DALTON: EEN BLIJVENDE INSPIRATIE. dalton 2009 / Dalton-beleidsplan. OBS De Tweemaster Piet Heinlaan AZ Winschoten. info@obs2master.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DALTON: EEN BLIJVENDE INSPIRATIE. dalton 2009 / 2014. Dalton-beleidsplan. OBS De Tweemaster Piet Heinlaan 19 9675 AZ Winschoten. info@obs2master."

Transcriptie

1 DALTON: EEN BLIJVENDE INSPIRATIE dalton 2009 / 2014 info@obs2master.nl OBS De Tweemaster Piet Heinlaan AZ Winschoten Dalton-beleidsplan

2 inhoud Hoofdstuk 1 - inleiding blz. 3 Hoofdstuk 2 - inspectie 2012 blz. 7 Hoofdstuk 3 - Dalton & DIM blz. 8 Hoofdstuk 4 - waarom dalton? blz. 9 Hoofdstuk 5 - dalton bij ons blz. 12 Hoofdstuk 6 - effectiviteit - blz. 19 doelmatigheid Hoofdstuk 7 - einddoelen blz. 21 zelfstandigheid Hoofdstuk 8-15 daltonafspraken blz. 23 Hoofdstuk 9 - doorgaande lijn van blz. 24 groep 1/2 naar groep 3 Hoofdstuk 10 - dalton in plaatjes blz. 25 2

3 Hoofdstuk 1 Dalton Beleidsplan Naam school Openbare daltonschool De Tweemaster Adres Piet Heinlaan 19 Postcode en plaats 9675 AZ Winschoten Directeur Hein Messchendorp Daltonontwikkeling in historisch perspectief bijzonderheden Onze school is in april 2004 voor de eerste keer gevisiteerd en heeft op 1 juli 2004 de daltonlicentie ontvangen van Henk Welp, regiocoördinator van Dalton Groningen. licentie gekregen op visitaties 12 maart mei 2014 Daltonschool worden is één, daltonschool blijven is twee. Dit realiseerden we ons reeds bij de uitreiking van de licentie! We houden er bij de planning van de jaarkalender daarom voldoende rekening mee dat dalton onderwerpen gedurende het hele schooljaar onze aandacht krijgen. directeur: jaarkalender voorbereiding in overleg met de daltoncoördinator contacten met andere daltonscholen in Groningen Gezamenlijk verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van de regio. Onze school was van vertegenwoordigd in het regiobestuur van Dalton Groningen. Alle regiobijeenkomsten zijn door ons bijgewoond met twee personen (daltoncoördinator + directeur of een teamlid). Daarnaast onderhouden we collegiale contacten met de Theo Thijssenschool in Boven Pekela (dalton) en hebben we deelgenomen aan alle intervisiebijeenkomsten in het kader van de nascholing voor daltoncoördinatoren door Dalton Deventer. Henk Bödeker, secretaris van Dalton Groningen van cursus daltoncoördinator gevolgd bij Hans Wolthuis. Dalton nascholing hele team We zijn er trots op dat alle groepsleerkrachten - fulltimers en parttimers - in het bezit zijn van het certificaat dalton leerkracht. Ons devies is: Bij blijven en blij blijven. Het is van het grootste belang dat de inspiratie en het enthousiasme in het team voor dalton op een goed niveau blijven. Daarom hechten we veel belang aan intensieve, collegiale contacten over onze daltonaanpak. Niet alleen tijdens de teamvergaderingen, maar (juist) ook in de wandel-gangen en tijdens ons werk voor de klas. Ook de wisselwerking met onze MBO en LIO-dalton-studenten is bevorderlijk voor onze eigen motivatie. Cursus Dalton & DIM - Dalton Deventer - Hans Wolthuis Effectieve instructie - KPZ Zwolle - Paul Bruijn Evalueren en reflecteren KPZ Zwolle - Paul Bruijn 3

4 optimaal gebruikmaken van het gebouw We zijn de afgelopen jaren de mogelijkheden van het schoolgebouw nog beter gaan benutten. We hebben naast een centrale computerruimte met acht computers, een gemeenschapsruimte en een apart stilte-lokaal overal werkplekken gecreëerd voor alle groepen. De afgelopen jaren is de school uitgebreid met honderd vierkante meter: een nieuwe directiekamer, een nieuwe personeelskamer en twee ruimten voor de intern begeleider en de remedial teacher. Ook is er voor de conciërge een eigen werkplaats gecreëerd. Voor de groepen 3 t/m 8 zijn digitale schoolborden beschikbaar en voor de groepen 1 en 2 twee touchscreens. aanschaf materialen Nieuwe Rekenmethode De Wereld In Getallen Nieuwe methode voor Begrijpend Lezen: GRIP Voortgezet Technisch Lezen: Estafette Nieuw Spelling en Taal: Spelling in Beeld en Taal in Beeld Engels: Take it easy (groepen 7 en 8) collegiale consultatie We bezoeken als school trouw alle regiobijeenkomsten van Dalton Groningen. Juist hier ontmoeten we collega s van andere daltonscholen en worden we op de hoogte gehouden van nieuwe ontwikkelingen. Collegiale consultatie begint bij de bron: inspiratie blijven opdoen. We hebben een goed contact met de collega s van de Theo Thijssenschool in Boven Pekela. Enkele maanden geleden hebben we met de collega s van de onderbouw nog een bezoek aan deze school gebracht. Met ingang van 1 augustus 2014 maakt onze school deel uit van een cluster van vier basisscholen: OBS De Tweemaster, OBS De Linde, OBS Drieborg en OBS Theo Thijssen. De Tweemaster en de Theo Thijssenschool zijn als daltonscholen bewust samen in dit cluster ondergebracht. Iedere cluster wordt aangestuurd door een nieuwe clusterdirecteur en op de scholen zelf is een schoolcoördinator aangesteld. dalton & PR OBS De Tweemaster heeft in het verleden voor het Samenwerkingsverband Openbaar Onderwijs Oost- Groningen presentaties verzorgd over dalton op nascholingsdagen. We maken veel werk van onze website en we maken ieder jaar veel werk van de Nationale Daltondag. Zo krijgen alle ouders van de peuterspeelzalen een persoonlijke uitnodigingskaart voor de Nationale Daltondag in de maand maart. We houden overdag en s avonds Open Huis. Ook onze OR is hierbij actief betrokken. Uitnodigingskaart voor de ouders van alle Winschoter Peuterspeelzalen voor de Nationale Daltondag 4

5 Aanbeveling 1 uit het tweede visitatieverslag van 2009 Zorg voor meer diepgang in de mogelijkheden voor zelfreflectie voor de leerlingen op de taakbrief. Breng structuur aan in de wijze waarop leerkrachten met de kinderen reflecteren op het werk van de kinderen. We hebben deze eerste aanbeveling meteen serieus opgepakt en de oplossing in eerste instantie gezocht in een aanpassing van de taakbrief (dag- en weektaken). Leerlingen kleurden smileys ging het goed of niet zo goed of schreven in het kort op of ze hun taak wel of niet hadden afgekregen en waarom het wel of niet gelukt was. Na verloop van tijd waren we niet tevreden meer over de resultaten. Achteraf moeten we constateren dat vijf jaar geleden in heel daltonland de begrippen evaluatie en reflectie vaak door elkaar gebruikt werden. We hebben samen een ontwikkeling doorgemaakt en zijn in de praktijk tot nieuwe inzichten gekomen. Wij maken een duidelijk onderscheid tussen evaluatie en reflectie: evalueren (value = waarde) wat was de waarde van deze activiteit? Was het spannend, leuk, niet zo leuk, was het nuttig of moeilijk? reflectie hoe komt het nu dat dit het resultaat is? Kinderen leren nadenken over hetgeen er gebeurd is. Hen bewust maken van wat belangrijk is. Reflecteren kan naar ons idee alleen maar wanneer je vanuit doelen redeneert. We leren onze leerlingen vooruit te kijken, halverwege een pas op de plaats te maken - ben ik op de goede weg en terug te kijken op het werk. In het team is afgesproken om leerlingen 1x per week te laten reflecteren bij één vak in ons geval Rekenen & Wiskunde. Bij Rekenen & Wiskunde zijn de doelen vooraf helder, overzichtelijk en concreet te maken. Daarom hebben we besloten om bij dit vak het reflecteren eerst goed te ontwikkelen. We hebben voor de groepen 3 tot en met 8 reflectiekaarten ontwikkeld voor reflectie achteraf op inhoud, aanpak en beleving. In de kleutergroepen reflecteren we met de kinderen met een echte spiegel. Daarnaast reflecteren we ook op de weektaak. doelen stellen reflecteren 5

6 Aanbeveling 2 uit het tweede visitatieverslag van 2009 Begeleid de kinderen in het leren plannen van hun werk en maak die planning zichtbaar in de taakbrief / op het taakbord. Deze tweede aanbeveling heeft er toe geleid dat we onze taakbrieven kritisch onder de loep hebben genomen. Na tien jaar werd het tijd om een en ander te evalueren en kwamen we tot de volgende conclusies: er stond te veel op: zowel leerkracht gebonden lessen en schriftelijk werk dat door de leerlingen zelf standig gemaakt moest worden. leerlingen vergaten steeds vaker om hun taken netjes af te kleuren. Ze gingen in veel gevallen ook slor diger met hun taak om. het plannen was eigenlijk niet veel meer dan met cijfertjes een volgorde aanbrengen in de taken. kortom: tijd voor een update van onze taakbrieven - een nieuwe dagtaak voor groep 3 en een nieuwe weektaak voor de groepen 4 tot en met 8. 1 e kenmerk van de nieuwe taakbrieven: er staat uitsluitend werk op dat door de leerlingen zelfstandig gemaakt moet worden leerkrachtgebonden lessen worden niet meer op de taakbrief vermeld. 2 e kenmerk: leerlingen moeten het werk plannen en afvinken met dagkleuren. 3 e kenmerk: de instructiemomenten staan vanaf groep 4 op de taakbrief vermeld en er wordt aangege ven op welke dag het werk af moet zijn. 4 e kenmerk: we maken de taakbrieven zoveel mogelijk op maat voor R & W hanteren we de drie niveaus van De Wereld in Getallen - *, ** en ***. Daarnaast maken we voor individuele leerlingen in een beperkt aantal gevallen een taakbrief volledig op maat (voor doubluregevallen en lln. met een eigen leerlijn). Bij ons op school worden de taakbrieven op donderdag of vrijdag voorbereid en op de maandagochtend wordt het werk toegelicht en mogen de lln. hun planning maken. Alle leerkrachten besteden hier serieus aandacht aan en begeleiden de leerlingen bij het plannen. Het is belangrijk om bij de planning het werk er al bij te pakken (reken- en taalboek, werkboek spelling) de leerlingen moeten leren om zelf in te schatten hoeveel tijd hun het werk zal gaan kosten. Op het weekbord en/of op de taakbrief maken we zichtbaar hoeveel werktijd er per dag beschikbaar is voor het zelfstandig werken. Ook eventuele samenwerkingsopdrachten moeten door de leerlingen van te voren in overleg gepland worden. Aan het einde van de week evalueren we met de leerlingen het werk en vinden er eventuele aanpassingen plaats. Ook hier is het kwestie van differentiëren: sommige leerlingen laat je volledig vrij en anderen neem je min of meer nog bij de hand. We hebben bij Dalton Deventer Saxion Hogeschool een cursus gevolgd over Dalton & DIM door Hans Wolthuis. 6

