel zogenaamde schakelmomenten ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden schriftelijk beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport wordt door de opleiding(en) accreditatie aangevraagd bij de NVAO. In het detailrapport wordt door NQA gerapporteerd op facetniveau. De opleiding heeft in juni 2005 een concept van dit rapport voor een check op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het onderwerprapport wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in september 2005 voor een check op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in augustus Het visitatierapport is uiteindelijk in september 2005 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie 9

10 1.4 Oordeelsvorming In deze paragraaf wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. Bechmarking Wat betreft de benchmarking wordt een vergelijking gemaakt met andere soortgelijke opleidingen in Nederland. Voor de landelijke vergelijking maakt het panel gebruik van de centraal geregistreerde gegevens van het CRIHO, aangezien deze een vergelijking mogelijk maken. Dit in tegenstelling tot opleidingseigen kengetallen met verschillen in definitie en registratie. 1.5 Oordelen per onderwerp Doelstellingen opleiding Twee van de drie facetten zijn als goed beoordeeld. Eén facet als voldoende. Het oordeel over het onderwerp is daarom positief Programma Vier facetten zijn als goed beoordeeld en vier facetten als voldoende. Het oordeel over het onderwerp is daarom positief Inzet van personeel Eén facet is als goed beoordeeld en twee facetten als voldoende. Het oordeel over het onderwerp is daarom positief Voorzieningen Beide facetten zijn als voldoende beoordeeld. Het oordeel over het onderwerp is daarom positief. 10 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie

11 1.5.5 Interne kwaliteitszorg Twee facetten zijn als goed beoordeeld, één als voldoende. Het oordeel over het onderwerp is daarom positief Resultaten Beide facetten zijn als voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is daarom positief. NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie 11

12 1.6 Schematisch overzicht oordelen Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Opleiding Onderwerp 1 Doelstellingen 1.1 Domeinspecifieke eisen G 1.2 Niveau bachelor G 1.3 Oriëntatie HBO-bachelor V Totaaloordeel positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO G 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud V programma 2.3 Samenhang in het opleidingsprogramma G 2.4 Studielast V 2.5 Instroom V 2.6 Duur G 2.7 Afstemming tussen vormgeving en G inhoud 2.8 Beoordeling en toetsing V Totaal oordeel positief Onderwerp 3 Personeel 3.1 Eisen HBO G 3.2 Kwantiteit personeel V 3.3 Kwaliteit personeel V Totaal oordeel positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 materiele voorzieningen V 4.2 Studiebegeleiding V Totaal oordeel positief Onderwerp 5 Kwaliteitszorg 5.1 Evaluatie resultaten V 5.2 Maatregelen tot verbetering G 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, G alumni en beroepenveld Totaal oordeel positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerd niveau V 6.2 Onderwijsrendement V Totaal oordeel positief 1.7 Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat de opleiding op de zes de onderwerpen positief scoort, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleiding positief is. 12 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie

13 Deel B: Facetten NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie 13

14 14 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie

15 Facetten Onderwerp 1 DOELSTELLINGEN VAN DE OPLEIDING Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen goed Criteria: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De opleiding heeft haar opleidingsprofiel gebaseerd op het beroepsprofiel van de fysiotherapeut dat in verschillende opzichten is veranderd (Opleidingsprofiel bachelor opleiding Fysiotherapie): - van een aanbodgerichte naar een meer vraaggestuurde zorg; - van passieve interventies naar meer activerende en op zelfregulering gerichte interventies; - van een benadering vanuit aandoeningen en ziekten naar een benadering waarin meer geredeneerd wordt vanuit beperkingen in activiteiten en participatie; - van een reparateur van het bewegingsapparaat naar een begeleider in veranderingen in het bewegend functioneren. De beroepspraktijk van de fysiotherapeut is steeds meer ingebed in zorgketens en instituten: gezondheidszorginstellingen, sportclubs en bedrijven. Uit het veranderende beroepsprofiel vloeit voort dat de fysiotherapeut: - in toenemende mate zijn handelen op evidentie baseert; - zijn handelen in een constant kwaliteitsproces verbetert; - pro-actief vanuit zijn competentie anticipeert op nieuwe trends in de samenleving; - in staat is een plaats te verwerven in een werkveld met een in toenemende mate dynamisch en marktgericht ondernemersklimaat. (Opleidingsprofiel bachelor opleiding Fysiotherapie) De opleiding heeft in 2003 het initiatief genomen om het nieuwe opleidingsprofiel in nauw overleg met het werkveld, fysiotherapeuten uit verschillende werkgebieden, en met onderwijskundigen en docenten op te stellen (Projectplan opleidingsprofiel). De opleiding is betrokken bij het opstellen van een landelijk competentie- en beroepsprofiel door de SROF en het KNGF. De opleiding is binnen de HAN betrokken geweest bij het opstellen van een profiel voor het domein Health (Domeinprofiel Health). Uit het gesprek met vertegenwoordigers van het werkveld is het panel gebleken dat de opleiding de veranderingen in het beroep van de fysiotherapeut opgepakt heeft en in het opleidingsprofiel heeft opgenomen. Studenten en afgestudeerden blijken vertrouwd te zijn met genoemde veranderingen en daarnaar te kunnen handelen. NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie 15

16 Facet 1.2 Niveau bachelor goed Criteria: - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Tot en met het studiejaar baseert de opleiding Fysiotherapie zich voor de eindkwalificaties op de 103 landelijk vastgestelde eindtermen (Eindtermen voor de Opleiding Fysiotherapie, EJ Consultancy, 1997). De opleiding heeft een nieuw (voorlopig) opleidingsprofiel ontwikkeld op basis van het competentie- en beroepsprofiel dat landelijk ontwikkeld wordt door de SROF en de beroepsgroep KNGF. De opleiding heeft zich verder gebaseerd op benchmarkdocumenten van opleidingen in de Verenigde Staten en Groot-Brittanië. De opleiding sluit met dit opleidingsprofiel aan bij de ontwikkeling van een majorprofiel voor het domein Health binnen de HAN (Domeinprofiel Health). Het panel heeft vastgesteld dat de opleiding de nieuwe competenties heeft uitgewerkt in vier segmenten: A. de grondhouding van de fysiotherapeut, B. de fysiotherapeut als dienstverlener, C. de fysiotherapeut als manager, D. de fysiotherapeut die zijn eigen handelen en beroep professionaliseert. In het document Koppeling opleidingscompetenties aan Dublin-descriptoren toont de opleiding de relatie aan tussendublin-descriptoren generieke eindkwalificaties HBO-bachelor opleidingscompetenties domeincompetenties majorprofiel. De opleiding neemt deel aan het niveau-onderzoek onder studenten, alumni en werkgevers om het niveau van kwalificaties in termen van Dublin-descriptoren te meten, toegespitst op het beroep fysiotherapeut (zie ook 6.2). Voor het eenjarige programma ENPF: Erwerb einer Niederländischen Physiotherapieabschlusses auf Fachhochschulniveau voor Duitse fysiotherapeuten die in Nijmegen het bachelorgetuigschrift willen halen, heeft de opleiding een samenwerkingsverband met de Medische Berufsfachschule in Bad Elster. Deze Berufsfachschule voert de controle over de ingangseisen. Het programma is op dezelfde eindkwalificaties gebaseerd als de Nederlandse vierjarige opleiding. De opleiding is actief in internationale samenwerkingen en uitwisselingen. Zo heeft zij een training verzorgd voor Vietnamese docenten fysiotherapie. Zij heeft deelgenomen aan een project Psysiotherapeutic Assessment met opleidingen uit Finland, Denemarken, Estland, Spanje en Bulgarije. 16 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie

17 Facet 1.3 Oriëntatie hbo-bachelor Voldoende Criteria: - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hboopleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De opleiding heeft in 2003 het initiatief genomen om het nieuwe opleidingsprofiel in nauw overleg met het werkveld, fysiotherapeuten uit verschillende werkgebieden, en met onderwijskundigen en docenten op te stellen (Projectplan opleidingsprofiel). Met het werkveld is zowel schriftelijk als mondeling gecommuniceerd over de inhoud van het nieuwe (voorlopige) opleidingsprofiel (Schriftelijke reacties werkveld). Uit het gesprek dat het panel met het werkveld heeft gevoerd, is gebleken dat het werkveld zich betrokken voelt bij het opstellen van het nieuwe opleidingsprofiel. Voor fysiotherapeuten is de Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG) geldend. Studenten kunnen zich na afloop van hun opleiding in het BIGregister laten registreren. Uit het gesprek met vertegenwoordigers van het werkveld heeft het panel vernomen dat het niveau van de afgestudeerden voldoende is om als beginnende beroepsbeoefenaar aan het werk te gaan, zowel in de klinische als de particuliere praktijk. Onderwerp 2 PROGRAMMA Facet 2.1 Eisen hbo goed Criteria: - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: In het onderwijs wordt gebruik gemaakt van een diversiteit aan vakliteratuur: handboeken (m.n bij de basisvakken), vaktijdschriften, literatuurmappen m.n. in jaar 1 en 2 bij de integrale leerlijn Centrale Vak Fysiotherapie) en (internationale) databases NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie 17

