Stoppen met roken. Opvolging van de aanbeveling Stoppen met roken door een recente literatuursearch.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Stoppen met roken. Opvolging van de aanbeveling Stoppen met roken door een recente literatuursearch."

Transcriptie

1 Opvolging van de aanbeveling Stoppen met roken Dr. Gabie Thijs september 2006 Opvolging van de aanbeveling Stoppen met roken door een recente literatuursearch. Sleutelboodschappen: Op basis van deze literatuurgegevens zijn er geen redenen om de aanbeveling Stoppen met roken te veranderen. Er zijn aanbevelingen om Nortriptyline als een evenwaardig en goedkoper alternatief van bupropion, in de medicamenteuze ondersteuning van rookstop, naar voor te schuiven, maar er is nog geen consensus. De kernboodschap om alle rokers te identificeren, te adviseren en te begeleiden blijft onveranderd. Daarnaast wordt het belang van follow-up, opvangen van herval én verwijzing naar rookstopspecialisten versterkt benadrukt. De SSMG-aanbevelingen stellen een praktijkbeleid voor voor de volwassen patiënt roker. Ons inziens is het te overwegen dit beleid uit te breiden naar adolescenten. REFERENTIE PUBLICATIETYPE ONDERZOEKSVRAAG CONCLUSIE Lancaster T, Het effect bepalen van rookstopadvies door artsen. Vergelijken van minimale interventies door artsen met meer intensieve interventies. Het advies van een arts doet het aantal rookstoppers met gemiddeld 2,5% toenemen. Meer intensieve interventies zijn slechts marginaal meer effectief dan korte interventies. Hughes J, Cohrane systematic Het effect bepalen van antidepressiva (bupropion, doxepin, fluoxetine, imipramine, moclobemide, nortriptyline, paroxetine, sertraline, tryptofaan en venlafaxine) op rookstop van minimaal zes maanden. Bupropion en nortriptyline zijn effectief voor lange termijn rookstop, maar SSRI (fluoxetine) niet. Het effect op rookstop is onafhankelijk van het antidepressief effect. Gourlay SG, Het effect van clonidine evalueren op rookstop. Aantal en kwaliteit van de studies is laag. Deze studies wijzen op positief effect van clonidine op rookstop, maar er zijn belangrijke neveneffecten die het praktisch gebruik begrenzen.

2 Park EW, Meta-analyse Biedt een interventie gericht op de ondersteuning door partner als aanvulling op een rookstopprogramma effectwinst (minimaal 6 maanden follow-up) in vergelijking met een programma zonder. En wat zijn de determinanten? De studies suggereert dat interventies die positieve partnerondersteuning vergroten en negatieve kritiek verminderen veelbelovend zijn in de klinische praktijk, wanneer zij geïmplementeerd worden bij samenwonende of gehuwde partners. De studie belicht het gebruik van systeempsychologische elementen bij de ondersteuning van personen die willen stoppen met roken. Silagy C, (2004). Cochrane systematische Het effect op rookstop van de verschillende vormen van NRT evalueren en de combinatie onderling of met additionele ondersteuning. Alle vormen van NRT vergroten het rookstopeffect en het effect is onafhankelijk van de intensiteit van bijkomende ondersteuning. Hall S, gecontroleerde studie. Wat is het effect van een elf maanden versus een acht weken durende ondersteuning met nortriptyline in combinatie met psycholo-gische counseling? De auteurs besluiten uit deze studie bij een 160 rokers dat een langetermijntherapie, met een combinatie van nortriptyline én psychologische ondersteuning, beduidend hoger stoppercentages bereikt dan korte termijn. De studie beklemtoont de kernboodschap dat opvolging van ex-rokers belangrijk is. Wagena EJ, Meta-analyse Het effect op rookstop (minimaal 6 maanden) evalueren van nortriptyline in vergelijking met placebo en bupropion. Te vgl met Hughes 2005 : volgend artikel Nortryptyline is effectiever dan placebo. Er is geen statististisch significant verschil met bupropion, noch qua effectiviteit noch qua bijwerkingen. De studie voegt toe dat gezien de lagere kost, nortriptyline als eerstekeuzepreparaat naar voor geschoven moet worden ( zoals bupropion. De goedkeuring van bupropion door FDA voor de rookstopindicatie gebeurde maar op drie RCT s zij bespreken er zes). Hughes J, Review artikel van de gegevens uit de up-date van Cochrane meta- Het effect op rookstop van Nortriptyline herevalueren in functie van de conclusies van Wagena 2005 Nortryptiline is effectiever dan placebo. De auteurs stellen dat nortriptyline een tweedekeuzepreparaat moet blijven. Het aantal

3 Lancaster T, Medioni J, Rubak S, Bergmann L, Bestelling mislukt: leverancier niet meer beschikbaar Hollis JF, analyse ( Hughes J 2004) Meta-analysis Meta-analysis Gecontroleerde klinische multicenterstudie. Het effect op rookstop na minimaal 6 maanden, van individuele counselling door gezondheidswerkers niet betrokken in de routine klinische praktijkvoering, in vergelijking met minimale gedragsinterventie. Het effect van NRT op herval beschrijven en dit in functie van de tijd na de stopdatum. De effectiviteit van motivationeel interview in verschillende domeinen evalueren en determinanten van de outcome identificeren. Is bupropion effectief bij rokers die hervallen zijn na een stoppoging mét bupropion? Het lange termijn effect testen van korte counselling plus een computergebaseerde tabaksinterventie voor teenagers (n 3747) van 14 tot 17 jaar op een routine medische consult in een bestudeerde rokers is nog te beperkt en er zijn geen studies bij risicogroepen. De veiligheid van nortriptyline is volgens hen onduidelijk. Korte counselling door een rookstopspecialist is effectvol. Intensieve interventies zijn niet effectiever dan korte interventies. Deze studie bevestigt dat verwijzing een optie kan zijn in de begeleiding van een rokende patiënt. Het beschermend effect van NRT daalt in functie van de tijd en na stopzetting stijgt het hervalrisico. De studie bevestigt de kernboodschap dat een followupplan na rookstop nodig is. De studie toont aan dat korte motiverende interventies (MI) (<15 min) effectief zijn voor een breed scala van problemen (BMI, systolische bloeddruk, bloedalcoholconcentratie, rookstop). Meer dan één contact doet de kans op succes stijgen. Er is geen significant verschil tussen psychologen psychiaters en huisartsen. Grotere studies zijn nodig om aan te tonen dat MI effectvol kan geïmplemen-teerd worden in de dagelijkse praktijk. Bupropion SR was effectief en goed getolereerd als hulpmiddel bij rookstop na herval. De studie onderstreept het belang van follow-up en hervalanalyse. Een korte, computergeassisteerde, rookstopinterventie tijdens een routine medisch consult verhoogt het aantal rookstoppers maar is minder effectief in het voorkomen van het beginnen met roken. De studie beklemtoont het nuteffect van korte motiverende

