Algemeen Mijnwerkersfonds van de Steenkolenmijnen. in Limburg

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Algemeen Mijnwerkersfonds van de Steenkolenmijnen. in Limburg"

Transcriptie

1 Algemeen Mijnwerkersfonds van de Steenkolenmijnen in Limburg Algemeen Mijnwerkersfonds van de Steenkolenmijnen in Limburg Akerstraat 92, 6411 HD Heerlen Postbus 4471, 6401 CZ Heerlen Telefoon: Telefax: Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer Verslag over het boekjaar t/m

2 2

3 Inhoud Pagina Bestuur en organisatie 5 Meerjarenoverzicht 7 Bestuursverslag Algemeen 9 Pensioenen 11 Fondsspecifieke ontwikkelingen 14 Risicoparagraaf 20 Beleggingen 26 Samenvatting actuarieel verslag 30 Verslag van de Visitatiecommissie Verslag van de Visitatiecommissie 37 Reactie van het bestuur op het oordeel van de visitatiecommissie 38 Verslag van het Verantwoordingsorgaan Verslag van het Verantwoordingsorgaan 39 Reactie van het bestuur op het oordeel van het verantwoordingsorgaan 40 Jaarrekening Balans per 31 december 44 Staat van baten en lasten 46 Kasstroomoverzicht 47 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 48 Toelichting op de balans per 31 december 52 Toelichting op de staat van baten en lasten 58 Risicoparagraaf 61 Overige gegevens Gebeurtenissen na balansdatum 69 Resultaatbestemming 69 Actuariële Verklaring 70 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 71 Algemeen Mijnwerkersfonds van de Steenkolenmijnen in Limburg Jaarverslag

4 4

5 Bestuur en organisatie Bestuur Leden van werknemerszijde Benoemd door: F.F. Pfeiffer, voorzitter FNV Bondgenoten G.P. van den Anker CNV Vakmensen T.A. van Kesteren FNV Bondgenoten H. Walravens FNV Bondgenoten Mevr. A.M.J.L. Nissen-Cremers FNV Bondgenoten W.A. Wittenbernds Vakbond ABW Leden van werkgeverszijde Mr. G.J.H.M. Wagemans, plv. voorzitter S.A.H. Lauwers Drs. H.E.M. Gerards Benoemd door: DSM Limburg BV DSM Limburg BV DSM Limburg BV Deelnemersraad Leden Benoemd door: H.J. Vercauteren, voorzitter FNV Bondgenoten J.M.J. van den Bosch FNV Bondgenoten W.T. Hazelhof FNV Bondgenoten M.L.J. Hollanders FNV Bondgenoten T. Houkes CNV Vakmensen J.A. Kersic FNV Bondgenoten J.J. Kersten FNV Bondgenoten W.M.J. Roijen Vakbond ABW E.M.F. Senden CNV Vakmensen W.H. Smeets (tot 1 januari 2013) Vakbond ABW Verantwoordingsorgaan Voorgedragen door deelnemersraad: H.J. Vercauteren W.T. Hazelhof W.H. Smeets (tot 1 januari 2013) Voorgedragen door mijnonderneming: Mevr. Drs. E. van de Wiel, voorzitter Algemeen Mijnwerkersfonds van de Steenkolenmijnen in Limburg Jaarverslag

6 Gezamenlijke beleggingscommissie AMF - BFM Namens AMF: Namens BFM: Drs. L.R.M. Radix F.F. Pfeiffer Drs. H.E.M. Gerards Mr. G.J.H.M. Wagemans F.A.G. Hol voorzitter Gezamenlijke communicatiecommissie AMF - BFM Namens AMF: W.A. Wittenbernds voorzitter H. Walravens Namens BFM: L.V. Trafas Drs. J.E.A. Dols Namens BFM en AMF, als werkgeversvertegen - woordiger: Drs. H.E.M. Gerards Scheidsgerecht Leden Mr. G.A.M. Stevens Mevr. mr. B. Corbey-Smits Mr. H.M.W. Vanmeulebrouk Mr. P.J. Voncken voorzitter secretaris Pensioen- en vermogensbeheer en bestuursadvisering AZL N.V. Kantoor: Akerstraat 92 Postadres: Postbus 4471, 6401 CZ Heerlen Tel.: ; Fax Actuaris Actuariële advisering: AZL Actuariaat Actuariële certificering: Ernst & Young Actuarissen B.V. Accountant Ernst & Young Accountants LLP 6

7 Meerjarenoverzicht Aantallen Actieve deelnemers Gewezen deelnemers Pensioengerechtigden Financiële gegevens (in duizenden euro) Voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds Reserves Algemene reserve Bestemmingsreserve Premiebijdragen Pensioenuitkeringen Beleggingen voor risico pensioenfonds Belegd vermogen Beleggingsopbrengsten Rendement o.b.v. total return 9,4% 3,8% 6,3% 10,1% -6,8% Dekkingsgraad 1) obv. marktrente 107,8% 106,9% 109,3% 108,4% 104,0% Gemiddelde rente RTS 1,7% 2,5% 3,2% 3,6% 3,6% Toeslag 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 6,4% 1) De dekkingsgraad is als volgt berekend: beschikbaar vermogen ( )/ voorziening pensioenverplichtingen ( ) x 100% Algemeen Mijnwerkersfonds van de Steenkolenmijnen in Limburg Jaarverslag

8 8

9 Bestuursverslag Algemeen Inleiding Het Algemeen Mijnwerkersfonds van de Steenkolenmijnen in Limburg (AMF) is een bedrijfstakpensioenfonds en heeft de stichting als rechtsvorm. Het pensioenfonds is opgericht bij notariële akte op 16 december 1918 en is statutair gevestigd te Heerlen. Overeenkomstig artikel 20 van de statuten wordt hierbij verslag uitgebracht over het boekjaar Het verslagjaar stond voor het pensioenfonds in het teken van het monitoren van de financiële positie, het bewaken van de fondsspecifieke risico s, het verkennen van de herverzekeringsmogelijkheden, het opstellen van een continuïteitsanalyse. Met name de toekomst van het pensioenfonds heeft in het verslagjaar de volle aandacht van het bestuur gehad. In projectvorm wordt in kaart gebracht wat de mogelijkheden zijn om het pensioenfonds onder eigen beheer voort te zetten dan wel of en onder welke condities de verplichtingen en bezittingen van het fonds kunnen worden ondergebracht bij een herverzekeraar. In een allesomvattend 4-fasen traject worden onder supervisie van een projectgroep en met steun van een externe partij de verschillende opties onderzocht. In het komende verslagjaar zullen de eerste resultaten van het project beschikbaar komen. De dekkingsgraad van het fonds is toegenomen van 106,9% eind 2011 naar 107,8% aan het einde van De vereiste dekkingsgraad bedroeg eind ,1% volgens de feitelijke vermogensverdeling en 105,6% volgens de strategische vermogensverdeling. Omdat het fonds in 2012 gedurende 3 kwartaaleinden over een dekkingsgraad beschikte die hoger ligt dan het vereist eigen vermogen, is het fonds formeel gezien uit herstel. Op verzoek van de toezichthouder heeft het fonds de voortgang van het herstelplan begin 2013 geëvalueerd. Elders in dit bestuursverslag wordt separaat verslag gedaan van de financiële positie van het fonds. Doelstelling Het fonds heeft ten doel aan de (gewezen) deelnemers en aan hun betrekkingen, volgens bij pensioenregeling vast te stellen bepalingen, geldelijke uitkeringen te verzekeren. Het fonds heeft een actuariële en bedrijfstechnische nota (ABTN) opgesteld waarin gemotiveerd is omschreven welk beleid wordt gevoerd om de doelstelling van het pensioenfonds na te kunnen komen. In de ABTN wordt nader ingegaan op de organisatie van het pensioenfonds, de inhoud van de pensioenregeling, de financiële opzet (grondslagen en het beleidskader en sturingsmiddelen), hoofdlijnen van het interne beheersingssysteem en de opzet van de administratieve organisatie en interne controle. Het pensioenfonds heeft de ABTN in het verslagjaar gewijzigd in de vorm van een nieuwe versie van de Verklaring inzake de beleggingsbeginselen en de toevoeging van een nieuwe bijlage Beleidsplan bij financiële crisis. Statuten De statuten van het Algemeen Mijnwerkersfonds zijn in het verslagjaar niet gewijzigd. Algemeen Mijnwerkersfonds van de Steenkolenmijnen in Limburg Jaarverslag

10 Bestuur Het pensioenfonds wordt beheerd door een bestuur, bestaande uit 9 personen. Het bestuur kent een paritaire samenstelling. De voorzitter en de plaatsvervangend voorzitter vormen samen het Presidium. Het Presidium bereidt de bestuursvergaderingen voor, stelt de agenda van de vergadering samen, voert vooroverleg over bepaalde bestuurlijke aangelegenheden en komt eventueel met voorstellen. In de samenstelling van het bestuur is in het boekjaar geen wijziging opgetreden. Het bestuur vergaderde in het verslagjaar op 19 januari, 16 februari, 15 maart, 26 april, 21 mei, 21 juni, 20 september, 18 oktober, 15 november en 20 december. De belangrijkste aandachtspunten van het bestuur in het verslagjaar waren: de jaarstukken 2011; de financiële positie van het fonds; de evaluatie van het herstelplan; het risicomanagement; het opstellen van een Beleidsplan bij financiële crisis ; de toekomst van het fonds met het opstellen van een projectplan en het aanstellen van een externe adviseur als projectleider; het aanstellen van een onafhankelijk vastgoedadviseur naast CBRE Global Investors; het herijken van een strategisch risicobeleid; het vaststellen van een nieuw deskundigheidsplan; de gevolgen van de toegenomen levensverwachting; het opschuiven van de AOW-leeftijd en de communicatie-uitingen in al zijn facetten in de richting van de fondsverzekerden. Commissies van het bestuur In samenwerking met het BFM-bestuur heeft het bestuur een aantal taken gedelegeerd aan commissies. De Gezamenlijke Beleggingscommissie AMF BFM heeft een eigen reglement en is ingesteld ter voorbereiding van bestuursbeslissingen op beleggingsgebied. De taak van de commissie is het gevraagd en ongevraagd adviseren van de besturen en het voorbespreken van de bestuursstukken op beleggingsgebied. Verder kan zowel de beleggingscommissie als het presidium op basis van de regeling Mandatering beslissingsbevoegdheid in spoedeisende gevallen, op de wijze zoals omschreven in de regeling, namens het bestuur besluiten nemen. De commissie is samengesteld uit een onafhankelijke deskundige als voorzitter en enkele bestuursleden van beide fondsen. In het verslagjaar vergaderde de commissie op 20 januari, 3 februari, 30 maart, 23 mei, 1 juni, 14 augustus, 14 september, 9 november en 29 november. Met het oog op de intensivering van de communicatie naar de (gewezen) deelnemers hebben beide besturen een gezamenlijke communicatiecommissie ingesteld. De commissie werkt op basis van taakopdrachten van beide besturen en is verder betrokken bij de inhoudelijke voorbereiding en vormgeving van alle uitingen op het gebied van informatieverstrekking. De taken en bevoegdheden van de commissie zijn schriftelijk vastgelegd. De commissie is samengesteld uit bestuursleden van beide fondsen en vergaderde in het verslagjaar op 23 januari, 10 februari, 22 maart, 6 juni, 12 september en 12 december. De commissies worden ondersteund door adviseurs, merendeels van AZL. Behalve deze vaste commissies kan het bestuur ook ad hoc voor bepaalde activiteiten commissies instellen. Zo is, zoals in de inleiding al is vermeld, in samenwerking met het BFM een projectgroep geformeerd die in het verslagjaar een start heeft gemaakt met het projectplan: Toekomst Mijnfondsen. De projectgroep bestaat uit bestuursleden van het BFM en het AMF en wordt aangevuld met de voorzitter van de gezamenlijke beleggingscommissie. Het projectplan omvat een duaal traject waarbij de situatie van herverzekering zal worden vergeleken met de situatie dat het pensioenfonds zelfstandig blijft voortbestaan. Deze vergelijking zal voor beide mijnfondsen afzonderlijk worden bekeken en onderbouwd worden met een continuïteitsanalyse. De uitkomsten van beide 10

