: Keuze containerregistratie- en -managementsysteem Vergadering d.d. : 9 februari 2006

Transcriptie

1 GEWIJZIGD VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD Nummer Onderwerp : V : Keuze containerregistratie- en -managementsysteem Vergadering d.d. : 9 februari 2006 Portefeuillehouder : de heer H. van 't Pad Vastgesteld in B&W-vergadering van : 3 januari 2006 Soort voorstel Meegezonden stukken Behandeling in commissie Behandelend ambtenaar : B : N.v.t. : Ruimte : mevrouw A.C.M. Schuurmans Datum commissie : 18 januari 2006 Commissie akkoord : Ja/Neen Advies fracties commissie : L positief/negatief PvdA positief/negatief VVD positief/negatief CDA positief/negatief SGP positief/negatief Chr. Unie positief/negatief Opmerkingen : De offertes en achterliggende stukken liggen in de leeskamer ter inzage. De commissie Ruimte heeft in meerderheid geadviseerd om te kiezen voor de optie van chips in de bestaande containers. De raad van de gemeente Leerdam besluit: Een containerregistratie- en -managementsysteem in te voeren door te de huidige containers te voorzien van chips (inclusief chipnesten). De jaarlasten kunnen worden gedekt uit de besparingen op de verwerkingskosten en uit de extra opbrengsten voor het gebruik van een extra container. de griffier, de voorzitter,

2 1. Samenvatting voorstel. Om grip te krijgen op het aanbod van huishoudelijk afval is het noodzakelijk dat een containerregistratie- en -managementsysteem wordt ingevoerd. Aan uw raad wordt gevraagd een keuze te maken uit de verschillende opties om een containerregistratie- en -managementsysteem in te voeren: Aanschaf nieuwe containers inclusief informatiedragers Huidige containers voorzien van informatiedragers: o Stickers o Chips Full Service contract De jaarlasten kunnen gedekt worden uit besparingen op de verwerkingskosten en opbrengsten uit de afvalstoffenheffing voor een extra container. 2. Uitwerking voorstel. Beleidskader In de Kaders Afvalbeheer Leerdam heeft uw raad het volgende vastgesteld: De gemeente Leerdam gaat in 2005 voor particuliere huishoudens een containerregistratie- en -managementsysteem voor minicontainers opzetten zodat onjuist aanbiedgedrag wordt teruggedrongen, het aantal containers in beeld wordt gebracht en gerichte voorlichting en handhaving mogelijk wordt. huishoudens de mogelijkheid krijgen te kiezen voor een extra minicontainer tegen een kostendekkend tarief. In de kaders afvalbeheer is al ingegaan op de redenen om een containers te registreren. In dit voorstel zal dit nader worden gemotiveerd. Algemeen Sinds begin van de jaren negentig van de vorige eeuw is het gebruik van containers voor de inzameling van huisvuil steeds meer gemeengoed geworden. Containers losten een aantal belangrijke knelpunten op vooral op het gebied van arbeidsomstandigheden voor de inzamelaars maar ook het tegengaan van zwerfvuil door kapot getrokken vuilniszakken. Bij de invoering van container werd toen nauwelijks gedacht aan registratie. Het gevolg is dat de meeste gemeenten nu kampen met een vervuiling van het containerbestand: containers worden gestolen, vermist, abusievelijk meegenomen bij verhuizing, enzovoorts. Mutaties moesten toen handmatig worden uitgevoerd en werden veelal niet bijgehouden vanwege de hoge administratieve en personele lasten. Veel gemeenten maken daarom de overstap naar geregistreerde containers met geautomatiseerde systemen. Waar mogelijk wordt een natuurlijk moment aangegrepen door bijvoorbeeld een containerregistratie tegelijk in te voeren bij afschrijving en vervanging van oude containers of bij uniformering na een gemeentelijke herindeling. Ook gaan gemeenten hun oude containers registreren sec om het opschonen van het bestand. Ervaring van gemeenten die nieuwe containers aanschaffen of containers registreren leert dat tussen 5 en 10% van de containers ten onrechte wordt aangeboden

