BERAADSLAGING FO NR 004 / 2006 VAN 20 DECEMBER 2006

Transcriptie

1 BERAADSLAGING FO NR 004 / 2006 VAN 20 DECEMBER 2006 O. Ref. : SA2 / FO / 2006 /006/012berdef BETREFT : Aanvraag van de FOD Sociale Zekerheid voor machtiging om toegang te verkrijgen tot Betax van de FOD Financiën met het oog op de behandeling van aanvragen tot individuele afwijkingen op de gezinsbijslagsregeling voor werknemers en op de gewaarborgde gezinsbijslagregeling De Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer ; Gelet op de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (hierna WVP ), inzonderheid de artikelen 31bis en 36bis; Gelet op het koninklijk besluit van 17 december 2003 tot vaststelling van de nadere regels met betrekking tot de samenstelling en de werking van bepaalde sectorale comités opgericht binnen de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer, inzonderheid artikel 18; Gelet op de aanvraag, ingediend op 23 oktober 2006 door de Directie-generaal Sociaal Beleid van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid en de bijkomende inlichtingen die verstrekt werden op 14 november 2006; Gelet op de aanvraag van het juridisch en technisch advies op 14 november 2006; Gelet op het juridisch en technisch advies van de Federale Overheidsdienst Informatie- en Communicatietechnologie, ontvangen op 19 december 2006; Gelet op het verslag van de ondervoorzitter, Beslist op 20 december 2006, na beraadslaging, als volgt: Ber FO 004 / / 7

2 I. VOORWERP VAN DE AANVRAAG 1. De artikelen: - 51, 4, eerste lid, 52, tweede lid, 56sexies, 4, eerste lid, 56decies, 2, tweede lid, en 3, tweede lid, 57bis, tweede lid, 66, derde lid, 73ter, tweede lid, en 73quater, 3, eerste lid, van de samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders van 19 december 1939; en - 2, tweede lid, en 10, 2, eerste lid, van de wet van 20 juli 1971 tot instelling van gewaarborgde gezinsbijslag; bepalen dat de Minister van Sociale Zaken of de Directeur-generaal van de Directiegeneraal Sociaal Beleid in behartenswaardige gevallen of in het belang van het kind in individuele gevallen afwijkingen kan toekennen op bepaalde wettelijke voorwaarden inzake zowel de kinderbijslag voor loonarbeiders als de gewaarborgde gezinsbijslag. Indien aan een dergelijke aanvraag een positief gevolg wordt gegeven, leidt dit tot de toekenning van een bedrag aan kinderbijslag waardoor wordt tegemoetgekomen aan de extra kosten voor de opvoeding. 2. De aanvrager wenst de beslissingen die in dergelijke dossiers genomen worden te objectiveren. Dit betekent dat o.a. rekening zal gehouden worden met de financiële situatie op basis van officieel geverifieerde gegevens. Deze gegevens zijn beschikbaar bij de FOD Financiën. In het raam van de administratieve vereenvoudiging wenst de aanvrager deze gegevens aldaar rechtstreeks te raadplegen zodat de personen die een aanvraag tot afwijking indienen, niet zelf de relevante documenten moeten verzamelen en bezorgen. 3. Met het oog daarop wenst de aanvrager elektronisch toegang te hebben tot de Betax, de gegevensbank van de FOD Financiën, en meer in het bijzonder tot: a) het nationaal nummer of de naam; b) de fiscale persoonlijke gegevens en gezinslasten; c) het gezamenlijk netto-belastbaar inkomen van het fiscaal gezin en van elke persoon van dit gezin afzonderlijk (inkomsten onderworpen aan een progressief tarief); d) het afzonderlijk netto-belastbaar inkomen van het fiscaal gezin en van elke persoon van dit gezin afzonderlijk (inkomsten onderworpen aan een afzonderlijk tarief). 4. De gegevens die de aanvrager wenst te raadplegen zijn deze die voorkomen op het laatste officiële aanslagbiljet. Dit is het jaar - 2 zijnde het tweede kalenderjaar voorafgaand aan de datum van de aanvraag om een individuele afwijking te bekomen. Daartoe zal de aanvrager het identificatienummer van de echtgenoot of, ingeval van gelijkslachtig fiscaal gezin, dat van de oudste persoon en de naam via de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid (hierna KSZ) doorgeven aan de FOD Financiën die vervolgens via de KSZ de hoger vermelde gegevens terugstuurt aan de aanvrager. 5. In de aanvraag wordt ook melding gemaakt van het verkrijgen van de mutaties. Volgens de mondelinge toelichting die werd verstrekt, beoogt de aanvrager daarmee niet dat hem systematische de wijzigingen van de fiscale gegevens worden toegestuurd in de dossiers waarvoor het Rijksregisternummer zich in het verwijzingsrepertorium van de KSZ bevindt. Met mutaties doelt de aanvrager op de eventuele correcties op dat aanslagbiljet die in Betax zijn opgenomen. 6. Samenvattend komt dit er dus eigenlijk op neer dat de aanvrager de mededeling wenst te bekomen van de recentste gegevens die in Betax zijn opgenomen namelijk die van het jaar 2 en de eventuele correcties die daarop werden aangebracht. Ber FO 004 / / 7

