Educatie en training, Laboratoriumdiagnostiek door Redactie Healthcare

Transcriptie

1 De toekomst van point-of-care begint morgen Educatie en training, Laboratoriumdiagnostiek door Redactie Healthcare De toekomst is dichtbij. Met die gedachte kwamen ruim 180 belangstellenden eind maart samen in Driebergen. Ze spraken over de ontwikkelingen op het gebied van point-ofcare-testen en het veranderende zorglandschap. Wat is er nu al mogelijk, wat brengt de toekomst en waar liggen de behoeften van laboratorium en eerste lijn? Deze dag gaat over morgen, zo opende Maurice Verdaasdonk (directeur laboratoriumdiagnostiek Siemens Healthcare) het symposium in congrescentrum Antropia. Want in gesprek gaan met onze klanten over de ontwikkelingen op het gebied van point-ofcare, past prima bij onze filosofie, today is about tomorrow. Samen met onze klanten naar de toekomst kijken, dat ligt ons aan het hart. Onze oprichter Werner von Siemens gaf het immers

2 al aan, dat hij de toekomst niet wil verkopen voor snelle winst. Al jaren kijken we samen met u, onze klanten, naar de toekomst. We willen immers adequaat inspringen op wensen en behoeften. Passie, kennis en ervaring delen, door van elkaar te leren, aldus Verdaasdonk. Diagnostiek dichter bij patiënt Verschillende sprekers spraken zich uit over de toekomst van laboratoriumdiagnostiek en de rol van point-of-care. Zo sprak dagvoorzitter Maarten Raijmakers, klinisch chemicus in het Zuyderland Ziekenhuis in Heerlen, over de paradox dat zorg betaalbaarder moet worden, maar tevens een stuk dichter bij de patiënt moet komen te liggen. Méér en uitgebreidere diagnostiek in de eerste lijn of zelfs door de patiënt thuis is dan een logische stap. Verschillende sprekers waren het in ieder geval eens over de rol van het laboratorium in die ontwikkeling. Een wagenpark aan analyzers bij huisartsen en in zorgcentra, dat onder de verantwoordelijkheid valt van een centraal diagnostisch laboratorium. Het is een model, waarbij het centrale laboratorium zorgt voor de keuze en het onderhoud van de apparatuur, de scholing van medewerkers en de te gebruiken disposables en reagentia. Geen versnippering dus, maar verspreide point-of-care-locaties rond één centraal laboratorium. Ook Klinisch Chemicus Robert Slingerland (Isala Ziekenhuizen Zwolle) blikte vooruit. Hij verwacht dat point-of-care de komende jaren doorgroeit van monitoring naar volwaardige diagnostiek. Naast de conventionele technieken ziet hij ook groei in de non-invasieve diagnostiek én multi-purpose POCT.

3 Richtlijn meer dan welkom Veiligheid en verantwoordelijkheid. Maar hoe zit het met de veiligheid en verantwoordelijkheid bij het doen van point-of-care-testen in de huisartsenpraktijk? Het blijkt dat vaardigheden, het volgen van vaste procedures en validaties niet altijd vanzelfsprekend zijn. Een richtlijn voor point-of-care-testen in de eerste lijn is daarom meer dan welkom, om de kwaliteit te borgen. Slingerland was betrokken bij het opstellen van zo n richtlijn, net als de volgende spreker: Ron Kusters (klinisch chemicus van het Jeroen Bosch Ziekenhuis in s-hertogenbosch én bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Twente), die de werkgroep voorzat. De werkgroep was een gezamenlijk initiatief van vakverenigingen van huisartsen, klinisch chemici en (artsen)laboratoria. Daarmee is het volgens Kusters tevens een afspiegeling van waar de richtlijn om zou moeten draaien: een combinatie van de vaardigheden van huisarts en klinisch chemicus. De één is verantwoordelijk voor de juiste indicatiestelling en de vaardigheid om de testen juist uit te voeren, terwijl het lab expertise inbrengt op het vlak van kwaliteit, validatie en betrouwbaarheid. Huisartsenperspectief Het perspectief van de huisarts kreeg tijdens het symposium een stem in de persoon van Geert- Jan Dinant. Hij is hoogleraar huisartsgeneeskunde aan Maastricht University en praktiserend huisarts in Helmond. Op zijn eigen, kleurrijke manier gaf hij een inkijkje in de dagelijkse praktijk van de huisarts. Een term die Dinant zelf overigens liever niet gebruikt. Hij spreekt liever van spectrumdokter. De eerstelijns arts staat namelijk voor de pittige taak om in elf minuten de gemiddelde duur van een consult de diagnostiek van álle organen te doen. Hij wees de toehoorders dan ook op de meest gebruikte POC-instrumenten (ogen en oren) en de toegevoegde waarde van goede (point-of-care-)diagnostiek. Niet alleen wat iemand heeft is belangrijk, ook wat een huisarts ermee moet doen. Point-ofcare diagnostiek, het gebruik van oren en ogen, het gesprek met de patiënt: huisartsen moeten volgens Dinant in de basis met name bedreven zijn in het integreren van verschillende soorten kennis. Ook hun intuïtie speelt daarin een rol, het pluis/niet-pluisgevoel, wat voor veel huisartsen als een soort diagnostisch kompas fungeert.

