Belevingsonderzoek Wmo onder inwoners, prestatievelden 1 t/m 4. Gemeente Lisse

Transcriptie

1 Belevingsonderzoek Wmo onder inwoners, prestatievelden 1 t/m 4 Gemeente Lisse

2

3 Belevingsonderzoek Wmo onder inwoners, prestatievelden 1 t/m 4 Gemeente Lisse augustus 2011

4 COLOFON Samenstelling Andrew Britt Mark Gremmen Myrte de Jong Vormgeving binnenwerk SGBO Benchmarking Druk SGBO Benchmarking SGBO Benchmarking Postbus HE Den Haag SGBO Niets uit deze publicatie mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze dan ook, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van SGBO. Aan de totstandkoming van deze publicatie is de grootst mogelijke zorg besteed. SGBO kan echter niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele onjuistheden, noch kunnen aan de inhoud rechten worden ontleend.

5 INHOUDSOPGAVE Inleiding 1 1 Verantwoording en achtergrondgegevens Achtergrondgegevens respondenten 3 2 Sociale en fysieke kwaliteit / Sociale samenhang en leefbaarheid Sociale en fysieke kwaliteitsscores Leefbaarheid Voorzieningen in de buurt Sociale cohesie Sociale contacten Sociaal netwerk Discriminatie Bemoeizorg / signalering Verenigingsleven 17 3 Vrijwilligerswerk en zorg voor anderen Vrijwilligerswerk Mantelzorg Overbelasting Ondersteuning aan mantelzorgers 26 4 Jeugd en opvoeding 29 5 Vragen over zorg, wonen en welzijn / Bekendheid met de Wmo Informatie en advies vanuit de gemeente Beleidsparticipatie / Bekendheid met de Wmo 32 Samenvatting en aanbevelingen 33 Bijlage 36

6

7 Inleiding De Wmo is zoveel breder dan vaak wordt gedacht. Kern van de wet is dat mensen moeten kunnen blijven meedoen in de samenleving (participeren). De gemeente heeft als taak mensen te helpen voor wie meedoen niet vanzelf gaat. Dit zeker niet alleen door het verstrekken van hulp bij het huishouden of een individuele voorziening. Door in te zetten op waardering en ondersteuning voor vrijwilligers en mantelzorgers, heldere informatie en advies voor burgers met vragen over wonen, welzijn en zorg, sociale samenhang en leefbaarheid en een zoveel mogelijk inclusief beleid voeren, dient een samenleving gecreëerd te worden waar mensen zoveel mogelijk op eigen kracht mee kunnen komen. Daarnaast hebben burgers een centrale positie in de Wmo. Zij moeten betrokken worden bij de uitvoering van de wet en kunnen een belangrijke rol spelen bij het opstellen en bijstellen van beleid. Voor u ligt het rapport Belevingsonderzoek Wmo onder inwoners (prestatievelden 1 t/m 4). 1 Het rapport gaat in op de vier prestatievelden die samenhangen met de bovengenoemde uitdagingen namelijk: 1 Het bevorderen van de sociale samenhang in en de leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten. 2 Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen die problemen hebben met opgroeien en van ouders die problemen hebben met opvoeden. 3 Het geven van informatie, advies en cliëntondersteuning. 4 Het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers. In het onderzoek hebben de inwoners dus hun mening gegeven over zaken als de woonomgeving, de eventuele ontvangen ondersteuning van de gemeente voor opvoeding, mantelzorgers, vrijwilligers en de informatievoorziening vanuit de gemeente over zorg, wonen en welzijn. In dit rapport wordt de beleving van de inwoners van de gemeente Lisse vergeleken met die van de inwoners van alle deelnemende gemeenten, de zogenoemde referentiegroep. Het rapport geeft inzicht in wat de sterke punten en verbeterpunten van de gemeente Lisse zijn als het gaat om de tevredenheid van de burgers over de praktische invulling van de Wmo. Mede hierdoor biedt het rapport concrete aanknopingspunten voor verbeteringen. 1 De gemeente voldoet met dit belevingsonderzoek aan artikel 9 lid 1a van de Wmo, waarin is aangegeven dat het college van burgemeester en wethouders jaarlijks vóór 1 juli de uitkomsten publiceert van onderzoek naar de tevredenheid van vragers van maatschappelijke ondersteuning over de uitvoering van de wet. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 1

8 Leeswijzer Het rapport bestaat uit 5 hoofdstukken. Hoofdstuk 1 bevat de verantwoording en de achtergrondgegevens van het onderzoek en de deelnemers. In hoofdstuk 2 wordt de sociale en fysieke kwaliteit binnen de gemeente besproken. Hoe beleven mensen hun buurt? Hoe zijn de sociale contacten binnen de gemeente, et cetera? Hoofdstuk 3 gaat in op vrijwilligerswerk en zorg voor anderen. De bekendheid met en tevredenheid over opvoedingsondersteuning en de voorzieningen voor de jeugd in de gemeente komen in hoofdstuk 4 aan bod. Tenslotte gaat hoofdstuk 5 in op de tevredenheid over de informatievoorziening vanuit de gemeente op het gebied van zorg, wonen en welzijn en beleidsparticipatie en bekendheid met de Wmo in het algemeen. De gemeente Lisse heeft de resultaten van dit onderzoek laten uitsplitsen naar 4 buurtclusters (in de tabellen worden dit segmenten genoemd). De segmenten zijn: - Blinkerd en Meerzicht: De Blinkerd / Meerenburgh / Zeeheldenwijk / Bloemenwijk (segment 1); 1 - Poelpolder: Componistenwijk / Lisse Rond / Schilderswijk / Vogelwijk / Vrouwenpolder (segment 2); 2 - Buurtschappen en buitengebied: De Engel / Ter Beek / Halfweg / De Loosters / Rooversbroek (segment 3); 3 - Centrum: Berkhout / Centrum / Oranjewijk / Van Rijckevorsel (segment 4). 4 SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 2

9 1 Verantwoording en achtergrondgegevens Het onderzoek is in februari 2011 uitgevoerd. In totaal hebben 24 2 gemeenten aan het onderzoek deelgenomen. De deelnemende gemeenten hebben een aselecte steekproef getrokken van inwoners van 18 jaar en ouder, die zij hebben aangeschreven met het verzoek de vragenlijst in te vullen. Om de resultaten van de gemeenten onderling goed te kunnen vergelijken, is gebruik gemaakt van een uniforme vragenlijst. In totaal hebben 557 van de aangeschreven burgers uit de gemeente Lisse de vragenlijst ingevuld. De respons voor de gemeente Lisse is daarmee 37%. In de referentiegroep is de gemiddelde respons 39%. De respons naar buurtcluster is in onderstaande tabel weergegeven. Tabel 1 Respons naar buurtcluster De Blinkerd / Meerenburgh / Zeeheldenwijk / Bloemenwijk (segment 1) 26% Componistenwijk / Lisse Rond / Schilderswijk / Vogelwijk / Vrouwenpolder (segment 2) 35% De Engel / Ter Beek / Halfweg / De Loosters / Rooversbroek (segment 3) 9% Berkhout / Centrum / Oranjewijk / Van Rijckevorsel (segment 4) 30% Totaal segmenten 100% 1.1 Achtergrondgegevens respondenten In het onderzoek is gevraagd naar de leeftijd van de respondenten. In onderstaande figuur zijn de respondenten verdeeld naar leeftijdscategorie voor de gemeente Lisse en voor alle deelnemende gemeenten. Figuur 1 Verdeling leeftijden van respondenten Uw gemeente 2010 Referentiegroep 2 Beemster, Brielle, Bunschoten, Dantumadiel, Deurne, Dongeradeel, Edam-Volendam, Graft De-Rijp, Heemskerk, Heiloo, Heumen, IJsselstein, Krimpen aan den IJssel, Lingewaard, Nederlek, Noordwijk, Ouderkerk, Schermer, Schiermonnikoog, Skarsterlân, Tynaarlo, Voorst, Westland, Wijk bij Duurstede. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 3

