1. INLEIDING 3 2. ORGANISATIE EN WERKING VAN DE HULPPROGRAMMA S 3

Transcriptie

1 nota nota aan het managementcomité datum 12 januari 2015 refertenummer MC _03_01 naam lijnmanager Jean-Pierre Vanhee naam auteur Nele Wynants onderwerp beleidsrapport crisis INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 3 2. ORGANISATIE EN WERKING VAN DE HULPPROGRAMMA S BELANGRIJKSTE NIEUWIGHEDEN IN HET DECREET RECHTSTREEKSE AANMELDINGEN GERECHTELIJKE CRISISVRAGEN CRISISHULP AAN HUIS DE WERKING VAN DE CRISISNETWERKEN IN 2014 IN CIJFERS AANMELDINGEN AANMELDERS WERKING HULPPROGRAMMA S SPECIFIEKE MONITORING IN REGISTRATIE ANTWERPEN WERKLAST MELDPUNTEN INBEDDING IN CAW RAPPORTAGE REGIO S (SJABLOON) VASTSTELLINGEN WERKLAST MELDPUNTEN AANBOD AANBEVELINGEN OPVOLGING AANBEVELINGEN MC Koning Albert II-laan 35, bus 32, 1030 Brussel T F p1

2 HET SUBSIDIAIR AANBIEDEN VAN DE HULPPROGRAMMA S CRISISJEUGDHULP VERDERZETTEN EN VERSTERKEN IN DE REGELGEVING INZETTEN OP PERMANENTE EN THEMATISCHE VORMING ZOEKEN NAAR MEER VLAAMSE EN REGIONALE AFSTEMMING MET HET KINDERPSYCHIATRISCH HULPAANBOD WERKEN AAN OPERATIONELE SAMENWERKING OP (INTER)REGIONAAL NIVEAU OM ZO TE KOMEN TOT DUIDELIJKE EFFICIËNTIEWINST EVOLUEREN NAAR EEN ELEKTRONISCH CLIENTDOSSIEROPVOLGINGSSYSTEEM LEGISTIEK VIST-CJ VOOR GERECHTELIJKE CRISISVRAGEN VIST-CJ OOK NA VERBLIJF IN CONTEXT DUIDELIJKHEID VAN HET KADER CAPACITEIT AANBOD OPTIMALISEREN VAN DE INZET VAN HET AANBOD UITBREIDING VAN VERZEKERD AANBOD UITBREIDING VAN MOGELIJK AANBOD TOEWERKEN NAAR PRESTATIEFINANCIERING WERKLAST MELDPUNTEN UITBREIDING VERDELING VAN DE MIDDELEN (REKENREGEL) OPVOLGING CRISISHULPVERLENING OVERLEGFORUM MAGISTRATUUR NETWERKGROEPEN IROJ BIJLAGEN VOORSTEL VAN BESLISSING 22 2

3 1. Inleiding Het decreet van 1 maart 2014 van start ging in Vlaanderen, hield op het eerste zicht voor crisis weinig nieuwigheden in. De bestaande praktijken van aanmeldingen door jeugdmagistratuur en cliënten werden geregulariseerd en kregen een kader waarbinnen het mogelijk werd. De opdrachten van de meldpunten werden nader omschreven. Toch werd reeds snel uit de voorstart duidelijk dat de impact van het decreet op crisisjeugdhulp veel verder ging dan wat op het eerste zicht een bestendiging zou lijken. Crisisjeugdhulp komt meer en meer op de voorgrond te staan in het nieuwe landschap en is verweven met alle actoren en modaliteiten. Er is een link naar gemandateerde voorzieningen en gerechtelijke jeugdhulp, men werkt met en voor voorzieningen uit de rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp en het niet-rechtstreeks toegankelijke veld. Men moet samenwerken met de ITP voor doorstroom maar ook voor uitbreiding of inzet in het hulpprogramma, De impact van het decreet op crisis kan dan ook moeilijk onderschat worden. De crisisnetwerken kunnen beschouwd worden als de barometer van de jeugdhulp. Indien de crisisnetwerken sterk bevraagd en overvraagd worden, is het zinvol dit van naderbij te bekijken. Dit rapport brengt een beeld van de organisatie en werking van de hulpprogramma s en een aantal kerngetallen en significante cijfers van Daarnaast wordt dieper ingegaan op wat dit betekent voor de verschillende onderdelen van de hulpprogramma s, te weten de meldpunten en de voorzieningen die een aanbod doen. 2. Organisatie en werking van de hulpprogramma s 2.1. Belangrijkste nieuwigheden in het decreet Rechtstreekse aanmeldingen Het amendement dat werd ingediend bij het decreet laat cliënten toe om zich aan te melden bij het crisismeldpunt. Dit wordt evenwel als boodschap niet breed verspreid. Bedoeling is vooral dat wanneer de betrokken hulpverlener niet bereikbaar is, en er zich een crisis voordoet, de cliënt toch beroep kan doen op crisishulp. In die zin wordt ook aan hulpverleners gevraagd om, wanneer zij inschatten dat een dergelijke situatie zich kan voordoen, zij het meldpunt al informeren. Wanneer cliënten zich aanmelden, gaat het meldpunt na of er al een hulpverlener betrokken is. Deze wordt alleszins ook aangesproken om het traject binnen de crisishulp te laten aansluiten bij eventuele andere hulpverlening. Deze evolutie heeft een belangrijke weerslag op de meldpunten. Het zoeken naar een betrokken hulpverlener, het motiveren van hulpverleners om een rol op te nemen in het traject is nieuw en tijdrovend Gerechtelijke crisisvragen 3