18 (studenten leren een methodiek om specifieke vakliteratuur te zoeken), zoals het panel heeft kunnen vaststellen. Slechts een klein deel van de literatuurlijst is niet echt actueel. De meeste studenten zijn door het lidmaatschap van de beroepsvereniging (KNGF) geabonneerd op twee vakbladen: Nederlands Tijdschrift Fysiotherapie en Fysiopraxis. De opleiding wil met de literatuurlijst aansluiten bij internationale vakliteratuur. Het panel heeft op de literatuurlijst één Engelstalig standaardwerk aangetroffen (Opleidingsstatuut Fysiotherapie ). Het panel heeft vastgesteld dat in de klapper met verplichte literatuur voor het vak CVF Nederlandstalige, Duitstalige en Engelstalige artikelen zijn opgenomen. Het materiaal bestaat zowel uit beschrijvende als exploratieve artikelen, en zowel uit onderzoek (RCT, review) als stukken uit handboeken. Deze map wordt jaarlijks geactualiseerd, waardoor de inhoud steeds van recente datum is. Het panel heeft vastgesteld dat studiemateriaal, variërend van videocasuïstiek tot schriftelijke casussen, veelal uit de beroepspraktijk afkomstig is (zie b.v. CVF Modulewerkboeken). Voor het aanleren van fysiotherapeutische vaardigheden in het skillslab in de eerste twee jaar wordt de beroepspraktijk als rode draad gehanteerd. Door het evidence-based-karakter van de opleiding leren studenten vanaf het eerste jaar om literatuur te zoeken en te interpreteren. Van de studenten heeft het panel vernomen dat het zoeken in de eerste twee jaar nog deels door de docent gestuurd wordt. In het derde jaar stimuleren steeds meer docenten de studenten om evidentie voor hun handelen te zoeken. Dit aspect is de laatste jaren veranderd getuige de kritiek die afgestudeerden tijdens het gesprek met het panel hadden op de geringe stimulans om actuele informatie te zoeken. Derde- en vierdejaarsstudenten brengen een deel van de tijd in de beroepspraktijk door. Deze jaren zijn overeenkomstig de uitgangspunten voor duaal leren opgezet. Derdejaarsstudenten lopen twee keer twintig weken gedurende 20 tot 24 uur stage in het werkveld (Praktijkleerperiode - Action Learning, ; Opleidingsstatuut Fysiotherapie ), Vierdejaarsstudenten lopen 440 uur stage als Fysiotherapeut In Opleiding (FIO-stage) en voeren meestal hun afstudeeropdracht ook in de praktijk uit (Talentontwikkeling als constante, , Opleidingsstatuut Fysiotherapie ). In het vierde jaar zitten studenten in een afstudeerkring, een afspiegeling van een kenniskring, en doen zelf onderzoek in het kader van hun afstudeeropdracht. De afstudeerkring wordt begeleid door een docent die zelf in een kenniskring zit, zo heeft het panel in gesprekken vernomen. Docenten nemen deel aan de kenniskringen rondom de lectoraten Arbeid en gezondheid en Acute intensieve zorg. Om de kennis breder in de organisatie te brengen is samen met het Radboud-ziekenhuis een werkplaats voor vraagstukken paramedische zorg gestart waar alle docenten gebruik van kunnen maken. De HAN heeft een eigen onderzoeks- en expertisecentrum (SENECA) op het terrein van sport en gezondheid. Studenten krijgen hier de mogelijkheid onderzoek te doen in het kader van hun afstudeeropdracht. Het panel heeft verschillende van deze afstudeerwerken ingezien en oordeelt daarover positief (zie 6.2). De opleiding organiseert regelmatig werkveldbijeenkomsten voor stagebegeleiders, waar uitwisseling plaatsvindt over actuele ontwikkelingen in beroep en opleiding en 18 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie

19 (bij)scholing ten behoeve van het werkveld (b.v. intervisie in het kader van het begeleiden van studenten). De opleiding bespreekt op regelmatige basis met de beroepenveldcommissie het opleidingsprofiel en de eisen van de arbeidsmarkt. Uit het gesprek met vertegenwoordigers van het werkveld is gebleken dat zij positief zijn over de contacten en de afstemming van de opleiding met de beroepspraktijk. Evaluaties onder afgestudeerden laten zien dat zij de beroepsgerichtheid van het programma met een 3,7 waarderen op een vijfpuntsschaal. Studenten zijn in de blokevaluaties de laatste jaren steeds positiever over de beroepsgerichtheid: van 64 procent naar 73 procent. Op basis van kritiek uit het werkveld zijn de basisvaardigheden zo vroeg mogelijk in de integrale leerlijn Centrale Vak Fysiotherapie geplaatst. Deze vaardigheden worden met behulp van beroepsgerichte casuïstiek in samenhang geoefend in het Skillslab Integrale Vaardigheden. Uit het gesprek met het werkveld bleek dat zij merken dat de huidige stagiairs anders opgeleid zijn waardoor ze beter inzetbaar zijn. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma voldoende Criteria: - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De opleiding heeft van de opleidingscompetenties fasedoelen afgeleid (Opleidingsstatuut Fysiotherapie ). De doelstellingen in het eerste jaar zijn oriëntatie op opleiding en beroep, verwijzing en selectie. De opleidingscompetenties lopen van eenvoudig tot matig complex. In het tweede jaar worden studenten voorbereid op de praktijkstage. De opleidingscompetenties worden complexer. In het derde jaar ligt de nadruk op het werken naar zelfstandigheid in het primaire zorgproces (segmenten A en B van het opleidingsprofiel). De context is de complexe realiteit van de dagelijkse beroepspraktijk. In het vierde jaar ligt het zwaartepunt inhoudelijk op de segmenten C en D. Het programma heeft een inhoudelijke opbouw waarin in de eerste twee jaar vier leerlijnen zijn te onderscheiden: het centrale vak fysiotherapie, het skillslab fysiotherapie, de basiswetenschappen, de overige vakken. In het eerste jaar worden daarnaast deficiëntiemodulen aangeboden. Het derde jaar bestaat uit de praktijkleerperiode. De student heeft daarnaast de mogelijkheid enkele keuzemodulen te volgen. Het vierde jaar bestaat uit de FIO-stage en de afstudeeropdracht. NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie 19