7 Hoofdstuk 2 - Inspectiebezoek van 5 juni 2012 Conclusie: De Inspectie concludeert dat de kwaliteit van het onderwijs op OBS De Tweemaster op de onderzochte onderdelen grotendeels op orde is. Uit het onderzoek is gebleken dat de school op die gebieden nauwelijks tekortkomingen kent. Om die reden wordt het reeds aan de school toegekende basisarrangement gehandhaafd. De bevindingen zullen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse, waarbij opnieuw de vraag aan de orde is of het toezichtarrangement eventueel moet worden aangepast. Naleving: De Inspectie concludeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Onderwijsleerproces: Leraren geven een duidelijke uitleg en het instructiemodel dat de school hanteert (DIM) is over het algemeen voldoende zichtbaar in de groepen. Een opmerking hierbij is dat tijdens de lesobservaties is waargenomen dat leerkrachten wel erg sturend zijn en leerlingen weinig ruimte laten om te komen tot zelfstandig werken en interactief van elkaar leren. Dit is opmerkelijk aangezien de school daltongecertificeerd is. Toelichting van het team: De Inspectie had van te voren duidelijk te kennen gegeven afgeronde DIM-lessen te willen zien. Tijdens het gesprek in de middagpauze met het team verbaasde de inspectrice zich erover dat ze uitsluitend klassikale DIM-lessen had gezien die ochtend, waarop een van de collega s antwoordde: Ja, u vraagt, wij draaien. We voelden ons min of meer gedwongen om DIM-lessen te geven. Ook ons schoolbestuur heeft het DIM-model behoorlijk stevig neergezet op alle scholen. (voornamelijk leerkrachtgestuurd versus leerlinggestuurd onderwijs) Aanpak na het inspectiebezoek: cursus van Dalton Deventer gevolgd over Dalton & DIM van Hans Wolthuis. Alle onderdelen van DIM zijn prima, alleen hoef je ze niet altijd in dezelfde volgorde toe te passen. Ga er vrijer en flexibeler mee om en breng dit in de praktijk. Realiseer je dat je op een daltonschool werkt! pedagogisch klimaat: taakgericht werken: efficiënt omgaan met tijd: Daltonschool worden is één. Daltonschool blijven is twee. Een school die voortdurend vernieuwt en er telkens in slaagt om te inspireren, daar wil je als leerkracht maar wat graag bij horen! " (APS) Een goede school is een school waar de leerkrachten met plezier naar toe gaan! (Hans Wenke) Het kernwoord voor succes in onze daltonontwikkeling is inspiratie. In dit kader herinneren we ons graag de uitspraak van Hans Wenke dat dalton een samenwerkingsopdracht is voor het hele team! De verantwoordelijkheid ligt niet alleen bij de directeur of bij de daltoncoördinator. We zien om ons heen te vaak dat het daltongehalte volledig inzakt als de directeur vertrekt. Het team moet de overtuiging blijven houden dat de daltonwerkwijze de beste is. Je moet er in blijven geloven. De motivatie blijft op peil als je investeert in een inspirerende wisselwerking tussen ouders, leerlingen, leerkrachten, studenten en input van buitenaf. We prijzen ons gelukkig dat er op OBS De Tweemaster een uitstekende sfeer is, waarbij ouders, studenten, leerlingen én leerkrachten zich prettig voelen. 7

8 Hoofdstuk 3 - keerpunt : Dalton & DIM Inspectie en schoolbesturen zijn de afgelopen jaren aan de haal gegaan met het Directe Instructie Model van Simon Veenman (2001) Veenman gaat met zijn Directe Instructie Model veel flexibeler om dan we nu vaak onder druk van de inspectie en schoolbesturen zien! het instructiemodel is vooral geschikt voor leerstof en vaardigheden waar bij alle stappen afzonderlijk kunnen worden aangeleerd of geoefend. de leerstof die hierbij gebruikt wordt laat zich meestal goed structureren en opdelen in kleine stappen. Op de meeste scholen wordt het directe instructiemodel erg letterlijk genomen en is het verworden tot de standaard didactische aanpak, die bij vrijwel alle vakken gevolgd moet worden. (!) De daltonleerkracht komt er door in de war. Zeg me wat ik moet doen in de klas! Goede losse lessen achterelkaar geven? Kinderen tegelijkertijd vrij laten? Dat gaat écht niet samen Directe Instructie Model 1. Activeren voorkennis / terugblik 2. Instructie 3. Begeleide inoefening 4. Individuele verwerking zelfst. werken 5. Terugblik reflectie / evaluatie Dalton DIM Voor alle scholen geldt op dit moment dat de opbrengsten belangrijker zijn dan wat dan ook. De leeropbrengsten moeten omhoog. Gelukkig verliezen daltonscholen de totale ontwikkeling van het kind niet uit het oog! Handelingsgericht werken, het directe instructiemodel en groepsplannen zie hier de instrumenten om bovenstaande te verwezenlijken.bovenschoolse besturen voeren verbetertrajecten in voor al hun scholen. Voor alle scholen dezelfde vorm, dezelfde werkwijzen. We moeten vaststellen dat dit ook van toepassing is voor ons eigen bestuur. Op zich is het niet vreemd en zeker ook te begrijpen. DIM-leerkrachten kunnen gemakkelijker van de ene school naar een andere school verhuizen, omdat de werkwijze dezelfde geworden is. Alsof het werken met het directe instructiemodel de enige werkwijze zou zijn, die zou kunnen leiden tot hogere opbrengsten. Dilemma Nederlandse daltonscholen: Daltonscholen zoeken gericht naar mogelijkheden om hun leerlingen tenminste voor een deel eigenaar te maken van hun eigen leerproces.(leerlinggestuurd onderwijs versus leerkrachtgestuurd onderwijs) We hechten waarde aan zelfregulerend leren en beogen onze leerlingen zo op te voeden, dat ze de verantwoordelijkheid voor het eigen leerproces in steeds grotere mate aankunnen. Onder leiding van Hans Wolthuis van Dalton Deventer zijn we er gelukkig in geslaagd om het strakke DIM model los te laten en er flexibeler mee om te gaan. Zo evalueren / reflecteren we bijvoorbeeld twee dagen later op een taal of rekenles. Ook volgen niet alle leerlingen alle instructiemomenten. Gelukkig heeft ons schoolbestuur ons verzoek om een financiële bijdrage uit de prestatiebox voor bijscholing over Dalton & DIM gehonoreerd. We hebben het College van Bestuur uitgebreid geïnformeerd over onze ontwikkeling. 8

9 Hoofdstuk 4 - Waarom we voor dalton gekozen hebben. Daltonvisie op mens en maatschappij De wereld heeft mensen zonder vrees nodig. Dat zijn mensen met een vooruitziende blik die plannen kunnen ontwerpen en die hun zaakjes kennen. Het daltononderwijs sluit hierbij aan met de term democratisch onderwijs. Bij dit soort onderwijs gaat het er niet alleen om een individu tot een intelligente deelnemer te maken van de groep waarmee hij onmiddellijk te maken heeft, maar om verschillende groepen in zo n voortdurende interactie te brengen, dat geen enkel individu het zou wagen zich niets van de ander aan te trekken. Hieruit blijkt heel duidelijk dat het daltononderwijs kinderen wil opleiden tot volwassenen die een grote mate van verantwoordelijkheid voor een democratische samenleving tonen. Echt sociaal leven is samenwerken en wederzijdse beïnvloeding, waarbij elk vrij individu er bewust van gemaakt moet worden dat hij medewerker is, verantwoording schuldig is aan zijn omgeving en verantwoordelijk is voor het geheel. Daltonvisie op de ontwikkeling van kinderen Het onderwijs moet zo ontworpen worden, dat iedereen in het onderwijs vrijheid en verantwoordelijkheid wordt geboden en door henzelf wordt aangepakt, hetgeen de karakterontwikkeling bevordert. Als een kind een hekel heeft aan leren, dan komt dat niet voort uit het leren zelf, maar uit de methoden. Het kind heeft zelf belangstelling om kennis te verkrijgen. Activiteit bij kinderen is dan ook een belangrijke psychologische basis van de ontwikkeling van leerlingen. Waar kinderen actief kunnen en mogen zijn, verdwijnt ook vaak de oorzaak van storend gedrag. Het kind kan heel goed zelf keuzes maken. Nadat hij de verantwoordelijkheid voor de keuze heeft genomen overweegt hij elk aspect van het probleem dat hij moet beheersen om succes te bereiken. Hieruit blijkt het belang van de vrijheid van keuze van activiteiten en van de vrijheid van werktempo en aanpak. De verantwoordelijkheid voor het resultaat ontwikkelt niet alleen zijn latente verstandelijke vermogens, maar ook zijn oordeel en karakter. OBS De Tweemaster als Daltonschool In het dagelijks leven wordt een kind aanvaard als een jong mens, een uniek individu, een zich ontplooiende persoonlijkheid, die door ervaring moet leren zelf verantwoordelijkheid te nemen voor zijn functioneren in zijn omgeving. Omgevingsprikkels bepalen mede die ontwikkeling. Volwassenen en leeftijdgenoten oefenen invloed uit. OBS De Tweemaster beoogt voor de kinderen een leef en leeromgeving te scheppen, die kinderen hierbij positief stimuleert. Het daltononderwijs biedt ruimte voor een positieve benadering van denken, doen, voelen en handelen van kinderen. It s a way of life. Leven en werken vanuit de daltonprincipes is geen star toepassen van regels. Het is een beleving van binnenuit. Het kan niet aangeleerd worden, het zit in je. Mede vanuit deze stelling staat daltononderwijs garant voor flexibiliteit en waakt tegen verstarring. Helen Parkhurst, grondlegger van het daltononderwijs, heeft de hierboven beschreven uitgangspunten in haar school in Amerika duidelijk onderkend en vertaald. Als je de uitgangspunten onderschrijft moet je in je onderwijsorganisatie constant ruimte bieden voor de basisprincipes: vrijheid in gebondenheid zelfstandigheid samenwerking (gebonden aan afspraken) OBS De Tweemaster onderschrijft deze principes en vertaalt ze naar eigen onderwijspraktijk. Daltononderwijs doet een sterk beroep op het organisatievermogen van het schoolteam. Voorwaarde is dat de fundamentele organisatiestructuur voor een ieder vertrouwd, veilig, herkenbaar, gestructureerd, werkbaar, praktisch, beleefbaar en invoelbaar is. Teamleden moeten er op kunnen steunen en tevens hun inspiratie in vinden. Dit verhoogt de betrokkenheid hetgeen resulteert in een doorgaande lijn en een verantwoorde basis om te komen tot effectief onderwijs, waarbij optimaal rendement wordt nagestreefd in leren met hoofd, oog, hand en hart. 9

10 De taak (individuele en/of samenwerkingsopdrachten) is een effectief middel om aan de uitgangspunten gestalte te geven. Vrijheid is gekoppeld aan verantwoordelijkheid. Zelfstandigheid doet een beroep op zelfontdekkend, ontwikkelingsgericht bezig zijn (leren). Samenwerking is geen toevalligheid, doch veeleer een principiële basisvoorwaarde. Bovenstaande uitgangspunten zijn geen feitelijke vanzelfsprekendheid. OBS De Tweemaster realiseert zich terdege dat voorwaarden gerealiseerd moeten worden om een pedagogisch/didactisch klimaat te scheppen waarin de beoogde uitgangspunten geleerd kunnen worden. Dit impliceert een situatie, waarbinnen leerkracht en leerling samen verantwoordelijkheid dragen voor het leerproces. Dalton is daarbij nimmer een keurslijf, maar laat alle ruimte voor flexibele, eigentijdse interpretatie zonder afbreuk te doen aan bovenstaande basisprincipes. In alle gevallen blijven de basisprincipes het fundament vormen, waarop de onderwijsorganisatie wordt gebouwd. ROLLEN WAAROP DE SCHOOL VOORBEREIDT Het kind in het vervolgonderwijs Niet alleen het traditionele huiswerk maken vraagt van de kinderen dat ze bovengenoemde vaardigheden beheersen. De ontwikkelingen in het voortgezet onderwijs doen een steeds groter beroep op de zelfstandigheid en het verantwoordelijkheidsgevoel van de kinderen. Zij zullen ook steeds vaker geconfronteerd worden met projecten en studieopdrachten waarbij je niet individueel, maar samen met medescholieren zaken moet plannen en uitwerken. De volwassene als beroepsoefenaar Beroepen waarbij je in je eentje werkt en alleen maar moet doen wat de baas je opdraagt, komen nauwelijks voor. In de meeste beroepen in onze moderne, westerse kennismaatschappij worden initiatief, verantwoordelijkheidsgevoel en creativiteit verwacht. Vaak zal er moeten worden overlegd met collega s, met opdrachtgevers en met diverse instanties. Zowel zelfstandigheid als het goed kunnen samenwerken zijn daarbij essentieel. De volwassene als medeburger De maatschappij is gebaat bij mensen die zich actief inzetten voor de samenleving, mensen die zich verantwoordelijk voelen voor hun medemens, mensen die geëngageerd zijn en willen deelnemen aan de democratische processen in de samenleving. WAAR STAAN WE VOOR De thema s vrijheid/verantwoordelijkheid, zelfstandigheid en samenwerken worden door alle Daltonscholen onderschreven, maar de uitwerking verschilt. Dit geldt ook voor onze school. Op school leren we de kinderen om deze vaardigheden te ontwikkelen; de kinderen kunnen ermee experimenteren, opdat ze zich goed voorbereiden op hun volwassen leven en hun functioneren in het voortgezet onderwijs. Bij de uitvoering hiervan willen we de volgende accenten leggen: de basis van al ons handelen moet zijn gericht op het creëren van een pedagogisch klimaat waarin de sociale en emotionele veiligheid voor het kind is gewaarborgd. in de dagelijkse activiteiten loopt als een rode draad het ontwikkelen van waardenbesef en beoordelingsvermo gen; kinderen moeten elkaar respecteren. er wordt rekening gehouden met verschillen tussen leerlingen; hiervoor is nodig dat de ontwikkeling van het 10