4 Het decreet regulariseerde de situatie die reeds in tal van netwerken bestond waarbij jeugdmagistraten konden aanmelden bij het crisismeldpunt. Het bed-met-perspectief werd meestal ingezet voor 1 nacht, waarbij de dag nadien een andere oplossing werd gezocht/gevonden voor de jongere. Reeds snel na de opstart werd de toegang tot de crisisnetwerken nog meer verruimd en werd ook de voorwaarde van bereidheid tot gesprek losgelaten. De crisisnetwerken nemen sinds 1 juli 2014 ook crisissituaties op die worden aangemeld door jeugdmagistraten en sociale diensten voor gerechtelijke jeugdhulp, ongeacht of de cliënt instemt met de crisishulpverlening, of hiertoe slechts te bewegen is met een gerechtelijke beslissing. Deze beweging is niet voor alle meldpunten even evident. Voor sommige meldpunten vergt het nog veel afstemming en overleg om tot goede afspraken te komen over wat precies kan gevraagd worden aan een meldpunt, welke informatie daarvoor noodzakelijk is, en wat men dan van een meldpunt of het crisisnetwerk in het algemeen kan verwachten. Sinds magistraten kunnen aanmelden, blijven de jongeren waarvoor zij aanmelden vaak ook langer dan 1 nacht. Vaak gaat het om jongeren waarvoor geen perspectief is op een terugkeer naar huis. Dit brengt een aantal organisatorische problemen mee. De combinatie verblijf en begeleiding komt onder druk te staan. Voor jongeren waarbij geen perspectief is op terugkeer naar huis is een begeleiding die gericht is op de terugkeer naar huis niet zinvol. Maar bepaalde voorzieningen staan erop dat de opvang die zij bieden gecombineerd wordt met begeleiding omdat dit een houvast biedt voor de jongere. De begeleiding die dan geboden moet worden, is dus anders van aard. De netwerken en begeleidingsdiensten waren daar niet altijd op georganiseerd. Sommige voorzieningen geven aan dat de beperkte mate van vrijwilligheid of de onduidelijkheid over de bereidheid van cliënten voor hen niet evident is, in de mate dat ze hun engagement in het hulpprogramma in vraag stellen of terugtrekken als verzekerd aanbod Crisishulp aan Huis Sinds 1 maart is het aanbod van crisishulp aan huis rechtstreeks toegankelijk, maar enkel via het meldpunt. Concreet betekent dit dat het volledige aanbod van CaH enkel toegankelijk is via aanmelding bij het crisisnetwerk. De meldpunten hebben zo de beschikking over een ruim aanbod begeleiding, maar ontvangen ook meer aanmeldingen hiervoor. Over het algemeen loopt de samenwerking tussen de diensten voor CaH en de meldpunten goed. In Oost-Vlaanderen en de Kempen wordt aangegeven dat er nog een leerproces moet gelopen worden rond de indicatiestelling voor CaH. In een aantal regio s geeft men aan dat er een hoge administratieve last is bijgekomen voor het meldpunt. Ook in Brussel is de samenwerking nog niet optimaal. Een verbeterpunt in sommige regio s is het verlies aan informatie en de vertraging in de opstart. In de meeste regio s is een structureel overleg geïnstalleerd om de samenwerking te bespreken. SDJ blijft een belangrijke aanmelder. In veel regio s stijgt de benutting van het aanbod door SDJ. Uitzonderingen zijn West-Vlaanderen, Mechelen en Leuven. In Antwerpen blijft het aandeel status quo. Bij OCJ en SDJ leeft in sommige regio s toch de perceptie dat men minder beroep kan doen op het aanbod CaH. Deze diensten betreuren dat zij geen rechtstreeks beroep meer kunnen doen op het aanbod CaH. Het meldpunt wordt ervaren als overbodige tussenstap of als onnodige bevraging van de indicatiestelling van de consulent. 4

5 Aandachtspunten aangegeven vanuit de diensten voor CaH zijn vooral de belangrijke verbinding tussen het meldpunt en interventie. Een kwalitatieve werking voor CaH (begeleiding)is dus afhankelijk van een voldoende gevormd en sterk meldpunt, waar eventueel reeds een interventie in functie van vraagverheldering gebeurd is en waar de indicatiestelling zeer zuiver gericht is op CaH. Daarnaast geeft men aan dat vervolghulp onvoldoende (snel) beschikbaar is en dat de contactpersoon als aanspreekpersoon, ook na de begeleiding, van cruciaal belang is voor het gezin De werking van de crisisnetwerken in 2014 in cijfers Aanmeldingen In tabel 1 wordt een overzicht geboden van het aantal aanmeldingen per regio, in vergelijking met de vorige jaren. Waar de hulpprogramma s nog duidelijk gescheiden zijn, wordt de verdeling over de hulpprogramma s nog weergegeven. Tabel 1: aantal aanmeldingen sinds 2009 Regio / netwerk / hulpprogramma /01/ /10/2014 Regio Antwerpen Mechelen-Rupel Kempen Antwerpen Brussel Regio Limburg Regio Oost- Vlaanderen Regio Vlaams- Brabant Leuven Halle-Vilvoorde Regio West- Vlaanderen Totaal Hoewel de cijfers voor 2014 geen volledig jaar omvatten, overtreffen ze in alle regio s het aantal aanmeldingen van Dit wordt enerzijds verklaard door het feit dat het 5

6 volledige aanbod van Crisishulp aan Huis achter het meldpunt is gepositioneerd en dus alle aanvragen via de meldpunten verlopen. Anderzijds kan dat geen verklaring zijn voor de totale stijging 1. De toename van aanmeldingen is ook niet nieuw. Zoals grafiek 1 aantoont is werd de stijging al ingezet in 2013 in alle regio s met uitzondering van regio Brussel en regio West-Vlaanderen. Ook uit de verdeling van de aanmeldingen over de maanden, blijkt niet dat 1 maart 2014 een cesuur teweegbracht. Er is wel een zeer lichte verhoging van het aantal aanmeldingen vanaf 1 maart (ongeveer 2%) maar dit is te laag om betekenisvol te zijn Aanmelders Het nieuwe decreet heeft ook een verschuiving teweeg gebracht bij de aanmelders. CLB, mobiel-amulante hulp van BJB en de CAW zijn stabiele aanmelders. Hun aandeel blijft nagenoeg gelijk over de jaren heen. Het nieuwe decreet opent de toegang tot de crisisnetwerken voor jeugdmagistraten en cliënten. Zoals uit grafiek 2 blijkt is deze opening een regularisatie van een situatie die voorheen ook bestond. Sinds de inwerkingtreding van het decreet is er wel een stijging van de aanmeldingen door die 2 groepen aanmelders. Het ondersteuningscentrum jeugdzorg (OCJ) heeft (nog) niet de plaats ingenomen van het comité voor bijzondere jeugdzorg (CBJ), hoewel uit een aantal regio s signalen komen dat dit wel opnieuw verandert. Grafiek 1: percentage van de aanmeldingen volgens aanmelder BJB - Private mobiele en/of ambulante hulp Cliënt/cliëntsysteem zelf AWW - Autonoom CAW BJB - Sociale Dienst bij de Jeugdrechtbank BJB - Comité voor Bijzondere Jeugdzorg Onderwijs - Centrum voor Leerlingenbegeleiding Politie/Justitie - Politie 0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 1 Deze conclusie is gebaseerd op gegevens over de inzet van begeleiding. In totaal werd tot 31/10 ongeveer 520 x begeleiding ingezet, tegenover 450x in heel Deze stijging (met inbegrip van de aanmeldingen die geen aanbod begeleiding konden krijgen omdat het aanbod volzet was) is niet voldoende om de bijna verdubbeling van het aantal aanmeldingen te verklaren. 6

7 Werking hulpprogramma s De stijging van de aanmeldingen heeft een belangrijk effect op de dispatching. In absolute cijfers wordt meer hulp ingezet binnen het crisisnetwerk, zoals tabel 2 aangeeft. Het percentage interne dispatchings daalt echter met 10 %. Tabel 2: dispatching in het netwerk # ontvankelijke aanmeldingen N % N % N % dispatching in het netwerk ,00% ,00% ,00% geen dispatching in het netwerk ,00% ,00% ,00% Hiervoor zijn 2 verklaringen mogelijk. Ofwel is er onvoldoende aanbod beschikbaar waardoor geen dispatching mogelijk is, ofwel wordt te snel of oneigenlijk aangemeld bij de crisismeldpunten. Voor de tweede hypothese is niet onmiddellijk cijfermateriaal voorhanden om dit te onderbouwen. Het percentage cases dat wordt aangemeld die eigenlijk niet beoordeeld worden als crisis of waar nog hulp mogelijk in het netwerk, blijft gelijk. De eerste hypothese wordt gestaafd met cijfers over het aantal keer dat gebrek aan relevant aanbod werd geregistreerd als reden om niet te dispatchen. Tabel 3 geeft weer welke motivatie werd geregistreerd. Daarbij moet vermeld worden dat men meerdere motivaties kan registreren. Het percentage werd berekend op het totaal aantal aanmeldingen dat geen dispatching kreeg (incl. onontvankelijke aanmeldingen). Het aandeel van bezetting van relevant aanbod verdubbelt in 2014 ten opzichte van een relatief laag percentage in 2012 en Tabel 3: reden om niet te dispatchen naar totaal aantal aanmeldingen reden om niet te dispatchen N % N % N % Geen crisissituatie ,7% ,0% ,72% Geen hulpvraag/geen vrijwilligheid ,5% ,2% ,00% Hulp in cliëntnetwerk ,0% 224 9,7% 289 9,46% 7

