Vergelijking milieuaspecten led-letter reclameverlichting
|
|
- Juliaan Bauwens
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 VAKGROEP LICHTRECLAME Vergelijking milieuaspecten led-letter reclameverlichting Monitoring 2015 (meting 5 van 5) De techniek waarop Nederland draait 1
2 Opdrachtgever Terry Heemskerk Vakgroep Lichtreclame, UNETO-VNI Auteur(s) Laura Golsteijn Marisa Vieira PRé Consultants bv Disclaimer UNETO-VNI heeft veel zorg besteed aan de samenstelling van deze uitgave. Desondanks kunnen er fouten en/of onvolledigheden in deze uitgave voorkomen. UNETO-VNI en de rapporteur zijn niet aansprakelijk voor de gevolgen van fouten en/of onvolledigheden. UNETO-VNI, Zoetermeer 4 januari 2016 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, film, elektronisch, op geluidsband of op welke andere wijze ook en evenmin in een retrieval systeem worden opgeslagen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van UNETO-VNI. De inhoud van deze publicatie is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Toch kan het risico van onduidelijkheden of onjuistheden niet geheel worden vermeden. UNETO-VNI sluit iedere aansprakelijkheid uit voor zowel de schade die mocht voortvloeien uit het gebruik van deze gegevens, als schade die zou kunnen ontstaan als gevolg van onvolledigheden, onjuistheden of onvolkomenheden in deze publicatie. UNETO-VNI Bredewater 20 Postbus AD Zoetermeer T F E info@uneto-vni.nl W
3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Achtergrond Doel van het onderzoek 4 2 Aanpak Uitgangspunten Methodiek 6 3 Resultaten Resultaten van de metingen Milieueffecten Indicator voor klimaatverandering 10 4 Discussie 12 5 Conclusies 13 6 Bronnen 14 Bijlagen 11
4 1 Inleiding 1.1 Achtergrond De Vakgroep Lichtreclame van UNETO-VNI is geïnteresseerd in de milieubelasting van LED reclameverlichting die door verschillende leveranciers op de markt gebracht worden. In is een onderzoek gestart waarbij een analyse is gemaakt van de milieubelasting die optreedt bij de productie en transport alsmede de gebruiksfase van LED reclameletters. Uit dit onderzoek (nulmeting) blijkt dat vooral de gebruiksfase relevant is voor de milieuprestatie van LED verlichting. De milieuprestatie wordt dus voornamelijk bepaald door factoren die belangrijk zijn in de gebruiksfase en die direct gemeten kunnen worden zoals het werkelijk vermogen, power factor en de luminantie. De Vakgroep Lichtreclame wil graag weten of deze factoren wijzigen tijdens de levensduur van vijf jaar waardoor dus ook de milieuprestatie kan veranderen. 1.2 Doel van het onderzoek Het doel van dit onderzoek is het vergelijken van verschillende LED reclameletter systemen op milieubelasting, levensduur, energieverbruik en lichtopbrengst. In is een nulmeting van LED reclameletters uitgevoerd. Hierbij is door twee adviesbureaus de luminantie, het werkelijk vermogen en de power factor gemeten. Deze kwaliteitsaspecten zijn door PRé Consultants verwerkt in een screening LCA en gepubliceerd door UNETO-VNI (UNETO-VNI, 2011). Na de meting zijn de LED reclameletters buiten opgehangen en in werking gesteld met het doel om periodiek de kwaliteit te meten op dezelfde aspecten die hierboven zijn genoemd. Tevens wordt geregistreerd welke onderdelen tijdens de proef defect raken. In dit monitoringsrapport worden de resultaten weergegeven van de LED letters na 5 jaar continue gebruik. De milieueffecten worden vervolgens vergeleken met de resultaten van de nulmeting. Het is belangrijk op te merken dat de resultaten die in dit rapport worden gepresenteerd, voortkomen uit een screening LCA zonder externe validatie. De resultaten zijn uniek voor de data van de geselecteerde leveranciers en de aannames die in deze studie gemaakt zijn. De resultaten zijn niet bedoeld voor vergelijkingen met andere LED leveranciers of andere LED producten. Zelfs voor vergelijkbare producten kunnen verschillen in functionele eenheid, gebruikersprofielen of datakwaliteit leiden tot onvergelijkbare resultaten. 4
5 2 Aanpak 2.1 Uitgangspunten Functionele eenheid De functionele eenheid is de vergelijkingsbasis die gebruikt wordt in dit onderzoek. De functionele eenheid van een LED reclameletter wordt als volgt omschreven: Een LED systeem dat in een reclameletter I van 703 mm hoog en 409 mm breed is ingebouwd, continue gebruikt wordt voor de duur van 5 jaar (43800 branduren) en een luminantie heeft van 698 cd/m 2. In de functionele eenheid is de gemiddelde luminantie van de LED systemen opgenomen (698 cd/m 2 ). Indien een LED systeem bijvoorbeeld een luminantie heeft die twee keer zo laag is dan het gemiddelde, dan wordt er vanuit gegaan dat het systeem twee keer zo groot moet zijn om dezelfde kwaliteit licht te geven, waardoor de hoeveelheid verbruikte energie ook twee keer zo groot wordt. De lichtopbrengst van 698 cd/m 2 die gebruikt is voor de functionele eenheid is de gemiddelde gemeten luminantie van de acht LED systemen bij de nulmeting. Door deze luminantie als standaard te nemen is het mogelijk om de LED letters niet alleen onderling maar ook in de tijd met elkaar te vergelijken Systeemgrenzen Uit de nulmeting van LED reclameverlichting is gebleken dat de gebruiksfase een grote milieuimpact heeft in de levenscyclus van de verlichting (UNETO-VNI, 2011). Omdat alle andere fasen (waaronder productie en transport) minder dan 2,5% van de milieu-impact veroorzaken is besloten om alleen de gebruiksfase mee te nemen in het onderzoek. Het vervolgonderzoek van LED reclameverlichting is op dezelfde voet voortgezet. Gebruiksfase Er wordt aangenomen dat de LED verlichting 5 jaar lang continue aan staat. Tijdens de gebruiksfase zijn de volgende factoren belangrijk voor de milieuperformance van een LED systeem: 1. Werkelijk of opgenomen vermogen (Watt) 2. Luminantie (cd/m 2 ) 3. Power factor Ad 1 Werkelijk vermogen De energie die wordt verbruikt in het LED systeem noemt men het werkelijke vermogen. De hoeveelheid werkelijk vermogen is samen met de power factor bepalend voor het energieverbruik van een LED systeem tijdens de gebruiksfase. In dit onderzoek wordt de hoeveelheid werkelijk vermogen uitgedrukt in Watt gekoppeld aan een levensduur van vijf jaar (43800 branduren) wat het elektriciteitsverbruik in (k)wh oplevert. Ad 2 Luminantie De luminantie, die ook wel wordt aangeduid als lichtintensiteit of oppervlaktehelderheid, is de hoeveelheid licht die per oppervlakte-eenheid wordt uitgestraald en wordt uitgedrukt in candela (cd) per vierkante meter. De grootheid luminantie wordt in dit onderzoek meegenomen als kwaliteitsmaat (zie 2.2.1). 5