10 De meeste respondenten behoren tot de leeftijdcategorie jaar (61%). Aan de inwoners is ook gevraagd naar hun dagindeling / werksituatie. Figuur 2 Dagbesteding Uw gemeente 2010 Referentiegroep Het aandeel respondenten dat betaalde arbeid verricht, bedraagt in de gemeente Lisse 51% en is daarmee iets hoger dan in de referentiegroep (48%). Er zijn weinig verschillen met de referentiegroep. Aan respondenten is gevraagd naar de samenstelling van hun huishouden (gehuwd/samenwonend, alleenstaand, met of zonder (thuiswonende) kinderen). De resultaten zijn te lezen in de volgende figuur. Figuur 3 Samenstelling huishouden Uw gemeente 2010 Referentiegroep SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 4

11 Tabel 2 Samenstelling huishouden naar buurtcluster Geh. / samenw. Geh. / samenw. Alleenst. met Alleenst. zonder met thuisw. kind. zonder (thuisw.) kind. thuisw. kind. (thuisw.) kind. segment 1 34% 47% 4% 15% segment 2 32% 50% 4% 14% segment 3 38% 40% 2% 19% segment 4 27% 54% 1% 18% Uw gemeente % 50% 3% 16% Referentie groep 35% 47% 2% 16% De helft van de respondenten (50%) in uw gemeente woont samen zonder (thuiswonende) kinderen. Ten opzichte van de referentiegroep is deze groep iets sterker vertegenwoordigd. Huishoudens met thuiswonende kinderen daarentegen komen in Lisse iets minder vaak voor dan in de referentiegroep. In het buurtcluster Centrum wonen de meeste gehuwden/samenwonenden zonder (thuiswonende) kinderen, in het buurtcluster buurtschappen en buitengebied wonen de meeste gehuwden/samenwonenden met thuiswonende kinderen. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 5

12 2 Sociale en fysieke kwaliteit / Sociale samenhang en leefbaarheid 2.1 Sociale en fysieke kwaliteitsscores De schaalscores over sociale en fysieke kwaliteit zijn gebaseerd op meerdere vragen over hetzelfde onderwerp. Samenhangende vragen worden hiertoe gebundeld. Elke antwoordcategorie van een vraag krijgt, afhankelijk van de lading, een waarde toegekend. Rekening houdend met deze waarde en het aantal antwoordcategorieën kan een schaalscore worden berekend die resulteert in een waarde tussen 0 en 10 (volgende figuur). Figuur 4 Schaalscore sociale kwaliteit Uw gemeente 2010 Referentiegroep Ten behoeve van de schaalscore op sociale kwaliteit zijn de vragen over de sociale omgang in een buurt samengenomen. De antwoordcategorieën die een positieve invloed hebben op de sociale cohesie krijgen een hogere waarde toegekend dan antwoordcategorieën die daar een negatieve invloed op hebben. De schaalscore varieert van 0 (weinig cohesie) tot 10 (veel cohesie). Dus hoe hoger de score, hoe beter. Uw gemeente scoort een 6,5 op het aspect sociale kwaliteit. De sociale cohesie is daarmee lager dan de referentiegroep (6,8). Figuur 5 Schaalscore fysieke kwaliteit Uw gemeente 2010 Referentiegroep De schaalscore fysieke kwaliteit geeft aan in welke mate sprake is van verloedering. De schaalscore is gebaseerd op 4 stellingen: in hoeverre is er in de eigen buurt sprake van rommel op straat, hondenpoep, vernieling en bekladding van openbare objecten. De schaalscore varieert van 0 (geen verloedering) tot 10 (veel verloedering). Dus hoe lager deze score, hoe beter. In uw gemeente steekt de fysieke kwaliteit iets minder gunstig af ten opzichte van de referentiegroep (4,6 tegenover 4,2 in de referentiegroep). SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 6

13 Figuur 6 Schaalscores sociale en fysieke kwaliteit naar buurtcluster segment 1 segment 2 segment 3 segment 4 Uw gemeente 2010 Referentie groep Fysieke kwaliteit 4,6 4,3 4,7 4,8 4,6 4,2 segment 1 segment 2 segment 3 segment 4 Uw gemeente 2010 Referentie groep Sociale kwaliteit 6,4 6,5 6,3 6,6 6,5 6,8 De fysieke kwaliteit is het meest gunstig in het buurtcluster Poelpolder (4,3) en het minst gunstig in segment 4 (4,8). De sociale kwaliteit is het hoogst in segment 4 (6,6) en het laagst in het buurtcluster buurtschappen en buitengebied (6,3). 2.2 Leefbaarheid De woonomgeving speelt een grote rol in het welbevinden van de meeste mensen. De beleving van de woonomgeving is ten eerste gemeten door te vragen naar een aantal aspecten van de buurt. Deze zijn onder andere gebruikt om de fysieke kwaliteitsscore te berekenen. Aan de inwoners van de deelnemende gemeenten is ook gevraagd hoe vaak bepaalde ongemakken in de openbare ruimte voorkomen. In figuur 7 en 8 is weergegeven welk percentage van de respondenten aangeeft dat deze ongemakken in de openbare ruimte vaak voorkomen. Figuur 7 % vaak voorkomen van ongemakken in de openbare ruimte (fysieke verloedering) Uw gemeente 2010 Referentiegroep SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 7

14 Figuur 8 % vaak voorkomen van ongemakken in de openbare ruimte (sociale overlast) Uw gemeente 2010 Referentiegroep Hondenpoep (40%) en zwerfvuil (25%) worden als de meest voorkomende ongemakken in de openbare ruimte ervaren in Lisse. In vergelijking met de referentiegroep ervaren burgers in Lisse vaker overlast van hondenpoep, zwerfvuil, overhangend groen en defect straatmeubilair. Wat betreft sociale overlast hebben de inwoners het meeste overlast van verkeers- en parkeeroverlast (36%). In onderstaande tabellen zijn deze ongemakken uitgesplitst naar buurtcluster. Tabel 3 Ongemakken naar buurtcluster (fysieke verloedering) Leegst., verpaupering gebouw. Vernieling in openb. ruimte Diefstal, inbraak Defect straatmeubilair Overhangend groen Hondenpoep Rommel, zwerfvuil Vernieling auto's, fietsen segment 1 5% 2% 3% 7% 15% 40% 22% 4% segment 2 2% 3% 1% 5% 15% 39% 19% 0% segment 3 2% 9% 4% 11% 15% 29% 30% 4% segment 4 5% 4% 1% 7% 9% 46% 32% 1% Uw gemeente % 4% 2% 7% 13% 40% 25% 2% Referentie groep 3% 5% 3% 6% 11% 31% 19% 2% In het buurtcluster buurtschappen en buitengebied heeft men het meeste last van defect straatmeubilair ten opzichte van de overige 3 segmenten. Wat betreft hondenpoep is de overlast in segment 4 het grootst (46%). Zwerfvuil komt het meeste voor in segment 4. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 8