8 Andere hulp mogelijk ,3% ,3% ,95% Relevant aanbod volzet 135 7,9% ,2% ,34% Deze tabel is nog belangrijk in een ander opzicht. Het argument dat er geen hulpvraag is in hoofde van de cliënt, of dat deze niet bereid is om crisishulp te aanvaarden was tot het voorjaar van 2014 een legitieme reden om geen dispatching te doen binnen het crisisnetwerk. Het was in sommige regio s zelfs een grond voor onontvankelijkheid van de aanmelding. Dit werd gewijzigd in het voorjaar van 2014 door de crisisnetwerken ook een opdracht te geven in een gerechtelijk kader. Dit betekent naar de toekomst toe dat het grote aandeel vragen dat om die reden in het verleden geen toegang kreeg, sinds 1 juli en in de toekomst ook de vraag naar crisishulp kan en zal stellen. De toename van het aantal aanmeldingen geeft een grote druk op de hulpprogramma s. Dit blijkt enerzijds uit de stijging van de registratie over bezetting van relevant aanbod, maar blijkt ook uit de cijfers van de inzet van het hulpaanbod. Een overzicht van de bezetting is te vinden in bijlage 1. Er werd in de eerste 9 maanden van 2014 reeds evenveel keer interventie of opvang ingezet als in 2013 op een heel jaar. Begeleiding stijgt evident gelet op de positionering van crisishulp aan huis. Met betrekking tot interventie moet het signaal van de crisismeldpunten ernstig worden genomen. Wanneer de druk op een meldpunt stijgt, daalt het beschikbare aanbod interventie die door de meldpunten worden aangeboden. In 2012 boden meldpunten in 13% van de aanmeldingen zelf een interventie aan, in 2013 was dat nog ongeveer 10% en in 2014 was dat nog maar net 7%. Tegelijk geven partners als crisishulp aan huis en cliëntvertegenwoordigers aan dat het aanbod interventie een zeer waardevol stressverlagend aanbod is. De druk op het opvangaanbod komt nog beter tot uiting wanneer ook de duur van de opvang in beeld komt (grafiek 3). Grafiek 2: duur van crisisopvang 8

9 > 2 weken > 1 week 7 dagen 6 dagen 5 dagen 4 dagen 3 dagen dagen 1 dag 0,00% 5,00% 10,00% 15,00% 20,00% 25,00% 30,00% 35,00% De grafische weergave geeft meteen weer dat de duur van de crisisopvang sterk is toegenomen. Meer dan 50% van de jongeren verblijft langer dan een week in de crisisopvang, meer dan 20% verblijft zelfs langer dan de maximale termijn van 2x 7 dagen in de opvang. De langere duur van de crisisopvang gecombineerd met een hoger aantal keer dat crisisopvang geboden wordt, verhoogt de druk op het opvangaanbod aanzienlijk Specifieke monitoring in Bijkomend hulpaanbod In alle regio s werden acties ondernomen in 2014 om het aanbod uit te breiden, gelet op de druk op het aanbod. Er werden gesprekken aangeknoopt met voorzieningen die reeds een engagement opnemen in de hulpprogramma s, maar er werd ook ingezet op een verbreding van de engagementen. In Oost-Vlaanderen werden talrijke nieuwe partners gevonden voor het netwerk. In Limburg waren een aantal partners bereid om een extra inzet te doen. In West-Vlaanderen werd in het najaar een traject opgestart voor een extra aanbod. In Vlaams-Brabant werden ook enkele nieuwe engagementen opgetekend. In Antwerpen zijn de gesprekken nog lopende om enkele extra plaatsen vrij te maken voor het crisisnetwerk registratie Antwerpen In 2014 werd tussen 1 juni en eind oktober een registratie gedaan bij de ITP die sinds 1 maart aanspreekbaar was voor crisissituaties (in tweede lijn) om een beeld te krijgen van welke crisissituaties worden aangemeld. Daaruit blijkt onder meer dat jongeren vaak meermaals worden aangemeld, dat SDJ duidelijk de grootste aanmelder is en dat jongeren vaak ook reeds in een voorziening 9

10 verblijven. Dit noopt tot de vraag waarom er geen time-out kan worden ingezet en leidt tot de vaststelling dat het aanbod bemiddeling ook niet voldoende gebruikt wordt in deze situaties. Het feit dat er toch nog meer dan 150 unieke jongeren worden aangemeld bij de ITP in de maanden waarin de ITP feitelijk de tweede lijn vormt na het meldpunt geeft aan dat het aanbod van het crisisnetwerk in Antwerpen onvoldoende is om alle vragen op te vangen. Bijlage 2 biedt ook een weergave van de samenstelling van de hulpprogramma s in de regio s. In Antwerpen is het hulpprogramma zeer klein Werklast meldpunten De stijging van de aanmeldingen heeft een belangrijk effect op de werklast van de meldpunten. Begin 2014 kwam reeds het bericht dat in sommige meldpunten de werklast een kritische hoogte bereikte, nadat in 2013 reeds een significante verhoging van de aanmeldingen en werkdruk werd gesignaleerd. Dit blijkt ook uit de praktijk in 2014 en komt ook tot uiting in de tijd die een meldpunt moet en kan besteden aan de verschillende taken. De acties rond bekendmaking werden afgebouwd of stopgezet. In 2012 boden de meldpunten in 13% van de aanmeldingen een interventie vanuit het meldpunt. In 2013 was dat 10% en in 2014 was dat nog 7%. Deze daling kan niet alleen worden opgevangen door de diensten voor crisishulp aan huis. Het globale percentage van de aanmeldingen waarvoor interventie (door meldpunt of een andere dienst) wordt ingezet daalt van 16% naar 12%. Er werd tijdens de zomervakantie een werklastmeting uitgevoerd in alle meldpunten om meer concrete informatie te verkrijgen over de tijdsbesteding binnen een meldpunt en de benodigde tijd om alle taken op een kwaliteitsvolle manier op te nemen. Binnen een meldpunt zijn verschillende functies en taken te onderscheiden, namelijk het verwerken van aanmeldingen, overleg (zowel casegebonden als niet-casegebonden), coördinatie, bekendmaking en extern overleg. Ook de netwerkondersteuning valt op de schouders van de meldpunten nu het departement WVG die rol niet meer opneemt. Al deze elementen werden stap voor stap opgenomen in de berekening van de werklast. De gedetailleerde berekening is opgenomen in bijlage 4. Voor het casegebonden werk van een crisismeldpunt, exclusief de interventie door het meldpunt, zijn 22 VTE nodig voor Vlaanderen. Dit behelst het beluisteren van aanmeldingen, het uitvoeren van vraagverheldering, contactnames met voorzieningen in functie van dispatching, binnen de regierol opvolgen van de crisishulp en terugkoppelen naar aanmelder en voorziening, en een administratief luik. De tijd die nodig is voor overleg wordt verrekend in de beschikbare uren per VTE. Er wordt uitgegaan van 400 uren overleg per jaar. Voor het aanbieden van interventies a rato van 15% van de aanmeldingen is er een totaal van 10,55 VTE voor Vlaanderen nodig. In totaal betekent dit dat er 32,5 VTE nodig zijn om de casegebonden taken van een meldpunt en interventies door het meldpunt (15% van de aanmeldingen) aan te bieden tussen 9:00 en 17:00. Om een permanentie op te nemen tijdens de nacht en weekends zou theoretisch, zonder koppeling aan een andere werking nog 38,9 VTE extra nodig zijn. Het inspectierapport gaf in 2011 aan dat de aanwezigheid van een coördinator een belangrijke impact had op de werking van een meldpunt. De afbouw van de netwerkondersteuning van het beleidsondersteunend team van het departement WVG 10

11 maakt dat het meldpunt meer en meer de trekkersrol binnen het netwerk moet opnemen. Dit behelst bekendmaking, maken van afspraken, in overleg gaan naar aanleiding van knelpunten in de samenwerking en het voorbereiden, en bijwonen en occasioneel verslag nemen van de netwerkgroepen, en soms ook het IROJ. Voor al deze taken moet 1 VTE per meldpunt berekend worden, dus in totaal 8 VTE voor de meldpunten zoals ze nu georganiseerd zijn Inbedding in CAW Meldpunten dienen evenwel een 24/7 permanentie te verzekeren. Om dit in beeld te brengen, en te vergelijken met de theoretische berekening van wat dit zou vragen in VTE (39,2 VTE), werd een bezoekenronde georganiseerd naar alle CAW waar meldpunten gesitueerd zijn om de inbedding te bekijken. Er is nog 1 meldpunt gesitueerd in een CKG. Omwille van de vergelijkbaarheid werd de inbedding in het CKG en het organisatiemodel aldaar niet onderzocht. Dit houdt evenwel geen enkele depreciatie in voor het werk, het enthousiasme en de expertise van het meldpunt dat binnen dit CKG gesitueerd is. De rondgang bij de CAW s had enerzijds tot doel te beluisteren waar zich moeilijkheden voordoen in het organiseren van een meldpunt binnen een CAW, anderzijds bevragen waar eventuele efficiëntiewinsten zouden kunnen geboekt worden binnen de organisatie. Er werd vastgesteld dat er een zeer grote gedrevenheid is bij de meldpunten en de CAW s. Bijna alle CAW s investeren zelf ook nog bijkomend in het meldpunt, naast de middelen die zij ontvangen voor de organisatie van dit meldpunt. Deze bijkomende inzet kunnen extra VTE zijn die worden toegevoegd aan het meldpunt, het kan gaan over de inzet van een coördinator die de teamverantwoordelijke ondersteunt in de netwerkondersteuning (voorzitterschap NSG, IROJ, overleg met partners), of de koppeling aan een andere werking binnen het CAW die de nacht en/of weekendpermanenties mee opneemt. Onderstaande tabel probeert dit te vatten. Tabel 7: situatie inbedding CAW Extra aanbod interventie met middelen van het CAW verzekerde interventie door het meldpunt met de middelen van IJH IROJ en/of voorzitterschap NSG CAW De Kempen x x x CAW Halle-Vilvoorde x CAW West- Vlaanderen x x x x CAW Oost-Vlaanderen x x x koppeling aan werking met permanentie (andere werking vangt overdruk op) 11

12 CAW Brussel x x CAW Limburg x x CAW Antwerpen x In cijfers gegoten ontvouwt zich volgend beeld. Tabel 8: cijfermatige berekening inbedding CAW Theoretisch aantal VTE om nacht en weekend permanentie waar Theoretisch berekend aantal VTE dat CAW inzet om nacht en weekendpermanentie waar te nemen o.b.v. Extra inzet vanuit CAW voor andere taken dan permanentie: te nemen tussen werkelijke interventie of 17:00 en 9:00 permanentie-uren coordinatie 2 opmerkingen Antwerpen 4,9 0 3 Turnhout 4,9 4,3 Brussel 4,9 0,0 Vlaams Brabant +12 4,9 3,6 Vlaams Brabant ,9 Niet bevraagd Oost-Vlaanderen 4,9 3,8 West-Vlaanderen 4,9 4,3 1,63 Limburg 4,9 0,0 0,5 TOTAAL 39,2 16,0 5,13 Met 7,6 VTE extra wordt ook crisiswerking voor volwassenen gerealiseerd. Dit is zeer verweven met de crisiswerking voor minderjarigen. Deze tabel toont dat nacht en weekendpermanenties theoretisch een extra 39,2 VTE vraagt. Dit is evenwel de berekening uitgaande van een zelfstandig team. In praktijk zijn de meldpunten in 5 van de 8 meldpunten gekoppeld of ingebed in een crisiswerking van het CAW (of CKG). De uren waarbinnen een meldpunt zelf de permanentie waarneemt verschillen per regio. In de 3 de kolom van de tabel werd berekend hoeveel VTE het CAW zoals theoretisch berekend investeert om de nacht en weekendpermanentie op te nemen. De berekende VTE nemen uiteraard tijdens hun permanentie ook een permanentietaak waar voor de gekoppelde werking en realiseren op die manier zeker 2 Hier werd enkel gekeken naar een rechtstreekse teamcoördinatiefunctie. In ieder CAW besteedt een afdelingshoofd, clustercoördinator of directeur ook tijd aan de opvolging en sturing van het team waar het crisismeldpunt zich in situeert. 12

13 efficiëntiewinsten, wat ook steeds bedoeld was met de keuze voor de inbedding van de crisismeldpunten. De inbedding van de meldpunten in de CAW s betekent een efficiëntiewinst van 21,13 VTE (16 + 5,13 VTE) Rapportage regio s (sjabloon) In de regio s werden de wijzigingen in het landschap opgevolgd binnen de netwerkgroepen aan de hand van een sjabloon dat elke vergadering opnieuw werd overlopen en waarin de knelpunten, goede praktijken en verbeteracties konden worden opgelijst. Een eerste vaststelling onderlijnt dat de duur van de crisishulp is opgelopen (cfr. supra). De termijnen staan onder druk en het blijkt zeer moeilijk om niet-rechtstreeks toegankelijke vervolghulp snel te bereiken. Dit wordt vooral, maar niet alleen, opgemerkt bij crisisvragen waarbij SDJ betrokken is. Een belangrijk aspect hierbij is dat de VIST-CJ niet mogelijk is voor gerechtelijke dossiers. Specifiek aan de VIST-CJ is dat de ITP voor deze vragen prioriteit geeft boven alle andere prioraanvragen. In sommige regio s werden wel afspraken gemaakt tussen de ITP en het crisismeldpunt om ook voor gerechtelijke dossiers eenzelfde statuut te geven. Hierbij speelt de verwijzing van het meldpunt een belangrijke rol, net zoals bij een VIST- CJ. In verband met de VIST-CJ werd ook een pervers effect vastgesteld. Situaties waar iemand in de context bereid wordt gevonden om op verwijzing van het meldpunt enkele dagen opvang te bieden, komen niet meer in aanmerking voor een VIST-CJ, hoewel de jongere mogelijks ook een residentiele setting nodig heeft en terugkeer naar huis na de crisisopvang in het eigen netwerk niet meteen mogelijk is. Het moeilijk bereiken van vervolghulp heeft niet enkel te maken met wachttijden voor welbepaald aanbod maar ook met de noodzaak om een hulpverlener bereid te vinden om een Adocument aan te maken. Meldpunten dienen enkel een Adoc in als er nood is aan een VIST-CJ. Zij springen hier heel zorgvuldig en voorzichtig mee om. Voor alle andere aanvragen gaan meldpunten op zoek naar een betrokken hulpverlener. Het blijkt niet altijd mogelijk om betrokken hulpverleners te vinden, of indien er nog geen hulpverlening is, om hulpverlening te activeren en desgevallend te motiveren om een A-doc in te dienen. Men merkt ook op bij heraanmeldingen, dat reeds bij de eerste aanmelding er consensus was dat een aanvraag bij de ITP nodig was, maar dat dit toch niet gebeurde. Sterker nog, er leeft een gevoel dat crises ontstaan omdat de jeugdhulp te lang aarzelt om de stap te zetten naar de ITP of de gemandateerde voorzieningen. De gedeelde verantwoordelijkheid is nog niet gerealiseerd op het terrein op casusniveau. Aan de andere zijde van het spectrum wordt ook de (on)toegankelijkheid van de gemeenschapsinstellingen als een probleem ervaren. Er komen veel zwaardere cases terecht in het crisisnetwerk, waarvan sommige cases eigenlijk geïndiceerd werden voor een verblijf in een gesloten setting. De partners in de hulpprogramma s zijn niet altijd uitgerust of voorbereid op dergelijke cases. Dit is ook niet de opdracht van het crisisnetwerk. Dit toont ook duidelijk de nood aan overleg en afspraken met de magistratuur. De spelregels zijn in de loop van 2014 gewijzigd. Waar bij de opstart van de ITP de toegang tot de crisisnetwerken voor de magistratuur nog geconditioneerd werd met een bereidheid om in gesprek te gaan en dus toewerkend naar acceptatie van crisishulp, 13

14 werd deze voorwaarde opgeheven en konden alle crisisvragen naar een meldpunt georiënteerd worden, ook deze waar één van de betrokkenen de hulp niet wenst en er dus een gerechtelijke beslissing noodzakelijk is om hulp te kunnen bieden. Daarbij is wel cruciaal dat de afspraken van het crisisnetwerk ook gelden voor alle cliënten die vanuit een gerechtelijk kader binnen het crisisnetwerk worden geholpen. In diezelfde context signaleert men ook dat er een goede communicatie noodzakelijk is tussen parket, politie, meldpunt en voorziening die crisishulp biedt wanneer er onduidelijkheid is over de bereidheid van cliënten. Deze bereidheid kan wisselen tijdens het traject. Er bestaat een nood aan afspraken met GV om snelle overgangen te kunnen maken om de continuïteit van de crisishulp te kunnen waarborgen. 3. Vaststellingen 3.1. Werklast meldpunten De meldpunten in Vlaanderen werken momenteel met 29,6 VTE. Uit de werklastmeting blijkt dat dit onvoldoende is om de aanmeldingen te verwerken en interventies aan te bieden in 15% van de aanmeldingen. Uitgaande van een werking tussen 9:00 en 17:00 hebben meldpunten 40,5 VTE (of 38,5 met 6 meldpunten) nodig om een kwaliteitsvolle dienst aan te bieden. Voor de 24uurspermanentie is theoretisch gezien ook 39,2 VTE nodig. Dit kan worden gereduceerd tot 29,2 indien in 2 regio s de 2 meldpunten fuseren tot 1 meldpunt. Vanuit sommige CAW s wordt reeds geïnvesteerd door het meldpunt in te bedden of te koppelen aan een andere werking waarin ook een 24permanentie moet worden waargenomen. In totaal gaat dat over 16 VTE. In sommige CAW s investeert men ook voor interventie en heeft men vanuit die optiek middelen toegevoegd aan het meldpunt (5,13 VTE). In onderstaande tabel is de kloof berekend op basis van wat nodig is (kolom 3 en kolom 5) verminderd met de middelen die daarvoor worden ingezet (kolom 4, 6 en 7). Tabel 9: conclusie over de kloof % TOTAAL nodig Subsidie Permanentie Inzet CAW Inzet CAW kloof Scenario 1 (8 meldpunten) aanmeldin gen zonder permanentie meldpunt (obv VTE) permanentie andere Antwerpen 26,46% 9,6 4,25 4, ,25 Turnhout 7,89% 3,5 2,75 4,9 4,3 1,35 Brussel 3,28% 2,0 4,2 4,9 0,0 2,7 Vlaams Brabant +12 7,74% 3,5 2,7 4,9 3,6 2,1 Vlaams Brabant -12 4,07% 2,3 1,7 4,9 Niet bevraagd Oost-Vlaanderen 18,12% 6,9 5,8 4,9 3,8 2,2 West-Vlaanderen 19,98% 7,5 4,7 4,9 4,3 1,63 1,8 Limburg 11,92% 4,9 3,5 4,9 0,0 0,5 5,8 TOTAAL 100% 40,2 29,6 39,2 16 5,13 23,2 De overbrugging van deze kloof vraagt een inspanning van zowel het agentschap Jongerenwelzijn als Welzijn en Samenleving. Waar het CAW geen inbedding voorziet met een andere werking, moet vanuit Welzijn en Samenleving onderzocht worden of en 14

15 hoe men daar toch een versterking kan bieden zodat de middelen voor het meldpunt optimaal kunnen worden ingezet waarvoor ze bedoeld zijn (meldpuntwerk, interventie en bekendmaking) Aanbod De stijging van de instroom heeft een belangrijk effect op de beschikbaarheid van het aanbod. Het rapport in 2012 gaf mee dat het aanbod in alle regio s toereikend was. Deze vaststelling kan niet zonder meer worden volgehouden in De situatie is vooral kritiek in regio Antwerpen maar ook elders staat het water aan de lippen. Bijlage 3 geeft een overzicht waarin voor het verzekerd aanbod wordt weergegeven waar men over de grens van 30% bezetting en 50% bezetting gaat. Voor het luik rond begeleiding en interventie is het belangrijk om in het achterhoofd te houden dat het aanbod van crisishulp aan huis niet werd meegenomen in dit overzicht omdat dit zeer flexibel wordt ingezet en dus moeilijk in cijfers te vatten is. 4. Aanbevelingen 4.1. Opvolging aanbevelingen MC Het subsidiair aanbieden van de hulpprogramma s crisisjeugdhulp verderzetten en versterken in de regelgeving Het decreet betreffende de integrale jeugdhulp van 2013 bevestigt de opdracht voor de jeugdhulp om een hulpprogramma crisisjeugdhulp te organiseren. De samenstelling van het hulpprogramma behoudt daarmee een wettelijke basis. Het besluit van de Vlaamse Regering en het ministerieel besluit inzake crisisjeugdhulp beschrijven verder de samenstelling, werking en voorwaarden die gelden. De nieuwe regelgeving met betrekking tot crisisjeugdhulp geeft het meldpunt een centrale plaats als de spil binnen het hulpprogramma. Daarbij worden de taken die een meldpunt vervult bij de aanmelding en in de regie van het traject binnen crisis bepaald. Dit geeft de meldpunten een duidelijk mandaat en verankert de praktijk in de regelgeving. Daarnaast werd een tekst met werkingsprocessen opgemaakt die naast de regelgeving ook een belangrijke operationele rol speelt in de verankering en versterking van het mandaat van de meldpunten en waarbij de werking van de hulpprogramma s verder wordt uitgediept. Deze tekst wordt voorgelegd ter goedkeuring op het MC van januari In overleg met de meldpunten werd in 2013 gewerkt aan een instrument voor vraagverheldering. Dit moest uitmonden in een protocol om te garanderen dat meldpunten op eenzelfde wijze de vraagverheldering zouden afnemen. Het Kompas Vraagverheldering werd opgeleverd door CAPRI en werd goedgekeurd op het MC van maart Het instrument bevatte evenwel niet alle nieuwe elementen die zich sinds 1 maart 2014 hebben aangediend. Samen met de meldpunten en het departement WVG werd verder gewerkt om de nieuwe werkafspraken te integreren in het Kompas en om dit onmiddellijk te koppelen aan de implementatie ervan. In 2015 starten de meldpunten met het gebruik van een eenvorming vraagverhelderingsformulier op basis van Kompas. 15

16 Daarmee rondt het departement WVG haar ondersteuning in het kader van een warme overdracht af bij de implementatie van het Kompas Crisisjeugdhulp en stuurt het Agentschap Jongerenwelzijn de implementatie ervan autonoom verder aan. De aanbeveling werd uitgevoerd Inzetten op permanente en thematische vorming In 2013 werd een meldpuntendag georganiseerd waar verschillende thema s aan bod kwamen zoals de nieuwe positionering van crisis. Er werd eveneens gewerkt rond een eenvormige wijze van vraagverheldering en er werd informatie uitgewisseld over het specifieke thema van niet-begeleide buitenlandse minderjarige vreemdelingen. De meldpuntendag richt zich op medewerkers van het crisismeldpunt en medewerkers van diensten die interventie aanbieden, omdat de opdrachten vaak overlappen. Een thematische vorming voor het hulpaanbod dat een engagement opneemt in het crisisnetwerk werd ook voorzien in Naar aanleiding van nieuwe engagementen, is hier opnieuw vraag naar ontstaan. Het agentschap Jongerenwelzijn organiseert bij voldoende vraag een meldpuntendag in Zoeken naar meer Vlaamse en regionale afstemming met het kinderpsychiatrisch hulpaanbod In verschillende regio s liepen in 2014 projecten om het crisisnetwerk van de jeugdhulp en het crisisaanbod van de geestelijke gezondheidszorg dichter bij elkaar te brengen. In 2012 werd vanuit het departement WVG het project Libel goedgekeurd en toegewezen aan het UZ Leuven. Het doel van het project bestaat erin om het crisisnetwerk vanuit de jeugdhulp en het crisisaanbod van de geestelijke gezondheidszorg, voornamelijk vanuit het UZ Leuven aan elkaar te koppelen en de voorwaarden voor een integratie van de beide netwerken te onderzoeken en te operationaliseren. Er werd een termijn van 2 jaar vooropgesteld. Het project loopt af in april De belangrijkste resultaten zijn het intensief uitwisselen van expertise via wisselleren, gedeelde intervisie en wekelijks casusoverleg via skype. Er wordt ook toegewerkt naar het opstarten van een ambulant punt waar vanuit een gedeelde bril een ambulante interventie met het oog op vraagverheldering kan worden geboden. Men had een model waarin de integratie van beide netwerken compleet zou zijn, maar omwille van subsidietechnische redenen kon een aanvullende projectaanvraag niet worden toegekend. Het project C² (tot dec 2014) mikt op concreet casusgericht samenwerken tussen de 2 bestaande crisisnetwerken in Oost-Vlaanderen m.a.w. de twee netwerken blijven naast elkaar bestaan maar hebben de mogelijkheid om snel een beroep te doen op elkaar. Dit biedt een kans om samen concrete casuïstiek aan te pakken door mogelijks en waar nodig gemeenschappelijke hulpverlening te organiseren. Er wordt afgestapt van het gegeven 'is dit psychiatrie of niet' maar men kijkt naar de mogelijkheid waar psychiatrie een meerwaarde kan zijn in de benadering/aanpak van crisishulp. Dit resulteerde in het aanbieden van gemeenschappelijke interventies door crisishulp aan huis en de CGG s 16

17 binnen het project. De projectmedewerker ondersteunt daarnaast ook de vorming van crisisnetwerken vanuit de geestelijke gezondheidszorg waar deze nog niet zo sterk georganiseerd zijn. Wellicht zal men vanuit dit project een aanvraag tot verderzetting indienen. Project Salamander in Limburg loopt eveneens tot december In tegenstelling tot Libel in Vlaams-Brabant beoogt men geen integratie van 2 crisisnetwerken, maar blijft men de differentiatie voorop stellen. Dit betekent evenwel niet dat er geen nood gevoeld wordt aan een intensieve samenwerking. Vanuit het project werden inspiratiedagen en verdiepingsdagen georganiseerd waarbij praktijkwerkers vanuit de regio werden samengebracht om goede praktijken te delen, elkaars werking beter te leren kennen en de convergenties in de werking nader te bekijken. De reorganisatie van het jeugdhulplandschap vereist dat alle initiatieven rond crisis op elkaar afgestemd worden. Het actieplan jeugdhulp stipuleert eveneens dat het noodzakelijk is om met andere actoren die geconfronteerd worden met soortgelijke urgente vragen een structurele samenwerking uit te bouwen. In 2015 zullen de conclusies, aanbevelingen en leerpunten uit de verschillende projecten samen gelegd worden. Het agentschap Jongerenwelzijn legt tegen einde 2015 een rapport voor aan het MC in functie van het desgevallend verankeren van de projecten in een reguliere werking Werken aan operationele samenwerking op (inter)regionaal niveau om zo te komen tot duidelijke efficiëntiewinst Sinds 1 januari 2014 is het aantal meldpunten in Vlaanderen teruggeschroefd van 11 naar 8. In Oost-Vlaanderen fuseerden de 4 meldpunten tot 1 meldpunt voor de hele provincie, gelokaliseerd in CAW Oost-Vlaanderen. In 2 regio s bestaan nu nog meerdere meldpunten. Concreet is dat het geval in Antwerpen, waar een opdeling bestaat tussen crisisteam -18 dat regio s Antwerpen- Mechelen-Rupel bedient en het meldpunt van de Kempen dat regio Turnhout bedient. Daarnaast zijn nog 2 meldpunten in Vlaams-Brabant, waar de verdeling niet regionaal maar doelgroepgebonden is, nl meldpunt -12 in CKG de Schommel en meldpunt +12 in CAW Halle-Vilvoorde. In Brussel verwerkt het meldpunt met 4,2 VTE slechts een fractie van de aanmeldingen. Er kan nog meer efficiëntiewinst geboekt worden door ook in die regio s te evolueren naar 1 meldpunt. Die beweging is reeds in gang gezet in Vlaams- Brabant en zou in navolging van een uitbreiding van het aanbod een conclusie kunnen krijgen. Vanuit de afdeling Welzijn en Samenleving wordt opgeroepen om te werken naar een fusie van de meldpunten van Vlaams-Brabant en Brussel. In 2015 worden de gesprekken rond de fusie van de meldpunten opgestart en worden de modaliteiten voor een dergelijke fusie in kaart gebracht om te komen tot een plan van aanpak Evolueren naar een elektronisch clientdossieropvolgingssysteem De komst van Insisto heeft een nieuw licht geworpen op deze aanbeveling. De huidige registratie is verouderd, heeft geen gemakkelijk toegankelijk gebruikersbeheer op niveau 17