20 Het panel heeft in de modulehandleidingen leerdoelen per onderdeel aangetroffen die een concretisering van de eindkwalificaties zijn. In de eerste twee jaar zijn de doelstellingen nog niet aangepast aan de nieuwe competenties. Wel is per module de relatie tot het competentieprofiel aangegeven en de mate van complexiteit. In het derde en vierde jaar is het curriculum competentiegericht en is het nieuwe competentieprofiel vrijwel overal geïmplementeerd. Ondanks de merkbare breuklijn tussen de eerste twee jaren en de laatste twee, die volgens de opleiding opgeheven zal worden met het verder invoeren van het competentiegerichte curriculum, is het panel van mening de het programma de studenten voldoende mogelijkheden biedt om de eindkwalificaties te halen / competenties te verwerven. Wel valt op dat het aandeel fysische therapie relatief groot is, terwijl afgestudeerden melden dat het in de praktijk weinig meer gebruikt wordt. Tevens zijn de nationale (internationale) ontwikkelingen in deze richting, gezien het veelal ontbreken of slechts summier bestaan van evidentie voor deze toepassing. Evaluaties onder studenten, docenten en werkveld van de nieuwe vormgeving van het derde jaar laten een positief beeld zien (Evaluaties Action Learning 3 e jaar ). Uit het gesprek met vertegenwoordigers van het werkveld blijkt dat zij het curriculum actueel vinden (DTF en EBP zitten in het programma) en studenten tot goede fysiotherapeuten worden opgeleid. Studenten hebben geleerd te leren waardoor ze zich snel zaken eigen kunnen maken. Ze hebben een coachende instelling. De opleiding biedt een eenjarig programma aan voor Duitse studenten die beschikken over het staatlich anerkennte fysiotherapiediploma en die bij voorkeur een jaar werkervaring hebben. Het onderwijs en het onderwijsmateriaal zijn een vertaling van het Nederlandstalige programma in het Duits. Het Duitse programma moet studenten in één jaar tijd dezelfde attitudes bijbrengen als de studenten van het vierjarige Nederlandstalige programma. Het panel acht de tijdspanne van een jaar hiervoor tamelijk kort. Facet 2.3 Samenhang in het opleidingsprogramma goed Criteria: - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: In het eerste en tweede jaar staat het aanleren van het geheel van de systematisch geordende en overdraagbare inhoud van het vak fysiotherapie centraal. In het derde en vierde jaar is het curriculum competentiegericht. De integrale leerlijn in de eerste twee jaar wordt gevormd door het onderwijsblok Centrale Vak Fysiotherapie met daaromheen het skillslab en de conceptuele leerlijn (basiswetenschappen). De onderwijsblokken kennen eenzelfde samenstelling. 20 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie

21 In de modulewerkboeken heeft het panel leerdoelen aangetroffen waarbij wordt aangegeven wat de bijdrage aan het eindprofiel is. Het panel heeft vastgesteld dat het programma een opbouw in complexiteit kent (Format koppeling competentieprofiel, april 2004). In de eerste twee jaar worden studenten door middel van portfolio, peerassessment en studieloopbaanbegeleiding voorbereid op het werken met competenties. Van begeleid leren in de beginfase kunnen studenten in het vierde jaar uiteindelijke zelfstandig leren. Het geleerde in jaar 1 en 2 vormt de basis voor de toepassing in de praktijkleerperiode in jaar 3 zodat de student tenslotte in jaar 4 zelfstandig aan het versterken van de competenties kan werken. In het HAN-tevredenheidsonderzoek scoort de samenhang bij studenten de laatste jaren: 68, 70, 71, 59 en 91 procent. In het gesprek met afgestudeerden werd deze positieve uitkomst over de samenhang bevestigd, met name CVF en action learning (praktijkleerperiode) werden als belangrijke elementen voor de samenhang genoemd. Facet 2.4 Studielast voldoende Criteria: - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Het lesrooster wordt per blok vastgesteld en drie weken van te voren op intranet gepubliceerd. De tentamenweken liggen vast in het jaarrooster. In het derde en vierde jaar bepalen de studenten in overleg met de docentbegeleider welke activiteiten ze de komende tijd gaan uitvoeren op basis van de in het POP vastgelegde doelen. De studievoortgang van studenten wordt na elke twee blokken door de vergadering van examinatoren besproken. Studenten en begeleiders hebben via intranet inzage in de relevante gegevens van het studievolgsysteem. In de propedeuse krijgen studenten na twee blokken (vóór 1 februari) een voorlopig studieadvies en aan het eind van de propedeuse schriftelijk een definitief studieadvies. De opleiding laat studenten zo veel mogelijk door studeren. Voor studenten met vertraging is er een aparte Vertragingsgroep die speciale begeleiding krijgt van inhoudsdeskundigen en een studentbegeleider. Het werkgroepsvertegenwoordigersoverleg fungeert als klankbord en klantenpanel voor de opleiding en het servicebureau. In het eerste en tweede jaar wordt de studielast van het CVF door studenten met 5,7 en 6,9 beoordeeld. In het derde en vierde jaar scoort de studiebelasting 6,7 en 7,7. Uit blokevaluaties blijkt dat studenten in de eerste twee jaar minder tijd aan hun studie besteden dan door de opleiding is ingeschat. NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie 21