4 Williams G, Cinciripini P, Colby S, groepspraktijk van een organisatie voor gezondheidszorg De zelfdeterminatietheorie en het faseproces van gedrags-verandering testen voor rookstop door een intensieve autonomie ondersteunende interventie bij 1006 kansbedreigde personen te vergelijken met gemeenschapszorg. Vergelijking van het additioneel effect van venlafaxine versus placebo in combinatie met NRT én behavioural counseling bij 147 rokers. Evaluatie van het effect op rookstop van één korte motiverende interventie versus standaard kort advies in een ambulante ziekenhuisdienst bij 85 adolescenten van jaar, die voor een andere reden dan rookstop op consult kwamen. en gedragsbeïnvloedende technieken tijdens een routineconsult. De ondersteuning van de autonomie leidt tot internalisatie van de rookstopmotivatie en verhoogd effect op rookstop. Deze studie bevestigt de kernboodschap dat de motivatie versterkt kan worden en beklemtoont de ondersteuning van de autonomie. Toevoeging van venlafaxine aan NRT én counseling vermindert het negatief affect tot 6 weken na stopdatum en vergroot het rookstopeffect bij matige rokers (< 1 pak pd). Deze studie voegt een mogelijke rol van venlafaxine toe als adjuvans bij matige rokers. Eén motiverende interventie verhoogt significant de zelf gerapporteerde rookstoppercentages op zes maanden, maar niet de cotininespiegel. De contininespiegel op drie maanden follow-up vertoont een significant daling in vergelijking met standaard kort advies. Deze studie biedt enige bewijskracht aan MI voor rookstop bij adolescenten die geen spontane rookstopvraag hebben.

5 LITERATUUR 1. Lancaster T, Stead L. Physician advice for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev 2004;18;(4):CD (update of 2001). 2. Hughes J, Stead L, Lancaster T. Antidepressants for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev 2004;(4):CD (update of 2003). 3. Gourlay SG, Stead LF, Benowitz NL. Clonidine for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev 2004;(3):CD (update 2000). 4. Park EW, Tudiver F, Schultz JK, Campbell T. Does enhancing partner support and interaction improve smoking cessation. A meta-analysis. Ann Fam Med 2004;2(2): Silagy C, Lancaster T, Stead L, Mant D, Fowler G. Nicotine replacement therapy for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev Nov Hall S, Humfleet G, Reus V, Munõz R, Cullen J. Extended Nortriptyline and Psychological Treatment for Cigarette Smoking. Am J Psychiatry 2004;161: Wagena EJ, Knipschild P, Zeegers MP. Should nortriptyline be used as a fist line aid to help smokers quit? Results from a systematic and meta-analysis. Addiction 2005;100(3): Hughes J, Stead L, Lancaster T. Nortriptyline for smoking cessation: a. Nicotine & Tobacco Research 2005;7(4): Lancaster T, Stead LF. Individual behavioural counselling for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev 2005;(2):CD (update of 2002). 10. Medioni J, Berlin I, Mallet A. Increased risk of relapse after stopping nicotine replacement therapies: a mathematical modeling approach. Addiction 2005;100(2): Rubak S, Sandbaek A, Lauritzen T, Christensen B. Motivational interviewing: a systematic and meta-analysis. Br J Gen Pract 2005;55(513): Bergmann L, Warncke W, Herschel M. Bupropion SR for weaning from smoking in relapsed smokers: results of an open multicentre trial in Germany. Pneumologie 2004;58(3): Hollis JF, Polen MR, Whitlock EP, Lichtenstein E, et al. Teen reach: outcomes from a randomized, controlled trial of a tobacco reduction program for teens seen in primary medical care. Pediatr Rev 2005;115(4): Williams GC, McGregor HA, Sharp D, Levesque C, et al. Testing a self-determination theory intervention for motivating tobacco cessation: supporting autonomy and competence in a clinical trial. Health Psychology 2006;25(1): Cinciripini PM, Tsoh JY, Wetter DW, Lam C, et al. Combined effects of venlafaxine, nicotine replacement, and brief counseling on smoking cessation. Exp Clin Psychopharmocol 2005;13(4): Colby SM, Monti PM, O Leary Tevyam T, et al. Brief motivational intervention for adolescent smokers in medical settings. Addict Behav 2005;30(5):

Opvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering Stoppen met roken

Opvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering Stoppen met roken Opvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering Stoppen met roken Thijs Gabie Augustus 2007 1 INLEIDING 1.1 Achtergrond Een eerste opvolgrapport van de vertaalde SSMG aanbeveling Stoppen

Nadere informatie

Evidence-based stoppen met roken: kennis & knelpunten

Evidence-based stoppen met roken: kennis & knelpunten Evidence-based stoppen met roken: kennis & knelpunten Daniel Kotz Department of General Practice School for Public Health and Primary Care (CAPHRI) Maastricht University Medical Centre The Netherlands

Nadere informatie

Het Trainen van Gezondheidsprofessionals in Stoppen-met-rokenbegeleiding: een Systematische Review

Het Trainen van Gezondheidsprofessionals in Stoppen-met-rokenbegeleiding: een Systematische Review Het Trainen van Gezondheidsprofessionals in Stoppen-met-rokenbegeleiding: een Systematische Review K.V. Carson¹, M.E.A. Verbiest², M.R. Crone², M.P. Brinn¹, A.J. Esterman³, W.J.J. Assendelft², B.J.Smith

Nadere informatie

E-health interventies voor stoppen met roken. Eline Meijer

E-health interventies voor stoppen met roken. Eline Meijer E-health interventies voor stoppen met roken Eline Meijer E-health interventies 1. Waarom e-health? 2. Hoe kiezen rokers een app? 3. Aanbevelingen van de herziene richtlijn Behandeling tabaksverslaving

Nadere informatie

met roken. De juiste zoektermen vinden we met behulp van de MeSH-databank: Smoking Cessation en Bupropion, allebei MeSH-termen.

met roken. De juiste zoektermen vinden we met behulp van de MeSH-databank: Smoking Cessation en Bupropion, allebei MeSH-termen. H U I S A R T S & P R A K T I J K S T O P P E N M E T R O K E N : T A A K V O O R A R T S E N P A T I Ë N T De Cochrane Collaboration en patiënteninformatie A. VAN DEN BRUEL, F. COOLS, E. VERMEIRE, F.

