TOEZICHT EN HANDHAVING KWALITEIT KINDEROPVANG EN PEUTERSPEELZALEN GEMEENTE HAARLEMMERMEER 2015

Transcriptie

1 TOEZICHT EN HANDHAVING KWALITEIT KINDEROPVANG EN PEUTERSPEELZALEN GEMEENTE HAARLEMMERMEER 2015

2 Inhoud LEESWIJZER INLEIDING WETTELIJK KADER LANDELIJKE REGELGEVING LOKAAL KADER TOEZICHT PRIMAIRE VERANTWOORDELIJKHEID BIJ HOUDER KINDERCENTRUM / GASTOUDERBUREAU EERSTE-, TWEEDE- EN DERDELIJNSTOEZICHT RISICOGESTUURD TOEZICHT HANDHAVING SANCTIEMIDDELEN HERSTELSANCTIES BESTRAFFENDE SANCTIE COMMUNICATIE BIJLAGE: BELEIDSREGELS HANDHAVING KWALITEIT KINDEROPVANG EN PEUTERSPEELZALEN... 15

3 Leeswijzer Het handhavingsbeleid Toezicht en handhaving kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen gemeente Haarlemmermeer 2015 bestaat uit de nota van B&W, het onderhavige handhavingsbeleid met de bijhorende Beleidsregels toezicht en handhaving kwaliteit kinderopvang en (hierna: de Beleidsregels) en het Afwegingsmodel handhaving kwaliteit kinderopvang en (hierna: het afwegingsmodel). In hoofdstuk 1 geven wij een inleiding op het handhavingsbeleid en geven wij aan waarom er nieuw beleid wordt vastgesteld. In hoofdstuk 2 gaan wij in op het wettelijk kader, zowel de landelijke wet- en regelgeving als het gemeentelijk kader. In hoofdstuk 3 bespreken wij onze toezichtstrategie. Wij benadrukken dat de primaire verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de kinderopvang bij de houder van een kinderopvangvoorziening of peuterspeelzaal ligt. Verder gaan wij in op het eerste-, tweedeen derdelijnstoezicht. Tot slot gaan wij in op het risicogestuurd toezicht. In hoofdstuk 4 bespreken wij onze handhavingsstrategie en de verschillende sanctiemiddelen. Daarbij maken wij onderscheid tussen herstellende sancties en bestraffende sancties. In hoofdstuk 5 benoemen wij de communicatie. Een goede communicatie kan het naleefgedrag bevorderen. Wij gaan in op de verschillende vormen van handhavingscommunicatie, namelijk educatieve, normatieve en dreigende communicatie, en hoe wij deze inzetten bij het toezicht op en handhaving van kinderopvang. In de Beleidsregels en het daarbij behorende afwegingsmodel wordt onze handhavingsstrategie nader uitgewerkt. Wij geven aan welke stappen wij nemen om de overtreding te beëindigen en wat de hoogte van de dwangsom is die wij daarbij kunnen opleggen. Verder geven wij aan in welke gevallen wij een bestuurlijke boete opleggen en wat de hoogte van deze bestuurlijke boete is.

4 Volgvel 4 1. Inleiding Kwaliteit binnen de kinderopvang en peuterspeelzalen is een zaak van de branche/houders, de overheid en de ouders. Ieder heeft daarin zijn of haar belangrijke (kritische) rol. In dit verband wijzen wij op de Kadernota Veiligheid, Toezicht en Handhaving Haarlemmermeer , waarin de eigen verantwoordelijkheid van burgers en bedrijven voor de naleving van regelgeving als primair uitgangspunt is genomen. Onze rol is dat wij verantwoordelijk zijn voor de bestuursrechtelijke handhaving. De GGD Kennemerland houdt in opdracht van ons toezicht. De rol van de ouders is dat zij de houder van een kinderopvangvoorziening of peuterspeelzaal kunnen aanspreken op de kwaliteit van de kinderopvang of peuterspeelzaal. In de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen (hierna: de Wko) staat dat: de houder van een kinderopvangvoorziening of peuterspeelzaal verantwoordelijk is voor de kwaliteit van de kinderopvang of peuterspeelzaal. De houder moet zorgen voor opvang die bijdraagt aan een goede ontwikkeling van het kind in een veilige en gezonde omgeving; wij zijn verantwoordelijk voor de handhaving van de kwaliteit van kinderopvang en peuterspeelzalen; de GGD toezichthouder is. Voor de gemeente Haarlemmermeer houdt de GGD Kennemerland (hierna: de GGD) toezicht. In 2008 is het Handhavingsbeleid Wet kinderopvang gemeente Haarlemmermeer 2008 vastgesteld. Sinds 2008 is de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen en de daarop gebaseerde regelgeving op belangrijke onderdelen gewijzigd. Zo zijn in juni 2012 het Besluit en de Regeling kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen in werking getreden. In september 2014 heeft de gemeenteraad de Kadernota Veiligheid Toezicht en Handhaving (hierna: de Kadernota) vastgesteld waarin, onder andere, het strategisch handhavingsbeleid is opgenomen. Het handhavingsbeleid uit 2008 is hierdoor niet meer actueel. Het handhavingsbeleid sluit niet aan bij de jaarlijks vastgestelde risicoprofielen van de GGD Kennemerland voor onze kindercentra. Deze risicoprofielen hebben doel om per locatie de kans in te kunnen schatten of een houder verantwoorde kinderopvang biedt en blijft bieden. Het risicoprofiel kan daarmee een hulpmiddel zijn om de handhaving effectiever in te zetten. Ook ontbreekt nu de bestuurlijke boete als handhavingsinstrument. Deze punten worden in het nieuwe beleid allemaal geregeld. In de Kadernota is het strategisch handhavingsbeleid opgenomen. In het onderhavige handhavingsbeleid geven wij invulling aan het toezicht op en de handhaving van de kwaliteit van de kinderopvang en peuterspeelzalen in de gemeente Haarlemmermeer. Het onderhavige handhavingsbeleid is dus een nadere uitwerking van de Kadernota. In het jaarlijkse uitvoeringsprogramma Veiligheid, Toezicht en Handhaving staat de stand van