6 Ad 3 Power factor De power factor geeft de fase verschuiving aan tussen alle harmonische stroom en spanningcomponenten. Met de power factor kan het werkelijke vermogen, in Watt, en het schijnbare vermogen, in Volt Ampère (VA) worden bepaald. Voor de energie die wordt verbruikt in het LED systeem, het werkelijke vermogen, moet het energiebedrijf extra energie leveren, het schijnbare vermogen. De prijs die de consument betaalt aan het energiebedrijf is voor het afnemen van het werkelijk vermogen per tijdseenheid (Wh) waarin naar alle waarschijnlijkheid de kosten van de extra geleverde energie verdisconteerd is. De verhouding tussen het werkelijk en schijnbaar vermogen wordt aangeduid met de power factor. Bij een power factor van 1 is er geen fase verschuiving en geen harmonische (netvervuiling). De voedingen van LED systemen veroorzaken de fase verschuiving en hogere harmonische. Hoe kleiner het getal hoe ongunstiger de werking van de voeding (Veer, H. de, 2011). Een niet gunstige powerfactor, die veel kleiner is dan 1, zorgt ervoor dat er grotere stromen lopen dan dat het strikt noodzakelijk is voor het afgeleverde netto vermogen, en deze grotere stromen zorgen nu voor meer verlies in de leidingen van het aanvoernet. De frequentiespectra waarin de fase verschuiving van de geteste LED systemen wordt weergegeven zijn opgenomen in bijlage Methodiek Milieubelasting In dit onderzoek is een impact assessment uitgevoerd met behulp van de ReCiPe methodiek (Goedkoop et al. 2009). Deze methode is door RIVM, CML, Radboud Universiteit Nijmegen en PRé Consultants ontwikkeld en wordt internationaal erkend als een betrouwbare en volledige methode. Met ReCiPe kunnen de milieueffecten uitgedrukt worden op het niveau van milieuthema s en als één milieuscore. Dit maakt een vergelijking tussen de verschillende systemen goed begrijpelijk en interpreteerbaar. Om tot één score te komen zijn drie verschillende milieueffecten met elkaar gewogen: humane gezondheidseffecten (40%), schade aan ecosystemen (40%) en uitputting van grondstoffen (20%). Deze drie milieuthema s of damage categorieën bestaan ieder afzonderlijk ook weer uit milieuthema s of impact categorieën zoals in onderstaande tabel wordt weergegeven. Damage categorie Impact categorie Eenheid Humane gezondheid Ecosystemen Grondstoffen Humane gezondheid Tabel 1 Milieuthema s en eenheden in ReCiPe. + klimaatverandering humane gezondheid + ozonlaag aantasting + humane toxiciteit + vorming fotochemische oxidanten + vorming fijnstof + ioniserende straling + Klimaatverandering ecosystemen + Terrestische Verzuring + Zoetwater eutrofiering + Marine ecotoxiciteit + Landgebruik landbouw + Stedelijk landgebruik + Transformatie natuur + Uitputting metalen + Uitputting fossiele hulpbronnen DALY (Disability Adjusted Life Years). Nadelen/ belemmeringen door ziekten veroorzaakt Afname van het aantal soorten per jaar Amerikaanse dollar In dit rapport zal de milieubelasting uitgedrukt worden als één milieuscore. De eenheid voor de score is punten (Pt). Een punt komt overeen met een duizendste van de totale jaarlijkse milieubelasting van een gemiddelde Europeaan. 6
7 2.2.2 Indicator voor klimaatverandering Naast de totale milieuscore worden de resultaten ook uitgedrukt in CO2 equivalenten wat een indicator is voor klimaatverandering. Deze wordt bepaald door de IPCC 2007 methode (IPPC, 2007). Deze methode is opgezet door het International Panel on Climate Change (IPCC) en is een veel gebruikte indicator voor klimaatverandering. De scores worden uitgedrukt in massa eenheden CO2 equivalenten Continuïteit monitoring De resultaten van de vijf opeenvolgende metingen zijn allen geanalyseerd met behulp van dezelfde achtergronddata (ecoinvent 2.2) en dezelfde impact assessment methodes (ReCiPe endpoint (H) V1.08/Europe H/A, en IPCC 2007). 7
8 3 Resultaten 3.1 Resultaten van de metingen In tabel 2 zijn de gegevens opgenomen die zijn gemeten in augustus (nulmeting), februari, oktober, februari 2015 en november Voor de gebruiksfase wordt gebruik gemaakt van de luminantie, de hoeveelheid werkelijk vermogen en de power factor van de LED systemen. Op basis van de hoeveelheid werkelijk vermogen en de power factor wordt het schijnbaar vermogen berekend. Het schijnbaar vermogen per tijdseenheid vertegenwoordigt de hoeveelheid energie die van het net afgenomen wordt. De luminantie is gemeten door het onafhankelijke adviesbureau MLD. Het werkelijk vermogen en de power factor van de LED systemen zijn gemeten door het onafhankelijke adviesbureau HV Advies. Merknaam Luminantie (cd/m2) Werkelijk vermogen (W) Tridonic ,50 9,75 9,50 9,50 9,50 IPLED ,10 16,10 16,25 16,18 16,15 Hansen ,25 11,65 10,88 10,80 11,25 SloanLED ,75 12,50 12,15 12,13 12,13 Osram* ,50 23,75 21,50 21,50 21,75 GE/Tetra ,70 11,75 11,43 11,43 11,60 SignLandia ,75 16,00 16,00 15,75 15,75 *: Nieuwe voeding in Merknaam Luminantie (cd/m2) Werkelijk vermogen (W) Tridonic 20,21 20,74 19,39 18,27 19,39 0,47 0,47 0,49 0,52 0,49 IPLED 20,36 19,17 19,35 19,26 18,78 0,84 0,84 0,84 0,84 0,86 Hansen 15,85 16,41 15,76 15,43 15,63 0,71 0,71 0,69 0,70 0,72 SloanLED 23,61 21,55 19,29 18,65 18,10 0,54 0,58 0,63 0,65 0,67 Osram* 25,29 30,45 28,67 28,29 27,19 0,85 0,78 0,75 0,76 0,80 GE/Tetra 13,45 13,51 13,13 14,28 13,18 0,87 0,87 0,87 0,80 0,88 SignLandia 28,64 28,57 29,09 27,63 27,63 0,55 0,56 0,55 0,57 0,57 *: Nieuwe voeding in Tabel 2 De luminantie, werkelijk vermogen, schijnbaar vermogen en de power factor van de zeven verschillende LED reclameverlichting systemen (metingen door MLD (Luminantie) en HV Advies) De gemiddelde luminantie van de LED systemen is afgenomen van 698 cd/m 2 in naar 693 cd/m 2 in november De power factor is licht verbeterd voor alle systemen behalve Osram. De power factor in combinatie met het werkelijk vermogen levert in zes gevallen een lager schijnbaar vermogen op en voor Osram een hoger schijnbaar vermogen. In is er voor vijf van de zeven LED systemen een hogere luminantie gemeten dan in (gemiddeld 672 cd/m 2 versus 659 cd/m 2 ). Het is mogelijk dat deze hogere luminantie het gevolg is van de foutmarge van maximaal 5% die kunnen optreden bij het meten (Meutzner, 2014). In slechts één geval was deze boven 5% (Hansen, 5,4%). 8