Nadere informatie

Stoppen met roken. Bij rokers met COPD. Eva van Eerd DISCLOSURE BELANGEN SPREKER 16-1-2015. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Stoppen met roken. Bij rokers met COPD. Eva van Eerd DISCLOSURE BELANGEN SPREKER 16-1-2015. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Stoppen met roken Bij rokers met COPD Eva van Eerd Arts in opleiding tot huisarts & onderzoeker Daniel Kotz Carolien van Rossem Mark Spigt Mette Bech Risør Geertjan Wesseling Onno van Schayck DISCLOSURE

Nadere informatie

Muziektherapie in de oncologie

Muziektherapie in de oncologie Muziektherapie in de oncologie Wetenschap en praktijk combineren Tom Abrahams 26 mei 2015 Wat is muziektherapie? Een vorm van vaktherapie Ervaringsgericht Interventies binnen muzikale context Waar wordt

Nadere informatie

Het DO-IT project: SMS-berichten als middel om de implementatie van de Richtlijn Tabaksverslaving te optimaliseren

Het DO-IT project: SMS-berichten als middel om de implementatie van de Richtlijn Tabaksverslaving te optimaliseren Het DO-IT project: SMS-berichten als middel om de implementatie van de Richtlijn Tabaksverslaving te optimaliseren Eline Meijer Rianne van der Kleij Dewi Segaar Niels Chavannes Digitale Optimalisatie Implementatie

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

AMBULANTE ROOKSTOPBEGELEIDING. Valentine Lemaigre, Klinisch psychologe tabakologe Prof K. Nackaerts, IG-pneumologie

AMBULANTE ROOKSTOPBEGELEIDING. Valentine Lemaigre, Klinisch psychologe tabakologe Prof K. Nackaerts, IG-pneumologie AMBULANTE ROOKSTOPBEGELEIDING Valentine Lemaigre, Klinisch psychologe tabakologe Prof K. Nackaerts, IG-pneumologie Intensieve rookstopbegeleidingn Individueel of in groep (+ en -) Medisch-gedragsmatige

Nadere informatie

Huisarts of hometrainer?

Huisarts of hometrainer? Huisarts of hometrainer? In het literatuuroverzicht werden zes studies opgenomen. Vier studies onderzochten het effect van training op ziekteverzuim, drie daarvan bestudeerden tevens de effecten op klachten

Nadere informatie

Het roken van tabak is de belangrijkste oorzaak van

Het roken van tabak is de belangrijkste oorzaak van Stand van zaken roken Mensen helpen bij stoppen met roken Effectiviteit en veiligheid van interventies Robert C. van de Graaf en Onno C.P. van Schayck In dit overzichtsartikel bespreken wij de effectiviteit

Nadere informatie

Hartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken

Hartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken 1 Hartpatiënten Stoppen met Roken De invloed van eigen effectiviteit, actieplannen en coping plannen op het stoppen met roken Smoking Cessation in Cardiac Patients Esther Kers-Cappon Begeleiding door:

Nadere informatie

Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek

Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek Effectiviteit en economische impact van beweegprogramma s op de werkplek Karin Proper Afdeling Sociale Geneeskunde, EMGO+ Instituut, VUmc, Amsterdam Body@Work, Onderzoekscentrum Bewegen, Arbeid en Gezondheid

Nadere informatie

Acetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties?

Acetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties? Home no. 3 Juni 2018 Eerdere edities Verenso.nl Acetylcysteine bij ouderen met COPD. Reduceert acetylsteine exacerbaties? Critical Appraisal of Topics Mariëlle Winters mariellewinters@gmail.com Aanleiding

Nadere informatie

De beantwoordbare vraag (PICO)

De beantwoordbare vraag (PICO) 4. Interpretatie effect (relevantie) 5. Toepassen in de praktijk De beantwoordbare vraag (PICO) Welke patiënten? P Welke interventie? Welk alternatief (comparison)? Welke uitkomst (outcome)? I C O P I

Nadere informatie

EBM. Domein arts. Overwegingen bij domein arts

EBM. Domein arts. Overwegingen bij domein arts EBM Wetenschappelijke uitkomsten uit klinisch relevant prognostisch, diagnostisch en therapeutisch onderzoek. Kennis, ervaring, persoonlijke waarden en verwachtingen van de dokter zelf. De individuele

Nadere informatie

Motivatiedeficit, onmacht of een dubbeltje op zijn kant?

Motivatiedeficit, onmacht of een dubbeltje op zijn kant? Motivatiedeficit, onmacht of een dubbeltje op zijn kant? Herstel en re-integratie bij afhankelijkheid Charlotte Vanovenberghe CM KULeuven 30% Intrinsiek extrinsiek Autonomie Relationele verbondenheid

Nadere informatie

Online CGT voor Adolescenten?

Online CGT voor Adolescenten? Online CGT voor Adolescenten? Prima te doen, maar houd uw hoofd erbij! Dr Jeroen Ruwaard (Amsterdam UMC / GGz InGeest) studiedag ZNA UKJA, 'e-psy 2.0 digitalisering in de zorg #adolescenten, 21 september

Nadere informatie

Depressie behandeling: additie en augmentatie strategieën. Leo Timmerman Opleider psychiatrie GGZ Drenthe

Depressie behandeling: additie en augmentatie strategieën. Leo Timmerman Opleider psychiatrie GGZ Drenthe Depressie behandeling: additie en augmentatie strategieën Leo Timmerman Opleider psychiatrie GGZ Drenthe Relaties met een farmaceutisch bedrijf of sponsor Geeft presentaties voor: AstraZeneca Eli Lilly

Nadere informatie

Zorgpaden: Evidence Based or Wishful thinking?

