Evaluatie drainagesysteem Nieuw Wassenaar. Definitief

Transcriptie

1 Evaluatie drainagesysteem Nieuw Wassenaar Definitief

2

3 Evaluatie drainagesysteem Nieuw Wassenaar Definitief Uitgebracht aan: Gemeente Wassenaar Postbus AL WASSENAAR Auteur ir. H.J. Krajenbrink Kenmerk KM85 RAP Vrijgave ir. S.M. Geurts van Kessel Datum Status Definitief

4 Wareco is het Nederlandse ingenieursbureau op het gebied water, bodem en funderingen. Onze kracht is de integratie en combinatie van de specialisaties. We doen onderzoek en geven advies. We maken plannen en begeleiden de uitvoering. Enthousiast, persoonlijk en innovatief. Al 30 jaar leveren we maatwerk, met als resultaat hoge kwaliteit en duurzame, kostenbesparende oplossingen. Vanuit haar vestigingen in Deventer en Amstelveen bedient Wareco met circa 60 professionals overheden, bedrijfsleven en particulieren. Wareco beschikt over een ISO 9001 gecertificeerd kwaliteitssysteem en een ISO gecertificeerd milieumanagementsysteem. Daarin wordt de kwaliteit van onze adviseurs, de producten die we leveren en het adviesproces duurzaam geborgd. KM85 RAP

5 Inhoudsopgave Tekst pagina 1. Inleiding Doel Gebruikte gegevens en uitgevoerde werkzaamheden Gebiedsbeschrijving Projectgebied Oppervlaktewater Riolering Bodemopbouw Het drainagesysteem Aanleiding tot aanleg van drainage Het beoogde doel van de drainageaanleg Technische staat van het drainagesysteem Effectiviteit drainage Uitgevoerde effectiviteittoets Meldingen van overlast Aansluitmogelijkheid particuliere drainage Afvlakken van pieken in de grondwaterstand Algemene ontwikkeling van de grondwatersituatie Conclusie en advies 13 Bijlagen 1. Revisietekening drainage 2. Bevindingen drainage-inspectie 3. Grafieken gemeten grondwaterstanden 4. Resultaten tijdreeksanalyse KM85 RAP

6

7 Evaluatie drainagesysteem Nieuw Wassenaar 1. Inleiding Gemeente Wassenaar heeft aan Wareco schriftelijk opdracht verstrekt voor het uitvoeren van een technische evaluatie van het drainagesysteem in Nieuw Wassenaar. Het drainagesysteem is in 2009 aangelegd om de grondwateroverlast in de wijk terug te dringen. De ligging van de projectlocatie is weergegeven in Figuur 1. Hierop is ook de ligging van de drainagestrengen en nabijgelegen grondwaterpeilbuizen aangegeven. Figuur 1: Ligging van het projectgebied, inclusief drainage (blauw) en peilbuizen (rood) 1 KM85 RAP Definitief

8 1.1. Doel Het doel van dit project is het bepalen van de effectiviteit van de aangelegde drainage op de grondwaterstand en op de overlast in Nieuw Wassenaar. Tevens wordt een advies gegeven om de effectiviteit van de drainage in de toekomst te behouden of verbeteren Gebruikte gegevens en uitgevoerde werkzaamheden Er is gebruik gemaakt van de volgende gegevens: [1] Bemalingsadvies aanleg drainagesysteem Nieuw Wassenaar West, Wareco, kenmerk: kf40.006mku.rap.doc d.d. 11 november [2] Bemalingsadvies aanleg drainagesysteem Nieuw Wassenaar Midden, Wareco, kenmerk: kf40.007mku.rap.doc d.d. 11 november [3] Bemalingsadvies aanleg drainagesysteem Nieuw Wassenaar Zuid, Wareco, kenmerk: kf40.008mku.rap.doc d.d. 11 november [4] Effectberekening drainagesysteem Nieuw Wassenaar te Wassenaar, Wareco, kenmerk: KF50B, RAP d.d. 19 mei [5] Rapport Grondwateroverlast Wassenaar - Deelrapport 1, Naar een gewenst grondwaterregime in Wassenaar, DHV i.o.v. Werkgroep Grondwateroverlast Wassenaar, kenmerk: S d.d. 31 mei [6] Rapport Grondwateroverlast Wassenaar - Deelrapport 2, Het probleem, de oorzaken en de oplossingen, DHV i.o.v. Werkgroep Grondwateroverlast Wassenaar, kenmerk: S d.d. 3 juni [7] Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) via online BAG-viewer, [8] Bewonershandreiking Nieuw Wassenaar, gemeente Wassenaar i.s.m. Royal Haskoning. [9] KWS revisietekening RE01 d.d De in de tekst vermelde cijfers tussen [ ] verwijzen naar bovenstaande gegevens. In het kader van dit onderzoek is de drainage doorgespoten en visueel geïnspecteerd op 25 en 26 februari Definitief KM85 RAP

9 2. Gebiedsbeschrijving 2.1. Projectgebied Het projectgebied omvat een deel van de wijk Nieuw Wassenaar in Wassenaar. De wijk is omstreeks 1930 aangelegd (zie [7]) en bestaat hoofdzakelijk uit rijtjeshuizen en twee-onder-één-kap woningen. De maaiveldhoogte varieert tussen circa NAP +0,78 m en NAP +1,1 m (bron: [1], [2], [3]) Oppervlaktewater Het onderzoeksgebied wordt aan de noordzijde begrensd door oppervlaktewater. Het zomer- en winterpeil in het oppervlaktewater bedragen op basis van gegevens van het waterschap respectievelijk NAP -0,11 m en NAP -0,22 m (bron: [1], [2], [3]). In het verleden zijn bij de aanleg van de wijk enkele watergangen gedempt Riolering In de wijk bevond zich een gemengd rioolstelsel. In 2009 is een gescheiden rioolstelsel in combinatie met drainage aangelegd. Het aanlegniveau van de riolering varieert van circa NAP -2 tot NAP -0,6 m Bodemopbouw De bodem in het projectgebied bestaat voornamelijk uit zand. De bovenste meter betreft een zandig pakket. Deze laag wordt ook wel aangeduid als de jonge duinzanden. Hieronder bevinden zich lagen grof zand tot circa NAP -20 m. Deze lagen worden gerekend tot de oude duin- en strandzanden en worden gezamenlijk ook wel het wadzandpakket genoemd. Plaatselijk wordt op de overgang tussen de jonge duinzanden en het wadzandpakket een veenlaag aangetroffen, die maximaal 0,5 m dik is. De zandlagen zijn goed waterdoorlatend, de veenlaag werkt belemmerd voor de stroming van grondwater. Aangenomen wordt dat de veenlaag ter plaatse van wegen en bebouwing is afgegraven. Binnen perceelgrenzen kan de veenlaag lokaal nog aanwezig zijn en voor stagnerend water zorgen. 3 KM85 RAP Definitief