22 Uit het HAN-tevredenheidsonderzoek blijkt dat studenten de opleiding te doen vinden binnen de gestelde studietijd. De afgelopen vijf jaar was respectievelijk 74, 73, 79, 81 en 68 procent van de studenten tevreden. Uit gesprekken met het werkveld, studenten en afgestudeerden blijkt dat zij de opleiding niet te gemakkelijk vinden. Het is niet altijd moeilijk, maar wel veel en intensief. Het stellen van eigen doelen, met name in jaar 3 en 4, vinden studenten niet gemakkelijk, maar wel leerzaam. Uit het HAN-tevredenheidsonderzoek blijkt dat studenten ontevreden zijn over het tijdstip waarop de roosters bekend zijn (3,7 op een tienpuntsschaal). Deze negatieve uitslag heeft volgens de opleiding vooral te maken met de langdurige afwezigheid van de roostermaker. In het nieuwe gebouw maakt de opleiding gebruik van de centrale voorziening waardoor de continuïteit beter gewaarborgd is. Uit de laatste tevredenheidsenquête blijkt dat de tevredenheid over de opleiding bij studenten is gestegen (78,32 procent in 2005 tegen 64,49 in 2003). Facet 2.5 Instroom voldoende Criteria: - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Bij het werken aan probleemtaken (PGO) in groepen moeten studenten zelfstandig studieactiviteiten plannen en organiseren. Deze vorm sluit daarmee aan bij het studiehuis in havo en vwo. Studenten krijgen voorafgaand aan het eerste onderwijsblok een introductiedag om kennis te maken met PGO. Er is eveneens een introductie op Blackboard, het communicatieplatform voor studenten en docenten. De wettelijke toelatingseisen staan beschreven in het Studentenstatuut , paragraaf 9.6. De opleiding maakt gebruik van een instroombeperking waardoor bij overaanmelding wordt geloot. Naast Nederlandse studenten stromen er ook buitenlandse studenten, voornamelijk Duitse, in. Voor hen gelden aanvullende eisen: NT2 en Abitur of Fachhochschulreife. De opleiding zet diverse instrumenten in om aankomende studenten te informeren: viermaal per jaar zijn er profielkeuzedagen voor 3-havo- en 4-vwo-leerlingen. Daarnaast houdt de opleiding twee open avonden en twee open dagen per jaar. De opleiding biedt deficiëntieprogramma s aan voor natuur-, scheikunde, biologie en voor spelling. De opleiding biedt geen aparte leerroute voor mbo- of vwo-instromers aan. Wel volgt zij mbo-studenten, omdat deze groep meer moeite met de studie blijkt te hebben. Hoewel het panel heeft gemerkt dat de opleiding nog geen volledig inzicht in de problematiek heeft, is het positief over het project Aansluiting MBO-HBO-opleidingen 22 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie

23 domein Health dat de opleiding is gestart samen met andere opleidingen binnen het domein Health. Verkorte leerroutes en vrijstellingen worden alleen aangeboden na overleg met betrokken inhoudsdeskundigen (Opleidingsstatuut). Uit de blokevaluaties ( en ) blijkt dat studenten positief over de aansluiting op de vooropleiding zijn: 7,5 voor de inhoudelijke aansluiting, en 6,9 voor het niveau. De opleiding heeft het voornemen om in het studiejaar een diagnostisch assessment in blok 1 af te nemen, zodat een student in een vroeg stadium kan inschatten of hij geschikt is voor de opleiding. Duitse zij-instroom ENPF: Het Duitse getuigschrift biedt een goede basis wat beroepsgerichte kennis, vaardigheden en attitudes betreft. Deficiënties liggen op het terrein van het theoretisch onderbouwen van het primaire proces (klinisch redeneren, evidence based practice) en professionalisering in het algemeen. De opleiding heeft een programma van een jaar ontwikkeld waarin gericht aan deze laatste aspecten wordt gewerkt. Net als de Nederlandse studenten krijgen deze Duitse studenten in de eerste week een introductie in het probleem georiënteerde onderwijs. Jaarlijks wordt in Bad Elster een voorlichtingsdag georganiseerd. Facet 2.6 Duur goed Criteria: - De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: hbo-bachelor: 240 studiepunten. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Met ingang van het nieuwe curriculum in 2005 worden alle studieonderdelen in EC s uitgedrukt. Het studieprogramma omvat 168 studiepunten (240 EC s). Elk jaar omvat 42 studiepunten (60 EC s). De studiepunten staan in het Opleidingsstatuut Fysiotherapie beschreven. Het studieprogramma voor ENPF omvat 60 EC s. De studenten kunnen vrijstellingen krijgen voor de overige 180 studiepunten op basis van hun fysiotherapie-opleiding in Bad Elster, Duitsland of een daarmee vergelijkbare Duitse opleiding. NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie 23