Zorgpaden: Evidence Based or Wishful thinking? Zorgpaden: Evidence Based or Wishful thinking? Jeroen van Oostrum Hoofd Business Intelligence Center 24 november 2009 Stellingen Stelling 1: Patiëntuitkomstmaten, zoals heropnames, complicaties en patiënttevredenheid,

Nadere informatie

Samenvatting Samenvatting

Samenvatting Samenvatting Samenvatting Samenvatting Binnen het domein van hart- en vaatziekten is een bypassoperatie de meest uitgevoerde chirurgische ingreep. Omdat bij een hartoperatie het borstbeen wordt doorgesneden en er meestal

Nadere informatie

Eelco Over Talitha Feenstra Boukje van Gelder

Eelco Over Talitha Feenstra Boukje van Gelder Doelmatigheid van tabaksontmoedigingsbeleid gespecificeerd naar sociaal economische status: evaluatie van vergoedingen en accijnzen 1 Eelco Over Talitha Feenstra Boukje van Gelder Tabaksmaatregelen 2011

Nadere informatie

Samenvatting van de standaard Stoppen met roken van het Nederlands Huisartsen Genootschap

Samenvatting van de standaard Stoppen met roken van het Nederlands Huisartsen Genootschap voor de praktijk Samenvatting van de standaard Stoppen met roken van het Nederlands Huisartsen Genootschap L.A.Wind, N.H.Chavannes, J.Kaper, B.D.Frijling, J.R.van der Laan, Tj.Wiersma en A.N.Goudswaard

Nadere informatie

De medicamenteuze behandeling van ADHD en verslaving bij adolescenten.

De medicamenteuze behandeling van ADHD en verslaving bij adolescenten. De medicamenteuze behandeling van ADHD en verslaving bij adolescenten. Joanneke van der Nagel, psychiater, Tactus Verslavingszorg, Enschede Pieter-Jan Carpentier, psychiater, Reinier van Arkel groep, s-hertogenbosch

Nadere informatie

Wie ben ik en wat doe ik hier?

Wie ben ik en wat doe ik hier? Wie ben ik en wat doe ik hier? Geologie, oceanografie, geofysica gezondheidszorg, hulpverlening Vertrouwen in autoriteit van medisch systeem versus wetenschappelijk scepticisme Why why why? Zwangerschap

Nadere informatie

Tromboseprofylaxe bij niet-chirurgische gehospitaliseerde patiënten. Dr. Marieke J.H.A. Kruip Internist-hematoloog Erasmus MC

Tromboseprofylaxe bij niet-chirurgische gehospitaliseerde patiënten. Dr. Marieke J.H.A. Kruip Internist-hematoloog Erasmus MC Tromboseprofylaxe bij niet-chirurgische gehospitaliseerde patiënten Dr. Marieke J.H.A. Kruip Internist-hematoloog Erasmus MC achtergrond veneuze trombose komt frequent voor Medisch jaarverslag FNT 2014

Nadere informatie

Deze online versie bevat alle beschikbare updates over de aanpak van rookstop, gevolgd door de Transparantiefiche van juni 2008.

Deze online versie bevat alle beschikbare updates over de aanpak van rookstop, gevolgd door de Transparantiefiche van juni 2008. Deze online versie bevat alle beschikbare updates over de aanpak van rookstop, gevolgd door de Transparantiefiche van juni 2008. Rookstop Publicatiedatum tot 1 maart 2014 Natuurlijk verloop Uit een grootschalige

Nadere informatie

Master thesis. Naam student: S. Friederichs Studentnummer: Afstudeerrichting: Klinische Psychologie

Master thesis. Naam student: S. Friederichs Studentnummer: Afstudeerrichting: Klinische Psychologie Effects of motivational interviewing and self-determination theory in a web-based computer tailored physical activity intervention: a randomized controlled trial Master thesis Naam student: S. Friederichs

Nadere informatie

12/11/2014. Rookkarakteristieken bij psychiatrische patiënten. Rookstop bij psychiatrische patiënten

12/11/2014. Rookkarakteristieken bij psychiatrische patiënten. Rookstop bij psychiatrische patiënten WAAROM ROOKSTOP BIJ PATIENTEN MET PSYCHIATRISCHE DIAGNOSE/SYMPTOMATOLOGIE? Gereduceerde levensverwachting (10 25 jaar) (oa tgv roken) Verhoogde prevalentie van rookgerelateerde aandoeningen (COPD, hypertensie),

Nadere informatie

Effectiviteit van stoppen-met-roken interventies bij patiënten. met hart- en vaatziekten en hoog risicopersonen

Effectiviteit van stoppen-met-roken interventies bij patiënten. met hart- en vaatziekten en hoog risicopersonen review Effectiviteit van stoppen-met-roken interventies bij patiënten met hart- en vaatziekten en hoog risicopersonen Uitgave van de Nederlandse Hartstichting september 2008 Inleiding Roken geeft sterke

Nadere informatie

Hulpmiddelen voor stoppen met roken 2001-2012. Hulpmiddelengebruik bij laatste stoppoging

Hulpmiddelen voor stoppen met roken 2001-2012. Hulpmiddelengebruik bij laatste stoppoging 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Hulpmiddelengebruik bij laatste stoppoging 1 23 41 23 41 23 41 23 41 23 41 23 41 23 41 23 41 23 41 23 41 23 41 2 % geen hulpmiddelen gebruikt % effectieve hulpmiddelen

Nadere informatie

Farmacotherapeutische behandelmogelijkheden bij alcoholafhankelijkheid. Dr. De Mulder Psychiater-PsychotherapeutePAAZ H.-Hartziekenhuis Lier

Farmacotherapeutische behandelmogelijkheden bij alcoholafhankelijkheid. Dr. De Mulder Psychiater-PsychotherapeutePAAZ H.-Hartziekenhuis Lier Farmacotherapeutische behandelmogelijkheden bij alcoholafhankelijkheid Dr. De Mulder Psychiater-PsychotherapeutePAAZ H.-Hartziekenhuis Lier Alcohol: Epidemiologische gegevens WHO: Europa, regio hoogste