5 Volgvel 5 zaken van de uitvoering van de speerpunten en een overzicht van de activiteiten die in het komend jaar worden uitgevoerd. In het uitvoeringsprogramma staat hoe in dat jaar invulling wordt gegeven aan het handhavingsbeleid. Het beleid bestaat uit het handhavingsbeleid toezicht en handhaving kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen, de beleidsregels handhaving kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen gemeente Haarlemmermeer, met het daarbij behorende afwegingsmodel. In dit handhavingsbeleid staat welke prioriteiten wij stellen aan bepaalde kwaliteitsaspecten en welke handhavingsinstrumenten wij in welke situaties inzetten. Tevens geven wij aan welke termijnen wij hanteren voor het beëindigen van een geconstateerde overtreding en wat de hoogte van een dwangsom of bestuurlijke boete is.

6 Volgvel 6 2. Wettelijk kader 2.1. Regelgeving De Wet Kinderopvang is op 1 januari 2005 in werking getreden. Met ingang van 1 augustus 2010 is de Wet Kinderopvang gewijzigd en is de citeertitel aangepast naar Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. In de Wko staan kwaliteitseisen waaraan kindercentra, gastouderbureaus, voorzieningen voor gastouderopvang en peuterspeelzalen moeten voldoen. Op grond van de Wko zijn diverse Algemene Maatregelen van Bestuur en ministeriële regelingen vastgesteld waarin de Wko nader is uitgewerkt. De gemeenteraad heeft verder de Verordening ruimte- en inrichtingseisen peuterspeelzalen 2014 vastgesteld. Deze verordening is vastgesteld omdat in de Wko geen ruimte- en inrichtingseisen zijn opgenomen voor peuterspeelzalen Lokaal kader Op 18 september 2014 heeft de gemeenteraad de Kadernota vastgesteld. In de Kadernota is de visie op veiligheid en het strategisch handhavingsbeleid opgenomen. De visie op veiligheid is, kort gezegd, integraal samenwerken, burgerparticipatie, eigen verantwoordelijkheid, zelfredzaamheid, integrale ketenaanpak en een dorps- en wijkgerichte aanpak zowel op het gebied van sociale als fysieke veiligheid. In de Kadernota is in de paragraaf Jeugd en Veiligheid, Veiligheid in en om scholen onder het kopje Afbakening opgenomen dat de reguliere controles van de GGD zorg dragen voor de veiligheid op kinderdagverblijven. In de Uitvoeringsprogramma s Veiligheid, Toezicht en Handhaving Haarlemmermeer van 2014 en 2015 is handhaving van de Wko als actiepunt opgenomen met als hoofddoelstelling zorg voor de veiligheid van kinderen die in de kinderopvang verblijven.

7 Volgvel 7 3. Toezicht In de Kadernota is onze toezichtstrategie opgenomen. Wij houden toezicht om te beoordelen of burgers en ondernemers zich houden aan de regels. Bewuste overtreders stellen wij onder verscherpt toezicht tot het moment dat de regels (langere tijd) worden nageleefd. Bewuste nalevers belonen wij met minder toezicht indien het gecalculeerde risico dat toelaat. De inspecties worden in beginsel altijd onaangekondigd uitgevoerd Primaire verantwoordelijkheid bij houder kindercentrum / gastouderbureau Wij benadrukken dat de primaire verantwoordelijkheid voor de naleving van de kwaliteitseisen voor kinderopvang en peuterspeelzalen bij de houder ligt. Houders van voorzieningen voor kinderopvang en peuterspeelzalen zijn zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun voorziening en peuterspeelzaal. Wij zijn verantwoordelijk voor toezicht op en handhaving van de kwaliteit. Wij handhaven indien noodzakelijk Eerste-, tweede- en derdelijnstoezicht Eerstelijnstoezicht Eerstelijnstoezicht is het systeem van lokaal toezicht door de GGD, de handhaving door ons en de controle van deze werkwijze door de gemeenteraad. De GGD voert het directe (eerstelijns)toezicht op de kinderopvang en peuterspeelzalen uit. De GGD controleert jaarlijks alle geregistreerde kindercentra, gastouderbureaus en peuterspeelzalen. De geregistreerde voorzieningen voor gastouderopvang worden door de GGD steekproefsgewijs gecontroleerd. De gemeenteraad controleert of wij onze wettelijke taken op de juiste wijze uitvoeren. De gemeenteraad krijgt een afschrift van het Jaarverslag handhaving en toezicht Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. Tweedelijnstoezicht De inspectie van het Onderwijs (hierna: IvhO) is verantwoordelijk voor het tweedelijnstoezicht. De IvhO draagt met het tweedelijnstoezicht op gemeenten indirect bij aan de kwaliteitsverbetering van de opvang van kinderen. De IvhO ziet erop toe dat het systeem van eerstelijnstoezicht goed werkt. Wij moeten elk jaar voor 1 juli het Jaarverslag handhaving en toezicht Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen aan de IvhO toezenden. Het jaarverslag bevat gegevens over de soort en hoeveelheid inspecties en handhavingsacties in een voorgaand jaar. Als de IvhO oordeelt dat een gemeente het toezicht en de handhaving niet goed op orde heeft, maakt de IvhO verbeterafspraken met de gemeente. De IvhO publiceert jaarlijks een oordeel over het toezicht dat door de gemeenten op de kinderopvang wordt uitgevoerd. De IvhO baseert zich hierbij op de door de gemeenten ingediende jaarverslagen.