9 Per leverancier was er sinds het volgende waar te nemen: + Tridonic: een lichte afname in luminantie en een toename in powerfactor resulteren in een lager schijnbaar vermogen. + IP Led: een afname in luminantie (met als dieptepunt de meting in ) en een bijna constante powerfactor resulteren in lichte afname in schijnbaar vermogen. + Hansen: een afname in luminantie (met als dieptepunt de meting in ) en een bijna constante powerfactor resulteren in lichte afname in schijnbaar vermogen. + Sloan LED: een toename in luminantie en een toename in de powerfactor resulteren in flinke afname in schijnbaar vermogen. + Osram: een afname in luminantie en een afname in powerfactor resulteren in een toename in schijnbaar vermogen. + GE/Tetra: een toename in luminantie en een bijna constante powerfactor resulteren in lichte afname in schijnbaar vermogen. + Sign Landia: een afname in luminantie en een bijna constante powerfactor resulteren in lichte afname in schijnbaar vermogen. 3.2 Milieueffecten De milieubelasting per LED systeem is afgebeeld in de grafiek 1. In lag de milieubelasting van de LED systemen tussen 41 punten en 100 punten, in tussen de 45 en 113 punten, in tussen de 42 en 101 punten, in de eerste meting van 2015 tussen 42 en 96 punten, en in de tweede meting van 2015 tussen de 40 en 99 punten. Daarmee waren de verschillen in milieubelasting tussen de producenten eind 2015 maximaal factor 2.5. Ten opzichte van februari 2015, is de milieubelasting in november 2015 gemiddeld met 4% afgenomen. Bij een van de zeven systemen is de milieubelasting groter geworden (Tridonic), bij een gelijk gebleven (Hansen) en bij vijf systemen juist lager. Vergeleken met de nulmeting van, is de milieubelasting gemiddeld met 1% afgenomen. Voor de meeste systemen is de milieubelasting zo goed als gelijk gebleven. Echter, voor Sloan LED is de milieubelasting in de loop der jaren afgenomen, doordat de power factor na de nulmeting aanzienlijk omhoog is gegaan. Milieubelasting (Pt) 120 Fossil depletion Metal depletion Natural land transformation 100 Urban land occupation Agricultural land occupation Marine ecotoxicity Freshwater ecotoxicity 80 Terrestrial ecotoxicity Freshwater eutrophication Terrestrial acidification 60 Climate change Ecosystems Ionising radiation Particulate matter 40 formation Photochemical oxidant formation Human toxicity 20 Ozone depletion Climate change Human Health 0 Hansen Sloan LED IP LED Osram GE Tetra Tridonic Signlandia Gemiddeld Grafiek 1 Milieubelasting per LED systeem (letter I) uitgedrukt in punten. Impact assessment methode: ReCiPe endpoint (H) V1.08/Europe H/A 9
10 Omdat alleen het elektriciteitsverbruik (afgenomen van het Nederlandse elektriciteitsnet) is meegenomen zijn de verhoudingen tussen de impact categorieën bij elk LED systeem hetzelfde. De grootste milieubelasting is toe te schrijven aan de uitputting van fossiele hulpbronnen zoals olie en gas (lichtgroene balk). Dit zijn de fossiele hulpbronnen die nodig zijn om de elektriciteit op te wekken die van het Nederlandse elektriciteitsnet wordt betrokken. Daarnaast zijn er grote effecten op klimaatverandering voor zowel de humane gezondheid als ecosystemen. Deze effecten worden veroorzaakt door de emissies van broeikasgassen. In Figuur 2 zijn de 17 impact categorieën geaggregeerd naar de drie damage categorieën grondstoffen, ecosystemen en humane gezondheid. Hieruit komt duidelijk naar voren dat de milieubelasting voornamelijk ligt bij grondstoffen (door uitputting van fossiele hulpbronnen) en humane gezondheid (voornamelijk klimaatverandering en in mindere mate het vrijkomen van giftige stoffen en fijn stof). 120 Grondstoffen Ecosystemen Human gezondheid Milieubelasting (Pt) Hansen Sloan LED IP LED Osram GE Tetra Tridonic Signlandia Gemiddeld Grafiek 2 Milieubelasting per LED systeem (letter I) uitgedrukt in punten. Impact assessment methode: ReCiPe endpoint (H) V1.08/Europe H/A 3.3 Indicator voor Grafiek 3 laat het de bijdrage aan klimaatverandering zien van de verschillende LED systemen in klimaatverandering,, en begin en einde van Bij de analyse van de milieubelasting is geconstateerd dat de bijdrage aan klimaatverandering erg belangrijk is (zie grafiek 1). De volgorde van de scores voor klimaatverandering in grafiek 3 zijn ook hetzelfde als bij de bepaling van de milieubelasting. De indicator voor klimaatverandering van de LED systemen lag in tussen 485 en 1189 kg CO 2 equivalenten, in tussen 536 en 1345, in tussen 502 en 1208 kg CO 2 equivalenten, in februari 2015 tussen 505 en 1144 kg CO 2 equivalenten, en in november 2015 tussen 472 en 1183 kg CO 2 equivalenten. Daarmee waren de verschillen in bijdrage aan klimaatverandering tussen de producenten in november 2015 maximaal zo n factor 2.5. Ten opzichte van februari 2015, is de bijdrage aan klimaatverandering in 2015 gemiddeld met 4% afgenomen. Vergeleken met de nulmeting van, is de bijdrage aan klimaatverandering gemiddeld met 1% afgenomen. Ter vergelijking, een gemiddelde Europeaan heeft een uitstoot van 1120 kg CO 2 equivalenten per jaar. De hoeveelheid CO 2 equivalenten die vrijkomt bij een LED systeem in vijf jaar is dus vergelijkbaar met ongeveer de helft tot ruim de volledige uitstoot van een gemiddelde Europeaan per jaar, afhankelijk van het gekozen systeem. 10
11 kg CO 2 equivalenten Hansen Sloan LED IP LED Osram GE Tetra Tridonic Signlandia Gemiddeld Grafiek 3 Effect op klimaatverandering per LED systeem (letter I) uitgedrukt in kg CO 2 equivalenten 11
12 4 Discussie Voor het vergelijken van de LED systemen van de nulmeting met de vervolgmetingen in, en februari en november 2015 is uitgegaan van de functionele eenheid zoals vastgesteld bij de nulmeting. Dit betekent dat de gemiddelde luminantie zoals destijds bij de nulmeting is vastgesteld gebruikt wordt. Ook is er gerekend met een continue gebruik van vijf jaar bij zowel de nulmeting als deze eerste vervolgmeting. Er is dus sprake van een theoretische uitkomst die ervan uitgaat dat de gemeten waarde (luminantie, power factor en werkelijk vermogen) vijf jaar lang constant blijft. Dit is uiteraard niet het geval maar op deze manier kan duidelijk gemaakt worden in hoeverre de milieubelasting toe- of afneemt. 12