4 Tot slot vatte Dinant de laatste stand van zaken samen omtrent POCT in de huisartsenpraktijk. Hoe de CRP-bepaling bijvoorbeeld al een definitieve plaats heeft veroverd in het diagnostische palet van de huisarts. De POC-test is een belangrijke, uitsluitende bepaling voor pneumonie en kan indirect het antibioticagebruik terugdringen. Behoeften zijn er ook: met name aan specifiekere POC-testen voor bepaalde ziekteverwekkers, zodat ook de behandeling al bij de huisarts gerichter kan worden ingezet. Opleiding en educatie Kennis delen en daarmee opleiding en educatie was een belangrijk thema tijdens het symposium. Het tweede deel van het symposium ging in op casuïstiek en point-of-care. Onder meer met Maria Hopman, hoogleraar Integratieve Fysiologie van het Radboudumc in Nijmegen. Al voor het tiende jaar voert haar vakgroep een omvangrijk onderzoek uit naar de gezondheid van deelnemers van de Nijmeegse vierdaagse. Voor, tijdens én na de wandeltocht worden lichaamstemperatuur, vochtbalans en troponine gemeten, een marker voor inspanning en mogelijk hartschade. Op basis van het onderzoek concludeert Hopman dat niet zozeer oververhitting tijdens het lopen een probleem is, maar dat de risico s zich op het vlak van uitdroging en hypernatriëmie bevinden.

5 Afscheid Stan van Dijk Deels stond het symposium ook in het teken van het afscheid van Stan van Dijk die met pensioen gaat, nadat hij 38 jaar het gezicht vormde van point-of-care oplossingen en opleidingen. Zo bracht een aantal sprekers, die al jaren samen met Stan van Dijk trainingen voor KCIO s verzorgen, een ludiek eerbetoon tijdens hun voordracht. Samenwerking kliniek, laboratorium en leverancier cruciaal Intensivisten Maarten Nijsten en Hans Delwig (beiden van het UMCG) en klinisch chemicus Marco Treskes (OLVG Amsterdam) sloten de dag af. Zij bespraken interessante casussen over point-of-care en de intensive care, meer in het bijzonder over chronisch longlijden (Delwig) en POC-bepaling van lactaat (Nijsten). Treskes besprak een casus over alcoholgebruik en NAD + - depletie. Alle drie refereerden ze ook nog aan hun belevenissen met Van Dijk, onder meer bij de workshops voor KCIO s bij de vestiging van Siemens Healthcare in het Britse Sudbury. Talloze mogelijkheden Bij point-of-care in de eerste lijn is het zaak dat huisarts, klinisch chemicus én leveranciers als Siemens Healthcare samen optrekken. Alleen op die manier beschikken huisartsen over snelle en slimme diagnostiek, die betrouwbaar en gevalideerd is. Daarnaast liggen er nog talloze mogelijkheden open: multi-purpose POC-testing, non-invasieve diagnostiek en andere toepassingsgebieden, zoals point-of-care-testen in de sport, kinderdagverblijven of verzorgingshuizen. Mogelijkheden te over om met behulp van point-ofcare de zorg dichter bij de patiënt te brengen én efficiënter te maken.