15 Tabel 4 Ongemakken naar buurtcluster (sociale overlast) Agressie, geweld Overlast van omwonenden Geluidsoverlast Verkeers-, parkeeroverlast Rondhangende groepen segment 1 1% 4% 6% 42% 4% segment 2 0% 2% 5% 22% 5% segment 3 0% 6% 13% 56% 2% segment 4 1% 1% 9% 39% 11% Uw gemeente % 3% 8% 36% 7% Referentie groep 1% 4% 8% 26% 5% Ten aanzien van sociale overlast heeft het buurtcluster buurtschappen en buitengebied het meeste overlast van omwonenden (6%). Ook wordt in het buurtcluster buurtschappen en buitengebied de meeste geluidsoverlast ervaren (13%), alsmede de meeste verkeers- en parkeeroverlast (56%). In segment 4 hebben de inwoners relatief het meest overlast van rondhangende groepen (11%). Tot slot is aan respondenten gevraagd of de stoepen en straten in hun buurt goed begaanbaar zijn voor bijvoorbeeld kinderwagens of mensen in een rolstoel of scootmobiel. De resultaten hiervan zijn terug te lezen in de onderstaande tabel naar buurtcluster. Tabel 5 Begaanbaarheid stoepen en straten naar buurtcluster Goed Redelijk Slecht Weet ik niet segment 1 45% 40% 13% 2% segment 2 47% 44% 7% 3% segment 3 46% 27% 23% 4% segment 4 48% 36% 13% 2% Uw gemeente % 39% 12% 3% Referentie groep 43% 41% 12% 4% 85% van de inwoners van de gemeente Lisse beoordeelt de begaanbaarheid van stoepen en straten redelijk tot goed. 12% beoordeelt de begaanbaarheid als slecht. In het buurtcluster Poelpolder beoordelen de inwoners de begaanbaarheid van de stoepen en straten het meest positief (91% redelijk tot goed), in het buurtcluster buurtschappen en buitengebied beoordeelt men de begaanbaarheid het meest slecht (73% redelijk tot goed, 23% slecht). SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 9

16 2.3 Voorzieningen in de buurt De aanwezigheid van voldoende voorzieningen zoals winkels, bankfilialen, postkantoren en jeugdvoorzieningen wordt door veel mensen als belangrijk beschouwd. Zowel in kleine dorpskernen als in oude stadswijken staan deze voorzieningen vaak onder druk. Juist plekken zoals (buurt)winkels, postkantoren of parkjes zijn plekken waar buurtbewoners elkaar regelmatig tegen kunnen komen om een praatje te maken. Dit is van belang voor de sociale cohesie in de buurt. Aan inwoners is gevraagd of er in hun buurt (op loopafstand) voldoende voorzieningen zijn. De resultaten op gemeenteniveau zijn terug te lezen in figuur 9 en op buurtcluster niveau in tabel 6. Figuur 9 Voldoende voorzieningen in de buurt Uw gemeente 2010 Referentiegroep Behalve de groenvoorzieningen (72% voldoende) in de gemeente Lisse waarderen de respondenten de hoeveelheid voorzieningen beter dan in de referentiegroep. Echte uitschieters ten opzichte van de referentiegroep in positieve zin zijn de winkels met basisbehoeften (90%) en het openbaar vervoer (94%). SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 10

17 Tabel 6 Voldoende voorzieningen in de buurt (naar buurtcluster ) Winkels basisbehoeften Bank-, postkantoren Pinautomaten Huisartsen Consult. bureaus, CJG's Openbaar vervoer Jeugdvoorz. Groenvoorz. Bankjes segment 1 95% 91% 91% 88% 44% 95% 60% 69% 46% segment 2 93% 71% 94% 87% 65% 95% 80% 92% 63% segment 3 32% 30% 34% 39% 22% 83% 60% 63% 46% segment 4 98% 94% 89% 90% 38% 96% 52% 55% 44% Uw gemeente % 80% 86% 84% 48% 94% 64% 71% 51% Referentie groep 77% 61% 72% 79% 41% 75% 53% 74% 52% Over het algemeen zijn er in het buurtcluster buurtschappen en buitengebied de minste voorzieningen aanwezig. In segment 1 en 4 zijn overwegend de meeste voorzieningen voldoende aanwezig. 2.4 Sociale cohesie Aan inwoners is een aantal stellingen voorgelegd over sociale samenhang in hun buurt. De inwoners konden hierbij aangeven in hoeverre ze het eens zijn met de uitspraken. Dit is voor de gemeente Lisse en de referentiegroep weergegeven in onderstaande figuur. Onder andere deze antwoorden worden gebruikt om de sociale kwaliteitsscore te berekenen. Figuur 10 Tevredenheid over sociale cohesie Uw gemeente 2010 Referentiegroep Een meerderheid van de respondenten in uw gemeente geeft aan dat zij in een gezellige buurt wonen met veel saamhorigheid (58%). Ook is men tevreden over de prettige omgang in de buurt (88%) en voelt men zich er goed thuis (83%). In vergelijking met de referentiegroep is een relatief klein deel van de inwoners het eens met de stelling dat de mensen in hun buurt zich betrokken bij en verantwoordelijk voor de buurt voelen (64%). Tot slot geeft 82% aan SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 11

18 zichzelf (heel) betrokken bij de eigen buurt te voelen. De betrokkenheid is het grootst in het buurtcluster Centrum (86%, zie ook tabel 8). Tabel 7 Tevredenheid sociale cohesie naar buurtcluster Men is betrokken Men voelt zich thuis Het is gezellig, veel saamhorigheid De omgang is prettig Men kent elkaar nauwelijks segment 1 64% 82% 57% 87% 33% segment 2 60% 85% 56% 87% 29% segment 3 58% 80% 59% 89% 37% segment 4 71% 85% 63% 90% 29% Uw gemeente % 83% 58% 88% 31% Referentie groep 72% 83% 67% 88% 25% De inwoners van de gemeente Lisse beoordelen de betrokkenheid in het buurtcluster Centrum het hoogst en in het buurtcluster buurtschappen en buitengebied het laagst. Inwoners ervaren de meeste gezelligheid en saamhorigheid in het buurtcluster Centrum en de minste in het buurtcluster Poelpolder. Tabel 8 Gevoel van betrokkenheid bij de eigen buurt naar buurtcluster Heel betrokken Enigszins betrokken Nauwelijks betrokken Niet betrokken segment 1 20% 61% 16% 3% segment 2 17% 62% 19% 3% segment 3 26% 53% 21% segment 4 27% 59% 12% 2% Uw gemeente % 60% 16% 3% Referentie groep 27% 57% 13% 3% Op de vraag of er behoefte is aan plaatsen waar men andere mensen uit de buurt kan ontmoeten, zegt 13% van de respondenten uit uw gemeente daar behoefte aan te hebben. In de referentiegroep is dit aandeel hoger, namelijk 16%. Vervolgens is de stelling voorgelegd In mijn buurt zijn voldoende plaatsen waar buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten. Het grootste deel van deze respondenten is het hier (helemaal) mee eens (73%). In de segmenten 2 en 4 vinden relatief veel mensen dat er voldoende plaatsen zijn waar buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten, in de segmenten 1 en 3 is dit relatief minder. Tabel 9 Voldoende plaatsen waar buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten Helemaal mee eens Mee eens Mee oneens Helemaal mee oneens segment 1 5% 56% 31% 8% segment 2 11% 72% 15% 2% segment 3 11% 51% 22% 16% segment 4 10% 67% 19% 3% Uw gemeente % 64% 22% 5% Referentie groep 13% 59% 22% 6% SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 12

