Parochie O.L.V. van het Heilig Hart te Scheut

Transcriptie

1 Parochie O.L.V. van het Heilig Hart te Scheut Omdat wij vaststelden dat heel wat parochies die Anderlecht rijk is vaak onbekend zijn of zelfs quasi niet meer toegankelijk, leek het ons een leuk idee om jaarlijks te pogen minstens één van deze parochies te bezoeken. Ons eerste bezoek leidde ons naar de parochie O.L.V. van het Heilig Hart in de Norbert Gilleslaan in Scheut-Anderlecht. Het gaat hem alleszins om een kerk die weinig opvallend is en waarvan de pastorij een geïntegreerd deel uitmaakte. Nergens vindt men aan de voorgevel enig spoor van het bouwjaar, noch van de architect. Door toeval hebben we ook vernomen dat de bouwwerken werden uitgevoerd door de firma van de heer Alphonse Vandeneynde, toen nog genoemd entrepreneur / architect met zetel te Heverlee, Avenue Leon Darde 26.

2 Gelukkig konden we in oude archieven terugvinden dat de kerkraad van de parochie Sint- Vincentius à Paulo te Scheut na een vergadering van 17 januari 1932 had vastgesteld dat er de noodzaak was om een nieuwe parochie te stichten die idealiter zou gelegen zijn tussen het Krijgsoefenplein en het kanaal Charleroi. Uit latere correspondentie bleek dat er aldus inwoners behoorden tot de parochie van Sint-Vincentius à Paulo die men liefst zou willen overdragen naar de nieuw op te richten kerk. Bij K.B. van 28 september 1932 (B.S. 27/11/1932) werd de mogelijke oprichting van een dergelijke parochie toegestaan. We weten dat de grond werd gekocht van de immobiliënvennootschap Bernheim tegen de prijs van 125 BEF. per m² of een totaalbedrag van ,25 BEF.. Dit was de prijs voor de grond gelegen op de Norbert Gilleslaan, hebbende een gevelbreedte van 24,65 meter en gekadastreerd sectie B, nummer 54A en 52F, met een grootte van 937,77 m². Uit een verslag van de gemeenteraad van 24 juli 1934 hebben we kunnen afleiden dat het plan voor de werken opgesteld werd door architect M. Roggen, wonende te Sint-Jans-Molenbeek, Rue des Osiers 34. Uit datzelfde verslag hebben we kunnen afleiden dat de kosten voor de bouw van de kerk geraamd werden op ongeveer BEF. De financiering gebeurde in drie delen, nl. 1/3 via giften en omhalingen, 1/3 via een lening en 1/3 via subsidiëring door de staat, de provincie en de gemeente. In afwachting dat de bouw af was, werden de kerkelijke diensten gehouden in de kapel van de Zusters der Armen in de Verheydenstraat. Alvorens de kerk werd ingezegend op 31 augustus 1936 door Mgr. Van Cauwenbergh, was er nog heel wat correspondentie over en weer gegaan tussen de eerste pastoor, zijnde E. Van Der Velde, en het Aartsbisdom. Hieruit kunnen we afleiden dat de pastoor ervan uitging dat de eerste steenlegging kon gebeuren op 17 november 1935 en bovendien dat hij eigenhandig beslist had om de klokkentoren niet te laten bouwen omdat deze voor extra kosten aan funderingswerken zorgde, die hij wilde uitsparen om aldus met de ongeveer à BEF het portaal, zoals we het trouwens nu kennen, te laten bouwen. Ook om binnen het budget te blijven, werd een voorlopige vloer in beton gegoten en werd er een kleine klokkentoren voorzien ter hoogte van het koor, zoals we die trouwens nog altijd kennen. Diezelfde pastoor Van Der Velde zorgde er ook voor dat hij zogenaamd een cheque van BEF die hem bereikte, verkeerd interpreteerde en hem dus al heel snel uitgaf voor de aankoop van 450 stoelen aan een eenheidsprijs van 21 BEF per stoel, die hem geleverd werden op 15 augustus Hij heeft toen ook gebruik gemaakt van het geheel om heel vlug een nieuwe vloer te bestellen tegen een prijs van 21,50 BEF per m² en om tegelijkertijd er ook voor te zorgen dat de pastorij verder werd uitgebouwd. Over de uiteindelijke stijl van de kerk is men nogal verdeeld. Wat er ook van zij, eens men de kerk betreedt, vindt men wel een steen die refereert naar het bouwjaar en de inzegening door Mgr. Van Cauwenbergh op 31 augustus Het zou nog een tweetal jaren duren voor de kerk zelf door de kardinaal plechtig geconsacreerd werd, zoals men dat noemt. Dit gebeurde op 21 april 1938.

3 Eens men het gebouw binnen komt, valt de zeer sobere stijl op. Ook de glasramen getuigen van een zekere soberheid. Dat de kerk niet al teveel parochianen meer telt, getuigt de kleine kapel die achteraan ingericht werd en waar maar plaats is voor maximum 10 personen. Het is in feite vooral een Franstalige parochie geworden, die thans deel uitmaakt van wat men noemt Pastorale Federatie Scheut Het Broek waartoe ook de O.L.V. Hemelvaart-kerk en de Sint-Vincentius à Paulo kerk behoren. Langs de zijkant vindt men plaasteren beelden van diverse heiligen. Het verhaal doet de ronde dat na de 2 de wereldoorlog de parochianen zo blij waren dat hun kerk gespaard was en dat ze zelf ook niet al te veel leed hadden ondergaan, dat zij geld ingezameld hebben om een gouden kroontje te laten maken voor de patroonheilige van hun parochie.