13 5 Conclusies De resultaten en de conclusies in dit onderzoek zijn alleen gebaseerd op de gebruiksfase van de reclameverlichting van vijf jaar. De milieubelasting van de reclameverlichting wordt bepaald door enerzijds het energieverbruik dat gekoppeld is aan het werkelijk vermogen en de power factor en anderzijds de luminantie. De conclusies zijn gebaseerd op de eerste meting (nulmeting) en de vervolgmetingen die hebben plaatsgevonden in respectievelijk augustus, februari, oktober, februari 2015 en november Schommelingen in luminantie en power factor zorgen een schijnbaar vermogen dat varieert gedurende de totale meetperiode. De power factor in combinatie met het werkelijk vermogen levert in zes gevallen een lager schijnbaar vermogen op en voor Osram een hoger schijnbaar vermogen. + De milieubelasting van de zeven LED systemen lag in tussen 41 punten en 100 punten, in tussen 45 en 113 punten, in tussen 42 en 101 punten, in februari 2015 tussen 42 en 96 punten, en in november 2015 tussen de 40 en 99 punten. Ten opzichte van, is de milieubelasting in vijf jaar gemiddeld met 1% afgenomen. + De verschillen in milieubelasting tussen de producenten bedroegen in november 2015 maximaal zo n factor De meeste milieubelasting wordt veroorzaakt door uitputting van fossiele hulpbronnen en het effect van klimaatverandering op humane gezondheid en ecosystemen. + Het effect op klimaatverandering van de zeven LED systemen lag in tussen 485 en 1189 kg CO 2 equivalenten, in tussen 536 en 1345 kg CO 2 equivalenten, in tussen 502 en 1208 kg CO 2 equivalenten, in februari 2015 tussen 505 en 1144 kg CO 2 equivalenten, en in november 2015 tussen 472 en 1183 kg CO 2 equivalenten. Ten opzichte van, is de bijdrage aan klimaatbelasting in vijf jaar gemiddeld met 1% afgenomen. + De verschillen in bijdrage aan klimaatverandering tussen de producenten bedroegen in 2015 maximaal zo n factor Deze monitoringstudie laat zien dat de verschillen tussen de producenten in het algemeen groter zijn dan de verschillen tussen de meetmomenten. + Tridonic en Sign Landia scoren slechter dan gemiddeld op milieubelasting en klimaatverandering; de overige LED systemen beter dan gemiddeld. Tridonic en Sign Landia hebben een lage power factor dan de overige systemen, d.w.z. gemiddeld over de jaren 0,49 voor Tridonic en 0,56 voor Sign Landia. 13
14 Bronnen Boer, L.E. den, F.P.E. Brouwer en H.P. van Essen (2008). STREAM, Studie naar Transport Emissies van Alle Modaliteiten, Versie 2.0, CE Delft. Dogterom, F. (). Slechte led vervuilt het net, Allicht, 3de jaargang, no 7, september, blz Ecoinvent Centre (). Ecoinvent data v2.2. Swiss Centre for Life Cycle Inventories, Dübendorf, Goedkoop, M., R. Heijungs, M. Huijbregts, A. De Schryver, J. Struijs en R. van Zelm (2009). ReCiPe 2008, A life cycle impact assessment method which comprises harmonised category indicators at the midpoint and the endpoint level, First edition, Report I: Characterisation. Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer. IPCC (2007). IPCC Fourth Assessment Report. The physical science basis. Meutzner, J. (2014). MLD, persoonlijke mededeling 4 februari UNETO-VNI (2011). Vergelijking milieuaspecten LED-reclameverlichting, eindrapport onderzoek -2011, Vakgroep Lichtreclame UNETO-VNI, Zoetermeer, Veer, H. de. (2011). HV Advies Elektrotechnisch Advies- en Opleidingsbureau, Persoonlijke mededeling 26 februari
15 Bijlage 1 Letter I 15
16 Bijlage 2 Gemeten frequentiespectra van de led-letters De frequentie die van het net komt is 50 Hz. Grafisch gezien levert dit een golvend, sinusvormig patroon op. Elektronische apparatuur kan extra frequenties veroorzaken die een veelvoud zijn van deze grondfrequentie, bijvoorbeeld 150 en 250 Hz. Die extra frequenties heten harmonischen en verstoren het sinusvormige frequentiepatroon (Dogterom, ). In de grafieken geven de linkerbalkjes de grondfrequenties (50 Hz) weer. Alle overige balken zijn afwijkende frequenties die een nadelige invloed hebben op het elektriciteitsgebruik en op de kwaliteit van de elektronische componenten in het net. Tridonic () Tridonic () Tridonic () 16
17 17
18 IP LED () IP LED () IP LED () IP LED (februari 2015) IP LED (november 2015) 18
19 Hansen () Hansen () Hansen () Hansen (februari 2015) Hansen (november 2015) 19
20 Sloan LED () Sloan LED () Sloan LED () Sloan LED (februari 2015) Sloan LED (november 2015) 20
21 Osram () Osram () Osram () Osram (februari 2015) Osram (november 2015) 21
22 GE/Tetra () GE/Tetra () GE/Tetra () GE/Tetra (februari 2015) GE/Tetra (november 2015) 22
23 Signlandia () Signlandia () Signlandia () Signlandia (februari 2015) Signlandia (november 2015) 23
24 24
25 Colofon Design UNETO-VNI Productiecoördinatie Afdeling Traffic en DTP Dit rapport is geschreven door PRé Consultants bv. PRé Consultants helpt bedrijven en overheden bij het ontwikkelen van duurzame producten en diensten. PRé Consultants heeft meer dan 20 jaar ervaring in het uitvoeren van Life Cycle Assesment (LCA) studies; van ISO conforme studies tot screening LCA s. De op LCA gebaseerde oplossingen zijn zowel praktisch als wetenschappelijk onderbouwd. PRé Consultants is marktleider op het gebied van de ontwikkeling van LCA software. Onze professionele LCA tool, SimaPro wordt in meer dan 80 landen gebruikt door bedrijven, adviesbureau s, universiteiten en onderzoeksinstituten. PRé Consultants uit Amersfoort heeft een kantoor in de Verenigde Staten en werkt samen met een wereldwijd partnernetwerk. Dit ervaren netwerk biedt advies, oplossingen en ondersteuning aan grote internationale bedrijven en projecten. PRé Consultants bv Stationsplein LE Amersfoort 25
26 UNETO-VNI Bredewater CA Zoetermeer - Postbus AD Zoetermeer T F E info@uneto-vni.nl -
Vergelijking milieuaspecten LED-letter reclameverlichting
Vergelijking milieuaspecten LED-letter reclameverlichting Monitoring (meting 4 van 5) Datum: 18 juni Versie: 1.1 In opdracht van: Uitgevoerd door: Terry Heemskerk Vakgroep Lichtreclame, Uneto-VNI Laura
Nadere informatieVergelijking milieuaspecten LEDlichtbakken
Vergelijking milieuaspecten LEDlichtbakken Nulmeting Datum: 22 november 2012 Versie: Eindrapport Project nummer: C423 In opdracht van: Uitgevoerd door: Vakgroep Lichtreclame, Uneto-VNI Jorrit Leijting,
Nadere informatieVergelijking milieuaspecten led-letter reclameverlichting
VAKGROEP LICHTRECLAME Vergelijking milieuaspecten led-letter reclameverlichting Monitoring 212 De techniek waarop Nederland draait 1 UNETO-VNI, februari 213, Zoetermeer Niets uit deze uitgave mag worden
Nadere informatieVergelijking milieuaspecten LED-lichtbakken
Vergelijking milieuaspecten LED-lichtbakken Monitoring 2015 (meting 4 van 5) Datum: 5 juni 2015 Versie: 1.1 In opdracht van: Uitgevoerd door: Terry Heemskerk Vakgroep Lichtreclame, Uneto-VNI Laura Golsteijn
Nadere informatieVergelijking milieuaspecten led-lichtbakken
VAKGROEP LICHTRECLAME Vergelijking milieuaspecten led-lichtbakken Monitoring 2015 (meting 5 van 5) De techniek waarop Nederland draait 1 Opdrachtgever Terry Heemskerk Vakgroep Lichtreclame, UNETO-VNI Auteur(s)
Nadere informatieVergelijking milieuaspecten LED reclame verlichting
Vergelijking milieuaspecten LED reclame verlichting Eindrapport Datum: 30 juni 2011 Projectnummer: 307 In opdracht van: Vakgroep Lichtreclame, Uneto-VNI Uitgevoerd door: Hoofd auteur: PRé Consultants B.V.