24 Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud goed Criteria: - Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. - De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De opleiding is in 2000 begonnen met het ontwikkelen van een competentiegericht curriculum, waarbij de nadruk ligt op reële beroepssituaties en op het feit dat de student eigenaar is van zijn leerproces. Bij de invoering is gestart met het derde en vierde jaar. Het eerste en tweede jaar zijn nog taak- en probleemgestuurd en voorgeprogrammeerd. In de eerste twee studiejaren is op grond van de genoemde uitgangspunten gestreefd naar meer contact met het werkveld en naar levensechte casuïstiek om de complexiteit van de beroepssituatie naar voren te halen. Er wordt gebruik gemaakt van videomateriaal waarin echte patiënten als voorbeeld dienen. In het derde en vierde jaar is de stage vervroegd. In het eerste en tweede jaar wordt gebruik gemaakt van PGO-onderwijsvormen. Op grond van evaluaties is er meer ruimte gecreëerd voor projectonderwijs. Het Centrale Vak Fysiotherapie sluit wat werkvormen betreft aan bij het derde en vierde jaar. In het Skillslab Integrale Vaardigheden oefenen studenten vaardigheden op een geïntegreerde wijze aan de hand van patiëntencasuïstiek, die zij in losse modulen hebben geleerd. Het panel is positief over deze werkvormen en het CVF als centraal element. In het derde en vierde jaar formuleert de student zijn eigen doelstellingen in het POP en formuleert criteria voor de beoordeling van het proces, de structuur en het resultaat. De opleiding biedt een daarbijbehorende leeromgeving aan met een variatie aan werkvormen als gevolg van de variatie in context, de toename van de complexiteit, de toenemende zelfstandigheid van de student. Gehanteerde vormen als action learning en afstudeerkringen worden door het panel positief gewaardeerd. Uit studentenevaluaties blijkt dat deze positief zijn over zelfstandig leren (van 78 procent in 2000 tot 91 procent in 2004 in het HAN-tevredenheidsonderzoek, 7,2 op een tienpuntsschaal in de Blokevaluaties propedeuse, blok 3, ). De inhoud en de vormgeving van het programma worden voor CVF met 6,3 en 6,9 beoordeeld (Blokevaluaties 2 e jaar, blok 4, ). In het derde jaar worden verschillende aspecten van action learning positief gewaardeerd: 7,5 (aansluiting op eigen leerproces), 7,7 (inhoudelijke begeleiding), 7,1 (keuzemogelijkheid) (Blokevaluaties 3 e jaarsstudenten, 2 e stageperiode, ). Van de stagebegeleiders is 77 procent positief over action learning. In het gesprek met het werkveld en met studenten bleek eenzelfde positieve waardering. In het vierde jaar zijn studenten tevreden over de sturing van het eigen leerproces, 6,9, en de begeleiding, 7,5 (Blokevaluatieresultaten 4 e jaar, ). In 2004 zijn alumni bevraagd over werkvormen en zijn waarderen deze met een 3,4 op een vijfpuntsschaal. 24 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie

25 Docenten zijn getraind in de rollen die zij in de verschillende werkvormen vervullen. Ook zijn er intervisiegroepen om nieuwe wijzes van werken met elkaar te bespreken, zo heeft het panel uit het gesprek met docenten begrepen. Facet 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Criteria: - Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De opleiding gaat in het eerste en tweede jaar uit van twee soorten toetsen: formatieve en summatieve toetsen. Tot de formatieve toetsen rekent zij selfassessment en peer assessment. De summatieve toetsen bestaan uit een toets basiswetenschappen (kennistoets met goed-foutvragen), skillstoets elementaire vaardigheden (vaardighedentoets), casustoets en performace assessement (fysiotherapeutisch handelen wordt getoetst aan de hand van een papieren casus of een gezondheidsprobleem gesimuleerd door een simulatiepatiënt). In het derde jaar ligt de nadruk op het werken naar zelfstandigheid in het primaire zorgproces, met nadruk op de segmenten A en B en in mindere mate op C en D. In het vierde jaar moeten studenten in de beroepspraktijk aantonen dat ze bepaalde competenties verworven hebben. De nadruk ligt op de segmenten C en D en in mindere mate op A en B. Het gaat ook in deze jaren zowel om formatieve (self- en peer assessment) als summatieve toetsen (portfolio-assessment, stagebeoordeling, module kwaliteitszorg, beoordeling afstudeerproject, beoordeling afstudeerkring). In het derde en vierde jaar worden het leerproces en resultaat door meer personen beoordeeld. Bij de beoordeling van de stage geeft de begeleider uit het werkveld een beoordeling evenals de begeleider vanuit de opleiding, maar de opleiding heeft de eindverantwoordelijkheid. Vertegenwoordigers van het werkveld worden uitgenodigd voor informatiebijeenkomsten over de nieuwe wijze van werken en beoordelen en de te hanteren criteria in het derde en vierde jaar. Uit het gesprek met deze vertegenwoordigers bleek dat zij hierover positief zijn. Stagebegeleiders kunnen ook een training volgen. Deze is nog niet verplicht, al wil de opleiding dat wel invoeren in het kader van de kwaliteitseisen die zij aan de stages stelt. Het panel heeft vastgesteld dat de werkboeken voor de stage en voor het afstuderen studenten kaders bieden voor het zelf formuleren van competenties. Ook de criteria voor beoordelen zijn gebundeld (Loopbaanregistratie Bachelor Fysiotherapie 4 e studiejaar, , evenals voor het derde jaar). Het panel heeft diverse toetsen ingezien die voldoende variatie en voldoende niveau lieten zien. Het panel heeft vastgesteld dat voor het peer assessment een formulier is ontwikkeld dat de ontwikkeling die de studenten hebben doorgemaakt inzichtelijk maakt en waarop de medestudenten kunnen scoren. NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie 25

26 Uit het HAN-tevredenheidsonderzoek blijkt dat studenten matig tevreden zijn over de aansluiting van tentamens en opdrachten bij de programmadoelen (42 procent in 2000 tot 56 procent in 2004). Alumni beoordelen de toetsing met en 2,9 op een vijfpuntsschaal. Gezien de matige tevredenheid van studenten over de toetsen heeft de opleiding diverse verbeteracties in gang gezet. Deze acties betreffen zowel het verbeteren van een bepaalde toets als het introduceren van nieuwe toetsvormen: self- en peer assessment, skillstoets integrale vaardigheden, het performance assessment. Uit blokevaluaties blijkt dat de verbeteringen door studenten positief gewaardeerd worden, zoals het panel heeft vastgesteld. Het portfolio uit de eerste twee jaar wordt naar de mening van het panel nog erg verschillend ingevuld. Het POP in het derde jaar loopt door in het vierde jaar. Het panel heeft goede voorbeelden van verslagen gezien waarin naast reflecties van de studenten overzichten van bewijsmateriaal voor de competentie-ontwikkeling waren opgenomen. Uit het gesprek met studenten blijkt dat zij positief over het POP en het portfolio zijn. Hoewel zij vinden dat er veel moet worden vastgelegd, zien zij ook het nut voor de latere beroepspraktijk. Voor het afstudeerproject zit een student in een afstudeerkring. Deze kring bestaat uit acht studenten en een begeleider die samen verantwoordelijk zijn voor de begeleiding en beoordeling van de verschillende projecten. Er zijn beoordelingslijsten die gebruikt worden om elkaars projecten te evalueren. Er zijn drie beoordelingsmomenten: plan van aanpak, peer assessment, afstudeerproject. Het panel is positief over deze aanpak die aansluit bij het onderwijsconcept. Meeliftgedrag komt uitsluitend in het eerste jaar voor. Studenten gaven aan dat het peer assessment een goed instrument is om dit gedrag aan de kaak te stellen. Soms leidt het reflecteren en hiervan schriftelijke verslagen maken tot te veel papierwerk, zo bleek tijdens het gesprek met studenten. Onderwerp 3 INZET VAN PERSONEEL Facet 3.1 Eisen hbo goed Criteria: - Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De opleiding streeft ernaar dat tenminste 33 procent (HAN-norm) van de docenten recente praktijkervaring heeft door praktijkwerkzaamheden naast het werk voor de opleiding of door niet langer dan twee jaar geleden in de praktijk werkzaam te zijn 26 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie

27 geweest. Het panel heeft vastgesteld op basis van overzichten van het personeel dat de opleiding deze norm ruimschoots haalt: 56 procent van alle docenten heeft recente ervaring in de fysiotherapiepraktijk. Van de docenten Centrale Vakken Fysiotherapie is dat 74 procent. De opleiding onderhoudt contacten met organisaties en functionarissen die bepalend zijn voor ontwikkelingen in de beroepsuitoefening, zoals de beroepsorganisatie van fysiotherapeuten (KNGF), de Universiteit van Nijmegen, het Nederlands Paramedisch Instituut (NPI), zorgverzekeraars (CZ/VGZ), fysiotherapeuten, huisartsen, ergotherapeuten en lopedisten. Docenten participeren in het landelijke overleg en leveren structurele bijdragen aan contractonderwijs, bijvoorbeeld een cursus DTF (directe toegankelijkheid fysiotherapie) in samenwerking met het KNGF. Uit de gesprekken met het management en de docenten is gebleken dat verschillende docenten actief zijn in kenniskringen rondom een lectoraat. Zij ontwikkelen daarin onderwijsmateriaal en zorgen via bijvoorbeeld symposia voor het verspreiden van de kennis. Daarnaast is in samenwerking met het Radboud-ziekenhuis een werkplaats voor vraagstukken paramedische zorg ingericht waar alle docenten gebruik van kunnen maken. Het panel stelt vast dat het management docenten stimuleert om op de hoogte te blijven van de actualiteit en de ontwikkelingen in de beroepspraktijk door middel van congresbezoek, verplichte scholing (bijvoorbeeld DTF) en docentstages. Facet 3.2 Kwantiteit personeel voldoende Criteria: - Er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De opleiding telt in ,3 fte voor 567 studenten. De docent-studentratio ligt op 1:30 en komt overeen met landelijke normen. In het studiejaar heeft de opleiding extra ruimte gekregen voor enkele grote projecten en onderwijsvernieuwing. De opleiding kan de formatie voor het onderwijs uitbreiden door extern projecten te verzorgen. Voor deskundigheidsbevordering heeft een docent tien procent van zijn taakomvang beschikbaar. De gemiddelde leeftijd van docenten van de opleiding ligt relatief hoog en ligt boven het HAN-gmiddelde. De opleiding werft actief jonge, vrouwelijke docenten om in zes of zeven jaar tijd een evenwichtiger personeelsopbouw te hebben gerealiseerd. In een HAN-breed tevredenheidsonderzoek onder medewerkers scoort de werkdruk binnen de Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij 6.4 op een tienpuntsschaal. NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie 27

28 Het ziekteverzuim bij de opleiding was 5,95 procent in 2003 en 6,74 procent in De opleiding haalt daarmee niet de streefnorm van 4 procent. Volgens de opleiding wordt het hoge verzuim met name veroorzaakt door enkele langdurig zieken (niet werkgerelateerd). Uit het gesprek met het management kwam naar voren dat de werkdruk behoorlijk hoog is. Het management probeert door mensen op de juiste plekken in te zetten en door individuele piekbelasting aan te pakken de balans binnen het team te bewaken. De docenten hebben in het gesprek met het panel aangegeven dat de invoering van faseen taakteams twee jaar geleden een positief effect heeft gehad. Binnen een team kan een docent zijn sterke kanten benutten, waardoor de werkdruk niet als negatief wordt ervaren. Van studenten heeft het panel geen klachten over de bereikbaarheid van docenten vernomen. Facet 3.3 Kwaliteit personeel voldoende Criteria: - Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De hogeschool heeft in 2002 competentiemanagement voor het onderwijzend personeel ingevoerd. Er zijn 21 kerncompetenties geformuleerd voor het vervullen van diverse taken of functies. Voor docenten wordt uitgegaan van acht mogelijke, functionele rollen onderwijsgever, begeleider/coach/beoordelaar, onderwijsontwikkelaar, adviseur, coördinator, acquisiteur, projectleider en onderzoeker. De opleiding streeft ernaar dat een docent competent is voor het vervullen van nieuwe rollen, bijdraagt aan de professionele vorming van docententeams, bijdraagt aan kwaliteitszorg en beschikt over actuele vakkennis. Tien procent van de aanstellingsomvang is gereserveerd voor deskundigheidsbevordering. Twee procent van het opleidingsbudget wordt besteed aan scholingsactiviteiten. Jaarlijks organiseert de opleiding tenminste twaalf dagdelen collectieve studiebijeenkomsten. Daarnaast is er ruimte voor individuele scholing. (Beleidsplan Fysiotherapie ) Het panel heeft op basis van het personeelsoverzicht vastgesteld dat het personeel van de opleiding inhoudelijk en onderwijskundig voldoende is gekwalificeerd (Overzicht personeel opleiding Fysiotherapie). De opleiding heeft intervisiegroepen van docenten geformeerd die een gemengde samenstelling kennen en waarin vernieuwingen in het onderwijs worden besproken. Dit met het oog op de verschillen in tempo en attitude. Deze intervisiegroepen worden positief door docenten gewaardeerd, zoals het panel in het gesprek met docenten heeft vernomen. Docenten zijn georganiseerd in faseteams, taakteams en projectteams. Een faseteam is verantwoordelijk voor de uitvoering van het onderwijs in een bepaald studiejaar. Taakteams houden zich bezig met speciale onderwerpen die alle studiejaren betreffen en projectteams worden gevormd voor een verbeter- of vernieuwingsactiviteit. Uit het gesprek met docenten is gebleken dat deze aanpak goed werkt. 28 NQA - visitatie Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, hbo bachelor opleiding Fysiotherapie