10 3. Het drainagesysteem 3.1. Aanleiding tot aanleg van drainage Sinds 1957 kampt de wijk Nieuw Wassenaar met grondwateroverlast. Bewoners doen melding van ondergelopen percelen en wateroverlast in de kruipruimte. In de jaren 80 en 90 zijn diverse onderzoeken naar de oorzaak van de overlast uitgevoerd, onder andere door de buurtvereniging Nieuw Wassenaar. In de tweede helft van de jaren 90 zijn volgens de bewoners de problemen toegenomen. Dit geldt eveneens voor andere wijken in Wassenaar. In 2002 is door DHV Milieu & Infrastructuur een onderzoek uitgevoerd naar de grondwateroverlast. Voor de wijk Nieuw Wassenaar zijn de oorzaken en oplossingsrichtingen uit het rapport [6] weergegeven in Tabel 1. Tabel 1: Overzicht oorzaken grondwateroverlast en maatregelenpakket uit [6] Oorzaken grondwateroverlast Maatregelenpakket/uitgevoerd Neerslag Bodemopbouw (veen) Maaivelddaling Dempen watergangen Peilbeheer Dichtslibben watergangen *maatregelen op particulier terrein Aanpassen peilbeheer/onbekend Intensieve horizontale drainage/in 2009 Aanleggen nieuwe watergangen/nee Ophogen op perceelsniveau*/onbekend Bouwkundige maatregelen op perceelsniveau*/onbekend Naar aanleiding van genoemde rapportage heeft de gemeente Wassenaar de Bewonershandreiking Nieuw Wassenaar (zie [8]) uitgebracht en onder de inwoners van de wijk Nieuw Wassenaar verspreid. In deze handleiding worden praktische tips gegevens waarmee bewoners de wateroverlast in hun woning en tuin kunnen verminderen. Eén van de maatregelen die wordt beschreven is de aanleg van drainage rondom de woning, die op de gemeentelijke drainage kan worden aangesloten. Tot op heden zijn er nauwelijks tot geen aanvragen bij de gemeente binnen gekomen voor een aansluiting. Op basis van dezelfde rapportage heeft de gemeente eveneens besloten tot de aanleg van horizontale drainage in Nieuw Wassenaar. 4 Definitief KM85 RAP

11 3.2. Het beoogde doel van de drainageaanleg In de rapportage van DHV Milieu & Infrastructuur [5] en [6] wordt gesproken over (te) hoge grondwaterstanden. Omdat er op dat moment (2002) nog maar beperkte grondwaterstandmetingen beschikbaar waren, is de kwalificatie te hoog lastig te onderbouwen. Er werd op dat moment wateroverlast ervaren binnen percelen, maar niet binnen het openbaar terrein. De mogelijke oorzaak zou kunnen zijn dat er binnen de percelen lokaal veen aanwezig is in de bodem. Of er sprake was van structureel te hoge grondwaterstanden op openbaar terrein, werd op dat moment nog niet nader beoordeeld. In de rapportage van Wareco over het verwachte effect van de drainageaanleg (2009) [4] werd aangegeven dat het te verwachten grondwaterstandverlagende effect op de grondwatersituatie beperkt zou zijn. De grondwaterstand was binnen het openbaar terrein in Nieuw Wassenaar veelal reeds voldoende laag. Aangezien de grondwatersituatie op openbaar terrein reeds in orde was, kan niet verwacht worden dat de drainageaanleg tot doel heeft om de grondwaterstand structureel te verlagen. Doelstelling van de drainageaanleg waarop we kunnen toetsen zijn: Het bieden van een mogelijkheid aan particulieren om hun terreindrainage aan te sluiten en daarmee grondwater vanuit de percelen af te voeren. Het afvlakken van pieken in de grondwaterstand bij perioden van intensieve en/of langdurige neerslag. De drainageaanleg heeft, samen met de bewonersvoorlichting, tot doel om de overlastklachten terug te dringen Technische staat van het drainagesysteem In het onderzoeksgebied is in 2009 een drainagesysteem in de wegen aangelegd. In bijlage 1 is de revisietekening opgenomen. De diameter van de leidingen is 110 mm en de aanlegdiepte bedraagt over het algemeen NAP -0,60 m (binnen onderkant buis, b.o.b.) [9]. De drainage loost op diverse locaties op het hemelwaterriool via een drainageoverstortput. Het drainage-instelniveau 1 is op de revisietekeningen niet opgenomen. Conform [4] zou het drainage-instelniveau in de eerste twee groeiseizoenen na aanleg NAP 0,0 bedragen. Daarna (vanaf 2013) zou het op het definitieve niveau van NAP -0,1 m worden aangebracht. Deze fasering was bedoeld om negatieve effecten aan bomen te voorkomen. Op 25 en 26 februari 2013 is het drainagesysteem in Nieuw Wassenaar doorgespoten. Tegelijkertijd is een inspectie van het systeem uitgevoerd, waarbij de 1 De hoogte van het ingestelde overstort- of lozingsniveau van het drainagesysteem (NAP). 5 KM85 RAP Definitief

12 bijzonderheden en eventuele knelpunten in beeld zijn gebracht. In bijlage 2 zijn de bevindingen van de inspectie opgenomen. De belangrijkste bevindingen zijn (zie ook Tabel 2): Bij het doorspuiten is regelmatig ijzerafzetting geconstateerd. De diameter van de inspectieputten bedraagt 315 mm. Dit is te smal om de drainage goed te kunnen doorspuiten. Het kost veel moeite om de doorspuitunit in de put aan te brengen. De opzetstukken van de putten konden niet worden doorgespoten, omdat er geen aansluiting voor het doorspuiten is aangebracht. Daarbij was het voor de doorspuit-unit niet mogelijk om een hoek van 90 te maken. De onderzijde van de drainageleidingen zijn in veel gevallen vlak boven de bodem van de put aangelegd. De zandvang is daardoor klein, waardoor de leidingen snel verstopt kunnen raken. Op verschillende delen van het traject ligt de drainage niet recht. Dit zorgt ervoor dat de doorspuit-unit soms lastig door de drainagestrengen heen komt. De in het veld gemeten b.o.b. wijkt af van het ontwerp. In de Wittenburgerweg ligt de drainage circa 0,1 m tot 0,4 m dieper dan op de revisietekening is aangegeven. In de overige straten is dit maximaal 0,2 m lager. Het drainage-instelniveau is ingemeten en varieert van NAP -0,05 m tot NAP -0,25 m. De drainagestreng nabij de kruising Wittenburgerweg-Bremhorstlaan is zodanig verzakt, dat deze niet goed te bereiken is voor het doorspuiten. Hierbij is een camera-inspectie uitgevoerd waaruit bleek dat er veel ijzer in de leiding aanwezig was. Omdat het een eindstreng betreft zal de invloed hiervan op de grondwaterstand verwaarloosbaar zijn. Tabel 2: Samenvatting metingen drainage-inspectie b.o.b. (m tov NAP) Drainage-instelniveau (m tov NAP) Wittenburgerweg -0,5 tot -1,0-0,1 tot -0,2 Groot Hoefijzerlaan, Bloemcamplaan -0,5 tot -0,8-0,05 tot -0,25 Hogeweg -0,7-0,15 Beukenhorstlaan -0,6-0,15 Bremhorstlaan -0,6-0,15 Teylingerhorstlaan -0,7-0,1 6 Definitief KM85 RAP

