Proefhoofdstuk Geschiedenis TSO.

Transcriptie

1 Proefhoofdstuk Geschiedenis TSO

2 Kom je cursus inkijken: Maak van je opleiding Geschiedenis TSO een succes! Antwerpen, Frankrijklei 127, 2000 Gent, Oude Brusselseweg 125, 9050 Hasselt, Simpernelstraat 27, 3511 Brussel, Timmerhoutkaai 4, 1000 Beste toekomstige student, Hartelijk dank voor je interesse in de opleiding Geschiedenis TSO aan het Centrum Voor Afstandsonderwijs. Op de volgende pagina s vind je een hoofdstuk en de volledige inhoudstafel van deze thuisstudie terug. Ook krijg je alle nodige informatie over de werking van onze school. Neem deze info rustig door, zo krijg je een goed beeld van de inhoud van de cursus en weet je zeker dat je voor de opleiding kiest die het beste bij jou past. Noteer alvast dat alle diploma s die je via het CVA behaalt erkend zijn en uitermate praktijk- en dus jobgericht! Heb je na het inkijken van dit proefhoofdstuk nog vragen? Geef ons gerust een seintje op het nummer of mail ons op. Onze opleidingsconsulenten beantwoorden al jouw vragen en geven je persoonlijk advies omtrent je studiekeuze. Blader je graag door de volledige cursus? Ook dat kan. Het Centrum Voor Afstandsonderwijs geeft je op vier plaatsen in België de mogelijkheid om de cursussen geheel vrijblijvend in te kijken. Je kan de cursussen inkijken in de campussen van Het Centrum Voor Avondonderwijs VZW in Antwerpen, Gent en Hasselt of in Brussel. Je hoeft hiervoor geen afspraak te maken, kom gewoon vrijblijvend langs. Ik wens je veel leesplezier en alvast veel succes met je studie! Jo Vandevelde Opleidingsconsulent Centrum Voor Afstandsonderwijs

3 Geschiedenis TSO: ideale voorbereiding op de Examencommissie Onderwijs! Deze moderne en praktijkgerichte opleiding kwam tot stand in samenwerking tussen het Centrum Voor Afstandsonderwijs en ervaren docenten. Het lesmateriaal werd ontwikkeld op basis van de leerplannen van de Examencommissie Onderwijs. Zo ben jij zeker dat je niets teveel of te weinig studeert! Op de volgende pagina s vind je de volledige inhoudstafel van de opleiding en een gratis onderdeel uit de cursus terug.

4 1 DE EERSTE WERELDOORLOG ( ) 1.1. Nationalisme en imperialisme 1.2. De oorzaken van de Eerste Wereldoorlog 1.3. De Eerste Wereldoorlog: een totale oorlog Verloop Kenmerken 1.4. Oefeningen 2 HET INTERBELLUM ( ) 2.1. Het verdrag van Versailles 2.2. De dolle jaren De economische crisis van Opkomst van nieuwe ideologieën Fascisme in Italië Nazisme in Duitsland Communisme in de Sovjetunie 2.5. Oefeningen 3 DE TWEEDE WERELDOORLOG ( ) 3.1. De aanloop naar de Tweede Wereldoorlog De oorzaken De directe aanleiding

5 3.2. Het verloop van de Tweede Wereldoorlog De asmogendheden aan de winnende hand ( ) De geallieerden slaan hard terug ( ) De Endlösung 3.3. De balans van de Tweede Wereldoorlog 3.4. Oefeningen 4 MOEILIJKE OOST-WEST VERHOUDINGEN NA DE TWEEDE WERELDOORLOG 4.1. Het ontstaan van een bipolaire wereld 4.2. De Verenigde Naties 4.3. Europese Unie 4.4. NAVO 4.5. Globalisering 4.6. Oefeningen 5 DIEPTEPUNT VAN DE MOEILIJKE OOST-WEST VERHOUDINGEN: DE KOUDE OORLOG ( ) 5.1. Het begin van de Koude Oorlog 5.2. Verloop van de Koude oorlog Oost-Europa werd communistisch, het Westen krijgt schrik De Duitse kwestie en Berlijn Korea De Hongaarse Opstand (1956) De Cubacrisis (1963) De Praagse Lente (1968) Vietnam 5.3. Het einde van de Koude Oorlog 5.4. Oefeningen