3 II. ONDERZOEK VAN DE AANVRAAG A. ONTVANKELIJKHEID 7. Krachtens artikel 36bis WVP vereist elke elektronische mededeling van persoonsgegevens door een federale overheidsdienst of door een openbare instelling met rechtspersoonlijkheid die onder de federale overheid ressorteert, een principiële machtiging van het sectoraal comité voor de federale overheid Het is de taak van dit comité om na te gaan of deze mededeling enerzijds nodig is voor de implementatie van de opdrachten die toevertrouwd worden door of krachtens de wet aan de vragende federale overheid en anderzijds of deze mededeling in zijn diverse aspecten compatibel is met al de geldige normen inzake de bescherming van de persoonlijke levenssfeer wat de verwerking van de persoonsgegevens betreft. (Parl.Doc 50, , nr. 1940/004) De aanvragers wensen de elektronische mededeling te bekomen van persoonsgegevens die bij de Federale Overheidsdienst Financiën zijn opgeslagen Het sectoraal comité voor de federale overheid is derhalve bevoegd. B. TEN GRONDE B.1. Opdracht van de Directie-generaal Sociaal Beleid van Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid 8. Artikel 5, eerste lid, c), WVP bepaalt dat persoonsgegevens slechts mogen verwerkt worden wanneer de verwerking noodzakelijk is om een verplichting na te komen waaraan de verantwoordelijke voor de verwerking is onderworpen door of krachtens een wet, decreet of een ordonnantie. Daarnaast voorziet artikel 5, eerste lid, e), WVP dat dergelijke verwerking eveneens mogelijk is wanneer ze noodzakelijk is voor de vervulling van een taak van openbaar belang of die deel uitmaakt van de uitoefening van het openbaar gezag die is opgedragen aan de verantwoordelijke voor de verwerking of aan de derde aan wie de gegevens worden verstrekt De in punt 1 aangehaalde wettelijke bepalingen voorzien in de mogelijkheid voor de minster van Sociale Zaken of de ambtenaar van het ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu die hij aanduidt, om in behartenswaardige gevallen, individuele afwijkingen toe te staan op de vereisten voor het ontvangen van een kinderbijslag of een gewaarborgde gezinsbijslag Krachtens artikel 2, 2, eerste lid, van het koninklijk besluit van 23 mei 2001 houdende oprichting van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid, nam deze laatste de bevoegdheid om individuele afwijkingen te verlenen, over. Binnen de FOD Sociale Zekerheid werd de Directie-generaal Sociaal Beleid belast met de behandeling van dergelijke aanvragen en dus het verlenen van de individuele afwijkingen. 9. De wet voorziet in de mogelijkheid om een individuele afwijking toe te staan in behartenswaardige gevallen. Dit begrip wordt nergens omschreven. Het is dus een open norm die door de verstrekker van de afwijking wordt ingevuld. Het verlenen van een individuele afwijking resulteert in de uitkering van een som geld. In het licht hiervan is het aanvaardbaar dat de financiële situatie van de betrokkenen, een van de elementen is waarop de aanvrager zich steunt bij de beoordeling van de behartenswaardigheid. De verwerking die ter beoordeling wordt voorgelegd, kadert bijgevolg binnen de opdrachten van de aanvrager. Ber FO 004 / / 7

4 B.2. Voorwaarden voor de rechtmatigheid van de verwerking B.2.1. FINALITEITSBEGINSEL 10. Artikel 4, 1, 1, WVP stelt dat iedere verwerking van persoonsgegevens eerlijk en rechtmatig dient te zijn. Bovendien laat artikel 4, 1, 2, WVP de verwerking slechts toe voor welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden De door de aanvrager vooropgestelde verwerking stelt op dit vlak geen probleem. Ze gebeurt immers in toepassing van diverse bepalingen van de samengeordende wetten van 19 december 1939 betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders en van de wet van 20 juli Zoals in punt 8 werd aangestipt, betreft het open normen, die de beoordelaar, in casu de aanvrager, een ruime appreciatiebevoegdheid verschaft. Dat financiële gegevens daarin een rol spelen lijkt, gelet op de aard van de te behandelen dossiers, niet onredelijk Dit blijkt trouwens ook uit een aantal vonnissen en arresten die geveld werden naar aanleiding van beroepen die werden ingesteld tegen beslissingen van de aanvrager waarbij hij een aanvraag tot afwijking weigerde. In de motivering van deze rechterlijke beslissingen wordt ter illustratie van de behartenswaardige toestand onder meer verwezen naar de inkomsten Tot op heden werd in het aanvraagformulier van de aanvrager alleen geïnformeerd naar het maandelijks bedrag van de inkomsten en de aard van deze inkomsten van de persoon die het kind hoofdzakelijk of uitsluitend ten laste had, zonder dat uitdrukkelijk gevraagd werd om dienaangaande stavingstukken bij te voegen. In het licht van de rechtspraak enerzijds en de mogelijkheden die geboden worden door de beschikbaarheid van elektronische gegevensbanken anderzijds, wenst de aanvrager zijn beslissingen beter te onderbouwen, onder meer aan de hand van officieel geverifieerde inkomensgegevens. 11. De verwerking van een indirecte inzameling bij de FOD Financiën, die door de aanvrager wordt beoogd, impliceert een latere verwerking van gegevens die oorspronkelijk werden verwerkt door de FOD Financiën. Deze latere verwerkingen is slechts aanvaardbaar voor zover ze verenigbaar is met de oorspronkelijke verwerking. De verenigbaarheid wordt beoordeeld in functie van de redelijke verwachtingen van de betrokkene en de toepasselijke wettelijke en reglementaire bepalingen 2 (artikel 4, 1, 2, WVP) Samenvattend kan gesteld worden dat de gegevens die in Betax zijn opgenomen, door de fiscus worden verzameld met het oog op de vestiging van een belastingsaanslag overeenkomstig de relevante reglementaire bepalingen. Deze belastingsaanslag wordt gevestigd na controle van de opgegeven informatie De Commissie is van oordeel dat de burger er redelijkerwijze van uitgaat dat op deze gegevens een beroep kan gedaan worden door een overheidsdienst wanneer deze om een financiële gunst wordt verzocht en de toekenning ervan afhankelijk is van specifieke 3 of niet nader gespecificeerde inkomensvoorwaarden. 1 Vonnis van de arbeidsrechtbank van Tongeren van 8 april 2003 in de zaak met A.R. 3114/2001; Arrest van het arbeidshof te Gent van 28 november 2005 in de zaak met A.R. nr. 237/04. 2 Cfr. wat dit punt betreft de adviezen nr. 17/2005 van 9 november 2005 (Art. 5 KSZ wet overweging 6.4.1) nr. 22/2005 van 21 december 2005 (Code de l eau van het Waals Gewest overweging 17), nr. 06/2006 van 1 maart 2006 (Eurocat overweging 18) 3 Beraadslaging FO nr.1/2006 van 14 juni 2006 overweging 29 Ber FO 004 / / 7

5 11.3. Zoals reeds aangestipt, stellen de samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders en de wet van 20 juli 1971 de toekenning van een individuele afwijking inzake kinderbijslag en gewaarborgde gezinsbijslag die neerkomt op het verkrijgen van een financiële tegemoetkoming - niet uitdrukkelijk afhankelijk van de financiële toestand van de betrokkenen. De wetgever verschafte de aanvrager dienaangaande een ruime appreciatiebevoegdheid, hij kan de elementen die bij de beoordeling in overweging zullen genomen worden, zelf bepalen. Dat hij daarbij, in het licht van o.a. de rechtspraak, de financiële toestand onder de loupe wil nemen, is niet onredelijk De geviseerde verwerking is dus verenigbaar. B.2.2 TRANSPARANTIE 12. De Commissie herinnert eraan dat een eerlijke verwerking van gegevens een verwerking is die gebeurt op een transparante wijze. De aanvrager moet daartoe de nodige maatregelen nemen De indirecte inzameling die in casu beoogd wordt, is gestoeld op een open norm. Dit betekent dat de betrokkene aan de hand van de wettelijke bepaling concreet niet weet op welke informatie de aanvrager zich zal steunen bij de beoordeling van de aanvraag. Hij kan bijgevolg moeilijk inschatten welke gegevens de aanvrager daartoe zal inzamelen. 13. Teneinde de eerlijkheid van de verwerking te waarborgen is het aangewezen dat de betrokkenen ingelicht zouden worden over het feit dat de aanvrager bij de fiscus gegevens met betrekking tot hun inkomsten opvraagt, omdat hij er rekening mee houdt bij het nemen van een beslissing De aanvrager kan de persoon die een aanvraag indient tot het bekomen van een individuele afwijking hiervan gemakkelijk informeren door er melding van te maken op het aanvraagformulier voor het verkrijgen van een dergelijke afwijking. B.2.3. PROPORTIONALITEIT 14. Naast het feit dat zij transparant moeten zijn, dienen de verwerkingen beperkt te worden tot hetgeen noodzakelijk, geheel passend en terzake dienend is voor de uitvoering van de opdracht van de betrokken openbare dienst. De WVP stelt eveneens kwaliteitsvereisten met betrekking tot de persoonsgegevens die worden verwerkt. Artikel 4 1, 3 van de WVP stelt dat persoonsgegevens toereikend, terzake dienend en niet overmatig dienen te zijn, uitgaande van de doeleinden waarvoor zij worden verkregen of waarvoor zij verder worden verwerkt De Commissie merkt op dat een indirecte inzameling zou toelaten om: - de administratieve lasten voor de aanvragers van een individuele afwijking te verminderen; - de beslissingen van de aanvrager in het licht van de financiële toestand van de betrokkene beter te onderbouwen; - erover te waken dat enkel noodzakelijke en terzake dienende gegevens aan de aanvrager worden meegedeeld die vereist zijn voor de behandeling van zijn dossiers. Ber FO 004 / / 7