11 deeltrajecten zullen in samenhang worden beoordeeld zodat de besturen van de beide fondsen een gefundeerde keuze kunnen maken over de toekomst. De projectgroep heeft een intensieve betrokkenheid bij het hele project. Bij de start wordt de projectgroep betrokken bij de selectie van een extern adviseur voor de begeleiding van een offertetraject. De projectgroep is voorts betrokken bij de evaluatie van de uitkomsten van de continuïteitsanalyse en de herverzekeringsoplossingen. In het volgende verslag zullen wij melden tot welke resultaten de activiteiten van alle in het traject betrokken partijen hebben geleid. Deelnemersraad Sinds 1 januari 2008 heeft het fonds een deelnemersraad naar wettelijk model. De belangrijkste taak van de deelnemersraad is het (on)gevraagd adviseren van het bestuur over een aantal nader in het reglement van de deelnemersraad omschreven zaken. De deelnemersraad heeft op 15 mei afzonderlijk en op 22 mei met het bestuur vergaderd. Verder vonden samen met het verantwoordingsorgaan op 20 maart en 18 oktober studiebijeenkomsten plaats over communicatie, herverzekeringsopties en beleggingsonderwerpen en op 3 december een informatiebijeenkomst over actuele onderwerpen die de aandacht vragen van het bestuur. Tijdens de laatste bijeenkomst in december 2012 heeft de heer Smeets te kennen gegeven dat zijn leeftijd, de heer Smeets is 81 jaar, hem belet om na afloop van het boekjaar nog langer deel uit te maken van zowel de deelnemersraad als het verantwoordingsorgaan. In zijn opvolging in de deelnemersraad zal niet worden voorzien. Het bestuur is de heer Smeets dank verschuldigd voor de voortreffelijke wijze waarop hij gedurende vele jaren de belangen van de deelnemers heeft gediend alsmede voor de actieve rol die hij heeft vervuld in het verantwoordingsorgaan. Verantwoordingsorgaan Het bestuur legt jaarlijks verantwoording af aan het verantwoordingsorgaan als vertegenwoordiging van de belanghebbenden van het fonds. Het verantwoordingsorgaan bestaat uit 4 personen. Het verantwoordingsorgaan vergaderde afzonderlijk op 1 juni en op 6 juni samen met het bestuur. Het verantwoordingsorgaan wordt in de regel samen met de deelnemersraad uitgenodigd voor studiebijeenkomsten. Door het aangekondigde afscheid van de heer Smeets is een vacature ontstaan in het verantwoordingsorgaan. In het komende boekjaar zal een besluit worden genomen over de invulling van de ontstane vacature. Uitbestede werkzaamheden Het pensioen- en vermogensbeheer en de actuariële- en bestuursadvisering is uitbesteed aan AZL N.V. te Heerlen. De actuariële certificering is opgedragen aan Ernst & Young Actuarissen te Amsterdam. De controle van de jaarrekening is gebeurd door Ernst & Young Accountants te Maastricht. Pensioenen Algemene ontwikkelingen Pensioenakkoord van de baan, pensioenhervormingen niet Algemeen Het invoeren van een nieuw type pensioencontract, althans het wettelijke faciliteren van het reële pensioencontract als alternatief voor de huidige nominale contracten, laat op zich wachten. In het verslagjaar werd de discussie over een ander pensioencontract, mondeling en in diverse publicaties, op levendige wijze voortgezet, een en ander echter op basis van nog onvolledige informatie. Deze situatie veranderde in het verslagjaar nauwelijks nadat demissionair minister Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) zijn Hoofdlijnennota Herziening FTK publiceerde. Ook de Hoofdlijnennota liet vitale onderdelen onuitgewerkt, waardoor de fondsbesturen en hun uitvoeringsorganisaties nog steeds niet verder komen dan oriëntatie en analyse van de beperkt beschikbare informatie. Algemeen Mijnwerkersfonds van de Steenkolenmijnen in Limburg Jaarverslag

12 De huidige situatie stimuleerde opvattingen dat binnen het bestaande nominale kader maatregelen mogelijk zijn die de toekomstbestendigheid en financiële houdbaarheid van de aanvullende pensioenregelingen bevorderen. Het zogenaamde Septemberpakket van demissionair staatssecretaris van SZW, de heer De Krom, is hiervan een illustratie. Kortings- en premievoorschriften op basis van de huidige Pensioenwet en FTK konden zonder nadere wetgeving worden vervangen door maatregelen die min of meer vooruit liepen op het reële pensioencontract. Zoals een eerdere verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd, maar vooral door toepassing van het (pseudo) levensverwachtingaanpassingsmechanisme (LAM). Ook uitbreiding van de bestaande beleidsstaffels met een indexatiebeleid bij lage dekkingsgraden past in het reële kader. Invaren oude pensioenrechten Invoering van het reële pensioencontract maakt het wenselijk om de in het verleden opgebouwde pensioenaanspraken en ingegane pensioenen in het nieuwe regime in te passen. Anders zouden de beoogde effecten van het reële kader te gering zijn. Dit gevoelige onderwerp heeft inmiddels voor veel maatschappelijke onrust gezorgd en mobiliseert diverse belanghebbende groeperingen. Organisaties verdedigen namens de ouderen dan wel jongeren hun deelbelangen. Het heeft er alle schijn van dat, hoe de materiële uitkomsten van een reëel pensioencontract ook moge zijn, de ontevreden doelgroep(en) de gang naar de rechter zal (zullen) maken. Hier en daar zijn fondsbesturen zelfs op voorhand al aangeklaagd voor een onevenwichtige belangenafweging. Het onderhavige onderwerp is in ieder geval met juridische risico s omgeven. De Stichting van de Arbeid (STAR) heeft het kabinet dan ook om meer wettelijke bescherming ter zake gevraagd. Deze bescherming zou een bevestiging kunnen betekenen van de politieke noodzaak tot herziening van het aanvullende pensioenstelsel. Vooralsnog worden de risico s bij sociale partners en fondsbesturen neergelegd. Uitstel Staatssecretaris Klijnsma heeft besloten om de herziening van het FTK met een jaar uit te stellen tot 1 januari Hierdoor worden sociale partners en fondsbesturen met een extra overgangsjaar 2014 geconfronteerd, waarin mogelijk in navolging van het Septemberpakket aanvullende maatregelen van overheidswege zullen worden getroffen. Nieuw kabinet en regeerakkoord Ondertussen kwamen in het verslagjaar een nieuw kabinet en regeerakkoord tot stand en bleek het kabinet-rutte II nog enige andere maatregelen voor de pensioensector in petto te hebben die de aanvullende pensioenen raken waaronder de versnelde verhoging van de AOW-pensioengerechtigde leeftijd. Voor een gering aantal AMF-gepensioneerden en gewezen deelnemers met uitgestelde pensioenaanspraken, sluit de uiterste uitbetaaltermijn van het tijdelijk pensioen (dit pensioen wordt ter overbrugging tot de AOWgerechtigde leeftijd tussen de 60- en de 65-jarige leeftijd uitbetaald) niet aan bij de latere ingangsdatum van de AOW. De reeds gepensioneerden wordt de keuze geboden om het tijdelijk pensioen door te laten betalen tot de persoonlijke AOW-gerechtigde leeftijd. Met de gepensioneerden worden dan soepele afspraken gemaakt om het te veel betaalde bedrag aan tijdelijk pensioen terug te betalen. De gewezen partners kunnen, als zij dat wensen, de termijn waarop tijdelijk pensioen wordt genoten over een langere periode dan 5 jaar uitstrijken. Het maandbedrag wordt dan evenredig verlaagd. Een ander voorstel betreft de inperking van de uitkeringsduur in de Anw die mogelijk gevolgen heeft voor het nabestaanden- en Anw-hiaatpensioen. De concretisering van dit voorstel zal moeten worden afgewacht. In een duidelijk slinkende tweede pijler doet het kabinet evenwel, meer dan ooit, een beroep op pensioenfondsen en spreekt hen aan op hun maatschappelijke functie ofwel hun bereidheid om te investeren in Nederlandse bedrijfssectoren zoals de woningmarkt, infrastructuur, duurzame energie en het MKB. 12

13 Rentetermijnstructuur en het Septemberpakket DNB twijfelde in het begin van het verslagjaar eraan of de te hanteren rentetermijnstructuur (RTS) op maandbasis nog een juiste weergave was van de prijsvorming op de (verstoorde) interbancaire swapmarkt. Met ingang van het jaar mocht daarom worden gerekend met een gemiddelde RTS over de periode van 1 oktober tot en met 31 december Hoewel de toezichthouder het tijdelijke karakter van deze maatregel benadrukte, mocht deze middeling gedurende het gehele boekjaar worden toegepast. Voorts werd per ultimo september de Ultimate Forward Rate (UFR) ingevoerd. Deze UFR maakte onderdeel uit van het reeds genoemde Septemberpakket. Dit pakket bevatte enkele voorwaarden waaronder o.a. pensioenfondsen hun aangekondigde kortingen mochten uitsmeren over een langere periode. Governance De governance van pensioenfondsen, op onderdelen onderwerp van jarenlange discussie binnen de pensioensector en van politieke belangstelling, liet in het onderhavige verslagjaar enkele nieuwe ontwikkelingen zien. Wet Koser Kaya/Blok In het verslagjaar is de Eerste Kamer akkoord gegaan met voorstellen tot vergroting van de medezeggenschap van gepensioneerden bij pensioenfondsen. De inwerkingtreding is bepaald op 1 juli In de ogen van het kabinet biedt de onderhavige wet evenwel slechts een oplossing op een deelterrein en worden de eigen voorstellen (zie hierna) als een integrale benadering van de problematiek beschouwd. Wet versterking bestuur pensioenfondsen Het wetvoorstel tot versterking van het bestuur van pensioenfondsen gaat niet alleen in op de hierboven bedoelde positie van de gepensioneerden. Het kabinet wil namelijk de deskundigheid van fondsbesturen bevorderen, het intern toezicht versterken en de diverse organen en taken stroomlijnen. Onderdeel is het aanbieden van alternatieve bestuursmodellen voor het bestaande paritaire model. Het ligt in het voornemen van staatssecretaris Klijnsma om dit wetsvoorstel eerder in werking te laten treden dan de Wet Koser Kaya/Blok. Voor de volledigheid wordt nog gemeld dat in het wetsvoorstel van het kabinet een op de pensioensector toegesneden regeling is opgenomen die het bekleden van bestuurs- en toezichtfuncties bij pensioenfondsen wil maximeren. Deze regeling wijkt van de algemene voorschriften voor financiële ondernemingen af om te bereiken dat de schaarse deskundigheid en ervaring met betrekking tot pensioen- en vermogensbeheervraagstukken optimaal worden benut. Code Pensioenfondsen In het verband van de governance wordt tenslotte aangegeven dat de Pensioenfederatie werkt aan een herziening van de STARprincipes voor goed pensioenfondsbestuur. Deze zullen naar verwachting in het komende jaar hun beslag krijgen. Toezicht DNB voerde in het onderhavige verslagjaar weer enige themaonderzoeken uit. Onderzocht werden onder meer de risico s van commercieel vastgoed en uitbesteding, alsmede de effectiviteit van het bestuur. Ook de AFM verricht naast zijn toezichttaken onderzoek. Een en ander komt op een tijdstip dat de toezichtkosten en dus de uitvoeringskosten van pensioenfondsen omhoog gaan, terwijl de overheid heeft aangekondigd zich te zullen terugtrekken uit de financiering van de toezichtkosten. De pensioensector maakt zich al jaren zorgen over de stijging van de laatstgenoemde kosten. Algemeen Mijnwerkersfonds van de Steenkolenmijnen in Limburg Jaarverslag