13 4. Effectiviteit drainage 4.1. Uitgevoerde effectiviteittoets In de eerste plaats is het van belang of het aantal klachten over grondwateroverlast zijn afgenomen. Dat is immers het uiteindelijke doel. Onderliggende doelen waarop getoetst wordt zijn: (a) het bieden van een aansluitmogelijkheid voor particulieren en (b) het afvlakken van pieken in de grondwaterstand. Tenslotte wordt gekeken naar de ontwikkeling van de grondwatersituatie in Nieuw Wassenaar in het algemeen en de bijdrage van het drainagesysteem daarin. Samengevat de toetsonderwerpen: Terugdringen van het aantal meldingen van overlast Het bieden van een aansluitmogelijkheid voor particuliere drainage Het afvlakken van pieken in de grondwaterstand Algemene ontwikkeling van de grondwatersituatie 4.2. Meldingen van overlast In Tabel 3 is een overzicht opgenomen van de gemelde overlast in Nieuw Wassenaar omstreeks 2002 [5]. In totaal hebben 243 bewoners aangegeven dat ze grondwateroverlast ervaren. Na aanleg van de drainage in 2010 zijn er nog enkele klachten bij de gemeente binnengekomen ten aanzien van wateroverlast in de achtertuinen. Hiervan zijn geen exacte getallen bekend. Mogelijk hebben enkele bewoners op basis van de Bewonershandreiking ([8]) ook maatregelen genomen. Tabel 3: Meldingen grondwateroverlast (absolute aantallen), bron [5] Type klacht Aantal klachten vóór aanleg (uit enquête 2010) Ondergelopen tuin/erf 120 Water in kelder(kast) 154 Water in kruipruimte 82 Water in garage/schuur 74 Optrekkend vocht in muren 120 Afsterven bomen/planten 39 Water in openbaar gebied 6 Overig 64 Aantal klachten na aanleg Totaal aantal meldingen: 243 enkele 7 KM85 RAP Definitief

14 Ontwateringsituatie Naast de ontvangst van klachten, kan ook getoetst worden op de feitelijke ontwatering (afstand tussen grondwaterstand en maaiveld). De gemeente heeft de zorg voor een goede ontwateringsituatie op openbaar terrein. Een gebruikelijke methode in het onderzoek naar grondwateroverlast is de ontwateringsdiepte bij een Representatief Hoogste Grondwaterstand (RHG) Figuur 2 toont de ontwateringsdiepte bij RHG na aanleg van de drainage. De diepte van het grondwater varieert van 0,70 m -mv ter plaatse van peilbuis pb27 tot 1,80 m -mv ter plaatse van peilbuis pb23. Nabij de drainage bedraagt de ontwateringsdiepte 0,92 tot 1,11 m. Vertaald naar de straten in de omgeving van de drainage (zie ook bijlage 1) bedraagt de ontwatering circa 0,9 tot 1 m -mv. Geconcludeerd wordt dat de ontwatering voldoende is voor het beoogde gebruik. Figuur 2: Ontwateringsituatie bij RHG (in m beneden maaiveld), na aanleg van de drainage Deelconclusie: Het totale maatregelenpakket (drainageaanleg + bewonerscommunicatie) is effectief geweest in het terugbrengen van het aantal klachten over grondwateroverlast. Bovendien wordt geconcludeerd dat de ontwatering op het openbaar terrein in orde is. 8 Definitief KM85 RAP

15 4.3. Aansluitmogelijkheid particuliere drainage Met het aanleggen van het drainagesysteem is aan perceeleigenaren de mogelijkheid geboden om (nu of in de toekomst) een aansluiting te realiseren van terreindrainage op het gemeentelijke systeem. Perceeleigenaren kunnen zich op deze manier ontdoen van een overschot aan grondwater. Geconstateerd wordt dat er nauwelijks tot geen aanvragen voor een aansluiting bij de gemeente bekend zijn. Er zijn tot op heden geen aansluitingen gerealiseerd. Verder wordt op basis van de uitgevoerde drainage inspectie geconstateerd dat er stappen nodig zijn in het beheer en onderhoud van het gemeentelijke drainagestelsel (zie paragraaf 3.3), om ook in de toekomst een goed systeem aan te kunnen bieden. Mogelijk treedt dichtslibbing van de drainage op na een periode van droogte. De drainage voert dan gedurende langere perioden geen grondwater af omdat de grondwaterstand lager is dan het drainage-instelniveau. Hierdoor staat het water stil en worden mogelijk ijzerdeeltjes afgezet op de buis en/of omhulling. Dit wordt ook bevestigd door de resultaten van het doorspuiten, waarbij matig tot veel ijzerafzetting is waargenomen. Deelconclusie: Er is een aansluitmogelijkheid voor particuliere drainage gerealiseerd, maar er wordt geen gebruik van gemaakt. Het beheer en onderhoud van het gemeentelijke drainagestelsel verdiend aandacht Afvlakken van pieken in de grondwaterstand In en nabij het onderzoeksgebied zijn zeven freatische peilbuizen aanwezig. Hierin wordt de grondwaterstand hoogfrequent gemeten sinds In bijlage 3 zijn de grondwaterstanden opgenomen. Uit meetgegevens uit het grondwatermeetnet blijkt dat de grondwaterstand in het onderzoeksgebied onder natuurlijke omstandigheden in een natte periode circa NAP +0,05 m bedraagt. De fluctuatie van het grondwater gedurende het jaar bedraagt circa 0,5 m. Drie peilbuizen bevinden zich binnen de invloedsfeer van de drainage (bron: [4]). Het betreft de meetpunten: 20 - Beukenhorstlaan Teylingerhorstlaan Wittenburgerweg 16 Op deze locaties zou een effect van de drainageaanleg zichtbaar kunnen zijn. 9 KM85 RAP Definitief