11 kind goed in de gaten wordt gehouden; het betreft hier niet alleen verschillen in cognitieve vaardigheden, maar ook verschillen in bijvoorbeeld belangstelling, werkhouding en creativiteit. vrijheid betekent voor ons dat de leerkracht in toenemende mate een steeds groter deel van de verantwoordelijk heid voor het leren bij het kind neerlegt; essentieel hierbij is het geven van feedback en reflectie op het werk van het kind. er wordt zoveel mogelijk les gegeven vanuit concrete leefsituaties. kinderen moeten leren allerlei informatiebronnen te hanteren en te beoordelen. Er wordt gestreefd naar een grote variatie in werkvormen en materialen Doelstellingen op de langere termijn De goede daltonschool die wij willen zijn kenmerkt zich vooral door: een goed pedagogisch klimaat; een duidelijk doorlopende lijn door de gehele school(dagkleuren; takenborden; taakbrieven); taakborden in groep 1,2 en 3, een dagtaak in groep 3 en weektaken in de groepen 4 tot en met 8; een taakbrief, gebruikt als differentiatiemiddel en planmiddel werken volgens de antropologie van Parkhurst; bij vrijheid/verantwoordelijkheid is hierbij sprake van diverse vormen van sturing: leerkrachtgestuurd; gedeelde sturing en leerlinggestuurd; bij zelfstandigheid is sprake van diverse vormen van zelfstandigheidsontwikkeling binnen de range van zelfstan dig werken, zelfstandig leren, zelfverantwoordelijk leren en zelfsturend leren; bij samenwerking binnen de range van samenwerken, samenwerkend leren, coöperatief leren en interactief leren. De leerkracht Het daltononderwijs aan een school gegeven laat zich maar voor een deel vastleggen in afspraken. Het belangrijkste is en blijft de persoon van de groepsleerkracht. De daltonleerkracht neemt een bepaalde houding aan t.o.v. de kinderen en t.o.v. het geven van onderwijs. Een houding die zich kenmerkt door het geven van vertrouwen aan kinderen; kinderen uitdaagt, motiveert en verantwoordelijkheid geeft (binnen de vormen zoals boven omschreven van vrijheid / verantwoordelijkheid, zelfstandigheid en samenwerking). Het team Vanuit de daltonoptiek bezien, opereert een leerkracht per definitie niet solistisch. Hij/zij functioneert in een team. Binnen dit team inspireer je elkaar en ondersteun je elkaar. Tijdens plenaire teambijeenkomsten, bouwvergaderingen en leerlingenbesprekingen wordt de daltonontwikkeling van de school vormgegeven. 11

12 Hoofdstuk 5 - Vormgeving van het daltononderwijs bij ons op school KENMERKEN VAN ONZE SCHOOL Dagkleuren Iedere dag van de week wordt in de gehele school (doorgaande lijn) aangegeven met een dagkleur. De kleuren hangen aan de muur of staan op de dag of weektaak. De dagkleuren structureren de week voor de kinderen en helpt ze om een planning te maken. Op de OBS De Tweemaster worden de volgende dagkleuren gebruikt: maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag geel blauw groen rood oranje Weekborden In alle groepen hebben we zelf ontworpen weekborden in gebruik, waarop we met pictogrammen aangeven op welke momenten we samen iets gaan doen.(kringgesprek, fruitpauze, toetsen, uitleg etc.) De leerlingen kunnen zo globaal zien, op welke momenten zij zelfstandig kunnen werken. Daarnaast hebben we voor de groepen 1 en 2 taakborden ontwikkeld, waarop de leerlingen met een kaartje kunnen laten zien dat zij een werkje af hebben. De taak Misschien is de taak wel het bekendste (uiterlijke) kenmerk van het daltononderwijs. In onze school is er een bepaalde opbouw m.b.t. de omvang van taakwerk. Die opbouw heeft betrekking op de tijd die aan de taak wordt besteed en de periode die hij beslaat, oplopend van dagtaak - weektaak de omvang van de taak - de onderdelen van de taak. De taak loopt in alle groepen van maandag t/m vrijdag. Verder is de vulling van de taak ter beoordeling van de groepsleerkracht. In alle groepen staat keuzewerk op het rooster: 1x per week voor alle leerlingen. Voorbeelden van taakbrieven zijn te vinden in onze bijlage bij de schoolgids. Relatie met de daltonaspecten: vrijheid/verantwoordelijkheid: vrijheid in de eigen planning en de uitvoering daarvan; verantwoordelijkheid nemen voor de eigen gemaakte keuzes; vrijheid om wel of niet instructie te volgen en de verantwoordelijkheid daarvoor te dragen. zelfstandigheid: zelfstandig administreren; kritisch het eigen werk evalueren. samenwerking: opdrachten in tweetallen of grotere groepen uitvoeren; onderlinge hulp. Correctie en zelfcorrectie Kind of leerkracht We hechten grote waarde aan het zelf leren corrigeren door de kinderen. Dit geldt zowel voor de opdrachten die binnen de taak worden gemaakt als voor opdrachten daarbuiten. Zelfcorrectie heeft een aantal voordelen: 12

13 het kind krijgt meteen feedback op zijn werk het kan een duidelijk leereffect hebben; als het kind een fout ontdekt zal hij zich misschien afvragen hoe deze fout kon ontstaan het geeft het kind een beter inzicht in wat hij kan en bij welke activiteit hij hulp moet vragen van de leerkracht In de kleutergroepen is materiaal voorhanden dat zelfcorrigerend is. Naarmate de kinderen in de hogere groepen komen wordt zelfcorrectie steeds meer uitgebreid. Hierbij dienen kinderen zich in elk geval kritisch op te stellen t.o.v. eigen werk. toetsen worden door de leerkracht nagekeken de leerkracht corrigeert regelmatig het werk van alle kinderen i.v.m. de vorderingen alle leerkrachten hechten op onze school veel belang aan een goede werkverzorging de leerkracht neemt steekproeven uit het door kinderen gecorrigeerde werk Corrigeren vraagt een bepaalde houding van de kinderen; kinderen moeten zich realiseren dat ze van zelfcorrectie iets leren. Deze correctievorm dient wel aangeleerd te worden door de leerkracht. Relatie met de daltonaspecten: vrijheid/verantwoordelijkheid: verantwoordelijkheid nemen voor de eigen manier van corrigeren en hulp/uitleg vragen als je merkt dat er veel fouten zijn gemaakt zelfstandigheid: zelfstandig nakijken samenwerking: in de varianten waarbij je elkaar of samen corrigeert. Extra werk een niet-vrijblijvende, educatieve activiteit; de scheidslijn educatief-recreatief is moeilijk te trekken, daarom maken wij een onderscheid tussen keuzewerk en extra werk (= leren ) een activiteit die de kinderen zelf mogen kiezen, afhankelijk van hun belangstelling op dat moment extra werk is in principe zelfcorrigerend, al zal de leerkracht ook hierbij volgen wat de leerlingen doen en welke kwaliteit ze leveren Inbreng en betrokkenheid van de leerlingen: De groepsleerkrachten zullen regelmatig bij de kinderen peilen waar hun belangstelling ligt en wat zij eventueel als aanvulling op het extra werk zouden willen hebben. Relatie met de daltonaspecten: vrijheid/verantwoordelijkheid: de kinderen hebben de vrijheid om zelf te kiezen wat ze eerst gaan doen; hun keuze moeten ze ook waarmaken; ze zijn verantwoordelijk voor de uitvoering. zelfstandigheid: het maken van de keuze wordt zelfstandig gemaakt, zonder dat de leerkracht zich daarin mengt; ook de uitvoering gebeurt zelfstandig; op verzoek van de leerling zal de leerkracht helpen en suggesties geven samenwerking: sommige opdrachten kunnen alleen samen worden gedaan; bij andere bestaat de mogelijkheid om ze individueel of samen te doen. Uitgestelde aandacht De twee belangrijkste redenen om te werken met uitgestelde aandacht zijn: kinderen leren in deze periode zelfstandig problemen op te lossen en zijn op elkaar aangewezen voor onderlinge hulp het biedt de leerkracht de gelegenheid om ongestoord met individuele of met kleine groepjes kinderen te werken. Tijdens uitgestelde aandacht ligt het initiatief bij de leerkracht. Welke initiatieven kan hij/zij ontplooien? 13

14 individuele hulp of hulp aan een klein groepje kinderen aan de instructietafel, waarbij het groepsplan de leidraad is observeren van de gehele groep of een individuele leerling (bijv. betreffende zijn / haar werkhouding) vaste looproute met als doel: het beantwoorden van korte hulpvragen; gevraagde/ongevraagde feedback; bevestiging; complimenten etc. korte leergesprekjes met kinderen die proberen samen te werken en waarbij het nog niet zo goed lukt correctie, eventueel in aanwezigheid van het kind Relatie met de daltonaspecten: vrijheid/verantwoordelijkheid: de vrijheid om zelf oplossingen te bedenken voor gerezen problemen en tevens de verantwoordelijkheid voor de gevolgen daarvan de vrijheid om hulp te zoeken en te geven. zelfstandigheid: de hulp van de leerkracht wordt pas gegeven als niet het kind, maar de leerkracht daartoe het initiatief neemt. samenwerking: oplossingen d.m.v. samenwerken worden gestimuleerd. Samenwerken We vinden het in de eerste plaats van grote pedagogische waarde dat kinderen sociale vaardigheden opdoen. Samenwerken is derhalve van grote betekenis. Dagelijks wordt er in elke groep samengewerkt (soms vrijwillig, soms ook op initiatief van de leerkracht) Samenwerken vindt op allerlei verschillende manieren plaats: er worden in de taak samenwerkingsopdrachten opgenomen in de instructielessen rekenen, taal, lezen en schrijven: de leerkrachten nemen samen-werkingsopdrachten op in hun lesprogramma (ook vanuit de methodes) tutorlezen (tweede helft groep 3 + zwakke lezers uit groep 4 - tutors uit groep 8) binnen de lessen wereldoriëntatie binnen het bewegingsonderwijs: veel sport en spelvormen zijn hiervoor geschikt binnen de creatieve vakken in de schoolomgeving: gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het netjes houden van de schoolomgeving Het samenwerken dient regelmatig te worden geëvalueerd; bovendien dienen leerkracht en leerlingen regelmatig te reflecteren op hoe het samenwerken kan worden geoptimaliseerd. Uiteraard is er een onderscheid te maken tussen samenwerken (dit is samen aan een opdracht werken) en samen werken. Met samen werken bedoelen we dat kinderen weliswaar individueel aan een opdracht werken, maar dat ze wel rekening met elkaar houden en elkaar helpen. Rekening houden met elkaar houdt in dat je elkaar niet stoort of afleidt tijdens het werk, maar ook, dat je je verantwoordelijk voelt voor het welzijn van je medeleerlingen en voor de sfeer in de groep en de school als geheel. Negatief gedrag hoort daar bijvoorbeeld niet bij, maar belangstelling voor een zieke klasgenoot en zorg voor een nette schoolomgeving wel. Kinderen moeten het normaal vinden dat je elkaar helpt. Het is ook normaal dat je hulp vraagt. Niet alle kinderen kunnen dit uit zichzelf, dus moeten we hen dit leren. Tijdens het zelfstandig werken zal de leerkracht zich terughoudend opstellen t.o.v. de gebeurtenissen in de groep. Ook probleempjes in de sociale sfeer moeten de kinderen in eerste instantie proberen zelfstandig op te lossen. Relatie met de daltonaspecten: vrijheid/verantwoordelijkheid: verantwoordelijkheid nemen voor de fysieke en sociale omgeving; de vrijheid om hulp te zoeken en te geven zelfstandigheid: zelfstandig hulp zoeken en geven samenwerking 14