3 Wat is een containerregistratie - en -managementsysteem Bij een containerregistratie- en managementsysteem worden huisvuilcontainers voorzien van een informatiedrager met unieke gegevens. Door deze informatie wordt duidelijk bij welk adres een container hoort, op welke dag een container aangeboden mag worden en welke afvalstof het betreft. Door de informatie elektronisch leesbaar te maken kunnen managementgegevens vergaard worden over aanbiedgedrag. Bijvoorbeeld hoeveel containers gemiddeld daadwerkelijk worden aangeboden in een bepaalde straat of wijk. Elektronische aflezing maakt het mogelijk dat het inzamelvoertuig onterecht aangeboden containers herkent. Daarop kan direct actie worden ondernomen bijvoorbeeld door de burger te attenderen op onjuist aanbiedgedrag als de container op de verkeerde inzameldag of in de verkeerde inzamelwijk wordt aangeboden. Ook kan een als vermist/gestolen opgegeven container direct worden weggehaald of teruggebracht bij de rechtmatige gebruiker. Situatie Leerdam Ook in Leerdam is sprake van een vervuild containerbestand. Op basis van het aantal containers dat jaarlijks als vermist wordt opgegeven (en nooit teruggevonden) is de vervuiling van het containerbestand nu minimaal 7%. Dit is een kostenpost die ligt tussen circa en per jaar. Leerdam heeft een eenvoudig systeem van inzameling en afvalstoffenheffing. Aan ieder huishouden worden twee minicontainers beschikbaar gesteld: een 240 liter grijze container voor restafval en een 140 liter groene container voor GFT-afval. De andere services op afvalgebied zoals o.a. de milieustraat, inzameling van oud papier, glasbakken enzovoorts worden hier verder buiten beschouwing gelaten. Voor dit servicepakket betaalt ieder huishouden hetzelfde bedrag aan afvalstoffenheffing. Leerdam kent geen onderscheid (=tariefsdifferentiatie) naar huishouden, containergrootte of iets dergelijks. Van de opbrengsten uit de afvalstoffenheffing is circa 20% nodig voor de inzameling van het huishoudelijk afval en 40% voor het verwerken van restafval en GFT. Daarmee is de inzameling en verwerking van het afval dat wordt aangeboden via minicontainers het grootste bestanddeel in de kosten van het afvalbeheer. Waarom containerregistratie Het terugdringen van ongewenst aanbiedgedrag bevordert de rechtvaardigheid van de afvalstoffenheffing: immers In Leerdam betaalt ieder huishouden hetzelfde bedrag voor hetzelfde pakket. Het is op moment niet de bedoeling dat een vorm van tariefsdifferentiatie ingevoerd gaat worden. Mocht dit te zijner tijd een politieke wens zijn, dan kan een geautomatiseerde vorm van containerregistratie wel worden hiervoor worden aangepast. Door de registratie van de containers, en daarmee het exact bepalen van de aantallen, kunnen de werkelijke kosten van afvalinzameling zichtbaar worden gemaakt. Omdat de aantallen containers nu niet exact bekend zijn, worden de kosten van afvalverwerking dus omgeslagen op het aantal adressen en niet op het aantal containers. De kosten van afvalinzameling worden betaald door alle burgers samen, door middel van de afvalstoffenheffing. Als de kosten stijgen - bijvoorbeeld door misbruik, door diefstal of door inefficiënt inzamelen - zal dat zijn weerslag hebben op de hoogte van de afvalstoffenheffing. De registratie van de afvalcontainers beperkt dergelijke risico's. Terwijl het voor mensen die meer afval wil aanbieden, door registratie mogelijk wordt om tegen betaling een extra minicontainer te krijgen. Dit levert de gemeente tegelijk extra heffingsinkomsten op