16 Peilbuis 20 De drainage voert alleen af bij grondwaterstanden boven het drainageinstelniveau. De hoge grondwaterstanden liggen maximaal 0,25 m boven het drainage-instelniveau. In het eerste jaar na aanleg lijkt de drainage in natte perioden invloed te hebben op de grondwaterstand: de hoogst optredende grondwaterstanden zijn lager. Vanaf 2011 is dit minder goed te zien. Vanaf dat moment zijn ook de lage grondwaterstanden gestegen ten opzichte van voor de aanleg van drainage. Deze lage grondwaterstanden worden niet beïnvloed door de drainage (deze liggen rond het drainage-instelniveau). De stijging wordt veroorzaakt door een nog onbekend regionaal effect, dat ook buiten de invloedsfeer van de drainage zichtbaar is (zie paragaaf 4.5). Peilbuis 21 De hoge grondwaterstanden liggen maximaal 0,15 m boven het drainageinstelniveau. In de eerste twee jaar na aanleg lijkt de drainage in natte perioden invloed te hebben op de grondwaterstand. De hoogst optredende grondwaterstanden zijn lager, maximaal 0,1 m boven instelniveau. Vanaf 2012 is dit minder goed te zien. Vanaf 2011 zijn de lage grondwaterstanden gestegen ten opzichte van vóór de aanleg. Deze lage grondwaterstanden worden niet beïnvloed door de drainage (ze zijn lager dan het drainage-instelniveau). De stijging wordt veroorzaakt door een nog onbekend regionaal effect, dat ook buiten de invloedsfeer van de drainage zichtbaar is (zie paragaaf 4.5). Naar verwachting is het verschil tussen de grondwaterstand en het drainageinstelniveau dermate klein dat de invloed van de drainage op de grondwaterstand verwaarloosbaar is. Peilbuis 25 De hoge grondwaterstanden liggen maximaal 0,45 m boven het drainageinstelniveau. In het eerste jaar na aanleg lijkt de drainage in natte perioden invloed te hebben op de grondwaterstand, de grondwaterstanden zijn in zijn geheel lager, maximaal 0,15 m boven instelniveau. Vanaf 2012 is dit minder goed zichtbaar. Daarna zijn er echter geen metingen meer beschikbaar. Deelconclusie: de drainageaanleg is, binnen de invloedsfeer, effectief geweest in een afvlakking van pieken. Dit zowel voor de hoge als de lage grondwaterstanden. Het zichtbare effect is echter sinds 2011 sterk verminderd. Dat geeft aanleiding tot het zetten van stappen in het beheer en onderhoud van de drainage. Er zijn verschillende mogelijke verklaringen voor het verminderen van het zichtbare effect van de drainage op het afvlakken van pieken. Er is in het algemeen een stijgende trend waarneembaar in de grondwaterstand in het grotere gebied, ook buiten de invloedsfeer van de drainage (zie paragraaf 4.5). Daarnaast is een mogelijke verklaring dat de werking van de drainage afneemt door dichtslibbing/ ijzerafzetting in de buis. De uitgevoerde drainage inspectie (paragraaf 3.3) duidt daar ook op, er treedt een combinatie op van deze effecten. 10 Definitief KM85 RAP

17 4.5. Algemene ontwikkeling van de grondwatersituatie De metingen tonen een stijging van de grondwaterstanden aan sinds ongeveer de periode van aanleg van drainage. De stijging is echter zichtbaar in een groter gebied, ook duidelijk buiten de invloedsfeer van de drainage. Hierdoor is het effect van de drainage wellicht minder goed zichtbaar. De doelstelling van deze toets is, om de algemene ontwikkeling van de grondwatersituatie in beeld te brengen rondom het jaar van aanleg van de drainage. Hierbij wordt ook nadrukkelijk gekeken naar meetpunten die buiten te invloedsfeer van de drainage liggen. De algemene ontwikkeling in de grondwatersituatie kan vervolgens worden vergeleken met die binnen de invloedsfeer van de drainage. De ontwikkeling van de grondwatersituatie is visueel (grafieken) en statistisch (tijdreeksanalyse) beoordeeld. Hiervoor zijn algemene statistieken voor en na aanleg van de drainage beschouwd en is tijdreeksanalyse toegepast. In bijlage 4 is een toelichting gegeven op de uitgevoerde statistische analyse. In Tabel 4 zijn de statistieken van de grondwater meetreeksen opgenomen. Hierbij is per peilbuis de totale reeks opgedeeld in een gedeelte vóór ( ) en na aanleg van de drainage (vanaf 2010). Wanneer we de grafieken beschouwen, dan zien we dat bij de peilbuizen op grote afstand van de drainage (buiten de invloedsfeer), de grondwaterstanden in 2010 en 2011 over het algemeen hoger zijn dan in de periode voor aanleg van de drainage. De verandering in de grondwatersituatie is tevens onderzocht met behulp van tijdreeksanalyse (zie bijlage 4). Uit de resultaten van de statistische analyse wordt geconcludeerd dat de grondwaterstand in geheel Nieuw Wassenaar is gestegen. De oorzaak van de verhoging is onbekend maar treedt over een groot gebied op. Op basis hiervan wordt geconcludeerd dat de verhoging niet wordt veroorzaakt door de drainage. Ook de neerslag lijkt niet de oorzaak aangezien de neerslag in 2010 en 2011 niet significant hoger was dan in voorgaande jaren. Kenmerkend voor de de wijk Nieuw Wassenaar is de ligging op de overgang van de duinen (hooggelegen) naar de polder (laaggelegen). De grondwaterstand in de wijk wordt zodoende beïnvloed door het grondwater dat vanuit de duinen naar de polder wordt afgevoerd. In deze grondwaterstroming zit een sterke vertraging ten opzicht van het moment van neerslag. Het effect daarvan is complex. Om beter inzicht te krijgen in het grondwatersysteem zou gebruik gemaakt kunnen worden van het grondwatermodel waarover de gemeente beschikt. 11 KM85 RAP Definitief

18 Tabel 4: Statistieken van de grondwaterstandmetingen vóór en na aanleg van de drainage. vóór aanleg drainage na aanleg drainage peilbuis GG* RHG** RLG*** GG RHG RLG pb pb pb pb pb pb pb * GG: gemiddelde grondwaterstand (m t.o.v. NAP) ** RHG: representatief hoge grondwaterstand (m t.o.v. NAP); 90 e percentiel van de meetreeks *** RLG: representatief lage grondwaterstand (m t.o.v. NAP); 10 e percentiel van de meetreeks Deelconclusie: er is sprake van een achtergrondeffect waardoor de grondwaterstanden in een groter gebied stijgen. Dit kan mede de oorzaak zijn waardoor het effect van de drainage (afvlakken van pieken) sinds 2011 minder goed zichtbaar is. 12 Definitief KM85 RAP