15 Materialen De inrichting van de klassen dient zo te zijn, dat de kinderen alle materialen die zij nodig hebben, zelfstandig kunnen pakken, eventueel weer schoonmaken en opruimen. Dit impliceert open kasten. Ook materialen buiten de groep opgesteld dienen gemakkelijk toegankelijk te zijn. In principe moeten de kinderen dus zonder de leerkracht te vragen geheel zelfstandig en onder eigen verantwoordelijkheid materialen kunnen gaan gebruiken. Voorwaarde is steeds voorzichtig met de geleende materialen om te gaan en ze op de juiste plaats terug te zetten. Door de gehele school heen dienen kinderen gebruik te kunnen maken van materialen. Ze zijn daarbij zelf verantwoordelijk voor het juiste gebruik. Drie kapstokregels OBS De Tweemaster kent drie kapstokregels: voor groot en klein willen we op onze school aardig zijn de school is een wandelgebied, maar buiten hoeft dat lekker niet we zullen goed voor onze spullen zorgen, dan zijn ze opnieuw te gebruiken morgen Relatie met de daltonaspecten: vrijheid/verantwoordelijkheid: de vrijheid om zonder te vragen materialen te gebruiken die nodig zijn zelfstandigheid: zelf bepalen wat nodig is en dat zelf halen samenwerking: ook een ander moet de spullen weer gebruiken, dus laat het schoon achter, maak niet alles op en overleg over het gebruik van schaarse spullen. Zorg voor klas, school en schoolomgeving Verantwoordelijkheid dragen door kinderen betekent ook dat zij zorg leren hebben voor hun fysieke omgeving: de klas, de school als geheel en het terrein om de school. Relatie met de daltonaspecten: vrijheid/verantwoordelijkheid: al deze activiteiten zijn gericht op het stimuleren van het verantwoordelijkheids gevoel zelfstandigheid samenwerking: een groot deel van de bovenvermelde activiteiten vindt plaats middels samenwerken Informatie en rapportage Dat onze school een Daltonschool is dragen wij uit naar ouders, kinderen, invalleerkrachten en studenten van de PA Groningen. Ook via dag en streekbladen proberen we periodiek informatie te geven over onze school; gezien de instroom van leerlingen heeft de school een enigszins regionaal karakter. Veel kinderen komen niet uit de directe schoolomgeving; ouders van betreffende kinderen hebben heel expliciet gekozen voor onze school. Belangstellenden, ouders, studenten etc. informeren we op de volgende wijze: schoolgids + Daltonboekje (o.a. opgenomen in het boek Hallo Dalton van Hans Wenke en Roel Röhner) Tweemaster Journaals Alle Hens Aan Dek - schoolkrant (5x per jaar) - in iedere schoolkrant een artikel over de daltonontwikkeling nieuwsbrieven van de groepsleerkrachten per naar de ouders van de groep kennismakingsavonden 15

16 individuele (intake) gesprekken met potentiële nieuwe ouders rapporten met daltonaspecten ouderenquêtes van de MR spreekavonden (3x per schooljaar) Nationale Daltondag in maart open dag voor nieuwe ouders (o.a. peuterspeelzalen) website Hans Wenke en Roel Röhner hebben ons gevraagd of onze bijlage bij de schoolgids mocht worden opgenomen in Hallo Dalton. Uiteraard hebben we hier graag onze medewerking aan verleend. Schoolkrant - Alle Hens Aan Dek Onze schoolkrant heet Alle Hens Aan Dek en wordt vijf keer per jaar uitgegeven. Alle kopij wordt digitaal door directie, team, OR en MR aangeleverd en door een extern grafisch bedrijf gedrukt. Hiervoor ontvangen we gelden van adverteerders. In iedere schoolkrant treffen we een daltonbijdrage aan. Het is belangrijk dat onze ouders voortdurend op de hoogte worden gehouden van actuele daltonontwikkelingen op de school. We krijgen hierop ook vaak positieve reacties. Naast de schoolgids kent onze school een daltonboekje voor ouders, studenten en belangstellenden. In deze gids krijgt de lezer een beeld van het daltononderwijs op onze school en treft men achterin voorbeelden aan van dag en weektaken en ons registratieformulier voor het z.g.n. extra werk (keuzewerk, waarbij het leren nog steeds centraal staat). Sociaal-emotionele ontwikkeling & dalton Sinds het schooljaar hebben we in de hele school een z.g.n. spreuk van de maand. Deze spreuken zijn een aanvulling op onze drie schoolregels en ondersteunen de z.g.n. morele opvoeding. In december 2008 hebben we de spreuken geëvalueerd, waarbij ieder teamlid een keuze mocht maken uit ruim veertig spreuken, die betrekking hebben op omgaan met elkaar.(bron: Ger Wisselink, daltoncursus Hans Wenke). Verrassend was om te zien dat getalsmatig althans weer dezelfde spreuken werden gekozen. We hadden simpel kunnen stellen meeste stemmen gelden en dezelfde spreuken opnieuw kunnen vaststellen. Dat hebben we echter niet gedaan, omdat uit de discussie bleek dat je dezelfde formulering voor groep 1 niet kunt hanteren voor groep 8; en andersom. Uit groep 1 en 2 kwamen toen voorstellen om aparte spreuken van de maand te maken voor de groepen 1, 2 en 3 taalgebruik op niveau en uitnodigende illustraties. 16

17 Het team heeft dit voorstel unaniem overgenomen en het volgende besloten: spreuken van de maand voor de groepen 1, 2 en 3 spreuken van de maand voor de groepen 4, 5 en 6 spreuken van de maand voor de groepen 7 en 8 sterk punt handhaven: berichtgeving naar de ouders via Tweemaster Journaals + vermelden op de indexpagina van de website waarborgen dat er variatie blijft in het aanbod voor keuzewerk en extra werk. Niet het hele jaar door dezelfde materialen aanbieden ( verandering van spijs doet eten.) sterk punt handhaven: vrije inloop om kwart over acht en om één uur! Dit is een prachtig voorbeeld van leren omgaan met vrijheid kinderen bepalen zelf om kwart over acht en om één uur of ze buiten blijven spelen of naar de klas gaan. We hebben hier wel afspraken over gemaakt: bij alle ingangen hangen digitale klokken, waarop alle leerlingen duidelijk kunnen zien hoe laat het is. Zij mogen niet vóór 8:15 uur en 13:00 uur naar binnen. Leerlingen en teamleden gaan hier ook consequent mee om. Bij de evaluatie hebben we wel afgesproken om met de leerlingen in gesprek te gaan over de vraag wat kun je voor schooltijd met elkaar doen in de klas? Rondhangen in de gangen b.v. willen we graag tegen gaan. Wel kunnen kinderen al gebruikmaken van de computers in de klas. Per groep zijn hier afspraken over gemaakt en hierover is gecommuniceerd met de ouders. De leerkrachten zijn vanaf kwart over acht in hun eigen lokaal. Speciale aandacht vestigen we graag op onze website: informatie over dalton fotopagina s, waarvoor echter een gebruikersnaam en een wachtwoord zijn vereist. De gebruikersnaam is daltonschool en het wachtwoord is speeltuin Deze drie daltonprincipes hangen in de centrale computerruimte - duidelijk zichtbaar als posters voor ouders en leerlingen. 17

18 Hoofdstuk 6 - De nieuwe daltonkernwaarden effectiviteit en doelmatigheid Effectiviteit doelmatigheid Op het niveau van de school Het onderwijs is door een efficiënte inrichting van tijd, ruimte en middelen doelmatig en gericht op opbrengsten. Het onderwijs vindt plaats in een voorbereide leeromgeving. Het onderwijs wordt gegeven in een lerende organisatie waar leerlingen en leerkrachten zich kunnen ontwikkelen naar hun mogelijkheden. De school heeft een doorgaande lijn van de daltoncompetenties van leerlingen en personeel beschreven. uitwerking borgen, ontwikkeling bewaken, planmatig werken, scholing (aansturing door de directie), organisatie van de school alles beschreven in het schoolplan en de daarvan afgeleide schooljaarplannen. aan de hand van het jaarverslag plannen en indien nodig bijstellen, schoolopbrengsten directeur, IB-er, taal- en rekencoördinator optimale inzet onderwijstijd, stimuleren van samenwerking tussen alle geledingen binnen de school, centrale plaats voor leermiddelen en orthotheek daltonontwikkeling, verslaglegging, visie, duidelijke beschrijving van de zes daltonkernwaarden, onze eigen vijftien daltonwaarden (groepsmap) inrichting gebouw, creëren van voldoende werkplekken, inrichting computernetwerk met eigen accounts voor de leerlingen vanaf groep 4, plannen van voldoende daltontijd (zelfst. werken) taakborden groepen 1 t/m 3 en weekborden 3 t/m 8 waarop de werktijd globaal is af te lezen + de instructietijden + momenten van reflectie. overleg directie en daltoncoördinator over de voortgang van de daltonontwikkeling Op het niveau van de leerkracht De leerkracht gaat op een efficiënte en verantwoorde wijze om met zijn tijd, ruimte en middelen. De leerkracht zorgt voor afwisseling van leeractiviteiten. De leerkracht stemt zijn instructie en leerstofaanbod af op de leerbehoeften en leermogelijkheden van zijn leerlingen. De leerkracht daagt leerlingen uit het beste uit zichzelf te halen. uitwerking instructie op maat onderscheid kunnen maken tussen instructie en uitleg: instructie = nieuwe leerstof, uitleg niet voor alle lln. noodzakelijk bovendien kunnen lln. elkaar ook uitleggen klassenmanagement gebaseerd op de groepsplannen volgens één-zorgroute alle groepsleerkrachten zijn in het bezit van het certificaat daltonleerkracht handelingsgericht kunnen werken, het kunnen opzetten en hanteren van eigen leerlijnen voor leerlingen met extra individuele zorgbehoeften daltonontwikkelingslijnen hanteren, differentiëren, samen met de leerlingen voor rekenen & wiskunde van te voren doelen bekend maken en daarop reflecteren DIM-model kunnen hanteren, maar in de uitwerking flexibel kunnen omgaan met de verschillende fases het mag niet ten koste gaan van dalton Op het niveau van de leerling De leerling gaat op een efficiënte en verantwoorde wijze om met zijn tijd, ruimte en middelen. De leerling is gedurende het hele lesuur actief bezig met de leerstof. De leerling krijgt een taak op maat. De leerling krijgt te maken met uitdagende en motiverende opdrachten. De leerling heeft binnen de taak voldoende keuzemogelijkheden. uitwerking taakbrief zoveel mogelijk op maat : voor Rekenen & Wiskunde hanteren we zoveel mogelijk de indeling in *, ** en *** niveaus voldoende leer- en werktijd zelfredzaamheid bevorderen: leer mij om het zelf te doen (Maria Montessori) autonoom leren handelen, eigen doelen stellen, doelgerichtheid, verantwoordelijkheid 18

19 de bekende daltondriehoek, nu met alle zes kernwaarden 19

20 Hoofdstuk 7 - Einddoelen zelfstandigheid Einddoelen eind groep 2 Einddoelen eind groep 4 De leerling kan werken volgens principes van uitgestelde aandacht ( 10 á 15 minuten). kan zelfstandig problemen oplossen. kan na instructie zelfstandig opdrachten uitvoeren. kan zelfstandig beurten doorgeven ( bij computer). kan reflecteren op eigen handelen/gedrag. durft hulp te vragen aan klasgenootje of leerkracht (sociale zelfredzaamheid). kan hulp bieden aan klasgenootje. kan zelf de benodigde materialen pakken en weer opruimen. kan zelfstandig jas aan/uit doen, beker e.d. wegzetten, tas opruimen. kan zelfstandig het toilet bezoeken. kan het plannen van de werkjes aangeven op het planbord. kan werken met zelfcorrigerend materiaal. kan zelfstandig op de gang werken. De leerling kan zijn eigen werk plannen (onder begeleiding) kan zelfstandig de juiste taak in het boek of werkboek opzoeken. kan zelf zijn taakbrief bijhouden/afkleuren. leert op zijn taak te reflecteren kan werken in wisselende groepsgrootte. kan omgaan met uitgestelde aandacht( 30 minuten). kan zelf om hulp vragen en hulp bieden. kent het gebruik van materialen. kan zelf zijn materialen pakken voor de taak en opruimen. kan omgaan met zelfcorrigerend materiaal en dat zelf nakijken, zonder ondersteuning. kan zelfstandig zijn werk inleveren. kan nagekeken werk verbeteren. kan uit aanbod extra werk zelf verrijkingsstof kiezen en maakt deze taak ook af. kan individueel werken kan taakgericht werken. kan initiatief nemen. kan in en uitloggen (ICT). kan de computer correct afsluiten. kan tekst bewaren, bewerken en printen (WORD). 20

21 Einddoelen zelfstandigheid Einddoelen eind groep 6 Einddoelen eind groep 8 De leerling kan zijn eigen werk inplannen voor de hele week. leert zich bewust te worden van zijn eigen leerdoelen. kan zelf afspraken maken m.b.t. samenwerken. kan zelf zijn materialen pakken voor de taak, en opruimen. kan zelf zijn taakbrief bijhouden/afkleuren. leert op zijn taak te reflecteren kan werken in wisselende groepsgrootte. kan zijn eigen werkplek kiezen binnen of buiten de groep. kan omgaan met uitgestelde aandacht ( 30 minuten). kan zelf om hulp vragen en hulp bieden. kent het gebruik van materialen. kan omgaan met zelfcorrigerend materiaal en kan zelf nakijken, zonder ondersteuning. levert zelf zijn werk in. kan buiten de groep werken. kent de regels voor en de routines bij het werken aan de taak. kan nagekeken werk verbeteren. kan uit aanbod extra werk kiezen kan individueel werken. kan taakgericht werken. kan initiatief nemen. kan eigen werk nakijken De leerling kan zijn eigen werk inplannen voor de hele week. kan zelf afspraken maken m.b.t. samenwerken. kan zelf zijn materialen pakken voor de taak, en opruimen. kan zelf zijn taakbrief bijhouden/afkleuren. leert op zijn taak te reflecteren kan werken in wisselende groepsgrootte. kan zijn eigen werkplek kiezen binnen of buiten de groep. kan omgaan met uitgestelde aandacht ( 45 minuten ). kan zelf om hulp vragen en hulp bieden. kent het gebruik van materialen. kan omgaan met zelfcorrigerend materiaal en kan zelf nakijken, zonder ondersteuning. levert zelf zijn werk in. kan buiten de groep werken. kent de regels voor en de routines bij het werken aan de taak. kan nagekeken werk verbeteren. kan uit aanbod extra werk kiezen kan individueel werken. kan taakgericht werken. kan initiatief nemen. kan eigen werk nakijken. kan tijd goed gebruiken. kan eigen tijd indelen. kan eigen werk indelen. kan zelfstandig onderlinge irritaties oplossen. 21

22 Hoofdstuk 8 - Onze vijftien daltonafspraken Zelfstandigheidsontwikkeling in 15 afspraken basic daltonafspraken Algemene regels 1) afspraak over wat kinderen zelfstandig mogen doen: water drinken, naar de wc gaan (niet tijdens de instructie, niet voor negen, elf en twee uur), handen wassen, kleurpotloden slijpen etc. 2) de mogelijkheid bestaat dat kinderen zelf materialen mogen pakken: inktpatronen, een nieuw reken- of taalschrift, lijmstift, viltstiften etc. (Lln. mogen een nieuw schrift pakken na controle door de leerkracht.) 3) werken met dagritmekaarten (groep 1 en 2) en met het weekbord, ook de instructiemomenten duidelijk zichtbaar maken 4) afspraak over zelf nakijken en het inleveren van het werk Afspraken over uitgestelde aandacht 5) verkeerslicht op rood : het is helemaal stil oranje : overleg mag met je maatje groen : overleg mag met het hele tafelgroepje 6) tijdens de verlengde instructie is de leerkracht niet beschikbaar voor hulp 7) tijdens het servicerondje maken onze lln. gebruik van hulpkaartjes: groen = ik kan het zelf, rood = ik wil graag even geholpen worden. 8) wat kunnen kinderen doen tijdens de periode van uitgestelde aandacht: zelf nog eens nadenken, wat kan ik al wel gaan doen 9) alleen in de kleutergroepen is een symbool beschikbaar voor uitgestelde aandacht Oplossen van taak problemen 10) strategie aanleren zie handelingswijzer 11) leer kinderen eerst te plannen: wat ga je doen? wat heb je daarbij nodig? welke problemen zou je kunnen tegenkomen? 12) leer kinderen een probleem te analyseren: wat is het probleem? Heb ik al eerder een soortgelijk probleem gehad? Heb ik dit misschien al genoteerd in mijn eigen studiewijzer? Welke mogelijke oplossingen zijn er? Oplossen van sociale problemen 13) afspraak maken over zachtjes praten en elkaar niet storen. Kinderen weten dat er verschillende geluidsniveaus mogelijk zijn. Afspraken over hulp vragen en hulp geven 14) uitleggen is echt iets anders dan voorzeggen en elkaar de antwoorden voorlezen 15) bij samenwerken is het van belang dat iedereen mee doet en actief betrokken is. Maak van je groepje een team. Overgenomen en en daarna daarnaa aangepast aangepast onze aan eigen onze situatie eigen uit situatie Daltononderwijs, uit: Daltononderwijs, een ontwikkelingsgerichte een ontwikkelingsgerichte inspiratie door Roel Röhner en Hans Wenke ( 2013) inspiratie door Roel Röhner en Hans Wenke ( 2013) 22

23 Hoofdstuk 9 - Doorgaande lijn van groep 1 en 2 naar groep 3 Gebruik taakborden in de groepen 1 2 en 3 Bij de kleuters: De taakborden in de groepen 1/2 en 3 bestaan uit een aantal velden, waarop de kinderen kunnen aangeven op welk dag(deel) zij een bepaalde opdracht (werkje bij de kleuters) gaan doen. Iedere nieuwe kleuter krijgt in de eerste week een uniek symbool toebedeeld en hieraan wordt voor het taakbord ook de naam verbonden. Achter de symbolen-/namenrij staan in de dagkleuren alle 9 dagdelen van de dagen van de week. De werkjes die in bepaalde weken gemaakt moeten worden, staan achter een geometrische figuur (cirkel, driehoek, vierkant en rechthoek) vermeld. Op het prikbord naast het taakbord, worden de werkjes wat nader uitgeduid (voorbeeld van vouwwerkje, een werkblad etc.) Maandagmorgen plannen van taakjes: Oudste kleuters 4 taakjes Jongste kleuters 3 taakjes Vóór het plannen eerst instructie in de kring Oudste kleuters gaan als ze klaar zijn- met hun taakje, die ze kiezen uit hun map, die in hun laatje ligt. Uitgeprobeerd wordt om daarna de map in de nakijkbak te leggen. In groep 3: Het symbool-/naamkaartje gaat mee naar groep 3. Daar hangen dezelfde taakborden. De instrumentele vakken worden in de eerste weken klassikaal gegeven. De taakborden worden derhalve voor de middagactiviteiten gebruikt. Daarop plannen de leerlingen de drie middagactiviteiten op de maandag-, dinsdag- en donderdagmiddag. De vrijdagmiddag is er handenarbeid in de groepen 3. Er worden dezelfde symboolkaartjes gebruikt als in groep 1 en 2. Na een paar weken, als de eerste (korte) blokjes zelfstandig werken worden geïntroduceerd, gebruiken de leerlingen het taakbord als registratieoverzicht. Met symboolkaartjes van het weekbord geven de leerlingen aan, wanneer ze een bepaald vakgebied af hebben. Hiermee geven we de kinderen de vrijheid zelf te kiezen, in welke volgorde zij de vakken willen afmaken. Aan het eind van de dag kan de lkr. heel gemakkelijk zien of de kindertjes hun werk af hebben. Na de kerstvakantie worden de taakborden, althans voor de ochtenduren vervangen door de (papieren) dagtaak. 23

Waarom kiest t Kienholt voor Daltononderwijs?

Waarom kiest t Kienholt voor Daltononderwijs? Waarom kiest t Kienholt voor Daltononderwijs? Lesgeven aan leerlingen wordt regelmatig aangepast aan de veranderende eisen en verwachtingen van onze samenleving. We vinden dit terug in drie principes:

Nadere informatie

OBS De Tweemaster Piet Heinlaan AZ Winschoten. dalton Dalton-boek

OBS De Tweemaster Piet Heinlaan AZ Winschoten. dalton Dalton-boek DALTON: EEN BLIJVENDE INSPIRATIE OBS De Tweemaster Piet Heinlaan 19 9675 AZ Winschoten dalton 2016-2017 obsdetweemaster@sooog.nl www.obs2master.nl Dalton-boek INHOUDSOPGAVE Blz. 1. Inleiding 2 2. Geschiedenis

Nadere informatie

Visitatieverslag Zie handleiding visitatie lidscholen primair onderwijs (Gebaseerd op Toetsingskader Erkenning Daltoninstellingen)

Visitatieverslag Zie handleiding visitatie lidscholen primair onderwijs (Gebaseerd op Toetsingskader Erkenning Daltoninstellingen) Bijlage 3 Visitatie lidscholen primair onderwijs Nederlandse Dalton Vereniging Visitatieverslag Zie handleiding visitatie lidscholen primair onderwijs (Gebaseerd op Toetsingskader Erkenning Daltoninstellingen)

Nadere informatie

Bijlage 3. Visitatie lidscholen primair onderwijs Nederlandse Dalton Vereniging. Visitatieverslag

Bijlage 3. Visitatie lidscholen primair onderwijs Nederlandse Dalton Vereniging. Visitatieverslag Bijlage 3 Visitatie lidscholen primair onderwijs Nederlandse Dalton Vereniging Visitatieverslag Zie handleiding visitatie lidscholen primair onderwijs (Gebaseerd op Toetsingskader Erkenning Daltoninstellingen)

Nadere informatie

niet apart, maar samen

niet apart, maar samen 4 Daltononderwijs op de Ieme. Het woord Ieme betekent werkbij. Werkbijen werken hard met elkaar om tot goede resultaten te komen. We willen dat onze leerlingen veel leren en met plezier naar school gaan.

Nadere informatie

Welkom 29 oktober 2015

Welkom 29 oktober 2015 Welkom 29 oktober 2015 Een dagje dalton op de Edelsteen Chantal Beeloo Doel van vanavond Wij willen inzichtelijk maken hoe een globale dag bij ons op school eruit ziet en hoe de daltonkernwaarden zichtbaar

Nadere informatie

1 De Johannes de Doperschool, een bijzondere school

1 De Johannes de Doperschool, een bijzondere school Inhoud 1 Johannes de Doperschool, een bijzondere school 2 Ontstaan van het Daltononderwijs 3 De drie principes 4 Wat betekent het voor onze praktijk? 5 Is het voor ieder kind geschikt? 6 En op het voortgezet

Nadere informatie

Visitatieverslag Zie handleiding visitatie lidscholen primair onderwijs (Gebaseerd op Toetsingskader Erkenning Daltoninstellingen)

Visitatieverslag Zie handleiding visitatie lidscholen primair onderwijs (Gebaseerd op Toetsingskader Erkenning Daltoninstellingen) Bijlage 3 Visitatie lidscholen primair onderwijs Nederlandse Dalton Vereniging Visitatieverslag Zie handleiding visitatie lidscholen primair onderwijs (Gebaseerd op Toetsingskader Erkenning Daltoninstellingen)

Nadere informatie

OBS De Tweemaster Piet Heinlaan AZ Winschoten. dalton obsdetwee m oo g.nl.

OBS De Tweemaster Piet Heinlaan AZ Winschoten. dalton obsdetwee m oo g.nl. DALTON: EEN BLIJVENDE INSPIRATIE OBS De Tweemaster Piet Heinlaan 19 9675 AZ Winschoten dalton 2017-2018 obsdetwee m aster@so oo g.nl www.obs2master.nl Dalton-boek INHOUDSOPGAVE Blz. 1. Inleiding 2 2. Geschiedenis

Nadere informatie

Uitwerking Dalton visitatie 2018

Uitwerking Dalton visitatie 2018 Uitwerking Dalton visitatie 2018 Op 26 maart 2018 is Dik Trom gevisiteerd door de Nederlandse Daltonvereniging (NDV). De NDV was zeer tevreden en heeft Dik Trom de maximale verlenging van 5 jaar van de

Nadere informatie

WAT IS DALTONONDERWIJS?

WAT IS DALTONONDERWIJS? WESTERKIM EN DALTON DALTONONDERWIJS Westerkim vindt het belangrijk rekening te houden met de mogelijkheden van het kind en de verschillen tussen kinderen. Aandacht voor ieder kind, zelfstandigheidsbevordering,

Nadere informatie

ZELFSTANDIG WERKEN OP DE. TWEEMASTER /Catamaran

ZELFSTANDIG WERKEN OP DE. TWEEMASTER /Catamaran ZELFSTANDIG WERKEN OP DE TWEEMASTER /Catamaran maart 2015 ALGEMENE DOELEN: Kinderen kunnen zelfstandig werken: zelf keuzes maken op welk tijdstip ze bepaalde werkzaamheden uitvoeren (plannen) en dan aan

Nadere informatie

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:

Achtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt: Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan

Nadere informatie

IK-DOELEN BIJ DE DALTONUITGANGSPUNTEN

IK-DOELEN BIJ DE DALTONUITGANGSPUNTEN IK-DOELEN BIJ DE DALTONUITGANGSPUNTEN 1 2 3 4 5 A Samen werken (spelen) Hierbij is het samenwerken nog vooral doel en nog geen middel. Er is nog geen sprake van taakdifferentiatie. De taak ligt vooraf

Nadere informatie

Daltonhandboek Het Kompas

Daltonhandboek Het Kompas Daltonhandboek Het Kompas Dalton ankerpunten: 1. In het Daltononderwijs zien we de leerling als de ondernemende zelfstandige die het schoolwerk als taak aanneemt en zich eigen maakt. 2. In het Daltononderwijs

Nadere informatie

Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen.

Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Zelfstandig werken Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Visie Leerlinggericht: gericht op de mogelijkheden van

Nadere informatie

IDee NEDERLANDSE DALTON VERENIGING

IDee NEDERLANDSE DALTON VERENIGING IDee NEDERLANDSE DALTON VERENIGING 2 www.dalton.nl 3 DALTON IS AN INFLUENCE, A WAY OF LIFE Helen Huss Parkhurst (January 3, 1887 June 1, 1973) 4 eigenaarschap persoonlijke ontwikkeling betrokkenheid van

Nadere informatie

Directe instructie en dalton

Directe instructie en dalton Directe instructie en dalton Dalton en opbrengstgericht werken? Veel scholen ervaren de druk vanuit de inspectie om zo hoog mogelijke leeropbrengsten te halen. Leeropbrengsten in de vorm van voldoende

Nadere informatie

Vrijheid, vrijheid in gebondenheid of toch maar verantwoordelijkheid? Het begrip vrijheid in de praktijk van het Nederlandse daltononderwijs

Vrijheid, vrijheid in gebondenheid of toch maar verantwoordelijkheid? Het begrip vrijheid in de praktijk van het Nederlandse daltononderwijs Vrijheid, vrijheid in gebondenheid of toch maar verantwoordelijkheid? Het begrip vrijheid in de praktijk van het Nederlandse daltononderwijs Inleiding René Berends Versie 1, juli 2008 De Nederlandse Dalton

Nadere informatie

GRO TE REIS. Het leven is één WAAR DE SCHOOL VOOR STAAT 2

GRO TE REIS. Het leven is één WAAR DE SCHOOL VOOR STAAT 2 Schoolbrochure GRO TE REIS Het leven is één WAAR DE SCHOOL VOOR STAAT 2 het onderwijsaanbod 8 typisch Daltonschool 14 WAAR DE SCHOOL VOOR STAAT Onze kernwaarden 1 3 4 5 6 7 2 3 Leren leven, leren leren

Nadere informatie

OBS De Tweemaster Piet Heinlaan 19/19A 9675 AZ Winschoten

OBS De Tweemaster Piet Heinlaan 19/19A 9675 AZ Winschoten OBS De Tweemaster Piet Heinlaan 19/19A 9675 AZ Winschoten obsdetweemaster@sooog.nl www.obs2master.nl Inhoudsopgave Blz. 1) Inleiding 2 2) Geschiedenis Daltononderwijs 3 3) Waarom Daltononderwijs? 3.1 Onze

Nadere informatie

De dagelijkse praktijk op de Fredericus

De dagelijkse praktijk op de Fredericus DALTONBELEIDSPLAN De dagelijkse praktijk op de Fredericus Onze visie op ons Daltononderwijs, zoals u hebt gelezen in hoofdstuk drie, proberen we vorm te geven in de dagelijkse gang van zaken bij ons op

Nadere informatie

Beleidsnotitie Zelfstandig werken OBS DE BOUWSTEEN

Beleidsnotitie Zelfstandig werken OBS DE BOUWSTEEN Beleidsnotitie Zelfstandig werken OBS DE BOUWSTEEN zelfstandig werken Pagina 1 Wat is zelfstandig werken: Het principe zelfstandig werken houdt in dat de kinderen enige tijd leerstof op hun eigen niveau

Nadere informatie

leerlijn zelfstandig werken o.b.s. Theo Thijssen - Assen

leerlijn zelfstandig werken o.b.s. Theo Thijssen - Assen leerlijn zelfstandig werken o.b.s. Theo Thijssen - Assen Wat de leerling aan het EIND van een groep kan: (wanneer een leerling meer kan, kijkt de leerkracht naar de doelen voor het jaar daarop) groep zelfstandig

Nadere informatie

IDee NEDERLANDSE DALTON VERENIGING

IDee NEDERLANDSE DALTON VERENIGING IDee NEDERLANDSE DALTON VERENIGING 1 1 www.dalton.nl 2 21/01/2018 19:29 3 3 DALTON IS AN INFLUENCE, A WAY OF LIFE Helen Parkhurst (8 maart 1886-1 juni 1973) 4 eigenaarschap persoonlijke ontwikkeling betrokkenheid

Nadere informatie

Competenties en bekwaamheden van een Daltonleerkracht

Competenties en bekwaamheden van een Daltonleerkracht Naam: School: Daltoncursus voor leerkrachten Competenties en bekwaamheden van een Daltonleerkracht Inleiding: De verantwoordelijkheden van de leerkracht zijn samen te vatten door vier beroepsrollen te

Nadere informatie

DE GESCHIEDENIS NAAR ONS DALTONONDERWIJS

DE GESCHIEDENIS NAAR ONS DALTONONDERWIJS KDS De Zevensprong Versie: dec 2015 Inhoudsopgave: 1. DE GESCHIEDENIS NAAR ONS DALTONONDERWIJS... 3 ORIËNTATIE EINDDOEL IN BEELD KENNISMAKEN MET ANDERE DALTONSCHOLEN OP WEG COLLEGIALE CONSULTATIE ERKENNING

Nadere informatie

2. Waar staat de school voor?

2. Waar staat de school voor? 2. Waar staat de school voor? Missie en Visie Het Rondeel gaat uit van de Wet op het Basisonderwijs. Het onderwijs omvat de kerndoelen en vakgebieden die daarin zijn voorgeschreven. Daarnaast zijn ook

Nadere informatie

Middelen om reflectie te oefenen

Middelen om reflectie te oefenen Middelen om reflectie te oefenen Bril Vooraf: Tijdens: Achteraf: - Wat kan ik al? - Wat is de bedoeling? - Waar ga ik tegenaan lopen? (zal ik het afkrijgen?) - Waar moet ik allemaal aan denken? - Herhaal

Nadere informatie

Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter

Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter Onze ideologie We zien iedereen als uniek en waardevol. Ieder kind heeft talenten en samen gaan we die ontdekken en ontwikkelen. Hierdoor kunnen

Nadere informatie

Nieuws. Dalton. Hallo Allemaal, Ouders in de klas. Dit Daltonkrantje is gemaakt met inbreng van ouders, kinderen en leerkrachten.

Nieuws. Dalton. Hallo Allemaal, Ouders in de klas. Dit Daltonkrantje is gemaakt met inbreng van ouders, kinderen en leerkrachten. Dalton Wat is Dalton? Wat doen we? -------------------------------------------------------------- Nieuws 2010-2011/1 ------------------------------------------------------------ Hallo Allemaal, Dit Daltonkrantje

Nadere informatie

Daltonplan 2012-2014. 1. De aanloop naar daltononderwijs

Daltonplan 2012-2014. 1. De aanloop naar daltononderwijs RKBS De Zevensprong Versie: februari 2013 2 Inhoudsopgave: 1. DE AANLOOP NAAR DALTONONDERWIJS... 4 ORIËNTATIE... 4 EINDDOEL IN BEELD... 4 KENNISMAKEN MET ANDERE DALTONSCHOLEN... 4 OP WEG... 4 COLLEGIALE

Nadere informatie

BAS: Zelfstandige Leerhouding

BAS: Zelfstandige Leerhouding BAS: Zelfstandige Leerhouding Tijdsbewustzijn&Taakplanning Versie Versie 1. Datum mei 2012 Documenteigenaar Borging vastgesteld in het team Initiatief planning Ineke Lavèn Tijdens de vergadering van 25

Nadere informatie

NEDERLANDSE DALTON VERENIGING

NEDERLANDSE DALTON VERENIGING IDee NEDERLANDSE DALTON VERENIGING www.dalton.nl Bezuidenhoutseweg 251-253 2594 AM Den Haag T. 070-331 52 81 E. bestuursbureau@dalton.nl www.dalton.nl 1 2 eigenaarschap persoonlijke ontwikkeling DALTON

Nadere informatie

2012-2016. Zelfstandig Leren

2012-2016. Zelfstandig Leren 2012-2016 Zelfstandig Leren 0 Inhoud Beschrijving doelgroep... 2 Visie op onderwijs... 2 Basisvisie... 2 Leerinhouden/ activiteiten... 2 Doelen voor het zelfstandig leren... 3 Definitie zelfstandig leren...