14 Fondsspecifieke ontwikkelingen Het bestuur heeft in 2012 een beleidsplan bij financiële crisis opgesteld waarin is beschreven hoe het bestuur in de toekomst zal omgaan met crisissituaties. Het crisisplan bevat een beschrijving van maatregelen die op korte termijn effectief ingezet kunnen worden indien de dekkingsgraad zich bevindt op of zeer snel beweegt richting kritische waarden waardoor het realiseren van de doelstellingen van het fonds in gevaar komt. Het crisisplan is als een bijlage bij de ABTN opgenomen. Financiële positie Het belegd vermogen van het fonds (inclusief lopende rente en liquide middelen) is ten opzichte van het vorige verslagjaar afgenomen. In het verslagjaar nam het belegd vermogen met 15 miljoen af tot 897 miljoen (2011: 912 miljoen). Het gemiddelde rendement op basis van total return bedroeg in 2012: 9,4% (2011: 3,8%). De voorziening pensioenverplichtingen is in 2012 met 18 miljoen afgenomen tot 832 miljoen (2011: 850 miljoen). Hieronder is verder aangegeven welke aanpassingen van invloed zijn geweest bij de vaststelling van de voorziening pensioenverplichtingen. Verdere aanpassing van de sterftegrondslagen Bij de vaststelling van de voorziening pensioenverplichtingen ultimo 2012 is rekening gehouden met de toegenomen levensverwachting. Mensen leven steeds langer en ontvangen dus langer pensioen. Het AMF heeft daar in de vaststelling van de voorziening pensioenverplichtingen al rekening mee gehouden door deze per 31 december 2012 vast te stellen op basis van de in september 2012 verschenen AG Prognosetafel met ongewijzigde ervaringssterftepercentages: 115% voor mannen van 90 jaar en jonger; 100% voor mannen ouder dan 90 jaar en 120% voor vrouwen. De overgang per 31 december 2012 naar de nieuwe AG Prognosetafel leidde ultimo 2012 tot een stijging van de voorziening pensioenverplichtingen met 1,1%. Aanpassing kostenvoorziening In het kader van een jaarlijkse monitoring van de kostenvoorziening, is een herberekening gemaakt van het bedrag dat nodig is om de kosten gedurende een realistisch te achten termijn dat het fonds onder eigen beheer kan blijven voortbestaan, te dekken. De geactualiseerde becijfering leidde tot een verhoging van de voorziening pensioenverplichtingen van 0,4%. Het bedrag aan kostenvoorziening is verhoogd met circa 3,2 miljoen tot 26,75 miljoen. Hieraan worden de jaarlijkse kosten onttrokken. Aanpassing in de rentecurve De voorziening pensioenverplichtingen is met ingang van 31 december 2011 op basis van een door DNB voorgeschreven rekenrente (in plaats van de zuivere marktrente) vastgesteld. Tussen 31 december 2011 en 30 september 2012 schreef DNB een driemaands-middeling van de marktrente (rentetermijnstructuur) voor en met ingang van 30 september 2012 werd vervolgens een gemodelleerde rekenrente op basis van de zogenaamde Ultimate Forward Rate (UFR) voorgeschreven. Aangezien deze door DNB voorgeschreven rekenrentes in 2012 hoger waren dan de zuivere marktrente heeft dit uiteindelijk geleid tot een lagere voorziening pensioenverplichtingen ultimo 2012 dan die welke berekend wordt op basis van marktwaarde. Op basis van het hiervoor genoemd vermogen en de voorziening pensioenverplichtingen, bedraagt de DNB-dekkingsgraad (op basis van UFR) van het pensioenfonds per 31 december ,8%. Naast deze dekkingsgraad stelt het pensioenfonds nog steeds een dekkingsgraad vast op basis van zuivere marktrente. Deze bedroeg ultimo ,7%. De benodigde solvabiliteit onder FTK dient zodanig te zijn dat het fonds met 97,5% zekerheid volgend jaar nog voldoende vermogen heeft om de verplichtingen op marktconforme basis over te dragen. De benodigde solvabiliteit wordt bepaald met behulp van 14

15 een door DNB aangereikt standaardmodel. De benodigde dekkingsgraad van het fonds bedraagt ultimo 2012 volgens de feitelijke normwegingen 105,1% en 105,6% volgens de strategische normwegingen. Herstelplan en herstelkracht In herinnering wordt gebracht dat de dekkingsgraad van het pensioenfonds door de gevolgen van de kredietcrisis ultimo 2008 lager was dan de minimaal vereiste dekkingsgraad. Er was eind 2008 daarom sprake van een reserve- en dekkingstekort. Deze tekorten zijn door het pensioenfonds onverwijld gemeld aan DNB. Het fonds heeft in 2009 gewerkt aan het opstellen van een korte- en een langetermijnherstelplan op basis van een actuele continuïteitsanalyse. Deze herstelplannen zijn op 26 maart 2009 bij DNB ingediend. De voortgang van het herstelplan moet jaarlijks door het bestuur worden geëvalueerd. De dekkingsgraad van het pensioenfonds bedroeg ultimo december ,8%. De aanwezige dekkingsgraad is in het verslagjaar gedurende 3 achtereenvolgende kwartalen hoger geweest dan de vereiste dekkingsgraad volgens de feitelijke vermogensverdeling. Het fonds heeft daarmee formeel gezien het herstelplan afgerond. Het fonds heeft gedurende 2012 haar dekkingsgraad maandelijks gerapporteerd aan DNB. Begin 2013 heeft het pensioenfonds op verzoek van DNB het herstelplan wederom geëvalueerd. Deze evaluatie is op 8 februari 2013 gerapporteerd aan DNB. In onderstaande tabel is de evaluatie van het herstelplan ultimo december 2012 weergegeven. Verwacht Werkelijk Dekkingsgraad per 31 december ,4% 106,9% Sturingsmiddelen Premie 0,0% 0,0% AMF is een slapend fonds waarin geen nieuwe opbouw plaatsvindt. Toeslagverlening 0,0% 0,0% Beleggingen 0,9% 7,8% Uitkeringen 0,7% 0,8% Rentetermijnstructuur 0,0% -6,1% Overige 0,0% -1,6% Dekkingsgraad per 31 december ,0% 107,8% Vereiste dekkingsgraad per 31 december ,6% 105,6% Uit bovenstaande evaluatie blijkt dat de aanwezige dekkingsgraad zich boven de verwachte dekkingsgraad volgens het herstelplan bevindt. Het behaalde beleggingsrendement is hoger dan verwacht in het herstelplan en draagt hierdoor bij aan het herstel van het fonds. De rentetermijnstructuur heeft een belangrijk negatief effect gehad op de dekkingsgraad. In het boekjaar 2012 is conform het herstelplan geen toeslag verleend. Het fonds hoeft geen voornemen uit te spreken om de opgebouwde pensioenrechten te verlagen. Algemeen Mijnwerkersfonds van de Steenkolenmijnen in Limburg Jaarverslag

16 Naleving principes voor goed pensioenfondsbestuur Het bestuur onderschrijft de principes voor goed pensioenfondsbestuur die de Stichting van de Arbeid heeft vastgesteld en die in de Pensioenwet zijn opgenomen. Het bestuur streeft er naar om deze principes na te leven. De principes voor goed pensioenfondsbestuur hebben betrekking op de volgende onderdelen: zorgvuldig bestuur, transparantie, openheid en communicatie, deskundigheid en functioneren van het bestuur, verantwoording en intern toezicht. Verantwoordingsorgaan Het bestuur legt, zoals reeds vermeld in het hoofdstuk Algemeen jaarlijks verantwoording af aan het verantwoordingsorgaan over het gevoerde beleid alsmede over de waarborging van goed pensioenfondsbestuur. Ook in dit jaarverslag is weer verslag gedaan van de bevindingen van het verantwoordingsorgaan ten aanzien van het door het bestuur in 2012 gevoerde beleid. Visitatiecommissie Het intern toezicht wordt vorm gegeven door een driejaarlijkse evaluatie en toetsing van het functioneren van het pensioenfonds door een visitatiecommissie. Het gaat dan om een beoordeling van de beleids- en bestuursprocedures, de processen en de controle omgeving van het fonds. Tevens beoordeelt de visitatiecommissie de wijze waarop het fonds wordt aangestuurd evenals de wijze waarop door het bestuur wordt omgegaan met de risico s op de langere termijn. Het bestuur heeft in december 2012 besloten om hiervoor wederom gebruik te maken van de diensten van VCHolland. De visitatiecommissie heeft in de periode februari 2013 tot halverwege april 2013 het functioneren van het fonds getoetst en geëvalueerd. In dit jaarverslag wordt separaat verslag gedaan van de bevindingen en aanbevelingen van de visitatiecommissie. Compliance officer en gedragscode De compliance officer is belast met het toezicht op de naleving van de gedragscode door de bestuursleden. Het gaat dan met name om de bepalingen in de gedragscode met betrekking tot het aanvaarden van relatiegeschenken, giften, uitnodigingen, nevenfuncties, het deelnemen in andere instellingen/zakelijke relaties etc.. Daarnaast adviseert de compliance officer over de uitleg en toepassingen van bepalingen zoals die zijn opgenomen in de gedragscode. Geen van de bestuursleden is insider als het gaat om beleggingen van het fonds. Mevrouw Thieme, Hoofd van de afdeling Controlling en Operational Risk Management van AZL, is compliance officer van het pensioenfonds. Jaarlijks wordt door de bestuursleden bevestigd dat zij de gedragscode hebben nageleefd. Ook dit jaar heeft dit plaatsgevonden. De compliance officer beoordeelt de ingevulde gedragscodes en verantwoordt eventuele bijzonderheden in de compliance rapportage. In het verslagjaar zijn door de compliance officer ten aanzien van de naleving van de gedragscode in de compliance rapportage 2012 geen bijzonderheden gemeld. Deskundigheid en zelfevaluatie Volgens de nieuwe inzichten van DNB en AFM moet de term deskundigheid breder worden gezien. Behalve kennis, inzicht en oordeelvorming moeten ook persoonlijke vaardigheden en professioneel gedrag (competenties) in de beoordeling worden betrokken. Een en ander is vastgelegd in de geactualiseerde versie van het deskundigheidsplan In het deskundigheidsplan is vastgelegd hoe de deskundigheid van het bestuur wordt gewaarborgd en bevorderd. Verder is als bijlage bij het nieuwe deskundigheidsplan een opleidingsplan opgenomen en is verder de opleidingsbehoefte van het bestuur in kaart gebracht. In het licht van de benoeming van de nieuwe bestuurders is bovendien de deskundigheids- en competentiematrix alsmede het functieprofiel voor nieuwe bestuurders aangepast. 16