19 5. Conclusie en advies In deze rapportages zijn een aantal deelconclusies geformuleerd, die leiden tot de volgende vijf eindconclusies: 1. De drainageaanleg is effectief geweest: Het totale maatregelenpakket (drainageaanleg + bewonerscommunicatie) is effectief geweest in het terugbrengen van het aantal klachten over grondwateroverlast. Bovendien wordt geconcludeerd dat de ontwatering op het openbaar terrein in orde is. Er is een aansluitmogelijkheid voor particuliere drainage gerealiseerd. De drainageaanleg is, binnen de invloedsfeer, effectief geweest in een afvlakking van pieken. Dit zowel voor de hoge als de lage grondwaterstanden. 2. Het merkbare effect van de drainage aanleg is beperkt doordat: Wellicht werd verondersteld dat de drainage aanleg zou leiden tot structurele verlaging van de grondwaterstand. Gegeven de reeds goede ontwateringssituatie op openbaar terrein was dat niet aan de orde. Er geen gebruik wordt gemaakt van de aansluitmogelijkheid voor particuliere drainage. Het zichtbare effect van de drainage aanleg op de afvlakking van pieken in de grondwaterstand sinds 2011 sterk is verminderd. Dit wordt naar verwachting veroorzaakt door een combinatie van (a) te zetten stappen in het beheer en onderhoud van de drainage en (b) een algemene stijging van grondwaterstanden in de regio (achtergrondeffect) dat ook ver buiten de invloedsfeer van de drainage optreedt. 3. Een nog onverklaarde stijging van de grondwaterstand in een groter gebied behoeft nader onderzoek: De waargenomen stijging in de grondwaterstanden speelt ook ver buiten te invloedsfeer van de drainageaanleg. Dit staat los van het functioneren van de drainage. Om beter inzicht te krijgen in het (regionale) grondwatersysteem zou gebruik gemaakt kunnen worden van het grondwatermodel waarover de gemeente beschikt. 4. Het beheer en onderhoud van het gemeentelijke drainagestelsel verdient aandacht: (zie actielijst paragraaf 3.3.). Door ijzerafzetting/verstopping vermindert de werking van de drainage. De aanleg- en instelwaarden van het drainagesysteem moeten worden nagelopen. Enkele waarden wijken af van het ontwerp. Geadviseerd wordt om de drainage ieder jaar aan het eind van de zomerperiode door te spuiten (september/oktober). 13 KM85 RAP Definitief

20 5. Het grondwatermeetnet behoeft een professionaliseringsslag. De beschikbare metingen vertonen deels afwijkingen (gebreken in de meetapparatuur). Door het ontbreken van handmatige controlemetingen (periodiek) zijn alle meetreeksen niet gevalideerd (onbetrouwbaar). In februari 2013 is het drainagesysteem geïnspecteerd en doorgespoten. Geadviseerd wordt om het effect van het doorspuiten op de grondwaterstand te blijven monitoren. Aanbevolen wordt hiervoor betrouwbare meetapparatuur in te zetten en deze periodiek te valideren met behulp van handmetingen. 14 Definitief KM85 RAP

21 BIJLAGE 1 Revisietekening drainage

22

23

24

25 BIJLAGE 2a Resultaten drainage-inspectie: zijaanzicht horizontale afstand (m) bij benadering 1

26 horizontale afstand (m) bij benadering 2

27 horizontale afstand (m) bij benadering 3

28 Evaluatie drainageadvies Wassenaar Bijlage 2b Project: km85 Drainageinspectie Wassenaar ter hoogte van adres/ opmerking putnummer putdeksel hoogte (tov NAP) aansluiti ng bodem put (m NAP) bob (m NAP) diameter (mm) niveau opzetstuk (m NAP) waterstand in opzetstuk (m) waterstan d in put VOOR doorspuite n (m) opmerking (slib/ijzer/type leiding/geur/kleur/verstopping) Wittenburgerweg 190 D50 0,85 A -0,85-0,7 110 x x -0,35 schoon 0 D49 0,93 A -0,82-0, x x -0,27 lichte ijzerafzetting 0 0 0,93 B -0,82-0, x x -0,27 lichte ijzerafzetting Wittenburgerweg 166 X15B 0,9 A -1,1-0, ,1-0,22-0,64 lichte ijzerafzetting 0 0 0,9 B -1,1-0, ,1-0,22-0,64 lichte ijzerafzetting 0 0 0,9 C -1,1-0, x x -0,64 betreft afvoer op HWA 0 D48 0,92 A -0,83-0, x x -0,38 schoon 0 0 0,92 B -0,83-0, x x -0,38 schoon Wittenburgerweg 148 D47 0,91 A -0,84-0, x x -0,31 lichte ijzerafzetting 0 0 0,91 B -0,84-0, x x -0,31 lichte ijzerafzetting 0 D45 0,85 A -0,83-0, x x -0,41 lichte ijzerafzetting 0 D44 0,91 A -0,74-0, x x -0,27 lichte ijzerafzetting Wittenburgerweg 128 X13B 0,91 A -1,19-0, ,89-0,91-0,49 schoon 0 0 0,91 B -1,19-0, ,87-0,89-0,49 schoon 0 0 0,91 C -1,19-0, x x -0,49 betreft afvoer op HWA 0 D43 0,95 A -0,75-0, x x -0,4 schoon 0 D41 0,96 A -0,67-0, x x -0,3 schoon Wittenburgerweg 116 X11B 0,98 A -0,92-0, ,09-0,11-0,62 schoon 0 0 0,98 B -0,92-0, ,09-0,11-0,62 schoon 0 0 0,98 C -0,92-0, x x -0,62 betreft afvoer op HWA 0 D40A 0,94 A -0,66-0, x x -0,36 schoon 0 D40 0,94 A -0,61-0, x x -0,27 schoon Bijlage 2b 1

29 Evaluatie drainageadvies Wassenaar ter hoogte van adres/ opmerking putnummer putdeksel hoogte (tov NAP) aansluiti ng bodem put (m NAP) bob (m NAP) diameter (mm) niveau opzetstuk (m NAP) waterstand in opzetstuk (m) waterstan d in put VOOR doorspuite n (m) opmerking (slib/ijzer/type leiding/geur/kleur/verstopping) Wittenburgerweg 106 X091B 0,95 A -1,15-0, ,1-0,25-0,75 schoon 0 0 0,95 B -1,15-0, ,1-0,25-0,75 schoon 0 0 0,95 C -1,15-0, x x -0,75 betreft afvoer op HWA 0 0 0,95 D -1,15-0, x x -0,75 betreft afvoer op HWA 0 D39 0,88 A -0,69-0, x x -0,37 schoon 0 D37 0,88 A -0,83-0, x x -0,35 schoon 0 D36 0,84 A -0,86-0, x x -0,41 schoon 0 0 0,84 B -0,86-0, x x -0,41 schoon Wittenburgerweg 72 X09b 0,9 A -1,1-1, ,13-0,28-0,7 schoon 0 0 0,9 B -1,1-1, ,13-0,28-0,7 schoon 0 0 0,9 C -1,1-0, x x -0,7 betreft afvoer op HWA 0 0 0,9 D -1,1-0, x x -0,7 betreft afvoer op HWA 0 D34 0,84 A -0,91-0, x x -0,35 schoon 0 0 0,84 B -0,91-0, x x -0,35 schoon 0 D33 0,84 A -0,81-0, x x -0,43 schoon 0 D31 0,88 A -0,77-0, x x -0,27 schoon 0 D30 0,89 A -0,75-0, x x -0,27 schoon 0 0 0,89 B -0,75-0, x x -0,27 schoon Wittenburgerweg 30 X07b 0,86 A -1,14-0, ,19-0,31-0,79 schoon 0 0 0,86 B -1,14-0, ,18-0,3-0,79 schoon 0 0 0,86 C -1,14-0, x x -0,79 betreft afvoer op HWA 0 0 0,86 D -1,14-0, x x -0,79 betreft afvoer op HWA 0 D29 0,88 A -0,67-0, x x -0,24 lichte ijzerafzetting Bijlage 2b 2