Nadere informatie

Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015

Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015 Reactie van de commissie Richtlijnen goede voeding 2015 op het achtergronddocument over Kalium De commissie heeft op het achtergronddocument over kalium reacties ontvangen van de Federatie Nederlandse

Nadere informatie

misverstanden en mythes

misverstanden en mythes Stoppen met roken tijdens een behandeling voor alcohol- of drugsafhankelijkheid moet afgeraden worden Wencke de Wildt en Trudi Tromp-Beelen Het misverstand Roken komt veel voor onder mensen met een alcohol-

Nadere informatie

Samenwerkingsinitiatief. regio Tielt

Samenwerkingsinitiatief. regio Tielt 2011 Samenwerkingsinitiatief rookstop regio Tielt De huisartsenkring t Oost van West-Vlaanderen en het St. Andriesziekenhuis te Tielt slaan de handen in elkaar. De werking van het rookstopaanbod in de

Nadere informatie

Onderbouwing van Factsheet: Stoppen met roken en jongeren

Onderbouwing van Factsheet: Stoppen met roken en jongeren Onderbouwing van Factsheet: Stoppen met roken en jongeren Probleemanalyse Het tabaksgebruik bij jongeren ligt hoog. Op verschillende beleidsniveaus (internationaal, nationaal en het niveau van de gemeenschappen)

Nadere informatie

Depressie bij ouderen Herstel als voorwaarde voor rehabilitatie?

Depressie bij ouderen Herstel als voorwaarde voor rehabilitatie? Depressie bij ouderen Herstel als voorwaarde voor rehabilitatie? Rob Kok, psychiater, epidemioloog Parnassia Bavo Groep Den Haag Waarom rehabilitatie? Eerherstel van wie? Over welke ouderen hebben we het

Nadere informatie

Samenvatting (Dutch summary)

Samenvatting (Dutch summary) De SMOKE studie Achtergrond Chronisch obstructief longlijden, ook wel Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) genoemd, word gezien als een wereldwijd gezondheidsprobleem. Ten gevolge van onder andere

Nadere informatie

Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1

Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Effecten en verklarende mechanismen Juliane Menting Nivel, Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg NKCV, Nederlands

Nadere informatie

Deze online versie bevat alle beschikbare updates over de aanpak van rookstop, gevolgd door de Transparantiefiche van juni 2008.

Deze online versie bevat alle beschikbare updates over de aanpak van rookstop, gevolgd door de Transparantiefiche van juni 2008. Deze online versie bevat alle beschikbare updates over de aanpak van rookstop, gevolgd door de Transparantiefiche van juni 2008. Rookstop Zoekdatum tot 15 maart 2015 Niet-medicamenteuze behandeling Een

Nadere informatie

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken

Nadere informatie

Mindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht

Mindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht Mindfulness - de 8-weekse training in vogelvlucht Flip Kolthoff, psychiater Radboud Universitair Centrum voor Mindfulness, GGZ Noord-Holland-Noord Flip Kolthoff, VUmc, 20-01-2012 1 Inleiding Flip Kolthoff,

Nadere informatie

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen

Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Systematic Reviews Dr. Hester Vermeulen Amsterdam School of Health Professionals / HvA Amsterdam Kwaliteit en Proces Innovatie / AMC Amsterdam Goede zorg Effectief Doelmatig Veilig Tijdig Toegankelijk

Nadere informatie

Evidence Based Practice in de alledaagse praktijk. Definitie EBP 16-4-2015

Evidence Based Practice in de alledaagse praktijk. Definitie EBP 16-4-2015 Evidence Based Practice in de alledaagse praktijk Lies Braam, verpleegkundig specialist neurologie 26 maart 2015 V &VN neurocongres Definitie EBP Bij EBP gaat het om klinische beslissingen op basis van

Nadere informatie

Opvolgrapport Richtlijn voor goede medische praktijkvoering: Stoppen met roken. Richtlijn gevalideerd door CEBAM in maart 2005

Opvolgrapport Richtlijn voor goede medische praktijkvoering: Stoppen met roken. Richtlijn gevalideerd door CEBAM in maart 2005 Opvolgrapport Richtlijn voor goede medische praktijkvoering: Stoppen met roken Richtlijn gevalideerd door CEBAM in maart 2005 Auteur: Jean-Pierre Hoengenaert januari 2013 1 Conclusie voor deze opvolging

Nadere informatie

Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische Farmacoepidemiologie Universiteit Utrecht

Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische Farmacoepidemiologie Universiteit Utrecht Hoe vertaal ik resultaten uit de medische literatuur en richtlijnen naar de dagelijkse praktijk? Interpretatie van resultaten van geneesmiddelenonderzoek Rob Heerdink Universitair Hoofddocent Klinische

Nadere informatie

HET LIPIDENSPECTRUM VAN PATIËNTEN

HET LIPIDENSPECTRUM VAN PATIËNTEN HET EFFECT VAN DE CVRM ZORGSTRAAT OP DE BLOEDDRUK EN HET LIPIDENSPECTRUM VAN PATIËNTEN IN DE HUISARTSENPRAKTIJK Berdien Oosterveld Begeleiding: Job van der Palen Peter van der Lugt Mirella Nijmeijer Wetenschapsavond

Nadere informatie

Cover Page. Author: Meijer, Eline Title: This is [not] who I am : understanding identity in continued smoking and smoking cessation Date:

Cover Page. Author: Meijer, Eline Title: This is [not] who I am : understanding identity in continued smoking and smoking cessation Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/57383 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Meijer, Eline Title: This is [not] who I am : understanding identity in continued

Nadere informatie

Opvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering actieve opsporing van chlamydia trachomatis-infecties in de huisartspraktijk

Opvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering actieve opsporing van chlamydia trachomatis-infecties in de huisartspraktijk Opvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering actieve opsporing van chlamydia trachomatis-infecties in de huisartspraktijk Auteur: Veronique Verhoeven Augustus 2009 Conclusie van deze opvolging

Nadere informatie

Dagen van de tabakologie

Dagen van de tabakologie Het tabakspreventieteam van de VRGT nodigt u uit op de eerste editie Dagen van de tabakologie 26 en 27 november 2012 Antwerp Expo De voorbije twintig jaar bouwde het tabakspreventieteam van de VRGT aan

Nadere informatie

Stoppen-met-roken Begeleiding door Cardiologie Verpleegkundigen: Intentie, Gedrag en Determinanten