Nadere informatie

Heikamperweg AZ Asten-Heusden

Heikamperweg AZ Asten-Heusden Heikamperweg 1 5725 AZ Asten-Heusden bbs.antonius@prodas.nl www.antonius-heusden.nl Beste geïnteresseerde in de kwaliteiten van BBS. Antonius, Kwalitatief en passend onderwijs verzorgen is een opdracht

Nadere informatie

1. Inhoudsopgave - 2 -

1. Inhoudsopgave - 2 - Groep 1/2/3 1. Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave...- 2-2. Inleiding...- 3-3. Groep 1 en 2...- 4-3.1 Piramide...- 4-3.2 Dagprogramma...- 5-3.3 Gemengde groep...- 5-3.4 Werkwijze...- 5-3.4.1 Planbord/ werkjesbord...-

Nadere informatie

1. Wat is Dalton Dalton is no method, no system. Dalton is an influence. Geschiedenis 1. 2.

1. Wat is Dalton Dalton is no method, no system. Dalton is an influence. Geschiedenis 1. 2. 1. Wat is Dalton Dalton is no method, no system. Dalton is an influence. (Dalton is geen methode, geen systeem, maar een manier van denken.) Helen Parkhurst, founder Met meer dan 400 scholen is het daltononderwijs

Nadere informatie

Competenties / bekwaamheden van een daltonleerkracht

Competenties / bekwaamheden van een daltonleerkracht Competenties / bekwaamheden van een daltonleerkracht Tijdens de DON bijeenkomst van 13 november 2013 hebben we in kleine groepen (daltoncoördinatoren en directeuren) een lijst met competenties/bekwaamheden

Nadere informatie

De Edelsteen laat ieder kind stralen!

De Edelsteen laat ieder kind stralen! De Edelsteen......laat ieder kind stralen! Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Daltonbasisschool De Edelsteen... 3 3. De Daltonkernwaarden... 5 4. Geschikt voor Daltononderwijs?... 12 5. Het vervolgonderwijs...

Nadere informatie

De Kiezel en de Kei weektaken januari 2014 2

De Kiezel en de Kei weektaken januari 2014 2 BAS project Ontwikkelingslijn: 1 Ontwikkelingsveld 1:structuur Datum: januari 2014 Doel: Aanleren van een zelfstandige leerhouding waarbij tijdsbewustzijn en taakplanning worden ontwikkeld. Vanuit verantwoordelijkheid,

Nadere informatie

ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG OP BASISSCHOOL DE STEIGER

ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG OP BASISSCHOOL DE STEIGER DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2009-2010 OP BASISSCHOOL DE STEIGER Plaats : Stampersgat BRIN-nummer : 08KF Onderzoeksnummer : 118893 Datum schoolbezoek : 20 april 2010

Nadere informatie

Daltonbasisschool De Springplank

Daltonbasisschool De Springplank Daltonbasisschool De Springplank Dalton informatieboekje Inhoudsopgave 1. Het ontstaan van het daltononderwijs. 2. Het daltononderwijs op De Springplank. 3. De daltonschool: gewoon, anders. Bijzonder!

Nadere informatie

Basisschool De Poolster straalt, vanuit deze gedachte werkt het team samen met de kinderen en ouders aan kwalitatief goed onderwijs op onze school.

Basisschool De Poolster straalt, vanuit deze gedachte werkt het team samen met de kinderen en ouders aan kwalitatief goed onderwijs op onze school. Voorwoord Basisschool De Poolster straalt, vanuit deze gedachte werkt het team samen met de kinderen en ouders aan kwalitatief goed onderwijs op onze school. Onze visie op eigentijds, boeiend onderwijs

Nadere informatie

o.b.s. De Tandem " Your talents, our future "

o.b.s. De Tandem  Your talents, our future o.b.s. De Tandem " Your talents, our future " Werken met het talent voor de toekomst Onze leerkrachten hebben een geweldige taak: Zij mogen werken met het talent van uw kind. Zij ondersteunen, helpen,

Nadere informatie

PC Daltonbasisschool Het Drieluik. Ons Dalton Beleidsplan

PC Daltonbasisschool Het Drieluik. Ons Dalton Beleidsplan PC Daltonbasisschool Het Drieluik Ons Dalton Beleidsplan Ons dalton beleidsplan Samengesteld door daltoncoördinator: Monique van der Hoeven 2013 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Kenmerken van de school...

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL BISSCHOP ERNST

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL BISSCHOP ERNST RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL BISSCHOP ERNST School : basisschool Bisschop Ernst Plaats : Goes BRIN-nummer : 05GY Onderzoeksnummer : 94508 Datum schoolbezoek : 29 en 31 mei Datum vaststelling

Nadere informatie

JAARVERSLAG VOOR DE OUDERS

JAARVERSLAG VOOR DE OUDERS JAARVERSLAG VOOR DE OUDERS Evaluatie van schooljaar 2009-2010 In dit verslag kijken we terug op het schooljaar 2009-2010. Ook in dit jaar hebben er veranderingen plaatsgevonden en zijn er verbeteringen

Nadere informatie

Welkom op de informatie-avond!

Welkom op de informatie-avond! Welkom op de informatie-avond! Programma: Presentatie over de uitslag van de tevredenheidsonderzoeken, de verbeterplannen en de resultaten van vorig schooljaar. Interactief met elkaar van gedachten wisselen

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING. Wellantcollege Amersfoort

ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING. Wellantcollege Amersfoort ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING Wellantcollege Amersfoort Plaats : Amersfoort BRIN nummer : 01OE 16 Onderzoeksnummer : 289916 Datum onderzoek : 6 juni 2016 Datum vaststelling : 11 oktober 2016 Pagina

Nadere informatie

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING In gesprek met elkaar. Uitwerking van de stellingen. De onderstaande stellingen hebben we deze avond besproken onder elke stelling staan een aantal opmerkingen die

Nadere informatie

- Betrokkenheid - Vertrouwen - Verantwoordelijkheid Betrokkenheid is motivatie. Leerlingen die gemotiveerd zijn, ontwikkelen zich.

- Betrokkenheid - Vertrouwen - Verantwoordelijkheid Betrokkenheid is motivatie. Leerlingen die gemotiveerd zijn, ontwikkelen zich. Waarom vinden wij deze kernwaarden belangrijk voor de leerlingen van de Driesprong? Hoe organiseren we ons onderwijs gebaseerd op onze overtuigingen? Wat voor soort onderwijs geven wij op de Driesprong?

Nadere informatie

ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP O.B.S. DE BONGERD

ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP O.B.S. DE BONGERD DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP O.B.S. DE BONGERD Plaats : Hijken BRIN-nummer : 18TJ Onderzoeksnummer : 118979 Conceptrapport verzonden op : 26 april Datum schoolbezoek

Nadere informatie

COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT

COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT DE SBL competenties COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT De leraar primair onderwijs moet ervoor zorgen dat er in zijn groep een prettig leef- en werkklimaat heerst. Dat is de verantwoordelijkheid

Nadere informatie

BAS: Zelfstandige Leerhouding

BAS: Zelfstandige Leerhouding BAS: Zelfstandige Leerhouding Tijdsbewustzijn&Taakplanning Versie Versie 1. Datum mei 2012 Documenteigenaar Borging vastgesteld in het team Initiatief planning Ria Tijdens de vergadering van 1 juli 2013

Nadere informatie

Visitatieverslag Zie handleiding visitatie lidscholen primair onderwijs (Gebaseerd op Toetsingskader Erkenning Daltoninstellingen)

Visitatieverslag Zie handleiding visitatie lidscholen primair onderwijs (Gebaseerd op Toetsingskader Erkenning Daltoninstellingen) Bijlage 3 Visitatie lidscholen primair onderwijs Nederlandse Dalton Vereniging Visitatieverslag Zie handleiding visitatie lidscholen primair onderwijs (Gebaseerd op Toetsingskader Erkenning Daltoninstellingen)

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK GEDIFFERENTIEERD TOEZICHT. Basisschool 't Warmelinck

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK GEDIFFERENTIEERD TOEZICHT. Basisschool 't Warmelinck RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK GEDIFFERENTIEERD TOEZICHT Basisschool 't Warmelinck Plaats : Aalten BRIN nummer : 08BQ C1 Onderzoeksnummer : 291808 Datum onderzoek : 16 januari 2017 Datum vaststelling

Nadere informatie

Daltonlijn. Verantwoordelijkheid

Daltonlijn. Verantwoordelijkheid Verantwoordelijkheid Verantwoordelijkheid eind groep 2 De planning Ik kan op de takentoren zien welke taken er zijn Ik kan plannen welke taken ik wil maken Ik kan de geplande taak uitvoeren De materialen

Nadere informatie

Achtergrond gecertificeerde dalton leerkracht opleiding via Wenke Perspectief

Achtergrond gecertificeerde dalton leerkracht opleiding via Wenke Perspectief Achtergrond gecertificeerde dalton leerkracht opleiding via Wenke Perspectief Wie is Wenke Perspectief? Wenke Perspectief is ruim 5 jaar geleden (1 april 2011) opgericht door Annemarie Wenke om een eigen

Nadere informatie

VISITATIERAPPORT. Passe Partout Apeldoorn

VISITATIERAPPORT. Passe Partout Apeldoorn VISITATIERAPPORT Passe Partout Apeldoorn Directie Robert Woudenberg Aantal leerlingen 196 Aantal leerkrachten 13 Namen leden visitatiecommissie Bas Moll Josine Cornelisse Tamme Wiegersma Datum visitatie

Nadere informatie

Informatie groep 5 (schooljaar 2011-2012)

Informatie groep 5 (schooljaar 2011-2012) Informatie groep 5 (schooljaar 2011-2012) Zelfstandig werken in groep 5: Op het bord worden de verschillende activiteiten in volgorde genoteerd. In wit zijn de instructiemomenten aangegeven. Met een rode

Nadere informatie

VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV 2013. Gymnasium Felisenum

VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV 2013. Gymnasium Felisenum VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV 2013 Gymnasium Felisenum Plaats : Velsen-Zuid BRIN-nummer : 20DG Onderzoeksnummer : 150930 Datum onderzoek : 17-18 januari 2013 Datum vaststelling : 18 december 2012-14 maart

Nadere informatie

Jaarverslag 2015/2016

Jaarverslag 2015/2016 Jaarverslag 2015/2016 Terugblik Het afgelopen schooljaar hebben we binnen het team gewerkt met vijf actiegroepen, te weten: 1. Visie 2. Zorg en Begeleiding 3. Effectieve Instructie 4. Leerinhouden 5. Jonge

Nadere informatie

Hoofdstuk 6. De weektaak The assignment represents a contract between student and teacher (Helen Parkhurst)

Hoofdstuk 6. De weektaak The assignment represents a contract between student and teacher (Helen Parkhurst) Hoofdstuk 6. De weektaak The assignment represents a contract between student and teacher (Helen Parkhurst) 6.1 Groep 1/2 In de kleutergroepen wordt gewerkt met een takenbord. Dit bord bestaat uit drie

Nadere informatie

KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008

KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 OBS REMBRANDT School: openbare basisschool Rembrandt Plaats: Akersloot BRIN-nummer: 04GB Onderzoeksnummer: 103497 Datum uitvoering

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL PATER VAN DER GELD

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL PATER VAN DER GELD RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL PATER VAN DER GELD School : basisschool Pater van der Geld Plaats : Waalwijk BRIN-nummer : 13NB Onderzoeksnummer : 111245 Datum

Nadere informatie

Mariaschool Reutum tevredenheidsmeting medewerkers 2014-2015

Mariaschool Reutum tevredenheidsmeting medewerkers 2014-2015 Mariaschool Reutum tevredenheidsmeting medewerkers 2014-2015 Aantal respondenten: 10/12 Vensters Voor Verantwoording PO Schoolklimaat 3,7 0% 0% 27% 73% 0% B1. In hoeverre gaan leerlingen graag naar school?