17 Om de kennis te vergroten pakt het bestuur als geheel dan wel in commissievorm of als werkgroep verschillende belangrijke en veelal actuele onderwerpen op een verkennende manier op, bestudeert deze, trekt conclusies en maakt beleidskeuzes. Te denken valt aan de actualisering van het deskundigheidsplan, het opstellen van het beleidsplan bij financiële crisis (crisisplan) en het als projectgroep begeleiden van het proces inzake de toekomst van het fonds. Verder vonden er studiebijeenkomsten plaats over o.a. de onderwerpen: tussentijdse update van het beleggingsbeleid, uitbesteding, IT-risico s en administratieve processen en beheersmaatregelen op respectievelijk 26 april, 18 oktober en 20 november. Ook in 2013 streeft het bestuur ernaar de deskundigheid continu te actualiseren. Over 2012 heeft het bestuur zijn functioneren, zowel van het bestuur als geheel als van de individuele bestuurders, geëvalueerd. Deze zelfevaluatie van het bestuur heeft plaatsgevonden tijdens een apart voor dit onderwerp belegde bestuursvergadering op 20 december. Deze sessie stond in het teken van de beantwoording van de vraag in hoeverre voortgang is geboekt ten aanzien van aantal belangrijke punten waarmee het bestuur in de afgelopen jaren bezig is geweest. Ten aanzien van een vijftal aandachtspunten werd de mening van het bestuur gevraagd, te weten over: kennisverwerving/opleiding en deskundigheid, risicomanagement, uitbesteding/verzakelijking, governance en toekomst. Als belangrijkste constateringen kunnen worden gemeld dat de door AZL verzorgde studiebijeenkomsten als bijzonder leerzaam worden ervaren. Het staat bestuursleden in beginsel vrij om op individuele basis extern georganiseerde cursussen op bepaalde kennisgebieden te volgen. Het op peil houden van de kennis van het bestuur blijft een permanent aandachtspunt. De monitoringsinstrumenten die voor risicomanagement worden ingezet, voldoen naar de mening van het bestuur. Het bestuur wacht af of de visitatiecommissie ten aanzien van het punt risicomanagement nog met eventuele aanbevelingen komt. Ofschoon het bestuur tevreden is over de dienstverlening door AZL, mist het bestuur een centraal aanspreekpunt binnen de uitvoeringsorganisatie. Hiervoor zal het bestuur met de uitvoerder in gesprek gaan. De ten behoeve van de kostentransparantie door AZL per kwartaal verstrekte kostenrapportages, voldoen niet aan de wensen van het bestuur. Ook hierover zal met de uitvoerder nader overleg worden gevoerd. Als de uitkomst van het project Toekomst mijnpensioenen zal zijn dat een overstap naar een herverzekeraar op korte termijn niet te realiseren is, dan zal de bestuurlijke continuïteit op de iets langere termijn in gevaar komen. Het bestuur ziet evenwel in het wetsontwerp versterking bestuur pensioenfondsen mogelijkheden om de bestuurskracht, ook voor de lange termijn, te bestendigen. De omvorming naar een klein professioneel bestuur wordt niet als een bezwaar gezien te meer omdat de rekrutering vanuit de achterban van de vakbeweging, gelet op de tot nu toe gehanteerde statutaire uitgangspunten, de leeftijd en in het licht gezien van de steeds toenemende deskundigheidseisen steeds moeilijker zal worden. Een overstap naar een herverzekeraar is mede afhankelijk van de mogelijkheden die het pensioenfonds heeft om in de toekomst nog toeslagen te kunnen verlenen. Een door te voeren continuïteitsanalyse zal hierin inzicht moeten verschaffen. Communicatie Het fonds heeft, conform het advies van de Autoriteit Financiële Markten (AFM), een communicatieplan opgesteld. Het communicatieplan wordt jaarlijks geëvalueerd en aangepast. In 2012 is wederom veel aandacht besteed aan communicatie met de doelgroepen binnen het fonds. Ook in het verslagjaar hebben de pensioengerechtigden het Uniform Pensioenoverzicht (UPO) ontvangen. De gewezen deelnemers ontvangen om de vijf jaar het UPO. De aanspraken van de gewezen deelnemers zijn sinds 2011 zichtbaar in een nationaal pensioenregister. Via de website www. mijnpensioenoverzicht.nl kan haast elke burger, zolang de uitkering nog niet is ingegaan, door middel van zijn/haar digidcode op eenvoudige wijze inzicht krijgen in de eigen (totale) pensioensituatie. In het kader van transparantie, openheid en communicatie informeert het bestuur de gepensioneerden in toenemende mate schriftelijk over algemene zaken die het pensioenfonds betreffen. Elk jaar worden belangrijke onderwerpen belicht in het Pensioenbulletin. In de laatste uitgave van dit informatieve stuk van juli 2012 zijn op een begrijpelijke wijze de jaarcijfers over 2011 belicht, is een terugblik gegeven op een succesvolle bijeenkomst van de Algemeen Mijnwerkersfonds van de Steenkolenmijnen in Limburg Jaarverslag

18 klankbordgroep in november 2011, is het pensioenoverzicht op bepaalde punten toegelicht, is op het bestaan en de inhoud van het beleidsplan bij financiële crisis ingegaan, is een interview opgenomen met een gepensioneerde en zijn antwoorden gegeven op enkele veel gestelde vragen. In het verslagjaar zijn door de commissie communicatie voorbereidingen in gang gezet voor een vervolg klankbordsessie, die in het komende verslagjaar zal worden gehouden. Wederom zullen willekeurig 20 AMF- en BFM-gepensioneerden worden benaderd om samen met de leden van de communicatiecommissie van gedachten te wisselen over hoe de communicatie-uitingen kunnen worden verbeterd. Via de website van het pensioenfonds ( worden de gewezen deelnemers en pensioengerechtigden geïnformeerd over de specifiek voor hun groep relevante onderwerpen. Verder publiceert het bestuur via de website van het fonds op maandbasis de dekkingsgraad van het fonds. Het bestuur is van mening dat het in het verslagjaar heeft voldaan aan de principes voor goed pensioenfondsbestuur. In 2013 zal het bestuur onveranderd aandacht aan de principes voor goed pensioenfondsbestuur blijven besteden. Uitvoeringskosten Vanaf het verslag over 2011 heeft het fonds de uitvoeringskosten gepresenteerd. Het AMF heeft de uitnodiging van AZL geaccepteerd om in samenwerking met de Canadese benchmark organisatie CEM deel te nemen aan een kostenanalyse en benchmarking onderzoek voor het inzichtelijk maken van de kosten voor pensioenbeheer. De resultaten van het onderzoek zijn verwerkt in een rapport, waarvan de opzet door CEM samen met de pensioenfederatie is ontwikkeld. Hierdoor is een waarborg verkregen dat het rapport in lijn is met de aanbevelingen van de pensioenfederatie. De resultaten uit het CEM-onderzoek tonen aan dat de kosten voor pensioenbeheer van het pensioenfonds in vergelijking met in grootte vergelijkbare fondsen, de zogenaamde peergroep, onder het gemiddelde ligt. De totale uitvoeringskosten (kosten van het pensioenbeheer, vermogensbeheer en transactiekosten) worden ook dit jaar opgenomen aangezien het fonds volledige transparantie wenst te realiseren ten aanzien van deze kosten. Dit gaat dus verder dan alleen de direct in de jaarrekening te verantwoorden kosten. Het transparant maken van alle kosten en mogelijk afzetten tegen een benchmark is daarbij een middel om de kosten verder te beheersen. Met onderstaand overzicht geeft het fonds hieraan gevolg. Kostenoverzicht 2012 Pensioenbeheer Kosten in euro per deelnemer (a) 87,- Vermogensbeheer Kosten in % van het gemiddeld belegd vermogen (b) 0,32% Transactiekosten in % van het gemiddeld belegd vermogen (c) 0,01% Kosten van het pensioenbeheer (zie categorie a) bestaan uit de kosten van uitbesteding, bestuurskosten, advieskosten en de kosten van toezicht. De totale kosten bedragen ,-. Om de kosten per deelnemer te berekenen is conform de aanbeveling van de Pensioenfederatie het aantal deelnemers gedefinieerd als de som van het aantal deelnemers en pensioengerechtigden. Gewezen deelnemers tellen derhalve niet mee. 18