8 Volgvel 8 Derdelijnstoezicht Een ouder kan op meerdere manieren de kwaliteit van de kinderopvang of peuterspeelzaal controleren. Een ouder kan bij de houder vragen naar het gezondheids- en veiligheidsbeleid, naar recente klachten en de afhandeling daarvan, naar de bevindingen van de toezichthouder, etc. Een ouder wordt vertegenwoordigd door een oudercommissie. De houder moet deze oudercommissie verplicht instellen; het is een wettelijke eis. Ook daar ligt een belangrijke ingang voor een ouder om kritisch te zijn op de kwaliteit. Een ouder kan informeren bij de oudercommissie hoe de houder omgaat met adviezen van de commissie, wat er in het (recente) verleden heeft plaatsgevonden en kan zelf deelnemen aan de oudercommissie. Een belangrijk instrument voor de ouders zijn verder de inspectierapporten van de GGD die op de website van het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (hierna: het LRKP) en de website van de kinderopvangvoorziening of peuterspeelzaal worden geplaatst Risicogestuurd toezicht Sinds 2012 past de GGD een nieuwe methode van risicogestuurd toezicht toe op de kwaliteit van de kinderopvang en peuterspeelzalen. Door het risico te bepalen van (niet-)naleving van de kwaliteitseisen, kunnen de toezichtinspanningen gerichter worden ingezet. De GGD stelt voor elke kinderopvanglocatie en peuterspeelzaal een risicoprofiel op. Voor het risicoprofiel worden vier kleuren gebruikt: groen, geel, oranje en rood. Om tot de kleur van het risicoprofiel te komen, worden landelijk vastgestelde vragen op uniforme wijze beantwoord. Bij het opstellen van het risicoprofiel voor een locatie kijkt de toezichthouder onder andere naar de inspectie- en handhavingshistorie van een locatie, naar externe informatie en naar de nalevingsbereidheid van de houder. De optelsom van de verschillende scores resulteert in een kleur voor de locatie. Een locatie krijgt een groene kleur als er op dat moment geen reden is tot zorg; noch over de actuele situatie, noch over de nabije toekomst. Een gele kleur wordt toegekend als er geen reden is tot zorg over de actuele situatie, maar wel lichte zorg over de nabije toekomst. Een locatie krijgt de kleur oranje als er reden is tot lichte zorg over de actuele situatie en reden tot zorg over de nabije toekomst. De rode kleur wordt toegekend als er reden is tot zorg of serieuze zorg over de actuele situatie en reden tot serieuze zorg over de nabije toekomst. De risicoprofielen vormen de basis voor het risicogestuurd toezicht. De kern van risicogestuurd toezicht laat zich omschrijven als: minder toezicht waar mogelijk, meer waar nodig. Concreet betekent dit dat de locaties met een oranje of rode kleur intensiever en frequenter (jaarlijks meerdere locatiebezoeken) worden gecontroleerd dan de locaties met een gele of groene kleur. Voor de handhaving van de oranje en rode risicoprofielen worden ook zwaardere handhavingsinstrumenten ingezet, zoals bijvoorbeeld de bestuurlijke boete.