Nadere informatieVergelijking milieuaspecten LED-reclameverlichting. Eindrapport onderzoek 2010-2011
Vergelijking milieuaspecten LED-reclameverlichting Eindrapport onderzoek 2010-2011 1 Coverbeeld: Kunstwerk Het geheim van de Nano Marijke de Goey, Delft 2009 2uneto-vni is de ondernemersorganisatie voor
Nadere informatieVermeden broeikaseffect door recycling van e-waste
Vermeden broeikaseffect door recycling van e-waste 29-214 Datum: 27 juli 215 Versie: 1.1 In opdracht van: Opgesteld door: Hendrik Bijker Wecycle Laura Golsteijn Marisa Vieira Dit rapport is geschreven
Nadere informatieVermeden CO 2 emissies door recycling van e-waste
Vermeden CO 2 emissies door recycling van e-waste Monitoring 2013 Datum: 6-5-2014 Versie: Eindrapport Project nummer: CL1039 In opdracht van: Hendrik Bijker, Wecycle. Uitgevoerd door: Jorrit Leijting,
Nadere informatieSamenvatting Duurzaamheid van het afvalwater transport systeem; LCA methodiek toegepast op verschillende diameters en materialen
Samenvatting Duurzaamheid van het afvalwater transport systeem; LCA methodiek toegepast op verschillende diameters en materialen Inleiding De complexiteit van ons afvalwatersysteem is, naast de lange levensduur,
Nadere informatieMilieu-impact van groene wandsystemen
Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Milieu-impact van groene wandsystemen Lisa Wastiels, An Janssen WTCB Met de financiële steun van: 1 Milieu-impact van groene wanden 1. Levenscyclusanalyse
Nadere informatieScreening LCA van e-waste recycling in Nederland
Screening LCA van e-waste recycling in Nederland 2009-2012 Datum: 9 april 2013 Versie: Eindrapport Project nummer: CL1006b In opdracht van: Uitgevoerd door: Hendrik Bijker, Wecycle Jorrit Leijting, PRé
Nadere informatieDe Ecolizer 2.0. Een instrument voor introductie van ecodesign
De Ecolizer 2.0 Een instrument voor introductie van ecodesign Ecolizer 2.0 Inhoud OVAM & ecodesign Ecolizer historiek Ecolizer 2.0 Toekomst OVAM Ecodesign Award Pro in samenwerking met Winnaars OVAM Ecodesign
Nadere informatietransport grondstoffen verpakking water energie MANAGEMENT SUMMARY
MANAGEMENT SUMMARY Aanleiding: De keuze voor het werken met disposable en versus de wasbare microvezel doeken in de professionele schoonmaak wordt vaak op basis van meerdere factoren gemaakt. Een van de
Nadere informatieAluminium, LCA en EPD
Symposium Duurzaam Aluminium 5 februari 2015 Aluminium, LCA en EPD Harry van Ewijk IVAM UvA BV www.ivam.uva.nl IVAM UvA BV Opgericht in 1993 vanuit de Vakgroep Milieukunde UvA is enige aandeelhouder 15
Nadere informatieMilieucijfers SuperWijzer
Milieucijfers SuperWijzer Achtergrond onderzoek Geert Bergsma en Marieke Head Ketenanalysegroep CE Delft Doelstelling onderzoek CE Delft Wat is de milieubelasting van verschillende eiwitproducten te koop
Nadere informatieLevenscyclusanalyse van groene wanden
Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Levenscyclusanalyse van groene wanden Inzicht in de milieu-impact van de verschillende onderdelen Lisa Wastiels, An Janssen WTCB 1 Mid-term
Nadere informatieLevenscyclusanalyse van grassportvelden. 22 november Jasper Scholten
Levenscyclusanalyse van grassportvelden 22 november 2012 Jasper Scholten Inhoud 1. Introductie Blonk Consultants 2. De levenscyclusanalyse (LCA) in 4 stappen 3. Resultaten 4. Advisering over duurzaam sportveldonderhoud
Nadere informatieMilieubeoordeling houten bruggen Diana de Graaf
Milieubeoordeling houten bruggen Diana de Graaf Vergelijkende milieustudie bruggen Onderzoek Brede studie met meerdere sectoren Specificatie, berekeningsmethode, data Niet-materiaal gebonden specificaties
Nadere informatieWat doen productie en import met beschikbaar zoetwater in de wereld?
Wat doen productie en import met beschikbaar zoetwater in de wereld? Anne Hollander (RIVM), Mark Huijbregts (Radboud Universiteit Nijmegen), Michiel Zijp (RIVM), Francesca Verones (Department of Energy
Nadere informatieManagement samenvatting
Management samenvatting Onderzoek naar de milieu-impact van natuurlijk grassportvelden Dit rapport beschrijft de milieu-impact van natuurlijke grassportvelden en de mogelijkheden om deze milieu-impact
Nadere informatieLCA-quickscan vergelijking onkruidbestrijdingsmethoden
LCA-quickscan vergelijking onkruidbestrijdingsmethoden In opdracht van Plant Research International Wageningen UR Eindrapport Niels Jonkers Amsterdam, 31 juli 2012 IVAM research and consultancy on sustainability
Nadere informatieVoorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen
Voorbij energiebesparing: milieueffecten van energiebesparende maatregelen 9 Oktober 28 Laure Itard 1 november 28 1 Renovatie van een rijtjehuis gebouwd in de periode 1966-1976 1 november 28 2 1. Isolatie
Nadere informatieLCA, de maatstaf voor milieu effecten? Maurits Dorlandt
LCA, de maatstaf voor milieu effecten? Maurits Dorlandt Inhoud Levenscyclusanalyse (LCA) Meten, zweten en aannames Discussiepunten Soorten LCA s 3 Functies van LCA s Voorbeelden in de praktijk 2 Onze voetafdruk
Nadere informatiemanagement centrum bedrijfsadviseurs Marktomvang 2015 UNETO-VNI 1
Marktomvang 2015 UNETO-VNI De techniek achter Nederland management centrum bedrijfsadviseurs Marktomvang 2015 UNETO-VNI 1 2017 UNETO-VNI. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar
Nadere informatieMasterclass LCA. Wat kan je met LCA-studies in afvalland? Geert Bergsma
Masterclass LCA Wat kan je met LCA-studies in afvalland? Geert Bergsma CE Delft sinds 1978 Onafhankelijk onderzoek en advies Milieu, economie, techniek en beleid Energie, transport, afval, biomassa, voedsel,
Nadere informatieVERGELIJKING KINGSPAN RW QUADCORE TM MET ANDERE DAKOPBOUWEN
VERGELIJKING KINGSPAN RW QUADCORE TM MET ANDERE DAKOPBOUWEN Aan: Van: Evert Kraaima [Kingspan Insulated Panels] Kamiel Jansen, Joost van Leeuwen [NIBE] Datum: 21-09-2018, laatste wijzigingen: 26-11-2018
Nadere informatieMilieuanalyse: PaperWise als papier voor het tijdschrift Petrochem
Milieuanalyse: PaperWise als papier voor het tijdschrift Petrochem Milieuanalyse: PaperWise als papier voor het tijdschrift Petrochem Delft, CE Delft, september 2015 Deze notitie is opgesteld door: M.M.