4 Achteraan vindt men een piëta en aan de zijkant zijn er ook 2 olieverf schilderijen, eentje van O.L.V. en een ander van Christus. Wij zullen ons niet uitlaten over de kwaliteit en nog minder over de schilder van deze werken, die trouwens onbekend is. Opvallend is dat men vooraan ook de klok terugvindt die uit de klokkentoren viel en die in 1936 gemaakt werd door de bronsgieterij Michiels uit Doornik. Deze klok brengt nog steeds een heel mooi geluid voort.

5 Aan de andere kant vindt men de doopvont die vrij sober is. Gelukkig is er vooraan nog een glasraam in lood waarop de tekst Gloria in excelsius deo staat, dat gemaakt werd door een parochiaan, nl. mevrouw Devroy, die dit reeds meer dan 20 jaar geleden schonk aan de parochie. Deze zelfde parochiaan is trouwens ook verantwoordelijk voor de opbouw van de kerststal ieder jaar opnieuw. De kruisweg is in verguld plaaster gemaakt en heeft zeker ook niet al te veel waarde, doch is wel mooi in zijn soort.

6 Vooraan in de kerk kan me doorgaan naar de sacristie die zeker niets speciaals heeft buiten de brandkast in hout die totaal buiten gebruik is. Vanuit de sacristie kan men doorlopen naar een kleine binnenkoer en ziet men op de tuin van de aangrenzende pastorij. Deze pastorij (1) wordt momenteel bewoond door een gepensioneerde pastoor uit Sint-Jans-Molenbeek en een aantal studenten. Wel worden er nog mensen ontvangen. Er is ook nog een klein lokaaltje waar het koor kan repeteren. Op het doksaal vindt men zeker geen imponerend orgel doch een klein harmoniumorgeltje dat zelfs geen klanken meer kan produceren. Toch is een bezoek aan het doksaal de moeite waard om een globaal overzicht te krijgen over de kerk zelf. Bovendien beweren sommigen dat de kerk over een uitstekende akoestiek beschikt, zodat koren er regelmatig en graag komen zingen. Er is ook een groot stuk onderkelderd. Schatten zal men er zeker niet terugvinden buiten een aantal heiligenbeelden en driekoningenbeelden van vroegere kerststallen die dringend aan restauratie toe zijn. (1)Tijdens een rondleiding in december 2013 werd vernomen dat de pastorij apart verkocht werd

7 Wij kunnen als heemkundige kring enkel maar hopen dat dit stukje Anderlechtse erfgoed bewaard blijft en in goede staat van onderhoud. Wij doen trouwens langs deze weg een oproep aan alle leden en lezers van onze website om ons eventueel meer informatie te bezorgen omtrent deze kerk, zodanig dat dit artikeltje, dat er kwam n.a.v. ons bezoek op 26 september 2010, en reeds een eerste werd aangevuld in december 2013, verder kan aangevuld worden. Zo zijn we ook nog op zoek naar bijkomende informatie over het Broederschap van OLV van het Heilig Hart, daar we weten dat deze heeft bestaan, temeer daar we in een ledenblad van april 1959 van dit Broederschap konden lezen over de plannen van de pastoor:, hetgeen ik beschouw als mijn grote taak als pastoor / stichter van de parochie: het bouwen van een parochiale kring, die moet onderhouden, ontwikkelen en intensifiëren in het parochiale leven. Dit heb ik nochtans nooit uit het oog verloren gezien ik reeds in 1946 de grond nodig voor die bouw aangekocht heb. Het parochiale terrein is gelegen in de Norbert Gillelaan op enkele stappen van de kerk en meet 20 meter op 39 meter, van achter links een bijgrond van 12,5 op 12,50 meter. Op die grond moet dan gebouwd worden een complex lokalen nodig voor de reeds bestaande werken, alsook voor de op te richten werken tot ontplooiing van de parochie. Dit lokalencomplex kan verdeeld worden in twee onder te scheiden delen die achtereenvolgens zullen gebouwd worden. Het eerste deel, dat ik noem het deel A, zal opgericht worden langs de straat op een diepte van 10 meter. Het zal bestaan op het gelijkvloers uit het parochiaal café en op de eerste en tweede verdieping uit vergaderzalen en langs beide kanten uit een woning, één voor de onderpastoor van de parochie en één voor de conciërge. Het tweede deel, dat ik deel B noem, zal zich uitstrekken over het overblijvend deel van het terrein, dus op een afstand van 10 meter van de straat tot op de diepte van het terrein, alsook op het terzijde bijgelegen stuk. Op het terrein zal minstens al een schone feestzaal van 15 meter op 29 meter gebouwd worden. Alvast bedankt daarvoor. Myriam Van Varenbergh Voorzitter De Swaene december 2010

8