6 6 DE NOORD-ZUID TEGENSTELLINGEN IN DE WERELD 6.1. De koloniale uitbreiding 6.2. De dekolonisatie van Azië 6.3. De dekolonisatie van Afrika 6.4. De Noord-Zuid tegenstellingen Sommige voormalige kolonies doen het goed De Derde wereld (LDC) NIEO De Vierde Wereld 6.5. Oefeningen 7 BELGIË 7.1. De Belgische onafhankelijkheid 7.2. De politieke evolutie: van een unitaire naar een federale staat 7.3. De economische evolutie: industrialisering met vallen en opstaan De industriële revolutie Verschillen tussen het noorden en het zuiden van het land De economische toestand van België na de Tweede Wereldoorlog Huidige economische vraagstukken 7.4. De sociale evolutie: de uitbouw van een welvaartsstaat De sociale gevolgen van de industriële revolutie Migraties Kloof tussen arm en rijk De sociale strijd Opkomst van radicale stromingen tijdens het interbellum ( ) Collaboratie en repressie tijdens WOII

7 7.4.7 De koningskwestie De welvaartsstaat: het resultaat van de sociale strijd 7.5. Oefeningen 8 CASUS: HET ISRAËLISCH-PALESTIJNS CONFLICT 8.1. Situering 8.2. Geschiedenis 8.3. De Palestijnse bevolking 8.4. De Israëlische bevolking 8.5. Oefeningen 9 AUTEURSRECHTEN

8 HOOFDSTUK 1: DE EERSTE WERELDOORLOG ( ) 1.1 Nationalisme en imperialisme Verdeeldheid in Oostenrijk-Hongarije (1898) Binnen Europa kende het nationalisme een steile opgang. Burgers gingen de strijd aan voor de onafhankelijkheid van hun land of gebied. Dit leidde tot zowel binnen- als buitenlandse spanning. Zo ontstond er bv. een conflict in Oostenrijk-Hongarije. Dit was eind 19e eeuw een van de grootste staten in Europa. Begin 20e eeuw brokkelde die macht stelselmatig af en wilde een deel van de bevolking opsplitsen in twee verschillende landen. Bovendien wilden bepaalde landen nieuwe gebieden veroveren om zo hun rijk verder uit te breiden. Deze veroveringsdrang of imperialisme zorgde ook voor verhoogde onrust. Verschillende Europese landen hadden hun oog laten vallen op dezelfde gebieden. Bovendien liet de inheemse bevolking zich niet zomaar wegdrummen.

9 1.2 De oorzaken van de Eerste Wereldoorlog Bondgenootschappen begin 20e eeuw: Driebond en Triple Entente Onder druk van de nationalistische en imperialistische stromingen wilde elk Europees land zijn belangen verdedigen en zich beveiligen tegen mogelijke invallen. Een heuse bewapeningswedloop was het gevolg. Europa groeide uit tot een reusachtig gewapend kamp. De landen zochten bondgenoten om hun positie te verstevigen. Duitsland ging hier mee van start. Een verbond met Oostenrijk-Hongarije en Rusland mislukte omwille van de slechte verhoudingen tussen deze twee landen. Met Oostenrijk-Hongarije werd wel een akkoord bereikt. Later sloot ook Italië zich hierbij aan. Frankrijk reageerde hierop door een bondgenootschap af te sluiten met Engeland en Rusland. Binnen Europa stonden zo 2 machtige bondgenootschappen tegenover elkaar, namelijk de Triple Entente onder leiding van Frankrijk tegenover de Driebond onder leiding van Duitsland.