30 Evaluatie drainageadvies Wassenaar ter hoogte van adres/ opmerking putnummer putdeksel hoogte (tov NAP) aansluiti ng bodem put (m NAP) bob (m NAP) diameter (mm) niveau opzetstuk (m NAP) waterstand in opzetstuk (m) waterstan d in put VOOR doorspuite n (m) opmerking (slib/ijzer/type leiding/geur/kleur/verstopping) 0 0 0,88 B -0,67-0, x x -0,24 lichte ijzerafzetting 0 D28 0,87 A -0,6-0, x x -0,33 lichte ijzerafzetting 0 D27 0,9 A -0,7-0, x x -0,18 lichte ijzerafzetting Wittenburgerweg 4 X06b 0,95 A -1,05-0, ,14-0,26-0,5 veel ijzerafzetting 0 0 0,95 B -1,05-0, ,14-0,26-0,5 veel ijzerafzetting 0 0 0,95 C -1,05-0, x x -0,5 betreft afvoer op HWA 0 0 0,95 D -1,05-0, x x -0,5 betreft afvoer op HWA 0 D26 1,02 A -0,68-0, x x -0,12 schoon 0 D25 1,14 A -0,76-0, x x -0,12 schoon 0 D24 1 A -0,75-0, x x -0,13 veel ijzerafzetting B -0,75-0, x x -0,13 veel ijzerafzetting Groot Hoefijzerlaan 30 X05b 0,9 A -1,2-0, ,25-0,26-0,8 veel ijzerafzetting 0 0 0,9 B -1,2-0, ,25-0,26-0,8 veel ijzerafzetting 0 0 0,9 C -1,2-0, x x -0,8 veel ijzerafzetting 0 D23 0,9 A -0,85-0,8 110 x x -0,17 veel ijzerafzetting 0 0 0,9 B -0,85-0,8 110 x x -0,17 veel ijzerafzetting 0 D21 0,9 A -0,9-0, x x -0,29 schoon 0 D22 0,95 A -0,7-0, x x -0,27 schoon Hogeweg 13 X08b 0,85 A -1,25-0, ,15-0,18-0,55 veel ijzerafzetting 0 0 0,85 B -1,25-0, ,15-0,18-0,55 veel ijzerafzetting 0 0 0,85 C -1,25-0, x x -0,55 veel ijzerafzetting 0 D32 0,79 A -0,71-0, x x -0,43 schoon 0 D20 0,91 A -0,74-0,7 110 x x -0,29 schoon Bijlage 2b 3

31 Evaluatie drainageadvies Wassenaar ter hoogte van adres/ opmerking putnummer putdeksel hoogte (tov NAP) aansluiti ng bodem put (m NAP) bob (m NAP) diameter (mm) niveau opzetstuk (m NAP) waterstand in opzetstuk (m) waterstan d in put VOOR doorspuite n (m) opmerking (slib/ijzer/type leiding/geur/kleur/verstopping) 0 D19 0,9 A -0,75-0,7 110 x x -0,15 lichte ijzerafzetting 0 0 0,9 B -0,75-0,7 110 x x -0,15 lichte ijzerafzetting Groot Hoefijzerlaan 46 X04b 0,9 A -1,2-0, ,13-0,15-0,55 veel ijzerafzetting 0 0 0,9 B -1,2-0, ,13-0,15-0,55 veel ijzerafzetting 0 0 0,9 C -1,2-0, x x -0,55 veel ijzerafzetting 0 D18 0,9 A -0,73-0, x x -0,14 veel ijzerafzetting 0 0 0,9 B -0,73-0, x x -0,14 veel ijzerafzetting 0 D17 0,9 A -0,77-0, x x -0,17 schoon 0 D16 0,98 A -0,67-0, x x -0,11 schoon Beukenhorstlaan 4 X10b 0,85 A -1,25-0, ,13-0,13-0,53 veel ijzerafzetting 0 0 0,85 B -1,25-0, ,13-0,13-0,53 veel ijzerafzetting 0 0 0,85 C -1,25-0, x x -0,53 veel ijzerafzetting 0 D38 0,82 A -0,69-0, x x -0,22 schoon 0 D15 0,95 A -0,68-0, x x -0,07 schoon 0 D14 0,92 A -0,68-0, x x -0,12 veel ijzerafzetting 0 0 0,92 B -0,68-0, x x -0,12 veel ijzerafzetting Bloemcamplaan 72 X16b 1 A -1-0, ,1-0,13-0,58 veel ijzerafzetting B -1-0, ,1-0,13-0,58 veel ijzerafzetting C -1-0, x x -0,58 veel ijzerafzetting 0 D13 0,94 B -0,73-0, x x -0,14 veel ijzerafzetting niet gevonden D12A niet gevonden Bloemcamplaan 53a X03b 0,94 A -1,06-0, ,11-0,12-0,62 veel ijzerafzetting 0 0 0,94 B -1,06-0, ,11-0,12-0,62 veel ijzerafzetting Bijlage 2b 4