9 Volgvel 9 4. Handhaving Afhankelijk van het risicoprofiel en de prioriteit van de overtreding passen wij een bepaalde handhavingsstrategie toe. Dit is nader uitgewerkt in de beleidsregels met het daarbij behorende afwegingsmodel. Hieronder staan in het kort de hoofdlijnen. Voor handhaving van overtredingen van hoge of gemiddelde prioriteit leggen wij bij een locatie met een rood of oranje risicoprofiel direct een last onder dwangsom op. Wanneer kinderen ernstig gevaar lopen kan overwogen worden om direct bestuursdwang toe te passen en het kindercentra te sluiten. Deze aanpak moet ertoe leiden dat er geen kinderopvanglocaties met een rood risicoprofiel en uiteindelijk ook geen oranje risicoprofiel meer zijn in onze gemeente. Verder gaan wij in een aantal gevallen gebruik maken van de bestuurlijke boete. Meer informatie hierover staat op pagina 9 onder het kopje bestraffende sanctie. Om recidive te voorkomen, kan een last ter voorkoming van herhaling worden opgelegd. Het is de bedoeling dat door de inzet van dit middel geen nieuwe overtreding meer zal plaatsvinden Sanctiemiddelen Wij zijn op grond van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) bevoegd handhavend op te treden als er sprake is van overtredingen van de Wko. Dit kan op verschillende manieren. Wij kunnen een schriftelijke waarschuwing geven, een last onder dwangsom, een last onder bestuursdwang of een bestuurlijke boete opleggen. In de Wko zijn als aanvullende instrumenten opgenomen de aanwijzing, het exploitatieverbod en verwijdering uit het LRKP. Van de aanwijzing maken wij geen gebruik (meer), zodat de aanwijzing in het handhavingsbeleid niet aan de orde komt. In de Wko is verder als handhavingsinstrument het schriftelijk bevel opgenomen. De GGD heeft de bevoegdheid om een schriftelijk bevel op te leggen. Dat wordt hieronder toegelicht. De bestuursrechtelijke sanctiemiddelen kunnen in twee verschillende categorieën worden ingedeeld: herstellende sancties en bestraffende sancties. Herstellende sancties hebben als doel de overtreding geheel of gedeeltelijk ongedaan te laten maken of te beëindigen, de herhaling van een overtreding te voorkomen of de gevolgen van een overtreding weg te nemen of te beperken. In het geval iets gedaan moet worden vóór een bepaald tijdstip, bijvoorbeeld het overleggen van een verklaring omtrent gedrag voordat een medewerker aan zijn/haar baan bij een kinderopvang begint, en dat niet is gedaan, bestaat het beëindigen van de overtreding eruit dat alsnog een verklaring omtrent gedrag overgelegd moet worden. Onder een bestraffende sanctie wordt verstaan de bestuurlijke sanctie voor zover deze beoogt de overtreder leed toe te brengen. Een bestraffende sanctie bestraft een overtreding die in het verleden begaan is. Er is dus een overtreding geconstateerd en dat feit wordt bestraft. In de Wko is de bestuurlijke boete als bestraffende sanctie opgenomen. De beide vormen van sancties worden in de volgende paragrafen verder uitgewerkt.

10 Volgvel Herstelsancties Schriftelijk bevel (artikel 1.65, derde lid en 2.23, derde lid van de Wko) Het schriftelijk bevel is een handhavingsmiddel dat in spoedeisende gevallen door de GGDinspecteur direct tijdens een inspectie ingezet kan worden. De toezichthouder geeft een bevel indien hij van mening is dat de kwaliteit van de kinderopvangvoorziening of peuterspeelzaal zodanig tekortschiet dat het nemen van maatregelen redelijkerwijs geen uitstel kan lijden. Dit is bijvoorbeeld het geval als niet voldaan wordt aan de beroepskracht-kind-ratio. De toezichthouder kan dan aan de houder het bevel geven er voor te zorgen dat er voldoende beroepskrachten aanwezig zijn. Wij kunnen vervolgens de exploitatie van de kinderopvangvoorziening of peuterspeelzaal verbieden totdat aan het bevel is voldaan. Tevens kunnen wij handhavend optreden als de overtreding niet binnen de in het schriftelijk bevel gegeven hersteltermijn is beëindigd. Het schriftelijk bevel heeft een geldigheidsduur van zeven dagen. Wij kunnen de geldigheidsduur verlengen. De geldigheidsduur is overigens iets anders dan de hersteltermijn die bij een bevel wordt gegeven. Het schriftelijk bevel is een beschikking in de zin van de Awb; hiertegen kunnen rechtsmiddelen voor aangewend worden door belanghebbenden. Omdat het schriftelijk bevel door de GGD-inspecteur wordt gegeven, wordt dit bevel in het afwegingsmodel niet genoemd. Schriftelijke waarschuwing In de schriftelijke waarschuwing staat welke overtreding is geconstateerd, welke maatregelen er genomen moeten worden om de overtreding te beëindigen en binnen welke termijn de overtreding beëindigd moet zijn. Locaties met een groen of geel risicoprofiel krijgen in geval van een overtreding in beginsel een waarschuwing. Als tijdens de volgende reguliere inspectie (aan het begin van het volgend jaar) blijkt dat de overtreding niet is beëindigd, leggen wij een last onder dwangsom of een last onder bestuursdwang op. Bij overtredingen waar snel optreden geboden is, bijvoorbeeld als er sprake is van direct gevaar of het ontbreken van een verklaring omtrent gedrag, zal uiteraard meteen een bestuurlijke sanctie worden opgelegd. In het geval van notoire overtreders (rode en oranje risicoprofielen) wordt de schriftelijke waarschuwing overgeslagen en leggen wij direct een last onder dwangsom of en last onder bestuursdwang op. Een schriftelijke waarschuwing is geen besluit; er is daartegen geen bezwaar of beroep mogelijk. Last onder dwangsom (artikel 5:31d Awb) Onder last onder dwangsom wordt verstaan: de herstelsanctie, inhoudende:

11 Volgvel 11 a. een last tot geheel of gedeeltelijk herstel van de overtreding, en b. de verplichting tot betaling van een geldsom indien de last niet of niet tijdig wordt uitgevoerd. Een last onder dwangsom kan alleen aan de overtreder zelf worden opgelegd. Dit in tegenstelling tot de last onder bestuursdwang die ook opgelegd kan worden aan degene die het (anderszins) in zijn macht heeft om de overtreding te beëindigen. In de last onder dwangsom staat welke maatregelen genomen moeten worden om de overtreding(en) te beëindigen, binnen welke termijn deze maatregelen moeten zijn genomen en de hoogte van de dwangsom als de te nemen maatregelen niet binnen de hersteltermijn zijn genomen. De lengte van de hersteltermijn is in het afwegingsmodel opgenomen. De lengte van de hersteltermijn is afhankelijk van de ernst van de overtreding en de termijn waarbinnen de overtreding beëindigd moet worden. In het afwegingsmodel is naast de hersteltermijn ook de hoogte van de dwangsom opgenomen. De hoogte van de dwangsom is afhankelijk van de ernst van de overtreding en de beoogde werking van de dwangsom. De dwangsom moet voldoende hoog zijn om de houder er toe te bewegen een einde aan de overtreding te maken. Als een overtreding niet is beëindigd en de dwangsom is verbeurd, kan, in plaats van het meteen opleggen van een exploitatieverbod (de volgende stap in het afwegingsmodel), ook een nieuwe (hogere) last onder dwangsom worden opgelegd. Last onder dwangsom ter voorkoming van herhaling Als de overtreding al heeft plaatsgevonden, kan een last onder dwangsom ter voorkoming van herhaling opgelegd worden. Van geval tot geval zullen wij beoordelen of het opleggen van een last ter voorkoming van herhaling zinvol is. Dit is, onder andere, het geval bij overtredingen die herhaaldelijk voorkomen en naar hun aard niet te herstellen zijn, zoals het niet voldoen aan de verplichting om jaarlijks het veiligheids- en gezondheidsrisico van de kinderopvang te inventariseren. Last onder bestuursdwang (artikel 5:21 Awb) Onder last onder bestuursdwang wordt verstaan: de herstelsanctie, inhoudende: a. een last tot geheel of gedeeltelijk herstel van de overtreding, en b. de bevoegdheid van het bestuursorgaan om de last door feitelijk handelen ten uitvoer te leggen, indien de last niet of niet tijdig wordt uitgevoerd. In de last onder bestuursdwang worden de te nemen herstelmaatregelen genoemd en de termijn waarbinnen deze moeten zijn uitgevoerd. Als de herstelmaatregelen niet of niet tijdig zijn uitgevoerd, kunnen wij de herstelmaatregelen zelf (laten) uitvoeren op kosten van de houder. Slechts een beperkt aantal voorschriften uit de Wko leent zich voor het toepassen van bestuursdwang. Dit passen wij toe wanneer de kwaliteit van de kindercentra niet aan de eisen voldoet en direct en acuut gevaar vormt voor de veiligheid en gezondheid van de kinderen (bijvoorbeeld gevaar voor instorten dak). Exploitatieverbod (artikel 1.66 en 2.24 Wko)

12 Volgvel 12 Wij kunnen de houder verbieden om de exploitatie van een kinderopvangvoorziening of peuterspeelzaal voort te zetten, zolang een bevel niet wordt opgevolgd en het toepassen van bestuursdwang niet mogelijk is. Wij leggen een exploitatieverbod op als de houder, na controle, waarschuwingen en bevelen, de overtreding(en) niet heeft opgeheven en het opleggen van andere bestuurlijke sancties niet zinvol is. Ook bij direct gevaar voor kinderen wordt een exploitatieverbod opgelegd. Ook als blijkt dat de houder van een kinderopvangvoorziening of peuterspeelzaal naar verwachting niet, dan wel niet langer aan de kwaliteitseisen voor kinderopvang voldoet, kunnen wij, zolang die situatie zich voordoet, een exploitatieverbod opleggen. Deze situatie doet zich bijvoorbeeld voor als een nieuwe kinderopvanglocatie of peuterspeelzaal nog niet aan alle kwaliteitseisen voldoet en de verwachting is dat voor de opening van de locatie of peuterspeelzaal nog niet aan alle kwaliteitseisen is voldaan. Wij verbieden de houder dan de kinderopvang of peuterspeelzaal te starten totdat aan alle kwaliteitseisen is voldaan. Verwijdering uit het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (hierna: LRKP) (artikel 1.47a, eerste lid en 2.4a, eerste lid Wko juncto artikelen 8 en 14 van het Besluit registers) Wij kunnen een kinderopvangvoorziening uit het LRKP verwijderen als: 1. de houder de kinderopvangvoorziening of peuterspeelzaal niet langer exploiteert en er geen verzoek tot wijziging als bedoeld in artikel 7, derde lid, van het Besluit registers is ingediend (artikelen 8, eerste lid, onder a, respectievelijk 14 eerste lid, onder a, van het Besluit registers); 2. uit een onderzoek als bedoeld in artikel 1.62, tweede tot en met vijfde lid, van de Wko of anderszins blijkt dat de houder in strijd handelt met het bepaalde bij of krachtens hoofdstuk I, afdeling 3, paragrafen 2 of 3 van de Wko (artikelen 8, eerste lid, onder b, respectievelijk 14 eerste lid, onder b, van het Besluit registers); 3. drie maanden na de inschrijving de opvang- of bemiddelingsactiviteiten van de kinderopvangvoorziening of peuterspeelzaal niet daadwerkelijk zijn begonnen (artikelen 8, zesde lid, respectievelijk 14, vijfde lid, van het Besluit registers). Vanaf het moment dat een kinderopvangvoorziening is verwijderd uit het LRKP, is er geen sprake meer van kinderopvang of peuterspeelzaal in de zin van de Wko. Voortzetten van exploitatie leidt tot illegale kinderopvang en mogelijk tot een boete of vervolging door het Openbaar Ministerie wegens overtreding van de Wet Economische Delicten Bestraffende sanctie Bestuurlijke boete (artikel 1.72 en artikel 2.28 Wko, artikel 5:40 Awb) Onder een bestuurlijke boete wordt verstaan de bestraffende sanctie, inhoudende een onvoorwaardelijke verplichting tot betaling van een geldsom. Een bestuurlijke boete kunnen wij opleggen aan de houder van een kindercentrum, een voorziening voor gastouderopvang, een gastouderbureau of een niet-gesubsidieerde peuterspeelzaal. Het opleggen van een bestuurlijke boete bij een gesubsidieerde peuterspeelzaal is niet mogelijk.