10 Frans-Ferdinand en familie Tijdens een officieel bezoek aan Sarajevo, dat tot Oostenrijk-Hongarije behoorde, werd de kroonprins van Oostenrijk-Hongarije, Frans-Ferdinand, vermoord. Hij werd neergeschoten door de Servische student Gavrilo Princip die vond dat Sarajevo tot Servië behoorde. Omdat de Serviërs een onderzoekscommissie weigerden verklaarde Oostenrijk-Hongarije, gesteund door de andere leden van de Driebond, de oorlog aan Servië, gesteund door Rusland en de Triple Entente). 1.3 De Eerste Wereldoorlog: een totale oorlog Verloop Het plan Von Schlieffen, waarbij de Duitse troepen via Belgisch grondgebied Frankrijk binnenvallen.

11 Duitsland wilde de Franse tegenstander overrompelen via een bliksemaanval (= Blitzkrieg). Tot op dat moment gebeurde de oorlogsvoering op een trage manier. Het Duitse plan voorzag in een snelle opmars van de troepen om zo de vijand te verrassen. De Franse troepen hadden zich opgesteld aan de Frans-Duitse grens om daar de Duitse aanval af te slaan. Het Duitse plan Von Schliefen voorzag in een omsingeling van de Franse troepen, doorheen België en Luxemburg. Hier hadden de Fransen geen rekening mee gehouden. Het was immers voor geen enkel land toegestaan om haar soldaten het Belgisch grondgebied te laten betreden, aangezien België bij haar onafhankelijkheidsverklaring in 1831 de gelofte van eeuwige neutraliteit had afgelegd. Toch mislukte dit plan. De Belgen lieten de Duitsers niet zomaar over hun grondgebied trekken en boden meer weerstand dan verwacht. De oorlog liep in het Westen vast in de streek rond Ieper en Noord-Frankrijk. Naast de oorlog tegen Frankrijk (= Westfront) was het Duitse leger ook actief in Rusland (= Oostfront). In het begin boekte het Duitse leger een aantal successen, maar al snel liep ook hier de bewegingsoorlog vast. De Russen boden echter meer weerstand dan verwacht. Zo mislukte ook hier de bliksemaanval en werd het een echte stellingenoorlog of loopgravenoorlog. Het front werd zowel in het oosten als het westen omgebouwd tot een netwerk van loopgraven en bunkers. Terreinwinst boeken werd zeer moeilijk. De oorlog werd een uitputtingsslag die veel mensenlevens kostte. De Verenigde Staten had zich tot op dat moment afzijdig gehouden. De Amerikanen leverden wel munitie en wapens aan de oorlogsvoerende landen, voornamelijk aan Engeland. Ook verstrekten ze heel wat leningen aan de Triple Entente (= geallieerden). Hierdoor werden hun financiële belangen in een overwinning van de geallieerden zeer groot. Ze vreesden immers hun investeringen te verliezen bij een nederlaag. Toen een Duitse duikboot het Engelse schip Lusitania met heel wat Amerikaanse passagiers aan boord bombardeerde, was dit voor de Amerikanen een ideaal motief om ook actief mee te strijden tegen de Driebond (= centralen). De Lusitania (1907)