19 Daarnaast is aan de inwoners gevraagd hoe vaak er leuke activiteiten in de buurt worden georganiseerd. Gedacht kan worden aan zaken als braderieën en buurtfeesten. Het merendeel van de respondenten (62%) geeft aan dat deze activiteiten (bijna) nooit plaatsvinden. 4% geeft aan dat deze vaak plaatsvinden en 34% soms. Dit is aanzienlijk lager dan de referentiegroep waar 10% aangeeft dat leuke activiteiten vaak plaatsvinden en 53% soms. Verder geeft 12% van de respondenten aan hier vaak aan deel te nemen en 32% soms. Dit is lager dan de referentiegroep, waar 19% vaak zegt deel te nemen aan buurtactiviteiten en 41% soms. Tabel 10 Leuke activiteiten naar buurtcluster Leuke activiteiten Deelname frequentie Vaak Soms (Bijna) nooit Vaak Soms (Bijna) nooit segment 1 3% 35% 62% 17% 22% 61% segment 2 4% 32% 65% 8% 35% 57% segment 3 4% 39% 57% 7% 39% 54% segment 4 5% 35% 60% 14% 37% 50% Uw gemeente % 34% 62% 12% 32% 55% Referentie groep 10% 53% 37% 19% 41% 39% Burgers kunnen zelf actief een bijdrage leveren aan het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid in de buurt. Gedacht kan worden aan activiteiten organiseren, buurtpreventie, schoonmaakacties en/of contact met de gemeente over zaken die in de buurt spelen. 16% van de respondenten in de gemeente Lisse geeft aan in het afgelopen jaar actief te zijn geweest in de eigen buurt om de leefbaarheid en veiligheid te verbeteren. Dit wijkt af van het beeld in de referentiegroep (21%). In het buurtcluster buurtschappen en buitengebied hebben aanzienlijk meer inwoners (27%) een bijdrage geleverd aan het verbeteren van de leefbaarheid in de buurt dan in de andere segmenten (allen 15%). Tabel 11 Bijdrage aan verbeteren leefbaarheid in de buurt Ja Nee segment 1 15% 85% segment 2 15% 85% segment 3 27% 73% segment 4 15% 85% Uw gemeente % 84% Referentie groep 21% 79% In wijken kunnen bewonersorganisaties actief zijn. Dit zijn vaak betrokken burgers die zich via diverse wegen inzetten voor de wijk. Vaak zijn bewonersorganisaties gesprekspartners voor gemeenten. Maar in hoeverre zijn inwoners eigenlijk bekend met deze bewonersorganisaties? Aan respondenten is gevraagd in hoeverre zij bekend zijn met de bewonersorganisaties in hun buurt. De resultaten zijn terug te lezen in onderstaande tabel. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 13

20 Tabel 12 Bekend met bewonersorganisatie segment 1 segment 2 segment 3 segment 4 Uw gemeente 2010 Referentie groep Goed bekend 7% 4% 3% 12% 7% 12% Bekend 28% 22% 39% 23% 26% 34% Nauwelijks bekend 65% 74% 58% 65% 68% 54% 33% van de inwoners van Lisse is (goed) bekend met de bewonersorganisatie in de eigen buurt. Dit is lager dan in de referentiegroep waar dit 46% is. In het buurtcluster buurtschappen en buitengebied is de bekendheid met de bewonersorganisatie het grootst (42%), in het buurtcluster Poelpolder het laagst (26%). 2.5 Sociale contacten Een doel van de Wmo is dat mensen kunnen (blijven) participeren in de samenleving. Onvoldoende sociale contacten of eenzaamheid kunnen hier een belemmering voor zijn. Voor gemeenten is het daarom interessant om inzichtelijk te hebben hoeveel inwoners een goed sociaal netwerk hebben Sociaal netwerk Eerst is aan respondenten gevraagd hoe vaak zij zich eenzaam voelen. In uw gemeente geeft 0% aan zich vaak eenzaam te voelen en 11% soms. Dit is lager dan de referentiegroep, waar 2% aangeeft zich vaak eenzaam te voelen en 14% soms. Vervolgens zijn aan respondenten 11 stellingen voorgelegd over eenzaamheid/ sociaal contact 3. Door punten te geven per stelling kan een mate van eenzaamheid worden berekend (deze methode wordt ook gebruikt in GGD monitors). De resultaten zijn terug te lezen in onderstaande figuren. In figuur 11 is de verdeling te zien van sociale eenzaamheid (donker paars) en emotionele eenzaamheid (licht paars). Sociale eenzaamheid heeft vooral te maken met een te beperkt sociaal netwerk. Emotionele eenzaamheid hangt meer samen met het bijvoorbeeld wel of niet hebben van een partner. In figuur 12 is te lezen welk mate van eenzaamheid er voorkomt in de gemeente. Figuur 11 Sociale en emotionele eenzaamheid Sociale eenzaamheid Emotionele eenzaamheid 3 De Jong Gierveld & Kamphuis (1985), zie de bijlage voor de gehanteerde stellingen. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 14

21 Figuur 12 Mate van eenzaamheid Uw gemeente 2010 Referentiegroep De mate van eenzaamheid van de respondenten in uw gemeente is kleiner dan die in de referentiegroep. Op de vraag Heeft u mensen op wie u kunt terugvallen wanneer u hulp of zorg nodig heeft? geeft de meerderheid van de inwoners van Lisse aan deze wel te hebben. In de meeste gevallen is dit de familie. 7% van de respondenten geeft aan geen mensen te hebben op wie ze kunnen terugvallen. In de referentiegroep is dit 8% Discriminatie Discriminatie op bijvoorbeeld handicap, afkomst, seksuele geaardheid, levensovertuiging of welke grond dan ook kan mensen belemmeren om mee te doen in de maatschappij. Daarom is aan respondenten gevraagd of zij zich wel eens gediscrimineerd voelen. In onderstaande tabel zijn de resultaten te zien. Tabel 13 Discriminatie Vaak Soms (Bijna) nooit Uw gemeente % 5% 94% Referentie groep 1% 7% 92% In uw gemeente geeft de meerderheid (94%) van de respondenten aan zich (bijna) nooit gediscrimineerd te voelen. Dit is hoger dan de referentiegroep (92%). SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 15