Stoppen-met-roken Begeleiding door Cardiologie Verpleegkundigen: Intentie, Gedrag en Determinanten Stoppen-met-roken Begeleiding door Cardiologie Verpleegkundigen: Intentie, Gedrag en Determinanten Smoking Cessation Guidance by Cardiac Nurses: Intention, Behavior and Determining Factors Jan van Riet

Nadere informatie

Partnerschap van de familie in de behandeling. Het investeren in de kracht van naastbetrokkenen René Keet

Partnerschap van de familie in de behandeling. Het investeren in de kracht van naastbetrokkenen René Keet Partnerschap van de familie in de behandeling Het investeren in de kracht van naastbetrokkenen René Keet Interventie doelen EPA (parallelle zorg) persoonlijk herstel nastreven psychiatrische symptomen

Nadere informatie

THEMAPUBLICATIE Hulpmiddelen voor stoppen met roken 1992-2008

THEMAPUBLICATIE Hulpmiddelen voor stoppen met roken 1992-2008 100 Hulpmiddelengebruik bij laatste stoppoging 0 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1992 1993 1994 1995

Nadere informatie

Gedragsmatige ondersteuning bij stoppen met roken in de zorg. Dewi Segaar (STIVORO) & Hetty de Laat (Groei in communicatie)

Gedragsmatige ondersteuning bij stoppen met roken in de zorg. Dewi Segaar (STIVORO) & Hetty de Laat (Groei in communicatie) Gedragsmatige ondersteuning bij stoppen met roken in de zorg Dewi Segaar (STIVORO) & Hetty de Laat (Groei in communicatie) Behandeling van tabaksverslaving Farmacologische ondersteuning: 10 sigaretten

Nadere informatie

Systematische review als middel tot synthese van bestaande kennis

Systematische review als middel tot synthese van bestaande kennis Systematische review als middel tot synthese van bestaande kennis Trudy Bekkering, epidemioloog Cebam, 2018 1 Inhoud Achtergrond Wat is een systematische review? Hoe systematische reviews maken? Verschillende

Nadere informatie

Chemotherapie en stolling

Chemotherapie en stolling Chemotherapie en stolling Therapie, preventie en risicofactoren Karen Geboes UZ Gent 4 december 2015 Avastin en longembolen: hoe behandelen en Avastin al dan niet verder? Chemotherapie en stolling: Therapie,

Nadere informatie

Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid

Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid presentatie ESPRi Symposium 26-11-2015 Michiel Boog, klinisch psycholoog, psychotherapeut Titel:

Nadere informatie

Ontwikkelen van een Cochrane Systematic Review over interventies

Ontwikkelen van een Cochrane Systematic Review over interventies Ontwikkelen van een Cochrane Systematic Review over interventies 22 en 23 Maart 2016 Bestemd voor personen die in het kader van de Cochrane Collaboration een systematische review over interventies gaan

Nadere informatie

Samenvatting SAMENVATTING Hoofdstuk 1 is de algemene introductie over de inhoud van dit proefschrift. Depressie en angststoornissen zijn de meest voorkomende psychische stoornissen en brengen een grote

Nadere informatie

Samenvatting Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 hoofdstuk 3

Samenvatting Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 hoofdstuk 3 Vallen komt in alle leeftijdsgroepen voor, maar vormt vooral bij ouderen een groot gezondheidsprobleem. Onder een val wordt verstaan een gebeurtenis waarbij de betrokkene onbedoeld op de grond of een lager

Nadere informatie

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Ton Kuijpers, Epidemioloog Guru based medicine Inhoud Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoeksdesign (RCT) Mate van bewijs Conclusies

Nadere informatie

Comparison: Kinderen zonder deze risicofactor.

Comparison: Kinderen zonder deze risicofactor. Zoekstrategieën JGZ-richtlijn Taalontwikkeling oekstrategie Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken tot beantwoordbare vragen zijn deze eerst omgewerkt tot PICO uitgangsvragen.

Nadere informatie

Literatuuronderzoek. Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten?

Literatuuronderzoek. Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten? HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM Literatuuronderzoek Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten? Michelle Entius 500635128 LV13-3IKZ1 Stagebegeleiders: Anetha van Waveren Samantha Carrot Literatuuronderzoek Inhoudsopgave

Nadere informatie

Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek

Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek Prof dr JJM van Delden Julius Centrum, UMC Utrecht j.j.m.vandelden@umcutrecht.nl Inleiding Medisch-wetenschappelijk

Nadere informatie

Dr. Barbara van den Hoofdakker, klinisch psycholoog - gedragstherapeut Accare Universitair Centrum Groningen. Lezing GGNet 27 juni 2013 1

Dr. Barbara van den Hoofdakker, klinisch psycholoog - gedragstherapeut Accare Universitair Centrum Groningen. Lezing GGNet 27 juni 2013 1 Dr. Barbara van den Hoofdakker, klinisch psycholoog - gedragstherapeut Accare Universitair Centrum Groningen Lezing GGNet 27 juni 2013 1 Behandelmogelijkheden bij kinderen met ADHD in de basisschoolleeftijd

Nadere informatie

Arbeidsre-integratie van werknemers met burn-out:

Arbeidsre-integratie van werknemers met burn-out: Arbeidsre-integratie van werknemers met burn-out: ontwikkeling van een zorgpad 21-09-2017 Dr. Lotje Lambreghts Prof. Dr. Lode Godderis Achtergrond Burn-out: een syndroom dat bestaat uit (vooral) gevoelens

Nadere informatie

Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema

Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Ernstige Psychische Aandoeningen (EPA) Definitie consensus groep EPA¹ - Sprake van psychische stoornis

Nadere informatie

Position Paper #Not4Sissies

Position Paper #Not4Sissies huisartsgeneeskunde & ouderengeneeskunde Position Paper #Not4Sissies Lizette Wattel Coördinator UNO-VUmc Coördinator Onderzoekslijn Geriatrische Revalidatie Ewout Smit AIOTO Ouderengeneeskunde Programma

Nadere informatie

Behandeling van problematisch middelengebruik van leefstijltraining naar cognitieve gedragstherapie