13 Volgvel 13 Een bestuurlijke boete kan worden opgelegd naast de hierboven genoemde herstelsancties. In de beleidsregels en het daarbij behorende afwegingsmodel is nader uitgewerkt wanneer wij een bestuurlijke boete opleggen en wat de hoogte van de bestuurlijke boete is. In de Beleidsregels staat dat voor een aantal in het afwegingsmodel genoemde overtredingen een bestuurlijke boete wordt opgelegd. Wij leggen, in beginsel, altijd een bestuurlijke boete op bij rode en oranje risicoprofielen in geval van herhaling van overtredingen met een hoge prioriteit. Voor de andere in het afwegingsmodel genoemde overtredingen kan een bestuurlijke boete worden opgelegd. Van geval tot geval beoordelen wij of het opleggen van een bestuurlijke boete bij die overtredingen in de rede ligt. Dat is, onder andere, het geval bij notoire overtreders en bij recidive. Wij verwachten dat door het gebruik maken van een bestuurlijke boete het naleefgedrag verbetert en dat het aantal overtredingen hierdoor afneemt. Immers, het toepassen van de bestuurlijke boete is een lik op stuk maatregel en heeft een afschrikwekkende werking. Wij vinden het opleggen van een bestuurlijke boete in ieder geval aangewezen in de volgende situaties: wanneer een houder een bevel als bedoeld in artikel 1.65, derde lid, Wko of artikel 2.23, derde lid, Wko niet nakomt; wanneer een houder niet meewerkt aan een vordering van een toezichthouder (artikel 5:20 Awb juncto artikel 1.72 Wko); wanneer een houder in strijd met een exploitatieverbod handelt, opgelegd krachtens artikel 1.66 Wko of artikel 2.24 Wko; wanneer een houder met een rood of oranje risicoprofiel een verplichting als bedoeld bij of krachtens hoofdstuk 1, afdeling 3, Wko of een verplichting als bedoeld bij of krachtens hoofdstuk 2, afdeling 2, Wko niet nakomt. Het gaat hierbij om verplichtingen met een hoge prioriteit zoals opgenomen in het afwegingsmodel. Er kan bestuurlijke boete opgelegd worden, als de overtreding opzettelijk of roekeloos geschiedt en een direct gevaar voor de gezondheid of de veiligheid van personen tot gevolg heeft. Een bestuurlijke boete is in die situatie geen adequate sanctie. Strafrechtelijke handhaving en overgaan tot sluiting is in dat geval de aangewezen weg. Verder leggen wij geen bestuurlijke boete als: de overtreding niet aan de overtreder kan worden verweten (artikel 5:41 Awb); de overtreder is overleden (artikel 5:42 Awb); aan de overtreder wegens dezelfde overtreding reeds eerder een bestuurlijke boete is opgelegd, dan wel een kennisgeving als bedoeld in artikel 5:50, tweede lid, aanhef en onderdeel a, Awb is bekendgemaakt (artikel 5:43 Awb); tegen de overtreder voor dezelfde gedraging een strafvervolging is ingesteld en het onderzoek ter terechtzitting is begonnen, dan wel een strafbeschikking is uitgevaardigd (artikel 5:44 Awb). Voor het vaststellen van de hoogte van de bestuurlijke boete wordt het boetebedrag zoals opgenomen in het afwegingsmodel als uitgangspunt genomen.

