VERGADERING VAN DE REGIORAAD

Transcriptie

1 agendapunt : 14 voorstelnummer : 09/15 onderwerp : Ontwerp Programma van Eisen voor de Concessie Amsterdam 2012 Op 7 mei 2009 heeft het Dagelijks Bestuur het volgende besluit genomen: 1. Het ontwerp Programma van Eisen, met daarin de minimumeisen waaraan het openbaar vervoer behorend tot de Concessie Amsterdam 2012 moet voldoen, vast te stellen. 2. In te stemmen met de volgende gewijzigde uitgangspunten voor het ontwerp Programma van Eisen: Eén concessie voor Bus, Tram & Metro Een concessieduur van 6 jaar, startend op 1 januari 2012 en eindigend medio december Kennis te nemen van de volgende modules voor mogelijke uitbreiding en verhoging van de kwaliteit van het openbaar vervoer in het Concessiegebied Amsterdam. Op het gebied van het voorzieningenniveau: - Verbetering voorzieningenniveau na middernacht - Realiseren van nieuwe verbindingen zonder dat dit ten koste gaat van het openbaar vervoeraanbod in de rest van het concessiegebied - Ontsluiting van nieuwe woongebieden zonder dat dit ten koste gaat van het openbaar vervoeraanbod in de rest van het concessiegebied - Betere ontsluiting van bedrijventerreinen - Hogere frequenties metro en verbindende lijnen tijdens de zomerdienst zodat het aanbod op deze lijnen meer vergelijkbaar is met de basisdienst - Hogere frequenties ontsluitende buslijnen - Continueren Stop & Go ook wanneer de gemeente Amsterdam hier niet langer middelen voor beschikbaar stelt Op het gebied van duurzaamheid: - Versnelde afschrijving van de oudere GVB-bussen door bussen die aan de E.E.V.- norm voldoen - Investeren in bussen die een grotere bijdrage leveren aan een gezonde stad Amsterdam dan bussen die aan de E.E.V.-norm voldoen (bijvoorbeeld dieselhybride bussen) Op het gebied van sociale veiligheid: - Continueren huidige sociale veiligheidsbeleid ook wanneer de gemeente Amsterdam hier niet langer middelen voor beschikbaar stelt Op het gebied van actuele reisinformatie - Uitbreiden van voorzieningen ten behoeve van actuele reisinformatie in bus, tram en metro Pagina 1 van 8

2 Op het gebied van tarieven - Continueren uniform kilometertarief binnen de Stadsregio Amsterdam - Gratis OV voor doelgroepen Op het gebied van materieel en infrastructuur - Aanschaf van nieuwe metro s en aanpassing van infrastructuur en metromaterieel ten behoeve van automatisch rijden (Amsys) - Aanschaf van nieuwe trams en/of verlengen van bestaande trams 4. Kennis te nemen van de toelichting bij het ontwerp Programma van Eisen 5. Kennis te nemen van het Overzicht reacties marktconsultatie 6. Te besluiten om (i) het ontwerp Programma van Eisen en de modules bij de Concessie Amsterdam 2012 ter advisering voor te leggen aan de Adviescommissies van de concessies Amsterdam, Amstelland-Meerlanden, Zaanstreek en Waterland, de gemeenten Diemen, Ouder Amstel en Amstelveen, de Reizigers Advies Raad en de Provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland en (ii) de toelichting bij het ontwerp Programma van Eisen ter informatie mee te zenden. 7. Te besluiten om (i) het ontwerp Programma van Eisen en de modules bij de Concessie Amsterdam 2012 conform de procedure van afdeling 3.4 Awb ter inzage te leggen en met toepassing van artikel 3:15, lid 2, Awb aan een ieder de gelegenheid te bieden een zienswijze in te dienen en (ii) de toelichting bij het ontwerp Programma van Eisen aan eenieder beschikbaar te stellen. Korte toelichting Aanleiding De Wet personenvervoer 2000 verplicht het Dagelijks Bestuur van de Stadsregio Amsterdam om in het kader van de verlening van de Concessie Amsterdam 2012 een Programma van Eisen (PvE) op te stellen waarin de eisen zijn opgenomen die aan de toekomstige concessiehouder gesteld worden. Toelichting bij punt 1. Ontwerp Programma van Eisen Voor een toelichting op de inhoud van het ontwerp PvE wordt verwezen naar het document Toelichting bij het ontwerp Programma van Eisen. Bij het opstellen van het ontwerp PvE is rekening gehouden met de hogere ambities van de Stadsregio ten aanzien van het openbaar vervoer in en rond Amsterdam, zoals vastgelegd in de OV-visie Daarnaast zijn ervaringen en klachten naar aanleiding van het huidige PvE verwerkt. Hieronder wordt ingegaan op enkele belangrijke eisen in het ontwerp PvE en op enkele wijzigingen ten opzichte van het huidige PvE: Huidig budget en huidig voorzieningenniveau zijn het uitgangspunt Uitgangspunt voor de Concessie Amsterdam 2012 is het huidig beschikbare subsidiebedrag voor de concessie Amsterdam en het huidige voorzieningenniveau. Dit betekent dat in principe slechts ruimte is om nieuwe woongebieden te ontsluiten en nieuwe verbindingen te bieden als de hiervoor benodigde middelen elders in het net worden vrijgespeeld. Behoud fijnmazig netwerk De kwaliteit van de tram en bus blijft ongeveer op het huidige niveau. De eisen aan loopafstanden, frequenties en bedieningstijden zijn vergelijkbaar of zelfs wat zwaarder Pagina 2 van 8

3 dan de huidige eisen. Het voorgeschreven minimumaanbod voor de metro komt grotendeels overeen met het huidige aanbod, hetgeen een aanmerkelijke verbetering betekent ten opzichte van het in het huidige PvE voorgeschreven minimumaanbod. De verbindende lijnen vormen samen met de ontsluitende lijnen in de regio Amsterdam een fijnmazig net van openbaar vervoer. De meeste bewoners kunnen binnen 800 meter hemelsbreed op een verbindende lijn stappen met een snelle en frequente verbinding naar Centraal Station. Verder kan bijna iedere bewoner binnen 400 meter hemelsbreed op een ontsluitende lijn stappen met een (zoveel mogelijk rechtstreekse) verbinding met zowel een belangrijk OV-knooppunt als een winkelgebied op redelijke afstand. Voor grotere verzorgingshuizen en ziekenhuizen binnen het concessiegebied Amsterdam geldt een maximale loopafstand van 250 meter. Mogelijkheid inkorting metrolijn 51 In het ontwerp PvE wordt er van uitgegaan dat het bij aanvang van de concessie niet langer mogelijk zal zijn met drie metrolijnen door de Oostbuis (Centraal Station Amstelstation) te rijden. Dit als gevolg van: - de verscherpte randvoorwaarden die vanuit het oogpunt van veiligheid aan de Amsterdamse metro gesteld worden (o.a. tunnelveiligheid en vervanging van het beveligingssysteem), en/of - de voortdurende groei van het aantal metroreizigers, en/of - grote infrastructurele wijzigingen (o.a. aanleg Noord/Zuidlijn en eventuele ombouw Amstelveenlijn tot metrokwaliteit). Ieder van de genoemde redenen kan op zichzelf al leiden tot een situatie waarin het aantal metrolijnen in de Oostbuis moet worden verminderd. Uit een door de Stadsregio uitgevoerde studie naar mogelijke exploitatiemodellen bij de metro is gebleken dat een inkorting van lijn 51 tot metrostation Spaklerweg in die gevallen de beste oplossing is. Afwijkende eisen voor Diemen en Duivendrecht De afgelopen jaren is gebleken dat de vervoervraag in Diemen en Duivendrecht anders is dan die in Amsterdam. Een bediening zoals die in het streekvervoer gebruikelijk is sluit beter aan bij deze vervoervraag. In het ontwerp PvE is aan het afwijkende karakter van de vervoervraag in Diemen en Duivendrecht tegemoet gekomen door het vastleggen van enkele rechtstreekse verbindingen, in combinatie met lagere minimumintervallen op de ontsluitend buslijnen (minimaal ieder half uur op alle dagen van de week). Schrappen verbinding station Bijlmer-Weesp via Driemond De insteek van het ontwerp PvE is deze verbinding over te dragen aan de provincie Noord-Holland, met uitzondering van enkele scholierenritten. Deze weinig gebruikte verbinding is (afgezien van de bediening van Driemond) hoofdzakelijk van belang voor inwoners van Weesp dat deel uitmaakt van het concessiegebied Gooi en Vechtstreek van de provincie Noord-Holland. Op basis van het herkomstprincipe kan de verantwoordelijkheid voor deze bediening het beste bij deze provincie worden gelegd. Overdracht Sternetlijnen 192 en 195 aan concessie Amstelland-Meerlenden De in Nieuw-West voorgestelde aanpassingen aan het lijnennet maken het mogelijk de lijnen 192 en 195, die deel uitmaken van het Schiphol Sternet, over te dragen aan de concessie Amstelland & Meerlanden. Hiermee komt de exploitatie van Schiphol Sternet volledig binnen de concessie Amstelland & Meerlanden te liggen. Dit maakt een efficiëntere exploitatie van het Schiphol Sternet mogelijk. De Concessiehouder Amsterdam blijft een verbinding met Schiphol exploiteren in de vorm van de voorloper van de Westtangent. Pagina 3 van 8

4 Verscherping eis t.a.v. bediening nieuwe woongebieden Volgens het huidige PvE hoeven nieuwe woongebieden pas te worden ontsloten zodra er 1000 woningen bewoond zijn. In het ontwerp PvE geldt voor nieuwe woongebieden een aanmerkelijk ambitieuzere drempel: 100 bewoonde woningen. Verlenging exploitatietijd avondspits en dagnet Omdat is gebleken dat de vraag naar vervoer pas later significant afneemt, is de avondspits in het ontwerp PvE verlengd naar uur. De dagexploitatie eindigt in de huidige concessie kort na middernacht, hetgeen tot een abrupte daling van het aanbod leidt. In het ontwerp PvE wordt de exploitatietijd van het dagnet verlengd naar 0.30 uur. Verbetering nachtnet Het nachtnet is zo opgezet dat de meeste reizigers binnen 800 meter van hun woning (hemelsbreed) op een nachtlijn kunnen stappen die een verbinding biedt met het Centraal Station en met het Rembrandtplein en/of het Leidseplein. De nachtlijnen rijden minimaal ieder half uur. Dit is een belangrijke verbetering ten opzichte van het huidige aanbod, waarbij vier nachten per week een uurdienst wordt gereden. Verder worden in het nieuwe nachtnet meer verbindingen met de belangrijkste stations en onderlinge aansluitingen opgenomen. Hogere eisen aan de uitvoeringskwaliteit Op een aantal punten worden in het ontwerp PvE eisen gesteld die moeten leiden tot een hogere uitvoeringskwaliteit op straat. Belangrijke eisen betreffen het opnemen van aansluitingen in de dienstregeling en het garanderen van de belangrijkste aansluitingen. Daarnaast zijn de eisen aan betrouwbaarheid en punctualiteit hoger en moet de concessiehouder voldoende kwaliteit bieden bij onvoorziene stremmingen. Handhaving huidige aanpak sociale veiligheid Het ontwerp PvE gaat uit van continuering van de huidige integrale aanpak van de sociale veiligheid in het openbaar vervoer. Huidig materieel vormt het uitgangspunt Uitgangspunt voor het ontwerp PvE zijn de bussen, trams en metro s die op dit moment bij de Activa BV zijn ondergebracht. Verbetering dynamische reisinformatie. De Stadsregio heeft de ambitie dat 95% van de reizigers in 2012 de beschikking heeft over betrouwbare actuele reisinformatie op de halte. De Stadsregio zorgt er in samenwerking met wegbeheerders voor dat er panelen worden geplaatst die informatie kunnen tonen van verschillende vervoerders. De concessiehouder dient de daarvoor benodigde gegevens volgens een door de Stadsregio voorgeschreven standaard aan te leveren. Deze gegevens kunnen ook worden gebruikt om actuele reisinformatie via internet te verspreiden (bijvoorbeeld routenavigatie) en om de prestaties van de concessiehouder te monitoren. Verbetering statische reisinformatie Uitgangspunt voor het ontwerp PvE is handhaving en verbetering van bestaande vormen van statische reisinformatie in drukvorm, in de bussen, trams en metro s, op haltes en metrostations Toelichting bij punt 2. Gewijzigde uitgangspunten voor het ontwerp Programa van Eisen In een eerder stadium zijn in een Nota van Uitgangspunten de belangrijkste uitgangspunten voor het ontwerp PvE vastgelegd. Tijdens het opstellen van het ontwerp PvE is gebleken dat als gevolg van gewijzigde externe omstandigheden het wenselijk was enkele uitgangspunten los te laten. Het gaat daarbij in het bijzonder om de volgende uitgangspunten: Pagina 4 van 8

5 1. Het ontwerp PvE maakt niet langer onderscheid tussen aparte percelen voor Bus&Tram en Metro. Indertijd is voor twee percelen gekozen omdat de verwachting bestond dat de toekomstige Concessiehouder financieel voordeel zou hebben bij een verlenging van het metrodeel van de concessie, hetgeen zou hebben kunnen leiden tot een lagere subsidie. Inmiddels is gebleken dat dit financiële voordeel beperkt is, met name omdat de afschrijvingskosten van het materieel niet ten laste van de Concessiehouder maar van Activa BV komen. Daarbij komt dat door recente ontwikkelingen rond de Noord/Zuidlijn aan een verlenging van het metrodeel van de concessie meer risico s voor de Stadsregio zouden kleven dan tot dusver werd aangenomen. Ten slotte is tijdens het opstellen van het ontwerp-pve gebleken dat een onderverdeling van de concessie in twee percelen op weerstand bij diverse betrokken partijen kan rekenen, ook wanneer de garantie wordt afgegeven dat het de intentie van de Stadsregio is om beide percelen aan dezelfde vervoerder te gunnen. Dit is reden geweest om van verlenging van het metrodeel en daarmee van een onderverdeling van de concessie in percelen af te zien. 2. Het ontwerp-pve gaat uit van een concessieduur van 6 jaar in plaats van een concessieduur van 4 jaar met een verlengingsoptie van maximaal 2 jaar. Indertijd is voor een verlengingsoptie gekozen om de concessieduur af te kunnen stemmen op de ingebruikname van de Noord/Zuidlijn. Inmiddels is duidelijk dat de (volledige) Noord/Zuidlijn niet voor 2017 in gebruik zal worden genomen en zijn de optionele jaren aan de concessieduur toegevoegd. Toelichting bij punt 3. Modules Bij het opstellen van het ontwerp-pve is ervoor gekozen om mogelijke verbeteringen van het stadsvervoer in het Concessiegebied Amsterdam in de vorm van modules voor advies en inspraak voor te leggen. Het gaat daarbij om kwaliteitsverbeteringen, zoals uitbreidingen van het voorzieningenniveau en investeringen in duurzaamheid, sociale veiligheid, actuele reisinformatie in voertuigen, tarievenbeleid en materieel & infrastructuur. Aan de keuze om de mogelijke kwaliteitsverbeteringen als modules te presenteren liggen twee overwegingen ten grondslag, te weten: 1. Het is wenselijk om bij de besluitvorming over de modules, de adviezen en zienswijzen van consumentenorganisaties, gemeenten en stadsdelen, en andere betrokkenen mee te laten wegen; en 2. Op dit moment is de omvang van de middelen die voor de financiering van de modules beschikbaar zijn, nog onvoldoende duidelijk. Dit is de reden om de besluitvorming over de modules bij de vaststelling van het definitieve PvE te laten plaatsvinden. Op dat moment bestaat ook meer duidelijkheid over de omvang van de verwachte in-/aanbestedingswinst, de continuering van de bijdragen van de gemeente Amsterdam voor de Stop & Go-formule en Sociale Veiligheid en de kosten van de verschillende modules. De gekozen procedure brengt met zich mee dat partijen die om advies of een zienswijze worden gevraagd zelf met suggesties voor kwaliteitsverbeteringen kunnen komen die nieuw zijn of waarvan vooralsnog is besloten deze kwaliteitsverbeteringen niet vanuit de in-/ aanbestedingswinst te financieren. Naast de geuite voorkeuren en kosten zal ook de mate waarin de modules bijdragen aan de realisatie van de doelstellingen van de OV-Visie van de Stadsregio bepalend zijn voor de uiteindelijke selectie van modules. Pagina 5 van 8

6 Toelichting bij punt 5. Marktconsultatie Ten behoeve van de in-/aanbesteding van de Concessie Amsterdam 2012 is een marktconsultatie georganiseerd waarbij aan diverse partijen een aantal vragen is voorgelegd. Uiteindelijk heeft de Stadsregio van Arriva, GVB, Qbuzz en de Reizigers Advies Raad een reactie ontvangen op de vragen waarover de markt en belanghebbenden zijn geconsulteerd (vanuit de Reizigers Advies Raad zijn twee reacties ontvangen). Reacties uit de marktconsultatie met implicaties voor het ontwerp-pve waren: - Een eventuele knip in metrolijn 51 richting Amstelveen kan op weerstand rekenen. In het ontwerp PvE is niettemin van een inkorting van lijn 51 tot metrostation Spaklerweg uitgegaan, omdat de verwachting is dat de huidige lijnvoering om verschillende redenen hoogstwaarschijnlijk niet gecontinueerd kan worden en de inkorting van lijn 51 in dat geval de beste oplossing is. - Een belangrijk aandachtspunt betreft de zekerheden die de Stadsregio de toekomstige Concessiehouder kan bieden inzake de beschikbaarheid van infrastructuur en materieel, aangezien beheer en onderhoud van de infrastructuur noch aanschaf, beheer en onderhoud van materieel activiteiten zijn die onder de Concessie Amsterdam 2012 vallen. - Vervoerders verwachten niet dat de invoering van de OV-chipkaart voor bus en tram tot kortere rijtijden zal leiden, omdat reizigers in de toekomst zowel in als uit moeten checken. - Verbetering van de informatievoorziening aan reizigers is het belangrijkste onderwerp waarop de komende jaren innovaties zijn te verwachten. - De hoeveelheid informatie die de huidige concessiehouder moet aanleveren is zeer omvangrijk. - Het systeem van boetes, bonussen en malussen is bij voorkeur zo ingericht dat de Concessiehouder hierdoor wordt gestimuleerd betere prestaties te leveren dan in de Concessie is vastgelegd. - De opbrengstverantwoordelijkheid ligt bij voorkeur bij de Concessiehouder mits deze voldoende vrijheid krijgt om het openbaar vervoerproduct af te stemmen op de vervoervraag. Het aantal vrijheidsgraden bij tram en metro is minder dan bij de bus vanwege de afhankelijkheid van de beschikbare railinfrastructuur. Toelichting bij punt 6. Adviestraject Conform wettelijke bepalingen en interne procedures zullen het ontwerp Programma van Eisen en de modules bij de Concessie Amsterdam 2012 ter advisering worden voorgelegd aan de Reizigers Advies Raad van de Stadsregio Amsterdam, de Adviescommissies van de concessies Amsterdam, Zaanstreek, Amstelland-Meerlanden en Waterland, de gemeenten Diemen, Ouder Amstel en Amstelveen, de provincies Noord-Holland, Zuid- Holland, Utrecht en Flevoland. Toelichting bij punt 7. Inspraak Conform de procedure van afdeling 3.4 Awb zullen het ontwerp Programma van Eisen en de modules bij de Concessie Amsterdam 2012 ter inzage worden gelegd om met toepassing van artikel 3:15, lid 2, Awb aan eenieder de gelegenheid te bieden een zienswijze in te dienen. In dat kader zijn gesprekken voorzien met de verschillende stadsdelen binnen de gemeente Amsterdam en worden vier bijeenkomsten voor burgers en reizigers in de gemeenten Amsterdam, Diemen en Ouder Amstel georganiseerd. Meegezonden stukken - Besluit vaststelling ontwerp PvE voor de concessie Amsterdam Ontwerp Programma van Eisen Concessie Amsterdam Modules bij de Concessie Amsterdam 2012 Pagina 6 van 8

7 - Toelichting bij het Ontwerp Programma van Eisen - Overzicht reacties marktconsultatie Gelet op het bovenstaande stelt het dagelijks bestuur van de Stadsregio Amsterdam de regioraad voor over te gaan tot vaststelling van het volgende besluit: De regioraad van de Stadsregio Amsterdam: gelezen het voorstel nummer 09/15 van het dagelijks bestuur; gezien het besluit van het DB van 7 mei 2009; gelet op hoofdstuk XI van de Wet Gemeenschappelijke Regelingen besluit: 1. Kennis te nemen van het ontwerp Programma van Eisen voor de concessie Amsterdam 2012 en de modules voor mogelijke uitbreiding en verhoging van de kwaliteit van het openbaar vervoer in het Concessiegebied Amsterdam; 2. een zienswijze te formuleren over dit ontwerp Programma van Eisen en deze modules. Pagina 7 van 8

8 Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de regioraad van de Stadsregio Amsterdam op 23 juni Secretaris, Voorzitter, drs. A. Joustra mr. M.J. Cohen Pagina 8 van 8