19 Kosten van het vermogensbeheer (zie b en c) kunnen in twee categorieën worden onderscheiden. De eerste categorie betreft de kosten van de beheervergoeding aan de vermogensbeheerder(s) en overige beheervergoedingen. Dit betreft een bedrag van ,-. De tweede categorie betreft kosten die rechtstreeks ten laste van het beleggingsrendement zijn gebracht. Deze kosten zijn dus niet inbegrepen in de kosten van de vermogensbeheerder(s) zoals opgenomen in de jaarrekening en zijn geschat op ,-. De totale kosten vermogensbeheer komen daarmee uit op circa ,-, gespecificeerd als volgt: vastgoed ,- aandelen ,- vastrentende waarden ,- kosten fiduciair beheer ,- bewaarloon ,- totaal ,- Naleving wet- en regelgeving In het verslagjaar zijn aan het fonds geen dwangsommen of boetes opgelegd door de toezichthouders DNB of AFM. Er zijn door DNB geen aanwijzingen aan het fonds gegeven, noch is een bewindvoerder aangesteld of is de bevoegdheidsuitoefening van organen van het fonds gebonden aan toestemming van de toezichthouder. Integere bedrijfsvoering en beheersing van de risico s Het beleid van het fonds is gericht op een integere bedrijfsvoering. In dit kader heeft het bestuur de risico s van het fonds geanalyseerd. Een beschrijving van deze risico s alsmede van de beheersingsmaatregelen is opgenomen in de ABTN van het fonds. In dit bestuursverslag wordt separaat verslag gedaan van de (mate van) risicobeheersing. Voor wat betreft het vermogensbeheer kunnen de Richtlijnen Vermogensbeheer als een instrument worden beschouwd waarmee vooraf sturing kan worden gegeven aan de door het fonds te lopen financiële risico s. In de Verklaring inzake de Beleggingsbeginselen zijn de uitgangspunten van het beleggingsbeleid en de risicobeheerprocedures beschreven. Het bestuur is van mening dat met vorengenoemd risicobeleid, het periodiek (laten) uitvoeren van een ALM-studie en continuïteitsanalyse alsmede overige periodieke rapportages ten behoeve van het monitoren van het fondsbeleid en financiële positie, zorg wordt gedragen voor een integere bedrijfsvoering. BTW claim Met de Belastingdienst bestaat verschil van inzicht over een omzetbelastingkwestie. De vraag die er speelt is of het beheer van beleggingsfondsen is vrijgesteld van omzetbelasting. De Rechtbank Breda heeft al in 2009 beslist dat dit inderdaad het geval is en AZL in het gelijk gesteld. Echter, de Belastingdienst is in beroep gegaan bij het Gerechtshof te Den Bosch. De mondelinge behandeling van de zaak heeft plaatsgevonden in mei Het Hof heeft vervolgens de zaak in volle omvang opnieuw bekeken. Na reeds diverse malen door het Hof te zijn uitgesteld, is op 2 september 2011 uitspraak gedaan waarbij AZL in het gelijk is gesteld. De staatssecretaris van Financiën heeft op 18 oktober 2011 beroep in cassatie ingesteld bij de Hoge Raad. De Staatssecretaris heeft besloten om geen conclusie van dupliek in te dienen. De Advocaat-Generaal heeft besloten een conclusie te schrijven en heeft deze binnen de daartoe gestelde termijn, op 14 december 2012 ingediend. De Staatssecretaris heeft haar reactie ingediend bij de Hoge Raad. Momenteel is AZL in afwachting van het arrest van de Hoge Raad. Inmiddels is op 18 januari 2013 namens AZL een verweerschrift ingediend. Het beroep is nog in behandeling. De voorziening ultimo 2012 is daarom ten opzichte van 2011 ongewijzigd. Toeslagenbeleid van het fonds Voor het AMF geldt dat toeslagcategorie B uit de DNB-beleidsregel toeslagenmatrix van toepassing is. Het fonds heeft daarom geen doelgericht toeslagenbeleid. Er is geen ambitie om jaarlijks toeslagen te geven op pensioenrechten en pensioenaanspraken. Een maatstaf voor het verlenen van een toeslag ontbreekt, omdat de eventuele toekenning van toeslagen berust op jaarlijkse beslissingen van het bestuur. De gepensioneerden en gewezen deelnemers moeten er van uitgaan dat ze geen jaarlijkse toeslagen zullen krijgen. Algemeen Mijnwerkersfonds van de Steenkolenmijnen in Limburg Jaarverslag

20 Gezien de financiële positie van het pensioenfonds heeft het bestuur, na verkregen positief advies van de deelnemersraad en gehoord de adviserend actuaris, besloten om per 1 juli 2013 geen toeslag te verlenen. Risicoparagraaf Inleiding De belangrijkste doelstelling van het fonds is het nakomen van de pensioenverplichtingen. Voor het realiseren van deze doelstelling wordt gestreefd naar een toereikende solvabiliteit op basis van de marktwaarde van de verplichtingen. In deze paragraaf wordt ingegaan op het beleid van het pensioenfonds en de risico s die het pensioenfonds bij de uitvoering van zijn taken loopt. Voor de wijze waarop deze risico s zijn afgedekt en een kwantificering van deze risico s wordt verwezen naar de paragraaf Financiële risico s in de jaarrekening. Beleid en risicobeheer Het bestuur heeft zijn beleid verwoord in de ABTN. Algemene leidraad voor het uitvoeren van zijn beheertaken is risicomijdend operationeel management. Het bestuur beschikt over een aantal beleidsinstrumenten ten behoeve van het beheersen van deze risico s. Deze beleidsinstrumenten betreffen: ALM-beleid en duration matching; beleggingsbeleid; toeslagbeleid; beleid ten aanzien van uitbesteding. De keuze en toepassing van beleidsinstrumenten vinden plaats op basis van uitvoerige analyses (ALM-studie en continuïteitsanalyse) van te verwachten ontwikkelingen van de pensioenverplichtingen en van verschillende beleggingsstrategieën en de ontwikkeling daarvan in diverse economische scenario s. De invloed van de beleidsinstrumenten (sturingsmiddelen) op de financiële positie van het fonds wordt jaarlijks geëvalueerd. Bij deze evaluatie speelt zowel de huidige financiële positie, als de financiële positie van het fonds in de toekomst, een rol. Om te toetsen of het beleid op lange termijn tot de gewenste ontwikkeling leidt, voert het bestuur eens in de drie jaar een continuïteitsanalyse uit. Na de in 2009, in het kader van het opstellen van het herstelplan, uitgevoerde continuïteitsanalyse, zijn inmiddels de voorbereidingen in volle gang voor een nieuwe continuïteitsanalyse. Behalve een continuïteitsanalyse op basis van het wettelijke format, de DNB-versie, zal een variant versie worden opgesteld op basis van de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van het fonds. Deze uitkomsten van deze versie zal het bestuur meer inzicht moeten geven in toeslagmogelijkheden die het AMF op de lange en middellange termijn heeft. Tevens voert het pensioenfonds ten minste eens in de vijf jaar een ALM-studie (ALM staat voor Asset Liability Management) uit. De laatste ALM-studie is door Ortec uitgevoerd in Risico-assessment De wet verplicht pensioenfondsen een integriteitsbeleid te voeren dat gebaseerd is op een systematische analyse van de integriteitrisico s. De wet geeft echter niet aan wat in het integriteitsbeleid moet staan, dit is namelijk per pensioenfonds verschillend. Een vast format is ook niet voorhanden. Het beleid moet in ieder geval zijn toegesneden op het fonds en er moeten genoeg maatregelen voorzien zijn om het integriteitbeleid tot een levend beleid te maken. Het AMF heeft in 2010 een risicomanagement en integriteitsplan opgesteld. Basis voor dit document, met name wat betreft de indeling van de risico s, is de methode die DNB hanteert bij de beoordeling van de risico s van financiële instellingen, te weten FIRM (afkorting voor: Financiële Instellingen Risicoanalyse Methode). Ieder kwartaal wordt het onderwerp risicomanagement geagendeerd voor de bestuursvergadering. Als monitoringsinstrumenten hanteert het bestuur sindsdien een Riskplan dat uit een aantal overzichten bestaat en, sinds kort, een werkdocument met actiepunten 20

21 uit het Riskplan. Het Riskplan wordt elk jaar geactualiseerd. Door de combinatie van doorlopende monitoring van de in kaart gebrachte risico s en een voortdurend bijgewerkte actielijst met incidentele en periodieke acties, ontstaat er inzicht in de risico s en wordt duidelijk op welke wijze de risico s beheersbaar kunnen worden gemaakt. Door het uitvoeren van de acties worden de risico s verder beperkt. DNB risicomodel Het risicomodel van DNB kent voor een aantal risicocategorieën vastgestelde scenario s ( schokken ). De hoofdletter S, aangevuld met een nummer achter een aantal risicocategorieën vertegenwoordigt de code die DNB in het risicomodel voor de desbetreffende risicocategorie hanteert. Bij de berekening van het vereist eigen vermogen (buffers) past het pensioenfonds de standaardmethode toe op basis van de zogenaamde wortelformule (S1 t/m S6). Kwantitatieve en kwalitatieve toelichtingen van deze risico s zijn opgenomen in de risicoparagraaf in de jaarrekening. Het vereist vermogen wordt berekend op basis van zowel de feitelijke als de strategische beleggingsmix. Doorgaans wordt de hoogste van beide gehanteerd als zijnde het vereist eigen vermogen. Financiële risico s Solvabiliteitsrisico Het belangrijkste risico voor het fonds betreft het solvabiliteitsrisico, ofwel het risico dat het fonds niet beschikt over voldoende vermogen ter dekking van de pensioenverplichtingen. De solvabiliteit wordt gemeten zowel op basis van algemeen geldende normen als ook naar de specifieke normen welke door de toezichthouder worden opgelegd. Indien de solvabiliteit van het fonds zich negatief ontwikkelt, bestaat het risico dat er geen ruimte beschikbaar is voor eventuele toeslagverlening over de opgebouwde aanspraken en ingegane pensioenen. In het uiterste geval kan het noodzakelijk zijn dat het fonds verworven pensioenaanspraken en pensioenrechten moet verminderen. Het solvabiliteitsrisico bestaat uit de volgende risicocategorieën: Renterisico (S1); Zakelijke waarden risico (S2); Valuta risico (S3); Grondstoffenrisico (S4); Kredietrisico (S5); Verzekeringstechnisch risico (S6). Renterisico (S1) Pensioenfondsen kennen doorgaans een langere looptijd voor hun verplichtingen dan voor hun bezittingen. Vanwege deze mismatch ondervindt een fonds renterisico. Immers bij een rentedaling zullen de verplichtingen sterker toenemen in waarde dan de bezittingen. Ook binnen het AMF is de looptijd van de verplichtingen langer dan de looptijd van de beleggingen in Vastrentende waarden. Daar het AMF zich in een late levensfase bevindt is dit verschil minder groot dan bij andere pensioenfondsen. De strategische beleggingsmix bedraagt 80% vastrentende waarden en 20% zakelijke waarden. Zakelijke waarden risico (S2) De waarden van aandelen en onroerend goed zijn onderhevig aan marktfluctuaties. Fondsen die een deel van hun vermogen in dergelijke zakelijke waarden hebben belegd, lopen hierdoor risico. Het beleid van het AMF is om dit koersrisico te beperken door het stellen van een maximale omvang van deze categorieën afgezet tegen het totaal belegd vermogen en door binnen de beleggingscategorieën aandelen en onroerend goed voldoende te spreiden. Valutarisico (S3) Valutarisico betreft het risico dat de waarde van de beleggingen in vreemde valuta verslechtert als gevolg van veranderingen van vreemde valutakoersen. De kans dat de wisselkoers van vreemde valuta verslechtert ten opzichte van de euro betekent een risico voor Algemeen Mijnwerkersfonds van de Steenkolenmijnen in Limburg Jaarverslag

2013 verkort in beeld. Ontwikkelingen. Pensioenen Beleggingen Organogram

2013 verkort in beeld. Ontwikkelingen. Pensioenen Beleggingen Organogram 02 verkort in beeld 03 Ontwikkelingen 05 08 10 Pensioenen Beleggingen Organogram Aantal deelnemers dat pensioen opbouwt Aantal personen dat een ouderdomspensioen ontvangt Aantal deelnemers met slapende

Nadere informatie

AMF een goed geregeld pensioen. Bulletin Algemeen Mijnwerkersfonds 2005

AMF een goed geregeld pensioen. Bulletin Algemeen Mijnwerkersfonds 2005 AMF een goed geregeld pensioen Bulletin Algemeen Mijnwerkersfonds 2005 Het bestuur van het Algemeen Mijnwerkersfonds (AMF) wil haar rechthebbenden van goede en belangrijke informatie voorzien. Leest u

Nadere informatie

Terugblik 2011 in cijfers

Terugblik 2011 in cijfers Terugblik 2011 in cijfers U vindt hier een samenvatting van het jaarverslag 2011. Het volledige jaarverslag kunt u downloaden via www.pensioenfondsricohnederland.nl. Financiële situatie Door de kredietcrisis

Nadere informatie

Verder in deze nieuwsbrief een samenvatting van het rapport van de visitatiecommissie.