14 Volgvel Communicatie Het is belangrijk dat de houders van een kinderopvanglocatie of peuterspeelzaal goede kennis hebben van en inzicht hebben in de wettelijke eisen. Dat komt de kwaliteit van de kinderopvang of peuterspeelzaal ten goede en reduceert de toezicht- en handhavingslast, want er is een grotere kans op naleving van regels. Om de ambitie voor de kwaliteit van de kinderopvang en het naleefgedrag te realiseren, is (handhavings)communicatie een belangrijk instrument. Communicatie en voorlichting kan bijdragen aan de correcte toepassing van regels en zo onbedoelde overtredingen voorkomen. Communicatie wordt dan ook actief ingezet. Welke vorm van communicatie geschikt is, hangt van de situatie af en zal dus ook per geval beoordeeld worden. Preventieve communicatie is er op gericht dat burgers en bedrijven spontaan de regels naleven en overgaan tot zelfregulering. Ook het instrument premediation (een vorm van bemiddeling) kan bijdragen aan de naleving van de regels. Dreigende communicatie heeft tot doel potentiële overtreders af te schrikken van het plegen van een overtreding en zetten wij in naar notoire overtreders. Dit beleid sluit hierbij aan. De wet- en regelgeving rond kinderopvang en peuterspeelzalen verandert regelmatig. Goede voorlichting is dus belangrijk. De toezichthouders en handhavers leveren daar een bijdrage aan, door duidelijk te maken wat ze doen, waarom ze dat doen en door informatie te bieden over regelgeving en de vindplaats daarvan. Voorlichting wordt ook ingezet als blijkt dat bepaalde regels door onwetendheid veelvuldig worden overtreden. Deze voorlichting kan worden gegeven door bijvoorbeeld het organiseren van informatieavonden of het sturen van brieven aan houders. Het handhavingsbeleid maken wij in de daarvoor beschikbare digitale middelen bekend. Het beleid plaatsen wij op de website van de gemeente en maken wij bekend in de Gemeenschappelijke Voorziening Officiële Publicaties ( Daarnaast informeren wij de houders schriftelijk over het nieuwe beleid. Ook het Jaarverslag handhaving en toezicht Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen is van belang. In het jaarverslag staat hoeveel inspecties er zijn uitgevoerd, hoeveel handhavingsadviezen de GGD heeft gegeven en hoeveel handhavingstrajecten zijn ingezet. De inspectierapporten van de GGD zijn openbaar. Deze worden geplaatst op de website van het LRKP en op de website van de kinderopvangvoorziening of peuterspeelzaal.

15 Volgvel 15 Bijlage: Beleidsregels handhaving kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen gemeente Haarlemmermeer 2015

16 Volgvel 16 Beleidsregels handhaving kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen gemeente Haarlemmermeer 2015 Burgemeester en wethouders van Haarlemmermeer Gelet op artikel 4:81 Algemene wet bestuursrecht; Gelet op de artikelen 1.61, eerste lid, 1.66 en 1.72, eerste lid, Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen; Gelet op de artikelen 2.19, eerste lid, 2.24 en 2.28, eerste lid, Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen; Gelet op artikel 149 Gemeentewet en artikel 4, eerste lid, Verordening ruimte- en inrichtingseisen peuterspeelzalen gemeente Haarlemmermeer 2014, besluiten: de Beleidsregels handhaving kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen gemeente Haarlemmermeer vast te stellen: Hoofdstuk 1 Algemeen Artikel 1 Definities Afwegingsmodel: Besluit: LRKP: Regeling: Verordening: Wet: het Afwegingsmodel toezicht en handhaving kwaliteit kinderopvang en het Besluit kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen de Regeling kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen de Verordening ruimte- en inrichtingseisen peuterspeelzalen gemeente Haarlemmermeer 2014 de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen Artikel 2 Toepassing Deze beleidsregels zijn van toepassing op de handhaving naar aanleiding van overtreding van de bij of krachtens de Wet gestelde regelgeving, waaronder het Besluit, de Regeling en de Verordening. Artikel 3 Vormen van sanctioneren Bij het uitvoeren van het handhavingsbeleid heeft het college de volgende mogelijkheden: a. geven van een waarschuwing; b. opleggen van een herstellende sanctie; c. opleggen van een bestraffende sanctie.

17 Volgvel 17 Artikel 4 Kwaliteitseisen 1. De kwaliteitseisen, waaraan voldaan moet worden, staan genoemd in de Wet en alle aanverwante regelgeving. Ze worden tevens expliciet in het door de toezichthouder opgestelde rapport vermeld. 2. In deze beleidsregels wordt uitgegaan van deze kwaliteitseisen. 3. In het Afwegingsmodel worden voor de prioritering en de hoogte van de bestuurlijke boete per domein de kwaliteitseisen geclusterd weergegeven. 4. In het Afwegingsmodel zijn ter verduidelijking de artikelen van de Wet, het Besluit, de Regeling en de Verordening opgenomen die gelden op het moment van het vaststellen van deze beleidsregels. Hoofdstuk 2 Herstellend traject Artikel 5 Herstelsancties 1. Indien gebleken is dat een houder van een kindercentrum, een gastouderbureau, voorziening voor gastouderopvang of een peuterspeelzaal niet voldoet aan één of meer kwaliteitseisen van de Wet en alle aanverwante regelgeving start het college in beginsel een herstellend traject. Dit traject is gericht op beëindiging van de overtreding(-en) en/of voorkoming van herhaling van de overtreding(-en). 2. Bij het uitvoeren van het herstellend traject hanteert het college de volgende stappen: stap 1: waarschuwing; stap 2: last onder dwangsom/last onder bestuursdwang; stap 3: exploitatieverbod; stap 4: verwijdering uit het LRKP. 3. Het college kan besluiten om een bepaalde stap of bepaalde stappen van het herstellend traject over te slaan dan wel meerdere keren toe te passen. 4. Bij een kindercentrum, een gastouderbureau, voorziening voor gastouderopvang of een peuterspeelzaal die op grond van het risicogestuurd toezicht een oranje of rode kleurcode heeft en die een overtreding met een hoge of gemiddelde prioriteit voor de eerste keer begaat, wordt, in afwijking van het tweede lid, stap 1 overgeslagen en wordt meteen een last onder dwangsom of last onder bestuursdwang opgelegd. 5. De hoogte van de dwangsom is twee keer het in het Afwegingsmodel bepaalde boetebedrag voor die overtreding. 6. In het geval de overtreding niet is beëindigd en een nieuwe last onder dwangsom wordt opgelegd, is de hoogte van de dwangsom twee keer de onder lid 5 bepaalde dwangsom. 7. Het college kan besluiten om een last ter voorkoming van herhaling op te leggen.

