MEDEDELING AAN DE LEDEN

Transcriptie

1 Europees Parlement Commissie verzoekschriften MEDEDELING AAN DE LEDEN Betreft: Verzoekschrift nr. 0643/2013, ingediend door E. O. (Duitse nationaliteit), over de handelwijze van het Jugendamt in Darmstadt Verzoekschrift nr. 2317/2013, ingediend door Lorellay Reggentin (Kroatische nationaliteit), over de opname van haar zoon door het Jugendamt [Jeugdzorg] Verzoekschrift nr. 1158/2014, ingediend door Angelina Richter (Duitse nationaliteit), gesteund door één medeondertekenaar, over het Duitse bureau voor jeugd- en jongerenzaken (Jugendamt) 1. Samenvatting van verzoekschrift nr. 0643/2013 De zoon van indienster is in opdracht van het Jugendamt in Darmstadt onder toezicht gesteld. Omdat haar zoon agressief en zeer moeilijk was, werd hij in het Petra-project van het Jugendamt geplaatst. Hier ging hij echter niet vooruit, dus hij werd overgeplaatst naar een andere instelling. Ook hier werd geen vooruitgang geboekt. In de tussentijd besloot het Jugendamt dat de partner van indienster, die uit de VS komt, de agressor was. Het Jugendamt dreigde de andere vier kinderen van indienster onder toezicht te stellen, tenzij haar partner het huis zou verlaten. De partner weigerde dit en de zaak kwam voor het gerecht, dat oordeelde dat de kinderen niet onder toezicht hoefden te worden gesteld en dat haar zoon toegelaten moest worden tot een andere instelling. Hier werd de juiste diagnose van zijn probleem gesteld en hij gaat nu snel vooruit. Indienster vraagt zich achteraf gezien af waarom het oordeel van het Jugendamt over haar en haar partner nooit is herroepen en waarom het Jugendamt al haar kinderen onder toezicht wilde stellen. Zij vindt het heel vervelend dat haar buitenlandse partner als schuldige werd aangewezen en dat het probleem van haar zoon werd genegeerd. Zij vraagt om meer toezicht op de handelwijze van Jugendämter in Duitsland, zodat kinderen en gezinnen de juiste hulp krijgen. Samenvatting van verzoekschrift nr. 2317/2013 CM\ doc PE v01-00 In verscheidenheid verenigd

2 Indienster heeft een negenjarige zoon die met assistentie van de politie is weggehaald van school door de Hamburg-Eimsbüttel Jugendamt. Sindsdien heeft indienster geen contact gehad met haar zoon en zij weet niet waar hij woont. Het Jugendamt en de rechtbank weigeren enig contact toe te staan tussen indienster en haar zoon. Het Jugendamt heeft indienster te kennen gegeven dat hij tot de leeftijd van 18 jaar onder de hoede van het Jugendamt zal zijn. Indienster vraagt het Europees Parlement om hulp. Samenvatting van verzoekschrift nr. 1158/2014 Indienster maakt bezwaar tegen de beslissing van het Jugendamt van Gütersloh en een Duitse rechter om haar en haar voormalige echtgenoot te ontheffen uit het gezamenlijk ouderlijk gezag over hun dochter, het kind onder toezicht te laten stellen en een voogd aan te stellen. De dochter zelf heeft blijkbaar aangegeven dat zij haar vader niet meer wenst te bezoeken noch door hem wenst te worden bezocht. Indienster laat weten dat haar dochter zware medicijnen krijgt waardoor zij sterk vermagert. Zij stelt dat de autoriteiten de geestelijke gezondheid van het meisje aan het wankelen trachten te brengen door te beweren dat zij geen contact meer met haar vader wenst. Indienster houdt vol dat dit niet het geval is en dat het Jugendamt de feiten niet waarheidsgetrouw aan de rechter voorlegt. Zij verzoekt het Europees Parlement om hulp om het gezag over haar dochter terug te krijgen. 2. Ontvankelijkheid Verzoekschrift nr. 0643/2013 ontvankelijk verklaard op 2 december Verzoekschrift nr. 2317/2013 ontvankelijk verklaard op 22 september Verzoekschrift nr. 1158/2014 ontvankelijk verklaard op 16 april De Commissie is om inlichtingen verzocht (artikel 216, lid 6, van het Reglement). 3. Antwoord van de Commissie, ontvangen op 29 september 2015 De verzoekschriften De zoon van indienster is in opdracht van het Jugendamt in Darmstadt onder toezicht gesteld. Omdat haar zoon agressief en zeer moeilijk was, werd hij in het Petra-project van het Jugendamt geplaatst. Hier ging hij echter niet vooruit, dus hij werd overgeplaatst naar een andere instelling. Ook hier werd geen vooruitgang geboekt. In de tussentijd besloot het Jugendamt dat de partner van indienster, die uit de VS komt, de agressor was. Het Jugendamt dreigde de andere vier kinderen van indienster onder toezicht te stellen, tenzij haar partner het huis zou verlaten. De partner weigerde dit en de zaak kwam voor het gerecht, dat oordeelde dat de kinderen niet onder toezicht hoefden te worden gesteld en dat haar zoon toegelaten moest worden tot een andere instelling. Hier werd de juiste diagnose van zijn probleem gesteld en hij gaat nu snel vooruit. Indienster vraagt zich achteraf gezien af waarom het oordeel van het Jugendamt over haar en haar partner nooit is herroepen en waarom het Jugendamt al haar kinderen onder toezicht wilde stellen. Zij vindt het heel vervelend dat haar buitenlandse partner als schuldige werd aangewezen en dat het probleem van haar zoon werd genegeerd. Zij vraagt om meer toezicht op de handelwijze van Jugendämter in Duitsland, zodat kinderen en gezinnen de juiste hulp krijgen. PE v /5 CM\ doc