18 van voorziening en genereert niet alle nodige beleidsrelevante gegevens rond bezetting van het aanbod en tekorten in het aanbod. Het is zeker zinvol om te onderzoeken hoe de koppeling met een systeem als Insisto mogelijk en relevant is, maar gezien de budgettaire context zal dit niet mogelijk zijn in Daarbij worden de vragen van de sectorale administraties naar beleidsrelevante gegevens die nu niet beschikbaar zijn zeker meegenomen Legistiek uitstroom voor gerechtelijke crisisvragen Bij het nieuwe decreet werd er een verruiming gemaakt naar gerechtelijke aanmeldingen. Aanvankelijk werd er vertrokken vanuit de medewerkingsbereidheid/gespreksbereidheid van cliënten, maar begin 2014 (en in uitvoering sinds juli 2014) werd de verruiming gemaakt naar casussen waarin er geen gespreksbereidheid was in hoofde van de cliënt. De verruimde toegang tot de crisisnetwerken voor de magistratuur in situaties waar geen akkoord is van cliënten wordt verankerd in de regelgeving. De VIST-CJ waarbij de ITP gedurende 7 dagen prioriteit geeft aan het dossier en zoekt naar vervolghulp voor een cliënt die na een verwijzing van het meldpunt naar crisisopvang niet terug naar huis kan, is enkel mogelijk met akkoord van de cliënt en dus niet voor deze nieuwe cliënten in het crisisnetwerk. Er is nood aan goede afspraken voor de uitstroom uit het crisisnetwerk van cliënten in een gerechtelijk traject. Het is de opdracht van de SDJ om actief het traject van de cliënt in crisis op te volgen en de nodige stappen te zetten voor het realiseren van het perspectief na de crisishulp door het tijdig indienen van een Adoc, het eventueel aanvragen van prioriteit. Het advies van het meldpunt kan daarbij een bijkomend argument zijn VIST-CJ ook na verblijf in context In zeldzame gevallen lukt een crisismeldpunt erin om, wanneer opvang noodzakelijk is, deze opvang te realiseren binnen de context van de jongere (bijvoorbeeld bij een leerkracht of een schoolvriendje). In die gevallen is een VIST-CJ niet mogelijk omdat er geen interne dispatching naar residentiële opvang binnen het crisisnetwerk werd gedaan. Deze voorwaarde wordt herbekeken in het regelgevende traject zodat dit in de toekomst wel mogelijk zou zijn Duidelijkheid van het kader In 2015 wordt de tekst van de KAFT met de afspraken die van toepassing zijn binnen de crisisnetwerken gecommuniceerd. Deze tekst vormt ook de basis van een protocol waarin alle aanmelders, en partners in het netwerk zich akkoord verklaren en zich engageren om volgens die afspraken te werken Capaciteit aanbod Optimaliseren van de inzet van het aanbod In overleg met de meldpunten en de netwerkgroepen wordt gewerkt aan een voorstel waarbij het verzekerd aanbod met artikel 74 kan tijdens de weekends en de nacht aangesproken worden vanuit andere regio s indien er zich een zeer dringende 18

19 gerechtelijke crisissituatie voordoet waar geen enkele andere oplossing kan gevonden worden Uitbreiding van verzekerd aanbod In sommige regio s is er een duidelijke objectieve nood aan extra verzekerde capaciteit in de hulpprogramma s. Op basis daarvan werd onderstaand voorstel opgebouwd. Het aanbod crisishulp wordt uitgebreid in regio Antwerpen met 3 opvangplaatsen voor kinderen jonger dan 12 en 3 plaatsen voor jongeren ouder dan 12. Ook voor begeleiding en interventie is een significante uitbreiding noodzakelijk, respectievelijk 2 en 2 plaatsen. In Vlaams-Brabant wordt uitbreiding voorzien voor 2 plaatsen interventie. In Oost- Vlaanderen wordt het aanbod begeleiding uitgebreid met 1 plaats. In West-Vlaanderen wordt het opvangaanbod uitgebreid in regio Brugge. Hiervoor is reeds een aanvraag voor een plaats art.74 opgenomen. interventie begeleiding opvang Antwerpen (3voor +12 en 3 voor -12) Brussel Vlaams Brabant +2 Limburg Oost-Vlaanderen +1 West-Vlaanderen +1 De uitbreiding in Vlaams-Brabant met betrekking tot interventie richt zich vooral op arrondissement Leuven, gelet op de beperkte capaciteit aldaar (0,3 plaats van Cidar en CaH (48pl)) en de specifieke eigenschappen van de regio Vlaams-Brabant (sterke scheiding van 2 delen van de regio, gescheiden door Brussel). De uitbreiding van het aanbod interventie in dat deel van de regio gaat samen met de fusie van de 2 meldpunten in Vlaams-Brabant tot 1 meldpunt in Halle-Vilvoorde. Daar het niet opportuun is dat dit meldpunt vanuit Halle in de regio Leuven, tot de grens met Limburg interventie zou aanbieden, gelet op de grote investering in verplaatsing, en temeer omdat de expertise om interventie aan te bieden aanwezig is bij het CKG De Schommel waar het meldpunt inbed was, kan de uitbreiding van het aanbod compenseren voor de moeilijkheid van de regionale spreiding en tegelijk de expertise van CKG De Schommel in het netwerk behouden. Gelijkaardig aan de flexibiliteit die CaH realiseert, is de verwachting dat de 2 plaatsen interventie ook flexibel worden ingezet. Dit betekent dat naargelang de vraag ook begeleiding kan geboden worden. Het crisisnetwerk in West-Vlaanderen is reeds jaren vragende partij voor een aanbod crisisopvang voor jongens +12 in regio Brugge om toe te laten contextgericht te werken. Tegelijk werd het aantal verzekerde plaatsen de laatste jaren afgebouwd in West- Vlaanderen. OOOC t Laar wenst een verzekerd aanbod te doen in het crisisnetwerk voor de opvang van hoogdringende gerechtelijke crisisvragen gelet op de nood aan opvangcapaciteit voor jongens ouder dan 12 in regio Brugge.Het IROJ adviseert dit positief. Het agentschap Jongerenwelzijn (afdeling voorzieningenbeleid) adviseert dit positief. De aanvraag voor een plaats art.74 voor t Laar wordt goedgekeurd. 19