32 Evaluatie drainageadvies Wassenaar ter hoogte van adres/ opmerking putnummer putdeksel hoogte (tov NAP) aansluiti ng bodem put (m NAP) bob (m NAP) diameter (mm) niveau opzetstuk (m NAP) waterstand in opzetstuk (m) waterstan d in put VOOR doorspuite n (m) opmerking (slib/ijzer/type leiding/geur/kleur/verstopping) 0 0 0,94 C -1,06-0,6 250 x x -0,62 veel ijzerafzetting 0 D12 0,96 A -0,69-0, x x -0,12 lichte ijzerafzetting 0 0 0,96 B -0,69-0, x x -0,12 lichte ijzerafzetting 0 D11 1,18 A -0,62-0, x x -0,02 lichte ijzerafzetting 0 D10 1,09 A -0,66-0, x x -0,09 schoon Bremhorstlaan 35 X12b 0,87 A -1,23-0, ,13-0,18-0,43 veel ijzerafzetting 0 0 0,87 B -1,23-0, ,13-0,18-0,43 veel ijzerafzetting 0 0 0,87 C -1,23-0, x x -0,43 veel ijzerafzetting camerinspectie D42 0,81 A -0,59-0, x x -0,21 loopt heel slecht, veel ijzerafzetting 0 D09 1 A -0,67-0, x x -0,08 schoon Bloemcamplaan 43 X02b 0,98 A -1,12-0, ,05-0,05-0,62 schoon 0 0 0,98 B -1,12-0, ,05-0,08-0,62 schoon 0 0 0,98 C -1,12-0, x x -0,62 schoon 0 D07 1,16 A -1,74-0, x x -0,24 schoon 0 D46 0,84 A 0,84-0,7 110 x x 0,84 schoon Teylingerhorstlaan 31 X14b 0,94 A -1,16-0, ,09-0,09-0,66 lichte ijzerafzetting 0 0 0,94 B -1,16-0, ,09-0,09-0,66 lichte ijzerafzetting 0 0 0,94 C -1,16-0, x x -0,66 lichte ijzerafzetting 0 D08 1,05 A -0,7-0, x x -0,12 schoon 0 D06 1,1 A -0,7-0, x x -0,07 schoon 0 D05 0,98 A -0,72-0, x x -0,03 veel ijzerafzetting 0 0 0,98 B -0,72-0, x x -0,03 veel ijzerafzetting 0 D04 0,97 A -0,73-0, x x -0,16 veel ijzerafzetting Bijlage 2b 5

33 Evaluatie drainageadvies Wassenaar ter hoogte van adres/ opmerking putnummer putdeksel hoogte (tov NAP) aansluiti ng bodem put (m NAP) bob (m NAP) diameter (mm) niveau opzetstuk (m NAP) waterstand in opzetstuk (m) waterstan d in put VOOR doorspuite n (m) opmerking (slib/ijzer/type leiding/geur/kleur/verstopping) 0 0 0,97 B -0,73-0, x x -0,16 veel ijzerafzetting Bloemcamplaan 19 X01b 1 A -1-0, ,1-0,1-0,6 schoon B -1-0, ,1-0,1-0,6 schoon C -1-0,6 250 x x -0,6 schoon 0 D03 1,01 A -0,69-0, x x -0,09 lichte ijzerafzetting 0 0 1,01 B -0,69-0, x x -0,09 lichte ijzerafzetting niet gevonden D02 niet gevonden 0 D01 1,08 A -0,52-0, x x -0,37 schoon Bijlage 2b 6

34 Bijlage 3: Grondwaterstandgrafieken Noot: De onderstaande grondwaterstandmetingen zijn niet gevalideerd. Handmatige controlemetingen ontbreken, waardoor deze metingen niet geverifieerd konden worden. Bij een aantal meetpunten is er mogelijk sprake van afwijkingen in de meetapparatuur. De meetperiode loopt tot 7 december Metingen vanaf december 2012 zijn ter indicatie steeds in een losse grafiek bijgevoegd. KM85 RAP Bijlage 3 Grafieken

35 ; bijlage 3 Grafieken

36

37 ; bijlage 3 Grafieken

38 Bijlage 4a: Tijdreeksanalyse Introductie Het verloop van de grondwaterstanden kan worden verklaard door verschillende factoren die van invloed zijn op het gedrag van het grondwater. Belangrijke componenten hierbij zijn onder andere neerslag, verdamping, grondwateronttrekkingen en fluctuerende oppervlaktewaterpeilen. Voor de analyse van de grondwaterstand is gebruik gemaakt van verklarende reeksen van neerslag en verdamping. Voor de analyse is gebruik gemaakt van meetreeksen van de grondwaterstand in de wijk Nieuw Wassenaar, die zijn geselecteerd op basis van de meetfrequentie en de lengte van de meetreeks. Bij tijdreeksanalyse is het van belang om een meetreeks te hebben van enige jaren voorafgaand aan de aanleg van drainage, waar met enige regelmaat (bij voorkeur minimaal eens per twee weken) de grondwaterstanden zijn opgenomen. Beschikbare gegevens Voor de analyse is gebruik gemaakt van peilbuizen in het gemeentelijke grondwatermeetnet en van neerslag- en verdampingsgegevens van het KNMI. Grondwaterstanden Voor dit onderzoek zijn uurmetingen van de grondwaterstand beschikbaar van zeven freatische peilbuizen uit het gemeentelijke grondwatermeetnet, gesitueerd in de wijk Nieuw Wassenaar (zie figuur 1 in hoofdtekst). Neerslag en verdamping Voor neerslaggegevens is gebruik gemaakt van de KNMI-neerslagstations Scheveningen (station 440) en Voorschoten (481). Op deze stations wordt de neerslag eenmaal per dag handmatig gemeten. Voor verdampingsgegevens is gebruik gemaakt van het KNMI-station Valkenburg (station 210), waar de verdamping dagelijks wordt bepaald. Tijdreeksmodel Voor de beschikbare meetreeksen is het verloop van de grondwaterstanden gemodelleerd aan de hand van de verklarende reeksen en de daadwerkelijk gemeten grondwaterstand. Zo wordt een continue grondwaterreeks verkregen en wordt duidelijk in welke mate de individuele componenten (neerslag en verdamping) bijdragen aan de optredende grondwaterstanden. De berekende grondwaterstanden worden vergeleken met de gemeten grondwaterstanden. Indien de gemodelleerde tijdreeks goed overeenkomt met de metingen, kan het model worden ingezet om de invloed van de drainage te kwantificeren. Een maat voor het beoordelen van een tijdreeksmodel is het percentage verklaarde variantie (EVP; Explained Variance Percentage): hoe hoger het percentage, hoe beter het model de gemeten grondwaterstand benadert (hoe beter de fit ). KM85 Bijlage 4a pagina 1 van 3