Verder in deze nieuwsbrief een samenvatting van het rapport van de visitatiecommissie. Van het SPAN bestuur De maand mei staat in het teken van het afronden van het SPAN jaarverslag over 2012. Eind deze maand verwachten we dat het verslag wordt goedgekeurd door actuaris en accountant. Het

Nadere informatie

Beschrijving Pension Fund Governance Stichting Bedrijfspensioenfonds voor het Bakkersbedrijf

Beschrijving Pension Fund Governance Stichting Bedrijfspensioenfonds voor het Bakkersbedrijf Beschrijving Pension Fund Governance Stichting Bedrijfspensioenfonds voor het Bakkersbedrijf Dit is een uitgave van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Bakkersbedrijf Datum 15 juni 2012 1 Voorwoord

Nadere informatie

Een overzicht van de kerncijfers vindt u op <pagina 8 en 9> van het volledige jaarverslag.

Een overzicht van de kerncijfers vindt u op <pagina 8 en 9> van het volledige jaarverslag. 12 vragen over het jaarverslag 2013 De hoofdpunten uit het jaarverslag van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (SPV) behandelen we aan de hand van 12 vragen en antwoorden. Een volledig exemplaar

Nadere informatie

TRANSPARANTIEDOCUMENT

TRANSPARANTIEDOCUMENT TRANSPARANTIEDOCUMENT Vereniging Nederlands Pensioenfonds voor de Sigarenindustrie en aanverwante Bedrijven (VNPS) Dit is een uitgave van de Vereniging Nederlands Pensioenfonds voor de Sigarenindustrie

Nadere informatie

Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux

Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux Beleggingen Het totaal rendement over het afgelopen boekjaar 2010 is uitgekomen op 15,6%. Als we naar de onderverdeling kijken zien we het

Nadere informatie

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Geef pensioen de aandacht die het verdient Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Vijf mythes over pensioen Over pensioenen zijn meerdere mythes in omloop. Het is belangrijk om te weten hoe het wel zit. De

Nadere informatie

Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf

Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf Akerstraat 92, 6411 HD Heerlen Telefoon: 045-5763 333 Telefax: 045-5741 117 Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel

Nadere informatie

In de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van:

In de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van: Financieel Crisisplan 1. Elementen crisisplan In de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van: vereist eigen vermogen (ultimo 2011

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur

Nadere informatie

Volgens de beleidsregel van De Nederlandsche Bank (DNB) is een financieel crisisplan als volgt te definiëren:

Volgens de beleidsregel van De Nederlandsche Bank (DNB) is een financieel crisisplan als volgt te definiëren: Vastgesteld door het bestuur op 16 mei 2012 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Beschrijving crisissituatie... 3 3. Dekkingsgraad waarbij het fonds er zonder korten niet meer uit kan komen... 4 4. Maatregelen

Nadere informatie

Financieel crisisplan

Financieel crisisplan In werking : 1 oktober 2018 Inhoudsopgave 1. Beschrijving crisissituatie 3 2. Beleidsdekkingsgraad waarbij het fonds er zonder korten niet meer uit kan komen 4 3. Maatregelen die ter beschikking staan

Nadere informatie

Stichting Will Niemeijer Pensioenfonds. Financieel crisisplan

Stichting Will Niemeijer Pensioenfonds. Financieel crisisplan Stichting Will Niemeijer Pensioenfonds Financieel crisisplan Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Doel en kader van het financieel crisisplan... 4 2.1 Crisissituatie... 4 2.2 Kritische dekkingsgraad... 5 2.3 Richtlijn...

Nadere informatie

Financieel crisisplan. van de

Financieel crisisplan. van de Financieel crisisplan van de (vastgesteld in bestuursvergadering van 23 juni 2015) Inleiding Als onderdeel van de beschrijving van de hoofdlijnen van het interne beheersingssysteem en de financiële sturingsmiddelen,

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Xerox

Stichting Pensioenfonds Xerox Financieel crisisplan Stichting Pensioenfonds Xerox 1 juli 2015 Artikel 1 ~ Inleiding Het bestuur heeft besloten om een financieel crisisplan op te stellen. Dit is een beschrijving van maatregelen die

Nadere informatie

Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016

Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Op woensdagmiddag 9 maart, aansluitend aan de jaarbijeenkomst van de Vereniging Gepensioneerden Getronics (VGG), organiseerde Stichting Voorzieningsfonds Getronics

Nadere informatie

Het jaarverslag 2012 in vogelvlucht

Het jaarverslag 2012 in vogelvlucht Het jaarverslag 2012 in vogelvlucht De hoofdpunten uit het jaarverslag van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (SPV) behandelen we aan de hand van 10 vragen en antwoorden. Een volledig exemplaar

Nadere informatie

Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf

Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf Akerstraat 92, 6411 HD Heerlen Telefoon: 045-5763 333 Telefax: 045-5741 117 Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel

Nadere informatie

In werking : 1 juli 2015 Vastgesteld door het bestuur : 26 juni 2015

In werking : 1 juli 2015 Vastgesteld door het bestuur : 26 juni 2015 In werking : 1 juli 2015 Vastgesteld door het bestuur : 26 juni 2015 Inhoud Inleiding 3 1. Beschrijving crisissituatie 3 2. Beleidsdekkingsgraad waarbij het fonds er zonder korten niet meer uit kan komen

Nadere informatie

Taakopdracht, bevoegdheden en samenstelling commissies. van het Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf

Taakopdracht, bevoegdheden en samenstelling commissies. van het Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf Taakopdracht, bevoegdheden en samenstelling commissies van het Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf Versie: mei 2013 1 Visitatiecommissie De visitatiecommissie heeft

Nadere informatie

Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan

Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Dit financieel crisisplan is geschreven in het kader van artikel 145 van de Pensioenwet. Het crisisplan maakt deel uit van de beschrijving van de beheerste en integere

Nadere informatie

2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG

2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het jaarverslag legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland. Reglement intern toezicht. In werking

Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland. Reglement intern toezicht. In werking Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland Reglement intern toezicht In werking 01-01-2019 Artikel 1. Begripsbepalingen: De begripsbepalingen als opgenomen in artikel 1 van de statuten van het pensioenfonds

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds SABIC

Stichting Pensioenfonds SABIC Stichting Pensioenfonds SABIC Presentatie SPF tijdens algemene ledenvergadering VGSE 15 april 2010 Jan van den Berg, voorzitter SPF 1 Programma 1. Algemeen 2. Situatie SPF eind 2008 3. Ontwikkelingen SPF

Nadere informatie

Herstelplan 2015 Compartiment SPDHV

Herstelplan 2015 Compartiment SPDHV Herstelplan 2015 Compartiment SPDHV Versie 1.0 17 juni 2015 Auteur: Corné van Bokhoven Status: vastgesteld door bestuur Inleiding Nadat Stichting Pensioenfonds DHV in 2008 in dekkingstekort kwam heeft

Nadere informatie

Belanghebbendenvergadering. 24 september 2015

Belanghebbendenvergadering. 24 september 2015 Belanghebbendenvergadering 24 september 2015 Agenda 1. Opening 2. Actuele ontwikkelingen Ballast Nedam N.V. 3. Jaarverslag 2014 4. Nieuwe pensioenregelgeving en herstelplan 5. Toekomst pensioenfonds 6.

Nadere informatie

Later AOW en pensioen

Later AOW en pensioen Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag Juli 2017 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds SMIT. Bestuursreglement V120620

Stichting Pensioenfonds SMIT. Bestuursreglement V120620 Artikel 1 Inleiding De wijze waarop de Stichting Pensioenfonds SMIT wordt bestuurd ligt op hoofdlijnen vast in de statuten. In dit bestuursreglement wordt hier verder invulling aan gegeven. Het bestuursreglement

Nadere informatie

voor de beleggingscommissie van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (hierna: SPV).

voor de beleggingscommissie van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (hierna: SPV). REGLEMENT BELEGGINGSCOMMISSIE voor de beleggingscommissie van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (hierna: SPV). Artikel 1 Vaststelling en reikwijdte Dit reglement geeft, in aanvulling op de statuten,

Nadere informatie

Welkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 26 juni 2014

Welkom namens. Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK. AMSTERDAM, 26 juni 2014 Welkom namens Stichting Pensioenfonds van de KAS BANK AMSTERDAM, 26 juni 2014 AGENDA 1. Opening en voorstellen leden van het bestuur 2. Mededelingen van de voorzitter 3. Notulen deelnemersvergadering 27

Nadere informatie

Huidige stand van zaken nftk. drs. Lonneke Thissen AAG

Huidige stand van zaken nftk. drs. Lonneke Thissen AAG Huidige stand van zaken nftk drs. Lonneke Thissen AAG juli 2014 1. Huidige stand van zaken nftk Wetsvoorstel naar de Raad van State op 4 april 2014 Gebaseerd op nominaal kader - De komende tijd wordt gekeken

Nadere informatie

In deze nieuwsbrief geven wij u informatie over de financiële situatie en andere belangrijke ontwikkelingen binnen het fonds.

In deze nieuwsbrief geven wij u informatie over de financiële situatie en andere belangrijke ontwikkelingen binnen het fonds. Van het SPAN bestuur In deze nieuwsbrief geven wij u informatie over de financiële situatie en andere belangrijke ontwikkelingen binnen het fonds. Voor alle duidelijkheid: deze nieuwsbrief informeert u

Nadere informatie

Q & A bij brief en persbericht d.d. 6 januari

Q & A bij brief en persbericht d.d. 6 januari Q & A bij brief en persbericht d.d. 6 januari De vragen: Rente 1. Waarom vindt DNB dat aanpassing van de curve gerechtvaardigd is? Naar welke grootheden kijkt DNB bij deze beoordeling? 2. Is de aanpassing

Nadere informatie

Stichting Norit Pensioenfonds

Stichting Norit Pensioenfonds Stichting Norit Pensioenfonds Communicatieplan 2017-2019 Dit communicatieplan is voorbereid door de werkgroep communicatie van Stichting Norit Pensioenfonds en vastgesteld door het bestuur. Amersfoort,

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics. Verkort Jaarverslag 2009

Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics. Verkort Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics Verkort Jaarverslag 2009 Inleiding 2009 is voor de Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics (hierna Pensioenfonds SABIC-IP) weer een bijzonder

Nadere informatie

De Nederlandsche Bank NV T.a.v. de heer S. Keereweer AA Postbus 98 1000 AB AMSTERDAM

De Nederlandsche Bank NV T.a.v. de heer S. Keereweer AA Postbus 98 1000 AB AMSTERDAM De Nederlandsche Bank NV T.a.v. de heer S. Keereweer AA Postbus 98 1000 AB AMSTERDAM Wormerveer, 12 december 2011 Betreft: Herstelplan Stichting Pensioenfonds De Fracties Geachte heer Keereweer, De dekkingsgraad

Nadere informatie

delta lloyd pensioenfonds Over het jaar 2012

delta lloyd pensioenfonds Over het jaar 2012 delta lloyd pensioenfonds Over het jaar 2012 XY 13996-0513 In dit Jaarbericht leest u wat er in 2012 bij ons pensioenfonds gebeurde. We gaan wat dieper in op onze beleggingen en andere financiële zaken.