Nadere informatieCO 2 -uitstootrapportage 2011
Programmabureau Klimaat en Energie CO 2 -uitstootrapportage 2011 Auteurs: Frank Diependaal en Theun Koelemij Databewerking: CE Delft, Cor Leguijt en Lonneke Wielders Inhoud 1 Samenvatting 3 2 Inleiding
Nadere informatieTKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie. Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015
TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015 Doel Ontwikkeling van integrale methodiek om de milieueffecten als gevolg van energiegebruik
Nadere informatieRelevantie van (carbon) footprinting voor telers. Jasper Scholten 23 juni 2011
Relevantie van (carbon) footprinting voor telers Jasper Scholten 23 juni 2011 Inhoud 1. Blonk Milieu Advies 2. Levenscyclusanalyse (LCA) 3. Carbon Footprinting 4. Footprint van brouwgerst 5. Footprint
Nadere informatieEen tool in ontwikkeling op basis van de MMG berekeningswijze
Een tool in ontwikkeling op basis van de MMG berekeningswijze Seminaries Duurzaam Bouwen, Leefmilieu Brussel 29 januari 2016 Evi Rossi, AMB, dienst Databeheer & Statistiek Roos Servaes, AMB, dienst Beleidsinnovatie
Nadere informatieGeokunststoffen en de reductie van de CO2 footprint
Geokunststoffen en de reductie van de CO2 footprint M. Nods Nods Consultancy www.nods-consultancy.com m.nods@nods-consultancy.com Principes circulaire economie 2 NGO: algemene introductie 1 De Life Cycle
Nadere informatieLed Display Centers en het juiste helderheidsniveau
VAKGROEP LICHTRECLAME Led Display Centers en het juiste helderheidsniveau De techniek waarop Nederland draait 1 UNETO-VNI, januari 2014, Zoetermeer Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of
Nadere informatieDuurzaam parkeren als hoeksteen van strategie en innovatie
w h i t e p a p e r Duurzaam parkeren als hoeksteen van strategie en innovatie Zie opgelegde duurzaamheidseisen als kans om nieuwe initiatieven te ontplooien en de concurrentie voor te zijn Duurzaam ondernemen
Nadere informatieDuurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen?
Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen? Docentendag CBBE, Sustainable Transition & Sustainability Analysis in de Biobased Economy, 4 februari 2015 Dr ir Jerke W. de Vries w w w. h o g e s c h o o l v
Nadere informatieLCA Quickscan: koffiebekers voor eenmalig gebruik
LCA Quickscan: koffiebekers voor eenmalig gebruik Partners for Innovation BV Siem Haffmans i.s.m. IVAM UvA BV Research and Consultancy on Sustainability Bart Krutwagen / Niels Jonkers 31 maart 2011 1.
Nadere informatieCuraçao Carbon Footprint 2015
Willemstad, March 2017 Inhoudsopgave Inleiding 2 Methode 2 Dataverzameling 3 Uitstoot CO2 in 2010 3 Uitstoot CO2 in 2015 4 Vergelijking met andere landen 5 Central Bureau of Statistics Curaçao 1 Inleiding
Nadere informatieLevenscyclusanalyse & duurzame inkoop van weginfrastructuur. 28 november 2018
Levenscyclusanalyse & duurzame inkoop van weginfrastructuur 28 november 2018 Agenda Jasper de Klein - Trainee Rijkswaterstaat Peter Gosselink - Royal HaskoningDHV Reinier de Nooij - Optimal Scans Uw ervaringen
Nadere informatieDuurzaamheid van daksystemen:
Duurzaamheid van daksystemen: Levenscyclusanalyse van isolatiematerialen, dakbedekking en warmteverliezen door het dak Arjen Meijer en Antonio Contarini Naast het bouwen van nieuwe gebouwen op duurzame
Nadere informatieEmissiebeheer. Meten en evalueren van klimaatimpact (LCA) Energiezuinige technologie. Klim-O-dag. Veerle Van linden Eenheid: T&V
Meten en evalueren van klimaatimpact (LCA) Energiezuinige technologie Emissiebeheer Klim-O-dag Veerle Van linden Eenheid: T&V Organisatie vanuit ELK - Expertisecentrum Landbouw en Klimaat 20-04-2017 Onderzoekers
Nadere informatieMATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE
MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE Wat zit er achter instrumenten zoals GPR Gebouw, MRPI-MPG en BREEAM-NL / DGBC Materialentool? Harry van Ewijk (SGS) NVBV-Kennisdag, 14 juni 2017 1 HARRY
Nadere informatieREFERENTIE BETONMORTELS Aan: Daaf de Kok (De betonketen)
REFERENTIE BETONMORTELS Aan: Daaf de Kok (De betonketen) Van: 16-maart- 2016 Betreft: Referentie betonmortels 1. Inleiding In opdracht van het Netwerk Betonketen zijn er referentiebetonmengsels voor het
Nadere informatieEmissiekentallen elektriciteit. Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies
Emissiekentallen elektriciteit Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies Notitie: Delft, januari 2015 Opgesteld door: M.B.J. (Matthijs) Otten M.R. (Maarten) Afman 2 Januari
Nadere informatieLevenscyclusanalyse (LCA) Product carbon footprint (PCF)
10/05/2011 Levenscyclusanalyse (LCA) Product carbon footprint (PCF) VITO An Vercalsteren Inhoud» Wat is een LCA algemene principes» Hoe is een LCA opgebouwd relatie met ISO Globale opbouw en aanpak Fase
Nadere informatieEcobalans Radiator Zmart 2.0
Ecobalans Radiator Zmart 2.0 Stalen radiator NHL56/56-1000 vs. Zmart 2.0 Managementsamenvatting Opdrachtgever: Zehnder Group Produktion Gränichen AG CH-5722 Gränichen Roland Diethelm Opdrachtnemer: Sinum
Nadere informatieCO 2 -uitstoot 2008-2014 gemeente Delft
CO 2 -uitstoot 28-214 gemeente Delft Notitie Delft, april 215 Opgesteld door: L.M.L. (Lonneke) Wielders C. (Cor) Leguijt 2 April 215 3.F78 CO 2-uitstoot 28-214 1 Woord vooraf In dit rapport worden de tabellen
Nadere informatieDuurzame oplossing door houtreparatie!
Duurzame oplossing door houtreparatie! Het systeem om meerpalen te repareren in plaats van vervanging door nieuwe palen, is niet alleen goedkoper maar blijkt ook minder belastend te zijn voor het milieu.
Nadere informatieMarktomvang installatiebranche (aangesloten leden UNETO-VNI) De techniek achter Nederland. management centrum bedrijfsadviseurs
Marktomvang installatiebranche 2014 (aangesloten leden UNETO-VNI) De techniek achter Nederland management centrum bedrijfsadviseurs 1 UNETO-VNI, juni 2016 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd
Nadere informatieOm te bepalen of een verf duurzaam is dient er, naar de mening van de VVVF, sprake te zijn van een integrale aanpak.
BEOORDELINGSMODEL DUURZAAM ONDERHOUD Integrale benadering Om te bepalen of een verf duurzaam is dient er, naar de mening van de VVVF, sprake te zijn van een integrale aanpak. Een integrale aanpak zou zich
Nadere informatieVerantwoorde keuze van bestratingsproducten
Verantwoorde keuze van bestratingsproducten Bij de keuze van producten voor bestratingen gelden verschillende afwegingsfactoren. De impact van een bepaalde keuze op het milieu is daar één van, een factor
Nadere informatieEcodesign. Leen Van Aken. Groep Design & Technologie
Ecodesign Leen Van Aken Groep Design & Technologie Wat is ecodesign? Eco - design Ecologisch > esthetisch, ergonomisch, economisch, functioneel, Levenscyclus > ontwerp, productie, distributie, gebruik
Nadere informatieDEFINITIEVE RAPPORTAGE. Ketenanalyse tijdelijke bouwplaatsverlichting voor MNO Vervat
DEFINITIEVE RAPPORTAGE Ketenanalyse tijdelijke bouwplaatsverlichting voor MNO Vervat Betrokkenen: John Kerstjens Diego Meester Sander Hegger Maxim Luttmer MNO Vervat MNO Vervat BECO BECO Rapportage Ketenanalyse
Nadere informatieDuurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving
Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving Agnes Schuurmans Voorzitter NEN 351 281 (CEN TC350) Rockwool International 1 Bouwbesluit - 1 april 2012 Milieuparagraaf Artikel
Nadere informatie1. Inleiding. Notitie Amsterdam, 8 december 2016
Notitie Amsterdam, 8 december 2016 Afdeling Policy Studies Van Aan Koen Smekens, Paul Koutstaal Gijs Zeestraten (Ministerie van Economische Zaken) Kopie Onderwerp Gevolgen van scenario s uitfasering kolencentrales
Nadere informatieDe circulaire economie in praktijk - met de natuur als mentor -
De circulaire economie in praktijk - met de natuur als mentor - Duurzaam innoveren door te inspireren en betrokkenheid te creëren Roderick Conijn Senior Account Manager Overheid European Sustainability
Nadere informatieCirculaire economie LCA als basis DUBOkeur als bewijs
DUURZAAMGEBOUWD CONGRES Workshop 2E Circulaire economie LCA als basis DUBOkeur als bewijs Inhoud Materialen worden belangrijker Life Cycle Assessment (LCA) DUBOkeur prof.dr.ir. Michiel Haas Faculty CiTG
Nadere informatieDoorTAStend, LCA studie van draagtassen
TNO-rapport TNO 2014 R10949 DoorTAStend, LCA studie van draagtassen Earth, Life and Social Sciences Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA Utrecht www.tno.nl T +31 88 866 42 56 infodesk@tno.nl
Nadere informatieGER-waarden en milieu-impact scores hulpstoffen voor de afvalwaterzuivering. Heleen Pinkse
GER-waarden en milieu-impact scores hulpstoffen voor de afvalwaterzuivering Heleen Pinkse Aanleiding Energiefabriek: Door toepassen van chemicaliën kan energiegebruik van de zuivering verminderen, maar..