3 Indienster van het tweede verzoekschrift heeft een negenjarige zoon die met assistentie van de politie is weggehaald van school door de Hamburg-Eimsbüttel Jugendamt. Sindsdien heeft indienster, die de Kroatische nationaliteit heeft, geen contact gehad met haar zoon en zij weet niet waar hij woont. Het Jugendamt en de rechtbank weigeren enig contact toe te staan tussen indienster en haar zoon. Het Jugendamt heeft indienster te kennen gegeven dat hij tot de leeftijd van 18 jaar onder de hoede van het Jugendamt zal zijn. In een aanvullende brief van 24 maart 2015 verduidelijkt de heer Wolfgang Schmidt van de Landesvertretung Hamburg dat het besluit om de zoon van de indienster onder toezicht te stellen genomen is door de familierechtbank van Hamburg, die als onafhankelijke rechtbank bij het nemen van dergelijke besluiten de volledige feiten van de zaak in aanmerking neemt. Hierbij wordt in de eerste plaats gekeken naar de beste belangen van het kind. De heer Wolfgang Schmidt wijst erop dat de indienster kan gebruikmaken van gerechtelijke beroepsprocedures onder Duits nationaal recht indien zij de uitspraak van de Hamburgse familierechtbank betwist en deelt de Commissie verzoekschriften ook mee dat de indienster ondertussen regelmatig contact heeft met haar zoon sedert september Indienster van het derde verzoekschrift maakt bezwaar tegen de beslissing van het Jugendamt van Gütersloh en een Duitse familierechter om haar en haar voormalige echtgenoot te ontheffen uit het gezamenlijk ouderlijk gezag over hun dochter, het kind onder toezicht te laten stellen en een voogd aan te stellen. De dochter zelf heeft blijkbaar aangegeven dat zij haar vader niet meer wenst te bezoeken noch door hem wenst te worden bezocht. Indienster laat weten dat haar dochter zware medicijnen krijgt. Zij stelt dat de autoriteiten de geestelijke gezondheid van het meisje aan het wankelen trachten te brengen door te beweren dat zij geen contact meer met haar vader wenst. Indienster houdt vol dat dit niet het geval is en dat het Jugendamt de feiten niet waarheidsgetrouw aan de rechter voorlegt. Opmerkingen van de Commissie Sinds 2006 heeft de Commissie vele vragen van het Europees Parlement, verzoekschriften en klachten van burgers ontvangen met betrekking tot de acties van de Duitse bureaus voor jeugdwelzijn (Jugendämter) betreffende de voogdij over kinderen. Die kwesties zijn meestal gerelateerd aan bijvoorbeeld het verplichte gebruik van de Duitse taal bij bezoeken onder toezicht, het opleggen van toegangsrestricties voor niet-duitse ouders tot hun kinderen en discriminatoir ingrijpen door Jugendämter tijdens gerechtelijke voogdijprocedures. In 2009 heeft de Commissie verzoekschriften van het Europees Parlement onder meer een werkdocument gepubliceerd over de vermeende discriminatoire en arbitraire maatregelen van jeugdwelzijnsinstanties in bepaalde lidstaten, met name het Jugendamt in Duitsland. De Commissie heeft geen algemene bevoegdheden om tussenbeide te komen in individuele gevallen van mogelijke schendingen van rechten die plaatsvinden binnen een uitsluitend nationale context en geen verband houden met het recht van de Unie. Evenzo beschikt de Commissie niet over algemene bevoegdheden om in de lidstaten in te grijpen op het gebied van grondrechten. Zij is hiertoe uitsluitend bevoegd wanneer het recht van de Europese Unie in het geding is 1. 1 Overeenkomstig artikel 51, lid 1, is het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie alleen van toepassing op de lidstaten wanneer zij het recht van de Unie ten uitvoer leggen. Voor meer informatie met betrekking tot het Handvest en de omstandigheden waaronder het van toepassing is, kan men de mensenrechtenparagraaf op de website van het directoraat-generaal Justitie en Consumentenzaken van de Europese Commissie raadplegen - CM\ doc 3/5 PE v01-00