22 2.5.3 Bemoeizorg / signalering Bemoeizorg richt zich voornamelijk op de zogenaamde zorgwekkende zorgmijders. Mensen die in behoeftige of anderszins verkommerde omstandigheden leven maar de stap naar de reguliere hulpverlening nog niet kunnen, of niet meer willen maken. Bewoners kunnen een rol spelen in het helpen signaleren van deze mensen. Voor de gemeente is het van belang dat inwoners weten waar zij terecht kunnen als zij een zorgwekkende zorgmijder in hun omgeving hebben. Aan respondenten is de vraag gesteld Weet u waar u melding kunt doen als u zich ernstig zorgen maakt om een persoon of gezin in uw omgeving (bijvoorbeeld iemand die niet meer weet wat goed voor hem is, iemand die nooit meer buiten komt, die zichzelf of anderen verwaarloosd, et cetera)? Het grootste deel van de respondenten (62%) geeft aan dit niet te weten maar wel te weten hoe zij erachter kunnen komen. Figuur 13 Bekendheid mogelijkheid tot melding zorgmijder Uw gemeente 2010 Referentiegroep Vervolgens is aan respondenten gevraagd of zij ooit iemand in hun omgeving hebben gekend/ kennen waar zij zich ernstig zorgen over maken/maakten. 9% heeft zich wel eens ernstig zorgen gemaakt over iemand in de omgeving en hiervan melding gemaakt. Tevens 9% heeft zich wel eens ernstig zorgen gemaakt maar hiervan geen melding gemaakt. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 16

23 Figuur 14 Ernstig zorgen over iemand in de omgeving? Uw gemeente 2010 Referentiegroep Tenslotte geeft 67% van de respondenten aan dat zij het wel zouden melden als zij zich ernstig zorgen maakten om een persoon of gezin in hun omgeving. 2% zou dit niet doen en 31% weet het niet. Tabel 14 Zou u melding doen van zorgmijder? Ja Nee Weet niet Uw gemeente % 2% 31% Referentie groep 67% 3% 31% 2.6 Verenigingsleven Lid zijn van een vereniging zegt iets over de deelname van burgers aan de maatschappij. Bij verenigingen kunnen inwoners elkaar tegenkomen en sociale contacten aan gaan. Aan respondenten is daarom gevraagd of zij lid zijn van een vereniging. Hiertoe behoren niet alleen sportclubs, maar ook gezelligheids- of andere vrijetijdsverenigingen. Meer dan de helft (62%) van de respondenten in uw gemeente geeft aan lid te zijn van een vereniging. In de referentiegroep is dit aandeel 65%. Het percentage van de inwoners in uw gemeente dat lid is van een vereniging is dus iets lager dan de referentiegroep. Tabel 15 Verdeling redenen/oorzaken om geen lid te zijn van vereniging Uw gemeente 2010 Referentie groep Geen interesse of behoefte 57% 50% Reiskosten 1% 1% Tijdgebrek / te druk 43% 43% Redenen om geen lid te worden van een vereniging Lidmaatschap is te duur 7% 7% Problemen met kinderopvang 3% 2% Ik weet niet wat voor verenigingen er zijn 3% 4% Ik voel mij niet welkom 2% 2% Er zijn in de buurt geen verenigingen 2% 3% N.v.t. 10% 13% SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 17

24 De voornaamste redenen/oorzaken om geen lid te zijn van een vereniging zijn geen interesse of behoefte (57%) en tijdgebrek (43%). 7% heeft aangegeven het lidmaatschap te duur te vinden. 3% heeft problemen met kinderopvang en tevens 3% weet niet wat voor verenigingen er zijn. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 18

25 3 Vrijwilligerswerk en zorg voor anderen Vrijwilligers zijn onmisbaar in onze samenleving. In de Wmo worden belangrijke maatschappelijke taken aan hen toegedicht. In het belevingsonderzoek is gevraagd naar de invulling van vrijwilligerswerk en de zorg voor anderen. 3.1 Vrijwilligerswerk In uw gemeente geeft 37% van de respondenten aan in het afgelopen jaar vrijwilligerswerk te hebben gedaan. In de referentiegroep is dit aandeel hoger (43%). Verder geeft 34% van de respondenten in de gemeente Lisse aan te verwachten in het komend jaar vrijwilligerswerk te gaan doen. Dit is lager dan de referentiegroep, waar dit aandeel 39% bedraagt. In segment 2 hebben het afgelopen jaar de meeste mensen vrijwilligerswerk gedaan (41%), in het buurtcluster buurtschappen en buitengebied het minste (28%). Tabel 16 Vrijwilligerswerk Deelname in de afgelopen 12 maanden Deelname in de komende 12 maanden ja nee Ja Nee segment 1 33% 67% 33% 67% segment 2 41% 59% 36% 64% segment 3 28% 72% 30% 70% segment 4 39% 61% 36% 64% Uw gemeente % 63% 34% 66% Referentie groep 43% 57% 39% 61% De meeste respondenten die aangeven vrijwilligerswerk te doen, doen dit incidenteel. Het grootste deel van de respondenten dat het afgelopen jaar vrijwilligerswerk heeft gedaan is voor het eerst geïnformeerd over deze mogelijkheid door familie, vrienden of bekenden (29%) of op een andere manier (35%). Slechts een klein deel is geïnformeerd via de een advertentie in een blad, krant of tijdschrift (7%). Geen enkele respondent is geïnformeerd door de vacaturebank. Tabel 17 Informatie over mogelijkheden Uw gemeente 2010 Referentie groep Familie, vrienden, bekenden 29% 31% Advertentie in blad / krant / tijdschrift 7% 6% Vacaturebank 1% Medewerkers van de vrijwilligersorganisatie 10% 11% Vrijwilligers van de organisatie 19% 16% Anders 35% 35% SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 19

26 De inwoners die vrijwilligerswerk doen hebben aangegeven wat de belangrijkste reden voor hen is om vrijwilligerswerk te doen. Dit is terug te vinden in onderstaande tabel. Tabel 18 Belangrijkste reden om vrijwilligerswerk te doen Aantal % Ik vind het leuk om vrijwilligerswerk te doen 75 26% Ik wil leren en nieuwe (werk)ervaring op doen 7 2% Ik vind het leuk om andere mensen te ontmoeten 50 17% Ik vind dat het erbij hoort 86 29% Het geeft voldoening 64 22% Het geeft structuur in mijn tijdsbesteding 9 3% Ik ben maatschappelijk stagiair 0 0% Ik doe vrijwilligerswerk in het kader van werknemersvrijwilligerswerk 2 1% Ik doe vrijwilligerswerk in het kader van mijn studie 1 0% Het is verplicht vanuit de uitkeringsinstantie (bijv. werkleeraanbod of re-integratie) 0 0% De meeste vrijwilligers doen vrijwilligerswerk omdat ze vinden dat het erbij hoort (29%). 26% vindt het leuk om vrijwilligerswerk te doen. Voor 22% van de vrijwilligers is voldoening de belangrijkste reden om vrijwilligerswerk te doen en 17% vindt het leuk om andere mensen te ontmoeten. Aan de inwoners die verwachten dat zij het komend jaar geen vrijwilligerswerk zullen doen, is gevraagd wat hiervoor de redenen zijn (meerdere antwoorden mogelijk). De verdeling hiervan is te zien in de onderstaande tabel. Tabel 19 Verdeling redenen/oorzaken om geen vrijwilligerswerk te doen Uw gemeente 2010 Referentie groep Geen interesse of behoefte 16% 23% Tijdgebrek / te druk 84% 74% Redenen om geen vrijwilligerswerk te doen Problemen kinderopvang 0% 3% (Reis)kosten 0% 3% Weet niet wat voor vrijwilligerswerk ik kan doen 5% 5% Weet niet hoe ik aan vrijwilligerswerk kan komen 0% 2% Voor de inwoners van Lisse die verwachten dat zij het komend jaar geen vrijwilligerswerk zullen doen is de voornaamste reden tijdgebrek (84%). In uw gemeente geven relatief meer inwoners aan geen tijd te hebben voor vrijwilligerswerk. Geen interesse of behoefte (16%) speelt ook een rol. Voor 5% geldt dat zij niet weten wat voor vrijwilligerswerk zij kunnen doen. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 20

27 Figuur 15 Vrijwilligerswerk naar leeftijd Uw gemeente 2010 Referentiegroep De meeste vrijwilligers zijn tussen de 35 en 64 jaar oud. In vergelijking met de referentiegroep zijn er relatief iets meer 65-plussers in de gemeente Lisse die vrijwilligerswerk doen. Aan vrijwilligers is gevraagd wat voor soort vrijwilligerswerk zij doen/voor wat voor soort organisatie dit is (meerdere antwoorden mogelijk). Figuur 16 Soort vrijwilligerswerk / vrijwilligersorganisatie De meeste vrijwilligers doen vrijwilligerswerk in de sport, recreatie en vrije tijdssector (14%) of zetten zich in voor ideële activiteiten (11%). Er zijn weinig vrijwilligers die zich inzetten voor wijk-, buurt- en bewonerszaken (3%). Vrijwilligers is gevraagd hoe tevreden of ontevreden zij zijn over een aantal aspecten van het vrijwilligerswerk. Uit onderstaande figuur blijkt dat zij relatief het meest tevreden zijn over de begeleiding en aansturing en relatief het minst tevreden over de onkostenvergoeding. 18% van de vrijwilligers verwacht steun van de gemeente bij zijn of haar taak als vrijwilliger, 82% verwacht dit niet. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 21

28 Figuur 17 Tevredenheid aspecten vrijwilligerswerk Vervolgens is de vrijwilligers gevraagd hoe vaak zij in de afgelopen 2 jaar gebruik hebben gemaakt van de verschillende diensten van het Servicepunt Vrijwilligers Lisse. De meeste vrijwilligers hebben geen enkele keer gebruik gemaakt van de diensten van het Servicepunt. 17% van de vrijwilligers heeft wel eens informatie gevraagd, 4% heeft wel eens een adviesgesprek gehad bij het Servicepunt en 1% een begeleidingsgesprek. Verder heeft 8% wel eens de vacaturebank bekeken en 18% heeft de website van het Servicepunt wel eens geraadpleegd. Ook heeft 6% wel eens een cursus gevolgd bij het Servicepunt en 4% wel eens een spreekuur/inloopuur bezocht. De vrijwilligers geven de ondersteuning die wordt geboden door het Servicepunt Vrijwilligers Lisse gemiddeld een rapportcijfer 6, Mantelzorg Mantelzorgers zorgen onbetaald voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner, ouder, kind of ander familielid, vriend of kennis. Volgens sommige definities moet deze zorg ook meer dan 4 of 8 uur per week en langer dan 3 maanden duren voordat er sprake is van mantelzorg. Mantelzorgers zijn van onschatbare waarde binnen ons zorgstelsel. Binnen de Wmo wordt er ook een groot beroep op deze mensen gedaan. Gemeenten hebben daarom de taak mantelzorgers te ondersteunen. Respondenten is de vraag voorgelegd of zij vrijwillige zorg geven aan hulpbehoevende familieleden, vrienden of bekenden (mantelzorg). Ongeveer één op de vijf (19%) van de respondenten geeft aan vrijwillige zorg te geven aan naasten. Dit is gelijk aan het percentage in de referentiegroep (19%). Aan wie geven deze mensen vrijwillige zorg? De verdeling hiervan is terug te lezen in onderstaande tabel. De meeste mensen geven deze zorg aan hun (schoon)ouders. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 22

29 Tabel 20 Aan wie geeft men vrijwillige zorg? Echtgeno(o)t(te) of partner (Pleeg / stief) kinderen (Schoon) ouders Andere familieleden Buren, vrienden of kennissen Anders Uw gemeente % 5% 41% 16% 14% 8% Referentie groep 16% 12% 44% 13% 12% 3% Figuur 18 Hoeveel uur geven mensen zorg Uw gemeente 2010 Referentiegroep Meer dan de helft van de respondenten (58%) biedt 0 t/m 4 uren mantelzorg per week. Dit percentage is hoger dan de referentiegroep (52%). Het grootste deel van de respondenten in uw gemeente die aangeven zorg te geven doen dit al langer dan 12 maanden (78%). In de referentiegroep is dit 82%. In vergelijking met de referentiegroep is het percentage mantelzorgers dat minder dan 3 maanden voor een naaste zorgt relatief hoog (12%) tegenover 6% in de referentiegroep. Figuur 19 Mantelzorg naar leeftijd Uw gemeente 2010 Referentiegroep SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 23

30 In Lisse blijken mensen tussen de 35 en 64 jaar het meest actief te zijn in de mantelzorg. Het mantelzorgbestand komt min of meer overeen met de referentiegroep Overbelasting Het verlenen van (te) veel hulp aan anderen kan tot overbelasting leiden bij degene die het geeft. Als een mantelzorger zelf overbelast raakt, betekent dit dat de gemeente zowel ondersteuning moet bieden aan de overbelaste mantelzorger, als aan de hulpbehoevende die deze verzorgde. Aan de respondenten is gevraagd in welke mate zij zich door het geven van mantelzorg overbelast voelen (zie onderstaande figuur). Figuur 20 Mate van overbelasting Uw gemeente 2010 Referentiegroep Ongeveer de helft van de respondenten (52%) geeft aan zich niet overbelast te voelen. Dit is iets hoger dan de referentiegroep waar dit aandeel op 49% ligt. 41% van de mantelzorgers in de gemeente Lisse voelt zich soms overbelast, 5% regelmatig en 2% vaak. In de onderstaande tabel is een verdeling gemaakt naar intensiteit van mantelzorg. Categorie 1 zijn de mantelzorgers die minimaal 3 maanden lang, meer dan 8 uur per week zorg geven. Categorie 2 zijn de overige mogelijkheden (dus zowel langer maar minder intensief als bijvoorbeeld erg intensief maar voor een korte periode). Tabel 21 Overbelasting naar intensiteit mantelzorg Mate van overbelasting Niet Soms Regelmatig Vaak Uw gemeente 2010 Mantelzorger Meer dan 8 uur p/w, min. 3 mnd 22% 61% 9% 9% Overig 63% 33% 4% Referentie groep Mantelzorger Meer dan 8 uur p/w, min. 3 mnd 25% 46% 19% 10% Overig 56% 37% 5% 2% SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 24

31 Zichtbaar wordt de mate van overbelasting. De mantelzorgers die langer dan drie maanden meer dan 8 uur per week geven zijn vaker overbelast dan de overige mantelzorgers. De mantelzorgers die intensief zorgen uit de gemeente Lisse zijn minder overbelast dan de mantelzorgers uit de referentiegroep. Echter, slechts één op de vijf (22%) mantelzorgers die intensief zorgen is niet overbelast. Als wij de resultaten van de eerder gestelde vraag Heeft u zelf mensen op wie u terug kunt vallen wanneer u hulp of zorg nodig heeft? kruisen met de respondenten die hebben aangegeven mantelzorg te geven leidt dit tot het volgende: Tabel 22 Mensen op wie je terug kunt vallen naar wel / niet mantelzorger Vangnet Ja Nee Uw gemeente 2010 Mantelzorger Ja 92% 8% Nee 92% 8% Referentie groep Mantelzorger Ja 90% 10% Nee 90% 10% Het kan een punt van zorg zijn dat mensen die vrijwillige zorg geven aan anderen minder vaak iemand hebben om op terug te vallen wanneer zij zelf hulp of zorg nodig zouden hebben. In die zin wordt ondersteuning vanuit de gemeente voor mantelzorgers extra belangrijk. 8% van de mantelzorgers die intensief zorgen heeft geen vangnet om op terug te vallen. Van de inwoners die niet mantelzorgen heeft 7% niemand om op terug te vallen. Het verschil in wel of niet zelf als mantelzorger een vangnet hebben wijkt dus nauwelijks af van de verdeling onder burgers die geen mantelzorg bieden. Aan de mensen die aangegeven hebben mantelzorg te bieden, is gevraagd of zij zichzelf ook als mantelzorger beschouwen. Van de respondenten die hebben aangegeven vrijwillige zorg te geven aan een naaste zegt slechts 44% zichzelf ook daadwerkelijk als mantelzorger te beschouwen. In de referentiegroep is dit 52%. Dit kan te maken hebben met onbekendheid met het begrip, of de wens om niet in hokjes gestopt te willen worden. Ook kunnen mensen de hulp die zij geven als vanzelfsprekend beschouwen. Van deze groep is het in ieder geval belangrijk dat zij hun weg naar ondersteuning weten te vinden. Tabel 23 Zelfbeeld mantelzorgers naar intensiteit mantelzorg Beschouwt zich als mantelzorger Ja Nee Uw gemeente 2010 Mantelzorger Meer dan 8 uur p/w, min. 3 mnd 80% 20% Overig 32% 68% Referentie groep Mantelzorger Meer dan 8 uur p/w, min. 3 mnd 71% 29% Overig 46% 54% SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 25

32 De mantelzorgers die intensief voor een naaste zorgen zien zich veelal wel als mantelzorger (80%). Dat is meer dan in de referentiegroep waar 71% van de mantelzorgers meer dan 8 uur per week, minimaal 3 maanden lang voor een naaste zorgt Ondersteuning aan mantelzorgers Het is een taak van elke gemeente om ondersteuning te bieden aan mantelzorgers. In hoeverre zijn mantelzorgers in de gemeente Lisse op de hoogte van deze ondersteuning? Op de vraag Weet u dat u ondersteuning kunt krijgen wanneer het geven van hulp u te veel wordt? geeft 76% een positief antwoord. Dat betekent dus dat 24% niet weet dat deze ondersteuning überhaupt beschikbaar is. In de referentiegroep is 22% niet bekend met de beschikbaarheid van ondersteuning. Aan de mantelzorgers is vervolgens gevraagd of zij weten waar mantelzorgers terecht kunnen voor ondersteuning en met vragen. De verdeling van de antwoorden op deze vraag is te zien in figuur 21. Figuur 21 Op de hoogte zijn van waar men terecht kan voor ondersteuning en vragen Uw gemeente 2010 Referentiegroep Slechts een derde van de respondenten (35%) uit de gemeente Lisse weet waar mantelzorgers terecht kunnen voor ondersteuning en met vragen. Van tweederde (65%) van de mantelzorgers die niet weten waar mantelzorgers terecht kunnen voor ondersteuning weet het grootste deel wel hoe ze er achter kan komen. Het is van belang dat juist de mensen die voor langere tijd veel uren zorg geven hun weg naar ondersteuning weten te vinden. Daarom hebben wij in de volgende tabel de bekendheid met waar men terecht kan voor ondersteuning afgezet tegen een combinatie van de uren per week en duur dat met zorg geeft. Tabel 24 Bekendheid ondersteuning naar intensiteit mantelzorg Ja Nee, maar kan er achter komen Nee, en kan er niet erachter komen Uw gemeente 2010 Mantelzorger Meer dan 8 uur p/w, min. 3 mnd 30% 61% 9% Overig 36% 52% 12% Referentie groep Mantelzorger Meer dan 8 uur p/w, min. 3 mnd 53% 33% 14% Overig 43% 45% 12% SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 26

33 In de referentiegroep zijn mantelzorgers die in de zwaardere categorie vallen beter op de hoogte van de ondersteuningsmogelijkheden dan in de gemeente Lisse (53% in verhouding tot 30%). Ook blijkt dat de overige mantelzorgers beter op de hoogte zijn van de ondersteuningsmogelijkheden dan de mantelzorgers die intensief zorgen (36% tegenover 30%). Één op de tien (10%) van de respondenten die mantelzorg geven uit uw gemeente heeft wel eens gebruik gemaakt van deze ondersteuning. In de referentiegroep is dit aandeel iets hoger (12%). Van de inwoners die aangeven in uw gemeente gebruik te maken van ondersteuning, meldt 86% (zeer) tevreden te zijn over deze ondersteuning. Dit is lager dan de referentiegroep (93%). Tabel 25 Terecht voor ondersteuningsvraag Terecht voor ondersteuningsvraag Contact voor ondersteuningsvraag Aantal % Aantal % Lokaal Loket Steunpunt mantelzorg Stichting Welzijn Ouderen Lisse Kerken Thuiszorgorganisatie Anders Ja % 61% Nee % 39% Ja % 54% Nee % 46% Ja % 71% Nee % 29% Ja % 66% Nee % 34% Ja % 74% Nee % 26% Ja % 34% Nee % 66% Vervolgens is de mantelzorgers gevraagd of ze bekend zijn met de verschillende organisaties die ondersteuning bieden. Het meest bekend zijn ze met de thuiszorgorganisatie, 74% van de mantelzorgers weet dat zij daar terecht kunnen met een ondersteuningsvraag. Ook Stichting welzijn Ouderen Lisse is bekend onder 71% van de mantelzorgers. Het Steunpunt mantelzorg is relatief het minst bekend, 54% van de mantelzorgers weet dat zij daar terecht kunnen met een ondersteuningsvraag. Of mantelzorgers contact hebben gehad met een organisatie over hun ondersteuningsvraag verschilt per organisatie. 36% van de mantelzorgers heeft wel eens contact gehad met de thuiszorgorganisatie over de ondersteuningsvraag en 30% heeft wel contact daarover gehad met de kerk. 27% heeft wel eens contact gehad met de Stichting Welzijn Ouderen Lisse over zijn of haar ondersteuningsvraag. Met het Steunpunt mantelzorg wordt relatief weinig contact opgenomen met een ondersteuningsvraag (16%). Behalve bij de thuiszorgorganisatie waren de mantelzorgers over het algemeen vaker niet dan wel geholpen met hun ondersteuningsvraag. Dit is terug te zien in onderstaande tabel. SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 27

34 Tabel 26 Hulp bij ondersteuningsvraag Ja Nee N.v.t. Lokaal Loket (Hulp bij ondersteuningsvraag) 13% 28% 59% Steunpunt mantelzorg (Hulp bij ondersteuningsvraag) 7% 29% 64% Stichting Welzijn Ouderen Lisse (Hulp bij ondersteuningsvraag) 17% 21% 62% Kerken (Hulp bij ondersteuningsvraag) 16% 20% 64% Thuiszorgorganisatie (Hulp bij ondersteuningsvraag) 26% 19% 56% Anders (Hulp bij ondersteuningsvraag) 13% 19% 68% Tot slot is de mantelzorgers gevraagd met welke vormen van ondersteuning zij bekend zijn, of zij er behoefte aan hebben en of ze wel eens gebruik hebben gemaakt van de ondersteuning. Educatie (47%) en de financiële tegemoetkoming (41%) zijn de meest bekende vormen van ondersteuning onder de mantelzorgers. Dit is tegelijkertijd ook waar de mantelzorgers de meeste behoefte aan hebben (respectievelijk 12% en 10%). Tevens heeft 9% van de mantelzorgers behoefte aan informatie, advies en begeleiding. De meest gebruikte ondersteuning onder mantelzorgers is educatie (9%), informatie, advies en begeleiding (6%) en de financiële tegemoetkoming (5%). Tabel 27 Bekendheid met en gebruik van ondersteuning Ik ken deze ondersteuning Ik heb behoefte aan deze ondersteuning Ik heb gebruik gemaakt van deze ondersteuning Aantal % Aantal % Aantal % Informatie, advies en begeleiding Emotionele steun Educatie (cursussen, voorlichtingbijeenkomst) Praktische hulp (bijv. kinderopvang, administratieve hulp) Respijtzorg (zorg deels en/of tijdelijk overgenomen) Financiële tegemoetkoming Ja 61 37% 13 9% 8 6% Nee % % % Ja 42 27% 6 4% 1 1% Nee % % % Ja 73 47% 14 10% 12 9% Nee 83 53% % % Ja 56 36% 6 4% 3 2% Nee % % % Ja 26 17% 3 2% 1 1% Nee % % % Ja 64 41% 16 12% 7 5% Nee 91 59% % % SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 28

35 4 Jeugd en opvoeding Een belangrijke vorm van ondersteuning die omschreven staat in de Wmo is de hulp bij opvoeding. Vroegtijdige interventie en een toereikend aanbod van opvoedingsondersteuning voor alle gezinnen in een gemeente kunnen ertoe bijdragen dat kinderen zich op een goede manier ontwikkelen. Daarom is opvoedingsondersteuning een expliciet onderdeel van deze vragenlijst. 34% van de respondenten in uw gemeente en 36% in de referentiegroep geeft aan thuiswonende kinderen te hebben. Aan de respondenten met thuiswonende kinderen is gevraagd of ze weten waar ze terecht kunnen met vragen over opvoeding. In welke mate ze daarvan op de hoogte zijn, is te zien in figuur 22. Figuur 22 Weet u waar u terecht kunt met vragen over opvoeding? Uw gemeente 2010 Referentiegroep Meer dan de helft (64%) van de respondenten uit Lisse met thuiswonende kinderen weet waar zij moeten zijn met opvoedingsvragen, of weet hoe zij daar achter kunnen komen (34%). In de referentiegroep liggen de percentages respectievelijk op 65% en 32%. Van de respondenten in uw gemeente geeft 13% aan dat zij wel eens gebruik hebben gemaakt van opvoedingsondersteuning. In de referentiegroep is dit percentage 11%. Hoe hebben de burgers die een beroep hebben gedaan op hulp bij de opvoeding deze ondersteuning ervaren? In figuur 23 is te zien hoe tevreden de inwoners van de gemeente Lisse en in de referentiegroep zijn over de ontvangen opvoedingsondersteuning. Van de inwoners van Lisse die opvoedingsondersteuning hebben ontvangen, is 7% zeer tevreden en 68% tevreden. Dit aandeel wijkt in negatieve zin af van het gemiddelde van de overige deelnemers (13% zeer tevreden en 77% tevreden). SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 29

36 Figuur 23 Tevredenheid burgers over opvoedingsondersteuning Ook is aan respondenten die thuiswonende kinderen hebben gevraagd hoe tevreden zij zijn over de voorzieningen voor jongeren in de gemeente. Hierin is onderscheid gemaakt tussen voorzieningen voor kinderen tot en met 12 jaar en voor kinderen die ouder zijn dan 12 jaar (zie onderstaande figuur). Bij kinderen tot 12 jaar kan gedacht worden aan speeltuinen, et cetera. Voorzieningen voor kinderen ouder dan 12 jaar zijn bijvoorbeeld skateparken, jongerencentra, et cetera. Inwoners van de gemeente Lisse zijn iets minder vaak tevreden over de voorzieningen voor de jongeren tot en met 12 jaar dan de inwoners in de andere gemeenten. Ten aanzien van de voorzieningen voor jongeren ouder dan 12 jaar is het verschil tussen Lisse en de referentiegroep groter (respectievelijk 61% en 50% (zeer) tevreden). Respondenten zijn altijd minder tevreden over de voorzieningen voor de jeugd ouder dan 12 jaar dan voor de jongere kinderen. Figuur 24 Tevredenheid burgers over voorzieningen voor kinderen SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 30

37 5 Vragen over zorg, wonen en welzijn / Bekendheid met de Wmo 5.1 Informatie en advies vanuit de gemeente Prestatieveld 3 betreft het geven van informatie, advies en cliëntenondersteuning. Hiermee wordt gedoeld op activiteiten die de inwoners van de gemeente de weg wijzen in het veld van maatschappelijke ondersteuning. Het kan hierbij zowel gaan om algemene voorzieningen, zoals (voldoende) informatiepunten, als om meer specifieke voorzieningen, zoals een individueel advies of hulp bij de verheldering van een ondersteuningsvraag. Aan de inwoners van de gemeente is gevraagd of zij weten waar zij terecht kunnen met vragen over zorg, wonen of welzijn. De verdeling van de antwoorden op deze vraag is te zien in figuur 25. Figuur 25 Op de hoogte zijn van waar men terecht kan met vragen Uw gemeente 2010 Referentiegroep De helft (49%) van de respondenten weet waar zij terecht kan met vragen over zorg, wonen en welzijn. 5% van de respondenten uit de gemeente Lisse weet niet hoe zij hier achter kan komen. In de andere gemeenten bedraagt dit aandeel ook 5%. In de volgende tabel is de bekendheid naar buurtcluster terug te lezen. Er zijn nauwelijks verschillen tussen de vier segmenten zichtbaar. Tabel 28 Op de hoogte zijn van waar men terecht kan met vragen Ja Nee, maar kan er achter komen Nee, en kan er niet erachter komen segment 1 49% 46% 5% segment 2 48% 48% 4% segment 3 51% 43% 6% segment 4 49% 45% 6% Uw gemeente % 46% 5% Referentie groep 49% 46% 5% SGBO RAPPORT BELEVINGSONDERZOEK INWONERS LISSE 31