4 Het invoeren van een containermanagement- en registratiesysteem geeft meestal een impuls aan de gescheiden inzameling. Door bijvoorbeeld oud papier apart te houden en glas naar de glasbak te brengen, kan een gezin volstaan met één container in plaats van tegen bijbetaling een tweede container aan te vragen. In incidentele gevallen kan extra afval altijd naar de milieustraat gebracht worden. Persoonlijke communicatie wordt mogelijk indien bekend is welke container bij welk perceel hoort. Je kunt bewoners er op wijzen dat zij hun container van straat moeten halen als deze na de inzameldag blijft staan. Het wordt beter mogelijk om toezicht te houden op onjuist aanbiedgedrag. Geregistreerde containers leveren inzicht op in het aanbiedgedrag van inwoners op straat- of wijkniveau. Het wordt meetbaar hoeveel containers aangeboden mogen worden, welk percentage aangeboden wordt enzovoorts. Het wordt mogelijk om efficiënter inzamelroutes te plannen. Dit bespaart uiteindelijk op de inzamelkosten. Immers het aantal containers dat per inzamelvoertuig c.q. per vuilnisman per dag geleegd mag worden is gelimiteerd door wet- en regelgeving. In het bestek voor de aanbesteding van de huis-aan-huis inzameling is geregistreerde inzameling al als kavel opgenomen. Aanschaf en invoering containerregistratiesysteem Voor de invoering van een containerregistratie en -managementsysteem zijn met andere gemeenten en inzameldiensten en met verschillende aanbieders gesprekken gevoerd. Vier bedrijven hebben in 2005 een offerte uitgebracht voor het opzetten van een dergelijk systeem. Onderstaand is een korte beschrijving gegeven. Daarbij wordt opgemerkt dat in Nederland geen uniform systeem bestaat dat door verschillende aanbieders geleverd kan worden. Elk bedrijf heeft een eigen systeem. Stickers als informatiedrager De afvalcontainers worden van stickers voorzien waar, behalve leesbare informatie zoals adres e.d. ook elektronisch leesbare en verwerkbare informatie opstaat in de vorm van dot- of bar-codes. Het dotcode systeem bestaat uit stickers met optisch herkenbare punten, het barcode systeem uit streepjes. Stickers kunnen in principe op elk soort (oude) containers geplakt worden. Het dot-codesysteem is redelijk robuust en optisch goed leesbaar ook op het inzamelvoertuig. Het barcodesysteem is gevoeliger voor storingen en kan alleen met een handterminal elektronisch afgelezen worden. Dot-code stickers hebben als informatiedrager in principe dezelfde mogelijkheden als chips. Chips als informatiedrager Chips zijn in Nederland de meest gebruikte informatiedragers in nieuwe containers. De chips kunnen digitaal gelezen worden. De techniek (hardware) is redelijk gestandaardiseerd (DIN normen) en robuust, de software en dataverwerking zijn leverancierafhankelijk. Om chips in te brengen in een container is het noodzakelijk dat de containers voorzien zijn van een zogenaamd chipnest. Sinds enkele jaren worden containers standaard voorzien van een dergelijk chipnest, in oude containers zal behalve de chip ook het chipnest aangebracht moeten worden. Full service Het totale beheer van de containers wordt uitbesteed. De gemeente geeft een programma van eisen mee in de vorm van een bestek. De aanbieders maken de keuze voor een systeem en het beheer

5 Nieuwe containers Bij de gesprekken en bij het uitbrengen van de offertes is gebleken dat de minicontainers in Leerdam aan het einde van hun technische levensduur zijn. De containers zijn inmiddels 14 jaar oud. Op korte termijn zal het percentage uitval door scheuren, breuk en dergelijke sterk stijgen en daarmee de (personeels)kosten voor het reparatie en vervanging. De kosten voor het totaal van (logistieke) handelingen voor het aanbrengen van een identificatiedrager zijn de prijsbepalende werkzaamheden bij het opzetten van een containerregistratiesysteem. Hieronder wordt verstaan, de communicatie, het aanschrijven van de huishoudens, controle adresgegevens, verwerken adresgegevens en koppelen aan uniek identificatiemiddel; aanbrengen identificatiedrager op/in de minicontainers, verwijderen of uitzetten tweede containers. Deze handelingen zouden binnen enkele jaren weer opnieuw uitgevoerd moeten worden als de containerregistratie aan de oude minicontainers wordt gekoppeld. Nieuwe containers kunnen af fabriek van een unieke identificatie worden voorzien. Aanschaf van nieuwe containers en informatiedragers in één bestek c.q. één (Europese) aanbesteding levert daarnaast naar verwachting een financieel voordeel op. 3. Financiële, personele- en/of juridische gevolgen. In onderstaand overzicht zijn de kosten en de jaarlasten van de verschillende containerregistratie- en -managementsystemen en van de aanschaf van nieuwe containers vergeleken. Daarbij zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: De prijzen voor de verschillende containerregistratie- en managementsystemen zijn gebaseerd op de in 2005 uitgebrachte offertes. De offertes zijn gebaseerd op eenheidsprijzen en verrekening achteraf op basis van werkelijk geleverde prestaties. De aanschafprijs van minicontainers is afgeleid uit recente aanbestedingen in het land. Bij de jaarlasten is bij de besparingen uitgegaan van 5% reductie op het aanbod van restafval door betere scheiding en 5% huishoudens die tegen kostprijs een tweede container wil gebruiken. Dit is een behoudende raming aangezien de vervuiling van het bestand op meer dan 7% wordt geraamd. De verplichting om informatiedragers te herkennen is opgenomen in de aanbesteding van de afvalinzameling