4 Uit de door indiensters verstrekte informatie blijkt niet dat de kwestie verband houdt met de tenuitvoerlegging van het recht van de Europese Unie. Besluiten van de bevoegde nationale autoriteiten betreffende ouderlijke verantwoordelijkheid en ouderlijk gezag zonder grensoverschrijdende elementen vallen niet onder het EU-recht. De momenteel geldende EUwetgeving, met name Verordening (EG) nr. 2201/2003 ("de Verordening Brussel II bis") 1 heeft uitsluitend betrekking op kwesties van rechtsbevoegdheid en de erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen in een andere lidstaat. Het functioneren van de Duitse bureaus voor jeugdzorg valt onder het Duitse nationale recht. In geval van bezorgdheid over het goede functioneren van de Duitse bureaus voor jeugdwelzijn moet verhaal worden gezocht op nationaal niveau. De Commissie neemt kennis van het feit dat de eerste indienster een positief resultaat heeft gehad met gerechtelijke procedures op nationaal niveau. De tweede en derde indienster wordt aanbevolen gebruik te maken van de mogelijkheid om onder Duits nationaal recht beroep aan te tekenen tegen het besluit van de familierechter. In opvolging van de onderzoeksmissie van het Europees Parlement naar Berlijn in 2011 en de follow-up daarvan, in het bijzonder de briefwisseling tussen ondervoorzitter van de Commissie Reding en minister Schröder, die verantwoordelijk is voor families, ouderen, vrouwen en jeugd, werd overeengekomen dat de Commissie verzoekschriften klachten betreffende het Jugendamt mag doorsturen naar de nationale autoriteiten voor onderzoek en directe follow-up ter plaatse door de bevoegde autoriteiten. De Commissie stelt voor dat de Commissie verzoekschriften deze klacht over het Jugendamt in Darmstadt en Gütersloh doorstuurt naar de nationale autoriteiten voor onderzoek en followup. Wat betreft de klacht over het Hamburg-Eimsbüttel Jugendamt, heeft de Landesvertretung Hamburg het dossier reeds onderzocht en een antwoord gestuurd naar de Commissie verzoekschriften. De Commissie heeft in de afgelopen jaren in het kader van de prioritering van de rechten van het kind (in het programma "Grondrechten en burgerschap" en het programma "Rechten, gelijkheid en burgerschap in de EU" ) de financiering gericht op de capaciteitsopbouw van gerechtelijke en andere beroepsbeoefenaren (zoals deskundigen op het gebied van kinderbescherming) en deskundigen op het gebied van een kindvriendelijke justitie en van het recht van het kind om te worden gehoord. Bij het opstellen van financieringsprioriteiten wordt verwezen naar internationale normen, om ervoor te zorgen dat met de EU-financiering de normen, te weten het VN-Verdrag inzake de rechten van het kind, de richtsnoeren van de Raad van Europa over kindvriendelijke justitie en de richtsnoeren van de VN voor de alternatieve zorg voor kinderen, beter ten uitvoer worden gelegd in Europa. Op mondiaal niveau is steeds meer de nadruk gelegd op de behoefte aan een systematische benadering van de bescherming van kinderen, om ervoor te zorgen dat het stelsel voorziet in de behoeften van alle kinderen, in plaats van gericht te zijn op specifieke groepen kinderen. Met het oog daarop was het Europees Forum voor de rechten van het kind 2015 gericht op coördinatie en samenwerking in geïntegreerde systemen voor de bescherming van kinderen, met inachtneming van essentiële EU-normen en internationale normen die ons werk sturen. 1 Verordening (EG) nr. 2201/2003 van de Raad betreffende de bevoegdheid en de erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen in huwelijkszaken en inzake de ouderlijke verantwoordelijkheid, en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1347/2000 (de zogenaamde verordening Brussel II bis). PE v /5 CM\ doc

5 De achtergrondnota voor het forum bevatte tien principes voor kinderbeschermingssystemen. Alle tien de principes zijn relevant voor kinderen die in contact komen met een systeem voor kinderbescherming 1. Discussies op het Europees Forum voor de rechten van het kind 2015 hadden betrekking op vele aspecten van kinderbescherming en ontzetting uit het ouderlijke gezag, bijvoorbeeld in de sessie over de preventie van geweld tegen kinderen, die ook steun aan ouders en families omvatte en de plicht van de staten die partij zijn om ouders te steunen in hun rol. Conclusie Op basis van de elementen die in de verzoekschriften naar voren zijn gebracht kan de Commissie in deze zaken geen actie ondernemen, aangezien de kwestie buiten haar bevoegdheid valt. 1 CM\ doc 5/5 PE v01-00