20 Naast de nood die aangegeven wordt op basis van benuttingscijfers, wordt vanuit de netwerken ook nog gesignaleerd dat er een tekort bestaat in Brussel aan opvangaanbod voor meisjes (+12). Algemeen is er ook een duidelijke vraag in West-Vlaanderen, Antwerpen en Brussel naar kinderpsychiatrisch aanbod Uitbreiding van mogelijk aanbod Daarnaast worden voorzieningen gestimuleerd om zich te engageren in het crisisnetwerk met een mogelijk aanbod. Een oproep hieromtrent heeft in Oost-Vlaanderen in 2014 een grote bereidheid gecreëerd en het netwerk gevoelig versterkt. Dergelijke goede praktijken zijn een zeer zinvolle aanvulling om de piekmomenten op te vangen die zich voordoen en om lacunes in het verzekerd aanbod op te vangen Toewerken naar prestatiefinanciering Het MC gaf in 2012 de aanbeveling om te werken naar een prestatiefinanciering. De vele wijzigingen in het landschap, door de invoer van het experimenteel modulair kader bij jongerenwelzijn, de enveloppefinanciering bij jongerenwelzijn en Kind en Gezin, de verschuiving van niet-rechtstreeks naar rechtstreeks aanbod bij alle sectoren, en het gebrek aan duidelijkheid over de budgettaire marge maakt dat de gesprekken over prestatiefinanciering nog niet geleid hebben tot concrete voorstellen en een plan van aanpak. Diezelfde evoluties maken dat prestatiefinanciering voor crisis best wordt opgenomen in een ruimer kader. De vraag naar prestatiefinanciering werd destijds gesteld naar aanleiding van de lage benutting van het verzekerd aanbod met artikel 74. Deze situatie is nu veranderd. Tegen 2016 wordt, rekening houdend met de benutting, de opportuniteit van alternatieve (prestatie)financiering in crisishulp bekeken werklast meldpunten Uitbreiding Voor de meldpunten wordt een uitbreiding voorzien van 9 VTE. De uitbreiding van de meldpunten gaat gepaard met het opnemen van bijkomende opdrachten. Het betreft de verslaggeving en de voorbereiding van de netwerkgroep, in overleg en samenwerking met de voorzitter van de netwerkgroep. Dit is een bestendiging van de situatie zoals deze de facto ook reeds bestaat in de praktijk. Binnen deze middelen wordt in ieder meldpunt een coördinatiefunctie voorzien. Binnen die functie wordt bekendmaking gesitueerd, coördinatie en leiding van het meldpunt en het bijwonen of initiëren van overleg met partners inzake verbeteren van de samenwerking binnen het netwerk. Deze functie neemt 1 VTE in beslag, maar kan wel worden gedeeld over verschillende personen en kan dus gedeeld worden met andere werkingen binnen de organisatie Verdeling van de middelen Gelet op de hoge nood in Antwerpen en Vlaams Brabant wordt de verdeling als volgt: meldpunt Huidig aantal Bijkomende Bij te Reeds Totaal 20

21 VTE dat extra gesubsidieerd wordt voor de organisatie van crisismeldpunten extra subsidiëring voor casegebonden taken, interventie en coördinatie passen vanuit CAW (verschil tussen theoretisch nodig en reeds ingezet vanuit CAW) ingezet vanuit CAW Antwerpen 4,25 +3,6 1,9 3 12,75 Turnhout 2,75 + 0,9 0,6 4,3 8,55 Brussel 4,2 +0 4,9 0 9,1 VlaamsBrabant 2,7 +3,5 (=1,7+1,8) 1,3 3,6 11,1 +12 Vlaams Brabant -12 1,7-1,7 (fusie met mp +12) Oost- 5, ,1 3,8 11,7 Vlaanderen West- 4,7 + 1,2 0 5,93 11,8 Vlaanderen Limburg 3,5 + 0,5 4,4 0,5 8,9 29,6 VTE 9 VTE 14,2 VTE 3 21,13 VTE 73,9 VTE 4.6. opvolging crisishulpverlening Overlegforum magistratuur Vanuit de ITP wordt een structureel overleg opgestart met de magistratuur (parket én jeugdrechtbank). Crisis wordt minimaal 1x per jaar geagendeerd op dit overleg om de samenwerking op te volgen netwerkgroepen Om de netwerkgroep als forum te laten fungeren voor het informeren van elkaar over geldende afspraken en het bespreken van praktijken, knelpunten en mogelijke oplossingen, is het van belang dat vertegenwoordigers van verschillende actoren aansluiten en aanwezig zijn IROJ Aan de IROJ wordt gevraagd om de werking van de crisisnetwerken mee te nemen in hun bespreking en opvolging, overlegfora binnen de regio te faciliteren om tot samenwerkingsafspraken te komen en de signalen met betrekking tot de werking van crisis mee te delen aan het agentschap Jongerenwelzijn. In bijzonderheid wordt aan de 3 Dit is een theoretisch gegeven dat als achtergrond wordt meegenomen bij de totale berekening. Dit betekent niet dat een CAW die VTE expliciet moet vrijmaken voor het crisismeldpunt, maar wel een indicatie waar en in welke grootte-orde nog efficiëntiewinsten kunnen geboekt worden binnen de organisatie, rekening houdende met de eigenheid en de context waarin de CAW werken en hun aanbod formuleren. 21

22 IROJ gevraagd om de gedeelde verantwoordelijkheid voor de continuïteit van de hulp aan de cliënt tijdens en na crisishulp van nabij te blijven opvolgen, op basis van rapportage van de meldpunten met betrekking tot het aantal keren dat wordt aangemeld omdat de hulpverlening vanuit een voorziening wordt stopgezet. 5. Bijlagen Bijlage 1: overzicht van benutting van verzekerd aanbod bijlage 2: samenvattende tabel van grootte van hulpprogramma s Bijlage 3: samenvattende tabel met benutting van verzekerd aanbod Bijlage 4: gedetailleerde berekening van werklast 6. Voorstel van beslissing 6.1. Het Managementcomité neemt kennis van de overheveling van het Kompas Crisisjeugdhulp naar het Agentschap Jongerenwelzijn Het MC vraagt het agentschap Jongerenwelzijn om de thematische vorming inzake crisis verder op te nemen, de vragen te bundelen en een gepast antwoord te voorzien 6.3. het MC vraagt het agentschap Jongerenwelzijn om op basis van de aanbevelingen uit de projecten Libel, Salamander en C² een structurele samenwerking uit te bouwen met actoren die crisishulp aanbieden naast de crisisjeugdhulp het MC gaat akkoord met het voorstel om toe te werken naar 1 meldpunt per provincie, waarbij het meldpunt voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt geïntegreerd bij het meldpunt Vlaams Brabant en vraagt het agentschap Jongerenwelzijn en de betrokken sectorale administraties een stappenplan uit te werken om tegen 2016 te komen tot 5 meldpunten het MC vraagt het agentschap jongerenwelzijn om te onderzoeken hoe de koppeling van registratie van crisis met een systeem zoals Insisto mogelijk is het MC gaat akkoord met de voorgestelde wijzigingen in de regelgeving met betrekking tot de toegang voor magistratuur en de VIST-CJ en met de afspraken met betrekking tot de inzet van het aanbod en vraagt het agentschap Jongerenwelzijn om dit te verankeren in respectievelijk het aanpassingstraject van de regelgeving en de KAFT 6.7. Het MC gaat akkoord met het voorstel rond alternatieve (prestatie)financiering 6.8. Het MC gaat akkoord met het voorstel van uitbreiding van aanbod en vraagt het agentschap Jongerenwelzijn dit verder uit te werken in samenwerking met de betrokken sectorale administraties. 22