6 14.2. De gegevens die de aanvrager wenst in te zamelen in het raam van de raadpleging, zoals vermeld onder punt 3, lijken met het oog op het toekennen van individuele afwijkingen inzake kinderbijslag en gezinsbijslag toereikend, terzake dienend en niet overmatig te zijn: aan de hand van de fiscale persoonlijke gegevens en gezinslasten kan vastgesteld worden wie voor zijn levensonderhoud van de aanvrager afhankelijk is; de aanvrager kan zich slechts een beeld vormen van de globale financiële draagkracht van het gezin van de betrokkene indien hij een zicht heeft op de netto inkomsten van het fiscaal gezin en de leden van dat gezin afzonderlijk, zowel diegenen die aan een progressief tarief onderworpen zijn als diegenen waarop een apart vlak tarief wordt toegepast. 15. Aangaande de bewaringstermijn van de gegevens is het aangewezen dat de vernietiging van de gegevens wordt gewaarborgd, eens de verdere bewaring nutteloos is geworden. 16. Aangaande de uitwisselingsmodaliteiten van de gegevens, blijkt uit de aanvraag dat de uitwisseling van gegevens zal plaatsvinden via de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid. De tussenkomst van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid is conform de wet van 15 januari 1990 houdende oprichting en organisatie van een Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid. B.2.4. BEVEILIGING 17. De aanvrager behoort tot het netwerk van de Sociale Zekerheid en is bijgevolg onderworpen aan het koninklijk besluit van 12 augustus 1993 houdende de organisatie van de informatieveiligheid bij de instellingen van sociale zekerheid. Dit betekent dat hij beschikt over: a. een consulent inzake informatieveiligheid waarvan de aanstelling voorgelegd werd aan het Sectoraal comité van de sociale zekerheid; b. een veiligheidsplan met aanduiding van alle noodzakelijke middelen voor de uitvoering ervan De door de aanvrager genomen veiligheidsmaatregelen kunnen als passend worden gekwalificeerd. OM DEZE REDENEN, de Commissie machtigt de Directie-generaal Sociaal Beleid van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid, om onder de voorwaarden bepaald in deze beraadslaging, de gegevensbank Betax van de FOD Financiën te raadplegen met het oog op het bekomen van de volgende gegevens: a) het nationaal nummer of de naam; b) de fiscale persoonlijke gegevens en gezinslasten; c) het gezamenlijk netto-belastbaar inkomen van het fiscaal gezin en van elke persoon van dit gezin afzonderlijk (inkomsten onderworpen aan een progressief tarief); d) het afzonderlijk netto-belastbaar inkomen van het fiscaal gezin en van elke persoon van dit gezin afzonderlijk (inkomsten onderworpen aan een afzonderlijk tarief); Ber FO 004 / / 7

7 die voorkomen op het laatste officiële aanslagbiljet, dit is het jaar 2 en de eventuele correcties op dat aanslagbiljet die in Betax zijn opgenomen en die op het ogenblik van de raadpleging beschikbaar zijn. bepaalt dat de Directie-generaal Sociaal Beleid van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid, de Commissie moet op de hoogte houden van de opvolging van de voorwaarden die in de beraadslaging werden geformuleerd. De administrateur, De ondervoorzitter, (get.) Jo BARET (get.) Willem DEBEUCKELAERE Ber FO 004 / / 7