Nadere informatie

Wat is nu precies de rol van de werkgever, de vakbonden en het bestuur van het pensioenfonds?

Wat is nu precies de rol van de werkgever, de vakbonden en het bestuur van het pensioenfonds? Veelgestelde vragen en antwoorden Ontbinding Stichting Pensioenfonds Bavaria (in liquidatie) Wat gaat er op 1 april 2017 gebeuren? Dan gaan de opgebouwde pensioenaanspraken van de actieve en gewezen deelnemers

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2013

Verkort jaarverslag 2013 Verkort jaarverslag 2013 Wat waren in 2013 de belangrijkste feiten en gebeurtenissen voor GE Pensioen? U leest het in deze verkorte versie van het jaarverslag 2013. Naast deze bondige versie treft u ook

Nadere informatie

Asset & Liability Management

Asset & Liability Management Asset & Liability Management Verder gaan is de juiste balans vinden. ALM: inzicht in risico s Zorgen voor balans tussen pensioenverplichtingen en de opbouw van het pensioenvermogen. Het is een kerntaak

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds NEG Nederland Huishoudelijk Reglement

Stichting Pensioenfonds NEG Nederland Huishoudelijk Reglement Stichting Pensioenfonds NEG Nederland Huishoudelijk Reglement In dit huishoudelijk reglement gelden dezelfde begripsbepalingen als in de statuten van het fonds. Daar waar in dit document over statuten

Nadere informatie

Financieel crisisplan Centraal Beheer APF Collectiviteitskring RBS 2017 Hoofdstukindeling

Financieel crisisplan Centraal Beheer APF Collectiviteitskring RBS 2017 Hoofdstukindeling Financieel crisisplan Centraal Beheer APF Collectiviteitskring RBS 2017 Hoofdstukindeling Het financieel crisisplan van Centraal Beheer APF Collectiviteitskring RBS bevat de volgende hoofdstukken: 1. Inleiding

Nadere informatie

Herstelplan. Stichting Personeelspensioenfonds APG

Herstelplan. Stichting Personeelspensioenfonds APG Herstelplan Stichting Personeelspensioenfonds APG PPF APG Herstelplan versie: juni 2015 Herstelplan PPF APG 2015 juni 2015 1. Inleiding In dit herstelplan 2015 voor PPF APG leest u eerst welke uitgangspunten

Nadere informatie

Haarlem 18 juni 2019 Boxmeer 20 juni 2019 Oss 20 juni 2019

Haarlem 18 juni 2019 Boxmeer 20 juni 2019 Oss 20 juni 2019 Haarlem 18 juni 2019 Boxmeer 20 juni 2019 Oss 20 juni 2019 Opening, mededelingen Toelichting organisatie van het fonds Ontwikkelingen 2018 & 2019 - IORP II & Bestuursmodel - Pensioenakkoord Beleggingen,

Nadere informatie

Wanneer gaat u met pensioen: eerder of later? AOW-leeftijd verschuift opnieuw

Wanneer gaat u met pensioen: eerder of later? AOW-leeftijd verschuift opnieuw Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag Juli 2017 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2017

VERKORT JAARVERSLAG 2017 VERKORT JAARVERSLAG 2017 De belangrijkste ontwikkelingen in 2017 bij Pensioenfonds TNT Express op een rij in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige jaarverslag vindt

Nadere informatie

Pensioen in beweging. Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket

Pensioen in beweging. Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket Pensioen in beweging Lenteakkoord 2012, Hoofdlijnennota herziening FTK en Septemberpakket Deelnemersvergadering Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam door Peter Janssen 27 september 2012 2012 Towers Watson.

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL BESTUUR VOOR LEDEN EN VOORZITTER (BELEGGINGSCOMMISSIE)

FUNCTIEPROFIEL BESTUUR VOOR LEDEN EN VOORZITTER (BELEGGINGSCOMMISSIE) FUNCTIEPROFIEL BESTUUR VOOR LEDEN EN VOORZITTER (BELEGGINGSCOMMISSIE) Stichting Pensioenfonds Mercer 1. Algemene kenmerken Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Mercer (SPM) is een (paritair) bestuur

Nadere informatie

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Agenda 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Pensioenregeling uitgevoerd door BNPF 3. Vergelijking andere pensioenfondsen 4. Herstelplan

Nadere informatie

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012.

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Kwartaalbericht 2012 Samenvatting 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website. Beleggingsrendement 4,2%

Nadere informatie

Communicatiekalender 2017 en 2018

Communicatiekalender 2017 en 2018 Communicatiekalender 2017 en 2018 Wettelijk verplichte activiteit Doelgroep Wet- en regelgeving DEELNEMERS/GEWEZEN DEELNEMERS/GEWEZEN PARTNERS/GEPENSIONEERDEN Pensioen 1-2-3 over kenmerken pensioenregeling

Nadere informatie

Reglement Raad van Toezicht. van de. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf

Reglement Raad van Toezicht. van de. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf Reglement Raad van Toezicht van de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf Vastgesteld 22-12-2016 Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 3 Artikel 1 - Begripsomschrijvingen...

Nadere informatie

Dit plan geeft de te hanteren kritische ondergrenzen, de te nemen maatregelen en de te volgen besluitvormingsprocessen en communicatietrajecten aan.

Dit plan geeft de te hanteren kritische ondergrenzen, de te nemen maatregelen en de te volgen besluitvormingsprocessen en communicatietrajecten aan. Crisisplan 1. Inleiding Het doel van dit financieel crisisplan is dat het bestuur vooraf beschrijft welke maatregelen het bestuur van het pensioenfonds op korte termijn effectief zou kunnen inzetten, indien

Nadere informatie

jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Randstad

jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Randstad jaarverslag 2014 Stichting Pensioenfonds Randstad 11 - dekkingsgraad SPR gestegen van 102,9% (104,5%) naar 109,1%; - positief resultaat van 51,8 miljoen; - SPR kampt nog met dekkingstekort: geen winstbijschrijving

Nadere informatie

COMMUNICATIEBELEID Eigenaar: Document: Versie: Datum: Auteur: Versie Status Datum Omschrijving

COMMUNICATIEBELEID Eigenaar: Document: Versie: Datum: Auteur: Versie Status Datum Omschrijving COMMUNICATIEBELEID Eigenaar: Bestuur pensioenfonds Scildon Document: Communicatiebeleid Versie: Definitief Datum: 31.05.2017 Auteur: Antoinette Ankone Versie Status Datum Omschrijving 0.1 Concept 01-08-2016

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Avery Dennison. Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Leiden, 3 september 2012

Stichting Pensioenfonds Avery Dennison. Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Leiden, 3 september 2012 Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Leiden, 3 september 2012 Agenda 1. Opening 2. Vaststelling notulen jaarvergadering 8 september 2011 3. Jaarverslag 2011 4. Beleggingsbeleid 5. Terugblik

Nadere informatie

Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan

Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Bijlage 3 Het Financieel Crisisplan Dit financieel crisisplan is geschreven in het kader van artikel 145 van de Pensioenwet. Het crisisplan maakt deel uit van de beschrijving van de beheerste en integere

Nadere informatie

Sectorbrief - Wijzigingen in de pensioenwet: wat verwacht DNB van uw fonds. Geacht bestuur,

Sectorbrief - Wijzigingen in de pensioenwet: wat verwacht DNB van uw fonds. Geacht bestuur, De Nederlandsche Bank N.V. Toezicht pensioenfondsen Postbus 98 1000 AB Amsterdam 020 524 91 11 www.dnb.nl Onderwerp Sectorbrief - Wijzigingen in de pensioenwet: wat verwacht DNB van uw fonds Handelsregister

Nadere informatie

DNB Crisisplan. Stichting Pensioenfonds Honeywell 21 September 2011. Pensioenfonds

DNB Crisisplan. Stichting Pensioenfonds Honeywell 21 September 2011. Pensioenfonds DNB Crisisplan Stichting Honeywell 21 September 2011 Agenda Introductie Opzet crisisplan Nut en noodzaak crisisplan Concept crisisplan - discussiepunten - Wanneer is er spraken van een crisissituatie?

Nadere informatie

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 >

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Eind 2012 liep het herverzekeringscontract met Nationale-Nederlanden

Nadere informatie

Strengere regels voor pensioenfondsen

Strengere regels voor pensioenfondsen Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag November 2015 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

Bestuur. Deelnemers: 2 Pensioengerechtigden:3 Werkgevers 2. Verantwoording en medezeggenschap

Bestuur. Deelnemers: 2 Pensioengerechtigden:3 Werkgevers 2. Verantwoording en medezeggenschap Governance Algemeen Het bestuur van het fonds streeft als eindverantwoordelijk uitvoerder van de door sociale partners overeengekomen pensioenregeling naar een optimale kwaliteit, zorgvuldigheid en openheid

Nadere informatie

Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw

Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw Herstelplan per 31 augustus 2011 Naam pensioenfonds: Bedrijfspensioenfonds Nummer fonds: 10565 Dekkingsgraad per 31-8-2011: Dekkingsgraad per ultimo augustus 2011 is 102,5%. Status financiële positie (reservetekort,

Nadere informatie

Reservetekort weggewerkt, pensioenen verhoogd

Reservetekort weggewerkt, pensioenen verhoogd Verkort jaarverslag 2013 In dit verkorte jaarverslag 2013 zetten we de hoofdpunten uit het volledige jaarverslag van Metro Pensioenfonds voor u op een rij: we blikken terug op het pensioenjaar 2013 en

Nadere informatie

HERSTELPLAN 31 maart 2009

HERSTELPLAN 31 maart 2009 HERSTELPLAN 31 maart 2009 Naam pensioenfonds: Stichting Pensioenfonds Akzo Nobel Nummer fonds: 07781 Dekkingsgraad per 31 december 2008: 95,6% Status financiële positie (reservetekort, dekkingstekort):

Nadere informatie

reëel financieel toetsingskader (FTK2)

reëel financieel toetsingskader (FTK2) nominaal financieel toetsingskader (FTK1) - bestaande contract - nominale contract - uitkeringsovereenkomst - onderscheid tussen nominale opbouw en indexatie - 2,5% onderdekkingskans maatstaf voor nominale

Nadere informatie

Profiel voor (kandidaat)leden van het Verantwoordingsorgaan PMT

Profiel voor (kandidaat)leden van het Verantwoordingsorgaan PMT Profiel voor (kandidaat)leden van het Verantwoordingsorgaan PMT Profiel van PMT Pensioenfonds Metaal en Techniek (PMT) verzorgt de pensioenregeling voor de bedrijfstak Metaal en Techniek. In totaal zijn