6 Tabel: vergelijking containerregistratie- en managementsystemen Kosten: Aanschaf containers inclusief informatiedrager Aanschaf informatiedrager Registreren 7236 adressen en containers Verwijderen oude containers Ambtelijke ondersteuning en toezicht Onvoorzien TOTAAL aantal eenheid prijs 14500containers 30, nieuwe containers stickers chips full service 14481stuks aansluiting adressen 6, stuks 1, Jaarlasten Annuïteit stickers of chips gedurende 5 jaar, 5,75% interest Annuïteit nieuwe containers gedurende 10 jaar, 5,75% interest Onderhoud containermanagementsysteem reparatie en vervanging oude containers TOTAAL Door het invoeren van een containerregistratie- en -managementsysteem kunnen kosten bespaard worden op de inzameling en voor een extra container. In onderstaande tabel zijn de te verwachten jaarlijkse besparingen c.q. extra opbrengsten uiteengezet. Daarbij zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd. - Uit ervaringen van andere gemeenten is gebleken dat het aanbod restafval daalt met gemiddeld zo n 5% e.e.a. afhankelijk van het percentage illegaal aangeboden containers. - De helft van het aantal huishoudens dat nu meerdere containers gebruikt, blijft dit doen als er voor moet worden betaald. - Het tarief voor de verwerking van restafval is (afgerond) 95,00/ton exclusief BTW. - Het tarief voor de tweede container is gebaseerd op de kosten voor verwerking van het aangeboden restafval en een inzamelfrequentie van 26 keer/jaar. Per jaar wordt per aansluiting 730 kg restafval aangeboden

7 Tabel: besparingen en opbrengsten invoering containerregistratie Besparing en opbrengsten per jaar Minder illegaal aanbod restafval (besparing verwerkingskosten) V totaal 5 % verwerkingskosten Extra inkomsten 360 heffing 2 e container restafval 92,60* Extra inkomsten 180 heffing 2 e container GFT-afval 69,45* * Het tarief voor de extra containers moet deelbaar zijn door 12 en voor de invordering van de belasting een vaste factor vormen met het normale tarief. Het jaartarief voor de afvalstoffenheffing bedraagt in ,80. Bij vergelijking van de verschillende opties moet rekening worden gehouden dat bij aanschaf van nieuwe containers de jaarlasten voor tien jaren zijn bepaald en bij het aanbrengen van informatiedragers op de oude containers voor vijf jaren. Uit de vergelijking van de investeringen en de verwachte opbrengsten blijkt dat alleen wanneer gekozen wordt voor een full service-contract de kosten hoger zijn dan de opbrengsten. Wanneer gekozen wordt voor het aanbrengen van stickers of chips als informatiedrager, zijn de jaarlasten lager dan de verwachte opbrengsten. Hierbij is rekening gehouden met extra kosten voor vervangen en reparatie van kapotte containers. Er wordt in de afschrijvingstermijn van uitgegaan dat over circa vijf jaren de containers vervangen moeten worden door nieuwe. Vanaf dat moment wijzigen de jaarlasten omdat nieuwe containers aangeschaft moeten worden. Aanschaf van nieuwe containers kan nagenoeg geheel gefinancierd worden uit de verwachte opbrengsten. Voorkomen wordt dat over enkele jaren opnieuw een actie gevoerd moet worden om containers te vervangen. De containers worden in tien jaar afgeschreven, waarschijnlijk kunnen de containers in technisch opzicht nog drie tot vier jaar langer meegaan, vergelijkbaar met de huidige containers. 4. Verdere procedure. De consequenties van de aanschaf van een containerregistratie- en -managementsysteem of van nieuwe minicontainers voorzien van een identificatiemiddel zullen worden verwerkt in de (meerjaren)begroting. De Verordening Afvalstoffenheffing zal worden aangepast en uitgebreid met een tarief voor extra minicontainers. Dit tarief is gebaseerd op kostendekkendheid. 5. Dagtekening. Leerdam, 24 januari 2006 Burgemeester en wethouders van Leerdam, de secretaris, de burgemeester, drs. Y.C.M. de Rijk V.J.H. Molkenboer - 7 -