18 Volgvel De lengte van de hersteltermijn is afhankelijk van de prioriteit die is toegekend aan de kwaliteitseis zoals bepaald in het Afwegingsmodel. 9. Bij het opleggen van een waarschuwing gelden de volgende hersteltermijnen: prioriteit hoog: maximaal twee weken prioriteit gemiddeld: maximaal twee maanden prioriteit laag: maximaal zes maanden Artikel 6 Indien niet (langer) wordt voldaan aan de definities van de Wet voor wat betreft de te registreren voorzieningen (dagopvang, buitenschoolse opvang, gastouderbureau, voorziening voor gastouderopvang of peuterspeelzaal) wordt de registratie verwijderd uit het LRKP. Hoofdstuk 3 Bestraffend traject Artikel 7 Dit hoofdstuk is niet van toepassing op gesubsidieerde peuterspeelzalen. Artikel 8 Gebruik bevoegdheid opleggen bestuurlijke boete 1. Het college legt een bestuurlijke boete op bij: a. rode en oranje risicoprofielen ingeval van herhaling van een overtreding met een hoge prioriteit, zoals opgenomen in het Afwegingsmodel; b. overtreding van artikel 1.65, derde lid, van de Wet, artikel 2.23, derde lid, van de Wet, artikel 5.20 van de Algemene wet bestuursrecht juncto artikel 1.72 van de Wet, artikel 1.66 van de Wet of artikel 2.24 van de Wet. 2. Bij alle andere dan in lid 1 genoemde overtredingen uit het Afwegingsmodel kan het college een bestuurlijke boete opleggen. 3. Een bestuurlijke boete kan apart, maar ook gelijktijdig met een herstellend traject worden opgelegd. Artikel 9 Hoogte bestuurlijke boete 1. Bij de berekening van de bestuurlijke boete als bedoeld in artikel 1.72, eerste lid en artikel 2.28, eerste lid, van de Wet wordt voor alle overtredingen het boetebedrag dat is opgenomen in het Afwegingsmodel als uitgangspunt gehanteerd. 2. In afwijking van lid 1 geldt voor voorzieningen voor gastouderopvang als uitgangspunt dat de boetebedragen als neergelegd in het Afwegingsmodel met 0,5 worden vermenigvuldigd. Als in het Afwegingsmodel een apart boetebedrag voor voorzieningen voor gastouderopvang of gastouders is opgenomen, wordt dit boetebedrag niet met 0,5 vermenigvuldigd, maar geldt het boetebedrag zoals opgenomen in het Afwegingsmodel. Artikel 10 Recidive Bij de vaststelling van de boete wordt uitgegaan van:

19 Volgvel 19 a. anderhalf maal het onder artikel 9 bepaalde boetebedrag indien een door een bestuurlijke boete te handhaven overtreding plaatsvindt binnen een periode van twee jaar nadat een eerdere overtreding van dezelfde wettelijke norm heeft plaatsgevonden; b. tweemaal het onder artikel 9 bepaalde boetebedrag indien er sprake is van een derde of volgende overtreding van dezelfde wettelijke norm binnen een periode van twee jaar nadat de daaraan voorafgaande overtreding zich heeft voorgedaan. Artikel 11 Matiging 1. Het college kan besluiten om de bestuurlijke boete te matigen, indien de belanghebbende aannemelijk maakt dat op grond van: - de ernst van de overtreding, - de mate van verwijtbaarheid, - de omstandigheden waaronder de overtreding is begaan of - de omstandigheden waarin de overtreder verkeert, boeteoplegging volgens deze beleidsregels onevenredig is. 2. Van een situatie als bedoeld in het vorige lid kan in beginsel slechts sprake zijn, indien sprake is van bijzondere omstandigheden waarin bij de vaststelling van deze beleidsregels niet is voorzien. Artikel 12 Samenloop De totale bij boetebeschikking op te leggen boete bestaat, ingeval er sprake is van meerdere overtredingen, uit de som van de per overtreding berekende boetebedragen. Hoofdstuk 4 Slotbepaling Artikel 13 Citeertitel Deze beleidsregels worden aangehaald als Beleidsregels handhaving kwaliteit kinderopvang en.

20 Volgvel 20