In memoriam J. C. (Boy) van EMPEL op 21 mei 1944 te Dorst.
|
|
- Elias van der Horst
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 In memoriam J. C. (Boy) van EMPEL op 21 mei 1944 te Dorst. Inleiding: Bij het begin van het vierde oorlogsjaar zeiden de mensen: "Dit jaar móét er een einde komen aan de oorlog. Zo kan het niet langer." De druk op het dagelijkse leven nam toe. De bezetters eisten steeds meer en het leven werd met de dag moeilijker. Ondanks de bemoedigende woorden van Radio Oranje uit Londen gebeurde er eigenlijk niets dat wees op een snelle bevrijding van de Duitse terreur. Wel werd duidelijk zichtbaar dat de oorlog in de lucht intensiever werd. Elke nacht en soms ook overdag kwamen grote vloten zware bommenwerpers met een sonoor gebrom overvliegen. Ze gingen Duitsland bombarderen om daardoor de oorlogsindustrie lam te leggen. De bommenwerpers werden vanaf de grond belaagd door Duits luchtdoelgeschut. Overdag waren de ontploffingen van de granaten hoog in de lucht als kleine zwarte wolkjes te zien. Dan kon het gebeuren dat het even later granaatscherven regende. Het kwam ook voor dat later niet ontplofte granaten, blindgangers, werden gevonden. Alles bij elkaar natuurlijk erg gevaarlijk!! De Engelse en Amerikaanse bommenwerpers werden ook aangevallen door Duitse vliegtuigen. Daarom werden ze beschermd door hele zwermen jachtvliegtuigen, meestal "jagertjes" genoemd. Dit waren kleine, snelle, zwaar bewapende eenpersoons vliegtuigen die met een sterke motor waren uitgerust. Ze hielden spectaculaire luchtgevechten met de Duitse jachtvliegers die het op de bommenwerpers gemunt hadden. A Is het goed vliegweer was opereerden er de laatste oorlogsjaren ook jagertjes alleen of in kleine groepjes. Deze jagertjes waren erg brutaal want ze vlogen toch alleen boven vijandelijk gebied. Ze duikelden als cowboys rond in de lucht. Hun opdracht was het militair vervoer zo veel mogelijk te ontregelen en te belemmeren. Daarom schoten ze met hun boordkanonnen op alle verkeer dat ze op het land of op het water konden vinden.
2 21 mei Op het station van Nijmegen stond een personentrein klaar om te vertrekken. De machinist en de leerlingmachinist, ook wel stoker genoemd, moesten nog één rit naar Roosendaal maken en dan zat hun dienst er op. Er waren wel jagers in de lucht maar voorlopig lieten ze het station met rust. Boy van Empel, de leerling machinist, wilde wel vertrekken want zijn moeder was jarig en hij had beloofd zo vroeg mogelijk naar huis te komen. Van een dienstregeling was in die dagen nauwelijks meer sprake. Ondanks het feit dat de trein overvol was vorderde de rit goed. Plotseling kreeg bij Dorst een jager de trein in het vizier. De vlieger maakte een bocht en dook daarna schietende op de trein. Het sissen van de ontsnappende stoom uit de lek geschoten ketel van de locomotief was in heel Dorst te horen. Tussen de steenfabriek en de Broekstraat kwam de trein tot stilstand. De passagiers vluchtten hals-over-kop de velden in. Het was zondag, vijf voor half een 's middags. De mensen uit de buurt, die net zaten te eten, renden naar buiten. Ook zuster Reinilda en kapelaan Luijkx waren snel aanwezig om de gewonden te helpen. Voor een van de slachtoffers was het echter te laat. Boy van Empel de leerling-machinist was op slag gedood. Dokter Sluiters uit Oosterhout was door de uitkijkpost van de Luchtbeschermingsdienst op de toren van de St. Jan gewaarschuwd. Toen hij op de motor arriveerde kon hij niets meer doen dan de overlijdensakte opmaken. Het stoffelijk overschot werd later door vrijwilligers van de luchtbescherming wegens gebrek aan passend transport, per bakfiets naar het St. Ignatiusziekenhuis overgebracht. Donderdag 25 mei werd de 31 jarige Boy van Empel in Nijmegen begraven. Een groot aantal collega' s van de Nederlandse Spoorwegen waren bij de begrafenis aanwezig. Het was voor hen allen een gevaarlijke tijd. Uit het Personeelsblad van de Spoorwegen blijkt dat in dezelfde periode nog meer slachtoffers zijn gevallen. In de hal van de personeelsingang van het station te Nijmegen zijn op een koperen plaat de namen
3 aangebracht van de medewerkers van de Nederlandse Spoorwegen die in dat Rayon tijdens de oorlog omkwamen. Ook de naam van J. C. van Empel is daar op te vinden. Moge dit treurige verhaal ieder op zijn eigen manier nog eens terug laten denken aan die moeilijke jaren met de oprechte hoop dat een herhaling ons en onze kinderen bespaard zal blijven. Familie Na een lange zoektocht heb ik in 1981 een zuster van Boy van Empel in Nijmegen gevonden. De familie heeft eigenlijk nooit precies geweten wat er gebeurde was en zelfs niet waar het gebeurde. Mevrouw M.C. van der Hoofvan Empel vertelde mij het volgende: Op de verjaardag van vader kwam er om drie uur iemand van de Spoorwegen vertellen dat Boy was verongelukt. Vader zat nog op de tram en moeder was hartpatiënte. Na aankomst van de dokter werd het hen verteld. Eerder op de dag was al een zwager van vader door de Duitsers gearresteerd omdat hij een brief bij zich had toen hij de grens passeerde. (Hij werkte in Duitsland)
4 Boy is de volgende dag overgebracht naar Nijmegen en opgebaard. Daarna is hij begraven op de Westdaalseweg. Later is zijn graf verplaatst naar de Winkelsteegeweg en samen met vader en moeder herbergraven. Van de begrafenis zijn veel foto's met spoormannen erbij. Zuster heeft die nog. Zij besluit het gesprek met de zin: "Wie niets verloren heeft kan zich niet indenken hoe die oorlog was" Uit het archief van de Gemeentepolitie Oosterhout: Wordt door Opperwmr. Bult opgebeld dat een personentrein komende van de richting Tilburg in Dorst door een vliegtuig is beschoten. Ltnt. Bekker van een en ander in kennis gesteld Met motor naar Dorst geweest met Jhr. Sandberg wnd. Leider v.d. L.B.D. voor regeling werkzaamheden i.v.m. de beschoten trein. Getekend Wmr. v. Rijthoven Uit journaal Lucht Beschermings Dienst Oosterhout Torenwacht meldt vliegtuig cirkelt Torenwacht meldt schieten te Rijen en uit een vliegtuig H.L.B.D. geeft order Dr. Sluiter, Jhr. Sandberg en Jac. Ligtvoet en de E.H.B.O. dienst van post I op te roepen Jhr. Sandberg en Dr. Sluiter vertrekken per motor naar Dorst Gebleken is dat door het schieten uit een vliegtuig om 12.25
5 een trein is getroffen en de leerling-machinist is gedood. Het lijk is door de L.B.D. naar het ziekenhuis te Breda vervoerd, de nodige meldingen zijn gedaan door H.L. B.D. Uit het dagboek van de gebroeders Jan en Wout van den Hout bij gehouden te Gilze: Zondag 21 mei '1944 'S Morgens ± 8 u. Luchtalarm. In 't Z. worden vliegtuigen gehoord. Rond half elf opnieuw alarm. De alarmtoestand duurde langer dan een uur. Gedurende al deze tijd passeren boven de wolken USAjagers. Enkelen konden worden waargenomen door gaps in the clouds. ± u. Komt een jachtvliegtuig ten N. van 't vliegveld onder de wolken uit en neemt te Rijen een locomotief onder vuur. De machinist werd gedood. Het zware en lichte a.a. opende 't vuur. Er werd weer alarm gegeven. Verder zijn in 't verloop van de dag talrijke jagers boven de wolken gepasseerd. Vandaag voerden Amerikanen aanvallen uit met jagers op treinen en andere doelen in 't Westen. 'S Avonds als 't nog licht is (± 10 u.) wordt luchtalarm gegeven. Spoedig bevindt zich reeds een Britse jager boven 't vliegveld, achter de wolken. Nog verscheidene malen gedurende de nacht vertoonden zich deze jagers in de omgeving van 't vliegveld. Vannacht werd Duisburg met 2000 ton aangevallen. De hoofdgroep der bommenwerpers kwam niet hierover, maar meer Noordelijk (Den Bosch). (L: 30 b.) Een tiental Duitse nachtjagers zijn overhier geland. Bronnen: Mevr. M. C. van der Hoof - van Empel (zuster van Boy. Empel) Kapelaan Luijkx
6 Gebroeders Van den Hout Stan Bol Streekarchivariaat. Oosterhout Gemeente Nijmegen Nederlandse Spoorwegen (Archiefbeheer en documentatie) Dorst - april 1982 Jos van Alphen
DORST IN DE OORLOGSJAREN.
DORST IN DE OORLOGSJAREN. De aanwezigheid van vliegveld Gilze-Rijen heeft voor de bewoners van Dorst de hele oorlog door steeds grote ongemakken en vele gevaren opgeleverd. Praktisch de hele oorlog waren
Nadere informatieLUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER
LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER RAALTE LUCHTVERKEER Luchtverkeer (vliegtuigcrashes & bombardementen) Inleiding Vliegtuigen werden zowel door de Duitse bezetters
Nadere informatieMijn mond zat vol aarde
Mijn mond zat vol aarde Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,
Nadere informatieLancaster ED470. Wie, wat, waar en hoe?
Lancaster ED470 Wie, wat, waar en hoe? Hier is het toestel neer gekomen en ontploft. Een groot gat kwam in de grond. Wat gaan we doen? Het verhaal Vliegtuigcrash. 23 september 1944 De vliegbasis Skellingthorpe
Nadere informatieDaags nadat Momgomery's troepen over de Rijn waren, stak Church.1i de rivier over in een Amerikaanse stormboot,
23g2.. passeerden vanmiddag veel bommenwerpers en jagers in oostelijke richting. Vanavond naar Simonse geweest. Toen ik terug naar huis ging en nog maar juist de poort uit was, hoorde ik opeens iets, alsof
Nadere informatieChr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog
Chr. Oranjevereniging Marken en Oranje Herdenking 4 mei 2017 Thema: Verhalen van de oorlog Pieter er Zeeman en de konvooien naar Moermansk Pieter Zeeman (geboren op Marken op 20 december 1914) voer in
Nadere informatieWERKBOEK. Lest we Forget
1 WERKBOEK Lest we Forget 2 Lest we Forget Dit is een uitgave van de stichting Aircraft Recovery Groep 1940-1945 Contact: Secretaris Stichting A.R.G. 1940-1945, Dorpsstraat 204H, 1566 AT Assendelft. Website:
Nadere informatieHet vergeten monument Halifax DT-694 in het Sweibergerbos; lokaal beter bekend als Soeterknip
Het vergeten monument Halifax DT-694 in het Sweibergerbos; lokaal beter bekend als Soeterknip In 2018 is het 75 jaar geleden dat een RAF bommenwerper met het identificatienummer DT-694 vanaf het vliegveld
Nadere informatieVandaag is het 4 mei Tweeënzeventig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog. We herdenken nog steeds de mensen die in de oorlog omkwamen.
Vandaag is het 4 mei 2017. Tweeënzeventig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog. We herdenken nog steeds de mensen die in de oorlog omkwamen. Maurice Vanderfeesten is een van hen. Zijn nieuwsgierigheid
Nadere informatieInhoud blz. 1. Op reis 2. De trekschuit 3. De postkoets 4. De stoomtrein 5. De auto 6. Het vliegtuig 7. Filmpjes Pluskaarten Bronnen en foto s
Op reis Inhoud blz. 1. Op reis 3 2. De trekschuit 4 3. De postkoets 6 4. De stoomtrein 8 5. De auto 10 6. Het vliegtuig 12 7. Filmpjes 14 Pluskaarten 15 Bronnen en foto s 17 Colofon en voorwaarden 18 1.Op
Nadere informatieBeste overlevenden Beste nabestaanden, Beste mensen,
1 Beste overlevenden Beste nabestaanden, Beste mensen, 22 februari 1944 was zo n typische winterdag waarin je ondanks de kou voelt dat het voorjaar niet ver weg meer is. Met een felle zon aan een strakblauwe,
Nadere informatieMijn vader Nicolas Gurowitsch is bevrijd in kamp Westerbork. Over zijn geschiedenis is een mooi bevrijdingsportret
Bijdrage Rob Gurowitsch Mijn vader Nicolas Gurowitsch is bevrijd in kamp Westerbork. Over zijn geschiedenis is een mooi bevrijdingsportret geschreven, u kunt dat nalezen op de website van de bevrijdingsportretten.
Nadere informatieLesbrief Van Papa, voor Sammie
Lesbrief Van Papa, voor Sammie 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Introductie 4 Tweede Wereldoorlog 5 Concentratiekamp 6 Stripverhaal (opdracht) 8 Collage maken (opdracht) 9 Colofon 10 2 Inleiding Voor u ligt
Nadere informatieOp dat moment (maart 1945) opereerde zijn eenheid van op Y-29, het Amerikaanse vliegveld te Zutendaal.
Tijdens de tweede wereldoorlog gebeurde het wel vaker dat militairen ingekwartierd werden bij burgers. Na de bevrijding in september 1944 was dit ook het geval met de geallieerde militairen. Een van hen
Nadere informatieBijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2019 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL Bronnenboekje GT-0125-a-19-1-b 1 / 14 lees verder bron 1 Een zin uit het programma van een politieke partij (1894): Het
Nadere informatiegroetjes Thijs Bezoek kasteeltje Geijsteren.
Bezoek kasteeltje Geijsteren. 7 Juni bezocht groep 6 het kasteeltje in Geijsteren. Cynthia Siefers heeft de kinderen rondgeleid. Ze heeft een boek geschreven: een trots kasteel. Ze heeft verteld wat er
Nadere informatieIZEGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
IZEGEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat de stad in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt erover gepraat, de mensen staan allemaal op straat. De volgende
Nadere informatieDe bevrijding van Houthem
De bevrijding van Houthem Zondag 17 september 1944 Samengesteld door Fons Heijnens Duitsers in Houthem Vanuit Geulhem komend, trekken de Duitsers Houthem binnen in mei 1940 Foto uit archief van Jacquo
Nadere informatieOORLOG IN OVERIJSSEL 2015
OORLOG IN OVERIJSSEL 2015 Opdrachten bij de film Naam Groep.. BEZETTING duur: ca. 15 minuten In de film zie je beelden van Hitler. Wie was hij? In welk jaar kwam Hitler aan de macht en welke plannen had
Nadere informatieNaam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)
Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland
Nadere informatieVrijdag 13 april om 15.00 uur wordt op de begraafplaats aan de Kerkstraat in Waarland het graf van Piet Pater officieel bevestigd als oorlogsgraf.
Bevestiging oorlogsgraf Piet Pater Vrijdag 13 april om 15.00 uur wordt op de begraafplaats aan de Kerkstraat in Waarland het graf van Piet Pater officieel bevestigd als oorlogsgraf. Bij de ingang van de
Nadere informatie14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur.
Psalmen Psalm 78 1 Een lied van Asaf. De lessen van het verleden Luister allemaal naar mijn woorden. Luister goed, want ik wil jullie iets leren. 2 Wijze woorden wil ik spreken, wijze woorden over het
Nadere informatiede bezette zone in het noorden en het vrije gebied in het zuiden.
september 1942. ons land werd nu al zevenentwintig maanden lang bezet door nazi-duitsland. intussen was het ook zowat overal ter wereld oorlog. ons land was in tweeën verdeeld. voor m n vijftiende verjaardag
Nadere informatiePoolse Sherman tanks op zoek naar Duitse infiltranten in de polder.
Poolse Sherman tanks op zoek naar Duitse infiltranten in de polder. - 2.~~5 thuis op de grond tot ca. 8 uur geslapen. Toen kwam er iemand met berichten dat er vandaag (woensdag 1 nov. Allerheiligen) veel
Nadere informatieLEMELERVELD TIJDENS WO2
LEMELERVELD TIJDENS WO2 ROUTE 4,5 km Ontdek tijdens deze route hoe Lemelerveld de tweede wereldoorlog beleefde. Werkgroep Doc. '39-'45 van de Historische Kring Dalfsen. 20 17 Lemelerveld tijdens WO2 4
Nadere informatieKACHTEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
KACHTEM TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog De kerk van Kachtem, toen alles nog rustig was. 31 juli 1914: ten oorlog! Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en roer: het is oorlog! Overal wordt
Nadere informatieHet gezicht van de Groote oorlog
Het gezicht van de Groote oorlog Wat was de aanleiding van de Eerste Wereldoorlog? a) machtsuitbreiding b) De moord op de Aartshertog Frans Ferdinand. c) Een wraakactie voor vorige verloren veldslagen.
Nadere informatieProjectthema: De verhalenkoffer Les 1 Groeten van Leo Voorbereiding Lesdoelen Achtergrondinformatie Extra s Filmpjes Lesdoelen op het digibord
Voorbereiding Lesdoelen Achtergrondinformatie Extra s Knip de Mix en matchkaartjes uit (zie de laatste pagina van deze lesvoorbereiding). Zorg ervoor dat complete setjes worden uitgedeeld, anders is er
Nadere informatieHOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
HOOGLEDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Het is oorlog! Het brandweerkorps wordt snel samengeroepen voor het gemeentehuis. De brandweermannen moeten de jongens gaan waarschuwen
Nadere informatiemirjam prinsen Door de ogen van mijn moeder Oorlogsherinneringen van een Rotterdams meisje
mirjam prinsen Door de ogen van Oorlogsherinneringen van een Rotterdams meisje mijn moeder Kom vanavond met verhalen hoe de oorlog is verdwenen en herhaal ze honderd malen, alle malen zal ik wenen Uit
Nadere informatieSchilndler s list gaat over de tweede wereld oorlog. Schindler wil gebruik maken van de joden.
Filmverslag door M. 1967 woorden 6 november 2014 8,6 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Het gaat over een man Schindeler hij is een Duitser. Hij is geboren in 1908 in het plaatsje Zwittau
Nadere informatieToespraak Gerdi Verbeet. Congres Vergeten slachtoffers tijdens WOII in de GGz De Basis Doorn, 10 juni Geachte aanwezigen,
Toespraak Gerdi Verbeet Congres Vergeten slachtoffers tijdens WOII in de GGz De Basis Doorn, 10 juni 2016 Geachte aanwezigen, Dank voor de uitnodiging om hier te komen spreken in Doorn, dichtbij Den Dolder
Nadere informatieLICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
LICHTERVELDE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog LI_07 Er is veel volk op de dorpsplaats samengekomen en overal hangen vlaggen. Niemand is aan het werken. Het is waarschijnlijk zondag, en mooi
Nadere informatie5.6. Werkstuk door een scholier 2230 woorden 8 juli keer beoordeeld. Geschiedenis
Werkstuk door een scholier 2230 woorden 8 juli 2006 5.6 35 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord Wij kregen de opdracht om een werkstuk te maken over een aantal gekregen onderwerpen. Ik heb het gedaan
Nadere informatieMysterie De vluchtende keizer
Mysterie De vluchtende keizer De les in een oogopslag Onderwerp: Activiteit: Tijdsduur: Doelen: Beginsituatie: Voorbereiding: Vlucht Keizer Wilhelm naar Nederland Deze mysterie- activiteit is een goede
Nadere informatieLEVEN IN DE OORLOG LES 1. Het begin van de oorlog
Wereldoorlogen en Holocaust LES 1 LEVEN IN DE OORLOG JE LEERT wat er in het begin van de Tweede Wereldoorlog gebeurt; wat er verandert in het dagelijks leven van de mensen; wat de mensen doen bij een luchtalarm.
Nadere informatieWaar gebeurde het? Korte omschrijving. Lesdoel. Lesbeschrijving. Materiaal. Docentenblad
Docentenblad Waar gebeurde het? Korte omschrijving In de strip worden vaak plaatsen genoemd. Er zijn drie kaartjes (Nederland, Europa en de wereld) en een aantal stripplaatjes waarin plaatsen genoemd worden.
Nadere informatie8 6 Samenwerking in de wereld. Lees het verhaal Bijna de derde Wereldoorlog.
Lees het verhaal Bijna de derde Wereldoorlog. Dirk komt thuis. Dirk heeft gewonnen met voetballen. Hij is heel blij. Maar dan ziet hij zijn moeder. Zijn moeder kijkt niet blij. De moeder van Dirk denkt
Nadere informatieHerhalingsoefeningen. Thema 3 Familie en relaties. 1 Woorden. Familie
Herhalingsoefeningen Thema 3 Familie en relaties 1 Woorden Familie Lees de zinnen over de familie van Simon en Els. Schrijf de volgende namen in de stamboom: Hans, Helena, Hester, Joke, Mark, Michiel,
Nadere informatie2
2 Het kerstverhaal Kijk ook op: www.ploegsma.nl www.viviandenhollander.nl www.miesvanhout.nl ISBN 978 90 216 7085 0 / NUR 227 Tekst: Vivian den Hollander 2012 Illustraties: Mies van Hout 2012 Vormgeving:
Nadere informatieNOORWEGEN. Vertrek: s ochtends moesten we gewoon naar school tot 12 uur. we werden 09-05-2012 13-05-2012
NOORWEGEN 09-05-2012 13-05-2012 Vertrek: s ochtends moesten we gewoon naar school tot 12 uur. we werden door onze ouders naar Schiphol gebracht. Ik zat bij Ilonka in de auto. Op Schiphol gaf meester Hendrie
Nadere informatie2 maart 1945. 2 maart 2016. Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg
2 maart 1945 2 maart 2016 Leerlingen groep 7 en 8 De Meeander Heelweg Er kwamen 4 Duitsers bij de Bark. Ze slaan piketten, voor het plaatsen van batterijen veldartillerie. Maar op die dag gingen de verzetsgroepen
Nadere informatieOver de Maas. Het oorlogsverhaal van de 15-jarige Harrie Bloemen. Harrie Bloemen
Voor Fritz - 1 - - 2 - Over de Maas Het oorlogsverhaal van de 15-jarige Harrie Bloemen Harrie Bloemen - 3 - - 4 - Harrie bij de resten van een ontplofte nevelwerper raket, lente 1946 in de achtertuin -
Nadere informatieSkyjack betekent luchtkaping. Het boek gaat ook over een kaping in de lucht. Er wordt namelijk een vliegtuig gekaapt.
Boekverslag door een scholier 1671 woorden 11 juni 2004 7.2 549 keer beoordeeld Auteur Tim Vicary Eerste uitgave 1989 Vak Engels 1. Bibliografische gegevens: Titel: Skyjack Schrijver: Tim Vicary Uitgeverij:
Nadere informatieWelke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.
Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest
Nadere informatieGITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
GITS TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG 31 juli 1914: ten oorlog! Op vrijdag 31 juli 1914 staat Gits in rep en roer: de algemene mobilisatie wordt afgekondigd. Alle jongemannen die in aanmerking komen voor
Nadere informatieVliegtuigen. Inleiding. De geschiedenis van het vliegtuig
Vliegtuigen Inleiding Een vliegtuig is een voertuig dat in de lucht vliegt. Een passagiersvliegtuig is een vliegtuig die mensen vervoerd. Een gevechtsvliegtuig is een vliegtuig die oorlog voert. Een gevechtsvliegtuig
Nadere informatieBijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12. Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo?
Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12 Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo? Heb een Tom, Tom gekocht Bij de ANWB winkel in Drachten Nou ja ik heb hem eigenlijk gekregen Voor mijn verjaardag
Nadere informatieLaten we om te beginnen de eerste waarnemingen waarover wij schreven, herhalen:
Wanneer één of misschien twee mensen vreemde geluiden horen in de lucht, dan is er misschien nog twijfel over of daar werkelijk iets vreemds aan de hand is. Echter, na ons artikel enkele dagen geleden
Nadere informatieWelkom / Dobro došli
Welkom / Dobro došli 1. Nederland & Eerste Wereldoorlog 2. Aankomst van de Servische krijgsgevangenen in Nederland 3. Overlijden van 92 Servische WOI soldaten 4. Opgraving en transport naar Jindřichovice
Nadere informatieVoorlopige uitslagen per gemeente op lijstniveau. Gemeente: Alphen-Chaam Kiesgerechtigden: Opkomstpercentage: 47,68%
Voorlopige uitslagen per gemeente op lijstniveau Gemeente: Alphen-Chaam Kiesgerechtigden: 7.882 Opkomstpercentage: 47,68% * 1 CDA 1.169 2 Water Natuurlijk 347 3 Ons Water 327 4 West-Brabant Waterbreed
Nadere informatieBron: Gemeente Archief Oosterhout. GROTE BRAND in DORST
Bron: Gemeente Archief Oosterhout GROTE BRAND in DORST In onderstaand verslag, afkomstig uit het archief van de Gemeente Oosterhout, archiefnummer 3154, inv. 18, geeft brandmeester Jan van Gool uitgebreid
Nadere informatieHet Moment. Inleiding: Aardbeving in Kyoto.
Het Moment Inleiding: Pagina 1 Aardbeving in Kyoto. Pagina 2 Zwanger 16-jarig meisje springt van brug. Pagina 3 Man gestorven in trein en jong Japans meisje wordt beschuldigt voor de dood van haar opa.
Nadere informatie2
1 2 3 4 5 6 Mt 16,21 7 8 9 10 Ze spraken met elkaar over alles wat er gebeurd was. 15 Terwijl ze zo liepen te praten, kwam er iemand bij hen lopen. Het was Jezus, 16 maar de leerlingen herkenden hem niet.
Nadere informatieEn toen het gebeurde, was het te laat.
En toen het gebeurde, was het te laat. Ria Wijnen, deel 2 Wanneer is uw been afgezet? Begin september. Ze hebben wel lang geprobeerd om het te behouden. Misschien wel te lang. Nou, ze probeerden natuurlijk,
Nadere informatieG E S C H I E D E N I S
M o n a Pa r s o n s e n We n d e l i e n v a n B o e t z e l a e r O o r l o g s v e r - w e r k i n g i n B e l g Een miljonaire en een barones in het verzet Door Max van den Berg Mona Parsons werd op
Nadere informatieKwartetspel. Korte omschrijving. Lesdoelen. Lesbeschrijving. Materiaal
Docentenblad Kwartetspel Korte omschrijving Door het maken en spelen van het kwartetspel leren de leerlingen spelenderwijs de betekenis van een groot aantal begrippen. Lesdoelen Leerlingen kijken al naar
Nadere informatieDeel 1. De eerste oorlogsdagen
Deel 1 De eerste oorlogsdagen Vrijdag 10 mei 1940, heel vroeg in de ochtend Luchtaanval Chris wordt wakker van harde dreunen en zwaar gebrom. Vliegtuigen, weet hij meteen. Zware vliegtuigen, bommenwerpers!
Nadere informatieEen geheimzinnige brief
Een geheimzinnige brief Holmes en Watson wonen al jaren in hetzelfde huis. Op een middag wordt er aangebeld. Watson doet open. Er staat een jonge vrouw voor de deur. Wat een mooie blauwe ogen heeft ze,
Nadere informatieSpreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info
Onderduiken Mijn spreekbeurt gaat over mensen die in de tweede wereldoorlog zijn ondergedoken. Mijn werkstuk heb ik gemaakt over Anne Frank. Anne Frank is in de tweede wereld oorlog ook ondergedoken. Vandaar
Nadere informatieOp één voetje en één kleppertje
Op één voetje en één kleppertje Serie: Verhalen kind in oorlog Tekst: Meike Jongejan Onderzoek: Mariska de Boer en Hans Groeneweg Redactie: Jan van Zijverden Vormgeving: Richard Bos 2015, Fries Verzetsmuseum,
Nadere informatieH E R I N N E R I N G S C E N T R U M K A M P W E S T E R B O R K
Het dagboek van Simon Lesmateriaal H E R I N N E R I N G S C E N T R U M K A M P W E S T E R B O R K Het dagboek van Simon Lesmateriaal Dit lesmateriaal hoort bij de strip Het dagboek van Simon en is ontwikkeld
Nadere informatieHet verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2)
Het verhaal van de schepping (Genesis 1 en 2) Toen God begon met zijn schepping, was het donker en leeg. Maar God zei: Laat er licht zijn! En opeens was er licht. Nu was het niet donker meer, maar nog
Nadere informatieReisverslag Berlijn 2015 Deel 7 [1]
Gepubliceerd op Willem-Jan van der Zanden (http://www.wjvanderzanden.nl) Home > Reisverslag Berlijn 2015 Deel 7 Reisverslag Berlijn 2015 Deel 7 [1] Door wjvanderzanden[2]op zo, 07/26/2015-13:43 Tags:reizen
Nadere informatieSTADEN TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
STADEN TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Staden voor de oorlog STA_07 De Speyhoek in Staden, voor de oorlog. Iedereen komt naar buiten voor de fotograaf. Moeders met lange rokken en grote schorten, vaders
Nadere informatieTarcisiusschool adoptieschool Cain-monument
Tarcisiusschool adoptieschool Cain-monument Op 6 oktober 2012 werd in Nijmegen, een monument onthuld ter ere van de Nieuw-Zeelander Ivan William Cain. In 2011 besteedt weekkrant de Brug uit Nijmegen aandacht
Nadere informatieAirborne Museum. Sainte-Mère-Eglise. Bezoekersgids 6 tot 8 jaar. Bezoek het museum met Albert! Airborne Museum
Jouw naam :... Airborne Museum Sainte-Mère-Eglise Jouw voornaam :... Jouw leeftijd :... Airborne Museum 14 rue Eisenhower 50480 Sainte-Mère-Eglise www.airborne-museum.org Bezoek het museum met Albert!
Nadere informatieAirborne Museum. Sainte-Mère-Eglise. Bezoekersgids 6 tot 8 jaar. Bezoek het museum met Albert! Airborne Museum
Jouw naam :... Airborne Museum Sainte-Mère-Eglise Jouw voornaam :... Jouw leeftijd :... Airborne Museum 14 rue Eisenhower 50480 Sainte-Mère-Eglise Web : www.airborne-museum.org Bezoek het museum met Albert!
Nadere informatieOpstaan, het is oorlog
Jacques Huinck Opstaan, het is oorlog Maastricht 1940-1945 en de bevrijding van Bunde ISBN: 978 90 8666 095 7 NUR: 693 2018, Jacques Huinck Mosae Libro, Maastricht www.mosaelibro.nl www.boekenplan.nl Alle
Nadere informatieWenn ich einmal soll scheiden (uit: Mattheus Passion, J.S. Bach)
Goede Vrijdag 2016 Lezing van het lijdensverhaal Voorganger: Ds. Dick Steenks Organist: Jan Koert Brinkman Lector: Trudi Stoffer *** Muziek Bemoediging Voorganger: Wenn ich einmal soll scheiden (uit: Mattheus
Nadere informatieINCIDENTEN en sep post 7-21 A Vanuit DAYR AMIS worden om uur twee geweerschoten afgegeven noord van de post post 7-11 Om uur vertell
INCIDENTEN en... 27 sep post 7-21 A Vanuit DAYR AMIS worden om 13.00 uur twee geweerschoten afgegeven noord van de post post 7-11 Om 12.45 uur vertellen burgers dat er in de omgeving van post 7-11 (YATAR)
Nadere informatieNieuwsbrief april 2011
Nieuwsbrief april 2011 Modelbouwvereniging Hoekse Waard Achterzeedijk 1b 2991 SB Barendrecht Nieuwsbrief april 2011 Barendrecht, 18-04-2011 Beste leden en relaties, Hierbij de nieuwsbrief van de Modelbouwvereniging
Nadere informatieEen brief schrijven aan Anne Frank
Thema: Bestaat vrede? Geschiedenis Belangrijke mensen Anne Frank Moeilijkheid; **** Tijd: *** Juf Yvonne Een brief schrijven aan Anne Frank Doel: Na deze opdracht weet je meer over het leven van Anne Frank.
Nadere informatieHet bombardement op Delft in
Het bombardement op Delft in 1941 1 Hoofddoel van het bombardement bevond zich in het Westelijk deel van Delft 2 Luchtfoto Delft 1923 3 Luchtfoto Delft 1929 4 Luchtfoto Delft 1948 5 Poortgebouw Kogelgieterij
Nadere informatieScreaming Eagles boven Kasteel Heeswijk
Screaming Eagles boven Kasteel Heeswijk Powerpointpresentatie over een bijzondere gebeurtenis in september 1944. Doelgroep: Basisschoolleerlingen van groep 7 en 8 Met behulp van tekst, originele foto s
Nadere informatieVoor Indigo en Nhimo Papahoorjeme_bw.indd :02
Papahoorjeme_bw.indd 2 05-05-11 15:02 Papahoorjeme_bw.indd 3 05-05-11 15:02 Voor Indigo en Nhimo Tamara Bos Papa, hoor je me? met tekeningen van Annemarie van Haeringen Leopold / Amsterdam De liefste
Nadere informatieHitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler?
Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Iedereen heeft wel eens van Adolf Hitler gehoord. Hij was de leider van Duitsland. Bij zijn naam denk je meteen aan de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke
Nadere informatie(~O~Jm-w~~T- 1L1-o(L. Maandrapportage klachtenoverzicht COVM Woensdrecht - Maart 2014. Pagina 1 v2.0 9/3/2014 8:29:18 AM. Melding Vlucht Reactie
(~O~Jm-w~~T- 1L1-o(L Maandrapportage klachtenoverzicht COVM Woensdrecht - Maart 2014 Melding Vlucht Reactie ht nr lnc. nr Datum W000240 07-( Tijd Plaats NISPEN HUIJBERGEN ROOSENDAAL ROOSENDAAL HUIJBERGEN
Nadere informatieMergelweg 129 Horst Wolfgang
Mergelweg 129 Horst Wolfgang Adres : Mergelweg 129 Naam :Horst Wolfgang Kochmann Geboorte :6 december 1912 in Berlijn Arrestatie :25 augustus 1942 Deportatie :28 augustus 1942 Trein : 14 e trein met 608
Nadere informatieLesbrieven WOI. 100 jaar Groote Oorlog
Lesbrieven WOI 100 jaar Groote Oorlog De Ginter gemeenten 1 Gistel 2 Oudenburg 3 Ichtegem 4 Torhout 5 Zedelgem 6 Koekelare 7 Kortemark 2 Kortemark tijdens de Eerste Wereldoorlog Kortemark vóór de oorlog
Nadere informatieVOOR ANDRE PIERETS, ALBERT- EN YVAN DE COLVENAERE KWAM DE BEVRIJDING TE LAAT
VOOR ANDRE PIERETS, ALBERT- EN YVAN DE COLVENAERE KWAM DE BEVRIJDING TE LAAT Aan het woord is Micheline Pierets (dochter van André Pierets, nicht van Albert- en Yvan De Colvenaere ) Andrét Pierets was
Nadere informatieBoekverslag Engels Hitler's daughter door Jackie French
Boekverslag Engels Hitler's daughter door Jackie French Boekverslag door E. 1944 woorden 12 maart 2013 6,3 26 keer beoordeeld Auteur Genre Jackie French Jeugdboek Eerste uitgave 1999 Vak Engels Hitler
Nadere informatie2. QUICKSCAN AANWEZIGHEID CE N Algemene informatie CE n in de bodem
2. QUICKSCAN AANWEZIGHEID CE N 2.1. Algemene informatie CE n in de bodem Ten behoeve van de voorgenomen werkzaamheden zullen er grondroerende werkzaamheden verricht worden. Bij het roeren van de ondergrond
Nadere informatieKINDEREN VAN HET LICHT
KINDEREN VAN HET LICHT Verteller: Het gebeurde in een donkere nacht, heel lang geleden, dat er herders in het veld waren, die de wacht hielden over hun schapen. Zij stonden net wat met elkaar te praten,
Nadere informatieToespraak 14 mei 2016 Stichting Artilleriemonument Dubbeldam Uitgesproken door de heer drs. A.A.M. Brok, burgemeester van Dordrecht
Toespraak 14 mei 2016 Stichting Artilleriemonument Dubbeldam Uitgesproken door de heer drs. A.A.M. Brok, burgemeester van Dordrecht De burgemeester kan in zijn toespraak afwijken van deze tekst. Geachte
Nadere informatieAan het slot van het artikel in de vorige aflevering
LUCHTPOST * POSTVERVOER- 3 Aan het slot van het artikel in de vorige aflevering werd gewag gemaakt van de start op 25 september 1930 met een geregelde 14-daagse dienst op Indië. Daarbij werd een brief
Nadere informatieMijn tante Isabel. en de WOLKENHOND
Hoofdstuk 7 : Tekst 1 Kapitalen en onderkast Hoogdruk is lang de meest voorkomende druktechniek geweest. In de letterkasten zaten allemaal verschillende loden letters die elk een vaste plaats hadden. De
Nadere informatieCrash No 304 P Oude Tonge
Crash No 304 P47 41-6209 30-07-1943 Oude Tonge P47 41-6209 Het is omstreeks half elf als op 30 juli 1943 een groot aantal vliegtuigen over het dorp Den Bommel raast. De oorlog was in volle gang en dit
Nadere informatieDilemmatest vroeger en nu
Dilemmatest vroeger en nu 2015 Lieneke Westerink ONCE Erfgoededucatie Dilemma 1 Je hebt morgen een topotoets en je moet leren. Je hebt je ouders beloofd dat je gaat leren, maar dan komt er een vriend online:
Nadere informatieWie kreeg van God de ingeving om de Filistijnen een lesje te leren?
Jonathan verslaat met de hulp van God de Filistijnen. Wie kreeg van God de ingeving om de Filistijnen een lesje te leren? 1 Samuel 14:1, eerste deel 1 Op een dag gebeurde het dat Jonathan, de zoon van
Nadere informatieDe Tweede Wereldoorlog in Zuidoost Drenthe
De Tweede Wereldoorlog in Zuidoost Drenthe Deze lesbrief Deze gaat over de Tweede Wereldoorlog in Zuidoost Drenthe. Om de vragen te kunnen beantwoorden, zul je vaak het internet moeten gebruiken. Veel
Nadere informatieINHOUD. Inleiding Anne Frank Huis Boijmans Van Beuningen Corpus reis door de mens Gevangenismuseum...
INHOUD Inleiding...6 1 Anne Frank Huis...8 2 Boijmans Van Beuningen... 10 3 Corpus reis door de mens... 12 4 Gevangenismuseum... 14 5 Beeld en Geluid... 16 6 Museon... 18 7 Museum of the Image, MOTI...
Nadere informatieWillem II van Holland:?, februari Hoogwoud, 28 januari 1256
Willem II van Holland:?, februari 1227 - Hoogwoud, 28 januari 1256 Willem II was graaf van Holland en Zeeland (1234-1256) en koning van het Heilige Roomse Rijk (1248-1256). Rooms-Duits (tegen-)koning Regeerperiode:
Nadere informatieIK OVERLEEFDE AUSCHWITZ
Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr
Nadere informatieBoekverslag Nederlands Het Achterhuis door Anne Frank
Boekverslag Nederlands Het Achterhuis door Anne Frank Boekverslag door een scholier 1638 woorden 20 maart 2001 6 33 keer beoordeeld Auteur Genre Anne Frank Geschiedenis, Dagboek, Eerste uitgave 1947 Waargebeurd,
Nadere informatieBASISBOEK. Lest we Forget
1 BASISBOEK Lest we Forget 2 Lest we Forget Dit is een uitgave van de stichting Aircraft Recovery Groep 1940-1945 Contact: Secretaris Stichting A.R.G. 1940-1945, Dorpsstraat 204H, 1566 AT Assendelft. Website:
Nadere informatieDADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG
DADIZELE TIJDENS DE EERSTE WERELDOORLOG Voor de oorlog DAD_02 Dadizele, voor de oorlog. De kinderen wachten op de tram. Overal in de streek liepen tramlijnen. Maar de tram maakte plaats voor de auto. Ook
Nadere informatie6.7. Boekverslag door X woorden 8 februari keer beoordeeld. Geschiedenis. 1: Inleiding
Boekverslag door X. 2555 woorden 8 februari 2002 6.7 873 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1: Inleiding Anne frank wordt op 12 juni 1929 geboren in Frankfurt aan de main (Duitsland). Anne heeft een zusje,
Nadere informatieNaam: JODENVERVOLGING Kristallnacht en Februaristaking
Naam: JODENVERVOLGING Kristallnacht en Februaristaking Jodenvervolging in Duitsland De reden dat de joden vervolgd en vermoord werden tijdens de Tweede Wereldoorlog was, dat de joden rijk en succesvol
Nadere informatieNieuwe dienstregeling rondom station Gilze-Rijen.
9 DECEMBER NIEUWE DIENSTREGELING Kijk wat er voor jou verandert en je bent mooi op tijd voor je eerste date! Nieuwe dienstregeling rondom station Gilze-Rijen. Vanaf zondag 9 december wijzigt het busvervoer
Nadere informatie