Nadere informatie

stichting pensioenfonds wonen

stichting pensioenfonds wonen stichting pensioenfonds wonen Verkort Jaarverslag 2007 Kerncijfers Aantallen per 31-12 2007 2006 Werkgevers 4.331 4.161 Deelnemers 33.009 31.705 Gewezen deelnemers 70.948 62.860 Gepensioneerden 8.468 7.735

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam. Financieel crisisplan 2015

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam. Financieel crisisplan 2015 Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Financieel crisisplan 2015 1 Inhoudsopgave 1.1 Inleiding en onderdelen financieel crisisplan... 3 1.1.1 Inleiding... 3 1.1.2 Relatie financieel crisisplan met de doelstelling

Nadere informatie

10. Goed pensioenfondsbestuur

10. Goed pensioenfondsbestuur 10. Goed pensioenfondsbestuur 10.1 Algemeen In 2013 is de Wet versterking bestuur pensioenfondsen in werking getreden. De invloed van deze nieuwe wet is van groot belang voor de governance structuur van

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2016

VERKORT JAARVERSLAG 2016 VERKORT JAARVERSLAG 2016 2016: wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2016 bij Pensioenfonds TNT Express? U leest het in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige

Nadere informatie

FINANCIEEL CRISISPLAN STICHTING PENSIOENFONDS HUNTSMAN ROZENBURG. Bijlage bij de actuariële en bedrijfstechnische nota

FINANCIEEL CRISISPLAN STICHTING PENSIOENFONDS HUNTSMAN ROZENBURG. Bijlage bij de actuariële en bedrijfstechnische nota FINANCIEEL CRISISPLAN STICHTING PENSIOENFONDS HUNTSMAN ROZENBURG Bijlage bij de actuariële en bedrijfstechnische nota Versie 19 april 2012 Inleiding Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Huntsman Rozenburg

Nadere informatie

2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG

2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 2012 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2012 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

Financieel crisisplan. Voorwoord. Inleiding. 1. Beschrijving financiële crisissituatie

Financieel crisisplan. Voorwoord. Inleiding. 1. Beschrijving financiële crisissituatie Financieel crisisplan November 2016 Voorwoord Voor de periode 1 januari 2014 tot en met 31 december 2018 zijn met de werkgever afspraken gemaakt over een bijstortingsgarantie (en een terugstortingsverplichting

Nadere informatie

Functieprofielen Algemeen Bestuur Stichting Pensioenfonds ING. Algemeen functieprofiel Bestuur Stichting Pensioenfonds ING

Functieprofielen Algemeen Bestuur Stichting Pensioenfonds ING. Algemeen functieprofiel Bestuur Stichting Pensioenfonds ING Functieprofielen Algemeen Bestuur Stichting Pensioenfonds ING Algemeen functieprofiel Bestuur Stichting Pensioenfonds ING Kenmerken Fonds Stichting Pensioenfonds ING (hierna: het Fonds) is op 1 januari

Nadere informatie

In het crisisplan worden verschillende parameters gebruikt die voor het pensioenfonds belangrijk zijn:

In het crisisplan worden verschillende parameters gebruikt die voor het pensioenfonds belangrijk zijn: Crisisplan ABTN Bijlage 4 Inleiding In hoofdstuk 9 van de Actuariële en Bedrijfstechnische Nota (ABTN) - Het weerstandsvermogen van het pensioenfonds, sturingsmiddelen en beleidskader - zijn de risico

Nadere informatie

UW PENSIOEN BIJ SPUN. Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 22 mei 2018

UW PENSIOEN BIJ SPUN. Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 22 mei 2018 UW PENSIOEN BIJ SPUN Bijeenkomst voor pensioengerechtigden Dick Vis, voorzitter Stichting Pensioenfonds Urenco Nederland 22 mei 2018 Gezien op tv op 7 mei? Zwarte Zwanen schetst eenzijdig, negatief beeld

Nadere informatie

BEKNOPT JAARVERSLAG 2017

BEKNOPT JAARVERSLAG 2017 BEKNOPT JAARVERSLAG 2017 BEKNOPT JAARVERSLAG 2017 INLEIDING Ook dit jaar brengt Stichting Pensioenfonds De Fracties een verkorte versie van het jaarverslag uit. In dit verslag zie je in een oogopslag de

Nadere informatie

Transparantiedocument

Transparantiedocument Transparantiedocument Stichting Pensioenfonds Ahold (versie: 28 april 2015) Hoofdstuk 1 - Inleiding 1.1 Voorwoord Stichting Pensioenfonds Ahold is de financiële dienstverlener voor Koninklijke Ahold N.V.

Nadere informatie

Persbericht. ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende

Persbericht. ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende Persbericht ABP verlaagt pensioen in 2013 met 0,5% Ondanks goed rendement stijgt dekkingsgraad in 2012 onvoldoende Hoofdpunten: Verlaging pensioen met 0,5% per 1 april 2013 definitief Mogelijk aanvullende

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur de pensioenregeling

Nadere informatie

VERKLARING INZAKE DE BELEGGINGSBEGINSELEN

VERKLARING INZAKE DE BELEGGINGSBEGINSELEN VERKLARING INZAKE DE BELEGGINGSBEGINSELEN 1. Inleiding Dit document ( de Verklaring ) heeft tot doel de uitgangspunten van het beleggingsbeleid van het Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf (hierna BFM )

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland

Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Papendorpseweg 100 3528 BJ Utrecht Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer 41184467

Nadere informatie

Profielschets lid Raad van Toezicht. 20 mei 2019

Profielschets lid Raad van Toezicht. 20 mei 2019 Profielschets lid Raad van Toezicht 20 mei 2019 71649 092004 1. INLEIDING Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Kappersbedrijf (hierna: Pensioenfonds Kappers) is het pensioenfonds voor de kappersbranche.

Nadere informatie

Algemene vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden. Dinsdag 13 juni uur

Algemene vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden. Dinsdag 13 juni uur Algemene vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Dinsdag 13 juni 2017 14.30 uur 2 Agenda 1. Opening en vragen 2. Financiële positie 3. Communicatie 4. Governance 5. Verantwoordingsorgaan 6. Vermogensbeheer

Nadere informatie

2010: Pensioen wereld volop in de schijnwerpers

2010: Pensioen wereld volop in de schijnwerpers Verkort jaarverslag 2010 nr 13 - januari 2009 Stichting Pensioen fonds KPN 2010: Pensioen wereld volop in de schijnwerpers Inleiding Het jaar 2010 is wederom een enerverend jaar geweest voor de pensioenwereld.

Nadere informatie

J A A R V E R S L A G 2016 ( F I N A N C I E E L ) S T I C H T I N G P E N S I O E N F O N D S M E R C E R. 16 juni 2017

J A A R V E R S L A G 2016 ( F I N A N C I E E L ) S T I C H T I N G P E N S I O E N F O N D S M E R C E R. 16 juni 2017 H E A L T H W E A L T H C A R E E R J A A R V E R S L A G 2016 ( F I N A N C I E E L ) S T I C H T I N G P E N S I O E N F O N D S M E R C E R 16 juni 2017 Bestuur Stichting Pensioenfonds Mercer F I N

Nadere informatie

Verklaring inzake beleggingsbeginselen

Verklaring inzake beleggingsbeginselen STICHTING PENSIOENFONDS RECREATIE Mei 2011 INHOUDSOPGAVE 0. Introductie 3 1. Doelstelling van het beleggingsbeleid 4 2. Organisatie en risicobeheerprocedures 5 3. Beleggingsbeginselen 7 Mei 2011 Pagina

Nadere informatie

Beknopt jaarverslag 2016

Beknopt jaarverslag 2016 Beknopt jaarverslag 2016 Beknopt jaarverslag 2016 Inleiding Dit jaar brengt Stichting Pensioenfonds De Fracties voor het eerst een verkorte versie van het jaarverslag uit. In dit verslag zie je in een

Nadere informatie

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 11 februari 2015. Stand van zaken SVG. 1 van 19

Stichting Voorzieningsfonds Getronics 11 februari 2015. Stand van zaken SVG. 1 van 19 Stichting Voorzieningsfonds Getronics 11 februari 2015 Stand van zaken SVG 1 van 19 Programma Pensioenfonds SVG Financiële positie SVG Terugblik 2014 Vooruitblik 2015 Vragen 2 van 19 Pensioenfonds SVG

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland

Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Papendorpseweg 100 3528 BJ Utrecht Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer 41184467

Nadere informatie

Een goede pensioenregeling tegen een aanvaardbare prijs. Dat is waar Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars (SBZ) voor staat.

Een goede pensioenregeling tegen een aanvaardbare prijs. Dat is waar Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars (SBZ) voor staat. Hoe ziet het beleggingsbeleid van SBZ eruit? Een goede pensioenregeling tegen een aanvaardbare prijs. Dat is waar Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars (SBZ) voor staat. Om iedereen het afgesproken

Nadere informatie

Addendum. Ultimate Forward Rate

Addendum. Ultimate Forward Rate Addendum Ultimate Forward Rate Wilt u meer weten over renterisico s, swaps en swaptions? Neem dan contact op met uw Account-CIO of met onze balansmanagement adviseurs Bas Scholten via bas.schoiten@achmea.ni

Nadere informatie

CRISISPLAN - SAMENVATTING

CRISISPLAN - SAMENVATTING CRISISPLAN - SAMENVATTING MAATREGELEN ALS DE FINANCIËLE POSITIE IN GEVAAR IS 1 juli 2015 Inleiding Dit crisisplan beschrijft wat het Algemeen Bestuur gaat doen als het Pensioenfonds in een crisissituatie

Nadere informatie

Veel veranderingen in druk pensioenjaar 2015

Veel veranderingen in druk pensioenjaar 2015 Verkort jaarverslag 2015 Elk jaar legt Metro Pensioenfonds in het jaarverslag verantwoording af over het gevoerde beleid van het afgelopen jaar. Voor degenen die liever een overzicht willen lezen van de

Nadere informatie

Functieprofiel lid bestuur met portefeuille vermogensbeheer en risicomanagement van Stichting Notarieel Pensioenfonds

Functieprofiel lid bestuur met portefeuille vermogensbeheer en risicomanagement van Stichting Notarieel Pensioenfonds Functieprofiel lid bestuur met portefeuille vermogensbeheer en risicomanagement van Stichting Notarieel Pensioenfonds 1. Algemene kenmerken Het bestuur van de Stichting Notarieel Pensioenfonds (SNPF) is

Nadere informatie

Verkort jaarverslag PHI 2011

Verkort jaarverslag PHI 2011 Verkort jaarverslag PHI 2011 uitgave van stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de houtverwerkende industrie Voorwoord Het afgelopen jaar stond in het teken van de financiële crisis en de gevolgen daarvan.

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds. voor. Verloskundigen

Stichting Pensioenfonds. voor. Verloskundigen REGLEMENT BELEGGINGSADVIESCOMMISSIE Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen Datum: 8 oktober 2018 REGLEMENT BELEGGINGSADVIESCOMMISSIE BEGRIPSBEPALINGEN Artikel 1 Waar in dit reglement aanduidingen

Nadere informatie