12 Het jaar 1918 is bepalend voor het verloop van de oorlog. In het oosten capituleren de Russen. Ze tekenen de vrede van Brest-Litovsk. Deze vrede is voor Rusland niet positief. Ze moesten veel toegevingen doen aan Duitsland. Toch ondertekenen ze het verdrag omdat ze absoluut uit de oorlog wensten te stappen1. Duitsland kon haar soldaten terugtrekken uit het Oostfront en zich volledig op het westen concentreren. Ondertekening vrede van Brest-Litovsk Toch konden de geallieerden in juli 1918 de Duitse weerstand breken. Dit hadden ze in grote mate te danken aan de Amerikaanse hulp. Vooral de tank, een op dat moment revolutionair oorlogsmiddel, speelde een belangrijke rol. Op 11 november 1918 werd de wapenstilstand getekend. Dit is nog steeds een feestdag (Wapenstilstand). 1.4 Kenmerken WO I was een echte wereldoorlog. De oorlog was aanvankelijk begonnen tussen de Triple Entente en Driebond. Later raakten ook de meeste andere Europese landen betrokken. En het bleef niet beperkt tot een Europese aangelegenheid. Op 23 augustus 1914 koos Japan de zijde van de geallieerden. In 1917 mengden de Amerikanen zich in het conflict, waardoor de oorlog volledige internationale allure kreeg. WO I gold ook als een totale oorlog. Niet alleen soldaten, ook gewone burgers kregen het hard te verduren. Het aantal doden wordt geraamd op 20 miljoen waarvan de helft burgerslachtoffers. Onderstaande afbeelding illustreert de grote verliezen die elk land heeft geleden. Het totaal aantal vakjes zijn de opgeroepen soldaten, de donkere vakjes de gesneuvelden. Voor Italië namen bijvoorbeeld soldaten deel aan de oorlog, waarvan de dood vonden2. Wel was er heel wat wetenschappelijke en technische vooruitgang ten dienste van de oorlog zoals nieuwe wapens (tank, mitrailleur, gifgas) en nieuwe communicatietechnieken (telegraaf, telefoon, radio). 1 Zie verderop in cursus: Communisme in de Sovjetunie. 2 Berekening opgeroepen soldaten: totale aantal blokjes is 23 x = soldaten Berekening gesneuvelden: aantal donkere blokjes is 3 x = gesneuvelden

13 Overzicht van het aantal gesneuvelde soldaten

14 Oefeningen Correctiesleutel te vinden op 1. Multiple choice. Duid het correcte antwoord aan. a. De definitie van nationalisme is: De strijd voor economische verbetering van een land. De strijd voor de onafhankelijkheid van een land. Internationale samenwerking tussen meerdere landen. b. De term imperialisme betekent: Het veroveren van nieuwe gebieden om zo het rijk uit te breiden. Het verdedigen van het eigen gebied tegen vijandige rijken. Het opzetten van samenwerkingsverbanden tussen verschillende landen. 2. Zijn deze stellingen juist of fout? Omcirkel het correcte antwoord. Indien de stelling fout is, noteer de verbetering op onderstaande lijn. a. Het bondgenootschap de Triple Entente bestond uit Frankrijk, Italië en Groot-Brittanië. Juist/Fout.. b. Het bondgenootschap de Driebond bestond uit Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië. Juist/Fout.. c. Frans Ferdinand, kroonprins van Duitsland, werd in Sarajevo vermoord door een Servische student. Juist/Fout..

15 3. Combineer de termen. Plaats de letters (a, b, c, d, e) op de juiste plaats in de tabel. 1. Bliksemaanval a. Rusland 2. Brest-Litovsk b. Lusitania 3. Driebond c. Geallieerden 4. Duikboot d. Centralen 5. Triple Entente e. Blitzkrieg De eerste wereldoorlog was een totale oorlog. Landen over de hele wereld waren er bij betrokken en er vielen heel veel slachtoffers. Bereken met behulp van de afbeelding overzicht van het aantal gesneuvelde soldaten (p. 16) de gevraagde gegevens. a. Duitsland Totaal aantal opgeroepen soldaten: Totaal aantal gesneuvelde soldaten: b. Oostenrijk-Hongarije Totaal aantal opgeroepen soldaten: Totaal aantal gesneuvelde soldaten: c. Frankrijk Totaal aantal opgeroepen soldaten: Totaal aantal gesneuvelde soldaten:

16 Afstandsonderwijs = studeren op je eigen tempo Een thuisstudie volgen aan het Centrum Voor Afstandsonderwijs is de meest flexibele manier om je erkend diploma te behalen. Met een thuiscursus start je namelijk wanneer het jou het beste uitkomt. Je studeert waar en wanneer je wil, en legt examen af wanneer jij er klaar voor bent. Erg handig als jouw leven meer is dan studeren alleen! Tijdens je studie kan je rekenen op de professionele begeleiding van een persoonlijke docent. Met de taken die je docent aan elk hoofdstuk heeft toegevoegd, oefen je jezelf in de praktijk, en bereid je je optimaal op het examen voor. Heb je vragen, of wil je je gemaakte oefeningen uit de cursus laten verbeteren? Dan stuur je je docent een mailtje via het online leerplatform (je krijgt een toegangscode bij inschrijving). In het inschrijvingsgeld is twaalf maanden begeleiding van je docent inbegrepen. Klaar met studeren? Dan leg je examen af op één van onze examenlocaties in Antwerpen, Brussel, Gent of Hasselt. Je hebt vijf jaar de tijd om je examen af te leggen en je beslist zelf wanneer je dit wil doen. Dit kan bijvoorbeeld al na drie maanden, maar ook na een jaar; de keuze is aan jou! Geslaagd? Dan krijg je je diploma binnen de 14 dagen. Je kan hiermee meteen solliciteren als werknemer of als zelfstandige starten (mits je ook een attest bedrijfsbeheer hebt). Al onze diploma s zijn erkend en zijn een fikse meerwaarde op de arbeidsmarkt. Niet van de eerste keer geslaagd? Geen nood. Je kijkt je examen in, en leert van je fouten. Vervolgens mag je gratis herexamen afleggen. Examen afleggen is trouwens nooit verplicht.

17 Zes ijzersterke redenen om te studeren aan het CVA 1. Je behaalt een erkend diploma Het Centrum Voor Afstandsonderwijs bezit het ISO certificaat. Dit is een onafhankelijk kwaliteitslabel dat elk jaar opnieuw, na een grondige audit, moet worden toegekend. Zowel ons cursusmateriaal als de docenten en de secretariaatswerking kregen en krijgen een positieve beoordeling. Dit is jouw beste garantie voor een kwaliteitsvolle en degelijke opleiding. Het Centrum Voor Afstandsonderwijs is door een groot aantal beroepsfederaties erkend. Je kan je met je diploma bij deze federaties aansluiten en genieten van allerlei voordelen. Bij werkgevers in verschillende sectoren heeft het diploma een grote troef bij je sollicitatie en biedt het je vaak werkzekerheid. Bovendien zijn onze diploma s internationaal erkend door de International Association of Professional Education (IAPE), die alle beroepsopleidingen wereldwijd registreert en accrediteert. De IAPE controleert en beoordeelt de kwaliteit van professioneel onderwijs van instellingen zoals universiteiten, hogescholen, publieke en private opleidingsverstrekkers, docenten en onderwijsinstellingen voor volwassenen. 2. Je kiest voor een praktijk- en jobgerichte opleiding Al onze opleidingen en cursussen worden ontwikkeld en geschreven door zelfstandige specialisten met jarenlange beroepservaring. Je gaat er meteen mee aan de slag. Dankzij onze jarenlange ervaring weten we precies welke onderwerpen, extra uitleg of praktijkvoorbeelden het verschil maken. Hierdoor bereik je snel je doel: je carrière een boost geven of een nieuwe job vinden. Het contact tussen jou en je docent is maximaal door gebruik van ons online studentenplatform. Al je vragen zullen binnen de 48 uren worden beantwoord. Momenteel is er in het bedrijfsleven veel vraag naar goed opgeleide werknemers. Het diploma dat je behaalt is een internationaal erkend diploma. Deze cursus biedt daarom zeer goede perspectieven op de arbeidsmarkt en een groot voordeel tijdens je sollicitatie. Veel afgestudeerde studenten startten reeds hun eigen succesvolle zaak na het volgen van een opleiding bij het CVA. Wij zijn dan ook een echte ondernemersschool die startende