Behandeling van problematisch middelengebruik van leefstijltraining naar cognitieve gedragstherapie Behandeling van problematisch middelengebruik van leefstijltraining naar cognitieve gedragstherapie Dr Wencke de Wildt Directeur behandelzaken Jellinek GZ psycholoog VGCT 2016 Inhoud 15 jaar cognitieve

Nadere informatie

Observationeel onderzoek Patiënt-controleonderzoek Cohortonderzoek Cross-sectioneel Systematisch review

Observationeel onderzoek Patiënt-controleonderzoek Cohortonderzoek Cross-sectioneel Systematisch review Zoekstrategie JGZ-richtlijn Taalontwikkeling Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken zijn deze eerst omgevormd tot PICO uitgangsvragen. Hierbij wordt achtereenvolgens het volgende

Nadere informatie

Rookstop medicatie voor de (rookstop) verpleegkundige Dr Meysman Marc Afdeling Longziekten UZ Brussel

Rookstop medicatie voor de (rookstop) verpleegkundige Dr Meysman Marc Afdeling Longziekten UZ Brussel Rookstop medicatie voor de (rookstop) verpleegkundige Dr Meysman Marc Afdeling Longziekten UZ Brussel 1 BVP 5/12/2015 Hoe zie ik de taak van de verpleegkundige in de rookstop Navragen rookstatus (cfr 5A

Nadere informatie

Als een lopend vuurtje: rookstop in de alcohol- en drughulpverlening

Als een lopend vuurtje: rookstop in de alcohol- en drughulpverlening Als een lopend vuurtje: rookstop in de alcohol- en drughulpverlening Onderzoek naar de houding van alcohol- en drughulpverleners over roken: vergelijking 2001-2012 1. Onderzoeksopzet Eind 20 e eeuw: onderzoek

Nadere informatie

Verbeteren van de leefstijl van langdurig opgenomen GGZ-patiënten. Dr. Frederike Jörg Senior onderzoeker GGZ Friesland Postdoc ICPE/UMCG

Verbeteren van de leefstijl van langdurig opgenomen GGZ-patiënten. Dr. Frederike Jörg Senior onderzoeker GGZ Friesland Postdoc ICPE/UMCG Verbeteren van de leefstijl van langdurig opgenomen GGZ-patiënten Dr. Frederike Jörg Senior onderzoeker GGZ Friesland Postdoc ICPE/UMCG Leefstijl VT Wonen? Leefstijl Way of life? Leefstijl Levensfase?

Nadere informatie

DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: GEEN BELANGENVERSTRENGELING KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK

DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: GEEN BELANGENVERSTRENGELING KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK DISCLOSURE BELANGEN SPREKERS: GEEN BELANGENVERSTRENGELING KADERHUISARTS SCHAKEL TUSSEN WETENSCHAP EN PRAKTIJK Stoppen met roken hoe doe je dat? Epidemiologie roken (1) 28% volwassenen rookt (2004) Hoogste

Nadere informatie

COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS

COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS Gezondheidsgedrag als compensatie voor de schadelijke gevolgen van roken COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS Health behaviour as compensation for the harmful effects of smoking

Nadere informatie

Stop or Go? TerugvalprevenDe training bij het begeleid aiouwen van anddepressiva in de zwangerschap.

Stop or Go? TerugvalprevenDe training bij het begeleid aiouwen van anddepressiva in de zwangerschap. Stop or Go? TerugvalprevenDe training bij het begeleid aiouwen van anddepressiva in de zwangerschap. Promovendi: Drs. Nina Molenaar, arts, Erasmus MC Marlies Brouwer, MSc, psycholoog, UU Projectleaders:

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten

De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten Dr. Jonna van Eck van der Sluijs Psychiater en senior onderzoeker Symposium Personalized medicine:

Nadere informatie

MDO september 2014 CAT: bewijs voor nimodipine bij SAB

MDO september 2014 CAT: bewijs voor nimodipine bij SAB MDO september 2014 CAT: bewijs voor nimodipine bij SAB B. J. Snel AIOS anesthesiologie Rowland MJ, Hadjipavlou G. Delayed cerebral ischemia after subarachnoid haemorrage: looking beyond vasospasm. Br J

Nadere informatie

DUURZAME IMPLEMENTATIE: DAT WERKT! Leonieke Boendermaker Lectoraat Implementatie in de Jeugdzorg

DUURZAME IMPLEMENTATIE: DAT WERKT! Leonieke Boendermaker Lectoraat Implementatie in de Jeugdzorg DUURZAME IMPLEMENTATIE: DAT WERKT! Leonieke Boendermaker Lectoraat Implementatie in de Jeugdzorg 1 Modules & zorgprogramma s Vraaggericht Kwaliteit Effectiviteit Evidence based werken Professionalisering

Nadere informatie

The Systematic Activation Method: a Nursing Intervention study for patients with Late Life Depression.

The Systematic Activation Method: a Nursing Intervention study for patients with Late Life Depression. The Systematic Activation Method: a Nursing Intervention study for patients with Late Life Depression. Samenvatting De prevalentie van een ernstige depressie op latere leeftijd varieert tussen de 1 en

Nadere informatie

Evidence piramide. Gecontroleerde studies. Welk studie type? 19/02/2013. 3 me ta.eu. Niet dezelfde piramide voor elke vraag. me ta.eu. me ta.

Evidence piramide. Gecontroleerde studies. Welk studie type? 19/02/2013. 3 me ta.eu. Niet dezelfde piramide voor elke vraag. me ta.eu. me ta. Niet dezelfde piramide voor elke vraag Evidence piramide Gecontroleerde studies Welk studie type? 3 1 Effect van roken op longkaner Richard Doll 1951: prospectieve studie 2/3 mannelijke Britse artsen Goede

Nadere informatie

24 mei 2005 Jaarbeurs Utrecht. Stoppen met roken. Drs. M. de Wee Verpleegkundig hoofd Oncologie TweeSteden ziekenhuis Tilburg

24 mei 2005 Jaarbeurs Utrecht. Stoppen met roken. Drs. M. de Wee Verpleegkundig hoofd Oncologie TweeSteden ziekenhuis Tilburg 24 mei 2005 Jaarbeurs Utrecht Stoppen met roken Drs. M. de Wee Verpleegkundig hoofd Oncologie TweeSteden ziekenhuis Tilburg Stoppen met roken Feiten over stoppen met roken en kanker Verpleegkundigen en