39 De hypothese is dat het grondwaterregiem na aanleg van de drainage is gewijzigd. Naar verwachting zijn de grondwaterstanden in Nieuw-Wassenaar nabij de drainagesystemen structureel gedaald na de aanleg. Het effect op het grondwater na de aanleg wordt inzichtelijk gemaakt met behulp van tijdreeksmodellen. Hiertoe is voor iedere peilbuis een model gemaakt van de periode voorafgaand aan het jaar van aanleg van het drainagesysteem. Met dit model is vervolgens de periode na de aanleg gesimuleerd. Resultaten Voor de zeven peilbuizen is een tijdreeksanalyse uitgevoerd. Voor elke peilbuis is de periode van het begin van de metingen tot en met het jaar vóór aanleg van de drainage gebruikt om het tijdreeksmodel van vóór de aanleg van de drainage te vervaardigen. De neerslagstations in Scheveningen en Voorschoten en de verdampingsgegevens van station Valkenburg zijn gebruikt als verklarende reeksen. Voorafgaand aan het vervaardigen van het tijdreeksmodel zijn voor elke meetreeks zogenaamde outliers verwijderd: sterk afwijkende waarden die mogelijk berusten op meetfouten. Dit is uitgevoerd om te voorkomen dat het tijdreeksmodel te veel door extreme waarden wordt beïnvloed. De resultaten van de tijdreeksanalyse zijn weergegeven in Tabel 1. Hierin is ook de verwachte daling van de grondwaterstand opgenomen, gebaseerd op [4]. In bijlage 4b zijn de grafieken van de resultaten voor de overige peilbuizen weergegeven. Tabel 1: Resultaten van de tijdreeksanalyse Peilbuis Afstand tot drainage (m) Verwacht effect op grondwaterstand Tijdreeksmodel betrouwbaar?* Verklaarde variantie (%) Berekende effect (m)** (m) pb ja 80 0,07 pb ,1 - -0,15 nee 58,3 0,03 pb ,1 - -0,15 nee 58,3 0,07 pb , ,1 nee 58,4 0,16*** pb ,1 - -0,15 ja 72,8-0,03*** pb , ,1 ja 74,5 0,02 pb nee 57,2 0,18 * Betrouwbaarheid: verklaarde variantie (EVP) hoger dan 70%. Bij een lagere EVP spelen andere factoren mogelijk een belangrijke rol. ** Effect: positief betekent een stijging van de gemiddelde grondwaterstand ten opzichte van de situatie vóór de aanleg, negatief een daling *** pb23 en pb25: gebaseerd op korte meetreeks als gevolg van onbetrouwbare metingen Om de eventuele invloed van de aanleg van de drainage op de grondwaterstand te kunnen analyseren, zijn voor de overige zeven peilbuizen de, na aanleg van de drainage, gemeten grondwaterstanden vergeleken met gesimuleerde waarden. Tevens is de gemiddelde gemeten grondwaterstand vergeleken met de gemiddelde gesimuleerde grondwaterstand. De resultaten zijn weergegeven in Tabel 1. In bijlage 4b zijn de grafieken van de gemeten en gesimuleerde grondwaterstanden opgenomen. KM85 Bijlage 4a pagina 2 van 3

40 Discussie In totaal is voor drie peilbuizen een betrouwbaar model gemaakt (verklaarde variantie hoger dan 70%), te weten pb19, pb25 en pb26. Bij de peilbuizen pb19 en pb26 is een verhoging van de grondwaterstand geconstateerd na aanleg van het nabijgelegen drainagesysteem. Bij peilbuis pb25 is een verlaging geconstateerd. De verschillen zijn echter zeer gering. De modellen voor de overige vier peilbuizen zijn minder betrouwbaar bevonden. De verklaarde variantie bedraagt bijna 60%. De modelsimulaties en meetreeksen zijn aanvullend op het oog beoordeeld, waarbij is vastgesteld dat de simulaties voor de peilbuizen pb20, pb21 en pb27 relatief betrouwbaar zijn. Bij de peilbuizen pb20 en pb21, nabij de drainage, is een geringe verhoging van de grondwaterstand berekend. Bij pb27 is de verhoging groter. In de grafiek in bijlage 4b is ook te zien dat de metingen gemiddeld een stijgende lijn volgen, mogelijk zijn deze metingen incorrect. Uit deze resultaten kan worden geconcludeerd dat de grondwaterstand na de aanleg van de drainage niet significant is gedaald. In de meeste gevallen lijkt de grondwaterstand enigszins te zijn gestegen, hoewel niet alle tijdreeksmodellen voldoende betrouwbaar zijn om deze conclusie te trekken. De precieze oorzaak hiervan is onbekend. Er is een aantal kanttekeningen te plaatsen bij de analyse: - Niet alle peilbuizen liggen dicht bij een drainagestreng. De peilbuizen pb20, pb21, pb22 en pb25 liggen op een afstand van 10 tot 50 m van de drainage. De peilbuizen pb19, pb23, pb26 en pb27 liggen ruim 100 m tot 450 m verwijderd. Het effect van de aanleg van de drainage zal op deze afstand te verwaarlozen zijn. - Bij enkele peilbuizen lijken de recente meetgegevens onbetrouwbaar. De grondwaterstand ter plaatse van peilbuis pb23 stijgt in 2012 tot NAP +1,9 m, terwijl de maximale grondwaterstand tot en met 2011 niet hoger is dan NAP +0,7 m. Ook de datalogger in peilbuis pb25 vertoont merkwaardig gedrag vanaf In 2012 komen de grondwaterstanden tot boven maaiveld (> NAP +1,2 m). Aan het eind van de meetperiode daalt de meetreeks tot circa NAP -4,5 m. Waarschijnlijk zijn de loggers van beide peilbuizen vanaf circa 2011 defect geraakt. Om een goede vergelijking met de simulaties te kunnen maken, zijn de onbetrouwbare gedeelten uit de meetreeksen verwijderd. Dit betekent wel dat de periode waarin de meetreeksen en simulaties zijn vergeleken, tamelijk kort is. Geconcludeerd wordt dat met behulp van de tijdreeksanalyse volgt dat de grondwaterstand in Nieuw Wassenaar na aanleg van de drainage is gestegen. Dit geldt zowel voor het gebied binnen als buiten de invloedsfeer van de drainage. De oorzaak is onbekend, maar ligt niet in de drainage. KM85 Bijlage 4a pagina 3 van 3

41 Evaluatie drainagesysteem Nieuwe Wassenaar Bijlage 4b: Resultaten tijdreeksmodellen meting pb19 aanleg drainage 1 simulatie drainage instelniveau 0.8 ontwateringseis 0.6 Grondwaterstand (m t.o.v. NAP) pb meting simulatie drainage instelniveau aanleg drainage 0.6 ontwateringseis 0.4 Grondwaterstand (m t.o.v. NAP) KM85 Bijlage 4b pagina 1 van 4

42 Evaluatie drainagesysteem Nieuwe Wassenaar meting simulatie drainage instelniveau ontwateringseis pb21 aanleg drainage 0.4 Grondwaterstand (m t.o.v. NAP) pb23 aanleg drainage 1.4 meting simulatie drainage instelniveau ontwateringseis 1 Grondwaterstand (m t.o.v. NAP) KM85 Bijlage 4b pagina 2 van 4

43 Evaluatie drainagesysteem Nieuwe Wassenaar pb meting simulatie drainage instelniveau aanleg drainage ontwateringseis Grondwaterstand (m t.o.v. NAP) meting pb26 aanleg drainage 0.8 simulatie drainage instelniveau 0.6 ontwateringseis Grondwaterstand (m t.o.v. NAP) KM85 Bijlage 4b pagina 3 van 4

44 Evaluatie drainagesysteem Nieuwe Wassenaar meting simulatie drainage instelniveau ontwateringseis pb27 aanleg drainage 0.4 Grondwaterstand (m t.o.v. NAP) KM85 Bijlage 4b pagina 4 van 4