18 ondernemers met veel plezier begeleidt in hun eerste stappen naar een carrière als zelfstandig ondernemer. 3. Je kiest voor maximale flexibiliteit Thuisstudie is uiterst flexibel. Jij bepaalt zelf wanneer je studeert, hoe lang, en wanneer je examen aflegt. Je hebt je toekomst dus zélf in de hand! Ideaal als je je studie wil combineren met een job, kinderen of andere activiteiten. 4. Je weet zeker dat je de opleiding kiest die bij je past Nog vragen? Extra informatie nodig? Kom dan gewoon langs op één van onze inkijklocaties (Antwerpen, Brussel, Gent, Hasselt) voor een adviserend gesprek met één van onze professionele opleidingsconsulenten. Zij helpen jou met veel plezier bij het ontwikkelen van een studietraject dat volledig aan jouw eisen en wensen voldoet. Je kan er ook je volledige cursus inkijken! 5. Je kan boeiende stages lopen Het CVA helpt je carrière op weg! Heel wat studenten kiezen ervoor om tijdens hun opleiding stage te lopen, ook al is dat in de meeste gevallen geen verplichting. Je docent begeleidt je in jouw keuze van een stageplaats en jouw opleidingsconsulenten brengen de nodige papieren in orde. Een handige manier om praktijkervaring op te doen, waardevolle referenties te krijgen en connecties te leggen! 6. Dit aan een uiterst scherpe prijs! Wist je dat het CVA elk jaar meer dan studenten telt? Door die schaalgrootte kunnen we jouw cursus tegen een bijzonder scherpe prijs laten drukken en verzenden. Zonder in te boeten op de kwaliteit van het lesmateriaal. Het examen dat je aflegt op onze school is in je inschrijvingsgeld inbegrepen (inclusief herkansingen!). Geen verborgen kosten bij het CVA! Je kan mogelijk genieten van extra financiële voordelen bij je inschrijving, zoals de Ondernemerskorting voor startende ondernemers, korting indien meerder familieleden dezelfde opleiding volgen, korting bij het volgen van een studietraject dat bestaat uit meerdere cursussen enz. Bel onze opleidingsconsulenten ( ) tijdens je inschrijving om te weten voor welke korting jij in aanmerking komt.

19 Overtuigd? Start vandaag nog! Schrijf je snel en eenvoudig in: Wie studeert aan het Centrum Voor Afstandsonderwijs heeft een streepje voor. Moderne werkgevers hechten veel belang aan permanente bijscholing en een praktijkgerichte kennis. Onze school bouwde in de loop der jaren op dit vlak een ijzersterke reputatie op. Alle diploma s die je behaalt via het Centrum Voor Afstandsonderwijs zijn erkend, en verhogen je kansen op de arbeidsmarkt. Jouw keuze gemaakt? Dan hoef je je alleen nog in te schrijven. Je hebt hiervoor 3 opties: 1. Je vult het inschrijvingsformulier in op 2. OF je mailt naar 3. OF je maakt gebruik van het inschrijvingsformulier op de volgende pagina (als je je rechtstreeks op één van onze locaties komt inschrijven). Je inschrijving is pas definitief nadat we ook je cursusgeld ontvangen. Het inschrijvingsgeld voor de cursus geschiedenis TSO bedraagt 199 en bevat de kostprijs van het cursusboek, de begeleiding van jouw docent en het (her)examen bij ons op school. Na ontvangst van je inschrijvingsgeld krijg je van ons een bevestigingsmail. Je krijgt je cursus dan binnen de week toegestuurd, zodat je meteen aan de slag kan! Veel succes!

20 INSCHRIJVINGSFORMULIER THUISSTUDIE GESCHIEDENIS TSO Naam: Voornaam: Straat + Huisnummer: Postcode + Gemeente: Telefoon: GSM: adres: Geboortedatum: Heb je bij ons al een cursus gevolgd? Wens je een factuur na je betaling? JA - NEE JA - NEE Bij ja, vul hier je bedrijfsnaam en BTW-nummer in: O Ik ga akkoord met de algemene voorwaarden zoals ze vermeld staan op onze website. (handtekening) Je inschrijving is pas definitief nadat we ook je inschrijfgeld ontvangen. Het inschrijvingsgeld voor de cursus geschiedenis TSO bedraagt 199 en bevat de kostprijs van de cursus, de begeleiding van je docent en je examen bij ons op school (en eventuele herexamens). Veel succes met je opleiding en je verdere carrière!