Nadere informatieNederland importland. Landgebruik en emissies van grondstofstromen
Nederland importland Landgebruik en emissies van grondstofstromen Vraagstelling en invulling Welke materiaalstromen naar en via Nederland veroorzaken wereldwijd de grootste milieudruk? Klimaat, toxische
Nadere informatieDuurzaam is de toekomst Wat is uw idee?
15/10/2015 Duurzaam is de toekomst Wat is uw idee? Agenda Introductie AEA Group Duurzaam ondernemen Wat is een LCA LCA in de praktijk Wat kunt u met LCA 1 Introductie AEA group Spin-off van Looije Agro
Nadere informatieCarbon footprint 2011
PAGINA i van 12 Carbon footprint 2011 Opdrachtgever: Stuurgroep MVO Besteknummer: - Projectnummer: 511133 Documentnummer: 511133_Rapportage_Carbon_footprint_2011_1.2 Versie: 1.2 Status: Definitief Uitgegeven
Nadere informatieOntwikkelen en Testen Carbon- en Water Footprint Module voor MasterLink (49)
Ontwikkelen en Testen Carbon- en Water Footprint Module voor MasterLink (49) Programma Precisie Landbouw Verplichtingennr: 1400007552 Agrifirm Plant Maart 2012 INHOUD INLEIDING... 3 1. CARBON FOOTPRINT...
Nadere informatieDeel III: Uitvoering van een LCA: Inventarisatie, Impactanalyse en Interpretatie
Life Cycle Modelling Deel III: Uitvoering van een LCA: Inventarisatie, Impactanalyse en Interpretatie December 3, 2013 TA3290 - Life Cycle Modelling and Economic Evaluation 1 Dr. ir. E.J.L. Chappin Faculty
Nadere informatieOpleiding Duurzaam Gebouw :
Opleiding Duurzaam Gebouw : Duurzaam Bouwen Van A tot Z Leefmilieu Brussel Milieu-impactevaluaties in de gebouwde omgeving Milieugerelateerde materiaalprestatie van gebouwelementen Deel 2 Damien TRIGAUX
Nadere informatieMilieubarometerrapport 2016
Milieubarometerrapport Verheij Infra b.v Milieubarometer - Verheij Infra b.v Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken en tabellen die de
Nadere informatieDuurzaam bouwen en LCA s en de NMD. G. Jonkers NVVT 28-5-2013
Duurzaam bouwen en LCA s en de NMD G. Jonkers NVVT 28-5-2013 Presentatie Achtergronden duurzaam bouwen Bepalingsmethoden milieuprestatie gebouw LCA Nationale Milieudatabase Duurzaamheid en verf -> een
Nadere informatieCO2-monitor 2013 s-hertogenbosch
CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek Maart 2013 2 Samenvatting In deze monitor staat de CO2-uitstoot beschreven in de gemeente s-hertogenbosch. Een gebruikelijke manier om de
Nadere informatieWerken met eenheden. Introductie 275. Leerkern 275
Open Inhoud Universiteit Appendix B Wiskunde voor milieuwetenschappen Werken met eenheden Introductie 275 Leerkern 275 1 Grootheden en eenheden 275 2 SI-eenhedenstelsel 275 3 Tekenen en grafieken 276 4
Nadere informatieBroeikasgasemissies in Nederland,
Indicator 8 september 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De totale uitstoot van broeikasgassen
Nadere informatieHandreiking bij stap één in LCA: Doel & Scope
Handreiking bij stap één in LCA: Doel & Scope 1 Introductie Duurzaamheid is tegenwoordig voor veel bedrijven een belangrijk onderdeel van hun bedrijfsvoering geworden. In steeds meer bedrijven vormt het
Nadere informatieLCA Studie Levens Cyclus Analyse van enkele tropische houtsoorten ten behoeve van damwanden
LCA Studie Levens Cyclus Analyse van enkele tropische houtsoorten ten behoeve van damwanden Management samenvatting Inleiding Damwanden zijn een belangrijke markt voor duurzaam geproduceerd tropisch hout,
Nadere informatieKetenemissies hernieuwbare elektriciteit
Ketenemissies hernieuwbare elektriciteit Notitie Delft, april 2010 Opgesteld door: G.J. (Gerdien) van de Vreede M.I. (Margret) Groot 1 April 2010 3.150.1 Ketenemissies hernieuwbare elektriciteit 1 Inleiding
Nadere informatieMilieubarometerrapport 2012
Milieubarometerrapport 2012 Gebroeders Van der Plas Milieubarometerrapport - Gebroeders Van der Plas - 2012 Milieubarometer - 2012 Gebroeders Van der Plas Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals
Nadere informatieElektrificeren van erfwerkzaamheden op een melkveebedrijf
Elektrificeren van erfwerkzaamheden op een melkveebedrijf Hoeveel CO 2 bespaar je hiermee? 1 Elektrificeren van erfwerkzaamheden op een melkveebedrijf; hoeveel CO2 bespaar je hiermee? Erfwerkzaamheden
Nadere informatieSynthesenota BREEAM: Duurzaamheid meten
Synthesenota BREEAM: Duurzaamheid meten Frank De Troyer Prof. Dr. Ir. Arch. Departement Architectuur Stedenbouw en Ruimtelijke Ordening (ASRO) KULeuven Frank.DeTroyer@asro.kuleuven.be BREEAM + meten FDT
Nadere informatieSamenvatting LCA Ioniqa. Screening carbon footprintanalyse
Samenvatting LCA Ioniqa Screening carbon footprintanalyse Samenvatting LCA Ioniqa Screening carbon footprintanalyse Deze samevatting is geschreven door: Erik Roos Lindgreen Geert Bergsma Delft, CE Delft,
Nadere informatieSchaduwprijzen chloriden en bromiden
Schaduwprijzen chloriden en bromiden Rapport Delft, december 2012 Opgesteld door: CE Delft Colofon Bibliotheekgegevens rapport: CE Delft Schaduwprijzen chloriden en bromiden Delft, CE Delft, december 2012
Nadere informatieLevenscyclusanalyse van asfaltverhardingen
Levenscyclusanalyse van asfaltverhardingen Ing. Joke Anthonissen Faculteit Toegepaste Ingenieurswetenschappen, Universiteit Antwerpen Dr. Ing. Wim Van den bergh Faculteit Toegepaste Ingenieurswetenschappen,
Nadere informatieCO 2 footprint rapportage Uzin Utz
CO 2 footprint rapportage 2018 Uzin Utz 1 januari 2018 t/m 31 december 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding en samenvatting 1.1. Inleiding 1.2. Samenvatting 2. CO2 reductiebeleid 2.1. Visie 2.2.