Nadere informatie

Evaluatie van een stoppen-met-roken-interventie in de openbare apotheek

Evaluatie van een stoppen-met-roken-interventie in de openbare apotheek O O R S P R O N K E L I J K A R T I K E L Evaluatie van een stoppen-met-roken-interventie in de openbare apotheek 26 PW wetenschappelijk platform 21 februari 2014;8 2 I. Jansen a * en S. Keizers b a Marketing,

Nadere informatie

WBO: een stoppen-met-roken-strategie binnen het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

WBO: een stoppen-met-roken-strategie binnen het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker WBO: een stoppen-met-roken-strategie binnen het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Aan: de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Nr. 2018/17, Den Haag 25 juli 2018 WBO: een stoppen-met-roken-strategie

Nadere informatie

Opvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering Aanpak van slapeloosheid in de eerste lijn

Opvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering Aanpak van slapeloosheid in de eerste lijn Opvolgrapport Aanbeveling voor goede medische praktijkvoering Aanpak van slapeloosheid in de eerste lijn Auteurs: Tom Declercq, Hilde Habraken en Roland Rogiers November 2007 1. INLEIDING 1.1. Achtergrond

Nadere informatie

Depressie na een hartinfarct en risico op nieuwe hartklachten

Depressie na een hartinfarct en risico op nieuwe hartklachten Depressie na een hartinfarct en risico op nieuwe hartklachten Marij Zuidersma Promotoren: Peter de Jonge, Johan Ormel, Henk Jan Conradi Interdisciplinary center for psychiatric epidemiology University

Nadere informatie

Advanced Practice Nursing

Advanced Practice Nursing Workshop Advanced Practice Nursing Prof. dr. Ann Van Hecke, UGent, Universitair Centrum voor Verpleegkunde en Vroedkunde Miguel Lardennois, FOD DG Gezondheidszorg Waar hebben we het over? Waar hebben we

Nadere informatie

Dr. Steven Callens Dienst Algemeen Inwendige Geneeskunde, Infectieziekten en Psychosomatiek Universitair Ziekenhuis Gent

Dr. Steven Callens Dienst Algemeen Inwendige Geneeskunde, Infectieziekten en Psychosomatiek Universitair Ziekenhuis Gent HIV Dr. Steven Callens Dienst Algemeen Inwendige Geneeskunde, Infectieziekten en Psychosomatiek Universitair Ziekenhuis Gent 1 HIV Hepatitis C (&B) - TB HIV TB HCV HBV 2 HIV 3 4 5 Evolutie van HIV epidemie

Nadere informatie

Het terugdringen van gezondheidsachterstanden: wat werkt? Dr. Mariëlle Beenackers Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg

Het terugdringen van gezondheidsachterstanden: wat werkt? Dr. Mariëlle Beenackers Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Het terugdringen van gezondheidsachterstanden: wat werkt? Dr. Mariëlle Beenackers Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Overzicht presentatie Sociaaleconomische gezondheidsverschillen verklaren Wat

Nadere informatie

VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE

VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE Drs. Willemke Stilma Docent verpleegkunde HvA Mede met dank aan dr. Anne Eskes 1 INHOUD 5 stappen EBP Formuleren van een klinische vraagstelling PICO Zoekstrategie

Nadere informatie

Behandeleffecten. in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel. Treatment effects in. Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel

Behandeleffecten. in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel. Treatment effects in. Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel Behandeleffecten in Forensisch Psychiatrisch Center de Rooyse Wissel Treatment effects in Forensic Psychiatric Centre de Rooyse Wissel S. Daamen-Raes Eerste begeleider: Dr. W. Waterink Tweede begeleider:

Nadere informatie

Nurse versus physician-led care for the management of asthma

Nurse versus physician-led care for the management of asthma TRAM onderzoek Nurse versus physician-led care for the management of asthma Maarten C Kuethe1, Anja A P H Vaessen-Verberne1, Roy G Elbers2, Wim MC Van Aalderen3 1. Paediatrics, AMPHIA Hospital, Breda,

Nadere informatie

Gedragsmatige activatie en antidepressiva voor (ernstige) depressie: een behandelstudie uit Iran

Gedragsmatige activatie en antidepressiva voor (ernstige) depressie: een behandelstudie uit Iran Gedragsmatige activatie en antidepressiva voor (ernstige) depressie: een behandelstudie uit Iran Marcus Huibers, Latif Moradveisi, Fritz Renner, Modabber Arasteh & Arnoud Arntz Department of Clinical Psychological

Nadere informatie

ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN

ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN Veerle Duprez Prof. dr. Ann Van Hecke AANLEIDING Beroeps- & opleidingsprofiel Mensen met chronische aandoening

Nadere informatie

Rookstopbegeleiding Zelfstudieles 31/01/2018

Rookstopbegeleiding Zelfstudieles 31/01/2018 Rookstopbegeleiding Zelfstudieles 31/01/2018 Axel Oosterbosch Tim Van Puyvelde 1. Impact van roken sociaal & maatschappelijk Iichamelijk & psychisch 2. Rookstopbegeleiding ontradingscampagnes/hulplijnen

Nadere informatie

30/04/2013 RECRUTERING. Wat is recrutering? Mogelijke deelnemer benaderen. Toestemming vragen

30/04/2013 RECRUTERING. Wat is recrutering? Mogelijke deelnemer benaderen. Toestemming vragen RECRUTERING Wat is recrutering? Mogelijke deelnemer benaderen Informeren Toestemming vragen Start studie 1 Belangrijk? Vrijwillige deelname Representatieve groep Voldoende aantal deelnemers Lasagna s Law

Nadere informatie

VAN ROOKVERBOD NAAR ROOKBELEID IN DE ONDERNEMING. WEGWIJZER: Gericht Adviseren en Begeleiden

VAN ROOKVERBOD NAAR ROOKBELEID IN DE ONDERNEMING. WEGWIJZER: Gericht Adviseren en Begeleiden VAN ROOKVERBOD NAAR ROOKBELEID IN DE ONDERNEMING WEGWIJZER: Gericht Adviseren en Begeleiden Inhoudsopgave 1. INLEIDING 4 WAT MOET? 4 WAT WERKT? 4 WAAROM? 4 LINK STAPPENPLAN 5 BEDOELING VAN HET INSTRUMENT

Nadere informatie