Nadere informatie

Basisschool Den Bongerd

Basisschool Den Bongerd Basisschool Den Bongerd een Daltonschool in oprichting Beste ouders en verzorgers, U ontvangt van ons deze informatiekrant, omdat we graag alle ouders willen informeren over de voortgang van onze onderwijskundige

Nadere informatie

Uitgangspunten: Daltononderwijs. Waar komen wij vandaan?

Uitgangspunten: Daltononderwijs. Waar komen wij vandaan? Uitgangspunten: Daltononderwijs Waar komen wij vandaan? De grondlegger van ons huidige Daltononderwijs is Helen Parkhurst (1887-1973). Zij gaf les vanaf 1905-1913 op verschillende lagere scholen. Op het

Nadere informatie

Samenwerking. Betrokkenheid

Samenwerking. Betrokkenheid De Missie Het Spectrum is een openbare school met een onderwijsaanbod van hoge kwaliteit. We bieden het kind betekenisvol onderwijs in een veilige omgeving. In een samenwerking tussen kind, ouders en school

Nadere informatie

Zelfstandig werken op CBS Ichthus. Beleidsdocument over zelfstandig werken

Zelfstandig werken op CBS Ichthus. Beleidsdocument over zelfstandig werken Zelfstandig werken op CBS Ichthus Beleidsdocument over zelfstandig werken vastgesteld teamvergadering 12 feb 2013 Inleiding In de missie van CBS Ichthus is opgenomen dat we onze leerlingen willen laten

Nadere informatie

Ons daltononderwijs. In dit nummer. Inrichting van de lokalen. Maart 2018 Nieuwsbrief Dalton

Ons daltononderwijs. In dit nummer. Inrichting van de lokalen. Maart 2018 Nieuwsbrief Dalton Maart 2018 Nieuwsbrief Dalton Ons daltononderwijs Een aantal jaar geleden hebben wij als school gekozen voor het daltononderwijs. Dit concept, dat inmiddels al meer dan 100 jaar bestaat, sluit goed aan

Nadere informatie

Checklist groep 3 4 Doorgaande lijn Daltononderwijs

Checklist groep 3 4 Doorgaande lijn Daltononderwijs 1 Hulpvraag (blokjes) Eerst je maatje om hulp vragen, dan de leerkracht Eerst je maatje om hulp vragen, dan de leerkracht Symbolen *Stoplicht. Als het stoplicht op rood staat mag je geen vragen aan de

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Kwaliteitsonderzoek Primair Onderwijs bij. de Bethel Methodist School

RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Kwaliteitsonderzoek Primair Onderwijs bij. de Bethel Methodist School RAPPORT VAN BEVINDINGEN Kwaliteitsonderzoek Primair Onderwijs bij de Bethel Methodist School Plaats : Sint Eustatius BRIN-nummer : 30HH Datum schoolbezoek : 5 oktober 2016 Rapport vastgesteld te Tilburg

Nadere informatie

Groepsbrief. Aan de ouders van de kinderen uit groep 1 en 2

Groepsbrief. Aan de ouders van de kinderen uit groep 1 en 2 Groepsbrief Aan de ouders van de kinderen uit groep 1 en 2 In deze groepsbrief brengen we enkele punten onder uw aandacht, die nodig zijn voor het goed functioneren van de groep. Wij vinden het belangrijk

Nadere informatie

Daltonontwikkelingsplan van

Daltonontwikkelingsplan van Daltonontwikkelingsplan van Kantoortijdenschool Het Palet openbare school voor Daltononderwijs Een Daltonschool waar elk kind zijn talenten kleur kan geven. Inhoudsopgave Inleiding blz. 3 Inhoud van het

Nadere informatie

Oppenhuizen, 28-10-2015. Schoolbeleid cbs It Harspit voor tablets (Snappet)

Oppenhuizen, 28-10-2015. Schoolbeleid cbs It Harspit voor tablets (Snappet) Chr. Basisschool It Harspit waar T OP-timaal presteren EN T WELbevinden de aandacht krijgen die een kind verdient! P. Walmastrjitte 8 8625 HE Oppenhuizen Telefoon: (0515) 55 96 88 E-mail: ih@palludara.nl

Nadere informatie

Schooljaarplan Planperiode Versie Versie 4 Datum Obs Prins Willem Alexander. Adres t Witzand 22. Telefoon

Schooljaarplan Planperiode Versie Versie 4 Datum Obs Prins Willem Alexander. Adres t Witzand 22. Telefoon Plan n in g Schooljaarplan Planperiode 2011-2015 Versie Versie 4 Datum 04-07-2013 Naam school Adres t Witzand 22 Postcode Obs Prins Willem Alexander 9463PA Telefoon 0592 262400 E-mail Directeur pwa@primah.org

Nadere informatie

LESBESCHRIJVING HOGESCHOOL ROTTERDAM PABO. Hoofdfase

LESBESCHRIJVING HOGESCHOOL ROTTERDAM PABO. Hoofdfase HOGESCHOOL ROTTERDAM PABO Hoofdfase LESBESCHRIJVING Jongere kind - Oudere kind Semester 1-2 - 3-4 - 5* Student: Linda Ouwendijk Studentnummer: 0813937 Paboklas: 2F Datum: 19-01-2010 Stageschool + BRIN:

Nadere informatie

Extra informatie OPEN DAG

Extra informatie OPEN DAG Extra informatie OPEN DAG Basisschool ODS de Vuurvogel WOENSDAG 11 februari 2015 9.00-12.00 UUR Beste ouders en belangstellenden. Het team van ODS de Vuurvogel vindt het fijn u de mogelijkheid te kunnen

Nadere informatie

competentieprofiel groepsleerkracht/ docent algemeen vormend onderwijs Het Driespan

competentieprofiel groepsleerkracht/ docent algemeen vormend onderwijs Het Driespan Samenwerken Omgevingsgericht/samenwerken Reflectie en zelfontwikkeling competentieprofiel groepsleerkracht/ docent algemeen vormend onderwijs Het Driespan Competentieprofiel stichting Het Driespan, (V)SO

Nadere informatie

Werken met instructieblokken

Werken met instructieblokken Werken met instructieblokken Inleiding Op De Appelgaard is bewust gekozen voor het onderwijsmodel werken met instructieblokken. Dit model past bij onze onderwijsvisie, zoals beschreven in het schoolplan

Nadere informatie

Les Dieren met een baan, thema vermaak

Les Dieren met een baan, thema vermaak Les Dieren met een baan, thema vermaak Lesvoorbereidingsformulier Doelgroep: groep 6 Beginsituatie: Wat kunnen en kennen de leerlingen al m.b.t. de doelstelling? Kijk in de methode, praat met je mentor,

Nadere informatie

Daltonboek Over het hoe en waarom

Daltonboek Over het hoe en waarom Daltonboek Over het hoe en waarom Daltondag Samenwerken Zelfstandigheid Verantwoordelijkheid Schoolpad 3, 1383 EA, Weesp telefoon: 0294-418435 openbare basisschool e-mail: info@hobbedob.nl www.hobbedob.nl

Nadere informatie

D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen

D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen DIDACTISCHE BEKWAAMHEID D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen Resultaat De leraar motiveert leerlingen om actief aan de slag te gaan. De leraar maakt doel en verwachting van de les duidelijk zorgt

Nadere informatie

Functieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling.

Functieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. Functieprofiel Leraar op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. April 2018 Specifieke competenties teamlid OBS Het Toverkruid

Nadere informatie

vaardigheden - 21st century skills

vaardigheden - 21st century skills vaardigheden - 21st century skills 21st century skills waarom? De Hoeksteen bereidt leerlingen voor op betekenisvolle deelname aan de wereld van vandaag en de toekomst. Deze wereld vraagt kinderen met

Nadere informatie

Het verbeteren van zelfwerkzaamheid van 2 havo/vwo leerlingen.

Het verbeteren van zelfwerkzaamheid van 2 havo/vwo leerlingen. Bonaventuracollege Leiden Het verbeteren van zelfwerkzaamheid van 2 havo/vwo leerlingen. Advies voor docenten Sanne Macleane 2015 Inhoudsopgave Inleiding... 3 De opbouwende leerlijn van het zelfstandig

Nadere informatie

Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden

Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden Bij het begeleiden van leeractiviteiten kun je twee aspecten aan het gedrag van leerkrachten onderscheiden, namelijk het pedagogisch handelen en het didactisch handelen.

Nadere informatie

KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 BASISSCHOOL DE HORST

KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 BASISSCHOOL DE HORST RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2007/2008 BASISSCHOOL DE HORST School: De Horst Plaats: Apeldoorn BRIN-nummer: 17UB Onderzoeksnummer: 103558 Datum uitvoering onderzoek:

Nadere informatie

ONDERWIJSBEHOEFTES VAN JONGEREN EN ONDERSTEUNINGSBEHOEFTES VAN MENTOREN EN LEERKRACHTEN IN KAART BRENGEN

ONDERWIJSBEHOEFTES VAN JONGEREN EN ONDERSTEUNINGSBEHOEFTES VAN MENTOREN EN LEERKRACHTEN IN KAART BRENGEN ONDERWIJSBEHOEFTES VAN JONGEREN EN ONDERSTEUNINGSBEHOEFTES VAN MENTOREN EN LEERKRACHTEN IN KAART BRENGEN HULPZINNEN VOOR HET BENOEMEN VAN ONDERWIJSBEHOEFTEN VAN LEERLINGEN Deze leerling heeft een instructie

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Basisschool t Kwekkeveld

RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Basisschool t Kwekkeveld RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ Basisschool t Kwekkeveld School/instelling: Basisschool t Kwekkeveld Plaats: Schijndel BRIN-nummer: 13CK Postregistratienummer: 08.H2727425 Onderzoek uitgevoerd op:

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP OBS DE SPRINGSCHANS

DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP OBS DE SPRINGSCHANS DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP OBS DE SPRINGSCHANS Plaats : Heiloo BRIN-nummer : 13BW Onderzoeksnummer : 118173 Datum schoolbezoek : 21 Rapport vastgesteld te

Nadere informatie

Wat leert mijn kind op de Jorisschool? Op de Jorisschool vinden we een aantal zaken erg belangrijk. Dat is op de eerste plaats de persoonlijkheidsontwikkeling van kinderen en het leren omgaan met elkaar

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG OP RKBS HOEKSTEEN

DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG OP RKBS HOEKSTEEN DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2009-2010 OP RKBS HOEKSTEEN Plaats : Enkhuizen BRIN-nummer : 04YU Onderzoeksnummer : 118767 Datum schoolbezoek : Rapport vastgesteld te

Nadere informatie

kempelscan K1-fase Eerste semester

kempelscan K1-fase Eerste semester kempelscan K1-fase Eerste semester Kempelscan K1-fase eerste semester 1/6 Didactische competentie Kern 3.1 Didactisch competent Adaptief omgaan met leerlijnen De student bereidt systematisch lessen/leeractiviteiten

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL 'SINT JOZEF'

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL 'SINT JOZEF' RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL 'SINT JOZEF' School : basisschool 'Sint Jozef' Plaats : Nieuw-Namen BRIN-nummer : 06XE Onderzoeksnummer : 94514 Datum schoolbezoek : 19 juni 2007 Datum vaststelling

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG DE DR. J.A. GERTH VAN WIJKSCHOOL

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG DE DR. J.A. GERTH VAN WIJKSCHOOL RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2008-2009 DE DR. J.A. GERTH VAN WIJKSCHOOL School : de dr. J.A. Gerth van Wijkschool Plaats : 's-gravenhage BRIN-nummer : 17UD Onderzoeksnummer :

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Opbrengstgericht werken bij andere vakken Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Doel Leerkrachten kunnen een les tekenen of geschiedenis ontwerpen volgens de uitgangspunten van OGW die ze direct

Nadere informatie

Beleidsdocument: Zelfstandig werken

Beleidsdocument: Zelfstandig werken Beleidsdocument: Zelfstandig werken Relatie met onze visie: O.ja..en morgen wordt ook weer een leuke dag, dan hebben we zelfstandig werken. Da s ook fijn, dan mag je zelf je werk plannen en veel dingen

Nadere informatie