Nadere informatieP ow er Quality metingen: Harmonischen
P ow er Quality metingen: n Focus Power Quality is een begrip dat de laatste decennia enorm aan belangstelling heeft gewonnen. Power Quality behelst het garanderen van een sinusvormige spannings en stroomgolfvorm,
Nadere informatieBusiness Cases LED verlichting in de Zorgsector
Business Cases LED verlichting in de Zorgsector Business Cases Het gebruik van LED verlichting in de Zorgsector Door: Daan Bording Betreft: Afstudeeropdracht Bachelor Science, Business & Innovation (SBI)
Nadere informatieInvloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG
Invloed op duurzaamheid als constructeur via de MPG Olga van der Velde Datum: 14-06-2018 Constructeursdag Circl paviljoen www.nibe.org o.vandervelde@nibe.org 06 34 06 54 25 Voorstelronde: NIBE in het kort
Nadere informatieCarbon footprint 2013
PAGINA i van 13 Carbon footprint 2013 Opdrachtgever: Stuurgroep MVO Besteknummer: - Projectnummer: 511133 Documentnummer: 511133_Rapportage_Carbon_footprint_2013_2.0 Versie: 2.0 Status: Def Uitgegeven
Nadere informatieBEDRIJFSINFORMATIE. VOOR PLUS groen beton. MRPI-code DATUM AFGIFTE 20 september 2012
BEDRIJFSINFORMATIE VOOR PLUS groen beton MRPI-code 20.1.00026.004 Van Nieuwpoort Betonmortel B.V. Postbus 167 2800 DA Gouda Tel.: +31 (0)182 597 400 Fax: +31 (0)182 597 410 E-mail: betonmortel@van-nieuwpoort.nl
Nadere informatieWP4: Verbeterde schattingsmethode materiaalhoeveelheden in constructies! 1 april 2015, TKI KIEM!
WP4: Verbeterde schattingsmethode materiaalhoeveelheden in constructies 1 april 2015, TKI KIEM WP4 - Verbeterde schattingsmethode materiaalhoeveelheden Projectpartners IMd Raadgevende Ingenieurs, Rotterdam
Nadere informatieMilieubarometerrapport 2015
Milieubarometerrapport 2015 Verheij Infra b.v Milieubarometer - 2015 Verheij Infra b.v Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken en tabellen
Nadere informatieCO2 impact kringloopbedrijven
CO2 impact kringloopbedrijven CO2 besparing gerealiseerd in 2014 door Stichting Aktief Dhr. G. Berndsen Gildenstraat 43 7005 bl Doetinchem Tel. 0314330980 g.berndsen@aktief-groep.nl Samenvatting Met 1
Nadere informatieRapport. Klimaatvoetafdruk 2010 van Van Vessem & Le Patichou. (openbare versie)
Rapport Klimaatvoetafdruk 21 van Van Vessem & Le Patichou (openbare versie) Auteur: drs. Han van Kleef Datum: 4 april 211 Document: 2724RAPP1144 Rapport Klimaatvoetafdruk 21 Van Vessem & Le Patichou 1.
Nadere informatieKlimaatverandering en klimaatscenario s in Nederland
Page 1 of 6 Klimaatverandering en klimaatscenario s in Nederland Hoe voorspeld? Klimaatscenario's voor Nederland (samengevat) DOWNLOAD HIER DE WORD VERSIE In dit informatieblad wordt in het kort klimaatverandering
Nadere informatieCO2-PRESTATIELADDER BIJLAGE : HOOFDSTUK 3 CO2-FOOTPRINT 2016 GROEN & ALDENKAMP INSTALLATIETECHNIEKEN. versie 3
Polanerbaan 9 3447 GN Woerden Telefoon: +31 (0)348-412480 Telefax: +31 (0)348-415562 info@gati.nl www.gati.nl CO2-PRESTATIELADDER BIJLAGE : HOOFDSTUK 3 CO2-FOOTPRINT 2016 GROEN & ALDENKAMP INSTALLATIETECHNIEKEN
Nadere informatieP. DE BOORDER & ZOON B.V.
Footprint 2013 Wapeningscentrale P. DE BOORDER & ZOON B.V. Dit document is opgesteld volgens ISO 14064-1 Datum Versie Opsteller Gezien 31 maart 2014 Definitief Dhr. S.G. Jonker Dhr. K. De Boorder 2 Inhoudsopgave
Nadere informatieLife Cycle Analysis Granova. Heros Sluiskil B.V. Samenvatting uit rapport: Datum
Samenvatting uit rapport: Life Cycle Analysis Granova Heros Sluiskil B.V Datum 10-10-2014 Opdrachtgever Heros Sluiskil B.V. Oostkade 5 4541 HH Sluiskil Opdrachtnemer EcoChain Technologies B.V. Oostenburgermiddenstraat
Nadere informatieCO2-PRESTATIELADDER BIJLAGE : HOOFDSTUK 3 TUSSENTIJDSE. CO2-FOOTPRINT 2017 (schatting) GROEN & ALDENKAMP INSTALLATIETECHNIEKEN.
Polanerbaan 9 3447 GN Woerden Telefoon: +31 (0)348-412480 Telefax: +31 (0)348-415562 info@gati.nl www.gati.nl CO2-PRESTATIELADDER BIJLAGE : HOOFDSTUK 3 TUSSENTIJDSE CO2-FOOTPRINT 2017 (schatting) GROEN
Nadere informatieEnergie Management Actieplan
Energie Management Actieplan Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 3.0 Auteur: Mariëlle de Gans - Hekman Datum: 5 september 2017 Versie: 2.0 Status: Concept Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Reductiedoelstellingen...
Nadere informatieKWR Januari LCA methodiek ter beoordeling van het vervangen of renoveren van een rioolleiding
KWR 2017.017 Januari 2017 LCA methodiek ter beoordeling van het vervangen of renoveren van een rioolleiding KWR 2017.017 Januari 2017 LCA methodiek ter beoordeling van het vervangen of renoveren van een
Nadere informatieBroeikasgasemissies in Nederland,
Indicator 19 mei 2009 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De totale uitstoot van broeikasgassen
Nadere informatieBiodieselproductie uit palmolie en jatropha in Peru en impact voor duurzaamheid.
Biodieselproductie uit palmolie en jatropha in Peru en impact voor duurzaamheid. Een Levens Cyclus Duurzaamheids Analyse Auteur: Baukje Bruinsma November 2009 Samenvatting. Door het verbranden van fossiele
Nadere informatieEnergie Management Actieplan
Energie Management Actieplan Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 3.0 Auteur: Mariëlle de Gans - Hekman Datum: 30 september 2015 Versie: 1.0 Status: Concept Inhoudsopgave 1 Inleiding...2 2 Reductiedoelstellingen...3
Nadere informatieDefinitie. Wat is Duurzaamheid?
Duurzaamheid Definitie Wat is Duurzaamheid? Waarom is duurzaamheid belangrijk? Bevolkingsgroei 7naar 9Miljard Waarom is duurzaamheid belangrijk? Grondstofschaarste Waarom is duurzaamheid belangrijk? Ontbossing
Nadere informatie