Good Practice. Ontwikkeling van het pedagogisch handelen van leraren door dialogische leerprocessen in Professionele Leergemeenschappen

Transcriptie

1 Good Practice Ontwikkeling van het pedagogisch handelen van leraren door dialogische leerprocessen in Professionele Leergemeenschappen Helma de Keijzer & Ritie van Rooijen

2 Voor meer info Website project: Presentatoren: o Helma de Keijzer: H.dekeijzer@fontys.nl o Ritie van Rooijen: Ritie.vanrooijen@hu.nl

3 ProSense Fase 1 Onderzoekende leraren; Pedagogische Sensitiviteit (X-factor) Professionele leergemeenschappen (PLG)

4 Theoretische focus (gebaseerd op Jack Mezirow s Transformatieve leertheorie) Start vanuit: Het leerproces in PLG: Vragen Reflectie: Inhoud Komt tot uitdrukking: Proces Spanningen (Kritisch) Normen, waarden en opvattingen In verhalen Door dialoog

5 Conclusies 1 e fase Inhoud reflectie: Er wordt weinig gerefereerd aan concrete gebeurtenissen, handelingen, gedachten of gevoelens. Procesreflectie: Komt veel voor, vooral op hun handelen en denken gericht: hoe doe ik dingen in een bepaalde situatie of hoe denk ik over dingen? En wat ben ik anders gaan doen / hoe ben ik anders gaan denken? Kritische reflectie: Eigen identiteit, overtuigingen, waarden komen slechts bij een enkeling naar voren.

6 Meest gewaardeerd in fase 1 Door mijn opvattingen te bespreken met anderen heb ik geleerd dat iedereen worstelde met vragen en ieder zijn eigen idee heeft over wat het beste is. Het was waardevol en nuttig om de ideeën van anderen te horen. "

7 ProSense Fase 2 Train de Trainer Dialoog als onderzoeks-gesprek Pedagogische opvattingen

8 Gebaseerd op : Boers, E. & Kessels, J. Professionaliseren door gezamenlijke reflectie. Verschillen Oplossingsgericht gesprek Tijd is te plannen Mondt uit in concrete adviezen voor de probleemhouder Bij OG- gesprek is de casus een nadere uitwerking van een leervraag en wordt de inbrenger gezien als probleem houder en daarover bevraagd Recent voorbeeld en nog niet afgerond KR- Gesprek Varieert in lengte Mondt uit in inzicht in het waarom van ieders handelen en nieuwe kennis over de waarde ervan voor de leerlingen In het KR-gesprek wordt het voorbeeld aangeleverd als concrete ervaring met een pedagogische vraag. De aandrager is geen probleemhouder, maar iemand die zijn ervaring ter beschikking stelt voor het gezamenlijk onderzoek. Zijn specifieke voorbeeld wordt gebruikt als gemeenschappelijk referentiepunt Inbreng al gebeurd Streven naar consensus; inbrenger bepaalt Streven naar begrijpen; gemeenschappelijk denkproces

9 Vragen relateren aan de lagen van het leerproces (vrije vertaling Korthagen/Bateson). WAT; WAAROM; WAARTOE; HOE

10 Kritisch reflexief gesprek Stap 1: Kiezen van het thema Stap 2: Verkennen van elkaars opvattingen Stap 3: Dialoog Stap 4: Terug naar het thema/vraag Stap 5: Reflectie

11 Casus Spreekbeurt leerling groep 7 Vraag: Hoe zou jij pedagogische handelen in deze situatie en wat zijn daarin jouw beweegredenen? Terugkoppeling

12 Bevindingen van het KR- gesprek Herkennen van opvattingen, waarden en normen doorvragen: WAT: Wat bedoelen we hier eigenlijk mee? Waar gaat het over? WAAROM: Waarom doen we dit? Wat willen we er eigenlijk mee bereiken? WAARTOE: Waar willen we naar toe? Wat streven we eigenlijk na? HOE: Hoe gaat dat in zijn werk? Hoe gaan we dat aanpakken?

13 Discussie/vraag Wat is nodig om de gespreksvorm aan te scherpen om de pedagogische opvattingen te kunnen expliciteren?

14 Literatuur De Keijzer, H., Van Rooijen, R., & Vogel., P. (2015). Ontdekkend en Waarderend leren in Professionele Leergemeenschappen. Tijdschrift voor Lerarenopleiders, 36 (4) Mezirow, J. (1991). Transformative dimensions of adult learning. San Francisco, CA: Jossey-Bass. Onderwijsraad (2013). Leraar zijn. Meer oog voor persoonlijke professionaliteit. Den Haag Onderwijsraad. Gedownload op 10 februari 2014 van Kessels, J., Boers, E., & Mostert, P. (2008). Vrije ruimte praktijkboek, Filosoferen in organisaties. Amsterdam: Boom. Afbeeldingen: